1 Yeesu aɖimi kǝ barǝ, Yeesu ayar na gǝŋ Ɖaʋɖa, na Abraham. 2 Abraham aŋʋm Isaaka; N'Isaaka aŋʋm Yakɔɔbʋ; na Yakɔɔbʋ aŋʋm Yuɖaa na basaaka; 3 Yuɖaa akar Tamaarɩ aŋʋm farɛɛsɩ na sara; Farɛɛsɩ aŋʋm Esrɔmʋ, Esrɔmʋ aŋʋm Araam. 4 Araam aŋʋm Aminaɖaabʋ; n'aminaɖaabʋ aŋʋm Nasɔɔn na nasɔɔn aŋʋm Salmɔɔ; 5 Salmɔɔ aŋʋm Boasɩ anar na gǝŋ Rahaabɩ: Boasɩ aŋʋm obɛɛɖɩ, anar na gǝŋ Ruuti: 6 Obɛɛɖɩ, aŋʋm Isaii; Nisaii aŋʋm Ɖaʋɖa. Na gʋpayarɩ Ɖaʋɖa aŋʋm Salomɔɔ Salomɔɔ anar na gǝŋ urii kar abʋŋapala: 7 Salomɔɔ aŋʋm robohamʋ: Rohamʋ aŋʋm Abiyaa: n'abiyaa aŋʋm Asaa; 8 N'asaa aŋʋm Yosafaatɩ aŋʋm Yoraamɩ; Na Yoraamɩ aŋʋm Osiyaasɩ: 9 Osiyaasɩ aŋʋm Yoataam aŋʋm Akaasɩ n'akaasɩ aŋʋm Esekiasɩ; 10 Esekiasɩ aŋʋm Manasee: Na Manasee aŋʋm Amɔɔ n'Amɔɔ aŋʋm Yosiasɩ; 11 Yosɩasɩ aŋʋm Yekoniasɩ na ba par halɩ saa nɖee ba kulo pɩ ashɛv na Babɩlɔɔnɩ ma; 12 Bakulo pɩ ashɛʋ na babilɔɔnɩ ma, kaŋkǝm na Yekonɩasɩ aŋʋm salatɩɛl; Na salatiɛl aŋʋm sorobabɛlɩ; 13 Na Sorobabǝlɩ aŋʋm Abiyuɖi; Nabɩyuɖi aŋʋm Eliakim n'eliakim aŋʋm Asɔɔ; 14 Asɔɔ aŋʋm Saɖɔkɩ, Na Saɖɔkɩ aŋʋm Ashiimu: Nashiimu aŋʋm ɛlɩuɖ: 15 Eliuɖ aŋʋm Eleasar: Eleasar aŋʋm Mataan: Na Mataan aŋʋm Yacɔɔbʋ: 16 Na Yacɔɔbʋ aŋʋm Yosɛfʋ Marii ʋkur, Marii ɖe aŋʋm ka Yeesu Kristo. 17 Tɔɔ na Abraham ace Ɖaʋɖa ɩlee aŋʋmɩ tǝb-nɩ-nan tɔɔ na Ɖaʋɖa ace nkǝlǝ ba kulo pɩ ace na babɩlɔɔnɩ ma, ɩlee aŋʋmɩ tǝb- nɩ-nan, tɔɔ na nkǝlǝ ba kulo pɩ ace na babɩlɔɔnɩ ma, ɩlee aŋʋmɩ tǝb-nɩ-nan. 18 Gɩ kiɖe ɖaa gasanaɩɕgasara naa ba ŋʋm Kristo ma, Yosɛfʋ aju ka anar Marii gɩ kɔbɩ kǝ ba ka na man aɖa na, na Marii aɖa na ncǝna, ncǝna nɖe ŋŋuro nsoŋsona kancǝna nji aɖa na ma. 19 Ʋkur, Yosɛfʋ, ale ɖei ɖei karɛ na, ka na yɛɛ ɖoo na mɩ na, na atɔɔ nya waa anyantǝra lam nɩ shɛlɛm ʋɖǝn a paa yɔ na. 20 Ɖaa a na faŋa faŋa galei gaɖe nɖi nɩ ma, na ɩkoyar amalaaɩka a lǝ nɩ gʋɖa nɩ waa: Yosɛfʋ Ɖaʋɖa ʋpur paa lee shika waa: atɔɔ Marii gɩka na, aɖʋwaa: Ʋpi nɖee aɖa na acǝna ma, ɩɖoo na ŋŋuro nsoŋsono. 21 Ataaŋʋm ʋpisoro naa aɖʋ nɩ ŋyɩda waa Yeesu; anaa fʋra asamaa atǝɖǝ nɩ ambɔnɔ. 22 Ɩŋunii ɩtu lee ɖaa ɩkoyar alǝ annabi alǝ ma. 23 Kiɖe ma ʋpigii nɖee ka yɔ ʋsoro na ma, ataa da na ncǝna ŋʋm ʋpisoro, naa baɖʋnɩŋyiɖa waa Emanuɛl kaashɩ na gǝŋ waa: Gaja gaɖa atasul. 24 Yosɛfʋ aŋǝnǝ ma, na alee ɖaa ɩkoyar amalaaɩka a lǝ nɩ ma, na atɔɔ akar aɖʋ asul. 25 Ama nan ɩkǝ ba man aɖa ayɔ na, halɩ apɩ tɩ ŋʋm ʋpursoro, na aɖʋ nɩ ŋyɩɖa waa: Yeesu.
1 Ŋkǝlǝ ndee ba ŋʊm yeesu bɛtlɛhɛm yʊdaa ma gʊyar, herod a saa na mage ma na ba duo na gaja ka laŋ apl yerusalɛ m na ta ba wàà. 2 "Ŋka na ba ŋum yʊdaa k'agʊyari gɩ ŋǝ agɩ ŋɔripi gaja ka laŋ na gɩ pɩ gɩ lee nɩ bɔɔta". 3 Gʊyaril herod arǝŋǝ gǝŋ ma na ade na yerusalɛm k' aŋpa nŋu nii bʊci ne ʊpɩɛ. 4 Na herod awala ba sara laa ja k'adi ba ja na bapɔŋʊn ja naa ataba pɩ waa ŋka na ba bʊŋa lǝ wàà ba tǝ ba tɩ ŋum kristo. 5 Na ba lǝ nɩ waa bɛtlɛhɛm yʊdaa k'aja adʊ waa daa aŋdebi a ŋʊn ma na gǝŋ. 6 Akɩ bɛtlɛhɛm nɩ adʊ waa akɩ nɩ na ndi yar ndee a naa taŋo a ma samaa israɛl kǝba pi ma a naa dʊwo na ma. 7 Ŋkǝŋ na herod a yɩda mage ma na ʊlugu nɩ naa ataba pɩ duo paŋa na gɩŋɔripi gɩde gɩ duo. 8 Na alǝ pl wàà kʊla ma acǝ yersalɛm ɩta kpa ŋkǝŋ yɛyɛ ma ʊpi de gɩ shɛbʊ ɩta ŋǝ nɩ kǝwa ma apɩ tɩ lǝ amʊ naa amʊ gboo ma cǝ tɩ lee nɩ bɔɔta. 9 Ba rǝŋǝ gʊyarɩ aga lei boŋo ma na ba tǝwǝ ba gasana na gɩŋorɩpi ngɩ dee ba ŋǝ gaja ka laŋ ma gɩtɔnɔ ashee pɩ halɩ gadu ngadei ʊpi de ada ma. 10 Ba ŋǝ gɩŋɔrɩ pɩ ma na bʊcine ʊkǝr. 11 Na ba kpa gafala nɩ bɔɔta na ba tine bʊfǝlǝ n'aa alee nɩ gʊjɔɔ wura tʊlaarɩ, na sɩŋnaarla. 12 Gʊda nɩ na gaja galǝ pɩ waa ba paa kǝwa acǝ herod sul na gǝŋci ba kǝ na ʊnyɩca fɔlɩ acǝ baŋpa nɩ . 13 Ba kǝwa acǝ baŋpa nɩ boŋo ma nagaja a malaɩka afa ŋa agʊlɔ josɛf gʊda nɩ n'alǝ nɩ wàà ta ayide laŋ atǝwa ʊpi na anar acǝ ejypt da ŋkǝŋ halɩ saa ndee ma lǝ kɩ waa akǝwa pɩ ma adʊ waa herod taa yɛ waa akǝ ʊpi nde. 14 Gɩjbɔŋɔ gɩde jɩ josɛf ata atǝwa ʊpi na anar na shɛʊ ejypt. 15 Na ba ŋkǝŋ halɩ herod abʊce nde pala ka na ndi yar agalei gakpe daa andobi alǝ wa ejypt nɩ na nyɩda ampi ma. 16 Herod arǝŋǝ wàà mage mana baki de de fɔi akǝwa shɛu ba mpa nɩ ma na a cam ʊnyana paa n'aa atǝm acǝ bɛtlɛhɛm k'ampa nɩ na ka bʊ pa pirl nɩ wàà ba cǝ atɩ kǝ bapi madaei kǝba k'ana wʊda bʊnyɩʊ ma na mbadei kǝba k'ana wʊda bʊda bʊja bʊja bʊnyiʊ na ma tǝa daa saa ndee mage mana ba lǝ waa bade ba ŋǝ gɩ ŋɔri pi ma. 17 Alǝ sʊra nde lee ka deidei na galeii andobi yermi acee bʊŋa lǝ ma 18 ."Waa gɩ rǝŋǝ ʊwǝlǝ na gaka gabʊmbɔnɔ na ʊbeleŋshi rama nɩ rashɛl tɩ yu bapur laŋ naa bǝla ʊpǝlu pǝlu adʊ waa kǝba kɔɔ da na". 19 Herod aci ma na gaja a malaika a faŋa agʊlɔ ashee josɛf gʊda nɩ egytn k'ampanɩ naa lǝ nɩ waa: 20 Ta yide laŋ naa tǝwa ʊpi na anar naa akǝwa cǝ israɛl kaa tǝna nɩ adʊ waa bɛrɛ mba dei dei ba yɛɛ waa ba laa ʊpide aŋuro ma ba ci. 21 Na josɛf ata naa tǝwa ʊpi na anar naa kǝwa cǝ arshelo jɩ ka gɩyarɩ. 22 Ama arǝŋǝ waa arshelo jɩ ka gɩyarɩ yu daa ayar herod aŋkǝm ma na asampǝna ɩkpar nɩ daa akǝwa cǝ ma gaja galǝ na nɩ gʊda nɩ galilee. 23 Na ashɛʊ acǝ tɩ sǝ mpa ndee ba na yida waa nasarɛ ma gani galee ka galei ngadee andobi abʊŋa lǝ waa nasarɛ t k'aja na ba yida nɩ nia.
1 Kasaa ɖe na Yohana amǝnakabʋto aɖoo na lee waasu Yuɖee kʋteru nɩ. 2 Na lǝ waa: fʋba ma nɖawa Gaja kaayaritǝna gasǝla. 3 Yohana a galeɩ jɩɕannabi ɩsaye abʋŋa lǝ, nkǝlǝ, ana lǝ waa: Ʋɖǝn ʋwǝlǝ ʋɖoo na ʋteru nɩ waa: Pɛmpɛŋɛ ma ɩkoyar ʋnyɩŋca, tǝkrǝ ma, ʋtǝŋǝ. 4 Yohana ɖe kara ɩraakum kɩsana katoko arum bɛlɛtɩ ansǝl. Ʋjɩʋɩ anajɩ ma na gǝŋ atrǝma na gʋkɔrɔ gʋŋɔŋja. 5 Yerusalɛm na Yuɖee nakɩkarakaraɩ ɩda asǝla na yurdɛɛ kaato ma, baɖe ba tɩ pɩ a sul. 6 Baɖe ba tɩ laa bambɔnɔ na lǝ aɖe tɩ mǝna pɩ bʋto yurɖɛɛ kaatonɩ. 7 Ama Yohana aŋǝ waa: Faniisi na Saɖuusɩ kǝbaja tuutuuma ba tɩ pɩ abʋtomǝnaka ma, na alǝ pɩ waa: Pere ka bʋsheme baja anyɩn, aŋa cere ka anyɩn waa ɩcuu Gaja kʋnyana. 8 Ŋʋm ma ɩpi ɩ ɩna faŋa waa ɩlafʋ nɖawa ma, 9 Paama shee anyɩnalɔ ɩja waa ɩlee Abraham bapur na. Ntɩ lǝ anyɩn waa: Gaja gatɩ gasǝra atɔɔ atala nɖe apra Abraham bapur. 10 Nfalʋ nɖa ayo kaŋkǝmǝ boŋo: Ayo nɖee kɩ na ŋʋm ɩpi ɩsoŋsono na ma, ba tɩ ba sɔɩ abǝɖa ʋtonu nɩ. 11 Amʋ ntɩ mǝna anyɩn bʋto na faŋa waa ɩfʋba nɖawa: Ama nɖee atʋnapɩ amʋŋkǝm ma awǝɖa ɩko awumʋ, kǝ ma sim baa cei ma kur atǝn akara aŋkɔdɔkɔɖɔ kŋlɔ na. Ʋni naa mǝna anyɩn na ŋŋuro nsoŋsono n'ʋtonu. 12 Atoŋo ɩŋumka agʋnyɛ nɩ, Na ŋum, Ataa laa blee kɩpi ɩsoŋsono aɖʋ agʋwʋloŋo nɩ naa atɩʋ ŋŋɔ ʋtonu nɖee kʋ na ci ayɔ na ma nɩ. 13 Yeesu ɖoo na Galilee ace Yurɖɛɛ kaato nɩ Yohana sul waa amǝna nɩ bvto. 14 Ama Yohana, na lǝ waa: Amʋ na ɩshɩɛ waa: ma pɩ amǝnamʋ bʋto na kɩkɔɔ na pɩ amasul! 15 Na Yeesu abue nɩ waa: Pala gɩ lee gǝŋ, aɖʋwaa ɩsim waa gɩlee bʋkɔɩ bʋtǝŋǝ ma. Na Yohana arǝŋǝ na nɩ. 16 Nkǝlǝ ba mǝna Yeesu bʋto, naa aɖoo bʋto nɩ ma, na nɖǝla ntine alaŋ, na aŋǝ Gaja kaŋŋuro nrgǝ n'alaŋ ɖaa alikuku ma, a laŋ. 17 Na ʋwǝlǝ ɖǝn, ʋɖoo n'alaŋ, alǝ waa: Nɖe a lee ka ampi asɔlɔka, alaŋ na nɖʋ amʋciŋsɔlɔka.
1 Ŋŋuro nsoŋsono nce na Yeesu ʋteru nɩ ɩbɩliishi atʋŋa nɩ. 2 Akʋr ganɔ ɩshile ɩshɩnyɩʋ gɩjibɔŋɔ ɩshɩnyɩʋ nákɔmɔ ɩkpa nɩ. 3 Nkǝŋ na atʋŋaka ŋǝ akǝm asǝla na nɩ a lǝ nɩ a lǝ nɩ waa: Ɩta jɩ waa ʋlafʋ lee Gaja ʋpur, shee ganɔ atala nɖe ɩpra ʋjɩʋ. 4 Na Yeesu abuye nɩ waa: Baŋɔn waa: Kɩ lee vjɩʋ kanɖǝnɖǝn ʋna shee arɛ alaafiya na, ama bʋlee ɩ bʋ na ɖoo na Gaja kannɔɔ ma, bʋ na shee alaafiya. 5 Na ɩbiliishi a tɔɔ nɩ ace na cɩrɩ cɩrɩ kampa nɩ naa a tǝr nɩ ʋnyiŋu kaafala gabʋmbɔnɔ kanɖilaŋ alaŋlaŋ. 6 Na lǝ nɩ waa: Ɩta jɩ waa ʋlafʋ lee Gaja ʋpur, ta ajim atǝn; Aɖʋwaa: Ʋŋɔn lǝ waa: Ɩkoyar ataa shee ganɔ amalaɩka mana ganɔ akalaŋ, basaakɩ atǝŋ naa akʋkei ʋpaatɩ ka ntala na. 7 Na Yeesu alǝ nɩ waa: Ʋŋɔn lǝ waa: ka gbɛɖɔ atʋŋa Gajaɩ galee akɩ ma na. 8 Nkǝŋ na ɩbiliishi akɔɔ tɔɔ nɩ ace na gʋbʋnʋ ɩ gʋshemelaŋ kanɖilaŋ naa afaŋa nɩɕɖulinya aŋunii ka bʋyarɩtǝna nakɩmaana na kɩ kʋmʋ, 9 N'aa lǝ nɩ waa: ʋta kʋr atǝn alee mʋ bɔɔta, ntɩ ma sheekɩ ayɔkɔ ɖe ɩŋunii. 10 Na Yeesu a lǝ nɩ waa: Sheetaanɩ bɔ akʋʋlɔ afǝl! Aɖʋwaa ba ŋɔn waa: Ɩkoyar Gaja anɖǝnɖǝn na akur atǝn a lee nɩ bɔɔta, naa lee antǝma. 11 Nkǝŋ na ɩbiliishi afǝl apala nɩ, na malaika ba pɩ Yeesu sul na lee antǝma. 12 Yeesu rǝŋǝ waa ba pɔɔ Yohana nku ma na abɔ agʋlɔ ace Galilee. 13 Na atǝbǝ Nasarɛɛtɩ, a tɩ ɖa kapɛrnahum, asǝla na teenku, Sabulɔɔ ni na nefʋtalii kɩ kara kara nɩ, 14 Naa galeɩ annabi isaye abʋŋa lǝ ma, ɩ lee: 15 Waa: Sabulɔɔnɩ naa Nefʋtalii, kɩ karakaraɩ ɩsǝla na teŋku ma, na Yurɖaanɩkaato kaatǝna, na Galilee, na Yantii ma na. 16 Samaa ɖe abʋŋa sǝ nkomo nɩ ma, A ŋǝ ʋkaɖʋ ʋbʋmb ɔnɔ; na mbaɖee baɖa bʋce kʋtǝnla laŋ ma, ʋkaɖʋ ʋkaɖa pɩ. 17 Kasaa ɖe na Yeesu a sǝba waasu kʋleʋ, na lǝ waa: Fʋba ma, nɖawaa, aɖʋwaa Gaja kaayaritǝna ga sǝla. 18 Asara akʋn Galilee ka teŋku kaanɔ na ce ma, na aŋǝ arɛ n'apar, Simɔɔ ba na yiɖa waa Pɩɛɛr ma, ɖen n'apar Anɖree, baɖe ba tɩ kǝv gʋraʋ tǝŋku nɩ aɖʋwaa bʋfɩlɩkǝja pɩ balee. 19 Na a lǝ pɩ waa: Tǝr ma amʋkǝm naa ma lee anyɩn ɩ naa ri bɛrɛ. 20 Na banana apala baraʋ kpaarɩ atǝr aŋkǝm. 21 Ba sara na ce ataa gʋnaŋa cei ma, naa kɔɔ ŋǝ arǝn'apar Yaakubuna Yohana, baya na gǝŋ Sebeɖee, baɖe baɖa ŋyifoɩ nɩ na baya na pɛmpɛŋɛ baraʋ. 22 Na ayɩɖa pɩ, na bamana pala baraʋ kpaarɩ ashee baya naa tǝr Yeesu aŋkǝm. 23 Yeesu ɖe tɩ ce Galilee kɩkarakara nɩ, na cere bɛrɛ ɩsinagɔɔgǝ nɩ, na lee Gaja kaayarɩtǝna kalaabaarʋ asoŋsono na shee bɛrɛ, nakaɖa na bɛrɛ bɩshɛɖʋ asʋra sʋra. Mbaɖee bʋ mǝn pɩ baɖa ɩsamaa bagɩ cuca ma. 24 Antogi nɖɛntɩ ce sirii aŋunii nɩ, baɖe ba tɩ pɩ na banyʋŋkʋja, mbaɖee ɩshɛɖʋ ɩ na nashɩɩ pɩ na yor pɩ, mbaɖee ɩjiŋɖi mana baɖa na pɩ, ɩlɩlɩm baja, na mbaɖee bʋ mɛn pɩ ma, a ɖe tɩ kaɖa bɩshɛɖʋ. 25 Samaa abʋmbɔnɔ aɖe tǝr aŋkǝm, Galilee kǝbaja, yurɖaanɩ kaato kɩ karakara baɖe batǝr aŋkǝm.
1 Yeesu aŋǝ samaa ma na abodo gʊbʊnu laŋ ŋkǝlǝ ndee asǝ tǝm ma na aba kǝŋ ja ba pɩ asul. 2 Na aŋana a ganɔ naa asǝba pɩ kʊfaŋu waa: 3 Ndi nsaŋka ashee nyuro nɩ kǝba shɛɛrɛ adʊ waa arjaŋna da ashee pɩ. 4 Ndi nsaŋka batǝba nyeŋkǝrǝ bʊcine. 5 Ndi nsaŋka ashee mbadei ba buro ba gʊlɔ ma adʊ wàà ba tǝbajɩ gatǝna ka tiibl. 6 Ndi nsaŋka ashee mbadei cɩrɩ cɩrl kéakɔmɔ na kʊ tunyem ʊkpa ma adʊ waa ba tǝba kum. 7 Ndi nsaŋka a shee mbadei ba na ŋǝ bɛrɛ bɩ shɛɛ ma adʊ waa ba tǝba ŋǝ bɩ shɛɛ. 8 Ndi nsaŋka ashee mbadei bʊcine ʊda cɩrɩ cɩrɩ ma adʊ waa ba tǝb ŋǝ gaja. 9 Ndi nsaŋka ashee mbadei ba na yɛɛ fɛɛ kʊ sǝu ma adʊ waa ba tǝbayɩ pɩ waa gaja ba pur. 10 Ndi nsaŋka ashee mbadei ba pɩ ishɛi cɩrɩ cɩrɩ laŋ ma adʊ waa arjaŋna ada ashee pɩ. 11 Ndi nsaŋka ashee anyɩn bɛrɛ ba maa na lim anyɩn naa naa dʊ anyɩn ɩshɛi yaa na lǝ anyɩn bʊlibɔnɔ ama lan. 12 Anyɩn ʊcine ʊkǝr naa ɩsaŋ naa nyɩn;adʊwaa anyɩn ʊsǝlʊ ʊyɔgɔ alaŋ adʊ waa gǝŋci bɛrɛ ba dʊ andobi mana mbadei ba tɔnɔ anyɩn ma ɩshɛi. 13 Anyin pi duuliya nde ka bʊtʊŋa ama bʊtʊŋa bʊ ta bǝda k'ʊsana baɩ na bʊ sǝra akɔɔ ŋǝ k'ʊsana de kǝbʊ kɔɔ cǝm ashee akɔ den na shee ba bǝda bʊ a ka ashee bɛrɛ ba nyɩ nyɩ. 14 Anyɩn pɩ duulinya k'afǝtǝla mpa ndee ba tɩ gʊbʊnu laŋ ma kǝŋ sera afǝrǝ na. 15 Gǝŋ ci ba tɩ kal fǝtǝla naa atǝ wa gashɛɩ asǝu aa na kilee waa ba tǝ wa atǝr alaŋ naa ɩnaa na kide gafa la gaŋunii na. 16 Geŋ ci ɩsin anyɩn ʊkadʊ ʊkada naa ba bɛrɛ baŋǝ anyɩn ntǝma ŋsoŋsono naa ba kʊma anyɩn aya ndee ada alaŋ ma. 17 Paa ma faŋa waa mpɩ pɩŋ ma durr gʊpɔ na aŋdobi mana ba bʊlei na;ama naa bʊlei bʊpe. 18 Ɩja ŋcee nyɩn waa alaŋ na atǝn tɩɩ fǝl ama gʊpɔ nɩ kaa lei shɩ shɩ nɩʊ ka gafǝl na halɩ baa maa kɔnɩ ɩkpe 19 Galaŋ na arɛ ndee ajeba na gʊpɔ nggudee gujeba awu ma naa naa faŋa ba saa nka waa ba lee daa gǝm ma anaa lee ajǝba ka arjaŋna nɩ. 20 Ntɩ lǝ anyɩn waa na anyɩn n'accrɩ clrl ka wu ba pɔ ŋʊŋja na fariisi kǝba ja na k'ɩɩsǝra akpa arjaŋna na 21 Ɩrǝŋǝ ba bʊŋa lǝǝ anyɩn ma "akɩa paa kǝ arɛ na"na "arɛndee akǝ ʊwor ma ba cim na nɩ ɩkǝma boŋo". 22 Ama amʊ ntɩ lǝǝ anyɩn waa arɛ ndee acam na ʊwor ʊnyana ma shee ba cim na nɩ ɩkǝma na arɛ ndee alǝ ʊwor waa arɩfɔl ma shee ba cǝ alǝ ʊwor waa aŋaŋtǝra ma ɩsim waa akpa ŋtan. 23 Gǝŋci gboo ʊta cǝ na gʊjɔɔ saraa k'aŋtamo sulnaa lige waa akɩŋna akʊwor ɩwʊda gaboro. 24 Pala akʊʊjɔɔ naa akǝwa acǝ tɩpɛŋpɛŋɛ na akʊ wor boŋo naa aye kǝwa apɩ tɩ lee akʊʊjɔɔ. 25 Ʊta ka na akʊwor galei dʊ ni suuru saa ndee ka kana yɩda kɩ ɩkǝma na ma apala ataa tǝwa kɩ kara ɩkɩciŋja agʊnyɛ nɩ naa ɩkɩŋciŋja agʊnyɛ nɩ naa ba pɔɔ kɩ ŋku. 26 Ɩja ntɩ lǝ kɩ waa kaa duo ŋku pɔɔ ka nɩ na halɩ asǝla ʊda ndee ɩsim ma. 27 Ɩrǝŋǝ ba lǝ waa paa ma lee gɩsǝna na ma. 28 Ama ntɩ anyɩn waa arɛ ndee akide ʊsimpǝrǝ halɩ ada nɩ ʊsana ma k'arɛ de alee n'ʊsimpǝrǝ de gɩǝna boŋo ʊcine nɩ. 29 Ɩta jɩ akɩɩnyɩ ne gɩsono ngɩ pala kɩalee mbɔnɔ dim jɩ abǝda gadu lǝŋ ka adʊ wa ɩcɩm ashee kɩ waa akʊʊlɔ k'aadu gadǝŋ gamana awu daa akʊʊlɔ gʊkpa ntoŋ ma. 30 Ɩta sɩŋ jɩ waa akʊʊnyɛ gʊsono gʊnʊgʊ pala kɩ alee mbɔnɔ tadǝ kʊ abǝda gadu lǝŋ ka adʊ waa ɩcɩm ashee kɩ waa akʊʊlɔ k'aadu gadǝŋ gamana awu daa akʊʊlɔ gʊŋunuii gʊkpa ntoŋ ma. 31 Ba cee lǝ gboo waa arɛ ndee abǝla akar ma ashee nɩ ʊbǝlʊ ka gʊpɔ. 32 Ama ntɩ lǝ anyɩn waa arɛ ndee abǝla akar na kilee waa alee gɩsǝna ma laŋ na atutuur nɩ cǝ na gɩsǝna nɩ na arɛ ndee atǝa ʊsimpǝrǝ de ma alee gɩsǝna gboo. 33 Acǝŋǝ lrǝŋǝ daa ba bʊŋa lǝ atǝ baya ba bʊŋ bɔnɔ ma paa ma lee alɩ ka wǝlɩ bɔnɔ na ama pɩ ma na anyɩn alɩ kawǝlɩ ashee gaja . 34 Kaŋja ŋkǝlǝ paa ma caŋ na alaŋ na adʊ waa ŋkǝŋ na gaja ka gɩyarɩ du. 35 Yaa ɩcaŋ na gatǝna na adʊ waa ŋkǝŋ na gaja ga na nyɩ kʊ kei koko yersalɛm adʊ waa ŋkǝŋ na gʊyarɩ bʊŋbɔnɔ ampa. 36 Gǝŋci ipaa caŋ na anyɩ di gboo na adʊ waa kɩɩ sǝra a lee gʊŋʊrʊ gʊfɔnɔ koko gʊdono na. 37 Ɩta lǝ ma ɩja anyɩn n'a gǝŋci ɩlee gǝŋci koko anyɩn n'a aai alee aai mbʊdee ɩshei nɩ 38 Ɩrǝŋǝ ba bʊŋa lǝ ma wa gɩ nyine ashee gɩ nyine na anyʊwo ashee anyʊwo. 39 Ama amʊ ntɩ lǝǝ anyɩn wa paa ma sǝla arɛ ndee alee nyɩn mbɔnɔma mbɔnɔ na ama ɩta jɩ waa ʊdǝn asǝǝ nyɩn gʊnyɩ sono cǝ pǝra gʊpɛnɛ ashee nɩ. 40 Ʊdǝn ata naa n'ayɛɛ atʊwa aka toko pala nɩ atʊwa aka daŋciki gboo. 41 Ʊdǝn ta lee kɩ doo le waa ayala de acǝ ɩmɛɛtr miili yala nɩ ce miimli banyɩ ʊ. 42 Shee arɛ ndee ataba kɩ ma naa a paa bǝla arɛ ndee alǝ waa anya de ma kʊnyaʊ na. Ɩrǝŋǝ ba lǝ waa "ɩrǝŋǝ balǝ waa asɔlɔ a kʊwor naa aŋo a kʊwor naa aŋo kʊwor ga kuli ma. 43 Ɩrǝŋǝ ba lǝ waa ɩrǝŋǝ balǝ waa asɔlɔ akʊwor naa aŋo akʊwor ga kuli ma. 44 Ama amʊ ntɩ lǝ anyɩn waa "sɔlɔ ma anyɩn ʊworu gakuli naa anyɩŋǝ ashee bɛrɛ mbǝdee ba na n'aashii anyin ma naa adʊ bɛrɛ mbǝdee ba na pǝr na ma naa adʊ bɛrɛ mbǝdee ba na pǝr na shee bǝrɛ mbǝdee ba ŋo anyɩn ma". 45 Gǝŋci ɩnɩɩ lee anyɩn aya ndee ada alaŋ ma ba pur adu, waa ana tǝw ʊshile barɩ bɔnɔ na barɩ soŋsono laŋ naa naa na shee barɛ soŋsono na barɩ bɔ nɔ ʊto. 46 Adʊ waa lta sɔlɔ arɛ ndee asɔlɔ anyɩn ma aŋdǝn dǝn ʊsǝlʊ ʊpaŋa na ɩnɩɩ ŋǝ ŋcɩn adʊ waa l' ampoo ba ja gboo ba tɩ lee gǝŋ lislŋ anyln ɩlee gl shɛbʊ awu daa ba ni ma. 47 Ɩta waa anyɩn ba wor kaŋdǝn dǝn na ɩna sala ɩpaŋa nɩ ɩsono ndee ɩna lee awu ba saa ka ma ba saa ka ma bayo gboo ba tɩ lee gǝŋ. 48 Galaŋ lsiŋ ɩda cɩr da anyln n'aya ndee ada alaŋ ada cɩrlcɩr ma.
1 Lee ma laakaarɩ paa ma na lee nsɔŋsono na faŋa bɛrɛ ba naa ŋǝ anyɩn na, kaa kɔɔ ŋǝ akawɛɛ nɖee aɖa alaŋlaŋ ma agʋjɔɔ na. 2 Ʋta lee ʋɖǝn gʋjɔɔ, paa kʋl na basaaka ɖaa mʋnaafiki baja ba na lee ɩsɩnagɔɔgǝ n,ɩʔɕƙɔƙọɕɩnyɩŋca laŋ ma na, na yɛɛ waa bɛrɛ bakʋma pɩ ma na. Ntɩ lǝ anyɩn ɩja waa: Ba cam bagʋjɔɔ boŋo. 3 Ʋta naa yɛɛ alee , a kʋʋnyɩpɛnɛ gʋ paa ŋǝ bʋkɔɩ akʋʋnyisono gʋ na lee ma na. 4 Naa akʋjɔɔ gʋɖe gʋɖa siriya nɩ: Naa akawɛɛ nɖee e na ŋǝ ashiiri nɩ ma a sǝla kɩ kʋɖa. 5 Saa nɖee ɩ na yɛɛ ɩ nyiŋǝ ma, paa ma na lee ɖaa mʋnaafiki baja ba ne lee ma na, basɔlɔ ba naa yiɖelaŋ ɩsinagɔɔgǝ nɩ, n'ɩnyɩŋca k'ɩpaŋkɔ na yɛɛ bɛrɛ baŋǝ pɩ. Ntɩ lǝ anyɩn ɩja waa bacam ba gʋjɔɔ baŋo. 6 Ama anyɩn ɩta na yɛɛ ɩnyiŋ Gaja, kpa ma ŋku arîm gʋcaŋkɔ naa nyiŋǝ akawɛɛ nɖee aɖa ashiirɩ nɩ ma, naa akawɛɛ, nɖee a na ŋǝ ashiiri nɩ ma, asǝlakɩ kʋɖa. 7 Ɩta naa nnyiŋǝ, paa ma na lǝ bʋlei fɔɩfɔɩ tuuma ɖaa mbaɖee kǝ ba yɔɕGaja na ma, ba tɩ tam waa bʋlei fɔɩfɔɩ tuutuuma na pala bʋnyiŋu ʋcam. 8 Paa ma lee ɖaa pɩ ma na, aɖʋwaa: Ɩta naayɛɛ ɩnyiŋǝ, anyɩnaya ayɔ bʋkɔɩ bʋ na hiyɛ anyɩn ma naa ɩye nyiŋǝ nɩ. 9 Ʋnyiŋu nɖee ɩnyiŋǝ ma, ʋnookama: Ataya akinɖee ʋɖa alaŋlaŋ ma! Akɩŋyɩɖa nɖa cɩrɩ cɩrɩ. 10 Akuyarɩ gɩ pɩ; Akʋciŋsɔlɔka ʋlee atǝn ɖaa ʋna lee alaŋ ma. 11 Shee atʋ ʋshile bʋʋpaŋa na k'ʋjɩʋ. 12 Tǝɖǝ atʋ atɩmbɔnɔ, ɖaa atʋ gboo gɩ na tǝɖǝ basaa ka bambʋnɔ ma. 13 Paa toŋo atʋ ace na ʋtʋŋʋ ŋǝ nɩ na, ama laa atʋ ayɔɩ agʋnyɛnɩ. Aɖʋwaa: Akɩ jee gɩyarɩ nikasɩ n'ʋkʋmʋ nace na ce. Ami! 14 Ɩta tǝɖǝ basaaka bambɔnɔ, gǝŋci gboo, anyɩnaya aɖa alaŋlaŋ ma, atǝɖǝ anyɩŋja. 15 Ama na kɩ tǝɖǝ basaaka bambɔnɔ na, anyɩnaya kaa tǝɖǝ anyɩn anyɩmbɔnɔ na. 16 Ɩta kʋr ganɔ, paa ma cʋŋkʋr anyunbʋyɛ na ɖaa mbaɖee kǝ ba yɔ Gaja na ma, ba na cʋŋkʋr ba bʋyɛ na faŋa bɛrɛ waa ba kʋr ganɔ ma na. Ntɩ lǝ anyɩn ɩja waa ba cam bagʋjɔɔ boŋo. 17 Ama ʋta kʋr ganɔ, shire akaayɛ fee naa sal tʋlaarɩ, 18 Naa ʋɖǝn a paa yɔ waa ʋkʋr ganɔ na, ama a kawɛɛ nɖǝɛe aɖa ashiiri nɩ ma, akawɛɛ ɖe ana ŋa ashiiri nɩ ma, a naa sǝla kɩ kʋɖa. 19 Paa ma wala ɖulɩnya ka maana aɖʋ nányɩnalɔ na, ɩtu kǝ aloŋcara kokoo bapɩtɩrɩ batɩ pi anyim ɩ na; 20 Ama wala ma Gaja sul alaŋ k'amaana, nkǝŋ kɩ na kǝ akoŋcara na gǝŋci gboo bapɩtɩrɩ kǝ ba sǝra api anyimɩ na. 21 Aɖʋwaa gaɖuu akamaana aɖa ma nkǝŋ na akufolu gɩ na ɖa. 22 Gɩ nyine gɩ lee ʋkaɖʋ na ashee gʋlɔ, akɩ nyine ɩta ɖa ɖeiɖei akʋʋlɔ gʋ na ɖa ʋkaɖʋ nɩ na; 23 Ama akɩ nyine ɩtafɔnɔ akʋʋlɔ gʋ ŋunii shee gʋɖa nkomo. Galaŋ ɩta jɩ waa ʋkaɖʋ nɖee ʋɖa n'akɩ ma shee nkomo, gǝŋ ma baɩ na nkomo nɖe nɖʋr gǝŋ. 24 Ʋɖǝn kaasǝra a lee ɩga banyɩʋ ba ba ntǝma na. Aɖʋwaa ataa ŋo ʋɖǝn naa sɔlɔ asaaka; kokoo ataa tɔɔ agʋlɔ aɖʋ n'ʋɖǝn, naa bǝla asaaka. Ku sǝra alee Gaja bɔɔ ta naa lee gɩtaɩ gboo na. 25 Galaŋ ntɩ lǝ anyɩn: Paa ma lee nanyɩnalɔ shika na lǝ waa mʋnʋ gɩ ji kokoo mʋnʋ gɩkara na. Ŋnuro kiŋn ǝɖa aŋfaanɩ awu ʋjɩʋ kokoo gʋlɔ kʋʋwǝɖa aŋfaanɩ awu ɩtoko aa? 26 Kɩɖe ma bʋsapɩ bʋnata alaŋ ma: Kɩbʋ na ɖu na kɩbʋ na bʋn na, kɩ bʋ na wala aɖʋ gasa nɩ na anyɩnaya aɖa alaŋ ma, ana ɖǝʋ bʋ. Anyɩn kɩwǝɖa aŋfaanɩ awubʋ aa? 27 Na nyɩna shika nɖee ɩwǝɖa ma, anyɩnaŋa naa sǝra atutum aŋŋuro ace na ŋyu nlama cei ɖaa gʋnyɛ n'ʋtulkɔkɔɩ ma. 28 Maa kɔ laŋ na ɩna lee shika na bʋkɔɩ ɩ naa kara ma? Taa ma kiɖe ɖaa ɩcaacaaca ɩnata ɩwara laŋ ma, kɩ na lee ntǝma nɖǝn na, hɩ na pɛmpɛŋɛ ka lɔ na. 29 Amaa ntɩ lǝ anyɩn waa: Salomɔɔ agɩlopi, aɖa ʋkʋmʋ nɩ ma, ka wǝɖa ayɔkɔkaraka ɩsoŋosɩ ɩcun atǝɩ ma na. 30 Gɛeŋ ma Gaja ga ta pala aŋɔ nɖee ba nɩ ba tɩ kǝʋ nton gacǝŋ ma, ɩcun ʋrɔŋ de gǝŋ ma kaasǝra akara anyin ayɔkɔ awu baa mʋnʋ anyɩn bɛrɛɩ kɩ wǝɖa ʋcine ʋyɔgɔ na ma aa? 31 Paa ma lee shika, na lǝ waa: Mʋnʋ gɩjɩ? Mʋnʋ gɩnyem? Mʋnʋ gɩ kara? na. 32 Aɖʋwaa mbaɖee kǝ ba yɔ Gaja na ma, ba na yɛɛ . Anɩnaya aɖa alaŋ ma, ayɔ bʋkɔɩ bʋ na hiɛ anyɩn ma. 33 Yɛɛ ma Gaja kaayarɩtǝna na kíja naa ba boŋo nɖee ɩsaa ma apele anyɩn. 34 Paa ma lee shika na gacǝŋ na: Aɖʋwaa: Gacǝŋ taa tɔjɩ agʋlɔ. Baa ʋshile b'ʋpaŋa na kambumo.
1 Paa ma cǝm n'ʋɖǝn ɩkǝma na, naa ba paa cǝm n'anyɩn ɩkǝma na. 2 Aɖʋwa ɖaa ɩcǝm na basaaka ɩkǝma ma, gǝŋce ba cǝm n'anyɩn mɩyaʋ, bʋkɔɩ ʋfaŋa na ma ashe basaaka ma, bʋnɩ bʋ ba faŋa na ma aashee anyɩ. 3 Mʋlaŋ na ʋna ŋǝ gɩtɔ gɩɖa akʋwor agɩ nyine nɩ na ka na ŋǝ ŋyikǝŋkǝmǝ nɖa akɩɩja nɩ ma na? 4 Baɩ laŋ nʋʋ na lǝ akʋwor waa, shee ma laa gɩtɔ gɩɖa akunyine nɩ, asaa waa ŋyikǝŋkǝmǝ nɖa ka aku ja nɩ. 5 Mʋnaafikiyar, laa ŋyikǝŋkǝmǝ nɖa kɩɩ nyine nɩ ma, aboŋo naa ye ŋǝ gɩshɛbɔ a laa gɩtɔ gɩɖa akʋwor a gɩja nɩ. 6 Paa ma tɔɔ bʋkɔɩ bʋ ɖa curɩ curɩ ma, akǝw ɩsǝna na, paa ma saŋ kɔɔ tɔɔ ɩshipɩŋǝrǝ abǝɖa ɩkuruci baŋyu naa ba paa tɩ nyɩ kokoo ba cǝpra alee anyɩn mbɔnɔ na. 7 Nyiŋǝ ma, naa bashee anyɩn, yɛɛ ma, ɩtu ŋǝ kǝ ma gʋcaŋkɔ naa ba tine ashee anyɩn. 8 Aɖʋwaa nɖee anyɩŋǝ ma ba tɩ bashee nɩ, nɖee ayɛɛ na, a taa ŋǝ, nɖee akǝ gʋcaŋkɔ ma ba tɩ bo ti ne ashee nɩ. 9 Anyɩnaŋapur naa nyɩŋǝ nɩ boɖoboɖo, naa ayar a tɔɔ ntala ashee nɩ. 10 Kokoo anyɩŋǝ nɩ gafɩlɩ naa ayar atɔɔ ʋbu aɖʋ a gʋnyɛ nɩ. 11 Anyɩn ɩ, ɩlee barɛbɔnɔ ma, ɩ yɔ ayɔkɔ ɩsoŋsono kʋsheʋ anyɩn bapi, gǝŋ ma, anyɩnaya nɖee aɖa alaŋlaŋ ma karǝra ashee mbaɖee ba na nyiŋǝ nɩ ma ayɔkɔ ɩsoŋsono aa? 12 Bʋkɔɩ ɩshɩnayɛɛ basaaka ba lee ashee anyɩn ma lee ma ashee pɩ gboo, aɖʋwaa ɖaa gʋpɔ na aŋnabi mana ba lǝ ma na gǝŋ. 13 Kul ma na ʋnyɩŋca nɖee ʋɖa fɩɩlɔɔ ma, aɖʋwaa nɖee ʋbɔɖɔ ma, ʋna cee ʋliu nɩ, bɛrɛ tuutuuma ba na kul n'ʋnyɩŋca ɖe. 14 Ama ʋnyɩŋca nɖee ʋjɔba aɖa fulɔɔ ma, ʋna ce ŋŋuro kaaɖu, mbaɖee ba ŋǝ ʋnyɩŋca ɖe ma kǝ ba yɔgɔ na. 15 Lee ma laakaarɩ na annabi ɩsǝi baja, Ba tɩ ba pɩ anyɩnasul akara ɩtoko ɖaa ɩrama ma, amaa bancǝna nɩ ɩtusǝna nɩ ba lee. 16 Ba lesʋra nɩ́ yɔ na pɩ kǝ ba na piɖe rɛsɛɛ kɩ pi ɩnyaŋɩ laŋ na, kokoo figi kɩ pi gʋka ka gʋyɕlaŋ na? 17 Gvyo gʋsoŋsono gʋ na ŋʋm ŋʋm ɩpɩsoŋsono, ama gʋyɔ gʋbɔnɔ gʋ na ŋʋm ɩpi ɩbɔnɔ. 18 Gʋyɔ gʋsoŋsono kʋʋ na ŋʋm na ŋʋm ɩpɩ ɩbɔnɔ na gǝŋcɩ gboo gʋyo gʋbɔnɔ kɔɔ na ŋʋm ɩpi ɩsoŋsono na. 19 Ayo nɖee kɩ na ŋʋm ɩpi ɩsoŋsono na ma, shee ba cǝmɩ abǝɖa nton. 20 Ba lesʋra nìyɔ na pɩ. 21 Kɩ lee mbaɖee ba na yɩɖa amʋ waa: nɖiyar nɖiyar ma, baŋunii ba nɩ kpa Gaja kaayarɩtǝna nɩ na, shee mbaɖee ba na lee amawɛɛ ʋcɩŋsɔlɔ ka ma, banɖǝn ɖǝn nɩ ba kpa. 22 Kɩshile ɖe nɩ tuutuuma taa naa lǝ waa: Nɖiyar nɖiyar kɩlee akɩŋyiɖa njɩ gɩ lǝ na annabi mana babʋlei aa? Kɩlee akɛŋyiɖa njɩ gɩlee na biti ka lesʋra aa? 23 Nkǝŋ na ma lǝ pɩ gbagbaraa waa: Bɔ ma anyɩŋgʋlɔ afǝl asaa mʋ, anyɩn ɩɩ ɩnna lee mbɔnɔ ma. 24 Galaŋ, nɖee arǝŋǝ bʋlei mbʋɖe nna lǝ waa ma, naa tɔɔbʋ alee na ntǝma ma, aɖa ɖa arɛ nɖee awǝɖa asǝŋsi, acǝ agafala gʋtakǝwa laŋ ma na. 25 Ʋto anyɩ atubɔlɔ nciɖe gʋsǝrǝ gʋwu akpa gafala gaɖe nɩ ma, kaafǝɖa ayɔ na aɖʋwaa: Ba cǝ jɩ na gʋtakǝwa laŋ. 26 Ama arɛɩ a na rǝŋǝ bʋlei mbʋɖe nna lǝ naa ka tɔɔ bʋ alee na ntǝma na ma, aɖa ɖa ɖaa ŋyashɛshɛyar acǝ agafala gɩyɩkɩɖɩ laŋ ma. 27 Ʋto anyɩ ntubɔlɔ nciɖe gʋsǝrǝ gʋ wu akpa gafala gaɖe nɩ, shee gafǝɖa gaŋunii pipipi. 28 Yeesu a cere bɛrɛ beŋo ma, n'ʋceru ʋlee pɩ maa. Maaci; 29 Aɖʋwaa; Ana cere cere na kǝ tim, ka na cere ɖaa babɔŋɔnja ma na.
1 Yeesu a rigǝ gʋbʋnʋ laŋ ma, na samaa abʋmbɔnɔ a tǝr aŋkǝm. 2 Nkǝŋ na alanɖǝmayar ɖǝn asara ace aŋyu naa lǝ nɩ waa: Nɖiyar, ʋtasɔlɔ ʋtaasǝra akaɖa amalaŋɖǝma. 3 Na Yeesu abɔlɔ gʋnyɛ afɔm nɩ, naa lǝ waa: Nsɔlɔ, ɩkaɖa. Kpaarɩ na'alanɖǝma ɩmana akaɖa. 4 Na Yeesu akaka nɩ: waa Paati lǝ ashee ʋɖǝn na: Ama kʋla atɩ faŋa akʋʋlɔ basaraalaaja, naa a laa saraa ɖaa Musa aŋɔn ma, ɩnulaa sǝriya ashee pɩ. 5 Yeesu ana kpa Kapanahum ma, nɩ́sɔja ɩshɩnʋŋ banɖiyar ɖǝ ace asul. Na pǝla pǝla nɩ na lǝ waa: 6 Nɖiyar, amatǝŋleeja aɖatǝn na shɛɖɛ afal bʋmǝn nɩ a tɩ jɩ ɩshɛɩ yɔgʋʋ. 7 Na Yeesu alǝ waa: Ntɩmace atɩ kaɖa ʋshɛɖʋ. 8 Ama ɩsɔja banɖiyar alǝ nɩ waa: Nɖiyar, kǝ ma caasǝm akpa aŋgaɖufal na; ama lǝ ʋwǝlǝ naa amatɩnleeja agʋlɔ gʋkaɖa. 9 Aɖʋwaa ɖaa ŋwǝɖa aɖibaja na cu pɩ ma, gɛŋcɩ gboo ŋwǝɖa ɩsɔja ba na cu amʋ ma. Nta lǝ ʋɖǝn waa: Kʋla! Aɖe ce nta lǝ asaaka waa: Pɩ aɖe pɩ; Nta lǝ amatǝnleeja: lee waa: shee a lee. 10 Yeesu arǝŋǝ gǝŋ ma níkǝ nɩ garǝŋǝ na ayiɖe na jɛlɛrɩ na a lǝ mbaɖee batǝr aŋkǝm ma, waa: Ntɩ lǝ anyɩn ɩja waa Israel nɩ kǝ ma ŋǝ ʋɖǝn awǝɖa ʋcine ʋbʋmbɔnɔ na. 11 Ntɩ lǝ anyɩn waa: Bɛrɛ tuutuuma ba tɩ ba tɩ ɖoo na gajakalaŋ na gɩtǝŋshile laŋ a sǝ tebiri kaŋkǝmǝ baɖeen na Abraham nísaaka, na Yakɔbʋ Gaja kaayarɩtǝna nɩ alaŋ. 12 Ama mbaɖee ba lee Gaja kaayarɩtǝna kǝbapɩ ma ba tɩ ba kǝu pɩ ŋkomo nɩ aka, gaɖuu ba naa yu na fǝɖǝ fǝɖǝ banʋkɔkɔ ma. 13 Alǝ gǝŋ abaŋo ma, naa lǝ ɩsɔja ɩshɩnʋŋ baɖiyar waa: Ɖaa ʋwǝɖa ʋcine ma ɩlee gǝŋ ashee akɩ. Kaa kɔŋkɔŋɔ gaɖe nɩ na atǝnleeja agʋlɔ gʋkaɖa. 14 Yeesu akpa Pɩɛɛr agaɖuful ma, Pɩɛɛr akar-nar aɖe ɖa atǝn na shɛɖɛ ʋnyǝkrǝ. 15 Arɩ agʋnyɛ ma, n'ʋnyǝŋkrǝ ʋkaɖa nɩ kpaarɩ ata ayiɖelaŋ alee ntǝma ashee pɩ. 16 Gɩteŋshile laŋ na ba wala banyʋŋkʋja tuutuuma, mbaɖee ɩjiɖi ba na naashɛpɩ ma, apɩ na Yeesu sul aɖe tɩ lǝ bʋlei na kǝrǝ ɩjiɖi mana na kaɖa bɩshɛɖv. 17 Naa galei ɩ annabi isaye a bʋŋa a lǝ ma ɩlee waa: akulo atɩ masasara naa acam atɩshɛɖʋ ɩŋunii. 18 Yeesu aŋǝ samaa tuutuuma asǝr nɩ akal ma na a lǝ abaja waa: Ba tǝbǝ ace na ŋgbaŋgǝma kagʋsaʋ gʋsaaka. 19 Nkǝŋ na abɔŋɔnja ɖǝn akɩm asǝla na Yeesu a lǝ nɩ waa: Nɖiyar ntumakʋn akɩ ace baa nka. 20 Na Yeesu abʋye nɩ waa: Bʋgbǝʋgbǝʋ bʋ wǝɖa bʋɖufola, bʋsapɩ bʋ na ta alaŋ ma, bʋwǝɖa aɖaŋa; Ama arɛpur kawǝɖa gaɖuu atǝr anɖi aŋʋra ma na. 21 Nkǝŋ na abakǝŋja kʋɖǝn a lǝ nɩ waa: Ndiyar shee amʋ ganɔ ma ce atɩ fun amawɛɛ baŋo naɩ. 22 Ama na Yeesu abuye nɩ waa: Tǝr amʋŋkǝm, pala bakono ba bakono. 23 Na ba ta akpa ŋyifoi n ɩna abakǝŋja ba tǝr aŋkǝm. 24 Na teŋkunɩ kaasǝrfɛfɛ gabʋmbɔnɔ gata na wu nɩ kashɩ bʋto bʋɖe bʋtɩ riŋǝ ŋyɩfoi. Aɖe ɖa nafol . 25 Na abakǝŋja bakǝm asǝla na nɩ aɲǝnǝ nɩ, alǝ nɩ waa: Fʋra atʋ gɩ tɩ gɩ cii! 26 Na a lǝ pɩ waa: Mʋleeka ɩwǝɖa asampǝna gǝŋ anyɩn bɛrɛ ɩ anyɩnʋcine kʋyɔgɔ na? Nkǝŋ na ata ayiɖelaŋ naa anaashɛ gʋsǝrǝ na teŋku, n'ɩŋra jɩjɩjɩ. 27 Nilee bɛrɛ baɖe mamaaci; Baɖe batɩ lǝ waa: Aŋana nɖe kajarɛ gʋsǝrǝ nateŋku ɩ na nyene nɩ? 28 Yeesu akpa gatunɔ gaɖaree kǝbaja bagatǝna nɩ ma, bɛrɛ banyɩʋbaɖǝn aŋŋuro ɩbɔnɔ ɖe riŋǝ na pɩ, na ba ɖoo na akufo nɩ n'ʋnyana na yɛɛ bawa na Yeesu, gaɖu baɖa ma ʋɖǝn ka na kul na ŋkǝŋ na. 29 Na ba kuro waa: Gapaŋa gaɖaka atɩŋnakɩ atɩ gɩ cuca Gaja gaɖa alaŋlaŋ ma ʋpur? ʋpɩ pɩ a naashɛɛ atʋ naa tam ayekpa aa? 30 Gʋkurucifɔ gʋɖǝn gʋɖe gʋɖa alǝŋ na pɩ gaducei na jɩ. 31 Naŋŋuro ɩbɔnɔ ɩnyiŋǝ Yeesu ganɔ, waa: Ʋta naa yɛɛ akǝrǝ atʋ pala gɩkpa gʋkurucifɔ ŋgʋɖe nɩ. 32 Na a lǝ pɩ waa: Kʋla ma! Na baɖoo, akpa ɩkuruci nɩ. Na gʋkurucifɔ gʋŋunii gʋ cu asasa akpa teŋku nɩ amɩɛ baŋunii acii. 33 Na mbaɖee ba na paŋa ɩkuruci ma, acuace mpa nɩ atɩ lǝ ashee bɛrɛ bʋkɔɩ bʋ lee na bʋkɔɩ bʋsara na aŋŋuro ɩbɔnɔbaja banyɩʋ ma. 34 Nkǝŋ na mpa nɖe kǝ baŋunii ba ɖoo ace tɩ wa na Yeesu; Baŋǝ nɩ ma, naa apǝlapǝla nɩ waa: atǝbǝ bɩkara kara nɩ.
1 Yeesu akpa ŋyifoɩ nɩ asǝla teŋku kagʋsaʋ kagʋsaʋ ace agɩlopi ampa nɩ. 2 Na ba pɩ na ʋsoro ɖǝn bʋ ɖe bʋ mǝ nɩ aɖe ɖa gʋlampǝra laŋ.Yeesu, aŋe bʋcine ma, na alǝ anyʋŋkʋja waa: Ri akʋlɔ ampi ba tǝɖǝkɩ akɩmbʋnɔ. 3 Ŋkǝŋ na babɔŋɔnja baɖɛn baɖa na lǝ bɩ cine nɩ waa: Ʋsoro nɖe atɩ kiɖe Gaja fɔɩ. 4 Yeesu ayɔ bafaŋa nɩ ma, na lǝ waa: Mʋ laŋ nɩ cɔɔwǝɖa afaŋa ɩbɔnɔ anyɩnɩfolu nɩ gǝŋ? 5 Kaapaŋa ga ɖa ka tɛshɛɛ ba lǝ waa: Batǝɖǝkɩ akɩmbɔnɔ, kokoo, ba lǝ waa: Tayiɖelaŋ, asara? 6 Galaŋ naa ɩyɔ waa: Arɛpur awǝɖa ɩko ɖulinya agatǝna laŋ atǝɖǝ bɛrɛ bambɔnɔ: Na a lǝ anyyiŋkʋja waa: Tayiɖelaŋ acar akʋʋlampǝɍa ashɛʋ a kaaɖu afal. 7 N'ʋsoroɖa ata ayiɖelaŋ ashɛʋ agaɖufal. 8 Samaa aŋǝ gǝŋ ma, nukpa pɩ asampǝna, baɖe ba tɩ kʋma Gaja ɖaa ashee bɛrɛ ɩkashɩ ɖe ma. 9 Yeesu akim ace gaɖulɩŋka cei ma, na aŋǝ ʋsoro ɖǝn aɖe sǝ na cam lampoo, ba tɩ yɩɖa nɩ waa Matiye. Na alǝ nɩ waa: Tǝr amʋŋkǝm. N'ʋsoro ɖe ata atǝr aŋkǝm. 10 Yeesu akpa afal asǝ tebiri kaamana ma, ŋkǝŋ na bɛrɛ ɩ ba na cam lampoo ma, na aɖawabɔnɔbaja tuutuuma ba kpa asǝ tebiri kaamana gboo baɖeŋna Yeesu abakǝŋja. 11 Fariisi mana ba ŋǝ gǝŋ ma, na ba lǝ Yeesu abakǝŋja waa: Mʋlaŋna anyɩnɖiyar aman na lampoobaja na aɖawabɔnɔbaja na jɩ na pɩ ʋjɩʋ? 12 Yeesu arǝŋǝ jɩ ma, na alǝ waa: Kɩ lee alaafɩyabaja ba hiɛ logotoro na. Ama banyʋkʋja ba na hiɛ. 13 Kʋlama atɩ yɛɛ galei ŋgaɖe kaashɩ: Nsɔlɔ ɩshɛɩŋǝka a wu saraalaaka. Aɖʋwa kǝ ma pɩ ashee mbaɖee ba ɖa ɖeiɖei ma na, ama nɖawa mbɔnɔbaja ba fʋba nɖawa. 14 Na Yohana abakǝŋja ba ce Yeesu sul ataba nɩ waa: Mʋlaŋ na atɩŋna Fariisi mana gɩ na kʋr bʋnɔ naa akɩbakǝŋja kǝ ba na kʋr na. 15 Na Yeesu abuye pɩ waa: Aŋgo abasoro ba tɩ ba sǝra acʋŋkʋr ba bʋyɛ nkǝlǝɩ aŋgo aɖa ba gɩ cuca ma aa? Ɩshile ɖǝn ɩtʋnapɩ ba laa aŋgo ma, kasaa ɖe ba tɩ ba kʋr bʋnɔ. 16 Ʋɖǝn ka na tɔ ɔnkuro nfɔlɩ apara na ŋŋono na a pala nfɔlɩ ntɩŋfatǝr ŋŋono kasaaɖe ŋŋono nɖe mpɛɛpɛɛ. 17 Kǝ ba na tɔɔ bʋkana bʋfɔlɩ aɖʋ mbuce ŋŋono nɩ na, mbuce ntɩmpɩ, bʋkana bʋfʋr, mbʋce nɖe lee asaraʋ: Ama ba na ɖʋ bʋkana bʋfɔlɩ bʋ, mbuce nfɔlɩ nɩ, bʋkana na mbuce ɩɖe ɖa. 18 Yeesu a na lǝ bʋlei bʋɖe ma, nɩ́sɔja banɖiyar ɖǝn akpa acim akǝwǝ aŋyu naa alǝ nɩ waa: Ampi sapɩsɩmpɩ ashika na ci gǝŋ ŋyimǝɖe galaŋ ga la pɩ atɩtǝr akanyɛg alaŋ naag akɔɔ aɖa ŋŋuro nɩ. 19 Na Yeesu ata atǝr aŋkǝm na abakǝŋja. 20 Ʋsǝmprǝ ɖǝn ade tɩ lee gɩsǝmprǝ ɖoo bʋja tǝbana-bʋnyɩʋ ku yiɖe na, na apǝl na aŋkǝm afɔm atokokɩlalabɩ. 21 Ŋgaɖee a na lǝ ʋcine nɩ ma na gǝŋ waa: Nta shɩ fɔm atoko amʋshɛɖʋ ʋtʋʋkaɖa. 22 Yeesu abʋŋaa ŋkǝm aŋǝ nɩ ma, na alǝɕwaa: cɩʋkʋ ampi, akʋcine ʋwǝɖa ma, ʋfʋrakɩ. Kpaarɩ n'ʋshɛɖʋ ʋmana akaɖa. 23 Yeesu akpa ɩsɔja banɖiyar agafala nɩ aŋǝ bacǝŋ crǝja na samaa tuutuuma ma, 24 Na a lǝ pɩ waa: Ɖoo ma aka, gapisimpi kaacii na, ama ga na fol fol. Na ba sǝba na lee nɩ saarɩ . 25 Bakǝrǝ samaa aboŋo ma, na akpa ari gapisimpi ka gʋnyɛ, na gapisimpi gakɔɔ apɩ ŋŋuro nɩ. 26 Na galei gaɖe kantogi nce ɩkanakara baa nka. 27 Yeesu atǝbǝ nkǝŋ ma, na bafɔnɔrɛ banyɩʋ ba tǝr aŋkǝm na kuro waa: ŋǝ atɩ shɛɩ aa Ɖaʋɖa ʋpur. 28 Yeesu akpa afal ma, na bafɔnɔrɛ banyɩʋ ba ɖe ba ce asul, na Yeesu ataba pɩ waa: Ɩshee ɩja waa: Ntɩmasǝra a lee aa? Na batǝlǝ waa: Ɩŋ nɖiyar. 29 Nkǝŋ na atǝr anyiɛ balaŋ na lǝ waa: Anyɩnʋcine ɩwǝɖa ma, ʋlee ashee anyɩn. 30 Na bɩnyine ɩtine. Na Yeesu akaka pɩ waa: Pɔɔma anyɩmbʋnɔ ʋɖǝn apaa yɔ na. 31 Ama bashɩ ɖoo asul ma na ba sǝba na kʋl jɩ na shee bɛrɛ gatǝna gaŋunii nɩ. 32 Yeesu a na fǝl ma, na ba toŋo ʋɖǝn ŋŋuro mbɔnɔ nɖe ncɩʋ atɔɔ ace na asul. 33 Akǝrǝ ŋŋuro mbɔnɔ ma, na gacɔɔtɔ gasǝba na lǝ bʋlei. Nɩ́lee samaa mamaci batɩ lǝ waa: kuka na ŋǝ ɖaa waa ma Israɛl a gatǝna nɩ ayɔ na. 34 Ama farii mana baɖe ba tɩ lǝ waa: ɩjiɖi mana banɖiyar ɩkashi ana kǝrǝ nɩjiɖi . 35 Yeesu ɖe tɕce apabʋmbɔnɔ nápajala na cere bɛrɛ ɩsɩnagɔɔgǝ nɩ na lee Gaja kaayarɩtǝna ka laabaarv asoŋsono na shee bɛrɛ na kaɖa na bishɛɖʋ. 36 Yeesu ataa agayɛ akiɖe samaa ma, n'ɩɖanɩ ɩshɛɩ, aɖʋwaa bagʋlɔ gʋci, baɖe baɖa ɖaa bʋbɔrɩpiri mbʋɖee kǝ bʋwǝɖa apaŋaka na ma. 37 Nkǝŋ na a lǝ abakǝŋja waa: Ayɔkɔ ɩbʋnkawala ɩyɔgɔ, Ama batǝŋleeja kǝ ba yɔgɔ na. 38 Nyiŋǝ ma, gawarayar atǝm na batǝŋleeja antǝma nɩ.
1 Na ayɩɖa abakǝŋja tǝb na-banyɩʋ, naa shee pɩ ɩko waa: bakǝrǝ aŋŋuro ɩbɔnɔ, naa akaɖa bɛrɛ bɩshɛɖv. 2 Atǝmka tǝb-na-banyɩʋ bayɩɖa ɩnookama. Asǝbaka na gǝŋ Simɔɔ Pɩɛɛr n'a par Anɖree; Yaakubu, Sebeɖee vpur n'apar Yohana. 3 Filiipu, na Batelemii; Tomaa, na Matiyee, lampoo yar: Yaakubu alfee ʋpur, na Taaɖee, 4 Simɔɔ kanhan kaja, na Yuɖaa ɩsɩkarɩyɔtɩ, nɖee anaa tɩyala Yeesu ma. 5 Tǝb-na-banyɩʋ Yeesu atǝm ma, na gǝ, na akaka pɩ waa: Paa ma ce mbaɖee kǝ ba yɔ Gaja ma, sul na paa ma tɩ kpa basamaarɩja bapa nɩ na; 6 Kʋla ace Israɛl kabʋraŋkɔɩ ɩ bʋ li ma, bɩfala nɩ. 7 Kʋla ma atɩ lee waasu, naa a lǝ waa Gaja kaayarɩtǝna gasǝla. 8 Kaɖa ma bɩshǝɖʋ, ŋǝnǝ ma, bakono, akaɖa banɖǝmja balonɖǝma, kǝrǝ ma, aŋŋuro ɩbɔnɔ. Ɖaa bashee anyɩn faala ma, anyɩn gboo shee ma fala. 9 Paa ma cam wura nɩ paa ma cam ɩtanɩ kokoo ceŋji ɖǝn aɖʋ anyɩmbʋnɔɩ nɩ na: 10 Paa ma tɔɔ ʋnyɩŋca cǝka kfǝlǝ na, kokoo ɩtoko banyɩv yaa akɔɖɔkɔɖɔ kokoo ʋbɔlʋ na, aɖʋwaa atǝŋleeeja asǝm bashee nɩ ʋjɩʋ. 11 Ɩta kpa mpa mbʋmbɔnɔ nɩ kokoo mpa njala nɩ yɛɛ ma arɛɩ acam anyɩn gɩshɛbɔ ma, naa aɖa karɛ gaɖu halɩ ʋshile ɩ ɩshɛʋ ma. 12 Ɩta kpa gafala gaɖe nɩ, sala ma jɩ, 13 Ɩta jɩ waa: gafala gaɖe gasǝm na nyɩnafɛɛ anyɩnafɛɛ ɖe aɖa ashee gafala gaɖe: Ama ɩtajɩ waa: kaasǝm na nyɩnafɛ na, anyɩnafɛɛ ɖe akɔɔ anyɩnasul. 14 Na kǝba cam anyɩm anyɩn kokoo kǝba ɖʋ anyɩn gʋtɔ na ɖoo ma gafala gaɖe nɩ kokoo mpa nɖe nɩ, naa akʋŋa anyɩnɩkei kantuli. 15 Ntɩ lǝ anyɩn ɩja waa: Ɩkǝma kʋshɩle soɖom na gomɔr ka bʋ tǝna bʋtɩ bʋ ŋǝ sooci awu apà ɖe. 16 Kɩɖe ma atɩya, ntɩ tǝm anyɩn ɖaa bʋraŋkɔɩ ɩtusǝna bagɩcɩɩca yɔ ma anyɩnalɔ ɖaa ɩbu ma, naa aɖa tɛshɛ ɖaa ɩlikuku ma. 17 Lee ma na bɛrɛ baɖe laakaarɩ: Aɖʋwaa ba tɩ ba ri anyɩn ace na bʋkǝm cimɖu na akǝɖa anyɩn ɩpɛ bɩsɩnagɔɔgǝ nɩ: 18 Ba tɩ ba toŋo anyɩn ace na gominantɩ na bayarɩ baŋyɩ, ɩnu laa sǝriya ashee pɩ na mbaɖee kǝ ba y ɔGaja na ma. 19 Ama bata ri anyɩn, paa ma lee biti ŋgaɖee ilǝ kokoo ɩkɛɛshɩ kasaa ɖe ma na. Ŋgaɖee ilǝ ma, ga tɩ ga pɩ ashee anyɩn saa ɖe nɩ. 20 Aɖʋwaa kɩlee anyunulǝ na, anyɩnaya aɖa alaŋ ma aŋŋuro nsoŋsono nnɩŋlǝ ashee anyɩn. 21 Arɛ ataa ri apar alaa aŋŋuro , gʋyà gboo alaa ʋpur aŋŋuro. Bapi gboo ba tɩ ba tǝŋǝ ba baya alaa ba ŋŋuro. 22 Bɛrɛ baŋunii ba tɩ ba ŋo anyɩn aɖʋ amʋyiɖa laŋ. Ama nɖee aruku atoŋo atɩ waɖa ma, ataafʋʋra. 23 Ba ta naa naashɛ anyɩn mpà nɖǝn nɩ, cu ma ace nsaaka nɩ. Ntɩ lǝ anyɩn ɩja waa: «kuka na bono Israɛl kapà ɩŋunii na, arɛpur aye pɩ na.» 24 Atɩŋka, ka na wu anɖiyar na, gǝŋ cɩ atǝŋleeja ka na wu antǝmayar na. 25 Atǝmka a natɩ pra nɖiya na, n'acereka apra ntǝmayàr. Ba ta yiɖa gafala gaɖǝn kanɖiyar waa ɩjinɖi baya gǝŋ ma, baɩ na bayɩɖa gafala gaɖe kǝbɛrɛ baŋunii. 26 Paa ma cu pɩ asampǝna na aɖʋwaa: Akɔɖǝn ɩmana ɩfǝrǝ na kǝ ba ŋǝɩ na ma, n'ashiri ɖǝn amana waa: kaa tine ba yɔ nɩ na ma. 27 Ngaɖee nna lǝ anyɩn nkomo nɩ ma, lǝ ma jɩ nshilipɩlɛ: Na ŋgaɖee mbulobulo anyɩŋgʋtɔ nɩ ma, boɖo ma gɩkuturi laŋ akʋl jɩ. 28 Paa ma cu mbaɖee ba na kǝ gʋlɔ, naa kǝ ba sǝra akǝ ŋŋuro ma na; Ama cu ma nɖee a na kǝ ŋŋuro naa aboŋo gʋlɔ akǝw ntonu nɖee kʋ na ci na ma nɩ. 29 Kɩ lee kpaŋɔ aɖǝŋkɔnɔ na ba na yala bʋsapɩ bʋjala aa? Na kama kaaɖǝn kaafǝɖa atǝn na kɩ lee anyɩnaya aɖa alaŋ ma ʋcɩŋsɔlɔka na ma. 30 Anyɩna ŋʋrʋ ɩɖa anyɩnaɖi laŋ ma, batʋr kagʋya. 31 Paa ma kon na ɩwǝɖa aŋfaanɩ awu bʋsapɩ tuutuuma. 32 Galaŋ nɖee alǝ bɛrɛ baŋyu waa aɖe ɖa ɖa ashee amʋ ma, amʋ gboo ntɩ ma lǝ amawɛɛ aŋyii waa karɛ aɖa ɖa ashee amʋ. 33 Ama nɖee awǝla bɛrɛ baŋyu waa: Aɖe ka yɔ amʋ na ma, amʋ gboo ntɩ ma wǝla amawɛɛ aŋyu waa kǝ ma yɔ nɩ na. 34 Paa ma yɔɕwaa mpɩ na fɛɛ gatǝna laŋ na, kǝ ma pɩ na fɛɛ na, ama gʋtara kʋ mpɩ na ma. 35 Mpɩ ma paɖa arɛ nayar, ʋpigii na nar, gʋ na nʋpurokar. 36 Arɛ ataa laa agafala nɩ kǝbarǝ gɩwar gakuli. 37 Arɛ nɖee asɔlɔ ayar kokoo anar awu amʋ ma karɛ ka sim n'amʋ na, na nɖee asɔlɔ ʋpur-yifala kokoo ʋpur ʋpigii amʋ amʋ ma, karɛ kasim n'amʋ na. 38 Arɛ i ka taa 'agʋyo kaŋkʋra, naa atǝr amʋŋkǝm na ma, karɛ ka sim n'amʋ na. 39 Arɛɩ alugo aŋŋuro agɩlopi ma, ntɩŋtii, ama nɖee aŋŋuro nlii amalaŋ ma, ataaŋǝ aŋŋuro. 40 Arɛɩ acam anyɩn gɩsana ɩna, amʋ na acam, na nɖee acam amʋ gɩsana ma, acam nɖee atǝm amʋ ma. 41 Arɛ ɩ acam annabi gɩsana ma, ataa cam annabi agʋjɔɔ, arɛ nɖee acam ɖeiɖei kerɛ gɩsana ma, ataa cam ɖeiɖei ka gʋjɔɔ. 42 Arɛ nɖee ashee bvto bʋɖooɖooka bapi bajala mbaɖe, aɖʋwaa: alee amakǝŋja ma laŋ, ntɩ lǝ anyɩn ɩja waa karɛ agʋjɔɔ kagʋlii ayɔ na.
1 Ɩpɩ waa saa ndee yeesu afaŋa a ba kǝŋ ja tǝb na ba nyɩʊ boŋo ma na aduo ŋkǝŋ naa acǝ tɩ na faŋo naa naa lee waasu ba pa de nɩ. 2 Galaŋ ŋkǝlǝ ndee yʊwa na amlɛ ka bʊto ada ŋkupoo ka nɩ n'aarǝŋǝ daa atǝma ndee yeesu a na lee ma na atǝm a ba kǝŋ ja ba tɩ ta taba nɩ waa. 3 Akɩ na arɛ ndee atʊ n'apɩ ma yaa gɩ yɛɛ arɛ fɔli? 4 Yeesu atǝlǝ ashee pɩ waa kʊla ma acǝ tɩ lǝ yʊwana bʊkɔ mbʊdee ɩŋǝ naa arǝŋǝ ma. 5 Bɛrɛ mabadee ba fɔnɔ ma bɩ nyine tine bɛrɛ mbadee ba lee ɩfalaŋ fa loŋ ma ba sara ba laŋdɩŋ ja baŋǝ alaa fia bɛrɛ mabadee ba bʊcɔɔtɔ ma ba tɩ rǝŋǝ bɛrɛ mbadee baci ma ba ŋǝnǝ bɛrɛ maba dee ɩsim ma ba rǝŋǝ waa su asoŋ sono. 6 Ndi ŋsaŋ ka ŋjɩashee arɛ adee ka lee n'amʊ sika na maƭ 7 Daa yuwana akǝŋja ba ri bʊ nyɩŋca akǝwa na shɛʊ ma na yeesu ana lǝ yʊwana a galei n'ashee samaa de waa maa kɔ nɩ ɩcǝ tɩ ŋǝ ʊtǝru nɩ ɩnɔɔlɩ mɩ ndee gʊsǝrǝ gʊ na ʊtǝru nɩ ɩnɔɔ ndee gʊsǝrǝ gʊ na wu maa? 8 Ama maa kɔ nɩ ɩduo acǝ tɩ ŋǝ arɛ ndee akara toko arana maa? gasono jɩ alǝ waa ba rɛ mbadee ba na kara ɩtoko ba rana ma ba na da gʊyarɩ aga falo nɩ na? 9 Ama maa kɔ nɩ ɩduo acǝ tɩ ŋǝ aŋdobi aa?gǝŋ cɩ ntɩ lǝǝ anyɩn waa ndee awu andobi ma. 10 Ŋǝ ma arɛ ndee aga lee ʊŋɔn ʊle ma ŋǝ ntǝm ama tǝŋ lee ja ndee anaa pɛŋpɛŋɛ akʊ nyɩŋca ma. 11 Ntɩ lǝǝ nyɩn ɩja bɛrɛ mbadee ba ŋʊm ʊsimpǝrǝ nɩ ma bʊden k'atǝ yʊwana amɩɛ awu gaja ka gɩ yarɩ nɩ ma owu nɩ. 12 Tʊwa na yuwana amɩɛ ka bʊto ɩshile a tɩ kpa ŋnyǝmǝ wa gaja ka giyarɩ nɩ ɩpǝra ɩkashɩ galaŋ ɩkashɩ baja ba nǝ ba kɔɔ cam. 13 Adʊ waa aŋdobi mana na gʊpɔ ba cee lǝ ba bʊlei halɩ yʊwa na a soo. 14 Ɩta jɩ waa ɩtɩɩ tǝlǝ ʊnɩ na elle ndee anaa kǝ wa apɩ ma. 15 Arɛ ndee awʊda gʊto ataa rǝŋǝ ma arǝŋǝ. 16 Maa kɔ nɩ ma faŋa faŋa na saa ma nɩ nde kǝ baja ɩda daŋ daa ba pi ba na cǝr yaara nɩ naa naa yɩ da wor na lǝ waa: 17 Gɩ cǝr gʊcǝma asheee anyɩn ɩbǝla kɩrɩ na gɩ pɩ na ʊciŋ pɩɛ ka ssashee anyin na k'ɩyu na? 18 Adʊ waa yʊwaa na apɩ ma k' ana jɩ bodo bodo na ka na nyǝm bʊkana bʊ san ka na na ba ba lǝ waa awʊda nyuro mbɔnɔ . 19 Arɛ pur apɩ naa jɩ na nyem na ba lǝ ma alee kum paari na alee ashi ka l'ampoo baja na ba bɔŋ ja bʊ soro ama aŋ te ma ŋnɩma. 20 Ŋkǝŋ na yeesu asǝba na lǝ atǝma ndee alee apa de nɩ ma adʊ waa kǝ ba fʊba baŋ dawa na. 21 Ndi ŋci ka ashee kɩ karasɔɩŋ ndi ŋci ka ashee bɛtsaɩda maa atǝma bʊŋ bɔnɔ nɩ ba lee tir na sidon daa ba lee a nyɩn n'asul ma maa ba ni ba cee fʊba baŋ dawa akara akisa asǝ atʊ ŋa nɩ ɩlǝŋ. 22 Ba tǝ ba kide tir na sidon bɩ shɛi ɩkǝma k'ʊshile awu daa anyɩn ma. 23 Aki kapar nom akɩ yɔ waa ba tǝba taa akɩ alaŋ aa aaɩ ba tǝ ba buro kɩ atǝn nalɩ gukulu nɩ adʊ waa maa atǝma ndee ba lee akɩ nɩ ma na lee sadom k' ampa nɩ maa ŋnaa da halɩ n'ʊrɔŋ 24 Ama ntɩ lǝǝ anyɩn waa ɩtɩɩ buro ashee sodom k'aatǝna ɩkǝ ma k'ʊshlile awu kɩ. 25 Saa de na yeesu alǝ waa "ŋkʊma kɩ gʊya duulinya na laa hɩra yar adʊ waa ʊlugo na bayɔ ka na afaŋa baja ale sʊra de naa la faŋa ba pɩ na mbadee kǝba wʊda ʊyɔʊ na ma. 26 Gǝŋci gʊya adʊ waa akʊciŋ sɔlɔ ka nagǝŋ. 27 Ayɔkɔ de ɩŋunii na ama wʊyɛ atʊa adʊ aŋgʊnyɛ nɩ ʊdǝn k'ayɔ gʊya na shee ʊpɩ na arɛ ndee ʊpi asɔlɔ ma na ana laa afaŋa. 28 Pɩ ma ama sul anyiŋ mbǝdee ɩna lee ŋtǝma naa ba taŋoo nyɩn ʊŋʊrʊ. 29 Cam ma amʊ dʊra anyɩnalaŋ cǝrǝ cǝrǝ ma amʊ adʊ waa nlee gʊlʊburo ka nʊ cǝnǝ doo doo ka yar na naa ɩŋǝ ʊŋʊrʊ ashee anyɩn alɔ. 30 Adʊ waa amʊ dʊra kʊra kʊdʊr na.
1 Yeesu -Kristo, Gaja ʋpur a laabaarʋ asoŋsono kʋsəbʋ. 2 Ɖaa ba ŋɔn anaba Esaye agʋbɔ nɩ waa kide atɩya, ntəm amatənleeja apɛmpɛŋɛ akʋ nyɩŋca. 3 Alʋl ka ʋwələ ʋɖoo n'ʋteru nɩ: na lə waa: pɛmpɛŋɛ ma bdi yar ʋnyɩŋca bɔɖɔ bɔɖɔ ma abʋnyɩŋcapiri. 4 Yohana aɖoo na ʋteru nɩ, na lee bʋtoməna ka ka waasu, bafʋba nɖawa baməna pɩ bʋto, naa batəɖə pɩ ba mbɔnɔ. 5 Yuɖee kaatəna gaŋinii na Yerusalɛm kəbaja ba wala a sul; Baa aŋa aɖetɩ laa ambɔnɔ na lə, aɖe tɩ məna pɩ Yurɖɛ kaato nɩ. 6 Yohana ɖe Kara ɩraakum ɩsana katoko narɩm bɛlɛtɩ mpoo kaja aŋsəl. 7 Aɖe tɩ lee waasu, na lə waa: ʋɖən atʋ na pɩ, ʋniɖe awəɖa ɩkashɩ awu amʋ, kə ma wəɖa ɩko ma kur atən akʋɖa aŋkɔɖɔ kɔɖɔ kʋlɔ na. 8 Amʋ bʋto bʋ məna anyɩn, ʋni ŋŋuro nsoŋsono njɩ aməna nanyɩn. 9 Kasaa ɖe na Yeesu aɖoo na Nasarɛtɩ Galilee kʋtənla nɩ, na Yohana aməna nɩ bʋto yurɖɛɛ kaato nɩ. 10 Afʋno bʋto nɩ, na ɖoo ma na anə nɖɩ la ntine, na ŋŋuro nsoŋsono ŋrgə alaŋ ɖaa alikuku ma. 11 N'ʋwələ ɖən ʋɖoo nalaŋ, nɔlə waa: Akɩ lee ka mpi asɔlɔka, nɖʋ amʋsɔlʋ akɩ nnɩ nɩ. 12 Kpaarɩ nkəŋ na ŋŋuro nsoŋsono ntɔɔnɩ Yeesu ace na ʋteru nɩ, 13 Na aɖa ʋteru nɩ, ɩshɩle ɩshɩnyɩʋ, na sheetaanɩ atʋŋa nɩ. Aɖe ɖa ibɔrɩ baŋɔnja nɩ, nɩmalaɩka mana ba pɩ na lee nɩ bɔɔta. 14 Bari Yohana aɖʋ sarka nɩ ma, na Yeesu ace Galilee nɩ, na lee Gaja ka laabaarʋ asoŋsono kawaasu. 15 Na lə waa: Alʋwaatʋ akpa boŋo. Gaja kaayarɩtəna gakpa fʋba ma, nɖawa, shee ma laabaarʋ asoŋsono ɩja. 16 Asara akʋn Galilee katəŋku na ce ma na aŋə Simɔɔ nápar Anɖiree, baɖe batɩ kəw gʋraw təŋku nɩ; Aɖʋwaa: Bʋfɩlɩkəjo pɩ balee. 17 Na Yeesu aləpɩ waa: Tər amʋŋkəm naa ma lee anyɩn ɩnaa ri bɛrɛ. 18 Na ba mana apala baraʋ kpaarɩ, atər Yeesu atər Yeesu aŋkəm. 19 Akəm acə ŋyɩɩ cəɩ ma, na aŋə Yaakubu, sebeɖe ʋpur napar Yohana, ba nɩ gboo baɖe baɖa ŋyifoi nɩ na pɛmpɛŋɛ ba gʋraʋ. 20 Na ayɩɖa pɩ kpaarɩ, na bamana apala baya sebeɖee na batənleeja ŋifoi nɩ tər Yeesu aŋkəm. 21 Na ace kapɛrnahum Sabaatɩ kʋshile, na Yeesu afəna akpa sɩnagɔɔgɩ nɩ, na cere bɛrɛ. 22 N'ʋcenu ana cere ma, ʋkepɩ garəŋə; Aɖʋwaa: Ana cere bɛrɛ pɩ na kpashe, kɩ ɖa ɖaa babɔŋɔnja ba na cere ma na. 23 Ʋsoro ɖən aɖe ɖa sinagɔɔgə ɖənɩ, ŋŋuro mbɔnɔ nɖe nɖa na nɩ, na akuro waa: 24 Yeesu Nasarɛtɩ kaja, gapaŋa gaɖa ka atɩ nnakɩ gɩ cɩɩca, ʋpɩ pɩ aɖur atʋ aa. N yɔ gʋrɩsʋra ɩ ʋlee ma: cɩnɩcɩnɩ Gaja kaja nakɩ. 25 Na Yeesu akpashɛ alə nɩ waa pɔɔakaanɔ naa aɖoo ʋsoro ɖe laŋ. 26 Ŋkəŋ na ŋŋuro mbɔnɔ ntugotugo ʋsoroɖe naa aɖoo agʋlɔ nɩ, nɩkashɩ nakuro kəŋkəŋ kəŋ. 27 Nɩlee baŋunii maamaaci baɖe ba tɩtaba bawor waa: Gapaŋa jɩ gəŋ ngaɖe? ʋceru ʋfɔlɩ: Atɩkpashɛ aŋŋuro ɩbɔnɔ ɩɖe tɩ nyene nɩ. 28 Ŋkəŋ na Yeesu antagi nce baa ŋka na Galilee kɩkarakara baŋunii ni. 29 Baɖoo sinagɔɔgə nɩ, aɖe nna Yaakubu na Yohana ma, na ba ce Sɩmɔɔ na Aɖɩree ba gafala nɩ. 30 Sɩmɔɔ akar anr aɖe tɩ shɛɖɛ gʋshile aɖa atən, na bajɩ ashee Yeesu. 31 Na akəm asəla nɩ, naa ari agʋnyɛ nɩ ataa nɩ alaŋ, na gʋshɩle gʋ ma na ɖoo agʋlɔ nɩ kaarɩ. Na ata akaŋa na pɩ. 32 Gɩtəŋshile laŋ ʋshile ʋna fəɖa ma, na ba pɩ na banyʋŋkʋja baŋɩnii naŋŋuro ɩbɔnɔ baja. 33 Na mpá nyunii kasamaa wala agafala kaa kukonu. 34 Aɖe tɩ kade bɛrɛ tuutuuma bɩ shɛɖʋ aṣʋra aṣʋra aɖe tɩ kərə aŋŋuro ɩbɔnɔ tuutttma, ade tɩ ble náŋŋuro ɩbɔnɔ ɩpaalə agalei na aɖʋwaa aŋŋuro ɩbɔnɔ ɩyɔ nɩ. 35 Njɩ kʋɖɩ futufutu Gaja kaaka na para na ma, ade ta a ɖoo ace gaɖuɩ ʋɖən kaɖa na ma atɩ na nyɩŋə Gaja. 36 Simɔɔ nabawar baɖa asul ma ɩbaɖa na yɛɛ yɛɛ nɩ. 37 Boŋənɩ ma, na ba nɩ waa: Bɛrɛ baŋunii batɩyɛɛ yɛɛ akɩ. 38 Na abue pɩ waa: kʋla ma gɩ ce apa ɩfɔle nɩ, naa ma lee waasu ŋkəŋ gboo; aɖʋwaa galaŋ na mpɩ. 39 Na ace Galilee ki sinagɔɔgɔ baŋunii nɩ a tɩ lee ɩwaasu, aɖe atɩ kərə aŋŋuro ɩbɔnɔ. 40 Alanɖɛmja ɖən ace Yeesu sul naa a cəm akəwə laŋ, naa apəla pəla nɩ, n'ʋwələ ʋjala waa: ʋtasɔlɔ, ʋtaasəra akaɖa ama lanɖəma. 41 Na Yeesu aŋə ɩshɛɩ, naa bɔlɔ agʋnyɛ afɔm nɩ n'alə nɩ waa: nṣɔlɔ akalanɖəma ɩkaɖa. 42 Kpaarɩ na alanɖəma ɩmana akaɖa agʋlɔ gʋ mana apra cɩrɩcɩrɩ. 43 Na Yeesu akərə nɩ alə nɩ, kaka nɩ, 44 naa alə nɩ waa: paa ŋə nakɩ, nyine alə shee ʋɖən na: ama kʋla ace asaraalaaja sul atɩ faŋa nɩ akʋlɔ, naa alaa saraa ashee akʋʋlɔ kʋkaɖʋ ɖaa mnsa aŋən ma, nɩla a səriya. 45 Ama ʋsoro ɖe, afəl ma, naace atɩ ləjɩgbagaraa na kʋl jɩ na shee baŋa, galakɩ shɛɛ Yeesu ganɔ akpa mpá nɩ baŋǝ nɩ gbagbanaa. Aɖe tɩ ɖa bʋuɩ bɛrɛ kə baɖa na ma.
1 Ɩshɩle ɩtɔrka kaŋkəm na Yeesu akwapɩ kapɛrnawum. Gɩ rəŋə waa ace da afal. 2 Na ba wala barɛ tuutuuma ayide Gakukonu gadu kaa tə pina abe tɩ lə pɩ Gaja kaaley. 3 Barɛ bade batɩpɩ a sul, na barɛ ba nam ba toŋo arɛ dəm bʋmən nɩ ma a pɩ na ma na. 4 Daa kəba səra lə nanɩna adʋwaa barɛ ba yɔgɔ ma laŋ na babodo a la akpakʋ atəŋə na Gadu n Gadee ayide ma, na ba rəgə na li ndee laŋ arɛ ndee bʋ məne ma. 5 Yeesu a ŋe bʋcɩne ma, na alə arɛ ndee bʋ məne ma waa ampi akɩŋbɔnɔ ɩŋʋni ɩtədəkɩ. 6 Babɔŋɔnja badəm bade basətəm na ŋu mo ŋumo baŋnɩ nɩ. 7 Waa gapaŋajɩ arɛ nde a na lə gəm, atɩ kidé Gaja fɔy aŋanasəra atədə barɛ babɔnɔ na kile Gaja kaŋ dəm dəm na. 8 Yeesu aŋro nsoŋ npala ayɔ ngade a ba na faŋa bɩcine nɩ ma, na a na taba pɩ waa muleɩ ka ɩna faŋa Gani anyɩnɩcine nɩ. 9 Gapaŋa Gadaka kétéré balə arɛ ndee bʋmən ma waa akɩŋ bɔnɔ ntə dəkɩ, kooko palənɩ waa taa aka li na a sara. 10 Naa ɩyɔ waa arɛ pur awʋda ɩko atəm atəbarɛ babɔnɔ. 11 N'shekɩ ɩko alə arɛ ndee bʋmən ma waa ta a təwa a kali na ashɛʋ afal. 12 Na amanata atəwa ali adʋo barɛ ba ŋuni bɩ nyɩnenɩ nɩɩ kpa pɩ biti badee batɩ kʋma Gaja na ləwaa kagɩŋə Gule sʋra daa a wa ayɔ na. 13 Na Yeesu a təbə gatunɔ, na sa ma aŋʋ nɩ a de tɩ kʋ m nɩ, a de tɩ faŋapɩ. 14 Ana fəl ma na aŋə alfee upur lefii asə lampo kaatəŋ le du ma na a lə nɩ waa kɔnmʋ na lefii ata a kɔnnɩ. 15 Daa Yeesu ana jɩʋjɩʋ lefii Gadu ma nbade baja gboo bade ba man asə na jɩ ʋjɩʋ na a bakəŋja adʋ waa bayɔgɔ bak ɔnɩma. 16 Babɔ ŋɔnja na Farisi kəbaja baŋə a na ʋjɩʋ na lampo kə ba camja na barɛ ndawa nbɔnɔ baja, na ba na taba akəŋ ja waa mʋ leɩ ka ɩna jɩ na lampo na adawa bɔnɔ baja ʋjɩʋ. 17 Yeesu arəŋə gəmma na a ləpɩwaa kilee barɛ nbadee ba da na balɔma ba na nɩɛ logotoro na, a ma nbadee bana shɛdɛ ma, kɔmapɩ mayɩda nbadee ba da deɩ deɩ ma na, a ma nbɔnɔ baja. 18 Yuhana a bakəŋja na Farisi kəbaja ba tɩ kʋr ganɔ, na ba pɩ atɩtaba Yeesu waa muleika na Yuhana a bakəŋja na farisi kə baja bana kʋrganɔ na akəbaja kəba na kʋrganɔna. 19 Na Yeesu ana ləpɩ waa aŋgo a ba soro batɔ ba səra akʋr ganɔ tam ndee aŋgo ada na pɩ maa, doo na adana pɩma aŋgo kaa səra akʋr ganɔna. 20 Ʋshɩle dem ʋtʋnapɩ aŋgo anaa dʋwo ba gɩcɩca ma kaŋkele batəba kɍ ganɔ. 21 Ʋɖəm kana pɔɔ nkʋro nfɔlɩ naa atəwa dəra aŋono apɔɔ atrə dadʋɩ naa atəwa dəra. 22 Ʋdən kana dʋ bʋkana bʋɔfɔɩɩ nbuce nŋono nɩ na a adʋkawaa bʋkana bʋtɩpi nbuce, ama dʋma bʋkana bʋfɔlɩ nbuce nfɔlɩ nɩ. 23 SAbaatɩ kʋshile dən na Yeesu asara apada ble kaawaranɩ ʋnyɩca laŋ na abakəŋja ba da na dəm ɩyɩwo. 24 Na Farisi kəbaja ba na tabanɩwaa mʋleɩka ɩna leɩ bʋkɔɔɩ kɩtaba waa ɩle Sabaatɩ kʋ shile na ma. 25 Na Yeesu abuye pɩ waa kɩtʋr bʋkɔɔɩ ɖaʋ da alema ayɔaa tam ndee ahɩɛ bʋkɔ bʋ dən na nbadee ba da nanɩ ma. 26 Daa ana kpa Gaja kaafalanɩma, na asaaralaja kaŋdiyar Abiyata ʋnyiŋʋ kaŋ kuni adjɩ bodo bodo ndee kɩtabawa ba saralaaja bajɩ nama halɩ ashee nbadee bada nkəm na nɩ ma. 27 Na aləpɩ waa balee Sabaatɩ na ashee barɛ, kɩle barɛ pɩ bale ashee Sabaati na. 28 Arɛ pur aleeka Sabaatɩ kaŋdiyarə.
1 Ne Yeesu akɔtɩ kpa Sinagɔge ni. N'kɩn'na ʋsoro ɖiŋ ɖe daŋ kɩŋ bume na agoŋɛ. 2 Beɖe batɩ tʋga ni na nowa ata kaga ushɛgu sabaa ku shilea: beɖebatɩyɛ be cəu na ni. 3 Ne Yeesu a le guŋɛ gumuna ka yarɛ ta niga gucica. 4 Nana taba basa ka ɩshe ganon waa bele n'sono kok n'bɔnɔ sabaatɩ kushile ya? Gɩ ʋga yuku wa gɩfʋra ŋɩworo yaa badur nɩ? Ama ʋɖɩŋ kana le kɩgɩŋ na. 5 Ye Yeesu asɩŋɛ pi ŋinɛ cɔɔ. Yesʋ ucɩ nɛ piyɛ bagʋfolo gukaŋkra laŋ, na le arɛwa: Bɔlɔ guŋɛ. Abɔlɔ agu ŋɛ ŋɛ alafia nɛ farizɩ ma na. 6 Na Farisii ma na bata kpari ado na ba cɛ atɩŋɛ Erodɩ ki baja. 7 Na Yeesu atɩbɩ kɔɔ təŋku kaŋkaŋ na samaa. 8 Tuutuum aɖona Galilé, Jude, Jerusalɛm, Ɩdʋme, Yurdɛ kaato kankɩm, Tiirna siidɔ kɩ kara kara, samaa tuutuma ɖetɩrŋa antogi ne baapi asulu. 9 Naa le abatɩŋleja ɩsim ewoɖa nyɩfoɩ aŋanasul baatan paŋa, na samaa apacaarɛ ŋima. 10 Aɖʋwaa ana too alafia baŋankoja, bɛrɛ baŋuni kpataa bana shɛdɛma bata pɩ asul naa kɩna ni. 11 Aŋŋuro ɩbɔnɔ ɩtaŋeni baɖʋ bacim pakəwəlaŋ naa naŋala: Akɩ na Gaja apuru. 12 Aɖetʋ kpashɛ na bila nap waa bapaa yɩɖa anyeɖa ma. 13 Na ba boɖo gɩbunʋ lam; na yɩɖa mbeɖe ana yɛma, na bacʋ asulu. 14 Na ala təb-nʋ-nyʋ, waa baɖa na nɩ, 15 na atəmpɩ waa bacɩ atɩle la barʋ asonsono, naa akere anwuro bɔnɔ. 16 Təb-nɩ baŋɩʋ mbeɖe Yeesu alaa aɖʋna agʋlɔma. 17 Sɩmɔɔ na ɖʋ ɩyɩɖawa Pɩɛɛrɩ, Jak, Sebede upuru, na Jan, Jak ʋŋɩnka, Bowanɛrjɛs, kaashɩ nagəŋ waa ara bopuru; 18 Tomaa, Jak, Alfe upuru; Tade, Sɩmɔɔ, kana kaja; 19 na Judasɩ Ɩscarɩyɔtɩ, nɖo anaa tɔɔ Yeesu ashe ma. 20 Na bashaʋ afal, na samaa akɔɔpɩ acɩŋɩ, kakɔɔ tiŋe gaya waa akɔɔtɩ jɩ ajona. 21 Yeesu abaja ba rəŋɩ pʋkɔyə pʋnasarama na papɩ barini waa ana shəgəshəgə. 22 Na babɔŋɔnɩ ja, mbeɖe baɖoona Jerusalɛm nelʋwaa: bɛlsebulu ŋŋnro bɔnɔ ndakanani; aŋuro bɔnɔ kogo na kərə aŋuro bɔnɔ. 23 Yeesu ayiga pɩ, na kɛɛshɩ bulee: Bayɩna shetam anasra kərə agʋlɔ shetanɩ. 24 Gɩyaan gɩɖən gɩtayoga agulɔ, ka gʋlɔ ka gɩkɔɔ agana; 25 Etajowa gafala geɖen gayoga na agulɔ, kafala kaakɔɔ ɖana. 26 Kalam Shetanɩ tasra ta, tɩŋɩ acɩna agʊlɔ gutara apaga agulɔ, agɩyarɩ kagɩkɔ ɖana, agele gabon. 27 Ʋgim kaasra kpa arɛ kaŋkra agafala agnim amana, na kerɩ ʋsoro kankra akoro boŋgo na, ŋkeena atapɩ gafala gaŋuni naaŋim. 28 Ɩja ŋtɩlé ŋim, batɩbacɛ ŋim naabɔnɔ alimtɔ ɩŋuni; 29 ama ʋɖəŋ talim lworo Nsoŋsono kəba təɖənɩ yɔna, ale ŋbɔnɔ kɩŋuɖa ʋteɖu nama. 30 Yeesu təlegəm aɖʋwaa gɩm: Arəŋə na ɩworo bɔnɔ. 31 Yeesu anar na abapal bakpa. Na bayɩde aka na atɩm bayɩga nɩ. 32 Sama tuutuuma asənani na bapitə ləni: ŋə akaŋana na kəbapal bada ŋdonka nɛ yɛki. 33 Na tele toki waa: aŋana maŋanan, na mbapal? 34 Kankəm nabʋŋa kəɖə mbede basə nanima ŋəma amaŋana na mbapal. 35 Aduwa arɛ ale Daja ʋsɔlʋ ŋma, karɛleka ampal, aməŋonou, na maŋana.
1 Jeesu a kɔɔ ɖa na faŋa bɛrɛ gatunɔ. Nrɩkulo mbʋbɔnɔ nɖe n wala asul ma ni, naa aboɖo asɔ ŋuƒoi nɩ bʋto laŋ. 2 Nrɩkulo ŋŋunii n ɖe n ɖa atən gato kʋpamaŋa. Na a faŋa pɩ ayɔkɔ tuutuuma ʋlugu nɩ na a lə pɩ ʋfaŋu nɩ wàà: 3 Dʋ ma gʋtɔ! Aduka ɖən aɖoo aɖu. 4 Tam (sáà) nɖee a na ɖu ayɔkɔ ma, ayɔkɔɖuka de kɩɖən ɩ ta ƒəɖa ƒəɖa n'ʋnyɩŋca bʋsapi ba ta pɩ atɩ jɩ ayɔkɔ ɖe. 5 Ɩɖən ɩ ta ƒəɖa gaɖu gaɖən atala nɩ ama ŋkəŋ gatəna ka yɔgɔ na ma laŋ, naa a ta kpaarɩ adʋwa gatəna ka loŋ na. 6 Ama, ʋshilé ʋ ɖoo na ɩshɩ ʋtonu akʋ aɖʋwaa ɩlələma ɩ nan ma laŋ. 7 kɩɖən gboo ɩ ta fəɖa ɩyiwə nɩ ɩyi wə́ ɩ ta afuro ɩ na kɩ ŋʋm ɩyupi na. 8 Ɩ sáàka ɩ ta ƒəɖa gatəna gasonsono laŋ naa aŋʋm ɩyuoi nɖee ɩ səŋkəla gɩshɛbʋ ashee ɩpi akae na təb, ɩshiriu n'ɩshɩnʋn gɩɖɔŋkɔnɔ nɩ. 9 Ŋkəŋ naa alə wáa, arɛi awʋda atɔ ma, a rɛŋə. 10 A lə gəŋ ma, mbaɖee ba na kələkələ nɩ ma, na təb nɩnyɩʋ ba səba na taba nɩ aʋləi a lə ma laŋ. 11 Na a lə pɩ wáà, anyɩn pɩ Gaja kaayoritəna kashiri aɖa ashee ama mbaɖee ba ɖa aka ma, baa mʋnʋ ɩ na lee ŋkamo nɩ na 12 kʋboŋu nɩ, ba ta kiɖe kə ba na ŋə akoɖən na, ama ʋrəŋu nɩ, tɩ rəŋə kə ba na tɩ ashi na aɖʋwaa ba tɩ təɖə pɩ babɔnɔ gɩnyinfɔnɔ laŋ na. 13 Na a kɔɔ lə pɩ wàà na kɩ tɩ faawɩɩ nde kaashɩ na, bapaŋa kashɩ na ɩ na tɩ faawɩɩ baɖe baŋunii ni? 14 Aduka a du galei. 15 Baɖən ba ɖa n ʋnyɩŋca gaɖuu ba ɖu galei ma, ba ma na rəŋə jɩ ma na sheetaanɩ a tɩ laa galei gaɖe ba ɖu ma basul. 16 Baɖən gboo atakəwa nɩ na ba cam ayɔkɔɖuka tam ndee ba rəŋə faawiɩ (galei) ma na ba cam jɩ n ʋcimkərka naɩ. 17 Ama kə ba wʋɖa ɩlələmə ma, kə ba səra ba yide cɩŋcɩrɩŋcɩ na, na ɩ ta tɩ kirikiri ɖən baɖé ba tɩ paŋa na ma na jim galei gado laŋ. 18 Badən, ɔyiwə nɩ na ba cam ayɔkɔɖuka mani ba camka galei (ʋnʋwələ, faawu) 19 Ama aŋasul na saamanɩ kɩnawɩya na gɩtansɔlɔka na gɩnyinfɔnɔ kayɔkɔ na galei a pala jɩ ka səra apala bɛrɛ ba rəŋə jɩ na. 20 Ama baɖən gaténa gasonsona loŋ na ba cam ayɔkɔɖuka. Bani ba rəŋə ka galei gaɖe acam yɩ atun atoŋo jɩ anə kaŋfaanɩ akoo na təb, ɩshiriu nɩshɩnʋn gɩɖɔkɔnɔ laŋ. 21 Ba tɩ toŋo ƒətəla ace atɩ ɖʋ ayufoi nɩ koo gakantalɩ katəmɔ? Yaa kɩ lee ba na yɛɛ ba ɖʋ nɩ cɛnɖɛrɛ kagʋnyʋ nɩ na? 22 Aɖʋwaa, akoɖən kɩ da ʋlugu nɩ kə ba tɩ ŋə ayɔna ma na. 23 Ʋɖən a ta wʋda atɔ, arəŋə. 24 Na a kɔɔ lə pɩ wáà pɩ wáá lee ma heiƒa na bʋkɔɔ ɩ na rəŋə ma. Ba tə ba faŋa anyɩ ɖaa ɩ lee bɔɔta ma naa apele anyija. 25 Aɖʋwaa ba tə ba shee arɛɩ a wʋɖa na ma anyɔn bʋkɔɔ a waʋda ma. 26 Na a kɔɔ pele wàà, ɩ ɖa Gaja kaayɩrɩtəna sul ɖaa tam ndee arɛ́ ayɔkɔduka atən ma. 27 Baa ba naa fol koo na ae kəwərə gɩfonyine gɩjibɔŋɔ na gajaka, ayɔkɔ ɩ tɩɩ ta akpər kə be yɔ ɖaa ga sara ma na. 28 Gatəna kagɩlopi ga na pala aŋɔ ɩ na ta naɩ, a tɩ pala ɩ wʋda solo halɩ a tɩ wʋdo ɩpi. 29 Ɩyupi ɩ ta ti kim, bade ba tɩ krə ɩ na bʋwəkrə aɖʋwaa tam a kpa ba laa awarɩyɔkɔ. 30 Naa a kɔɔ pele wáá, mʋ nʋ gɩ na kpaarɩ na Gaja kaayarɩtəna? koo na galei ga paŋa jɩ gɩ na doo na jɩ. 31 Ɩ doo gɩŋʋpi kagipi gijanjali ŋgidee ba ta ɖu ji gatəna gɩ na jɩba na wu ma. 32 Ama ba ta ɖu jɩ, gɩ na ta ta apra akpərə awu ɩfɔ ɩŋunii awʋda ɩla ɩkaŋkra halɩ ŋdəla laŋ kabʋsapɩ bʋ tə bʋ səra aɖa kabɔ nɩ ŋkən. 33 Na bʋlei bʋde katuutuuma wáá na a na pɩ na galei na shee pɩ daa karɛ a naa səra a tɩ kaashɩ ma. 34 Ka na lə pɩ galei gaɖən a páá kɛɛshɩɩ na ama shee akʋɖa ashee abakənja (abatəmka). 35 Kushilé, gitenshilé, na Yeesu, a lə pɩ wáá, gɩ fəl na nsaʋ nfɔlɩ. 36 Tam ndee a kərə bɛrɛ baŋunii boŋa ma, naa toŋo nɩ akpa na ŋyufoi nɩ gaduu a ɖa ma ayufoi ɩnən ɩ ɖe da asul. 37 Gʋsərə g ʋkaŋkra gʋɖən gʋ lee ataa ayɔkɔkɔ abəɖa ŋyufoi halɩ n tɩrŋə boŋo. 38 Ʋni aɖe a tɩ fol alefeeri laŋ. Na ba ŋənə nɩ ataba nɩ wàà atɩtanɩ yar "kɩ na ɖa akɩ asəmpəna gɩ páà tɩ lee saratɩ aa? 39 A ŋənə ma ni, na a bor na gʋsərə naa alə təŋku wáá, ŋʋra ŋən. na gʋsərə gʋ ŋʋra (kaɖa) na gaɖu ga ŋʋra siuu. 40 Kakəm na lə pɩ wáá " mʋ laŋ na ɩ wʋɖa asampəna gəŋ? Mʋ laŋ na kɩ wʋɖa ʋcine baa cei na? 41 Násampəna ɩkaŋkra ɩ kpa pɩ bade ba tɩ taba bawor waa: Aŋa na nde gʋsərə na təŋku ba na lee nɩ bɔɔto.
1 Na basəla təŋku kankim na bakpa Gersa kikaɛkarɛ ni. 2 Na Yeesu adoo eŋəfoɩ nima nu soro ɖəm a ɖoo na akufoɩ ni naapiti cəm akəwəlaŋ nŋoro nbonɔ de dana ni. 3 Arɛde akufo ni na nanaɖa, bawo ʋɖɩŋ kasra akʋrɔ nɩ ɩwɔrɔ. 4 Pataɖʋni ɩwɔrɔ na pa kuru ni ɩwɔrɔ aŋə, ama matəɖə ɩwɔrɔ ɩwuni, na təɖə cɛcɛnca, na ʋɖɩŋ kawʋɖa ɩkashɩ asra rinina. 5 Paatam paŋani na aɖa akufonina, na gebɔno laŋə, naanaŋ ŋala, nafʋ agʋlɔ na tala. 6 Aŋ Yeesu goɖo limkɩ ma, naa acu apetə cə akowa lam. 7 Naaro nəwolo kaŋkra: Gaja gaɖa alalam ma gapaŋa gaɖaka amunakʋ atəgə cəca? Ji suru gaja lam pana ohemena panaa shemʋna. 8 Ne Yeesu alemi waa: ɩworo bɔnɔ, do arɛdeni! 9 Naa taba ni waa: baɩ na baɩolaki? Gɩ yɔgɔ, tutuma. 10 Naa ana plapla ni kuyɔgo apalim na ni mpa kankim na. 11 Gʋbʋnɔ gʋdo sʋl ekruci tutuuma dankiŋ na kur aŋɔ. 12 Na aŋuro bɔno anaplapla ni: Na lewaa sheetu ganɔ. Na anuwo bɔnɔ bafilkpa akrucə ni. 13 Natopi ganɔ na anwuro bɔbɔ bafilkpa akruce ni. Nikru cə icəɔə arge gʋibɔnɔ lam, naacə təkpa, achiki tənkuni batəmil ba nyɩʋ na bakpa butoni. 14 Naŋbeɖe pana paŋa ɩkurn chima bocu ashee naa akulʋ ŋgeɖe galeɩma mpani, na apa jalajalani. Na bərə bəcɛ batiŋle ŋgede gapima. 15 Na bakpa Yeesu sulu na beŋguə yarɛ ʋro ŋbɔnɔ yaarɛ ase, akara yɔkɔ na acəm, na assampma ɩkpapi. 16 Ŋbedee beceŋɩ bokɔr bʋlema na passɩba na le ɖaagapi ekurucə lam na arɛ ŋworo ŋgɔnɔ yarɛ lam. 17 Na basɩba na plapla Yeesu wa ata ba mpani. 18 Daa bakpa nabakpa eŋɩfor ni ma, arɛ ʋro ŋbɔnɔ yarɛ ɖetə plapla ni ase na ni. 19 Na Yeesu katele tonina, ama na le niwaa: kʋla shaʋ akagʋ na lʋpi bokɔyɛ Gaja na Gaja ale to kima naŋə akishe ma. 20 Naafl asɩba nakulmpa ni, appʋ ŋbɔnɔ təb. 21 Na Yesu akpa na asla gato gasaka gaɖuu sama tuutuuma asə na saani. Na bada gato kankəma. 22 Sinagɔge kandiyar ɖem apɩ, batɩɖaniwaa yaru, naŋ Yeesu ma na citicəm akolam Yeesu ayɩ. 23 Na plapla ni aɖʋni suru keŋkeŋkəŋ. Ampiga pisimpi ati acii. Pɩ natrə gunyɛ alam na ŋŋɩn alafia naa afɔra. 24 Na Yeesu atrakɩm na sama tuutuum anakɔməni napaŋani. 25 Nkən na usampru uɖem de təle gisəpru kina iɖena ale buja təb-nɩ-nyɩʋ. 26 Najɩ ɩshɛ paa logotoro mana banyani, na jɩ itani iwuni, ama kaŋɩ alafia, ama ekɔnə pele na. 27 Narəŋə bale Yeesu agale ma na srə na nkəm na akəna na atoko. 28 Aɖʋwaa adetəlewaa: Ntashʋsra afɔm atɔko ma ntimaŋ alafia. 29 Nkɩŋkparɛ na agɩsəmpro ɖʋmana ɩde, na rɩŋə agʋlɔ nyɩ waa ŋə alafia ashe nu ʋshəɖʋ. 30 Na Yesu ayɔkparewa ʋkashədo agulɔ ni, na kɔɔ sama ni nataba waa: Aŋafɔmka ama toko? 31 Na abakinja la ni waa: ɩŋə sama nde ana nanakema nuna taba waa: aŋafɔmka keyaa? 32 Na kiɖe agʋlɔ srɩ aŋawaa aŋafɔmka atoko. 33 Na samprna ɩkpa ʋsʋmprude na ɖana tar napiti cəm Yeesu anye nalo ɩja ɩwuni. 34 Ama Yeesu leni waa: Ampi sumpro: Aku cənə fɔrɔki kola fɛɛ naŋə lafia. 35 Anana le nani ma nɛ bɛrɛ baɖona sinagɔge kandi yaar agafala ni na leni waa: A kapicə akɔcara ɩdɩyaar? 36 Ama Yesu kaɖʋpi gɩtɔna, na le sinagɔge kandiyaar: Armpəna epakpakina shesheɩ ɩja. 37 Katele uɖem akumini aafala na na kile Piɛr na Jak, na Jan, Jak par. 38 Na bakpa sinagɔge kandiyaar agafala ni, ŋke ŋna Yeesu anŋe sama aganayu na krukru, na beleshɩ. 39 Naakpa naa lepi waa: Muleka ɩnashə kamprɩ na krukru? Muleka ɩna Yu? 40 Ga pɩsmpɩ gacina, ama anafolfol. Naba siba na leni saari nkena akere bawuni doka, na tɔɔ opiyaar na naar, na mbeɖe bacee kɔmini na bakpa goɖu opi adama. 41 Naari agunyɛni ale waa: talita kumi kumi, kaa shə waa: gapɩ sɩmpɩ ntileki ta. 42 Nkɩŋ kpaarɛ naata, na sɩba nasara, aduwa awuda bəja təb-nɩ-nyɩʋ na bɛrɛ bakpa piti. 43 Na Yeesu alepi waa ba tale shewʋ ʋɖəm apayɔ bele geɖe na. Na lɔ beshe ga pisim pi ʋjɩʋ.
1 Yeesu aɖʋwo ŋkəm asnɛʋ ampanɩ na abakəŋja bater aŋkəm. 2 Sabaatɩ kʋshɩle adetɩfaŋa Gaja kaaleɩ sinagɔɔgə nɩ, barɛ tuutuuma bade batɩ rəŋə, na bakpabiti naləwaa nkana aŋə nbʋde kabʋja bʋleɩ, ashenɩ, nkana aŋəma maci kalesʋra nde naleɩ. 3 Kile kafinta naa mari puraa yaakubu na yose na yudi na simɔ bʋŋono aa, na abanyəka basəmprə kəbada atɩŋnɩnɩ aa nakəba sheɩjana. 4 Ama Yeesu aləpɩ waa kəbana she andobi dən ɩja agədu na, koo ayarə mana nɩ koo a gafalanina. 5 Kaasəra ale mamacidə nakilee atən gʋnyɛ bashɛdɛkabadəm lam naa baŋə səʋci na. 6 Ɩtɩdanɩ biti daa kəbana she ɩja na ma Yeesu adetɩkpabʋpapiri nbʋɖee bʋsərpɩma na faŋapɩ Gaja kaaleɩ. 7 Na ayɩda abakəŋja təbnabanyɩʋ nanatəmpɩ banyɩnyɩʋ na asnepɩ ɩko banakərə aŋvro bɔnɔ. 8 Na aləpewaa bapatoŋo akodəm acəna gasanana nakile ʋbɔlʋna, ba paatoŋo babodobodo na ŋaa ʋfələ na baa Gɩtanɩ anyɩ bɛlɛtɩ nɩ na. 9 Laama anyɩnakɔkɔdɔ naa ɩpaatoŋo toko banyɩʋ na. 10 Naaləpɩ waa baa gafalagapaŋanɩ nɩɩ kpa dama gadʋ gadɔnkɔnɔ halɩ ɩpɩtɩshɛʋ. 11 Ɩtakpa gadʋ gadən na barɛ kə bacamanyɩm na koo kəbarəŋə na anyɩmna dʋwo mankəm naa akʋŋkʋŋa anyɩnɩkeɩ kaŋtuli naa gənɩ gale səria ashepɩ. 12 Nabacə atɩlə ndawa nfʋbaka kaaleɩ asheepɩ. 13 Bade batɩ kərə aŋʋrobɔnɔ tuutuuma, bade batɩfʋr bashɛdɛka tuutuuma bʋshi bade batɩŋə səʋci. 14 Gʋya Herodi atɩrəŋə banalə Yeesu agaleɩ ma aŋnyɩda npra batɩkʋma, naanaləwaa Yuhana amənakanabarɛ bʋto aŋənə bakononɩma lana ana kulna nɩ nale maa maaci k alesʋra. 15 Badən batɩ lẹwaa Eli na badən batɩlənɩ waa ale andobi dən na daa andobi badən ma. 16 Ama Herodɩ anarəŋə gən ma na analəwaa Yuhana ndee nsər aŋdi ma akɔɔkaŋənəaa. 17 Adʋwaa Herodɩ aceebʋŋapala bari Yuhana adʋnkupɔɔka adʋwaa atʋwaa aparə Filipu akare malan. 18 Nawaa Yuhana atɩlənɩwaa kɩsəm atʋwa a kapal akar na malam. 19 Herodiasɩ acam na Yuhana ʋnyana nayɛɛ akə Yuhana aci. 20 Amakasərana a dʋwaa Herodɩ atɩcu Yuhana adʋwaa ayɔnɩ waa alee arɛ ndee a ada deɩ deɩ nada cɩrɩ cɩrɩ ma adetɩ kələkələnɩ, arəŋəgəma nɩleenɩ biti, na anyatra rəŋə nʋcɩŋkərka. 21 Ʋshile ndee Herodi anajɩ agajɩkalka kajɩŋarɩ ma na ajɩ ashee aŋtəma kɩsɔja kadibaja na galili kə baŋono. 22 Herodiasɩ ʋpur ʋsəŋprə akpa nku narɩgʋcəmama na akpagɩnyɩ ne ashee Herodɩ na ʋcɩnkərka na alə gapɩsimpigade waa bʋkɔ nbʋdee anayɛɛ ma ta bamʋ ntəmatsheekɩ. 23 Na akɔɔ pele acam na mana waa bʋkɔ nbʋdee, ʋnataba mʋma ntəmatokɩ baa ma aŋgɩyarɩ kaŋsa ʋjɩ. 24 Badʋwoma na ataba anar waa maakɔnɩ ma tabanɩ na anar alənɩ waa yuhana amənaka na bʋto aŋdi. 25 Na alee were akpa Gʋyasul naa ataba waa ntɩyɛɛ ashe mʋ Yuhana Amənakabʋto aŋdi pɛrɛntɩ nɩ nnyəmə de. 26 Nagʋya ʋcine ʋpɩyɛ ama daa acam namana kakɔɔ nayɛɛ ablana. 27 Kpaarɩ na atəm acɔɔmɩ waa acə atɩ pi na Yuhana amənakabʋto aŋdi. 28 Na acɔɔmɩ acə atɩlaa yuhana saraka naa atə də aŋdi aɖʋ pɛrɛntɩnɩ acə atɩshee gapisimpi na Gapisimpi gacə atɩshee anar. 29 Yuhana abakəŋja barəŋəgəma, na bapɩ atɩtʋwaa gʋlɔ acə atɩfum. 30 Na Yeesu abatəmka bawala asə Yeesu sul nanaa tam bʋkɔɔ nbʋdee baleɩ ma, na bʋkɔnbʋdee afaŋapɩ ma. 31 Na Yeesu a lə pɩwaa təbə ma a pɩ utəru nɩ atɩ ŋʋra ceɩ a dʋ waa ba cəka na ba kəwaka ba yɔgɔ na kə ba ŋə gayɛ bajɩ ʋjiʋ na. 32 Na ba cɔ atɩ kpa nyɩfoi nɩ a shɛɛʋ gʋsaʋ gʋfɔk utəru nɩ. 33 Barɛ tuutuuma ba ŋə pɩ ba na cəma naa ayɔ pɩ na ba pəla ba ŋuni ba cu nɩ keɩ a tɔnɔ pɩ a kpa Gadu ngdee ba na cəma. 34 Ba dʋwo nyifɔi nɩ ma na Yeesu a ŋə samaa a bʋnbɔnɔ na ba da nɩ ɩshɛɩ daa ɩbɔɔrɩɩ kə ba wʋda a paŋaka na ma. Na asəba na faŋa pɩ ayɔkɔ ɩbʋnbɔnɔ. 35 Daa Gakɔŋkɔŋɔ ga tʋro a cə nnyɩ boŋoma naa ba kəŋja ba kəm a səla na nɩ naa naa lə waa atɩya ʋtərunɩ na, na Gakɔŋkɔ ŋɔ ga tʋro boŋo. 36 Kərə pɩ ba cə bukoii na apa ɩjala ndee ɩsəla na Gadu ma a cə atɩ snɩ bʋkɔɔɩ ba jɩ ma. 37 Na Yeesu a bʋye pɩ waa anyɩgilopi shee mapɩ ʋjɩʋ ba jɩ gɩcə atɩ sni bodo bodo ɩdenii ɩshɩnyɩʋ a shee pɩ ba jɩaa. 38 Na lə pɩ waa bodobodo bayɩ nɩɩ wʋda na bacə atɩ kɩde naa abuye nɩ waa bodobodo banʋn na bʋfɩlɩ bʋnyɩʋ. 39 Na aləpɩ waa tɩ ma pɩ atən akuloakulo a ŋɔ itolonɩ. 40 Na basə bawor laŋ banʋŋ nʋn Halɩ barɛ ɩnyɩnatəb. 41 Na ataa bodobodo banʋn na bʋfilɩ bʋn yɩʋbʋde, naa ataa agayɛ atəŋə na ndila na akʋma Gaja naa adʋ aləbarɩ ka, na ashee a bakəja bayʋga ashee samaa ayʋga bʋfɩlɩ bʋnyɩʋ ashee baŋʋni. 42 Na baŋʋni bajɩ akʋn. 43 Na ba kɔɔpɩ na bodobodo ka kələ bʋsnɛɛ təb na bʋnyɩʋ na bʋfɩlɩ nbʋ dee bʋsaa ma asneenɩ. 44 Nbadee bajɩ bodobodo de ma ba pa barɛ kotoku nʋn. 45 Kparɩ na apam a ba kəŋja a bakpa nyɩfoyi ni atɔnɔ na shɛʋ bɛtɛ si da kagʋsaʋ katam ade agɩlopi ade atɩkərə sama. 46 Akərə pɩ boŋo ma na acə gʋbʋnʋ lan atɩ nyɩŋə. 47 Gɩtəŋ shile gɩkpama nyifoyi nde nkpa Gato ka gɩcɩɩca boŋa, Yeesu aŋdədə a de naa da atən. 48 Aŋə waa batɩ sara na nyɩfoyi nafar a dʋwaa gʋsərə gʋfʋba ʋwʋ gɩjɩ bɔŋɔ bʋkɔŋkɔŋɔ bʋ nan kalʋwa tʋ, na a sara bʋtolaŋ na cə atɩ wʋdapɩ, na ade atɩɛɛ afəl balaŋ. 49 Ba ŋənɩ asara bʋtolaŋ na cə ma na ba tamwaa ʋkoŋso atʋka na basəba na kuro. 50 Adʋwaa baŋʋni ba tɩŋənɩ, na bagɩfolu gɩ na təɖəpɩ, na Yeesu a na ləpɩ waa Amʋ na paamatədə gɩfoluna. 51 Na akpa na ʋdapɩ nyɩfoyi nɩ ma, na gʋsə rəgʋyide, na ɩle pɩ koro na ba kpa biti. 52 Na kəba tɩ kaashɩ mamaci kagʋlesʋra ngʋdee gʋleemana, adʋwaa bɩcine ɩce apiɛɛ. 53 Badə gato boŋo ma na bapɩ Genesarɛɛ tɩ kaŋpanɩ naana wana ŋarɛ. 54 Tam ndee barəgə nyɩfoi n nɩ kparɩ ma na barɛ baŋə Yeesu naa ayɔnɩ. 55 Ʋsrəsrə nɩ na barɛ batoŋo basnɛ dɛka na ɩli na pɩ na mana bʋdu nbʋdee ba shɩ na rəŋə waa adama. 56 Bʋdu bʋdən anakpama, apabʋnbɔnɔ, na apojala, na bʋkoyɩnɩ ba na tɩ bashɛdɛ ka bʋdu nbʋdee barɛ bana walama, bade batɩ nyɩŋə nɩ waa ashɩ pala basnɛdɛka bashɩ fɔm atoko nbadee bashɩ na fɔm nɩ ma ba na ŋə səʋcina.
1 Fariisi kəbaja na babɔŋɔnja baɖoo na yərusalɛm awala ba Yeesu sul. 2 Na ba ŋə Yeesu abakəŋja baɖə ba na jɩ ʋjɩʋ n'anyɛjɩwa kəba shire banyɛna. 3 Fariisi na Yuɖaa kəbaja kə ba ye na jɩ ʋjɩʋ kəba shire banyɛ gɩshɛbɔ ɖaa baŋano ba lə ba gʋshinɩ ma na. 4 Ba ta ɖoo na nɖɔŋka taagbaa laŋ shee ba shire banyɛ boŋo naye jɩ ʋjɩʋ, na ba kɔɔ aŋə alesʋra tuutuumaɩ ba gʋpɔ gʋbəla ma, ɖaa ɩkɔɔpʋ kʋraʋ, bʋbo kʋraʋ, nanyaanʋ arukɔ kɩja. 5 Na Fariisi na babɔŋnja bataba nɩ waa: Mʋlaŋ na kɩbakəmja kə ba na kʋn bʋɩ baŋono ba gʋshile gʋlə gʋlə ma na, baɖe batɩ jɩʋjʋ nanyɛ jɩwa kə ba shire banyɛ na? 6 na Yeesu abuye pɩ: Mʋnaafiki, Esaye acee bʋŋa lə annabi kabʋlei gɩshɛbɔ anyɩnaleŋ, baŋɔn waa: Samaa nɖe atɩ lee bɔɔta aganɔ nɩ, ama agɩfolu nɩ alɩŋ namʋ gaɖu. 7 Abɔɔta analee amʋ ma, fɔɩ na, atɩ cere bɛrɛ bafaŋ kagʋpɔ. 8 Ɩkɔɔna Gaja kagʋpɔ abəɖa naanaa kʋn bɛrɛ ba gʋshile. 9 Na akɔɔ alə pɩ aciŋə waa: ɩkɔɔna Gaja ko mʋra abəɖa yɔgʋ yɔgʋ, naa atoŋo anyu gʋpɔ. 10 Aɖʋwaa: Musa a lə waa: cu akawɛ n'akaŋaŋa; Na nɖee alim ayar kokoo anar ma, shee babɔ agʋtɔ acii. 11 Nanyyɩn ɩna lə waa: ʋɖən ata lə ayar waa maa gʋjɔ ŋgʋɖe kʋ makaŋa nakɩ ama shee ma shee Gaja. 12 Kɩ na pala nɩ alee akɔɖən ashee ayar kokoo anar na. 13 Ɩtɔɔ ayɩŋgʋshile ɩtɩ ma, akə na Gaja ka lei naa naa lee alesʋra kalesʋra. 14 Na akɔɔ ayɩɖa samaa aciŋə asul, na aləpɩ waa: ɖʋ ma amʋ gʋtɔ anyɩŋganɔ arəŋə. 15 Akɔɖən ɩmana ɩnakpa arɛ agʋlɔnɩ naa ba lə naa: Alee abɔnɔ ma; Ama bʋkɔɩ bʋ na ɖoo na nɩ ma, bʋ na pala baɖe ba lə waa: alee abɔnɔ. 16 Ʋɖən ata wəɖa atɔ na rəŋə, karɛ arəŋə gɩshɛbɔ. 17 Ŋkəlee apala samaa akpa afal ma, nabakəŋja bataba nɩ nkɔlɩ nɖe akəma kaashɩ. 18 Na alə pɩ waa: Anyɩn gboo, kɩwəɖa gʋfaŋa ɩtɩ kaashɩaa? Kɩrəŋə waa: Akɔɖən kɩ na kpa arɛ ancəna nɩ naa akpa nɩ ajɩwa na aa? 19 Aɖʋwaa: ɩni kɩ na kpa agɩfalu nɩ na, ama ancəna nɩ na na ɩna kpa, naa yetɩ doo agʋlɔ nɩ abəɖa. 20 Na akɔɔ alə acəŋə waa: Bʋkɔɩ bʋ na ɖoo arɛ aganɔ nɩ ma, bʋ na kpa nɩ ajuwa. 21 Aɖʋwaa: acəna nɩ na, arɛ agɩfolu nɩ na afaŋa ɩbɔnɔ, gɩsna kalesʋra, fɔɩfɔɩ kalesʋra, bawor ba ŋŋuro kʋlaʋ. 22 Ʋpətəra, gɩlanɩ kʋsɔlʋ, mbɔnɔ kalesʋra, gɩjoto, n yasɛshɛ, gɩnyiŋfɔnɔ, ʋwor kʋciu na ma, gʋlɔfaŋaka, ʋtɛtɛleu. 23 Ayɔkɔ ɩbɔnɔ ɖe, gɩfalunɩ na ɩna ɖoo, ina kpa arɛ ajɩwa. 24 Yeesu atəbə ŋkəŋ ma, nace Tiir na Sdɔɔ kɩ kara kara nɩ. 25 Akpa gafala gaɖən nɩ ma, ka na yɛɛ ʋɖən a yɔ na: Ama kasəra alugo agulɔ na. Aɖʋwaa: ʋsəmprə ɖən ʋpur ŋŋuro mbɔnɔ nɖe nɖa na nɩ, a rəŋə Yeesu aɖama, nace atɩ cim aŋyɩɩ. 26 Ʋsəmprə de alee grɛkɩ fenisii kaja na. Aɖe tɩ pəlapəla nɩ waa: Akərə ŋŋuro mbɔnɔ ʋpur laŋ. Na Yeesu alənɩ waa. 27 Pala bapi bajɩ akun naɩ. Aɖʋwaa: kɩ cəm batɔɔ bapi bʋjɩʋ aɖʋ bʋshimpiri na. 28 Nʋsəprə ɖe abuye nɩ waa: Nɖiyar gasonojɩ ama, Bʋshimpirɩ bʋtɩ pomfufuri nɖe bapi bajɩ ɩɖoo təbiri laŋ afəɖa ma. 29 Ŋkəŋ na alənɩ waa: galei gaɖe ʋlə ma laŋ, kʋla ʋʋuro mbɔnɔ nɖoo akapi laŋ. 30 Akpa agaɖu afal ma, ʋpi aɖa lii laŋ ŋŋuro mbɔnɔ nɖe nɖoo ʋpi laŋ. 31 Yeesu atəbə tiie, akɔɔ apɩ siɖɔɔ nace Galilee katəŋku nace dekapola kaatəna nɩ. 32 Na ba pɩ na gacɔɔtɔ kaa na səra aləbʋlei na ma, apəlapəla nɩ waa: Atər anyɛ alaŋ. 33 Na atɔɔ nɩ ace nʋpaŋpaŋa alɩŋ na samaa gaɖu, naa tɔɔ ɩsəwa akara atɔ nɩ, na tɔɔ a tabara gacɔɔtɔ ka gɩɖanʋ. 34 Na ataa agayɛ alaŋ naa aŋur nɩkashɩ nálə waa: Efərata kashɩ na gəŋ waa: Tine akatɔ. 35 Kpaarɩ natɔ ɩmana atine, agɩɖanʋ gɩkʋɖa aɖetɩlə bʋlei gɩshɛbɔ. 36 Na Yeesu akaka pɩ ba paa tɩ lə ʋɖən arəŋə na, na alə pɩ cəŋə, na karagayɛ na lə jɩ baaŋkana gbagbara. 37 Nɩɩ lee pɩ maamaaci abʋmbɔnɔ, baɖe batɩ ləwaa: Acɔɔ na lee alesʋra ɩsoŋsono nɩ: Na tɩne bʋcɔɔtɔ batɔ baɖe ba tɩləbʋlei.
1 Ɩshilé ɖe nɩ, nrɩkulo mbʋmbɔnɔ n kɔɔ wala acəŋə na kə ba wʋɖa bʋkɔɔ ba jɩ ma na. Na Yeesu a yɩɖa abatəmka naa a lə pɩ wáà. 2 Amʋcine ʋ kər a shee ŋkulo nɖe aɖʋwaa ŋə ma ɩshilé ɩriu nɩ gəŋ ba ba n'amʋ ma, na kə ba wʋɖa akodən ba jɩ na. 3 N ta kərə pɩ ba kɔɔ shɛʋ babʋdu nakɔmɔ ɩkashɩ kɩ tɩ da ashee pɩ ʋnyɩŋca laŋ na aɖʋwaa badən ba ɖoo na bʋɖu ləŋka. 4 Na abatəmka ba bʋye nɩ wáá boɩ na gɩ səra apala ba kʋm na boɖoboɖo ʋteru nɩ atɩya? 5 Na Yeesu a taba pɩ wáá ɩbodobodo baɩ na ɩ wʋɖa? Na ba bʋye nɩ wàà kulumi. 6 Gəŋ ma, n'a pala bɛrɛ baŋunii ba sə atən atɔɔ ɩbɔɖoboɖo kulumi baɖe a ɖʋ albarka naa atɔɔ ashee abatəmka ba yuga ashee nrɩkule. 7 Baɖe ba kɔɔ wʋɖa bʋfɩlɩ bʋjala, yeesu a ɖʋ albarka boŋo ma a yʋgo bʋ gboo ashe pɩ. 8 Ba jɩ akum na ba kɔɔ kulo ɩboɖoboɖo kɩkɔba kulumɩ mbaɖee baa ma ashɛʋ na ma. 9 Bɛrɛ baɖe ba cee tə ɖaa kotoku banan ma. Kaŋkəŋ na Yeesu a kərə pɩ ba shɛʋ babuɖu. 10 Kpaarɩ naɖe nabatənja ba kpa ŋyufoi ace Ɖalmanult kɩkarakara nɩ. 11 Na fariisi kəbaja ba kɔɔ pɩ atɩ na lee faawɩɩ na Yeesu na shee ɩja na ba toba nɩ aƒaŋa lama ɖən aɖoo na ndəla laŋ ma. 12 Na Yeesu aŋur gɩshɛbʋ naa ataba wáá, mʋ laŋ na saamanɩ nɖe kəbərɛ ba na yɛɛ lama ɖən? N tɩ lə anyɩn ɩja waá, kɩ wʋɖa ba shee saamanɩ nɖe lama dən na. 13 Na Yeesu a ɖoo basul afəl a kpa ŋyufoi nɩ ace nsaʋ nsaaka. 14 Na Yeesu abakẹmja be nyiɍ kə ba tɔɔ ɩboɖoboɖo na a ma ʋɖɔkɔnɔ na ba naa wʋɖa basul ŋyufoi nɩ. 15 Na Yeesu a lə pɩ wáá toŋo ma fariisi kəbaja na Erod balefɩn gɩshɛbʋ. 16 Na Yeesu abakəmja bakʋŋkɔnɔ ba sə na lee faawɩɩ na lə wáá baɖe kə ba wʋɖa bodobodo na ma laŋ na gəŋ. 17 Yeesu a tɩ ashɩ ma, na lə pɩ wáá maakɔ laŋ na yɛɛ i yɔ wáá kɩɩ toŋo bodobodo ma laŋ na? Ɩ naa ɖaa kɩɩ wʋɖa laakaarɩ na na kɩ na tɩ ashɩ aa? 18 Ɩ lee ɩfolu ɩkaŋkra baja pɩ aa? Ɩ wʋda ɩnyine nɩ kɩ na ŋə aa? Ɩ wʋɖa atɔ nɩ kɩ na rəŋə aa? Kɩ wʋda laakaarɩ aa? 19 N yʋga ɩbaɖobodo banʋn ashee bɛrɛ ɩkotoku-banʋn ma ɩbodoɖo akələ bʋshɛɩ baɩ na ɩ shɛʋ na ma? Na ba bʋye nɩ wáá təb nɩnyɩʋ? 20 Tam(ŋkələ) ndee n yʋga ɩboɖoboɖo kulumɩ ashee bɛrɛ ɩkotoku kulumi ma, ɩboɖoboɖo ŋkələ bʋshɛɩ baɩ na shɛʋ na ma? 21 Ŋkəŋ na ba buye nɩ wáá kulumi. Na kɔɔ lə pɩ wáá, kɩɩ tɩ ashɩɩ aa? 22 Na ba ce Betesaɩda a tɩ toŋo afɔnɔrɛ apɩ na Yeesu sul naa ataba nɩ afɔm Yeesu. 23 Na Yeesu a ri afɔnɔrɛ agnyɩ naa a toŋo nɩ ce na mpá kaŋkən naa aɖʋ atabara ɩnyine nɩ, apɩ nányɛ atər alaŋ naa ataba nɩ wáá a tɩ ŋə akoɖə n aa? 24 Na kide naa alə wáá, n tɩ ŋə bɛrɛ ama n na ŋə ŋə ɖaa ayo ɩ na sara ma. 25 Na Yeesu a kɔɔ tar anyɛ ɩnyine laŋ, afɔnɔrɛ a kiɖe tee ma, nɩnyine ɩ tine n'a sẹba na ŋə gɩshɛbʋ. 26 Na Yeesu a kərə nɩ wáá a shɛʋ agafala nɩ ama a páà kpa mpà nɩ na. 27 Na Yeesu nabakəmja ba fəl sesaree na Filiipi bampá nɩ. Ʋnyɩŋca laŋ na Yeesu a taba pɩ wáá "Aŋa na ba naa lẹ wáá n lee?" 28 Na ba buyo nɩ wáá yuan Batist na baɖən ba lə wáá Elii, Gaja kontəmka dən. 29 Na lə pɩ anyɩn nɩ aŋa na ɩ nɩɩ lə pɩ wáá n lee? Na Piyɛr a lə wáá ʋ leo Kristo na. 30 Na Yeesu a bəla na pɩ wáá ba páá lə gəŋ ashee ʋɖən. 31 Gəŋ ma na səba na cere pɩna lə wáá, ɩ sim arɛ̀ ʋpur a lee wahala gɩshɛbʋ, baŋona baɖən ba tə ba bəla, basaaraalaaja baɖən na babɔŋɔnja gbaa ba tə ba bə nɩ na yɛɛ abuce ama ɩshile ɩriu abuce kaŋkəŋ a taa kɔɔ ŋənə bakono nɩ(pɩ). 32 Ná Səba na lə pɩ bʋlei n'ʋcine ʋdɔŋkɔnɔ ŋkən na Pɩyɛr a rəŋə gəŋ ma, a səba ba shee nɩ mbuye. 33 Na yeesu a cepra akiɖe abakənja ná alə wáá ɩ lee amʋŋkən sheetaanɩ adʋwaa k'a na rəŋə Gaja kayɔkɔ na, bɛrɛ bafaŋa nɩ ʋ wʋɖa. 34 A yɩɖa abakənja na bɛrɛ tuutuuma ma ni, na lə pɩ wáá, ʋɖən a ta naa yɛɛ a pɩ amʋkən, a lə agɩlopi wáá a taa naa, toŋo kpalakɩ naa naa kʋm amʋ. 35 Aɖʋwaa arri a na cɩ aŋŋuro kibobo ma, a taa lee nji asaara ama nɖe a naa laaboorʋ asoŋsono a taa cam nɩ alam atən. 36 Ɩ ta ji wáá arɛ a naa ci ci kaashɩ na mʋ nʋ nɖuunya nɩ atɩya kʋɖaʋ fɛɛ ʋ lee ashee nɩ? 37 Mʋ nʋ arɛ a naa sə̂ra ashee a fʋba naŋŋuro? 38 Aɖvwaa are ndee a na lee nambʋlei ma ɩcifala sina kasaamanɩ na babɔnja bagɩcɩɩca, arɛʋpur agɩlopi ɩcifala ɩ tɩ kpan nɩ a ce ayar agarɩtana nɩ naŋŋuro ɩsono bjo.
1 Na lepi cɩŋə waa: ɩja ŋtɩ le nyɩm, anyim beɖeŋ ni mbeɖeŋ ni mbeɖe baɖa tɩya ma kiciyɔ na, ama batbaŋə Gaja kaayarɩtəna gapɩ nɩ gashə. 2 Ɩshili kolo kankəm Yeesu tɔɔ Piɛɛr, Jak na Jan, na bɔpɩ fɩla na gɩsaʋ gʋsaka gəbɔnɔ lam. Ŋkəna a cəpra glɔ na ŋleŋle aʋ ʋshəle. 3 Ayɔkɔ ɖe pilipili, na ker pam pam pam akoɖem mana ɖulinya ni ɩker aʋgəm. 4 Eli na Musa bogo laaba gulɔ faŋapi, bege batə lena Yesu. 5 Ŋkena Piɛɛr acam ʋwələ na le Yeesu waa: ŋdiyaar ɩcəm waa giɖa tɩya; gɩyəʋ akuroku ɩrɩʋ ashee Eli. 6 Aɖʋwa kayɔ ŋgəɖə ale mana, asampina cekpapi. 7 Na ŋɖla ŋrəgə supɩ, nu wele ɖem udoo na laŋ: Nələmaa ŋde le ampi solɔka domani gutɔ! 8 Ŋke kpaarə abakɩŋja babʋŋa na kɩɖə, na baŋə waa Yeesu anɖon ɖən ɖaka na pi. 9 Sandə baɖa nə nə rəgə gubunu lama, na Yeesu na alepi waa, bapale ʋɖəŋ bukɔyə baŋə mana hale Arɛpuru atiŋənə ado bakono ni. 10 Na botoŋoji ɖa alema, ama ma bada na taba nabawor wa adoo bakono ni kashə jika wabɔ. 11 Na abakiŋja ba na taba ni waa: muleka babɔwʋnja ba na le naa, ɩsəm ma Eli api bɔŋɔ nɛ? 12 Naa tele topi waa: Eli taapi bʋngɔ nɛ, na a pəmpəŋə wuni. Muleka baŋɔn aɖo arɛpuru lam atajɩ shɛ bugunɛ na aya mɔɔci. 13 Ama ŋti le nyɩm wa Eli pi, da bawun a lam, na bana ashe ni ɖa bɔsɔlɔ ma, ɖaa becee wɔmgem ma. 14 Naatakpa abatindja sulu ma, na baŋə sama tuutuu ma asrɩ pi kalə ma, na babɔhun ja adanalena pi. 15 Ɖaa sama aŋə Yeesu ma, na piti akpapi, na bacəcə te sab ni. 16 Na tabati waa: Gapanga ji ni ma le na pi? 17 Nu sama ni ʋɖəm atele pi waa: Afaŋgaka ŋpi na ampi kasul ŋwuro ŋbɔnɔŋde coatɔ. 18 Baŋkana ʋta ʋɖəbɖa atən; ʋpɩ ɖe cəkrkr anyo, na bɔ aglɔ. Ŋpala akba kənja wabkere nŋuwo ŋbɔnɔ ɖe ama kabasəra na. 19 Na Yeesu alepɩ waa: sama gɩfolugɩkaŋkra baja. Hale sa apaŋga ni madana nyəm? Mɔkɔ toŋo nyɩm ale sa apaŋa? Pimana ni na ba kina ni. 20 Ŋkenə upi aŋ Yeesu ma, na nŋwuro ŋbɔnɔ ntugo tugo ni kashe; na afiga atəm, me pleple na gatəŋa ntafu ɖetidomaa ganɔ. 21 Na Yeesu taba gɩya: Ʋle ni ma ɩle aləwatʋ barnəgə? Na tele tɔni wa: ɖoo agipini. 22 Ʋdɩŋ nŋwuro də ɖetɩpikili ni na bɖa yaa bʋto ni, yaa kənə acɩ. Ama ʋta sra naale koɖəm atotəmpiti fʋra atʋ ŋə atəshɛ. 23 Yeesu alepi waa: ʋta sra! ɩwuni itile ashee arɛ ashe ɩjama. 24 Kpaarɛ nupi yaarɛ akərɔ alewa ɩshe ɩja! Piti cama atʋm ashe na atən ɖɩfoli ɖukankra. 25 Yeesu anŋ sama acutunapi, na kwolo nwuro ŋ bɔnɔ delam, na le waa: kacəatɔ kaŋwuro ŋbɔna ki ŋtɩ leki waa: Adoo upide ni na apakɔ kpa yɔɔna. 26 Na ndo, nə kuro, na tugo tugo ni ikashə. Nʋpɩ acɩʋro laŋ, baɖe batile waa: opideci. 27 Ama Yesu ari agunyɛ ni ata ni na tayɩɖe lam. 28 Ɖaa Yeesu akpafalma abakənja ɖetita bani bandəŋdəŋ: Muleɩka gagəsra kərə ŋuwuro ŋbɔnɔ ɖena? 29 Naa lepi waa: ŋuwo ŋbɔnɔ gusvra ŋgude gana kuru ka na unyɩŋu nukere ni. 30 Na baɖoo ŋkʋ acə Galile, ama Yeesu kanayɛ uɖem apa yɔɔ na. 31 Aɖuwaa atifaŋa abakaŋja, na lepi waa: Batbatitɔ arɛ puru kara bərə banya ni; batbakirɛ acɩɩ, ɩshɩlirɩu kankəm, acima naa aŋnə. 32 Ama abakɩŋja kɩbanatə agele kaashəna, asampəna ɖe kikpapi waba taba ni. 33 Na pa kpa kapɛrnaʋm na akpafalma na taba pi: Gapaŋa ji ina le ɩmucalam? 34 Ama na baŋwʋra, aɖʋwa ʋnʋcalam bataba bowor ŋwaa anŋana uwono bagə cica. 35 Na aceti sə na yiɖa batb na banyɩʋ beɖe ale pi waa: ʋdən tanɛyɛ atɔnɔ apra akənja bʋgʋnɛ, na apra adɔpla ase banwu ni. 36 Na atɔ upi jala, atɩ baŋyi, naa toŋoni naa lepi waa: 37 Arɛ acam upijala amʋyɩɖa lama acam angilopi nagəm; arɛ acam muma acam ŋde atəma muma. 38 Na Yohana aleni waa; Afaŋgka gɩŋ uɖən ɖetikere anuwro bonɔ nakiyɩɖa na gɩ bla nani aɖuwa kana kuma təmna. 39 Na Yeesu a tələ topi waa: Paama bla na nina, ʋɖən kaɖa waa atɩle mamaci kantəma amɔyɩɖalam naa akankun atɩte ŋbɔnɔ ama lam. 40 Ŋɖee kanwo atʋ na ma ale taja na. 41 Arɛ ato nyɩm buto cɔpə inyɩm ma amɔyɩɖa lam aɖʋwa ɩle Kristo abaja, ŋtəle nyɩmɩja kaarɛ akʋjɔʋ kaguli ayɔna. 42 Ama arɛ apala ʋivor alima, ʋsəm baɖʋ ni lo atʋ nam kpala, acɛtɩ akaʋ ni teŋku. 43 Akʋ nyɛ gta na cɛnaki ŋbɔnɔ ni, teɖe ku; cəm toki waa akpa ŋworo mi. 44 Na awʋɖa anyɛ anyɩʋ naa akpa ŋton, ʋtonu ŋde kʋna cɩ yona ma. 45 Akʋ ɩkeɩ tana cɛnaki ŋbɔnɔ ni, teɖə ku; ɩcəm toki waa akpa ŋworo ni naŋikele, 46 na awʋɖa ike anyɩʋ na atikpa ʋtonu ni, ʋtonu ŋde kʋna cɩ yɔna ma. 47 Ɩta jʋwaa akinyɩnɛ gɩnea tʋtru ki akara ŋbɔnɔ ni, fəklə ji; ɩcəm toki waa akpa Gaja agiyar ni na ginyɩnɛ ɖoŋkɔnɔ, na awʋɖa ɩnyɩnɛ ənyɩʋ, naa batibaɖa bɖa ki ʋtonu ni. 48 Goɖu utonu ni kishingə kinə ayɔ nama, na utonu kinɛ ci yɔna. 49 Baarɛ paŋana atakəm utonu. 50 Gatoŋa bule bokɔ busonsono; ama botoŋa ku sana gʋtakar, mʋnʋ ini ətɔɔ ale na bukɔ san. Anyɩŋə lopi ʋama ɖaa bʋtʋŋa ma, na anyɩna bɛrɛ əɖa fɛɛ
1 Yeesu atəbə ŋkəŋ ma, náce yuɖee yurɖɛ kanɖi laŋ, Na samaa abʋmbɔnɔ akɔɔ awa la asul acəŋə, ɖaa ace na lee ma, na akɔɔ asəba pɩ kʋceru. 2 Na Fariisi kəbaja baɖa na taataa nɩ ɩlɔ na kəʋ nɩ alaŋ, na taba nɩ waa: ɩshee ganɔ waa: Arɛ abəla akan aaʔ 3 Na abʋye pɩ waa: gapaŋaji Musa aŋɔn ashee anyɩn. 4 Na ba lə waa: Musa anhee ganɔ baŋɔn ʋsəmbəlaka kagʋbɔ, naa ye bəla nɩ. 5 Na Yeesu alə pɩ waa: Anyɩŋgaɩfolu gɩkaŋkəna laŋ na Musa ashee anyɩn gʋpɔ gʋɖe. 6 Ama, ɖulinya ʋsəbʋ nɩ, ʋsoro n'ʋsəmprə na Gaja ga lee. 7 Galaŋ na arɛsoro atəbə ayar na anar asə nákar, 8 Naa banyɩʋ baɖe bapra gʋlɔ gʋɖɔŋŋkɔnɔ. Kɩ kɔɔ a lee banyɩʋ na. Ama ba pra gʋlɔ gʋɖɔŋkɔnɔ. 9 Galaŋ arɛ ɖən apaa tɩ paɖa na bʋkɔɩ Gaja gakə aman ma na. 10 Akpa afalma, na abakəŋ ba kɔɔ ataba nɩ galei gaɖe acəŋə. 11 Na alə pɩ waa: Arɛ nɖee abəla akar naa atɔɔ afɔlɩ ma, alee gɩsna kagʋlesra nʋsəmprɛ afɔlɩ ɩ atɔɔ ma. 12 Ʋsəmprə ɖən ata bla ʋkur atɩ ko ʋoro a fɔli, alee gɩsna kagʋlesvra. 13 Bapɩ na bapi bajala Yeesu atər anyɛ balaŋ ma. Na Yeesu abakəŋja ba bəla na nbaɖee bapi na bapi. 14 Yeesu aŋəba na lee gəŋ ma na abəla na pɩ aləpɩ waa: pala ma bapi bajala bapɩ amasul. Paa ma kəl pɩ ʋnyɩŋca na: Aɖʋwaa: Mbaɖee baɖa ɖaa bapi baɖe ma bajiee Gaja kaayarɩtəna. 15 Ntɩ lə anyɩn ɩja, waa: Arɛ nɖee katɔɔ agʋlɔ apna ɖaa ʋpijala na ma, kaa kpa Gaja kaayarɩ təna nɩ na. 16 Na acam bapi na atər anyɛ bapi laŋ aɖʋpɩ aləparka. 17 Yeesu asara na ce n'ʋnyɩŋca ma, n'ʋsoro ɖən acu atɩ cim akəwə laŋ aŋyɩɩ na lə waa afaŋaka asoŋsono baɩ na ma cɔɔ alee naa aye ŋə ŋŋuro nɖee kɩ n wʋɖa gayala na ma. 18 Na Yeesu a lə nɩ waa: mʋlaŋ na ʋna yɩɖa amʋ waa: Asoŋsono? Gaja ka nɖənɖən galee ka asoŋsono. 19 Ʋyɔ gʋpɔ: ka gbɛɖɔ a lee gɩsna na; kagbɛɖɔ a laa akʋwor aŋŋuro na: ka gbɛɖɔ anyɩm na kagbɛɖɔ afʋ ɩsei akʋwor a ndi laŋ na ka gbɛɖɔ amuulee akʋwor na: Nyene aka wɛɛ n'akaŋana. 20 Na atələ ashee nɩ waa: Afaŋaka, ncɔɔ akʋn kaɖeiɖe tɔɔna ɖoo aŋyyala nɩ. 21 Yeesu ataa akiɖe nɩ, n'ʋsɔlʋ, naa alənɩ waa: Gaɖən ɩsər akɩ; kʋla atɩ yala bʋkɔɩ ʋwəɖa ma ɩŋunii kpataa, naa ayʋga bashɛɩrɛ, naa aŋə amaana Gaja sul. Kaŋkəm, pɩ atɩ tər amʋŋkəm. 22 Ama ʋsoro ɖe arəŋə gəŋ ma nɩlee nɩ yɔɔ agʋlɔ gʋta cii, na ashɛʋ agaɖufa, aɖʋwaa: awəɖa amaana na tuutuuma. 23 Yeesu akiɖe asir akal ma, na alə abakəŋja waa: ɩtɩɩ tɩ sɔma ashee mbadee ba wəɖa arisiki ma, ba kpa Gaja kaayarɩtəna nɩ! 24 N'ɩkpa abakəŋja biti ɖaa Yeesu a lə gəŋ ma. Na akɔ aləpi waa Ambapi, ɩtɩɩsɔm ashee mbaɖe bawəɖa amaana tuutuuma ma, ba kpa Gaja kaayarɩtəna nɩ. 25 Kɩsɔm ashee ɩraakum akul na gɩkəmpi kə gʋkulu na, ama, ataŋja kaasəra akpa Gaja kaa yarɩtəna nɩ na. 26 Ŋkəŋ na ɩkpa abakəŋja biti paa, baɖe batɩ lə bawar waa: gaŋ ma ma aŋa naa səra aŋə nɖinsono? 27 Na Yeesu akiɖe pɩ naa alə waa: ɩsɔm ashee bɛrɛ, ama, kɩsɔm Gaja sul na, aɖʋwaa: Gaja gatɩ lee gəŋ. 28 Na Pɩɛɛrɩ a na lə nɩ waa: kiɖe, gɩ pala baamʋnʋ naa ter akiŋkəm a. 29 Na Yeesu abuye nɩ waa: Ntɩ lə anyɩn ɩja, ʋɖən mana, atəbə agafala, abaŋono, abanyeŋka, ama n'ayar kokoo abʋtənə, 30 Na karɛ kaa aŋə ka kpala ɩshɩnʋ, alʋwaatʋ nɖe na saamam n nɖe nɩ, akəbapi, na akəbʋtəna, ɩnawɩya mbaɖe kagɩcɩɩca, saamanɩ nɖee anaatɩ pɩ ma, ataaŋe Gaja kaayarɩtəma. 31 Bɛrɛ tuutuuma ɩ ba cee a lee basəbaka ba cee alee bakəŋja ma, batɩba pra batɔnɔka. 32 Batɔɔ ʋnyɩŋca na Yerusalɛm ma, na Yeesu atɔnɔ ashee pɩ. Na abakəŋja balɔ ɩɖe ci baɖe bater aŋkəm n'asampəna. Ŋkoŋ na Yeesu a wala abakəmja təb-na-ba-nyɩʋ. Naa asəba pɩ kʋləʋ bʋkɔɩ banɩ ba sana na nɩ ma: 33 kiɖe ma, atɩya, gɩtɩ ce Yerusalɛm, Batɩ ba n,i arɛ ʋpur ashee basaraalaaja na babɔŋɔnja batɩba kə nɩ acii. Bo tɩ ba ri ni aɖʋ mbaɖee kə ba yɔ Gaja na ma, banyɛ nɩ. 34 Batɩ ba bɩɩlɛɛ nɩ na lɔgɔtɩɩ nɩ, ashem nɩ ataba ra, akəɖa nɩ ɩpɛ, naa ba kə nɩ acii; ʋshile ʋriutaja ataakɔɔ aŋənə. 35 Sebeɖee bapur Yakubu na Yohana ba ce Yeesu sul, naa alə nɩ waa: Nɖiyar gɩtɩ yɛɛ alee bʋkɔɩ gɩ na hiɛ ma. 36 Na ataba pɩ waa: Mʋ nʋ ɩnayɛɛ ma lee ashee anyɩn? 37 Shee atʋ ganɔ, ŋkelee atɩ pɩ akʋkʋmʋ nɩ ʋɖən asə akʋnyɛsono laŋ n'ʋɖən asə akʋnyɛpɛnɛ laŋ. 38 Na Yeesu abuye pɩ waa: kɩ yɔ bʋkɔɩ ɩna nyiŋə ma na ɩtɩɩsəna anyem gakupi ŋgaɖee nnɩ ma nym ma, yaa Bʋtomənakoɩ ma məna maa? Nabatələ waa: Gɩtɩgɩsəra. 39 Na Yeesu abuye pɩ waa; Gasono jɩ waa: ɩtɩɩ səra anyem gaku pi ɩ nnɩma nyem ma, ɩtu məna bʋtomənakaɩ ma məna ma. 40 Ama, ɩtasaa na aŋgʋnyɛpɛnɛ laŋ na gʋnyɛsana laŋ ma, gani kaalee aŋgalei na buɖu bʋɖe ɩɖaɖa ashee mbaɖee bacee ɖʋ ashee ma. 41 Abakəŋja təb ɩ ba saa ma, barəŋə gəŋ ma, na ba cam ʋnyana na Yaakubu na Yohana. 42 Na Yeesu ayiɖa pɩ, naa a lə pɩ waa: Mbaɖee ba ŋə waa: Ba lee Baŋono na aɖibaja nɩsamaa ɩ ba bɔbɔ na bawor, naa kə baŋono ba wu pɩ ma. 43 Kɩɖa gəŋ anyɩŋgɩ cuca na. Ama arɛ nɖee ana yɛɛ alee asəba ka anyɩŋgɩcuaa ma, shee karɛ apra anyɩnateeeen lee ja. 44 Nɖee ana yɛɛ a lee asəba ka ma, shee kanɛ apra, anyɩŋganɔ anyɩnaɖɔmpəla. 45 Aɖʋwaa: Arɛpur a pɩ ma, kapɩ waa: balee ashee nɩ na, ama apɩpɩ alee ashee, natɔɔ aŋŋuro ashee acam na bɛrɛ tuutuu ma alam atən. 46 Ba kpa Yerikoo ka mpa, apaɖa nafɔl na yɛ baɖoo mpa kʋboŋu nɩ aɖe nnoo abakəŋja ma samaa abʋmbɔbɔnɔ ma, ʋsoro ɖən batɩ yɩɖa nɩ waa: bartima ayar na gəŋ Timee, aɖe lee afɔnɔrɛ na lee bara, asə ʋnyɩŋca kʋ paŋpaŋa. 47 Na arəŋə waa: Yeesu Nasaretɩ kaja, ana fəl, na asəba na kuro; Ɖaʋɖa, ʋpur Yeesu ŋə amɩshɛɩ aa. 48 Bɛrɛ tuutuuma baɖe ba tɩ bəla na nɩ, nalənɩ waa: ŋʋra ŋkəŋ: na akara gayɛ na koro kəŋ kəŋkəŋ waa: Ɖaʋɖa ʋpur, ŋə amishɛɩ. 49 Na Yeesu ayiɖe naa lə waa: yɩɖa ma nɩ apɩ na ba afɔnɔrɛ waa: ri akʋʋlɔ atayɩɖe atɩ yɩɖa akɩ. 50 Náfɔnɔrɛ abəɖa atokopo n'ata kpaka ace Yeesu sul. 51 Na Yeesu acam ʋwələ, naa ataba nɩ waa: mʋ nʋ ʋna yɛɛ ma lee? Nafɔnɔrɛ a lə waa: ntɩ yɛɛ amɩ nyine ɩtine. 52 Na Yeesu a lə nɩ waa: kʋla akʋcine ʋfʋra akɩ. Nɩnyɩne ɩmana atine kpaarɩ atər Yeesu aŋkəm akʋn ʋnyɩŋca.
1 Ba səla Jerusalɛm na atɩ kpa Betfage,na Betani asəla na Olifie kagʋbʋnʋ ma, na Yeesu a təm abakənja banyɩʋ. 2 A lə pɩ wáá kʋla ma mpá nɖee ɩ na ŋə anyɩŋyɩɩ waa ma.Ɩ ta kpa ɩ tɩɩ ŋə ba kʋr alaŋ ʋɖəŋ k'a ka na sə na ma, kʋɖa ma nɩ apɩ na ma. 3 Ʋɖən a ta taba wáá mʋ lee ka ɩ na lee? Anyɩ lə nɩ wáá, ndi yar Yeesu a wʋda abʋkaate gən ma a taa pala nɩ apɩ atɩya. 4 Batəmka ba lafɔ kpama na ba ŋə ba tɛʋ abɔrɩ ɖe gaka laŋ a səla na gʋcakɔ gʋɖən sul ma naa akʋɖa nɩ. 5 Na bɛrɛ mbaɖee ba ɖa ŋkən kəbodən ba taba pɩ wáá mʋ ɩ na lee gəŋ? Mʋ laŋ na ɩ na kʋɖa abɔrɩ dɩ? 6 Da ba lə wáá ɖaa Yeesu aləma. Na ba pala pɩ ba shɛʋ na ma. 7 Na ba cə nabɔrɩ de ashee Yeesu na ba tɔɔ bayɔkɔ kana abəɖo alɔ na Yeesu a sə alaŋ. 8 Bɛrɛ tuutuuma ba tɩ yɛɛ bayɔkɔ n ʋnyɩŋca baɖən ayo kɩla ba sɔ ɩwara nɩ ma. 9 Mbaɖee ba tɔnɔ Yeesu na mbaɖee ba na kʋn nɩ ma, baɖe ba tɩ kuro Osana Gaja ga dʋ arɛɩ a tʋ na kristo aŋyɩɖa ma albarka. 10 Gaja ga ɖʋ gɩyarɩ ŋgɩɖee gɩ tʋ ma albarka, ataya Daʋda agɩyarɩ. Osana aɖəla alaŋlaŋ kɩja. 11 Na Yeesu a kpa Jerusalɛm ʋnyiŋu kaafala nɩ. Tam nɖee a tɩ tɔɔ wáá a pɔɔ ŋkəŋ ma, na fəl Betanii na təb nɩnyɩʋ basaaka. 12 Gajɩkʋɖaka, akɔmɔ ɩ kpa Yeesu a ɖoo na Betanii ma. 13 A nə gʋfigiiyo ma naa kim a səla na kʋ ayɔ wáá a taa ŋə akoɖən ama abɔ nɩ abɔ nɩ a ŋə Kɩ lee tam nɖe gʋ na ŋʋm ma na gəŋ na. 14 A cam ʋwələ ma, na lə kʋ wáá ʋɖən a páà kɔɔ jɩ ɩkɩyupi ayɔna. Nabakəmja ba rəŋə. 15 Ba ka Jerusalɛm ma, na Yeesu a kpa ʋnyiŋu kaafala nɩ. N'a səba na kərə mbaɖee ba na yala ayɔkɔ ʋnyiŋu kaŋku nɩ ma na mbaɖee ba na shɩ ma na pikil mbaɖee ba na fʋba ɩtanɩ ma bɩtebirii abəɖa na bayɔkɔ yalaja ɩlikuku ma baboi gboo. 16 Na ka pala (tələ) nɖən a toŋo akɔɖən ʋnyiŋu kaŋku nɩ na. 17 Na Yeesu a faŋa pɩ a lə wáá, kə ba ŋɔn wáá. Aŋafala ga tɩ ga lee ʋnyŋuvkaafa ashee bʋtəna bʋŋunii aa? Ama anyɩn ɩ tɔɔ jɩ apra na bapɩtɩrɩ bagaɖu walaka. 18 Basaaraaja tuutuuma na babɔŋɔnja ba rəŋə gəŋ ma, badə ba tɩ yɛɛ ɩlomo ba laa naŋŋuro aɖʋwaa ba tɩ lee asampəna ʋnyaʋ ɖe ʋ kə na bɛrɛ tuutuuma malaŋ. 19 Gɩtenshɩle ʋshilé ʋfəɖa ma, na Yeesu a ɖoo mpá. 20 Gajikʋɖaka, ba na fəl ma, nabakənja ba ŋə gʋfinyɩyo gʋfiniyo gʋ kʋ halɩ na kɩləmə ma. 21 Piyɛr a lige bʋkɔɔ bʋ bʋŋa sara ma, na lo Yeesu wáá Rabi ŋə gʋfinyɩyo ʋ bʋŋa lee laalɩ ma gʋ kʋ. 22 Na Yeesu a cam ʋwə alə wáá naa ma na shee Gaja ɩja. 23 N tɩ lə anyɩn ɩja. Ʋɖən a ta lə gʋbʋnʋ ŋgʋɖee wáá doo atɩya ace atɩ fəɖa təŋku nɩ na ka na lee shika nágɩfəlu na, naa ashee agʋlɔ ɩja, bʋkɔɔ a lə ma, ɩ tɩɩ lee. 24 Laŋ na n na lə anyɩn wáá baa mʋ nʋ ɩ na taba ʋnyiŋu nɩ, shee ma ɩja wáá ɩ wʋɖa bʋ na ɩ tɩɩ ŋə ɩ tɩɩ lee. 25 Ɩ ta yiɖe alaŋ na nyiŋ n'ɩjɩ wáá ɩ wʋɖa gaɖən na faŋa n'ʋɖən, təɖə ma nɩ naa anyaya a ɖa alaŋ ma gboo a təɖə anyɩn gboo na anyɩmbɔnɔ. 26 Ama na kɩ təɖə na, anyaya gboo ka təɖə anyɩn gboo na. 27 Ba kɔɔ ce Jerusalɛm na Yeesu a na yee yee ʋnyiŋu kaŋkuni ma, na basaaralaaja, baboŋɔnja na baŋono ba ce asul. 28 Naa alə wáá nɩko apaŋa na ʋ na lee alesʋra nɖe? N aŋa ashee k akɩ ɩko ɖe wáá a lee goŋ? 29 Na Yeesu a lə pɩ wáá n tə ma taba anyɩn galei gboo shee ma amʋ naa ma lə anyɩn nɩko apaŋa na n na lee alesʋra ɖe. 30 Yuan asʋna a ɖoo n'alaŋ na yaa bɛrɛ sul? Shee ma amʋ mbuye. 31 Na ba səba na yɛɛ gʋfaŋa bagɩcɩɩca na lə wáá, gɩ ta lə wáá n'alaŋ, a taa lə wáá mʋ laŋ na kɩ shee nɩ ɩja na. 32 Ama gɩ ta lə wáá bɛrɛ sul, kə ba shee samaa ɩja na aɖʋwaa baŋunii ba tɔɔ Juan na ɖaa anɖebi ma ɩlaƒʋja. 33 Gəŋ ma na ba bʋye Yeesu wáá, ka gɩ yɔ na nayee a lə wáá, amʋ gboo kə ma lə anyɩɩ nɩko apaŋa na n na le n'alesʋra ɖe na.
1 Kpaarɩ na Yeesu ana kɛɛshɩɩ galeɩ na shee pɩ waa ʋsoro dən atəʋka arɛsɩŋyo naa akəl karaa naa alee gadʋ tʋŋka bʋto naa acəgʋma naakəl naa akaya. 2 Na atəbə npa. Ayɔkɔ laaka katam na atəm atəŋleja dən waa Acə nbadee ba hayagawara ma sʋl acə atɩ cam ɩjɩrɛsɩŋpi. 3 Na barinɩ akə naa akərə nɩ asnɛʋ anyɛ ɩkɔnɔ. 4 Na akɔɔ atəm atəŋlejafɔlɩ asneepɩ na bakə nɩ naa alaa aŋdi. 5 Na akɔɔ atəm atəŋleja ariutaja na bakənɩ naa akə bafɔlɩ badən tuutuuma a laa aŋʋro. 6 Ʋboŋʋ nɩ akɔɔ a wʋda ʋpɩ asɔlɔka dən na atən nɩ asnee pɩ na na ləwaa ba tə ba she ampi jiri ma. 7 Na ba hayaka gawaara ba nalə banɩnɩ waa ŋəma tɩɩbi yar pɩ ma gɩkənɩ acii naa tii bi apra ataja. 8 Na barɩnɩ akə nɩ aci naa ataanɩ abəda alən na ga rɛsiŋ wara. 9 Nnyɩmə bayɩna rɛsiŋ kaa wara kandiyar a naa aleegəm ataa pɩ atɩ kə nbadee bahaya gawara ma naa təwa ashee barɛ bafɔlɩ. 10 Kɩtʋr galeɩgade ʋŋɔnnɩ aa ntala ndee ba cəkana aku ba bəda ma nlee kant ala nŋərə. 11 Na ndiyarə ʋsɔlʋ nɩ na ɩpragəŋ ɩlee maa maaci ka gʋlesʋra ashee atʋ. 12 Bade batɩyɛɛ waa shika, batɩ kaa shɩ waa bade pɩ Yeesu a lə Galeɩ gade ashee na ba təbə nkən ashɛʋ. 13 na ba təŋ Fariisi kə baja badən na Herodi a baja, a shee Yeesu waa ba cə atɩ tulonanɩ agɩlopi abʋleɩ. 14 Na ba pɩ atɩ lənɩ waa Afaŋaka gɩyɔwaa ʋle ɩja, na kana le nʋdən shika na adʋ waa kanakɩde waa arɛ da atɩya na akɩtɩfaŋa Gaja kʋnyʋca na ɩja gəma ɩshe ganɔ waa gɩ səla səsaarɩ laŋpoaa gɩ səla nɩ yaa gɩ paa səlanɩ na? 15 Yeesu ayɔɔ ba gɩmʋnafiki na abʋye pɩ: waa mʋleka ɩna taa mʋ ɩlɔɔ? Pɩ ma na dən iie dɔŋkɔnɔ naa na ŋə. 16 Na ba pɩ na deniie adɔŋkɔnɔ na Yeesu a tabo pɩ waa aŋa a foto na aŋa ʋŋɔnnagən, na ba lənɩ waa se saarɩ ajɩee. 17 Na alɔ pɩ waa sheema sesari sesari ayɔɔkɔ naa ashee gaja, Gaja kayɔɔ. Na a galee gade ga kpa pɩ biti. 18 Sadʋsu kəbaja nbadee ba cee na ləwaa ʋŋəm adʋwo nkufonɩ ma na ma ba pɩ Yeesu suɩ naa naa taba nɩ Galeɩ gade. 19 Afaŋaka ŋə bʋkɔ nbʋdee Musa aŋɔn tootʋma ʋdən ataci naa apala akarə ndee kaŋɔnama a parə a naa təwa gɩkoŋka naa təwə ʋŋono a bʋŋʋ ma. 20 Na ba par bapakulumi asəbaka atʋwa naa aci kawʋda bʋŋʋma na. Na ba par bapa kulumi asəbaka atʋwa naa aci kawʋda bʋŋʋma na. 21 Anyɩʋ taja atʋwa gɩkoŋka naa aci pala kaŋʋna gəŋci ariʋtaja gboo gənci. 22 Gəŋci barɛ kʋlumi badee ʋdən kaŋɔna baŋkəm na ʋ səprə gboo aci. 23 Ʋŋənʋkʋ shile kapaŋa naa atʋwa ʋsəprə? Adʋwaa barɛ kulumi bade batʋwaanɩ. 24 Na Yeesu abʋye pɩ waa kɩda vliu maa adʋwaa ki na tɩ kaa shɩ ʋŋɔn na kɩ na tɩ kaa shɩ Gaja kɩka shɩ na. 25 Bakono bʋŋənʋkʋ shɩle basoro kəba kɔɔ təwa ba səmprə na gəŋci ba səmprə kəba kɔɔ ako ba sorona, a ma ba nəbapra daa ɩmalayɩka mana ma na ndila lan. 26 Daa bʋkɔɔɩ bʋle bakono bʋŋənʋ na kɩtʋr musa a gʋbɔnɩ ngadee Gaja galə nɩ gʋyo ngʋdee gʋ na cam ʋtonʋ ama kʋ na snɩ ʋtonu na maa amʋna Abraham a Gaja, amʋna ɩsaka a Gaja, amʋna Yaakubu a Gaja. 27 Gaja kaa lee bakonoba Gaja na ama aŋʋro baja ba Gaja ba Gaja jɩ. Ɩda ʋtərutəru ʋbʋŋbɔnɔnɩ. 28 Abɔ ŋɔnja dən adʋnɩ gʋtɔ a bʋliləkanɩ ma na a tam waa Yeesu a cee bʋye sadʋcɩ kaja na na akəm asəla nanɩ naa ataba nɩ waa: bʋkɔ bʋpaŋa bʋ leeka bʋ səba ka? 29 Na Yeesu abʋye pɩ waa ŋə ma bʋsə bakə rəŋə ma na ɩsəraɛl atɩŋdiyar Gaja a lee ʋdɔŋkɔnɔ na: 30 na sne a sɔlɔ a kɩɩkoyar Gaja na akufolu gɩŋʋni, na akaɩŋro nŋʋni, na akafaŋa ɩŋʋni, na akɩ ka shɩ ɩŋʋ ni. 31 Ŋə ma ʋfɔlɩ ʋtaa sɔlɔ akʋwor daa akɩlo pima ŋʋkɔ bʋŋbɔnɔ bʋdən kən bʋ kɔɔ wu a wana. 32 Na abɔŋɔnja alə nɩ waa ɩcəm afaŋaka ʋlə na ɩja waa Gaja galee ʋdɔŋkɔnɔna na ʋdən ka kɔɔ da kɩ lee ʋ ni na. 33 Na asɔlɔ nɩ na akɩɩfolu gɩ ŋʋni, na aka faŋa ɩŋʋni, na akinŋʋro nŋʋni, na akɩ ka shɩ ɩŋʋni a sɔlɔ a kʋwor daa akɩɩ lopima, ɩcəm awu a shile ɩleeka na ɩ sava balaaka. 34 Yeesu aŋə waa atələ na gʋfaŋama na a lə nɩ waa k'a lən na Gaja kaa yarə təna na na ʋdən kaa kɔɔ asəra atabakɩ bʋle na. 35 Yeesu atɩ təwə ʋfaŋʋ ʋnyɩŋʋ kaŋku nɩ na naa lə waa maakɔ lanna babɔŋɔnja bana lə waa Kristo alee daʋda ʋpur na? 36 Daʋda agɩlopi nŋʋro nsoŋono nrəŋə nɩ, na alə waa, Gaja ɩko yar alə amʋdi yar waa apɩ atɩ sə aŋgʋnyɩ sonolaŋ halɩ ma wala akɩ bɛrɛ mana apɩ na akɩnnyɩ anyɩ pɩ. 37 Daʋda agɩlopi atɩ yɩ da nɩ waa ndiya rashee le baye na na le ʋpur? Na samaa abʋbɔnɔ ade atɩ dʋ nɩ gʋt nʋ ciŋkərka. 38 Ʋfaŋʋ nɩ na a na lə pɩ waa rima anyɩ ŋbawor na ba bɔŋʋnja nbadee bana yeeyee na ɩja ba balamaka na na sala barɛ bʋ ɖʋ nbʋ dee barɛ bana walama. 39 Aŋa na yɛɛ aboyɩɩ ɩsəbaka sinagɔgɩ nɩ na bʋdu səbaka ɩjɩŋgaarɩ kabudu. 40 Nbadee bana canna bakoŋka ayɔkɔ ɩfa la nɩ ma na na taŋa taŋa pi nɩ nyʋŋu la moka ma batə ba cəm na pɩ ɩkəma ɩbʋbɔnɔ. 41 Yeesu ade sənyarɩ boyilaŋ naŋə daa samaa ana kəʋ ɩtanɩ ma bataŋja ba na dʋ ɩtanɩ tuutuuma ma ba na dʋ ɩtanɩ tuutuuma ma. 42 Na aŋə gʋna ʋkoŋka dən ashɛɛ rɛ adʋ ceŋji bajala ba nyɩʋ ɩde fələ na ŋasaa ka. 43 Na yeesu ayɩda abakəŋja naa alə pɩ waa gʋna ʋkoŋka ashɛɛr nde adʋ a wu ŋarɛ baŋʋni. 44 Ba saaka ba she daa ŋa sɔlɔ ma a ma ade ashee bʋ kɔɔ awʋda bʋ ŋni nbʋdee awʋda atoŋo na aŋʋr o ma.
1 Yeesu a ɖoo ʋnyiŋu koŋku nɩ ma, natəŋka dən a lə nɩ wáá, nɖiyar, ŋə ntala mpaŋa na gaƒala gapaŋa jɩ gəŋ! 2 Na Yeesu a lə nɩ wáá, ʋ ŋə ɩfala ɩbʋmbɔnɔ ɖe aa? Kɩ ɖa atala atalagoŋ na kɩ fəɖa na. 3 Olifiye kagʋbʋnʋ laŋ atəŋə n'ʋnyiŋu kaafaala jɩ gəŋ. Na Piyɛr, Jakɩ na Juan na Andree gboo ba taba nɩ gbaa ɖaa gəŋ ma. 4 Lə atʋ, nnyən gani gaɖe ga pɩ na lama apaŋa na ba yɔ na ma wáá ayɔkɔ do ɩ lee? 5 Na Yeesu a lə pɩ wáá lee ma nɖən ɖən, páà ma pala ʋɖən a páàpáà anyɩn na. 6 Aɖʋwaa baɖən ba tə ba pɩ n'amʋyɩɖa a lə bɛrɛ tuutuuma waa amʋ na. 7 Anyfaŋa ɩ páà jɩ ŋŋɔ ɩ na ta naa rŋə gʋtara kabulei na ŋkəmprə na aɖʋwaa ɩ sim alesʋra ɖe ɩ pɩ. Ama ɩni gboo kɩ lee ʋboŋu na gəŋ na. 8 Gatəna gaɖən ga tə ga na təŋə gatəna gafɔlɩ, garɩtəna gboo ga tə ga təŋə gafɔlɩ gboo, bʋtəna bʋ tə bʋ tor bʋdu tuutuuma na gakɔnja ga tə ga ɖa ɩ nu lee bʋyoro kʋsəbʋ. 9 Anyɩŋgɩlopi lee ma nɖəɖən Ba tə ba yala anyɩn ashee ɩkəmfala gəŋ ma ta tə ba kə anyɩn sɩnagɔɔgɩ kɩfala nɩ ba tə ba yɩɖa anyɩn ɩkəma gominantɩ sul, ayɩɖa anyɩn bayarɩ su amalaŋ ɩ laa səriya ashee pɩ ma laŋ. 10 Ɩ sim ʋsəbʋ nɩ, ba pɩ na laabaarɩ asoŋsona bʋtəna bʋŋunii nɩ. 11 Ba ta toŋo anyɩn atɩ yala, páà ma lee shika na bʋkɔɔ ɩ nɩɩ lə ma na ama lə ma bʋkɔɔ ba shee anyɩn gakɔŋkɔŋɔ gaɖe nɩ kpaarɩ ma aɖʋwaa kɩ lee anyɩn ɩ nɩɩ lə bulei na ama ŋŋuro nsoŋsono n nɩ lə bulei. 12 Gʋŋona gʋ tə gʋ yala gʋpala ashee bʋce, gʋya gʋ tə gʋ yala ʋpi bapi atɔɔ shee baɖe ba wala alee ganɔ asəu babaya akə pɩ ba cii. 13 Ba tə ba ŋa anyɩn amaloŋ ama arrɩ a na shɩ yiɖe cɩŋcɩrɩŋcɩ ma, a ɖoo na ndɩ. 14 Ɩ tɩɩ ŋə ba na pɛmpɛŋɛ bʋ kɔɔ ka bʋ cəm na gaɖuu ɩ səm ma, arɛɩ a na lee ma a lee nɖənɖən gəŋ ma mbaɖee ba ɖa Juɖee ba cu akpa abʋnʋ laŋ. 15 Arɛɩ a da ŋku loŋ ma, a páà rŋə a kpa gafala nɩ a tɔɔ akoɖən na. 16 Arɛɩ a ɖa awar ma a páà kɔɔ ŋkən atɩ tɔɔ ataka na. 17 Nɖi ncika ashee ashee basəmprə mbaɖee ba da na acəna ma na mbaɖee ba na nyara bapi ɩshilé ɖe nɩ ma. 18 Nyiŋə ma ayɔkɔ ɖe ɩ páà pɩ njisʋɖa kasaa na. 19 Adʋwaa kishile, ɖe nɩ kʋcinpɩyka kagʋsʋra gʋ ma na ɖoo ɖaa Gaja ga lee ɖulunya halɩ atɩ kpa ʋrɔŋ ma, na kagʋsʋra ka gʋ kɔɔ ɖa ayɔ na. 20 Maa ndɩyar ka faa ɩshilé ɖe na maa ʋɖən ka ɖoo na nɖi na bɛrɛ mbaɖe laŋ ma na gəŋ mbaɖee ba na kʋn nɩ ɖeiɖei ma. 21 Ʋɖən a ta lə anyɩn wáá Kristo a ɖa atɩya koo a awáá, páà shee nɩ ɩja na. Aɖʋwaa Kristo na aɖebi ɩsəi kəbaja ba tə ba ɖoo. 22 Ba tə ba lee maamaci kalee abɔ na bɛrɛ bafaŋa (babakaarɩ) ɩ ta daa gəŋ ma. 23 Kɔɔ ma na laakaari n cee tɩ lə ma anyɩn batʋŋaka anyɩngɩlopi anyɩn bʋŋunii. 24 Asampəna kɩshile de kaŋkən, ʋshilè ʋ tʋʋ mən aŋɔrɔ naŋɔrɔ ka kɔɔ akər na. 25 Lŋɔrɩpi ɩ tɩɩ fəɖa na ɖoo nɖəla laŋ naa atugo tugo ɩkashɩ baja mbaɖee ba ɖa ŋkən ma. 26 Gəŋ ma ba tə ma ŋə arɛ́ ʋpur a tʋ ŋkomo ŋaŋkra nɩ nɩkashɩ ma n'ʋciŋkərka. 27 Gəŋ ma a taa təm ɩmalaika ba tɩ wala ɖulunyan kɩfɩrɩmɩ ɩnan halɩ nɖəla kaayala kaɖisaŋka baja. 28 Tɔɔ ma gʋfidiiyo kalei akɛɛshɩɩ acere n'anyalɔ. Kɔla ɩ ta tɩ nyɔŋkrə na kabɔ ɩ səbʋtaʋ, ɩ yɔ wáá nɖusʋɖa nsəla səla boŋo. 29 Gani kaŋkəŋ ɩ ta tɩ na ŋə ayɔkɔ ɖe, yɔ ma wáà arɛ́ ʋpur a səla na gʋcaŋkɔ. 30 N tɩ ləanyɩn ɩja, saamaanɩ nɖe k'a fəl naa ayɔkɔ ɖe ɩ páá pɩ na. 31 Nɖəla na gatəna ɩ tɩɩ fəl ama abʋlei ka bʋ ƒel na. 32 Ama bʋkɔɔ bʋ shee lee ʋshilé na gokɔŋ kɔŋɔ ma ʋɖən ka yɔ na baa ɩmalaɩka ba ɖa nɖəla nɩ ma, ʋpi gboo ko yɔ na she gʋya anyɖənɖən. 33 Kɔɔ ma na laakaarɩ, na ma na kəwərə kɩfonyine na nyiŋə aɖʋwaa kɩ yɔ sáà nɖee gakɔŋkɔŋɔ gaɖe go naa ko ma na. 34 Ɩ nɩɩ ɖa ɖa ɖaa arɛ a ce gasana apala agafala a shee abatənleeja ba naa kiɖe naa ashee baa aŋa antəma a lee ma naa alə gʋcaŋkɔ kakiɖəka a naa kɔɔ na laakaarɩ. 35 Lee ma laakaarɩ aɖʋwaa kɩ yɔ saa nɖee gafala yar a naa kpa ma na, gɩjibɔŋɔ jɩ aa? Koo n ʋshilé koo njɩkʋɖɩ koo gajaka. 36 Lee ma laakaarɩ a páà kpa a wʋɖa anyɩn ɩ na fol ma kpaarɩ na. 37 Lee ma laakaari, ŋgaɖee n na anyɩn wáà, bɛrɛ baŋunii pɩ n lə na shee.
1 Paak na boɖoboɖo yi kbaɖʋ levine ka jɩŋaarɩ ɩtɩtɩɩ jə ishile ɩnyɩʋ ɖeni. Basara laja ka ɖi baja, na babɔŋɔnja ilomo ŋde batɔɔ na mana naa ari Yeesu ma. 2 Aɖʋwa batənlewa: ɩpatɩle jiŋgaari kushɩle na, naa cukucuku ɩpatɩle sama na. 3 Saa ŋde Yeesu ada Betani, Sɩmɔ alaŋdɩŋja agafala ni, ʋsəmprə dem kpa tande base na baji aja. Aɖe toŋo kpalaba ŋde ana pɩde, tʋlaaɖə ŋde akankr guya ma, naa atɩɩne kpalaba nekashə, naa frʋ Yeesu andi lam. 4 Na badəm bacam anya na: muleka ana pɛɛpɛɛ tʋlaaɖə ɖe? 5 Magɩ yalani ɩdenie gɩwa na gʋsaʋ, na ashe bashɛrɛ. Na bacamna ʋsʋprʋ ɖe ʋnya na. 6 Ama Yeesu lewaa: Palama ni Muleka na ɖʋnɛ wahala? Guleʋ gʋsʋsʋno kʋ ale toma. 7 Aduwaa ɩɖana bɛshɛrɛ baa ŋjim, iti sra le əsʋnsʋno topi di solama, ama kɩma ɖa n'anyin nɛ cə nɛ cənɛ. 8 Ale bʋkɔyɛ asra ma; asal amo tʋlaarə na bayə fuma. 9 Təle nyɩm ɩja, baŋkana bana le labaarʋ sonsona ka leɩ seba le ʋsʋmprʋ de agale. 10 Yuda ɩscaarɩɔtə, təb-na-ba-nyɩʋ ɖeŋ ni, na cə busara la ja kaɖɩ baja sulu atɔɔ Yesu ashee pi. 11 Ba rəŋə gema, ni sana pɩ, na lale waa batə bashe ɩtani na Yuda na yɛ ulomɔ ŋde ana ari na Yeesu. 12 Baɖoboɖo ŋde kəbaɖʋ levir nama kajiŋaarə kʋshəle tɔnɔka kushəle ŋdɩ ba nafʋ ɩbɔɔrɩ, Yeesu abatəŋja ɖe təle ni waa: ʋkana ʋnayɛ gɩcɛtɩ kpeɖe Paak toki? 13 Naatəm abakenja banyɩʋ beɖem naa lepi waa: klama ŋpani ɩtɩ wana ʊsoro ɖem aɖe toŋo buto na ŋbuce, trima ankəm. 14 Baa ŋkana akpa, ləma gafala yar: Afaŋaka le waa: Nkana maji jiŋaarə na anbakiŋja? 15 Ɩkəm atafaŋa nyɩm ʋku laŋaja abumbɔnɔ, na batə aboyɩ na tẹbr mana ŋwuni ŋkəna inikpeɖe Paak ashee mu. 16 Yeesu abakinja bafɩlma akpam ŋpa ni naa ŋɩ ayɔkɔ ɖa acee lepi ma; na pa kpeɖe Paak. 17 Ʋshɛle ʋna fana na ʋtənshəle laŋ, naa abakəŋja təb-nɩ-panyɩʋ. 18 Saŋde pɩsə na ji ojo tebr lama, na Yeesu a lewaa: ɩtɩ le nyɩm ɩja, anyi ɩsətra na ji ojo namu ma anyɩnʋ ɖəm tatɔɔ ma shee. 19 Bərɛŋɛ gema na bucɩnɛ ʋpʋɛ, na pana leni na sabor waa: Amʋna? 20 Na atele topi waa: Anyɩn craa anyɩnə ɖem ŋde gina ma gʋnyanʋ naji ma. 21 Arɛpuru atafl ɖaa ʋwɔn ʋlema gule a lama. Ama ŋdicika she arɛ ana atɔɔ arɛpru she ma! Maa kəba ŋʋm karɛ na ma ɩɖa sooci. 22 Saŋ de pada na jijɔ na, na Yeesu atɔ boɖoboɖo; naa nyɩŋə Gaja boŋo ma, naa ayʋkʋr naa atopi naa le waa cama ŋde le aŋlɔ. 23 Acɩŋə naa tɔɔ kɔpə; na anyɩŋə Gaja boŋo ma naa topi, na baŋʋni ba nyɩm. 24 Naa lepi waa: ŋde leka amɔkɔ nɔ, alikawɩli kaa kɔnɔ ŋde eforo ashee baŋana. 25 Ɩtɩ le nyɩm ɩja, kəmɔ kɔ tənyɩm ayɔna bʋrɛsin kabʋ kana yɔna, ale ʋshɩle mati nyɩm ŋfɔlɩ gaja kaayartəna ni. 26 Bayɩɖa atəlo akɔma Gaja boŋo ma, na ba boɖo oliv kagʋ bɔnɔ lan. 27 Na Yeesu alepi waa: Ɩtɩle anyɩn baŋuni alamri aɖʋwaa baŋɔn waa: ŋtimakə ŋɖe anapaŋa ibɔɔri ma, na ɩbɔɔri baram atən. 28 Ŋtaŋənə ŋtəma kɔɔ tine nyim Galile. 29 Na Pɩɛɛr aleni waa: Baaba saka barama tʋn amu krma cuu na. 30 Na Yeesu ale ni waa: ŋti leki ija alé akul ŋkpala nyɩʋ, ŋtaa wil akpala iriʋ waka yɔmna. 31 Na Piɛɛr akɔlə nuwolo kankra: Baa mabucebu amʋnako kɩmablakə kɩɩyɔ na na baŋuni beleɖaageŋ ma. 32 Kankəm na paman a godu bayiɖa jestsemane ma, na Yesu ale alankanja waa: səmə trya naa ma ce ati nyiŋə. 33 Naa atɔwaa Pɩɛɛ, Yakubu na Yohana, na ŋciyaara kasampəna ɖekpani. 34 Naa lepi waa: Amʋ ŋŋuro kaglɔ ʋci na yɛna bucə; sematɩa akəwrə gɩfonyine. 35 Na akəma cinyi, na acɩma tɩm, na aŋɩŋə waa itajʋa alʋwatʋ ŋde ataliŋ nam goɖu. 36 Acee tɩ lewaa: amawɛ, baa munu tɩtɩle atoki, lim na mu gakupi! Ama ɩpaa lee na amuciŋ salaka na, ama akoja ule. 37 Naakɔɔ akpa abakiŋja sulu na naa ŋepi beɖe folfola kacaa asra kawuro gifeŋnyinɛ baa gakɔŋkɔŋ gaɖɔŋkɔnɔ waa! 38 Kawuroma gifeŋnyɩnɛ na anyɩgə, mɛɛpati figa ʋtoŋa ŋenima ŋworokankərə ama gulo guci. 39 Na akɔlɩm na goɖu cɩŋɛ na aŋiŋɛ gəŋ nɔɔ cɩŋə. 40 Naakɔpi ciŋə aŋəpi beɖebatifol; aɖuwa gifonyɩnɛ dekicaarɛpi. Kɩbayɔ ɖaa bana batele toni mana. 41 N'a kɔɔ pɩ nriutaja acəŋə naa alə pɩ wáá, ɖa ma atən nyimə afol naa aŋʋra. Ɩ goro! Gakɔŋkɔŋɔ ga kə ŋə ma, arɛ ʋpur a doo babɔnja banyɛ nɩ. 42 Ta ma gɩ ce ŋə ma arɛɩ a na cam amʋ ma, a tʋ na pɩ asəla gaɖu ma. 43 Juda təb n'ɩnyɩʋ kʋɖən aɖe tɩ kpa atoŋo na bʋtarpɔɔ n'ɩbɔlʋ basaaraa laaja baɖibaja ba toŋo ashee babɔŋɔnja na boŋono ma. 44 Arɛɩ a tɔɔ nɩ ashee ma, a cee shee pɩ lama ɖe, arɛ ma moclee ma, ʋni na gəŋ rɩ ma nɩ ashɛʋ na ma yaa baɩ yaa! 45 A kpa ma n'a kim asəla na Yeesu na mulee nɩ a lə wáá Rabi. 46 Gəŋ ma n'abaja ba tər banyɩ Yeesu laŋ ari nɩ. 47 Na mbaɖee ba ɖa ŋkən ma bʋɖən anyɩn agatarpɔɔ asə ndiyar atənja ɖən agʋtɔ atəɖə naa atɔɔ kʋ ashɛʋ na ma. 48 Yeesu a cam galei ma naa lə wáá ɩ kpa ɖaa abɔnja sul na ɩ pɩ ma atoŋo na bʋtorpɔɔ n'ɩbɔɔ ɩ tɩ ri n'amʋ. 49 Baa njən n na ɖa n'anyɩn pɩ na cere bɛrɛ ʋŋyiŋu koŋku nɛ na kɩ səra ari amʋ na. 50 Ama tam ndee ʋŋɔn ʋbon boŋo ma na ɩ no yɛɛ ɩ riamʋ. Ŋkəŋ na, baŋunii ba cu ashɛʋ apala nɩ. 51 Gapɩ sopi Gadən Gade gakan ŋkʋro akʋn nɩ na acam na nɩ. 52 Na alaŋ aŋkuro naa asra nkɔlɩ kɔlɩ. 53 Bade batɩ cə na Yeesu basaara laaja kadi baja baŋdiyar sul, basaara laaja baŋʋnɩ bade ba wala nkən, na baŋo no na ba bɔŋʋnja. 54 Pɩɛɛr a de tər baŋkən na gadʋ lənka halɩ atɩkpa basaara laja kadi baja baŋ diyar a Gaka laŋ na asə asəla na batəŋl eja na shele ʋɩonu. 55 Ba sara laaja baŋkʋlo batɩyɛɛ gapa ŋaka na ma Yeesu laŋ nayɛɛ bakəni aci na kəba ŋəna. 56 Aɖʋwaa badəne batɩ fʋ ɩsheɩ na tər ndi laŋ ama bɩsəɩ kitəŋə na. 57 Na kəbadən bana fʋɩsheɩ ndilaŋ naləwa. 58 Gɩrəŋə alə waa ade ataa pi ʋnyɩŋʋ kaŋkundee barɛ bacə na bayɛ ma naa acə nfɔɩ ndee kɩŋle na gʋnyɛ ɩshile ɩiunɩ. 59 Ɩtajɩ waa bɩ shei fʋka kɩ she pɩ ganɔna. 60 Nkəŋ na a saara laaja ata nkʋloka gɩcɩɩca nana taba Yeesu waa kana lə gadənaa? Bʋleɩ nbʋdee barɛ bana lə akalaŋ maa? 61 Gəŋ ma Yeesu a ŋʋra shɛlɛm ka na lə gaɖən na. Na basaaraa laaja bʋdən a kɔɔ taba nɩ acəŋə wáá akɩ na Kristo Gaja gɩyarɩyar ʋpur aa? 62 Na Yeesu a tələ wáá aaɩ amʋ na. Na ɩ tɩɩ ŋə arɛ ʋpur a sə gaja ɩkashɩyar agʋnyɩsono loŋ ma a ɖoo na ŋkomo mbʋmbɔnɔ nɩ na pɩ ma. 63 Ŋkəŋ asaara laaja ɖe a fater ɩtoko naa alə wáá, maakɔ nɩ gɩ kɔɔ hɩŋ səriya laaka aa? Ɩ 64 rəŋə ʋrɩpɛɛpɛɛ aa? Maaka nɩ ɩ ɖoo ashee anyɩn? Baa aŋa na atɩ cəu na nɩ waa a sim acii. 65 Na baɖən ɖən ba ɖa na shem nɩ atabara asiu agayɛɛ naa naa kə nɩ afɔɔ na lə nɩ wáá faŋa faŋa. Na batənleeja ba cam nɩ na sə sə anyɛ. 66 Pɩɛɛr aɖa gaka laŋ ma baləfaja banɖɩyar abaawayar ace asul. 67 Aŋə Pɩɛɛr asə na shele ʋotonu. Na akiɖe Pɩɛɛr suu. Na abaawayar alə nɩ waa: "Akɩ ʋtɩ kʋn Yeesu Nassarɛtɩ, kaja." 68 Na ajigəwʋlʋ ne lewaa: kəma yɔna, kəma tɩka ashe ŋgade ʋna le mana. Naaɖo acə gocicaŋa ni. 69 Na cɩri akolo. Abawayar, ɖem anŋeni, naale nashe ŋbeɖe baɖa kəma: Nde gloo ada bagə ciica. Naa kɔji dewolo ciŋɛ. 70 Cee aciŋa ŋbeɖe baɖa ŋkəma batile Piɛɛr waa gasono ʋɖa bɛrɛ beɖe baga cica ni ʋɖʋwa Galile kaja naki. 71 Naasiba nacana mana: kəma cee yɔ arɛde agale inale maana. 72 Ŋkəde kpaarɩ acɩrɩ amana kulu mkpala nyɩʋ taja. na Pɩɛɛr alige galeyɩ Yeesu ace leni pala ma: Naa acɩrɩ atilewa a kʋlʋ akpala nyɩʋ ma. Ataa alige ma naa asəba nayu.
1 Gajaka gajaka futufutu, na basaraalaaja kaɖibaja ba wala nayɛɛ gʋfaŋ baɖe na ba ŋano, na babɔŋɔnja na yɛɛ gʋfaŋ baɖe na baŋono, na babɔŋɔnja ba sanɖusi kəbaja. Bari Yeesu akʋr nɩ ɩlɔ atɔɔnɩ atɩ shee Pilaati. 2 Na Pilaati ataba nɩ waa: Akɩ na Yuɖaa kəbaja bagʋpayarɩ aa? Na Yeesu abuye nɩ waa ka ɖeiɖei n'ʋlə gəŋ. 3 Na basaraalaaja kaɖi baja bawala na paŋa na nɩ bʋlei tuutuuma. 4 Na Pilaatɩ ataba Yeesu acəŋə waa: kaatələ ashee pɩ aa? Kiɖe akpala gʋyagʋya ɩ bana ciu nak ɩ ma. 5 Yeesu kakɔɔ abuye pɩ gaɖən na, nɩkpa Pilaatɩ biti. 6 Baa jɩŋgaarɩ apaŋa na, batɩ laa sarka nɩ karɛ ɖən alam, nɖee samaa ana yɛɛ ma. 7 Sarka nɩ karɛ ɖən batɩ yɩɖa nɩ waa: Barabasɩ, babʋŋa aɖʋ ganʋ alee mbɔnɔ alaa ʋɖən aŋŋuro. 8 Na samaa ace atɩ na taba ganɔ, bʋkɔɩ ba cee na lee bagʋshile nɩ ma. 9 Na Pilaatɩ abuye pɩ waa: ɩtɩ yɛɛ ma lam Yuɖaa kəbaja ba gʋyarɩ aa? 10 Aɖʋwaa: Pilaatɩ agɩlopi gɩyɔ waa: Ncənyoro ŋji basaraalaaja kaɖibaja bari na Yeesu ashee nɩ. 11 Ama basaraalaaja kaɖi baja bapiklə samaa balə waa ba lam Barabaasɩ. 12 Na Pilaatɩ akɔɔ ataba pɩ waa: Baɩ na masara na nɖee ɩna yɩɖa waa: Yuɖaa kagʋyarɩ ma? 13 Na ba kɔɔ akuro a cəŋə waa: kal ma nɩ. 14 Na Pilaatɩ aləpi waa: mɓɔnɔ mpaŋa njɩ a lee? na ba kɔɔ akuro acəŋə waa: kal ma nɩ! kal ma nɩ! 15 Na Pilaatɩ ana yɛɛ alee bʋkɔɩ ba lə ma, na alam Barabaasi; Na shee ganɔ ba kəɖa Yeesu ɩpɛ, na shee ganɔwaa: bakal Yeesu gʋyo kaŋhʋra laŋ. 16 N'ɩsɔja batɔɔ Yeesu a kpana gasɔjafala nɩ n'ɩsɔja baŋunii ba wala. 17 Na ba tɔɔ ɩtoko barana akara Yeesu, naa alʋ ɩwiwə kaŋfu ɖaa ŋyarɩfu ma, atər anɖilaŋ. 18 Na baɖa na sala nɩ waa: Gɩ salakɩa yuɖaa kagʋyarɩ! 19 Nabatɔɔ gɩpɛ ɩ gɩɖa ɖaa ʋnɔɔlɩmɩ ma, akəɖa andi naa ashem nɩ atabara, naa a cəm bakəwəla akur atən aŋyɩɩ. 20 Bakiɖe nɩ fɔɩ alɔgɔtɩɩnɩ aboŋo ma, na ba fɔdɔ toko aana nakɔɔ na ɩtoko ashe nɩ, naatɔɔ nɩ acə bakal. 21 Ʋsoro ɖən batɩ yɩɖa nɩ waa: Simɔɔ sirɛnɩ kaja, Alɛkɩsaɖina Rufuu ba ya na gəŋ aɖe ɖoo na awar na pɩ ma, na balee nɩ ɖoole a cam Yeesu agʋyo kaŋkʋra atoŋo. 22 Na batɔɔ Yeesu acə na gaɖuɩ ba na yɩɖa waa: Gɔlgota ma, kaashɩ na gəŋ waa: ʋɖikəwa kaaɖu. 23 Na tɔɔ bʋkana ɩ baɖʋ mir ncən ma, ashee nɩ waa: Anyem, na abəla ʋnyem. 24 Na bakal nɩ gʋyo kaŋkʋra laŋ, naa akəu ɩkɔɩ baŋə nɖee a tɔɔ atoko ma. 25 Ɩɖe lee gakɔŋkɔŋɔ gariutaja, saanɖee bakal nɩ ma. 26 Na ba ŋɔn kpalakɩ ɖən laŋ akal anɖilaŋ ɩna faŋa waa: Nnɖe na Yuɖaa kagʋyanɩ. 27 Na ba kal bapɩtɩrɩ banyɩʋ, ʋɖən gʋnyɛsonolaŋ, asaaka gʋnyɛpɛnɛ laŋ. 28 Ɖaa ʋŋɔn ʋlə ma, ɩlaƒʋ alee: waa: Baɖʋ nɩ mnɔnɔ baja bagɩcuca. 29 Mbaɖee ba na fə ma, baɖe batɩ lim nɩ nafɩnɛ babʋnɔ, nalə waa: woo! Akɩɩ ʋlə waa: ʋtaa pi ʋnyiŋu kaafala, naa acəji ɩshile ɩriu ma. 30 Fʋra akʋʋlɔ, akɩɩlopi, naa argə gʋyokaŋkʋra laŋ. 31 Na basaraalaaja kaɖi baja, na babɔŋɔnja ba nɩ gboo ba na bɩɩlɛɛ nɩ, na lə bawor naa afʋraka basaaka, na kasəra afʋna agɩlopi na! 32 Kristo Israɛl kagʋyarɩ argə gʋyo kaŋkʋna laŋ n nyimə gɩŋə naa gɩshee ɩja! Mbaɖee ba kal pɩ gboo ma, ba nɩ miaʋ basẹba na lin ni. 33 Gakɔŋkɔŋɔ gakoloŋtaja gakə ma, na ŋkomo nshee gatəna gaŋuniila, halɩ bʋkɔŋɔ cɩɩnɩ. 34 Gakɔŋkɔŋɔ cɩɩnɩ kaaja nɩ, na Yeesu akuro kəŋkəŋ kəŋ: Eloyi Eloyi lama sabatanii, kaashɩ na gəŋ waa: Amikoyar, amɩkoyar mʋ lee ka ʋbɔɖa amʋ. 35 Mbaɖee baɖa ŋkəŋ ma, kəbaɖən barəŋə gəŋ ma, na ba lə waa: Atɩ yɩɖa Elii 36 Nabʋɖən acu atɔɔ ʋnɔɔlumɩ apar ŋkɩsa asɔm finɛɛgɩ anam ashee nɩ anyem, na lə waa: pala ma gɩkiɖe aŋə ɩtajɩ waa Elii ataa pɩ atɩ rgə nɩ. 37 Ama Yeesu akuro kəŋkəŋ naa anyəŋknə. 38 Na paatusaŋ nɖee bakəl ʋnyiŋu kaafaala nɩ ma, afatrə akpala ɩnyɩʋ tɔɔ na alaŋ halɩ atə. 39 Ɩsɔja ɩshɩnʋn banɖiyarɩ a yɩɖe ŋyɩɩ aŋə ɖaa Yeesu aciima, na alə waa: Gasono gasono ʋsoro nnɖe alaʋ alee Gaja ʋpur. 40 Basəmprə baɖən baɖe bayɩɖe gaɖulɩŋka na kiɖe kəbaɖən pɩ gəŋ Marii Magɩɖalaa kaja, Marii Yakubu, Josee na Salomee bana. 41 Bacee natər aŋkəm na kaŋa na nɩ, ŋkelee aɖa galilee ma, na basaaka ɩ ba yàlà nɩ acee Yerusalɛm ma. 42 Gɩtəŋshile ʋshilè ʋna ci basəba na kpeɖe Sabaatɩ ma. 43 Na Yosɛfʋ arɩmatee kaja akpa, aɖe lee gərma karɛl ana kal na bɛrɛ gʋfaŋa ma. Ʋni gboo atɩ saa Gaja kaayaritəna. Na atɔɔ ʋcine ace Pilaatɩ sul anyiŋə ganɔ Yeesu aŋkompa. 44 Nɩlee Pilaatɩ biti ɖaa Yeesu were ma, na ayɩɖa ɩsɔja ɩshɩnʋn banɖiyar ataba nɩ, aci ma ɩlɩŋ. 45 Ɩsɔja ɩshɩnʋn banɖiyar alə nɩ kɩja ma, na atɔɔ Yeesu aŋkompa ashee Yosɛƒʋ. 46 Na Yosɛfʋ ashɩ nkuro nfunka na ma, naa arge Yeesu gʋyo kaŋkʋralaŋ, naa apar nɩ ŋkuro naa aɖʋ nɩ ŋkufo nfɔlɩ bako gʋtakəwa nɩ naa apiklə ntala a cəʋ ŋkufo kaanɔ. 47 Marii Magɩɖalaa kaja, na marii Yosee anar baɖe ba yiɖe na ŋə gaɖuu baɖʋ nɩ ma.
1 Sabatɩ a bon ma na Marii magedala kaja na Marii Yakubu na Salomee ba na ba shɩ ɩtʋlaarɩ bakaŋkəra na cə ba cə tɩ pɛŋpɛŋɛ Yeesu agʋlɔ. 2 Bɔkɔɩ kʋ shile ʋsebaka Gaja kajaka nkələndee ʋshile ʋ na ta ma na ba cənkufo sul. 3 Bade ba tɩlə boŋnɩnɩ waa aŋa naá pəkəl ntala shee tʋ. 4 Bataa bɩ nyɩne akɩde ma na ba ŋə waan tala nbʋŋbɔnɔ nde ntɩne. 5 Na bakpa nkufonɩ naŋə gapisopi gadən Gadegasə gʋsonolaŋ akara ja ba fɔnɔ na ba gɩfolu gɩtədə pɩ. 6 Na alə pɩ waa paa ma tədə gɩfoluna: Yeesu Nazarɛtɩ kaja ndee bakal naa aŋənə ʋshɩle ʋrɩutaja aɖʋwo ma na ɩnayɛɛ aa? kakɔɔ da atɩyana. Kɩ de ma Gadʋ ngadee ba cee dʋnɩ ma. 7 Ama kɔɔ ma cɔ atɩ ləshee aba kəŋja na Pɩyɛɛrɩ waa atɩ saa nyɩn Galili: nkən na ɩnɩ ŋənɩ daa acee lənyɩn ma. 8 Na ba dʋwo nkufonɩ naa acuu aɖʋ waa asa mpəna na ntərətərə nkpa pɩ, na kəbakɔɔ alə ʋdən gado na gifolu gɩtədə ka laŋ. 9 Yeesu aŋə nə adʋwo nkufoni Gajaka bɔkɔɩ kʋsəbʋnɩ ma Marii magədalaa kaja ndee ace akərə aŋʋro bɔnɔ kulumima na atɔ nɔ afaŋa agʋlɔ. 10 Na a cə atɩ lə laabarʋ de a shee nbadee ba ba cee da na nɩ ma baŋʋni bade bada gakonɩ. 11 Ba rəŋə waa ada nŋʋro halɩ aŋənɩ ma kə ba she ya na. 12 Gəni kaŋkən na akɔɔ afaŋa agʋlɔ ashee barɛ ba nyɩʋ nbadee ba da ʋnyccalan na cə ɩwaralaŋma. 13 Na ba kɔɔ apɩ atɩ lə ashee basaaka, ba ni mɩnyaŋʋ kəba shee ɩja acəŋə na. 14 Ʋboŋʋnɩ na akɔɔ afaŋa agʋlɔ a shee aba kəŋja təb nʋdən bade ba səna jɩʋjɩʋ na anabor na pɩ ba gɩfolu gɩ kaŋkəra, na ba gifolu gɩtərətərə ka, adʋ waa kəba shee nbadee baŋə ʋŋənʋ adʋwoma ɩjana. 15 Na akɔɔ lə pɩ waa kʋlamaa acə ndʋlinyan nŋʋni nɩ acə atɩ lə ndi nsono kaa le ashee dʋlinyan aŋʋni. 16 Arɛ ndee ana shee ɩja naa ba mə na na nɩ bʋto a laa ma ataaŋə ndi nsono ama arɛ ndee ka shee ɩja na ma ataa ci. 17 Ŋəma maamaaci ka gʋlesʋra ngʋdee gʋnʋgʋkʋn nbadee ba nəba shee ɩja ma batəba naa kərə aŋʋro ɩbɔ nɔ na amʋyɩ ada, naba təba naa lə gɩkərə gɩfoli. 18 Ba təba naa ri ibu: baa badʋ ʋləmə ŋʋce kʋja bʋtonɩ ashe pɩ kəbanyəm aci na. Batəba naatər anyɛ ba shɛ dɛka laŋ naa bana ŋə səʋci. 19 Ndi yar alə pɩgən boŋo ma na abodo Alaŋ naa asə Gaja ka gʋnyɩ sonolaŋ. 20 Na bacə atɩ na lə Gaja kaale bʋdu bʋŋʋnɩ ndiyar ade tɩle na pɩ ntəma bʋkɔɔ bana lɔ maɩde tɩlee na maa maaci a na kʋnpɩ ma.
1 Tiberiyasɩ agaja bəb n'ɩnʋntaja nɩ a lee room kabʋtəŋyarɩkulo Baya ma, na Pɔnsɩ Pilaatɩ a lee Nɖiyar ashee yuɖee kʋtənla, Herooɖɩ Antɩpaasɩ a toŋo Galilee kʋtənla, Filiipu, Herooɖi Antɩpaasɩ ʋŋono, a toŋo Ituree na Trakonii kɩtənla na Lisaniyɔɔsɩ a toŋo Abilɛɛn kʋtənla. 2 Basaraalaja babטmbɔnɔ aani na kayiifט ba nkələ, Gaja galə na Yohanɛsi Sakari טpur טteruni 3 Na ace apa nɖee iɖa akטn yurɖɛɛ ma, na lə pi waa: fטba ma anyinalesטna batɛgɛ anyiƞ bטto naa iƞə anyibɔnɔ kטtəɖu. 4 Ðaa baƞɔn Anabi isayee agטbɔ ni ma: Akטlka טwələ טti ce טteru ni pɛmpɛƞɛ ma afaƞaka טnyiƞca təƞətəƞə maט. 5 təkrə ma inyica iƞunii, abטnu na bטtəƞtəƞi bטram atan, təƞə ma nɖee ikoɖo koɖo ma, inyiƞca nɖee waɖo atala ma, ɖimo i. 6 Naa baaƞa aƞə nɖisono Gaja sul. 7 Yohanɛsi aɖe ti lə samaa api asul ana tɛgɛpi bטto ma, waa: Mpɛre kabטsheimebaja aƞafaƞaka anyiƞ wa icuu טnyana טtטma. 8 ƞטm ma ipi nɖee inafaƞa waa ifטba nɖawa ma pɔɔ ma lə anyinalɔ waa: 9 Nfalט nɖa ayo kakəmə boƞo: Ayo nɖee ki na ƞטm ipi isoƞsono na ma, bati ba sɔi abəɖa טtonu ni. 10 Samaa ataba ni, waa: Gəƞ ma bai na gilee 11 Na abuye pi waa: arɛ i awəɖa toko banyiט ma ashee nɖee kawəɖa na ma, טɖɔƞkɔnɔ, nɖee awəɖa טjiט ma, alee gəƞ. 12 Mbaɖee ba na cam lampoo ma, ba ce asul atɛgɛ pi bטto, naa ataba ni waa: טƞono bai na atט gilee? 13 Na alə pi waa: Paa ma cam aɖə ɖaa balɔ anyiƞ ma na. 14 Lɛɔja gboo bataba ni waa: Atט ni, bai na gilee na atələ ashee pi waa: Paa ma lee טɖən tilashi aprə ayɔkɔ na, bטkɔ ba na səla anyiƞ ma, ifana. 15 Ðaa samaa ace na saa ma, baɖe ba ti taba bicine waa Yahana ka shilee Kristo ao? 16 Na Yohana alə baƞunii waa, amט, n məna a nyin bטto, Ama טɖən atט, nɖee awəɖa iko a wu a mט, kə ma səm ma kur atən akטɖa a nkɔɖɔkɔɖɔ kטtɔ na. טni a taa məna a nyin na ƞƞuro nsoƞsono na טtonu. 17 Atoƞo iƞumka a gטnyɛ ni naƞum a laa ipi aɖט gטwטloƞa ni, ama ataa tiw aƞɔ טtonu nɖee kט na ci na ma ni. 18 Ðaa Yohana alə laabaarט asoƞsono na ɖט pi ikashi ma na gəƞ. 19 Yohana abla na Erooɖu tetraaki apan kar Eroɖiaɖi laƞ na alesטra ibɔnɔ nɖee alee ma. 20 Wa akɔɔ a pele ifɔli, ari Yohana aɖט sarkani. 21 Ðaa samaa ace Yohana a məna pi bטto ma Yeesu gboo a ce Yohana a məna ni bטto: Nkələ n dee Yeesu a ɖoo bטto ni ma, na nɖəla ntine. 22 ƞƞuro nsoƞsono nrgə alaƞ ɖaa alikuku ma. N'טwələ ɖən טɖoo na alaƞ waa: Aki na ampi asɔlɔka: Nɖט aki nni ni amטcinsɔlɔka. 23 Yeesu awəɖa bטja akoo natəh ma, na a səba 'antəma ɖaa ba tam waa ayar na Josɛfט a yar na Heeli, 24 Heli yar na Mataati, Mataati ayar na lefi, lefi ayar na Mɛlkii, ayar na yanayi, yanayi ayar na Josɛfט, 25 Josɛfט ayar na Matatiasi, Matatiasi ayar na Amasu, Amosu ayan na Nahum, Nahum ayar na Eslii, Eslii ayar na Nagayii 26 Nagayii ayar na Maati, Maati ayar na Matatiasi, Matatiasi ayar na Semeini, semeini a yar na Yosɛki, Yosɛki a yar na Yoɖa 27 Yoɖa yar na Yoanan yar na Resaa a yar na Sorobabɛli, sorobabɛli a yar na Salatiɛli, a yar na Nerii, 28 Nerii a yar na Mɛlsshii a yar na Aɖii, Aɖii a yar na kosam, kasam a yar Elmaɖam, Elmaɖam a yar na Eri. 29 Eri a yar na Yeesu, Yeesu a Yar na Eliesɛr, Eliesɛn a yar na Jorim, Jorim a yar na Matati, a yar na lefii 30 Lefii a yar na simeɔɔ, simeɔɔ a yar na yar na Yuɖa, Yuɖa a yar na Josɛfט, Josɛph a yar na Jonam, a yar na Eliakim, 31 Eliakim a yar na Melea, Melea a yar na Mena, Mena ayar na Matataa, Matataa a yar na Ðafiɖ a yar na 32 Isayii, Isayii a yar na Jobɛɖi, Jobɛɖi a yar na Boosu, Boosu a yar na Salmɔɔ, Salmɔɔ a yar na Naasɔɔ, 33 Nasɔɔ a yar na Aminaɖaabט, aminaɖaabט a yar na Aɖimin, Aɖimin a yar na Annii, Annii a yar na Esromט Esromט a yar na fanɛɛsi, farɛɛsi a yar na Yuɖa, 34 Yuɖa a yar na Yaakubu, Yaakubu a yar na Isaaka, Isaaka a yar na Abraham, Abraham a yar na Taraa, Traa a yar na Nakɔɔ, 35 Nakɔɔ a yar na Seruusha, Serrushi a yar na Ragoo, Ragoo a yar na felɛki, felɛki a yar na Ebɛr, Ebɛr a yar na Sala, 36 Sala a yar na kayinam, kayinam a yar na Arfakisaɖi, Arfakisaɖi a yar na sɛɛm, sɛɛm a yar na Nahum, Nuhum a yar na Lamɛɛshi, 37 Lamɛɛshi ayar na yar na Matusala, Matusala a yar Enɔɔki, Enɔɔki a yar na Jarɛɖi, Jarɛɖi a yar na Maleleel, Maleleel a yar na Kayinani, 38 Kayinani a yar na Enɔɔsט, Enɔɔsט a yar na Sɛɛti, Sɛɛti a yar na AÐam, AÐam Gaja טpur
1 Saa ɖe kaŋkəm na ɩsamaa tuutuuma ba wala halɩ na nyɩ bawor, na Yeesu a na ɩə a bakəŋja waa: ɩee ma laakaarɩ na Farɩɩsi kəbaja ba lefir alee mʋnaafiki kaja ma. 2 Akɔɖən ɩmana ɩlugo kagʋlɔ naa kə ba ŋəɩ na ma, na ashiirɩ ɖən ka ɖa waa kaatine na ma: 3 Galaŋ bʋkɔɩ ɩlə nkomo nɩ ma, ba tɩ ba rəŋə jɩ gbagbaraa, na ngaɖee ɩbulobulo nku nɩ ma shee ba kʋl jɩ gɩkuturilaŋ. 4 Ntɩ lə anyən anyɩɩ ɩlee abasoro ma, waa: Paa ma cu mbaɖee ba na kə gʋlɔ, na kə ba kɔɔsəra a lee akɔɖəna ma. 5 Ntəma faŋa anyən nɖee ɩsəm waa: ɩcuu ma. Cu ma nɖee a ta laa arɛ aŋŋuro, awəɖa ɩko a kəʋjɩ nton ma; ɩɩŋ ntɩ lə anyən waa: ʋnɩ səm ka ɩcuu. 6 Kə ba na yala bʋsapɩ bʋnʋŋ gʋya gʋbʋnakaa? Na kama, Gaja kaanyir ʋɖən na. 7 Batʋr anyənaŋʋrʋ ɩŋŋunii maŋja. Galaŋ paa ma cu na ɩwəɖa aŋfaanɩ awu bʋsapɩ tuutuuma. 8 N kɔɔ tɩ lə anyin acəŋə wàà: Arɛ baa apaŋa a ta lə gbagbaraa ashee bɛrɛ wàà, aɖe a ɖa ɖa ashee amʋ, gəŋci Arɛ ʋpur gboo a naa lə ashee Gaja kɩmalaɩka wàà, aɖe ɖa ashee kavɛ. 9 Ama arɛ nɖee a bəla amʋ bɛrɛ baŋyɩɩ ma, amʋ gboo n tə ma bəla ni Gaja kɩmalaɩka baŋyɩɩ. 10 Arɛ baa apaŋa nɖee a lə arɛ ʋpur agalibɔnɔ ma, ʋnia taa ŋə ʋtəɖu, ama nɖee a ləm Gaja kaŋŋuro nsoŋsono ma, ʋni kaja arɛ k'a ŋə ʋtəɖu na. 11 Ba ta cê n'anyɩn ɩsinagɔɔgʋ kɩfala nɩ kokoo baŋono baŋyɩɩ koo aɖi baja sul amalaŋ, paa ma təɖə gɩfolu ashee bʋʋlei lə bʋ naa afɔɖɔ ʋpaŋʋna ma ni ma na, na bʋkɔɩ ɩnɩɩ kɔɔ lə acəŋə ma. 12 Aɖʋwaa kasaa ɖe Gaja kaŋŋuro nsoŋsoro ntɩ n cêre anyɩn bʋkɔ mbʋɖee bʋ sim, ɩ lə ma. 13 Samaa ɖe nɩ na ʋɖen a lə Yeesu waa: Afaŋaka, lə amʋŋono waa, ɩ lee ɖoole na, a yʋga atatiibi naa ashee amʋ amaja! 14 Na Yeesu alə nɩ waa: "arɛ akɩ, kə ma ɖa atiya ashee anyinayɔkɔ kɩkəmacimka koo anyinamaa na kʋyʋgʋ na." 15 Na Yeesu a lə ashee baa aŋa na waa: "lêe ma garagar, paa ma gôro awʋɖa baamʋkakɔɖɛʋ na! Aɖʋwaa arɛ anɖʋlinya nɩ kʋɖaʋ k'ʋ ɖoo na amaana sul na, baa maa a cɔɔ wʋɖa wʋɖa kʋyɔgʋ." 16 Na Yeesu a kɛɛshɩɩ galei gaɖen ashee pɩ waa: "ʋsoro ɖen a lee amaanayar na naa awʋɖa bʋwara tuutuuma. N'abʋwara bʋɖe bʋ cɔɔ ŋʋm paa ashee nɩ. 17 N'a faŋafaŋa na lə na shee agʋlɔ waa: "Baɩ na ma lêe? Kə ma wʋɖa gaɖu gɩshɛbʋ ma dʋ amɩjiʋ asiya na." 18 N'a lə waa: "N yɔ ɖaa ma lêe ma: N tə ma kʋɖa ambʋsakulu naa api amɩjɩʋ ɩŋunii n'amamaa na baŋʋnii aɖʋ ncən. 19 Kaŋ kəm, n tə ma lə aŋgʋlɔ waa: Amʋ, nti amaana kʋyɔgʋ ashee bʋja tuutuuma. Ma shêe aŋgʋlɔ ʋŋʋrʋ na ji na nyem naa naa jaŋ gishɛbʋ! 20 Na Gaja lə ni waa:" ŋyashɛshɛyar, gijibɔŋɔ ŋgiɖe n tə ma câm akɩŋŋuro. Galaŋasiya nɖee ʋ wala aɖʋ ma, aŋa naatɔɔ?" 21 Na Yeesu a kɔɔ lə acəŋə waa: "Daa gəŋ ma na ashee arɛ nɖee a na wala amaana na shee agɩlopɩ ma, ama k'a wʋɖa amaana Gaja kaja na!" 22 Na Yeesu a lə abakəŋja waa: "Galaŋ na n na lə anyɩn ngaɖe: Paa ma fâŋfaŋa yɔgʋʋ ashee ɩ jî naa aɖa ŋŋuro nɩ ma na, paa ma fâŋafaŋa yɔgʋʋ ashee ayɔkɔ. Nɖee ɩ hɩyɛn ɩ kâra anyiŋgʋlɔ laŋ ma na. 23 Aɖʋwaa ŋŋuro n lee kpatakɩɩ awu ʋjɩʋ na gʋlɔ gʋ lee kpataku awu ayɔkɔ karaka 24 Kîɖe ma ɩkaakaa, kə ba na ɖu na , na kə ba na ti na. Kə ba wʋɖa bʋsakulu na, kə ba wʋɖa ijiʋ kaku na. Gaja gaɖe ga tɩ ɖəu pɩ. Anyɩn, anyɩnajirma a yɔgɔ yɔgʋʋ a wu bʋ bʋsapi baja. 25 Anyɩnʋfaŋfaŋʋ ɖe k'ʋ səva apele anyɩn ŋŋuro baa cei na. 26 ɩ ta jî waa, k'i səva alee bʋkɔ shɩshɩnɩʋ ɖaa gəŋ gəŋ ma na, Maakɔ laŋ na ɩ na faŋafaŋa na shee ayɔkɔ ɩsaaka? 27 Kîɖe ma ŋŋɔ nɩ kɩcaacaaca ɖaa ba na ta ma, kə ba na lee atəŋkaŋkra na, kə ba na lo ʋkɛkɛɛ na cə n'ʋmɛ na. Ama n tɩ le anyɩn waa, Gʋya Salomoo agiŋunii ni, k'a bʋŋa kava ayɔkɔ ɩsoŋsono ɖaa ɩcaacaaca baɖe ma na. 28 Aŋɔ ijala nɖee iɖa awarka ʋrɔŋ naa gacəŋ ba təʋ ɩ ʋtonu ma, Gaja ga ti kara ɩ yɔkɔ ɩsoŋsono nɖee ɩ wu aŋɔ ɖe ma. K'ɩ shee Gaja ɩja gɩshɛbʋ na. 29 Anyɩn, paa ma ɖa na yɛɛ yɛɛ bʋkɔ mbʋɖee ɩjî koo ɩ nyêm ma na. Paa ma ɖa gʋfaŋa gʋɖe ni na. 30 Bɛrɛ mbaɖee kə ba yɔ Gaja na ma, Ba na cu na yɛɛ yɛɛ ayɔkɔ ɖe. Ama ayinaya a yɔ waa, c nɩyɛŋ ayɔkɔ ɖe. 31 Gəŋ ma, anyɩn, yɛɛ yɛɛ ma Gaja kaayaritəna, ga tə ga pêle anyɩn ayɔkɔ ɖe gboo. 32 Anyɩn, aŋgʋbɔvɩfɔjala, paa ma təɖə gɩfolv na, adʋwaa anyɩn a sɔlɔ waa, a shêe anyɩn gayaritəna. 33 Yala ma bʋkɔ mbʋɖee wʋɖa ma, naa atɔɔ kɩtanɩ alee sakaa. Lêe ma ɩtanfələ nɖee k'l pɛɛpɛɛ na ma, ashee anyɩŋgilopi. Tî ma anyɩnamaana mana Gaja sul, ŋkeŋ k,l lîi na, bapɩtɩrɩ kə ba kîm asəla na ma na, bʋkɔɩ kə bʋjî na. 34 Aɖʋwaa gaɖu ŋgaɖee anyɩnamaana aɖa ma, ŋkəŋ na anyɩnifolu ɩ nɩɩ ɖâ gboo. 35 Câr ma anyɩnɩtoko kanyɛ naa akal anyɩnifələla atɩ ba paa cî na. 36 Anyɩn, dâ ma ɖaa batənleeja mbaɖee bʋga a ce shiiyeʋrka naa ba sə na saa nɩ halɩ a ti kpa na kə gʋcaŋkɔ na ba tine kpaarɩ ashee nɩ ma. 37 Nɖi nsono ashee batən leeja mbaɖee ba ɖa pereb naa bʋga a kpâ awʋɖa pɩ ma. N tɩ lə anyɩn waa, gasono jɩ, a taa câr atoko kanyɛ naa atɩ pɩ atən ashee pɩ ʋjɩʋ ba jî. 38 ɩ ta jî waa, bʋga ɖe a kpâ gajanɩ koo njɩkʋɖɩ awʋɖa pɩ ba ɖa pereb gəŋ, nɖi nsono ashee pɩ. 39 Kɔɔ ma ayɔ ngaɖe gɩshɛbʋ waa, maa gafalaŋa acee yɔ gakɔŋ kɔŋɔ ngaɖee apɩtɩrɩ a naa pî atɩ nyim nɩ ma k'a pâla nɩ a pî gʋcaŋkɔ akpa na. 40 Anyɩn gboo, kpêɖe ma anyɩnalɔ na saa, aɖʋwaa arɛ ʋpur taa pî gakɔŋkɔŋɔ ŋgaɖee k'ɩ tâm na ma, na ma. 41 Na piyɛɛv ablə waa: "Atɩnɖiyar, ʋ na kɛɛshɩɩ galei ngaɖe jɩ na shee atɩnɖəɖən yaa na shee bɛrɛ baŋunii?" 42 Na lə nɩ waa: "Batənleeja bakiɖeka apaŋa ɖa ka ɖeiɖei awʋɖa gʋɖa gʋfaŋa naa ʋga a shêe ni waa, a tɔji batənleeja basaaka ashee pɩ ʋjiʋ nɖee ʋ sim ba jî ma? 43 Nɖi sono ashee atənleeja ɖe, ɖaa ʋgaa kpa awʋɖa nɩ, a naa lêe ntəma nɖe ma. 44 Gasono jɩ , n tɩ lə anyɩn waa, ʋga a taa kɔɔ na amaana aŋunii akava aʋnyɛ nɩ, a naa tɔjɩ. 45 Atənleeja ɖe a ta naa lə agʋlɔ waa: "Amʋga k'a kanapɩ na" n'a səba na kə batənleeja basaakaa, basoro na kəbasəmprə naa jɩ na nyem nashi. 46 N'ʋga a kpâ, ʋshɩlé nɖee atənleeja k'a tam na ma, na gakɔŋkɔŋɔ ŋgaɖee k'a yɔ na ma, awʋɖa nɩ, 'ʋga a taa bɔ atənleeja ɖe agʋtɔ paa naa asara na nɩ ɖaa ba na sara na mbaɖee kə ba ɖa ɖeiɖei na ma. 47 Atənleeja nɖee a yɔ bʋkɔɩ ʋga a na yɛɛ ma, ama k'a kpeɖe agʋlɔ na, na k'a shiŋ kɔɔ a lee bʋkɔɩ ʋga a na yɛɛ ma na, ʋga ɖe a taa kəɖa nɩ gɩpɛ paa. 48 Ama atənleeja nɖee nɖee k'a yɔ bʋkɔɩ ʋga a na yɛɛ na ma, n'a lee bʋkɔ'ɩ bʋ sim ba bɔ agʋtɔ ma, ʋga a taa kəɖa nɩ gɩpɛ cei. Arɛ baa apaŋa nɖee ba shee bʋkɔ mbʋɖee bʋ yɔgɔ ma, ɩ sim a toŋo bʋ gishɛbʋ. Nɖee ba tɔɔ ayɔkɔ kʋyɔgɔ ni ma, ba tɩ lee nɩ təlashɩ a toŋo bʋ gɩshɛbʋ awu." 49 N pɩ pɩ ma pî n'ʋtonu ɖulinya nɩ. N sɔ lɔ waa, maa ʋ pîɖe boŋo. 50 ɩ sim ma câm ʋmənʋlaa ɖən ishɛɩ nɩ, ɩ tɩɩ ɖʋ amʋ ʋcimpɩyɛka nɩ halɩ ʋ tî lêe adur 51 Anyɩn ɩ na faŋa faŋa waa, n pɩ pɩ ma pî na fɛɛ ɖulinya na aa? Ntɩ lə anyɩn waa, ʋpaɖʋpaɖ. 52 Tɔɔ na nnyəmə na ce bɛrɛ banʋn ba ta ɖâ gafala gaɖɔŋkɔnɔ nɩ, ba tə ba pâɖa paɖa, banyɩv na beviu, beriu na banyɩʋ. 53 Gʋyà gʋ tʋʋ pâɖa n'ʋpur ʋsoro, ʋpisoro gboo a taa pâɖa n'ayar. Gʋna gʋ tʋʋ pâɖa n'ʋpʋr ʋsəmprə, ʋpisəmprə gboo a taa pâɖa n'anar. Gʋkulona gʋ tʋʋ pâɖa n'ʋprokar, gʋpika gboo gʋ tʋʋ pâɖa n'ʋkulonar. 54 Na Yeesu a kɔɔ lə ashee samaa tuutuuma ɖe waa: "ɩ ta ŋə nɖəla n ta atʋ na pɩ na gɩteŋshilelaŋ, anyɩn ɩ tɩ lə kpaarɩ waa: "ʋto akaŋkra a taa nyî". ɩɖe lêe ɖaa geŋ ma. 55 ɩ ta ŋə waa, gʋsərə gʋ ta awu na gʋnyɩsonolaŋ na pɩ, anyɩn ɩ lə waa: "Njɩsʋɖa n tɩ n ɖâ paa." ɩɖe lêe ɖaa geŋ ma. 56 Muunaafiki baja! ɩ ta cêɩ nɖəla na gaɖu kanɖawa, ɩ yɔ bʋkɔ mbʋɖee bʋ nə bʋ pî ma. Bal laŋ na k'l səra ɩɩêu ayɔ bʋkɔɩ bʋ na sara nnyəmə ma na? 57 Maakɔ laŋ na, anyɩŋgɩlopi k'ɩ na ɩ eu na yɔ bʋkɔɩ bʋ sim ɩ lêe ma na? 58 ɩ ta jî waa, akɩ n'ʋɖən ɩ wʋɖa gaɖən, n'a shee akɩ gabʋkəli na yɩɖa akɩ agbanɩ, n'ɩ man asara na ce, lêe koŋkaarɩ ayɛɛ ʋpɛmpɛŋʋ, akɩ na nɩ, ɩ rəŋə n'anyimbawor naa ɩ ye kpâ ŋkəŋ. Apala a taa cê n'akɩ akəm cimja anyɩɩ, naa akəmcimja a tɔɔ akɩ ashee sɔja akɩ ŋku. 59 N tɩ lə akɩ waa, k'a ɖôo ŋkəŋ na halɩ atɩ səla akʋɖa ʋŋunii, baa agbɔɔ k'a sâa na."
1 Sabati kʋshile ɖen, Sam ɖe a na ce Fariisi kiga bagaɖʋ ace ji bodobodo ma 2 Lɖe pi wa arɛ ɖen de ti shɛɖɛ"d'oendemi" 3 Gaɖʋ Yeesu a na taba Farisi kʋga waa ɩcəm bakɩɖe arɛ Sabati kʋshile aa? 4 Na baŋʋra na kiɖe ni .Nke na Yeesu a fɔn asheɖɛka n'ʋsheɖu ʋpalani 5 Naa ta pi waa aŋana wʋɖa ʋpʋrʋ na k'ʋpi afʋɖa lɔkɔ ni Sabati k'ʋshile na apaa lani ma? 6 Bʋ ɖen ka seva a shee ni mbʋe ɖen na 7 Na Yeesu ayiɖe na kiɖe bɛrɛ nbeɖee bayiɖa ma ba na ŋnɔ gaɖu soŋsono ba se ma.N'ke ma a na kɛshi gele shee pɩ 8 Ba nɩ ba yiɖa aŋem paa ma na aŋɔ gaɖu soŋso ha kpaa yi na aɖɩwa bɛrɛ soŋsono bate basɛra pɩ 9 Avɛ ɖen a yɩɖaŋom ma a na to baha tata shee nɩ mboɩ 10 Ba nɩ ba yiɖa kɩ kula shee se m'kɛn,arɛ ɖee aŋyiɖa ki ma aha kpa, a ta sɛra lekɩ waa a ce nŋyi. 11 Aɖɩwa arɛɖen a na fogo a gʊlɔ ma, a taa feɖa arɛɖeɩ a na jɩba a gʊlɔ ma a toa feɖa arɛɖeɩ ana jiba a gʋlɔ ma a taa fogo. 12 Gaɖʋʋ Yeesu a le shee arɛ ɖee ayiɖa waa ʋtanaa n'le ʋjiʋ naa na yɩɖa bɛrɛ nbeɖee kbwʋɖa baŋo ma na,aɖɩwa ba te ba sɛra yɩɖa kɩ boo. 13 ʋtanayɛ alee gʋjȏ a naa le na shee bɛrɛ nbeda kba wuda uka nama, bacərɛ falan falan mana,bacərɛ falan falan mana 14 iti sanabɩ aɖuwa kba səra lee bukon nbudu ale sepi mana aɖɩwa usɩle ukunja batcba salaki usulu soŋsoŋo 15 Arɛden amane acə na Yeesu areŋe bukonbudeɩ a lee ma naa le waa ʋciŋ kərka sə arɛ deɩ anajɩ bodo bodo Gaja kaa Yarɩtəna ma 16 Na Yeesu aleni waa arɛ ʋjɩʋ naa ayɩda bɛrɛ tuutuu ma 17 Tam ɖeŋ ʋjɩʋ ʋpɛlɛma, naa atəme abatəm leɩja waa basəɩ yɩɖa mbeɖeɩ bayɩɖa ma wa ʋjɩʋ pɛle boŋo 18 Na ba ŋʋni bada na ɖuni suru.Asəbaka a le waa; nshi gawara ntiyɛɛ maceɩ kuɖe jɩma suutu. 19 Na afole ale waa nshe ina mana ntiyə macə kiɖe pii jima suuru. 20 Na arɛ folɛ ɖem akɔle waa aɖeɩ kʋr shiiye aɖe ka səra pina. 21 Batənleja bapii le ni pukanbʋɖei ba le ma na buga acam ʋnyana naa le pi bacəi yiɖa bɛrɛ ʋŋɩmjalem bina mana "basɛrɛ, ba fonorɛ" 22 Na batenleja bale ʋga bukɔ tabaten ma gvle ama gadu ganasaa. 23 Nʋga a le shee abatenleja waa basə ʋpeli bum bonolen acəɩ yɩɖa bɛrɛ tuutuuma bi naa agafala ni garɩŋe 24 Aɖɩwa nti le aŋem, buɖem kaji ʋjiʋ na 25 Bɛrɛ tuutuuma be ɖe ba tər Yeesu oŋkam naa a cəpra na lepi. 26 Arɛ ɖeɩ atabi ama sulu na ka oŋo ayar anaɩ bapar,bapuruna agɩlopɩ boo kaa səra le ama tenleja na 27 Narɛ ɖem k a tʋɔ aŋkʋra naa kʋm amʋ na k arɛ ka səra lee amatemlejana. 28 Anyinaŋa anaa cə nku na ka na səra ale ŋkɔŋta kiɖe ɩtaji wàà a taa səra aboŋo na? 29 A naa le nkukeɩ kàà səna boŋo nàà, bɛrɛ nbeɖei bana ŋeni ma ba naa na lɛʋ ni na 30 Naa lə waa arɛ ɖe asəba gafala gacəka kacəra boŋo na. 31 Gʋpayarɩ paŋa naa naayɩ ase lei gutara na bɛrɛ na arɛ deɩ awuɖa bɛrɛ akoo na kaa taba aŋo waa ata cəra na? 32 Samɩ basaka banaɖa doodoma atasəra Tem arɛ ɖem acəɩ taba baɩ na bale na le fana 33 Galama aŋɩnu ɖem ka cəra lee ama tem leɩja na ,naa k'arɛ kapala bukonbu deɩ awuɖa ma na 34 Butuŋa bʋ saŋ na butuŋa bu beɖa ka jɩvɩme, baɩ na pukɔ lee na san? 35 Buɖeɩ bupəra foi asheɩ gatena.Beɖe ba buɖa bu nɖonka .Arɛ dei awuɖa gʋtɔ ma a ɖuu gutɔ
1 Yeesu le"ataŋjaɖɩŋ ce kaʋɖa ɩtəŋkeja ŋbɔnɔ.Nabapi tɩŋleniwa aləŋleeja tɩpɛɛpɛɛ itani 2 Kalaŋ ataŋja ɩdayi leleniwa"Dapaŋaji ɩrɩŋɠe banale akalaŋ? Le mʋ ɖa ule ŋtemama, aɖuwaa kaakɔ sɩra tɩŋlejana. 3 ŋna atənleeja ɖe anataba ɠulɔwa,"Barnama le aɖuwaa amakpaŋ ɠaka tiŋcaŋ ŋtima anɠuɠna ni? kimaʋda ikashi na mʋku akuluna na ŋwʋɖa ijifala na maɠniŋɠa ɩtani. 4 ɩ yɔɖa malema, ɩnaa batɩkereŋmu amutɩma nima, bərəbatɩbatɩ camu babu falani 5 Na ayiɖa ʋɖabaja, na ataba atɔnɔka bayɩ nunasla a muɠa? 6 Naa le waa olive kabushi kpalaba ɩshənʋn naa leniwa,tɔɔ akɩbuŋhu kanamana,"sɩ tiŋwere naawʋm ɩshɩnum" 7 Natɩŋleja ale afoliwa, ʋɖa bayi niwuɖa? naa lewa,boɖoboɖo kunaru aɠuwə alfa.naana leni"tɔɔ akɩbuŋhuka, anwum ɩshiina 8 Nuɠa akʋma atəŋleeja ɖe aɖʋwaa atɔnu lomv naa ɩtiŋɩ ikpaka.Aɖuwaa ɖuliɠnani kɩbapi bawʋɖa ilamu ŋɖe banatɔ nɛŋɩ ikpaka naa bawore awufitilani kɩbɩkpɩ. 9 Naa muna le nyim waa jimaɠʋsoru naapi naatopi ɖuliɠnani amaa naa taŋɖe amaana kaakɔɔ ɖanama na a batɩŋe uŋwurʋ ŋde kinaboŋʋnama 10 Arɛ atɩŋɩ bukɔcenima a ɖa bokɔ buyɔɠɔka ni, arə katɩŋɩ bukɔcenima, aɖa bukɔ buyɔ ɠkani boo. 11 Nɩ kasra alo ɖulinyani kamana na, aŋan na ʋda nakiʋ ija amana plimani? 12 Ɖarɠɩmema nakatitiŋɩ asaka amana ni ka ɖeiɖei, aŋana atɩ she akija? 13 ʋɖim kaasra ale iɠa banyiʋ baŋtɩma, na ataaŋonɖɩm naasɔlɔɖim,yaa atatɔɔ aɠlɔ acəra nuɖim naa ablaudim.Kiisra le Gajanaa amana kantɩma akɩmana. 14 Farisi kɩbaja ŋbede basɔlɔ ɠitanima, bariŋɠɩ buhuni naa basɩba na ləʋni. 15 Naale pi wa"Inaləɖa itɩŋɠɩma barə bayima, ama Gaja ɠayɔ anyɩŋɠifolu ni.Bukɔɩ bɛrɛbana kumama kiicim Gaja kaayi na 16 Pukpɔ na an nabɩ mana iceeɖa alə yohana aməna kabuni upeʋni atɔɔna kataŋde Gaja aɠlyarɩtɩma alabaru saŋsono alee ɖuliinya na baaŋana tɩcibobo nayɛɛ akpan cɩme. 17 Ama kisɔm shee ŋɖəla na ɠaatəna afəlna gupɔ kaɠisina gidən kaɠifɩl yɔna 18 Arɛɛ abla akarma naafatɔɔ afɔli ma a lee gɩɩsəna na arɛɩ atɔɔ ʋsəmprə ŋdee ba blama alee gɩsəna 19 ʋsoro ataŋja dən aceekada nakara itaŋbuŋbɔnɔ kitokona bayaəbi toko bapəlmə naa aɖa ʋcəŋ kerkani baatampaŋanɩ. 20 Barayar ɖən bana yəɖawaalasaar na acətiɖa ataŋjade aɠakukonu, anyʋŋkɔde yɔɠɔ aɠulɔlaŋ. 21 Naa na yɛɛ abom ʋjiʋ kɩfufurɩ ndee ɩfəda atən atebiri kaŋkəmə ma ɩsəna de tipiti na Jəmpil anyinkɔ 22 Na itilema ashɛɛrɛ aci ma na malayika mana ba tɔɔnɩ acena Abraham svl.Nataŋjagboo atici na bafumni; 23 ɠuɖu ɠeɖe bokono panasə nasaa ada ma na ataa agayɛ alaŋ bakono ni ma na aɠa na rɩŋɠɛ ɠɛyo; ma na aŋə Abraham na Lasare ʋbo laŋ. 24 Na akuro nayiɠani"Amawɛ Abraham aləwaa baba Abraham ŋəamishɛ naa atəm Lasarasɔm aɠɩsəwa buto nɩ aɖoɖoo aŋɠiɖanʋ la aɖʋwaa ŋda ɠayɔroni utɔnu ni. 25 Ama Abraham a lewa: ampi liɠəwa a kaayeni bʋkɔ bʋsosoni na Lasare aŋɠə ibɔnɔ.Ama nyimə adatia ʋeiŋkerekani na ki ɖa ɖayoro ni. 26 Iniɖe kankim ɠukulu ɠubumbɔnʋ na ŋbeɖe banyɛ basla biya nakasu kɩbasra na,nu ɖem katɩsla, nu ɖim kaasra aslaɖe a pitə su" 27 Natanja le wa,"Guya Abraham, ŋti nyiŋɠa ki na a tim udɩm amawɛ akafalanyi. 28 A ɖʋwa ŋwuɖa boŋmono banum naa bele babatipi ŋyoru kankɩ le nina 29 Ama Abraham a tele ni"bawɖa musa na aɖebɩ ma na; baba pi bɛrɛɠə na pi" 30 Nataŋja a tele"aayiɠuya Abraham ba ukono ɖɩŋ cɩ tiŋle pi, ba tɩbafɔba". 31 Ama Abraham tɩ le ni "Ne kɩbɩriŋɠə na Musa na anɖebi mana, baa ukono ɖim aŋənə ka apiti nɛ lɛ kɩbati tɩlə na.
1 Yeesu ləa bakəŋja waa: ɩsɩm waa aləsurade ɩpɩ ama ndi ncika shee arɛndee sul ɩɖ na ma, ma. 2 Ata tutun ʋotəw nɩ atərətərə ɩɠɩm ba tɩʋ mkpala ʋdɔ nɩ akəʋ nɩ təŋku nɩ 3 Anyɩƞgɩlopi lee ma laakaarɩ, akʋwor ata tərə tərə na kʋla atiwəɖa ni alə na ni ata Fʋba nɖawa nɩ. 4 Ata tərətərə na ki akpala kulumi ushile naa akɔɔpi ti aʋkɩ suru akpala kulumɩ ɩsəm atəɖə nɩ. 5 Na batəmka ba lə nɖiyar waa: Pele atʋ ʋcine. 6 Na ƞdiyar aləpi waa: ita wʋɖa ʋcɩne ɖaa gisərkɔɩ kagipima itiilə ɩtu lə gʋyo waa gʋɖim na kilə ləmə acəti təw təƞkʋni. 7 Aƞana awuaa atə ƞleeja anyiƞ gicii ca na ana fʋm yaa na ana paƞa ibɔri, haa ləni saa nɖee aduo na awar ma, pi were ti sə təbəri sul. 8 Na kaa lə nɩ waa lee ʋjiʋ ashee amʋ maji, pəƞpəƞɛ akʋlɔ naa ashee amʋ ʋjiʋ maji na nyem baƞo na aki gboo aji naa anyem na? 9 Kaa sala atəƞleeja aɖʋwaa alee nɖee aɖʋ nɩ maa? 10 Anyɩm gboo italee ntəma nɖee ba ɖʋ anyin ma. Ləwaa gilee batəƞleeja fɔi kə baja pɩ bʋkɔ nbuɖee isəm wa gəle ma. 11 ɩsəm waa ataa cə Yerusalɛm, n'akul na Samarii na Yuɖe. 12 Ana yɛɛ akpa gapapiri gaɖəƞ ni ma, n'awa na balaƞ dəƞja təb. Ba pɩ atiwa na nɩ ayiɖe gadalɩƞka 13 Na ba taa uwələ n'alə waa: Yeesu afa ƞa ka ƞe atishɛi! 14 Aƞe pi ma, na aləpi waa: kulama acəti faƞa anyinalɔ basaraalaaja. Banacəma na balɔ ikada. 15 Na bagicɩɩca nɩ k'ʋɖən aƞə waa agvlɔ gʋkaɖa ma na akɔɔkəɔ a pɩ kpaari naa laa uwələ alaƞ na kuma Gaja. 16 Na acəm atən Yeesu aƞyii naa naa kuma ni. Aɖe lee Samarii kaja. 17 Na Yeesu alə waa: kɩlee barɛ təb bushɛdu ʋkadakaa? barɛ cuni ɩmbadee basaa ma ni? 18 Maa asana anaa kɔɔpɩ atɩ kʋma Gaja aa? 19 Na alənɩ waa: ta ayi de alaŋ kʋla akucine ʋcam aki lam atən. 20 Na fariisi kəbaja bataba Yeesu waa tam apaŋa na Gaja kaɠiyari ɠɩpi, na Yeesu atələ asheepi waa Gaja kaɠiyari kilee bukɔi bana ŋəna ɠinyine wa ma na. 21 Ayɔ kəbaləwaa kɩde atɩa yaa kide waa na aduwaa Gaja kaɠiyari ɠida anyiɠiica. 22 Na alə abakəŋja waa ishile dən itʋnapi ɩtu naa yɛɛ arɛ pur ɩshile ama kuŋɔ nɩ na 23 Batəbalə anyɩŋ waa kide atɩa yaa kide waa paa ma cə na paa ma cu nasəna 24 Daa ukadu una kada alaŋ na ɠadu ɠaŋunɩɩ ɠakada ma ɠəŋci arɛ pur ushəle ʋtɩ ɖa 25 Ama ɩsəm ajɩ ishəi kʋyɔɠʋ na Samarɩɩ nde kəbaja babəɖa ni. 26 Daa bukɔ nbudee bu Sara a nabi nuhum aŋkələ ma ɠənci arɛ pur ushale ʋnʋʋ tɩsara, 27 Bade ba tɩ ji vjɩʋ na nyəm na kʋr hiiye nashee bapur basoro halɩ ʋshile ndee aŋnobi nuhum akpa ŋyifoi ni ma halɩ buto bupiti jɩpɩ. 28 Bukɔi busara lɔte aŋkəle ma ɠəŋci banaji nanyəm, nashi, nayala, natow nacəɩfala. 29 Ama ushɩle ndee lɔte aduo Sodomu kampa ni ma, na utonu na nmɛm pəna kuto uduo na alaŋ apɩ ti shipi. 30 ɠənshi gboo ushɩle ndee arɛ pur anaa kəwa apɩ ma. 31 Ushɩle de arɛ ndee ada ɠikuturɩ laŋ ma ma na arɛ ndee awuda ayɔkɔ nku nɩ ma kaa səra arəɠe akpa nku atɔɔ na, na arɛ ndee ada awar kaa sra akəwa afəwa afal na. 32 ɩlɩɠe ma lɔte akar laŋ. 33 Arɛ ndee anayɛ acam aŋŋuro alam atəm ma ataabəda ŋji na arɛ ndee abəda aŋŋuro ma ataa ŋ enji. 34 ŋtilə anyin ɠɩjɩbɔŋɔ ɠide barɛ baryɩʋ batəbada ɠadolaŋ batəbatɔɔwa udən na pala udən. 35 Basimprə banyɩʋ batəba man nakpal batəbatɔɔ udən naa apala udən 36 Basoro banyɩʋ batəbada awar batəba tɔɔwa uden naa apala ʋdən. 37 Na Yeesu abakaŋja bataba nɩ waa. Nɖiyar, ŋka na gʋlesʋra gʋɖe gʋlee? Na abuye pɩ waa Gaɖuu bʋkɔ bʋci ma, ŋkaŋ na ɩguraŋgu ba na naa.
1 Yeesu kulu npa ɖeɩ bana yida yaa Jeriko 2 Npa ɖee nɩ akpa ma arɛ ɖem de ɖa nkeŋ aji waa "sasc,zachée" Adeɩ lee lampo kʋga naa wɛɖa gitani. 3 Ade tɩyə waa aŋe Yeesu na kasəra ŋe ni na bɛrɛ ba yɔgɔ ma lam aɖɩwa ade lee arɛ acəlaka na. 4 Gaɖuu ngeɖeɩ a bodo gʋyɔ lam na aŋe Yeesu ana fələ ma 5 Tam deɩ Yeesu akpa gadui ada gɩyɔ lam ma nam taa agayə kɩɖe alam naa a le nɩ waa "sase" rəge werə, aɖɩwa ntiyɛ mapɩ akaaɖɩ 6 Naa a rəge were,ce cam ni gisana ʋciŋkarka. 7 Baŋe gem ma baɖe bati le waa "acəɩ je ɖe arɛ deɩ ana le ʋbɔnɔ ma" 8 Sase ayɩɖe"Gaja"kanyi nale waa"ŋe ncee bacɛrɛ ama maana kan sawɩ nijoo nle arɛ ɖen bɔnɔ ntəba sɛla nɩ nsono awʋ nbono ɖeɩ nle ceɩni ma 9 Yeesu ale ni waa, aliheevɩ kpa akaaɖʋ ʋrɔm aɖɩwa ʋlee Abraaham ʋpɩvʋ boo 10 Aɖɩwa arɛ puru apɩpɩ afura bɛrɛ n'beɖeɩ bale ma 11 Areŋe bule buɖe ma, asɛla na Jerusalem ma aɖei ti kɛɛshi ge le aɖe yɔɔ waa Gaja kaa yaretɛha ga sela sela boŋɔ 12 Are bumbono den acə ga papiri gaɖem ni ba sɛɛ tini giyari, naa ti kɔɔ pi 13 Na ayɩda bɛrɛ təb a ba tənleeja ni min təb naale pɩ waa cəpva mayɩ ali mati kpa 14 Abaja baɖe ba ŋo nɩ, na ba təmbɛrɛ bale ni waa baɖe kəbanayɛ arɛ aji giga cee pɩ na. 15 Ʋkɔ kpaʋ ni na ataba abatənleeja bukɔ baa aŋa na asara na gitani n'gɩɖee a pala cee pi ma 16 Asəba ka pɩ na le ni waa ikayar a kii tani ʋ pala shee mʋ ma gikɔ aŋom mili təb 17 Ʋcəm a ma tənleeja ba shee ki apa təb a toŋo . 18 Anyɩnɔtaja abi na la waa, ikoyar akɩ tani aŋom nilli banumbəlo 19 Na ikoyar ale ni waa kula shee tɩwa apa ɩnum 20 Naa folɩ a kɔɔ pi na le ni waa,ɩkoyar ŋ e a ki tani ʋlomu ma nsə tʋatʋa alugo cəi ki 21 Adɩwa nti cu akɩ ʋle arɛ ɖe akancərerɛ ma 22 Naa ikoyav ale ni waa, acəbule bu n na cim ki ɩkəma ama tənleya abɔnɔ, ʋyo nle arɛ bono na ʋjam angitani aa? 23 Mulan na katɩwa aŋgitani benji ni na naa amukɔ ni ma shee la, ni pele muna? 24 Gaɖu ikoyar alé shee bɛrɛɩ nbeɖe ba yi ɖe nke ma wàà, cam ma na ni gitani giɖe, naa ashee ɖee a yuda mili teb ma 25 Na ba le ni waa, ikoyar awuɖa mili təb boŋo 26 Nti lee aŋme batiba pele arɛ ɖee acee wuɖa ma naa akɔ afaa arɛ ɖee kawuɖa na ma. 27 Nnyəmə pii ma na mbawor gakuli, bɛrɛi nbede ba le waa cəna cɛra lee buga na ma kəma pii amu yii 28 Ale buŋuni ɖuru ma naa Yeesu asara fələ bɛrɛ ni cə npa ɖee ni bana yɩɖa Jerusalem ma 29 Iti pi waa sami asəla na apa ɖee bana yiɖa waa "Bethphagé na Béthanie"asəlana Gubunu bana yida waa "oliviers" naa atəm a ba tənleeja baŋu 30 Na le bi, kula ma gapapɩrɩ ni na acə ati vi garaŋkɔŋ kɔŋɔ pi na mana shee amu n'geɖɩ arɛ kakana sena ma 31 Arɛ ɖem a na tabaŋem waa munu ɩnɛ ile na ma? aŋemy le ni waa ikoyar a na yee wa a lo. 32 Berɛ mbaɖee a təm ma ba cə na nŋe bukon buɖe Yeesu pɩ ma 33 Tam ɖee bana kuɖa garaŋkɔŋkɔŋɔ ma na akɔyar a taba pi waa mulan na ina kuɖa? 34 Na ba le ni waa ɩkoyar a na yɛɛ. 35 Na ba cena ma na shee Yeesu, naa ba foɖo bɩ toko tərə garaŋkɔŋ kɔŋɔ lam na Yeesu aboɖo asə 36 Tam nɖee a sə bana cə na bɛrɛ beɖe baa fodo bɩ toko bəɖa ʋŋonhalam 37 A səla na Jerusalem, gubunu olivien ku rugu ni aba tənleeja tuutuuma beɖee basɛba na kuma ni naanaa kuma gaja gaa ɖa alaŋ ma acə nsono alee ma 38 Ʋkɔmʋ ashee gʋyarɩ nɖee a tʋ n'api n'ɩkoyar aŋyɩɖa ma fɛɛ ashee ni atən, fɛɛ ashee ni alaŋ 39 Farisi kə baja beɖen bada nkem, na ba le ni oga tele shee a kəba tənleeja 40 Yeesu ale bi waa, n'ti leŋəm baa tmŋra atala tɩ na kuro. 41 Tam n'ɖee Yeesu asɛla na mpa ni ma, n'ʋto a kɛpi 42 N'iji wàà a kubo ʋyo bukonbuɖe bu na bɩ na alɩheri ma nu le na kaŋne na ma 43 Aɖɩwa ʋshile ɖen tuti bi akibɛrɛ be ɖee ba pɛɛpɛ aka baa munu. 44 Batɛba pɛɛpɛ aŋnona a kalmana ɩŋuni aɖɩwa kayo tem ɖee ba jeeɖe ki ma na 45 Yeesu kpa ʋnyiŋu kaŋku ni naa na kere bɛrɛ baɖər baɖa na yala ayokɔ ma. 46 ŋkəŋ nale pi waa aŋgafala gale ʋnyiŋu kaŋku ji ni tɩwa apra na ba pɩtivi ban ku. 48 NaYeesu ana faŋyan bɛrɛ ʋnyiŋu kaŋkuni na basaraalaaja, ba tulo yiɖaja na mpa ki k'ʋga ba na yɛɛ na ba le na kəni ma 47 Na kəbayɔ na ba lee na kəni ma na, aɖɩwa bɛrɛ beɖe ba ti shee na yeŋe bukon buɖee ana faŋna pɩ
1 ɩ tɩɩ tî pɩ ʋshilè ɖən ishilè ɖe nɩ ɖaa Yeesu a na faƞa tampɩlɩ ni na shee laabari asonsono ma bɛrɛi ba na cu gaja ma, na baƞono ba kɔɔ pɩ. 2 Baɖe ba lə nɩ wàà:"lə atʋ n'ɩko apaƞa na, ʋ na lee alesʋra ɖe? Yaa aƞa shee k'akɩ ɩko ɖe? 3 N tə ma taba anyin ʋtabʋ ɖən gboo. Lə ma amʋ. 4 Yuan asʋʋna aɖoo nalaƞ na yaa bɛrɛ sul? 5 Baɖe gboo ba taƞa taƞa. Gi ta bue wàà n'alaƞ, mƞ laƞ na k'ɩ shee ɩja na? 6 Gɩ ta bue wàà, ɖimio aƞunii a taa kara atʋ icifala aɖʋwaa ba shee ɩja wàà juan a lee andebi (anabi) na 7 Gəƞ ma baɖe ba lə wàà, baɖe kə ba yɔ gaɖuu a ɖoo na ma ma na. 8 Yeesu aɖe lə pɩ wàà , Amʋ gboo kə ma yɔ anyin na ma lə anyin n'ɩko apaƞa na n na lee alesʋra ɖe na. 9 Na tam gakɛɛshile ashee ɖimi wàà: Arὲ ɖən a təu ka gʋfinyo a keɖe kʋ na saa ɩfiyipi n'a təbə ace gatəna gafɔlɩ nɩ. 10 Tam akpa ba piɖe ma, n'a təm atənleeja ɖən ace ati piɖe ɩfɩnyɩpi ashee nɩ. ɩfinyərɔn ba ta kə nɩ akərə nɩ anyɛ ɩkɔnɔ. 11 A kɔɔ təm atənleeja afɔli na ba kɔɔ kə ʋni gboo akərə nɩ anyɛ ɩkɔnɔ. 12 N'a kɔɔ təm ariutaja na ba ɖʋ nɩ anyiƞkɔ naa akərə nɩ. 13 Na gʋfinyɩyo yar a lə wàà bà na ma lee? N tə ma tə ampi nɖee n sɔlɔ gishɛbʋma. K'a yɔ na ba tə ba ɖʋ nɩ gїrma. 14 Finyərɔn ba ηə ni ma, na ba lə wàà, ηə ma tiibi yar gɩ laa aηηura na tiibi aprə ataja. 15 Na ba laa aηuro naa abəɖa nɩ finyə kawara kaηkəη. Nnyəmə bai na gafinyəwara yar a lee? 16 A naa pɩ pɩ atɩ pɛɛpɛɛ Finyərɔn naa ati shee bɛrɛ bafɔli finyə. À rəηə gəη mùa na wàà. Gaja ga paa tələ na. 17 Àma na Yeesu a kiɖe pɩ naa lə wàà: Bʋkɔɔ ba ƞɔn ma, kaashɩ n'apaƞa? Ʋnyiƞu nɖee ba na lee sʋʋna ma ba bəɖa. 18 Arɛ nɖee a fəɖa ʋnyiƞu ɖe laƞ ma apɛɛpɛɛ ma, arɛ nɖee a laƞ ʋbyiƞu de ʋ fəɖa ma a pi pi. 19 Gəƞʋ ma bɛrɛ mbaɖee ba na lee ashilé asʋra asʋra ma, ba yɛɛ ba taʋ nɩ gʋnyɛ alaƞ aɖʋwaa, ba cee yɔ wàà a cee lə gakɛɛshilee gaɖe bani nɩ ama ba tɩ cu ɖimi. 20 Na ba ta na kiɖe Yeesu na laakaari. Na ba təm bɛrɛ mbaɖee ba yɔ wàà ba ɖa ɖeiɖei ma. Bani ba nə ba ƞə ʋtərə aFaawɩɩ ni na ba laa nɩ bakəncəja n'ɖi baja banyɛ nɩ. 21 Na bɛrɛ baɖe ba taba nɩ wàà gi yɔ wàà, ʋ ti lə naa naa Faƞa bʋkɔɔ bʋ təƞə ma. N'ʋɖən ka na naƞa akɩ na ama ʋ tɩ Faƞa gaja kʋnyina n'ɩja. 22 ɩ Faƞa wàà gi səla yaa gɩ paa səla lampo a shee səsar na 23 Ama Yeesu a yɔ banʋpapa na lə pɩ waa: 24 Faƞa ma moi arɛ boƞoka. Aƞa aFoto a ɖa ka atoko laƞ Na ba ɩə waa Seesar 25 Nà lə pɩ wàà shee ma Seesar sʋkɔɔ bʋ lee Seesar abʋja ma naa shee Gaja bʋkɔɔ bʋ lee Gaja kabʋja ma. 26 Ashile baja na basaaralaaja a pɩya nɩ samaa aƞyu na 27 Ba kpa biti ambuye ashee ma ama, kə ba səra alə gaɖən na. 28 ɩkoyar a ƞə bʋkɔɩ Moyɩɩsə a ƞɔn ashee a ci n'a wʋɖa aka k'a wʋɖa bapi na, apar a taa tɔɔ akar naa ɩ pala ʋƞono aƞkəƞ ɩ təwə. 29 Aɖe ye j wàà ba pala kulumi na, wʋɖa, asəbaka akʋr hiyee naa acii k'a wʋɖa bapi na. 30 Anyiʋtaja gboo gishɛbʋ. N'ariutaja a tɔɔ nɩ. 31 Gəƞ cɩ Sarana baƞunii kulumi ba ci kə ba pala bapi na. 32 Kʋboƞu nɩ, ʋsəmprə gboo tɩ cɩ. 33 Ba ta tɩ kɔɔ taa pɩ baƞa agʋsaʋ kʋ, ʋsəmprə a naa ɖa? Aɖʋwaa baƞunii kulumi ba bʋƞa tɔ gika ma. 34 Yeesu a lə pɩ wàà ɖulunya nɖe ni tiya, kəbapi ba tɩ ko na ba tɩ kʋr pɩ hiyee na shee basoro. 35 Ama ʋshilé nɖee ba kɔɔ taa pɩ ma, mbaɖee ba nə tɔɔ wàà ba tɔ ba cə gaja laƞ a ti ƞə bakoƞo mbaɖee ba kɔɔ ƞənə ma, kə ba le mpar kəboƞono na ama mbaɖee kə ba wʋɖa baka koo bapi ma na. 36 Aɖʋwaa kə ba kɔɔ cii na, ba naa ɖoo ɩmalaika nɩ naa a lee Gaja bapur. Ba lee bɛrɛɩ ba kɔɔ taa bʋce kaƞkəƞ ma laƞ. 37 Bakono ba ƞənə baa Mohiis a laa Faƞa tam nɖee a yiɖa Abraham Agaja, ɩsaaka agaja na Yaakubu agaja ƞƞɔ kalei laƞ ma. 38 Nnyəmə, Gaja k'a lee bakoƞo bagaja na ma, ƞƞuro baja bagaja adʋwaa aɖe Sul ayɔkɔ ɩƞunii ɩ ɖa ƞƞuro ni na. 39 Atulo yiɖaka baja kəbaɖən ba tə lə wàà, ɩtanɩyar, ʋ lə bʋlei gishɛbʋ. 40 Na kə ba kɔɔ səra ba taba nɩ ɩtabʋ ɩfɔlɩ na. 41 Yeesu wàà: Mʋ laƞ na ba na lə wàà Yeesu a ləə Daʋɖa ʋpur? 42 Daʋɖa agɩlopi a lə Som kambʋpa ni wàà, ɩkoyar a lə amɩkoyar wàà, Sə atən aƞgʋnyisono laƞ, 43 halɩ ma lee na akəbaworgakuli bɛrɛɩ laƞ a naa nɩ na sara ma. 44 Daʋɖa a yiɖa Yeesu "ɩkoyar baɩ laƞ na a lee akapi? " 45 Tam nɖee Samaa aƞurii a na ɖʋ nɩ gʋtɔ ma, n'a lə abaƞkənja wàà: 46 Naa ma na lən n'anyalɔ batuloyiɖaja mbaɖee be na kara ɩtoko balamaka na yee yee naa asɔlɔ ba naa sala pɩ asala nɖee ifəla na basaaka bɩja ma bʋɖu gbagbaraa, asɔlɔ bʋɖutɔnɔka kʋsəu ɩsinagɔɔgɩ nɩ naa asɔlɔ ƞyii kʋsəu ɩjiʋgaarɩ ba ta ɖa ma. Ba na jɩ bakoƞka bɩFala, na shɩ sɔlɔ na lee ɩnyiƞu ɩlamaka 47 Ba tə ba ƞə gʋtʋboka gʋbʋmbɔnɔ
1 Yeesu ataa agayɛ alaƞ naa ƞe batanja ba na ɖu bɩ tani gataƞ ɖʋ duka ni ma. 2 Na aƞə ukoƞka ashɛrɛ dəƞ gboo aɖu kɔbɔ bujali bʋnyiʋ ma. 3 Na alə waa ija ija ntɩlə anyim waa ukoƞka ashɛrɛ nɖe adu itani awu barɛ baƞunii. 4 Ba saaka balaa bu kɔi bawuda ma ni na apitɩ ɖu. Ama ʋkoƞka nɖe bʋkɔ mbudee buƞunii awuda ma na apitɛɖu. 5 Ðaa uɖəƞ alə ɖaa bapɛmpɛƞɛ tɛmpɛli na atala na itanauka ma na aləwaa 6 Ayɔkɔ nɖee inaƞəma ʋshile ɖən tʋnapi nɖee kiisaa ntala nɖən nwor laƞ kə ba pi na ma. 7 Na bataba ni waa nɖiyar njəƞ na alesʋ rade iniile? 8 Na Yeesu atələ waa Yɔma anyingʋlɔ Laƞ naa bapaati paapaa anyim na. Aduwaa barɛ tuutuuma batəbapi n'amuƞyiɖa n'amuƞyiɖa na lə waa amʋ na, na ka tam asəla boƞo. Paama kʋnpi na. 9 ɩtarəƞe gutara kaƞtogi na gutara kalesura paama cu asampəna na, aɖʋwaa ɩsəm aləsura ɖe ɩsəba api, ama ʋboƞu kilee nyimə na. 10 ŋkəŋna aləpi waa. ɠatəna ɠadəŋ ɠatiɠata atəŋə ɠawɔr, naa ɠiyari ɠɩdən ɠitəŋə ɠiyari ɠidən. 11 ɠatəna ɠatarka ɠabuŋbɔnɔ ɠati ɠati pi ɠəŋci baŋkana ɠakɔŋja na ɠʋmaŋɠa. Aləsʋra isɔŋka tiida ɠəŋci aləsura ɩbʋmɔbɔ nɔ alaŋ. 12 Alesurade kaŋkəm, batəbari anyɩn batəbanashi anyɩn, batəba cən' anyɩn sinagɔgə ni, adu anyɩɩn sarkani, acən' anyɩn bayari sul naɠominaŋti amuŋyida laŋ 13 ɠani ɠani ɠa nəɠa tinə unyinca ashee anyɩn ilə aŋɠale. 14 ɠalaŋ paa ma faŋafaŋa daa iniile alaa anyinalɔ ma na, 15 Aduwaa ŋtəmashee anyɩn bule mbʋdee isem ma na uyɔʋ ndee anyɩn ibɛrɛ mana kəbasəra asir kaŋkəm na ma 16 Ama batiba ni anyən ashee anyɩmbaya, anyɩmbaŋono, anyɩmbasoro anyɩmbawor naa bakə anyɩn ɠɩcɩɩca nɩ tuutuuma ɩcii 17 Barɛ baŋunii batəbaŋo anyɩn amuŋyida laŋ. 18 Ama anyɩn ɠuŋʋrʋ ɠudɔŋkɔnɔ kaɠulii na. 19 Anyɩnakoŋkaari ni itii cam anyɩn aŋuro. 20 Itaŋə sɔja mana basər Yerusaləm a kal yɔ ma aləwaa ufədu səla ɠadu 21 ɠalaŋ bɛrɛ mbadee ba aa Yudeebacuu ace abunu laŋ naa mbedee bada Yerusaləm kaɠiciica ma bapaa ɖoona, naa barɛ mbadee bada iwara ni ma bapaa kɔwa api mpani na. 22 Iniitile unyana uselaka kushile na, ashee bʋkɔ mbʋɖee bacee ŋɔn a ɖʋ ma na. 23 ƞɖi ƞcika ashee basəmpərə mbaɖee ba ɖa na ƞcəna ma na mbaɖee ba na shee bəpi ƞnye ma aɖuwaa uciƞpiɛka utuuɖa ƞpani na unyana atəƞe samaa de. 24 Ba tə ba kəpi na bupɔ ba tə ba nɩpi giɖɔmpəla apa iƞuni ni naa bayoja bataƞataƞa Yerusalɛm nikei hal i bayoja basaa aboƞo. 25 ilamba batɩbatɩ faŋa ushile n'aŋɔrɔ ni na iŋɔripi ɩfəda atən ucənpɩɛka utʋʋda ɠatəna ɠaŋuni laŋ barɛ batareŋe təŋku akəmprə na kutuɠu kəbayɔ daa balee mana 26 Barɛ batəbacii bʋsaŋpəŋce aduwaa bʋkɔ mbʋdee butunapɩ ɠatəna laŋ ma itii wuda ikashi. 27 Kasaa na baŋə arɛpur arɩɠə ndəla laŋ atu napɩ na ikashi na ʋkʋmʋ ʋbʋŋbɔnɔ. 28 Alesura de itati səba na kpa pɛmpɛŋɛ ma anyin ɠulɔ naa ataa anyɩn adi alaŋ adʋwaa anyɩnʋcam alam atəm ʋsəla 29 Na Yeesu akɛɛshu galei gaɖən waa, itaƞe fɩgi kaguyo na ayo tuutuuma, 30 Itasəba na yo abɔ yɔma anyingilopi waa, gʋləma gʋsəba. 31 Gəƞci itaƞe alesuraɖe itati kpa yɔma alewaa Gaja kagiyari gisəla. 32 ŋtələ anyɩn ijaija waa saamani nde kaafəl na, naa alesurade ikpa na. 33 Ndəla na ɠatəna ɠatəgafəl ama aŋɠale kaafəl na. 34 Anyɩn gboo leema laakari, anyɩnicine ipaati da ʋjəu nʋnyem kandəndən laŋ na, na dulɩnya kafaŋa ni na, naa kʋshile upaa wʋdaa anyɩn daa apitirɩ ma na 35 Adʋwaa ɩnii pɩpɩŋ daa banakəw gurau duli nya aŋuni nɩ ma. 36 ɠalaŋ, naa ma na tʋŋa naa na nyi ŋe baa saa apaŋa na, naa iwəda ɩkashi aɖʋwaa aləsura nde itunapi ma ni, naa isəra ayide arɛ pur aŋyii. 37 Saa nde Yeesu ana cere bɛrɛ ʋnyiŋu kaa fala ni ma, na abodo olif kayo kaɠʋbunʋ laŋ, na nyiŋə 38 Na bɛrɛ bapi asul were ɠajaka vnyiŋu kaafala nɩ, na ɖʋ nɩ ɠʋtɔ na rəŋe ucəru.
1 Baɖoboɖo ŋɖe kɩbaɖʋ lerure na ma ,bana iɖawa pakə ka jiŋɠaarɩ a slama. 2 Đɩ baja basaraa laaja kaɠɩ baja naɠʋpɔ ka tiyɛ ɖa bana ale a kɩ Yeesu ma, ama baticu ŋklo 3 Sitani akpa Yudasɩ lsikariɔti, tɩbɩna banyiʋ ni buɖeŋ ni 4 Na Yudasi na acɩ Sara baja svl na barɩŋɠə bawor na sɔja mba bika, na yɛ daa banaba le naa ari Yeesu. 5 Ni sana pi na barɩŋɠə na bawor na basla ni ɩtani 6 Naatɩlinaa na yɛ ɖaa ana le na ari Yeesu topima naa ŋkulo ŋpaayɔ na. 7 Ka boɖoboɖo ka jiŋɠaari ushi le ŋde arɛ ana ni paqve ku sara ŋdeakpama 8 Na Yeesu atɩm Pierre na Jean na lewa"kula ti kpɛŋkpɛŋ Paque tooto na ɠipi ji" 9 Naba le ni "ŋka na una yɛ waa pɛŋpɛɠa" 10 Na atɩliti waa, "ŋɩma ɩtakpa ŋpanyi itii wa na wsoro dim atoŋɠa ʋto na ʋsulo, kumani ali ɠafala ŋɠeɖe ni ana akpama 11 Na ile ɠafala yar, afaŋɠaka tɩtaba waa ŋkana ŋku paŋɠa ni na ma jɩ Paque ka jɩŋɠaarɩ na ama patɩnleeja? 12 A taafaŋɠa nyɩm alɩm kanku bumbɔnɔ.uku ŋde bati a boyima ŋka na ɠipɛmpɛŋɠɛ Paque. 13 Na cɩtiŋə ayɔkɔ daa a le pima na pa pəpəŋɠə Paque 14 Na ɠakɔŋkɔŋɠə ɠakima nabisi tebre kaŋkima na abatiŋka 15 Baa na lepi waa"Đaa ŋcɔɔ sɔlɔ waa maŋci Paque te m'anyin naa mati cɛ ishee. 16 Aɖɩwaa, ŋtile nyɩn, kɩmɔko tiji ni yo naa hak epiiti le krm Gaja aɠayar. 17 Na Yeesu atɔ kɔpr naa akuma Gaja, na le waa"cam ma tɔpr naa ayoɠa anyɩn bowor. 18 ɛɛ, ŋtile nyɩn kɩma kɔnyɩm vigne kipi kabuto yɔna halɩ Gaja aɠayar epi 19 Na kankim na atɔ boɖoboɖo, na akuma Gaja, na ayoɠa to pi na a le waa,"ŋɖe le ka aŋɠulɔ ba sheyi le.Lema ŋde naliɠe amalan 20 Ojo kankim nabatɔ kɔpɩ na atopi naa na le waa,"kɔpɩ ŋɖe aleka amakɔnɔ kali kawili fɔlɩ ɩfuru atonyɩm. 21 Ama ŋma, bɛrɛ bana bayalam ŋma banyɛ ŋda tibre ŋde lam. 22 Arɛ pru ticɛ daa bacɛɛ le palapa ma .Ama ŋdiŋcika shee arɜ ayala ni maa" 23 Na basɩba bataba bor baɠɩciica amɠna asra a le ɠim 24 Na bule bubɔbɔka ɩsiba baɠicica anɠa le ka uwono. 25 Na le pi waa,"ŋpa kadi baja bajiɠiyarɩ balam na kpashɛpi, na ŋde ba kpashɛ pi ma naa bayida pi waa bɛrɛ soŋsono. 26 ɩpaati le kɩm a she nyim na Ama arɛ a le uwono anyɩɠɩ ciica ma apra upi.Naa arɛ ŋde a le kpatakii ma apra atɩŋleeja. 27 Gim ma aŋa leka uwono, ŋɖe aɖa uju sul ma yaa ŋɖe ana yuɠa ma? na mu da anyɩn ciica ɖa arɛ ama atɩŋleeja 28 Anyin ile ŋbeɖe batrɩmu kim ali nu boŋu aminawɛ ni ale nu boŋu 29 Kalam na ŋwuɖa ɠiyarɩ anyina lam ɖa Amawɛi atom a ɠiyare ma 30 Naa iji naa anyin aŋɖiyarɩ ka tebre lam. 31 ŋɠiyare le wa"Simon Simon Sitani nyiŋɠɩ waa akanyim ɖabanakɩ anɔɔ ma akuŋakuŋa. 32 Ama nnyiŋɩ akaki, ama akucinɛ ŋpati doona ʋnati le tuuba ma naa ci ceti tipele akbasoro ɩkashi 33 Pierre le ni waa"ŋɖiyar, ŋkpeɖe buŋu waa mi cr naki saraka ni yaa buce ni" 34 Na Yeesu a le waa, Pierre ŋtileki aciri kaa kana kulu naa ʋtawəla mu akpala ru wa kayɔm na. 35 Naa kɔ na lepi waa,"Sanɖe ŋtima anyima kɩmashe nyim itaa ni ma, ifolo na kɔdɔkɔdɔ, akoɖim heya nyɩ maa?Na ba tele ni naa, baa akɔɖim kihiyɛ tum na" 36 Naa na le pi waa,"Ama nyi ma arɛ awʋɖa ɠitani ma atɔɔ,arɛ awuɖa ufolo ma atɔɔ daaɠima, na arɛ ɠawuɖa ɠapɔɔ na ma ayala atoko naa ashi ɠapɔɔ. 37 Aɖuwaa iŋti le nyim, isim lele ɠeɖe ɠele ɠale ɖaaɠim ma "Na ba karanyi ŋbonɔ baja baki ciica na ŋɠeɖe ɠale Aɠaja ma isɩla ʋpɩʋ 38 Naba le waa,ŋɖiyar, ŋɩ bupɔɔ binyɩʋ naa na le pi waa,"ɩfana ɠɩm. 39 Ba doo boŋo ma, na Yeesu afɩl da acee na le ma olive ka ɠu bu nu lam na bakɩŋja batrɩ ankɩm 40 Na bakpa kankum ma naa na le pi waa"Nyɩŋɩ ma na əpaatɩpaʋtʋŋʋ ni na" 41 Na alɩm na pi naalim na pici, naa,acim ikoyi lam, naa n'anyiŋɩ, naa le wa. 42 Guya, uta sɔlɔ,lim na mu ishɛiŋɖe.Ama amucɩŋsɔlɔka ʋpaa lee na, ama akʋja ʋlee 43 Na malayika ɖɩn alɩɠe nalam, na asheene ɩkashɩ. 44 Sande ʋcine ʋda ɩyoruni ma, naa ni ŋiŋo ikashɛ ni, na fomo ipra ɖa akɔnɔ ma na sɔrtim. 45 Anyiŋoə boŋo ma, natayiɖe na ace abakəŋja sul, akpama naa ŋəpi baɖa ucim=pɩɛka nrma, 46 Naa na le pi waa"muleka iɠa ɠifonyənini?Tama nyiŋɠə naatɩpaa tɩ ʋkpɩkpil nyiŋa" 47 Ɖaa akɔɔ nɛ əlma, ŋkloɖim tʋ na pi na yʋdasɩ, abatɩŋja tɩbɩna nyiu ni kuɖəm ɖa ŋklokayi.Na asla na Yeesu, na acɩra ni 48 Ama, Yeesu a le ni waa,"Yudasɩ nu cɩrə nu na yala arɛ puura? 49 ŋbeɖe baɖa asɩrə na Yeesu,bɩŋə pʋkɔyɛ isara ma, naba le waa "ŋdiyar tɩcimpi bʋpɔɔ waa? 50 Na buɖem acim sarayɛi atrŋleeja, na ala ɠunyɩsono kaɠutɔ 51 Yeesu, acamʋwələ, a le waa"Yiɖema, palama! na kɩna arɛte aɠutɔ, akaɖa ʋshe. 52 Yeesu akɔɔ le waa basaraalaaja kaɖi bajawaa, ŋbeɖe bana kɩɖe ɠaja aɠafala ma brŋdiyar na bawunu na ba pi tita ala"ɩpi apitro lam na əpə yaa? 53 ŋcee ɖana nyim baasa akpanɠana Gaja aɠafala, na kɩtrə bunyɛ amalanna.Ama atɩya na a nyɩŋ ɠukɔŋkɔma ikə, ŋkomo kii kashi. 54 Nabaari Yeesu boŋgo ma, na ba fil ma ni na bacɛ na ni saraa lakayɛr sul.Na Pierre aɠa godoliŋka na kumpi 55 Na baɠu tonu ɠafala kagɩciica na ba mamə asena Pierre asibaɠɩ ciica 56 Usupro tileeja ɖem aŋeni ase utonu kankim na kiɖeni naa le waa,"Usoro ŋdeboo de dana ni" 57 Naa' frɛ na le waa," Usumpro, kima yɔnina" 58 Na kankim ʋɖembo aŋeni,na le waa"ule bɛrɛbɛde ni uɖem" Na Pierre a le waa,"usoru, kima le karɛ na" 59 Buɠonkɔŋ ɠeɖem kankim, nudim bo atana le waa"ija arənde bo bo aɖuwaa a le galilee Gaja. 60 Pierre a le waa"kɩnayɔ ŋɠeɖe ina lemana "Sande analeɠima kpaarɛna acirɩ asɩba nakulu 61 Na ŋdiyar abuŋɠa iŋɖi na akiɖe Pierre.NaPierre a liɠe ŋɠeɖe Yeesu acee le nima"Naa aciiri atikulʋŋ orɔm na taa le waa ka wɔmina akpala inu" 62 Na atadoma asiba layu ucim piyaka. 63 Bɛrɛ ŋbeɖe bcri Yeesu ma na basɩba na lɛʋ ni,na aka ni 64 Na bosu aɠaya, na banataba ni bule na le waa"letɩm aŋa kikaki? 65 Na baŋa lim ni beɖe naa na bere ni ɠanon 66 Gajaɠa koɖa ma, ŋpa kɩ baŋuno kaŋklu, kasaaralaja ka ɖi baja na babɔ ŋɔnja na bawala.Na bacɩna Yeesu baŋklonina ba le waa. 67 ʋta le Kristʋ, le tum"Ama na tele pi waa,"ntale nyim kii tele na 68 ŋta taba nyim bleboo, kii sra tele tomna. 69 Atɔɔnɩʋrɔɔ arɛ pru taase Gaja ikashe kaɠiŋ ɩnyisono ʋlam. 70 Na bawuni ba le waa",kima ile Gaja ɠa pru naa? na tele topi waa,"itii le, ŋle. 71 Naa na le waa"kaɖɩ kɔɔ nayɛ seriya na.Atɩm ɠilapi ɠiriŋɠə na aɠanon.
1 Nabata baƞni na toƞɔ Yeesu apina pityatɩ sule. 2 Nabana paƞɔ na ni wa bəde baƞ arɛ ɖe anapɛpɛ atinpa na kəiba pa sɩa se sar ayɔkɔ na na na lə a Gilɔ pɩ waa ade na kris Gʋya. 3 Na pɩlatɩ anatabani waa akinayu ɖa ba guyariaa na Yeesu a lə ni waa a kina lə 4 na Pilatɩ a na lə na she nkʋlo na aɖi baja waa kmaƞɔ Gabɔ nɔ Gaɖəm na arɛ ɖena. 5 Na babla na lə waa atitaa sama, na fa ƞɔpi Yuda aƞʋni. Doo na Galilinaa sɔa alitia. 6 Pilati arəƞ Gə ma na ana ta ba waa arɛ ɖe alee Galili ka ja naa. 7 Arəƞ waa acee da Hérode a bakm cmja sule na ma na akwa nani Hérode sule tama de Herode Gboo de du Jerusalɛm. 8 Tam ɖee Herode aƞɔ yee suma na ʋucmkər ka buƞbono ʋukpani aɖuaa ɖoo ɖe atiɛ aƞni ashe bukəyi alə alama, atisa waa ataƞɔ alee ma maci kagule sura Guɖəƞ. 9 Adetita ba ni buleyi tutuma, amayee su ka tə lə tunina 10 Ba sara ɩaja ba bɔƞmja baɖe ba ɖa nkəm na paƞɔ nani bulee ni kashi. 11 Herode na abatoƞɔka be deba ləm ni na ile ma be de batileni sari baƞni akara toko api de deka ma na bakoo sheʋu na ni ashe Pilatɩ. 12 Herode na Pɩlatɩ ba pra Gusoro ʋushile ɖe noo ba cee ɩe giworga kuli. 13 Pilatɩ awala ba sara la ja na bakɔ mcɔmja. 14 Na sama ana ɩə piwaa ipina arɛ ɖe tom ɖaa arɛ bɔnɔ masama ayiɖe nyeta bani bʋule ayiyi kmaƞɔ nani nbuɖee ɩna lə alama kaɖəm na 15 Herode boo ka yeƞna ni Ga paƞɔ ka Gaɖə na ni na ɖaa nbʋ ɖee inalɔ ma. Na aye kni acii mana 16 17 ama ntəma bɔ a gutɔ na la mni. 18 Baɖe ba she ti kuro baƞuni na lə waa ba kni acii na ba lam Barnabas. 19 Barabbas ɩə arɛ ɖə mna acee ɖa nkupɔka ashe buboro buɖəm bu buƞ lee npani ma ashe Guyaɖəm. 20 Pila koopɛƞ pɛƞ na lə pi na yɛɛ waa aɩam Yeesu. Ba ɖe bati kro waa ba ka ɩni bakaɩni. 21 Ba ɖe bati krowaa baka lnibakaɩni 22 Na a koo lə pi nriutaja waa nbɔnɔ npaƞɔ ji ale kmaƞɔ alam nnataba waa bakni acii ma na Galam ntəm a bɔ a gutɔ na lamni. 23 Babəlayi ɖe ni kashi waa she ba ka ləni bukʋuru ɖee kakrə 24 Na Pilatɩ anyan təra tʋua waa ngəɖee ba na taba maitile 25 Na ba la arɛ nɖee acee ɖa nkupo ashe bu boroma na ɖƞun ɖee bano tabama na ɩa Yeesu na bʋuciim soɩoka. 26 Ta mə ɖee ba na cə nani ma nabaƞɔ Simən ɖəm cyrene kaja aɖʋuo awarə ma na batoƞɔni nyukura atoƞo atər Yeesu aƞkəm 27 Bakəƞm bawor tutuma ba soro na kəba snprə baɖe bati kə ba rɛnƞ na na yʋa a la mə. 28 Na Yeesu acepra ki ɖe pi na lə waa Jerusalɛm kba smprə pamayu sne muna yu ma she anyiƞgvlɔ na nyibapi 29 31 Aɖua ʋshile tunapiu arɛ tati ɩə waa ʋkumʋ a she baƞʋmkɔmɔrɛ 30 Gəma ba tə ba ti na ɩə abʋnʋ waa fə data ɩam. Na ɩə Gabʋni waa suo tu. Gəma arɛ ta ɩe gəm she gʋyo gʋto lo muni ti pi she Gʋyo gʋkuka. 32 Ba ɖe ba tʋƞn ba pitiri ba nyiu nbe ɖee ba cee mane kə na Yeesu ma. 33 Tam ɖee ba kpa gaɖu ba na yiɖa waa ʋuri ɖi kwama na ba ka lə ni na bapitiri ba nyiu ba sa ka ʋɖəm Gupɛrɛ ɩamə ʋɖəm gusono ɩam 34 Na Yeesu a na ɩə waa ama wɛtə ɖəpi adua kɔ ba yɔ bukɔ bu ɖee banaɩe mana ba ɖee bati yʋga ayɔ kɔ na kə u caca 35 Sama ɖe yiɖe na kiɖee bakən cinja ba ɖee batɩ le nani waa afʋra ba saka itajia ale Gaja pur na, na afʋra aguɩoboo. 36 ɩsɔja gboo batilenanɩ nakəm sə la na ni na she ni vinaigre. 37 Na na lə ni waa ʋutalee yaɖa kə baja ba guyari fura kulo kilopi. 38 Nɔ di ka ɩ mə baɖe baŋn waa nɖe ɩe yaɖa ka Guyari ku. 39 Apitri ɖəm ba ka ɩə ma na ɩʋmni naɩə waa kalee cnristaa fura kulo na fura tʋm boo. 40 Na anyin taja a na ɩə waa kanacu Gaja jiaa akɩ nɖee bakaɩe boo na 41 Atə Gaja ɖee na nbʋnʋ ɖee Ginaɩe ma ɩam na ba kaɩə ntʋn ama nɖee kale nbʋnɖəm na 42 Na a na ɩə na she Yeesu waa ɩige ma ɩam ʋtatɩ pɩ akiŋn yaribo yii ɩa mə 43 Na Yeesu a na ɩə ni waa ɩja ʋrɔnɖee ʋuta ɖa na mu aɩijanani 44 ɩɖee ti lee ga kɔnkɔŋɔ ga koɩonŋɔ taja na nkomo nshe a təm kpataa ali gakɔŋn kɔŋn ciini kaja. 45 ʋushile ɖe ti shee nŋɔkomo ɩkpa ku ʋuŋɔi ŋɔu kan ku ka akpa kuɖe ti fatər na gicii caa. 46 Na Yeesu aŋala na ʋuwəɩə kaŋkra waa amawɛɛ ntwa amʋŋro aɖʋ akanŋni abʋlilə ka bʋɖe ni na anŋkərə. 47 Soja ɖəm nŋ bʋkɔ bʋ saʋra ma na na kʋ ma Gaja na ɩə waa arɛɛ nɖe atənŋ. 48 49 Bɛrɛ nbe ɖee baɖa nkəma ba ŋ bʋ kɔyɩɩ bʋ sara nkəm ma bana kɔwaa ma ba ɖe batɩ kə ba rɛŋɔ. Nbaɖee ba yɔ Yeesu ma na kə ba səmprə nba ɖee ba yalani ɖoo Galiili ma baɖee ba yiɖe doo do na kɩɖe aɩə sʋra nɖee ina sara ma. 50 Arɛɛ ija na nɖawa nsoŋsono yarə na nɖee 51 Kifana she Yosɛf arimatə kampani kaja na ashe bʋkɔ ba sarama. 52 Na a ce tiʋɖa Pilatə a ta ba Yeesu aŋkompa. 53 Na a rəgə ni nyʋkʋra ɩam na para para ni na dra a ce ti ɖʋ nkʋfo ba ko gʋtakəwa kbakana ɖʋ arɛ ɖəm na ma ni. 54 Iɖe ɩe ʋkpe ɖʋ kʋ shile sabaa ɖe tiyɛɛ a sba 55 Ba sŋmprə nbe ɖee ba ɖʋwo na Galiili na Yeesu ma ya la Yosɛf a ŋɔ ɖaa ba ɖʋ Yeesu ma. 56 Na ba kɔɔ a cee kpe ɖee itʋ ɩarii ma na ba ɖee ba yee tiŋro sobaa kʋ shile ɖaa mʋra a ɩəma.
1 Bʋkɔɩ kʋshilè ʋsshilè ʋsəbaka, a ce ʋnyiƞu gajakajaka atoƞo na Yeesu ɩtʋlaarɩ. 2 Ba ƞə wàà ʋnyiƞu ʋ lee na Yeesu aƞkuFo kaƞyu na. 3 Ba kpa ncəƞ ma, kə ba ƞə ɩkoyar Yeesu aƞkompa na 4 ɩ tɩ pɩ wàà kə ba na yɔ ba Faƞa galaƞ ma. ƞə ma bɛrɛ banyiʋ ba kul ba laƞ n'ɩtoko basonsoro (Baƞərə) ma. 5 ɩ ji wàà basəmprə , ba cee sə atən n'asampəna ma, na ba sasa babʋyɛ na gatəna ama, na ba tə pɩ wàà: Mʋ laƞ na ɩ na yɛɛ arɛɩ a ɖa ƞƞuro nɩ ma bakona nɩ? 6 K'a ɖa atiya na, ama ɩ lee kpatakɩɩ. Liga ma ɖaa a lə n'anyin tan nɖee a naa ɖa galilee ni ma. 7 Naa naa lə wàà, ɩ sɩm arɛ ʋpur a ɖoo babɔnja banyɛ nɩ ba akal nɩ ƞkʋra a kɔɔ ƞənə. 8 Basəmprə ba lige bʋlei bʋɖe naa akɔɔ Yeesu aƞkuFo sul. 9 N'a lə galei gaɖe ashee bɛrɛ təb wʋɖən na basaaka baƞunii. 10 Mbaɖee ba lə ayɔkɔ ɖe ashee Yeesu abaƞkənja ma na gəƞ, Maari Magaɖala ka, Janɩ, na Maari Jaki anar na basəmprə mbaɖee ba cee ɖa n'apɩ ma. 11 A Faawɩɩ ɖe a ɖoo kʋ na basəmprə kə ba shee nɩ ɩja na. 12 Ama na Piyɛɛ a ta acuu ace Yeesu aƞkufo kaaɖu. A sasa agayɛɛ ma, n'aɖe gboo a ƞə akuro ɩfɔnɔ. Na Piyɛr a shɛʋ agaɖu na taba akʋlɔ bʋkɔɔ bʋ lee ma. 13 ƞə ma, ʋshilè ɖe nɔɔ na Yeesu abaƞkənja banyɩʋ ba ce gapapiri ba na yɩɖa wàà Emoo ma nɩ ga lən na Jerusalɛm ɖaa ɩkilo ɩshiriu ma. 14 Na ba lee ɩfaawɩɩ ɖaa ga Sara ma. 15 ɩ pɩ wàà, tam nɖee ba na lee Faawɩɩ na bɔbɔ na ma ma; Yeesu aɖe kim asəla na pɩ atəwə gasana na pɩ. 16 Ama, binyine k'ɩ səra ayɔ nɩ na. 17 Na Yeesu a lə wàà, Faawɩɩ apaƞa na ɩ na lee na sara na ma? Na ba lee koro Baƞunii apra shɛlɛm. 18 Na bʋɖən ba na yiɖa wàà kleopaa ma, a tələ ashee nɩ wàà, akinɖənɖən ʋ ɖa ka Jerusalɛm k'a yɔ bʋkɔɔ bʋ lee ɩshilè nɖe nɩ ma na. 19 Na Yeesu a taba pɩ wàà, Maakɔ? Na ba lə nɩ wàà Yeesu Nasarɛti kaja laƞ. Nɖee a cee lee anabi akaƞkra Gaja kabʋlei nɩ samaa ɩnyine nɩ ma. 20 Na ɖaa basaaralaaja na bakəmcinja ba tɔɔ nɩ ashee ba laa aƞuro naa akal nɩ n'aƞkʋra ma. 21 Gɩ cee tɩ saa wàà a naa Fʋra ɩsəraɩla. 22 Ama basəmprə baɖən atɩgɩcuca ba kara atʋ biti abʋmbɔnɔ ace Yeesu aƞkuFo kaaɖu. 23 Bapigii kə ba ƞə aƞkompa na. Na wàà ɩjinɖi ba lə baɖee wàà a ɖo ƞƞuro ni. 24 Bɛrɛ baɖən ba cee ɖa n'atʋ ma, ba ce Yeesu aƞkuFo sul naa aƞə ayɔkɔ ɖe ɖaa basəmprə ba lə lə pɩ ma. Ama ʋni kə ba ƞə nɩ baa cei na. 25 Gəƞ ma, na Yeesu oo! Bɛrɛ mbaɖee kə ba wʋɖa gƞfaƞa na ma, naa kə ba na shee ɩja were bʋkɔɔ annabi mana ba na lə pɩ na ma. 26 K'ɩ Fana Krist a yalanshɩ ayɔkɔ ɖe laƞ naa aƞə ʋkʋmʋ aa? 27 N'a a səba na Mohiis na anabi mana naa a kʋɖa bʋkɔɔ bʋ lee abʋja ma. 28 Ba səla na mpa', nɖee nɩ ba na ce ma, na ba yɔ wàà ka kə Fəl ace gaɖu ləƞka. 29 Ama na ba cee cee nɩ na alə nɩ wàà, ɖa n'atʋ aɖʋwàà gɩjibɔƞɔ gɩ səla na ʋshile ʋ ti Fəɖa. Naa kpa asə na pɩ. 30 Tam nɖee ba sə tebirii laƞr ma, naa a tɔɔ boɖoboɖo. A kʋma boƞo ma, naa a yiɖa pɩ n'ashee pɩ. 31 Na binyine ɩ tine na ba yɔ nɩ. Naa a nyeƞe baƞyɩɩ. 32 Baɖe ba tɩ lə wàà atɩFolo kɩ yɔ wàà ɩ shɩ ʋtonu tam nɖee a na lə n'atʋ ʋnyiƞca laƞ naa naa kʋɖa ɩyɔn na shee atʋ ma aa? 33 ɩ lee ba ta sʋbaa gajikʋɖaka ma, na ba kɔɔ Jerusalɛm naa aƞə bɛrɛ təb n'ʋɖən baɖe na mbaɖee na pi ba, cee bʋƞa awala ma. 34 Na lə wàà, ɩkoyar alaFʋ kɔɔ ƞƞuro ni naa a ɖoo sɩmɔɔ kampa nɩ. 35 Baɖe ba tɩ lə bʋkɔɩ bʋ pɩ ashee pɩ ʋnyinca laƞ ma. Na ɖaa ba ba yɔ nɩ tam nɖee ba yʋga boɖoboɖo a ɖur ma. 36 Tam nɖee ba na lə ayɔkɔ ɖe kabʋlei ma, na Yeesu agɩlopi a kpa bagɩcuca naa a lə pɩ wàà, ʋɖaʋ fɛɛ ashee anyɩn 37 Asampəna ɩ kpa pɩ naa kə ba kɔɔ yɔ ɖaa ba lee na ma, baɖe ba tɩ tam wàà ba ƞə ƞƞuro nji. 38 Na Yeesu a lə pɩ wàà, Maakɔ laƞ na ɩ kpa yɛrɛ yɛrɛ na mʋ laƞ na ɩni kajaFaƞa ɩ na pɩ anyɩFolu nɩ na shee anyɩn? 39 ƞə ma amanyɛ na amɩkei, aƞgɩlopi jɩ ɩja. Fɔm m'amʋ naa aƞə. Jinɖi k'a na wʋɖa gitaƞkʋpi koo akəwa na. 40 A na lə gəƞ ma, naa Faƞa pɩ anyɛ n'ɩkəi. 41 Ðaa bɩcine ɩ kər na kə ba k'a na shee ɩja na naa naa ɖa biti nɩ ma, naa a taba pɩ wàà, ɩ wʋɖa akoɖən atiya ɩji aa? 42 Na ba Faƞa nɩ gaFɩlɩ gakʋgaka na gʋkɔrɔ cei. 43 Na Yeesu a cam naa ajɩ bɩnyine nɩ ƞkəƞ. 44 Na Yeesu a lə pɩ wàà gani jɩ ɩ bʋƞa na lə anyin tam nɖee n ɖa n'anyin ma. N lə anyin wàà, ɩ sim bʋkɔɔ ba ƞɔn amalaƞ Mohiis agʋpɔ (amʋra) nɩ, ananbi mana nɩ na ɩsom nɩ ma ɩ lee. 45 Naa kaɖa ƞkomo ashee pɩ naa bʋkɔɔ ba ƞɔn ma kaashɩ. 46 N'a lə pɩ wàà, gəƞ ma, ba ƞɔn wàà, Krist a taa jɩ ɩshɛɩ ama ʋshilè ʋriutaja, a taa kɔɔ tɩ ƞənə bakono nɩ. 47 N'aƞyiɖa ba tə ba Faƞa tuuba aleeka na suuru acamka bʋtəna bʋƞuni nɩ asəba Jerusalɛm. 48 ɩ lee səriyaa aleesʋra ɖe. 49 Ntə ma togo anya laƞ bʋkɔɔ amawɛɛ a cee nyaʋ ma. Ama, ɩ tɩɩ ɖa mpabʋmbɔnɔ nɩ naa ɩ yee wʋɖa gaja laƞ kɩkashɩ. 50 Na Yeesu aye ce na pɩ Betanii kagʋsaʋ. Ba taa banyɛ ma, naa ɖʋ pɩ albarka. 51 ɩ tɩ pɩ tam nɖee a na ɖʋ pɩ alarka ma, a paɖa na pɩ na ba laa nɩ na gaja laƞ. 52 Na ba lee nɩ bɔɔta naa akɔɔ shɛʋ Jerusalɛm n'ʋciƞkərka ʋbʋmbɔnɔ. 53 Baɖe ba shi ti ɖa ʋnyiƞu kaƞku nɩ ba tam apaƞa na na Gaja albarka.
1 Vsǝbv ni galei gacee ka ada, na galei ga da gaja sul, galei gade galee ka ga. 2 Ga cee ada gaja sul vsǝbu ni. 3 Alee ka ayɔkɔ uŋŋunii, akɔdǝn unana yi waa kilee ka na ma. Galei gade galee ka bvkɔi gi shi na ŋǝ iŋunii ma, a kɔdǝn ki saa waa ki lee aleeka na. 4 Alee ka ŋŋuro, na ŋŋuro, na ŋŋuro nde ncee alee vkadv a shee bɛrɛ. 5 Vkadv vti kada nkomo na nkpmo kiŋsǝra asǝu vkadv de na. 6 Vkadv vti kada nkomo na nkpmo kiŋsǝra asǝu vkadv de na.6 Gaja gatǝm vsoro dǝn bati yida ni waa: Yohana. 7 Na api a laa sǝriya ashee vkadv de, naa baa aŋa a shee ija. 8 Yohana ka lee vkadv na, ama a pi pi a laa sǝriya ashee vkadv. 9 Vkadv de vlee ka yaya kvja ndee vna kada bɛrɛ baŋunii ni. 10 Alee ka dulinya, naa cee da dulinya ni,ama dulinya ka yɔ ni na. 11 Api abaja sul, ama asamaa, ka cam ni na. 12 Ama mbadee ba cam ni mbadee ba shee aŋyida ya ma, a shee pi iko waa bapra Gaja bapur, ba ŋvm pi. 13 Ki lee na akɔnɔ na, ki lee na gvrilɔ na, ki lee na arɛvsɔlv na,ama gaja kvsɔlv. 14 Na galei gade ga pra daa arɛ ma,ada atigicuca. Gi ŋǝ̀vkvmv,vkvmv de vlee aŋcaa ni kvja na, daa vyifalpi soroa dǝŋkɔnɔ adoo na ayar sul api ma, vkvmv ndee vdee yaya kvja ma. 15 Yohana alaa ásǝriya, akuro na lǝ waa: Agalei ji ŋcee na lǝ waa: vdǝn atv na pi, advwoá atɔnaɔ amv ada. 16 Sǝriya ndee Yohana a na laa na shee Yudaa kǝbaja batǝm basaraalaja na lefumana badoo na Yerusalɛm 17 api a sul ataba ni waa Aŋanaki? Na a lǝ pi gbagbaraa ka lugo pi na waa: Ade kalee Kristo na. 18 Na ba taba ni waa: Gǝŋ ma, aŋanaki?Aki na Elii?Na atǝlǝ waa: Kǝma lee vlee Anabi naa? Na atǝlǝ ashee pi waa:Aal. 19 Sǝriya ndee Yohana a na laa na shee Yudaa kǝbaja batǝm basaraalaja na lefumana badoo na Yerusalɛm api a sul ataba ni waa Aŋanaki? 20 Na a lǝ pi gbagbaraa ka lugo pi na waa: Ade kalee Kristo na. 21 Na ba taba ni waa: Gǝŋ ma, aŋanaki?Aki na Elii?Na atǝlǝ waa: Kǝma lee vlee Anabi naa? Na atǝlǝ ashee pi waa:Aal. 22 Nabalǝni waa:Aŋanaki sà naa gi cê na mbuye ashee m̀badee batǝm a tv ma aa! Aŋanaki ! 23 Na atǝlǝ waa:Amvna vwǝlǝ ndee vna kuro vteru ni ma: Pɛmpɛŋɛ ma vnyiŋca ashee ndiyar daa Anabi Esaii ab́vŋa a lǝ ma: 24 Fariisi kǝbaja batǝmi bɛrɛ badǝn bataba ni waa. 25 Itajiwaa kalee Kristo na, ka lee Eliina, kalee Anabi na, mvlaŋ na vna mǝna bɛrɛ bvto? 26 Na Yohana a tǝlǝ a shee pi waa: Amv ntimǝna bvtoni. Ama, vdǝn a da anyiŋgcuca ki yɔ ni na. 27 A cee da námv n yetipi. Kǝ ma caa simbaa cei ma kur atǝn akvdá ankɔdɔkɔdɔ kvlɔna. 28 Betanii na a lesva de isara yurdani kaato kagvsav gaduu Yohana amvna bvto alaa ma. 29 Kaajikvdaka aŋǝ Yeesu atv na pi asul ma, na a lǝ waa: ŋǝ ma Gaja kaaraŋkori ndee ana shɛr dulinya aŋunii kambɔnɔ ma. 30 Vni na ncee lǝ waa: Ndee atvnapi ma, awu amv:Advwaa. Acee da námv ŋye pí. 31 Kǝ ma bvŋa yɔ ni na, awa naa ba laa ni afaŋa Israɛl laŋ na ;pi ati na mǝna bɛrɛ bvto alaa. 32 Yohana alaa sǝriya waa:nŋǝŋŋuro ŋrǝgǝ nálaŋ daa alikuku andilaŋ ma. 33 Kǝ ma bvŋayɔ ni na, ama ndee atǝm amv mmǝna bvto ma, a lǝ ka waa: Ndee ŋŋuro ŋrǝgǝ ada nadilaŋma vni a naa mǝna bɛrɛ na ŋŋuro ŋsoŋsono. 34 Ŋŋǝ naa a laa sǝriya waa. Vni na Gaja vpur. 35 Vshile vfɔli Yohana na abakǝŋja banyiv bada nkǝŋ ma. 36 Na ba ŋǝ Yeesu ana fǝl ma, na alǝ waa:Gaja kaaraŋ kori ganookama. 37 Yohana abakǝŋja banylv barǝŋǝ alǝ gǝŋ ma,na batǝn Yeesu aŋkǝm. 38 Yesu abvŋa ŋkǝm aŋǝ pi batǝn aŋkǝm ma,na ataba pi waa: Mvnv i na yɛɛ?Na batǝlǝ ashee ni waa:Mvnv i na yɛɛ?Nabatǝlǝ ashee nl waa:Ndiyar ŋka na akaadu? 39 Na atǝlǝ ashee pi waa:Pi ma atiŋǝ. Na batǝr akǝm atiŋǝ gadul adama.Na ba lal asul ḱvshile de, advwaa:lde kǝ bvkɔŋkɔŋɔ tǝb boŋo. 40 Yohana abakǝŋja banyiv mbadee batǝr Yesu aŋkǝm ma, ḱvdǝn na ba na yida waa:Andree Simɔɔ Piɛɛr a par nagǝŋ. 41 A sǝbaka awa návŋono Simɔɔ, naa alǝ nlwaa: Gi ŋǝ meesi Kristo. 42 Na atɔɔ nl a ce na Yeesu sul.Yeesu aŋǝ ni ma, na a lǝ waa: Aklna simɔɔ, Yohana vpur. Batiba naa yida aku ŋntǝmǝ waa:Piɛɛr. 43 Vshile vfɔk Yeesu a na yɛɛ atǝbǝ a ce Galilee ma na awa na Filiipu naa lǝ nl waa tǝr amvŋkǝm. 44 Filiipu alee Bɛtisaldaa kaja na adeŋna Andree na Piɛɛr. 45 Filiipu a wa na Natanaɛl naa alǝ ni waa: Ndee Musa aŋɔn gvpɔ ni, na anabi mana ba lǝ a galei ma,gi wa na ni, vni na gǝŋ Yeesu, Yosɛfv vpur Nasarɛɛti kaja. 46 Na Natanaɛl ataba ni waa:bvkɔ bvŋǝrǝ bvdǝn bvti bv sǝra a doo na Nasarɛɛtiaa?Na Filiipu alǝ ni waa:pi gi ta ati ŋǝ. 47 Yeesu a ŋǝ Natanaɛl a tv a sul ma,na alǝ agalei waa Israɛl ḱvpi kpakpa yayakaja anookama mpaapaa ndǝn kinda nani na. 48 Na Natanaɛl ataba ni waa: nka ńvyɔ namv? Na yeesu abvye ni a lǝ ni waa: Naa Filiipu ayido akl, ncee ŋǝ a kl fiigi kaŋkǝmǝ. 49 Na Natanaɛl abuye nl waa:Ndiyar vlafvlee gaja vpur! Israɛl kagvyarl. 50 Na Yeesu abuye nl waa:ŋlǝki waa ŋŋǝ akifiigi ka gvyo kaa mana ma laŋ na vshee ya aa? vtaa ŋǝ alesvra ibvnbɔnɔ l wunde ma. 51 Na alǝ waa:ya ya nti lǝ aki, vtaaŋǝ ntine naa Gaja ḱimalaika ba naa bodo na rigǝ ɑrɛpur laŋ.
1 Ɩshɩle ɩrlu kan kǝm na ba lee shiiye cana galilee ka npanɩ yeesu nar gboo ada nkǝŋ. 2 Na bayɩda yeesu na abakǝŋja gboo shɩɩ ye de ni . 3 Bʋkana bʋsanka bʋbon ma na yeesu nar alǝ nɩwaa bʋsanka bʋʋbon>> 4 Na yeesu atǝlǝ ashee nɩ waa <<ʋsɩŋpǝrǝ gapaŋa jɩ angaja ŋcǝn? ama tam kakana cim na>> . 5 Na anar alǝ ashee batǝnleja waa << baa gapaŋa jɩ alǝǝ anyɩn lee ma>>ɩ . 6 Saade asara ɩkoloŋ de da nkǝŋ ndee yʋʋdaa kǝbaja ba na lo na lee na ba gushile ma. 7 Na yeesu alǝpi waa << riŋǝma asara de na bʋto>> gǝŋcɩ bafʋr bʋto asara de ni ariŋe. 8 Kakǝm na yeesu alǝ batǝŋ lee ja waa << kǝdǝ ma bʋto bʋde aceti shee shiiye ka ndiyar na ba lee daa gǝŋ ma. 9 Shllye ka ndiyar akǝm bʋto nbʋdee ba cǝpǝra na bʋkana bʋʋsaŋka ma ama kayɔ gadu ngadee bʋʋduo na ma na ma na (a ma batǝŋleeja nbǝdee bakǝdǝ pi na ma bayɔ daduu bʋduo na ma na ma ) gǝŋci ayɩ da wetaʋharʋ na lǝ nɩ waa. 10 Bɛbɛ baŋunu ba na tɔnɔ na bʋkana bʋsanka bʋsoŋsono bʋashee bɛbɛ kakǝm bade bati pina bʋburoka gʋya saa ndee bɛbɛ ba shiboŋo ma ama akɩ ʋlugo bʋkana bʋsan ka bʋsoŋsono hali nyimǝ. 11 Maa maa cɩ cana galilee kajade aleeka maa maa cɩ asǝka ndee yeesu alee ma afaŋa ka ʋkʋmʋ gǝŋcɩ abakǝŋja ba wʋʋda nanɩ ʋcɩne. 12 Ka ŋkǝm na arǝgǝ ace kapanɔm adeŋ na anar na bapar na aba kǝŋjo nab ada nkǝŋ ashee ɩshile cel. 13 Yudaa kǝ baja ba jiŋgaarri bana yɩda waa paak ade sǝla na yeesu abodo ce yerusalɛm. 14 Na aŋǝ ʋnyiŋu kagafala nɩ bɛbɛ nbedee ba na yala ɩna na ɩbɔrl na ɩlikuku. ma na ma ɩtaŋfʋbaja gboo bǝde basǝ. 15 Gaŋci atǝwa ʋlɔ alee gɩɩkpasapi. naa akǝrepi aduo na ʋnyiŋu kagafala nɩ, na ɩbɔrɩ na ɩna naa rama rama bataŋfʋʋbaja bɩtani atǝn na apǝkǝl bltǝɍbiri abǝda . 16 Na alǝ alikuku kǝbayalaja < anyɩn ayɔkɔ ɩlǝŋgadu na tia ŋ paama lee ama wʋyǝ agafala gʋfala kagadu na>> 17 Nkǝn na abakǝŋja balige waa ʋŋʋu lǝ waa << akaa fala abakǝŋkaari ati shi ami>> 18 Nkǝŋ na yʋdaa kadi baja ba tǝlǝ ashee ni waa << makɔ nafaŋa waa alsʋra ndee ʋlee ma ɩda deidei>> 19 Na yeesu atǝlǝ ashee pi waa << bapi ʋnyiŋu kagafala ŋgade naa mataa ji ayide alaŋ ʋshile ʋriutaja.>> 20 Na yudaa kadibahja ba lǝ waa << vnyŋu ka gafala ŋgadee bʋja ɩshinyiʋ ni ɩkoloŋ acǝ ma na aki ʋnaata alaŋ ʋshile ʋriutaja aa? >> 21 Baa saa paŋa ana lǝ ʋʋnyiŋu ka gafala kagalee ma agʋlɔ ka galei ji ana lǝ. 22 Aŋene aduo bakono ni ma kaŋkǝm na abakǝmja bayelige waa acee lǝ bǝde gǝŋ na ba wǝ da na ʋŋʋn ʋcine aciŋe na bʋleii ŋbʋʋdee yeesu acee lǝ pi ma . 23 Saa ndee ada yerusalɛm pak ka jiŋgari kaŋkǝle ma bɛrɛ tuutuuma ba wvda ka vcine na aŋyida baŋe maa maaci kalesvra ndee alee ma. 24 Ama yeesu kafaŋapi agvlɔ na advaa ayɔ pi baŋunu. 25 Advaa ki siŋ waa arɛ dǝn alaa baseria ashee ni na advaa agɍilopi giyɔ bukɔ ŋbudee buda arɛ vcine ni ma.
1 vsoro dǝn na ba na yida waa Nikodɛmv, alee Fariisi na, naa a lee Yudaa kǝbaja bandiyar dǝn. 2 Na ace Yeesu sul gijibɔŋɔ a lǝ ni waa:ndiyar gi yɔ waa vlee acereka ndee a doo na Gajo sul a pi ma na, advwaa vdǝn kaasǝra alee maamaaci kalesvra ndee vna lee waa ma na, na gaja kaa da a sul na. 3 Na Yeesu abuye ni waa:ljalja nti lǝ aki waa: na kǝ ba ŋvm arɛ gihɔlina kaa ŋǝ gaja kaayaputǝna na. 4 Na Nikodɛinv ataba ni waa:Bal na ba kɔɔ ŋvm arɛ a kpǝr boŋo ma kaa kɔɔ asǝra kǝwa anar ancǝna ni naa ba kɔɔ a ŋvm ni gifɔli na. 5 Na Yeesu abuye ni waa:ɩjaɩja na kǝ ba ŋvm arɛ na bvto na ŋŋuro ŋsoŋsono na, kaa sǝra akpa gaja kaayarɩtǝna nɩ na. 6 Bvkɔɩ bvlee gvrɩlɔ ma, gvlɔ kv, bvkɔɩ bvlee ŋŋuno ma,ŋŋuro ŋjɩ. 7 Ɩpaa kpa akɩ biti na,nlǝ kɩ waa: shee ba kɔɔ a ŋvm aki gi fɔli ma na 8 Gvsǝrǝ gv ti wu daa gvsɔlɔ ma.Vti rǝŋǝ kantò gi, ama ka yɔ gaduu gvdaa ma na.ka saŋkɔɔ ayɔ gaduu gv na ce ma na.Gǝŋci ida a shee arɛ baa apaŋa ba ŋvm ni ŋŋuro ni ma. 9 Na nikodɛmv ataba waa bai na gvlesvra gvde gv na lee. 10 Na Yeesu alǝ ni waa: vlee afaŋaka na Israɛl ni ka ti kaashi alesvra de aa? 11 Ɩjaɩja, gi ti lǝ bvkɔɩ gi yɔ ma,naa naa laa sǝriya bvkɔɩ gi ŋǝ ma, ama anyin ki na yɛɛ ɩtǝlǝ ata sǝriya na. 12 Nta naa lǝ alesvra itǝnaja, na ki shee ɩja na,nta lǝ alesvra alaŋlaŋ kija ba na isheeɩ ija? 13 Vdǝn ka bodo alaŋ ayɔ na, na ki lee arɛpur andǝndǝn koŋ arǝgǝka na laŋ api na. 14 Daa Musa a taa vbu alaŋ vteru ni ma, gǝŋ ci ba taa Arɛpur alaŋ. 15 Naa Arɛ ndee ashee ni ija ma awǝda ŋŋuro ndee kiŋwǝda gayala na ma. 16 Advwaa Gaja gasɔlɔ dulinya ma, awǝda ŋŋuro ndee kiŋwǝda gayala na ma. 17 Gaja kaa tǝm vpur a pi ati kǝ dulinya a galei na, ama naa dulinya aŋǝ ndiŋsono afvra. 18 Ndee a shee ni ija ma, kǝ ba kǝ a galei na,ama ndee ka shee ni ija na ma,ba kǝ a galei boŋo,advwaa ka shee Gaja vpur vdɔŋkɔnɔ de aŋyida ija na. 19 Advwaa vkadv vpi dulinya ni ma, na bɛrɛ babla vkadv, naa a sɔlɔ ŋkomo,balesvra ki cim na ma laŋ. 20 Advwaa ndee a na lee mbɔnɔ ma, aŋo vkadv na, ka sɔlɔ vkadv na, advwa vkadv vtvvtina ifri. 21 Ndee atoŋo ija ma, a na da vkadv ni, naa gaja Kalesura ndee a na lee ma, idoo gbagbaraa ba naa ŋǝ i. 22 Gani kaŋkǝm na Yeesu ńabakǝmja ba ce Yudee kaatǝna ni. Naa alee ishilenyiv dǝn nkǝŋ amǝna bɛrɛ bvto. 23 Yohana gboo ade ti mǝna bɛrɛ bvto enɔni ni acim na salim advwaa bvto bvyɔgɔ nkǝŋ.Bɛrɛ bade ba ti pi asul ade ti mǝna pi bvto. 24 Kasaa de kǝ ba ka na dv Yohana sarka ni na. 25 Nkǝŋ na vbɔbɔv dǝn vpi Yohana abakǝŋja naa Yudaa kaja dǝn bagicuca,adv bagvshile ba na lee na bɔɔta ma kandi laŋ. 26 Bakɔɔkɔɔ api Yohana sul ma, naa alǝ ni waa: Ndiyar, nde abvŋapi akasul yurdaani kaato na gvsav gvsaaka,naa v laa sǝriya alaŋ ma,ati mǝna bɛrɛbvto unyimǝ na baaŋa a na ce asul. 27 Na Yohana abuye pi waa: Arɛ dǝn amana alee akɔdǝn nu ji waa ki lee gaja gashee ka ni na. 28 Anyiŋgilopi itu sǝra alaa sǝriya, ncee lǝ anyin waa: Kilee amv na Kristo na:Ama batǝm amv na ,a naa tɔnɔ. 29 Weetav hanv ajee vsǝmprǝ, weetav harv vsoro a na sǝ vbo laŋ na,narǝŋ weetav harv vwǝlǝ ide kǝr vcine. Galaŋ anii ŋgade gati kǝr amvcine. 30 Ɩsǝm a naa ce ŋyu, naa amv ma kǝwa ŋkǝm. 31 Ndee adoo na atǝn ma a lee atǝnaja na ana lǝ alesvra itǝnaja. 32 Ndee adoo na alaŋ ma, adaka baamvnv kandi laŋ. Ana laa sǝriya bvkɔi aŋǝ a rǝŋǝ ma: Ama vdǝn ka cam asǝriya atǝlǝ na. 33 Ndee acam asǝriya atǝlǝ ma,a yɔ ka waa Gaja ga wǝda ija. 34 Advwzz ndee gaja ga tǝm ma, a na lǝ gaja kabvlei adv maakɔ laŋ gaja kaa na faŋa aŋŋuro nfana fana ashee ni na. 35 Gvya gvsɔlɔ vpi naa akǝwo na baa mvnv adv anyɛ ni. 36 Ndee a shee vpi ija ma,awǝda ŋŋuro ndee kiwǝda gayala na ma, ndee ka shee vpi ya na ma, ndee ka shee vpi ya na ma,kaa ŋǝ ŋŋuro na,ama gaja ḱvnyana vda k ́vnyana vda k ́arɛ laŋ.
1 Advwzz ndee gaja ga tǝm ma, a na lǝ gaja kabvlei adv maakɔ laŋ gaja kaa na faŋa aŋŋuro nfana fana ashee ni na. 2 Gvya gvsɔlɔ vpi naa akǝwo na baa mvnv adv anyɛ ni. 3 Ndee a shee vpi ija ma,awǝda ŋŋuro ndee kiwǝda gayala na ma, ndee ka shee vpi ya na ma, ndee ka shee vpi ya na ma,kaa ŋǝ ŋŋuro na,ama gaja ḱvnyana vda k ́vnyana vda k ́arɛ laŋ. 4 Nʼihiɛ ni waa: Akul na Samarii. 5 Na akpa mpa ndǝn ni ba na Yuda waa sishaar acǝm na yacɔɔb agawara ŋgadee a shee Yoshɛfv ma. 6 Yacɔɔb alɔkɔ dǝn a de da ŋkǝŋ,Yeesu adoo na gasa na akpa ide kpa ni, na asǝ lɔkɔ de kaanɔ laŋ, ide ti lee daa bvkɔŋkɔŋɔ bvnvn ma. 7 Vsǝmprǝ asamaarija api a li bvto ma, Yeesu a lǝ ni waa:shee a mv bvto ma nyem. 8 Ka saa de, a bakǝŋja ba ce mpá ni ba shi vjiv. 9 Nkǝŋ na vsǝmprǝ asawaarija a lǝ ni waa:Mvlaŋ na aki Yudaa kaja v na taba amv asamaarija bvto a nyem? Advwaa: Yudaa kǝ ba ja na basamaarija kǝ ba na rǝŋǝ na bawor na. 10 Na Yeesu a bvye ni waa:Maa vyɔ gaja kagvjɔɔ na ndee alǝ aki waa shee amv bvto ma nyem ma, maa akulopi aki waataba ni bvto naa ashee aki bvto mbvdee bv na shee arɛ ŋŋuro ma. 11 N'vsǝmprǝ alǝ ni waa:Ndiyar kawǝda galɔkɔsǝwa na lɔkɔ aye loŋ nka n'vnaa ŋǝ ŋŋuro kabvto. 12 Vwu ataya bumbɔnɔ Yacɔɔb ndee ashee atv lɔkɔ inde agilopi anyem ka bvto ade na bapur nibɔrrifɔaa? 13 Na Yeesu atǝlǝ ashee ni wa:Arɛ í anyem lɔkɔ nde kabvto ma, vtunyem vtvvkɔɔ a kǝ ni aciŋǝ, 14 ama arɛl anyem bvto mbvdee ma shee ni ma,vtunyem kvvkɔɔkǝ ni ayɔna, ama bvto mbvdee ma shee ni ma, bvti bv pra mbulo ndee ncide a doo na ŋŋuro ndee kiwǝda gayala ni na ma na pi. 15 N'vsǝmprǝ a lǝ ni waa:ndiyar,shee amvbvto bvde a naa vtuyem vpaa kɔɔ kǝ amv,ma paakɔɔ pi ati li bvto na. 16 Na Yeesu a lǝ ni waa: kvta ati yida akakul ipi. 17 N'vsǝmprǝ alǝ ni waa:Kǝ ma wǝda gvkulo na,na Yeesu a lǝ ni waa:vwǝda ya alǝ waa ka wǝda vkulo. 18 Vwǝda bakulo banvn, ndee akinnani ida ŋnyimǝ ma ni ka lee akakul na.Ngadee vlǝ ma ija ni. 19 N'vsǝmprǝ alǝ ni waa:Ndiyar, nti ŋǝ wa anabina ki. 20 Gvbvnv ŋgvde laŋ na atǝbaya ba lee bɔɔta nanyin ilǝ waa:Yerusalɛm na ba na lee bɔɔta. 21 Na Yeesu a lǝ ni waa: shee ŋgadee nna lǝ aki na ija, waa:Alvwaatr dǝn a taati pi kukɔɔ na lee gvyà bɔɔta gvbvnv laŋ naa, ku kɔɔ na lee bɔɔta Yerusalɛm na. 22 Anyun iti lee bɔɔta bvkɔl kiyɔ na ma.Atv gi ti lee bɔɔta bvkɔl giyɔ ma.Adwaa:Ndiŋsono ndoo na Yudaa mana sul na. 23 Alvwaatv dǝn atvnapi, alvwatv de akpa boŋo,mbadee ba na lee bɔɔta n'ija ma, ba lee gvya bɔɔta n'ija na ŋŋura,advwaa bani pi gvya ana yɛɛ ba na lee ni bɔɔta. 24 Gaja ga lee ŋŋuro nŋi, mbadee ba na lee ni bɔɔta ma, isim ba lee ni n'ija na ŋŋuro. 25 N'sǝmprǝ alǝ ni waa:Gi yɔ waa: Nkǝlǝ meesii ndee ba na yidawaa Kristo ma, kpa a taa kvda baa mvnv lye atv. 26 Na yeesu a lǝ ni waa: Amv ndee nna lǝ n'aki waa:ma, amv na. 27 Ka saa de na abakǝŋja ba kpa. N'ilee baŋunii biti daa a na lǝ n'vsǝmprǝ ma,ama bvdǝ kanyiŋǝ alǝ ni waa: Ga paŋa ji v na lǝ na ni kokoo mvnu v na yɛɛ na ni na. 28 Kǝŋ na vsǝmprǝ, a pala a bvce, naa a ce mpá ni,a ti lǝ bɛrɛ waa: 29 Pi ma ati ŋǝ arɛ dǝn alǝ amv bvkɔi nlee ma, ki shi lee vni na Kristo aa? 30 Na ba doo mpá ni ace asul. 31 Ka saa dǝ abakǝŋja bade bati pam ni waa:Ndiya,ji vjiv aa. 32 Ama a lǝ pi waa:Nti yɛɛ maji vjiv ndee ki yɔ ni na ma. 33 Nkǝŋ na ashee ni aji boŋo yaabai? 34 Na Yeesu atǝlǝ a shee pi waa:vjiv ndee ma ji mana gǝŋ waa: shee ma lee ndee atǝm amv ma vciŋsɔlɔka aboŋo nai. 35 Ki na lǝ waa: kàkà icim iŋɔrɔ inam ma batiba bvn ayɔkɔ aa? nti lǝ a nyin, taa ma anyiŋbvyɛ akide bvwara bv kpǝr boŋo babvn. 36 Ndee ana bvn ma, bati ba sǝlani, a na wala ipi ni na shee ŋŋuro ndee kiŋwǝda gayala na ma, naa ndee adu na ndee abvn ma ba man ada vciŋkǝrǝka ni. 37 Ŋgade ga lee ija ni waa: Asaaka adu n'asaaka abvn. 38 Ŋti tǝm anyin, kvlamace ati bvn basaaka biwara ni gaduu ki fvm na, naa basaaka ba fvm i kpa biwara ni ma. 39 Basamaarija tuutuuma ba shee Yeesu ya, adv gale i vsǝmprǝ alǝ pi waa: A lǝ amvalesvra iŋunii dee ma laŋ. 40 Nkǝŋ na basamaarija mbadee ba ce a sul ma, bapǝlapǝla ni waa:A sǝ ba sul, na a sǝ ba sul i shilee inyiv. 41 Basamaarija tuutuuma ba shee Yeesu ya, adv gale i 42 vsǝmprǝ alǝ pi waa: A lǝ amvalesvra iŋunii dee ma laŋ. Nkǝŋ na basamaarija mbadee ba ce a sul ma, bapǝlapǝla ni waa:A sǝ ba sul, na a sǝ ba sul i shilee inyiv. 43 Ishile inyiv de kaŋkǝm na Yeesu ayǝbǝ ace Galilee. 44 Agilopi abvŋa lǝ waa: Kǝ ba na,nyene anabidǝn abvŋvma ni gishɛbɔ na. 45 Akpa Galilee ma,na Galilee kǝ baja mbadee ba ce jiŋgaari Yerusalɛm ma,ba cam ni gishɛbɔ,advwaa ba ŋǝ bvkɔi Yeesu a lee nkǝŋ ma. 46 Na akɔkɔɔ akana Galilee kaapapiri ni,gaduu atɔɔ bvto a cǝpra bvpra bvkana ma gvpayari isɔja bandiyar vpur ade ti shɛdɛ. 47 A rǝŋǝ waa: yeesu adoo na yudee api Galilee ma naace asul,advni suuru waa ace agadu ati fvra vpur ana yɛs acii ma. 48 Na Yeesu a lǝ waa:Na ki ŋǝ maamaaci kalesvra naki na yɛɛ i shee ija na. 49 Na gvpayari isɔja bandiyar a lǝ Yeesu waa:Ndiyar pi were naa ampi aye cii. 50 Na Yeesu alǝ vsoro de waa: kvla akapi afvra boŋo. n'vsoro de ashee galeii Yeesu a lǝ ni ma ija, naa afǝl. 51 Ana shɛv asǝla nàgafala ma,na abatǝŋleeja ba cu a ti wanani a lǝ ni waa:Akapi agvlɔ gvkada ada alaafia. 52 Na ataba pi waa: saa apaŋa na agvlɔ gvkada,na ba lǝ ni waa:Galai bvkɔŋkɔŋɔ kulumi, kasaa na vnyǝŋkǝrǝ vkada. 53 Na vpi de a yar a taa alige saa ndee Yeesu a lǝ ni waa:Akapi afvna ma, na ashee ija ade n na a gafala gaŋunii. 54 Biti kagvlesvra gvnyivtajai alee nkǝlǝ adoo na Yudee ace Galilee ma na gǝŋ.
1
Gani kaŋkǝm bajɩ yʋdaa kǝbaja ba jiŋgari dǝn na yeesu acǝ yerusalɛm.
2
Ŋgbaŋgǝma ndǝn nda yerusalɛm asǝla na bʋnapi ka gʋcaŋkɔ bana yɩda na hɩbru kagɩja waa bɛtǝsda na ŋwʋda bʋkukonu bʋnʋn ma.
3
Bɛrɛ tuutuu ma ŋbǝdee ba nashɛdɛ ma bafɔnɔ rɛ falaŋfalaŋ ma na na ŋbǝdee bʋmǝn pɩ ma bǝde bada atǝn bʋkukonu bʋde nasaa waa batootoo bʋto bʋde.
4
Adʋaa gaja a malaika anarǝgǝ saa dǝn nɩ apɩti tootoo bʋʋde arɛ ndee atɔnɔ akpa ŋcǝn saa ndee batootoo bʋʋshɛdʋ paŋa na.
5
Ŋkǝŋ na usoro dǝŋ ada nʋshɛdu bʋja akoo na tǝb na ga naan na ada.
6
Yeesu aŋǝ nɩ ada atǝn ma ayɔ le waa ada nkǝŋ ma ɩlǝŋ na ataba ni waa << ʋtiyɛɛ akɩ gʋlɔ gʋkada kɩ aa ? >> a
7
Na ʋsoro anyʋŋkʋja de atǝlǝ ashee waa << afaŋaka kǝma wʋda arɛ ndee a naa pǝkǝl mʋ adʋ bʋto ni tam ndee ba tootoo bʋto ma na nta lee koŋkaari na yɛɛ ma kpa bʋto ni ʋdǝn de tɔnɔ mʋ akpa ŋcɩŋ>
8
Ŋkǝŋ na yeesu alǝ waa <
1 Alesvra de kaŋkǝm, na Yeesu ace Galilee kateŋku kagvsav gvsaaka ba na Yida waa Tiberiyaadi ma. 2 Samaa abvmbɔnɔ dǝn dǝ ti kvn ni, ba na ŋǝ maamaa ci ka lesvra a na lee na kada bɛrɛ bishɛdv ma laŋ. 3 Na Yeesu cǝpra na gvbvnv kagvsav adenna abakǝŋja na ba sǝ nkǝŋ. 4 Yudaa kǝbaja bajiŋgaari ba na yida waa: Paaki ma, ade sǝla. 5 Yeesu ataa agayɛ akide ma, samaa abvmbɔro dǝn ade tv a sul, na yeesu ataba filiipu waa: Nka na gi ŋǝbodobodo ashi ashee bɛrɛ mbade ba ji? 6 Ana lǝ gani ji na yɛɛ arǝŋǝ ŋgadee filiipu alǝ ma.Agilopi ayɔ bvkɔi anaa lee ma. 7 Nafiliipu abuye ni waa: Ideniyee awanyiv kucaatǝ ba shi ibodo bodo naa baaŋa aŋǝ ceicei na. 8 Na akǝŋja dǝn Adiree Simɔɔ Piɛɛr apar alǝ waa: 9 Gapisopi gadǝn gatoŋo orji k'ibodobodo banvn na bvfili bvnyiv ku caatǝ bɛrɛ mbade na. 10 Na yeesu a lǝ maa: lǝ ma pi ba sǝ atǝn.Ŋŋɔ ndeŋyɔgɔ agadu gadu gade. 11 Na ba sǝ atǝn bɛrɛ miili banvn.Na Yeesu atɔɔ ibodobodo na anyiŋǝ ayvga mbadee ba sǝ atǝn ma, maa shee pi bvfili ifana pi daa ba na yɛs ma. 12 Baji akun ma, Yeesu a lǝ abakǝŋja waa: wala ma ndee isaa ma, gidǝn gi paa saa na. 13 Na ba wala orji kibodobodo ba ji akun isaa akǝlǝ akǝlǝ ma,bv shɛl tǝb na bvnyiv. 14 Bɛrɛ bade ba ŋǝ maamaaci kagvlesvra Yeesu a lee ma,na ba lǝ waa:Nde kajarɛ alafvlee anabi ndee anaa pi dulinya ni ma. 15 Yeesu a'ŋǝ waa ba ti yɛɛ ba laa ni, ati ni gi yari ma, na abɔ agvlɔ ace gvbvnɔ laŋ ati da andǝndǝn. 16 Giteŋshile laŋ vshile vfana ma, na abakǝŋja ba rǝgǝ ace teŋku kaa nɔ. 17 Ba kpa ŋyifoi ni na yɛɛ ba sǝla teŋku a ce kaparnahum vshile de ci nkomo nde nshie, Yeesu kaka na wǝda pi na. 18 Na gvsǝrǝ gvbvmbɔnɔ gv sǝba na wu teŋku de ti tootoo. 19 Ba falabvto nace daa umɛta akoo bamana giwa ma, na bataa a ŋǝ yeesu a sara teŋku laŋ atv na pi asǝla na pi.Násampǝna i kpa pi. 20 Na Yeesu a lǝ pi waa:Amvna, asampǝna ipaa kpa anyin na. 21 Ba na yɛɛ maa a kpa ŋyifoi ni maa, na ŋyifoi mmana kpa m'prǝŋsǝmǝ laŋ gaduu ba na ce ma. 22 Samaa ndee a saa na teŋku gvsav gvsaaka ma,ba ŋǝ waa ŋyifoi ndɔŋkɔnɔ nsaaka ama Yeesu na abakǝŋja kǝ ba kpa ŋyufoi nde ni na, bafel bandǝndǝn. 23 Gaja gakuda, ayifoi isaaka i daa na Tiberiyadi akpa gaduu ndiyar atɔɔ ibodobodo anyiŋǝ ashee pi ba ji ma. 24 Samaa de aŋǝ waa Yeesu nábakǝŋja ba mana nkǝŋ ma na ba kpa ŋyifoi ni ace kaparnahum ati yɛɛ Yeesu. 25 Ba ŋǝ ni teŋku kagvsav gvsaakama, naa alǝ ni waa ndiyar,saapaŋa na vkpa atiya? 26 Na Yeesu atǝlǝ ashee pi waa:íjaíja nti lǝ anyin, iti yɛɛ amv, ki lee maamaaci kalesvra laŋ na, ibodobado i ji a kun ma laŋ nína yɛɛ amv. 27 Paa ma lee ntǝma a shee vjiv ndee vna bu ma na, ama lee ma ntema a shee vjiv ndee kv na bu na vda ashee ŋŋuro ndee kiŋwǝda gayala na ma, Arɛvpur anaa shee anyin, advwaa: Alaŋ na Gaja gadv vshɛmv. 28 Na ba lǝ ni waa:Bai na gi lee naa alee haja kantǝma? 29 Na Yeesu abvye pi waa:Ndee atǝm ma ishee ni ija. 30 Na ba tǝ lǝ ashee Yeesu waa:Maamaaci kagvlesvra gvpaŋa kv vnaa lee gi ŋǝ na shee ki ija? 31 Ati baya ba ji maani vteru ni, daa ba ŋɔn ma, waa:a shee pi alaŋlaŋ k'vjiv ba ji. 32 Na Yeesu a lǝ pi waa:íjaíja ntilǝ anyin kilee Musa ashee ka a nyun vjiv ndee vdoo nálaŋ ma na ama amawɛɛ a shee ka anyin vjiv íja kv ja ndee vdoo n'alaŋ ma. 33 Advwaa:Gaja k'vjiv, vni na gǝŋ ndee vrgǝ n'alaŋ na shee duliŋa aŋunii ŋŋuro ma. 34 Na ba lǝ ni waa:Ndiyar shee atv vjiv baaŋjǝŋ k'vja dee a. 35 Na Yeesu a lǝ pi waa:Amv na ŋŋuro k'vjiv.Arɛi api a masul ma, kaa kɔɔ cii akɔmɔ ayɔ na n'arɛi ashee amvija ma, vtunyem kvvkɔɔ a kǝ ni na. 36 Ncee lǝ anyin boŋo,iŋǝ amv ama ki na yɛɛ ishee ija na. 37 Mbadee amawɛɛ a shee amv ma, shee ba pi amasul, na ndee api amasul ma,kǝ ma bǝda ni aka na. 38 Advwaa: kǝ ma rgǝ ńalaŋ api ma lee amvciŋsɔlɔka na ama ndee atǝm amv ma vciŋsolɔka na mpi malee. 39 Ndee atǝ amv ma vciŋsɔlɔka na gǝŋ waa:Ma paati bade mbadee ashee mv ma, bvdǝn na, ama, ma ŋǝnǝ pi vshile vkǝŋja kv shile. 40 Amawɛɛ vciŋsɔlɔka na gǝŋ waa:Arɛ ndee aŋǝ vpi naa shee ni ija ma, awǝda ŋŋuro ndee kiŋwǝda gayala na ma:Naa ma ŋǝnǝ ni vshile vkǝŋja k'vshine. 41 Nkǝŋ na Yudaa kǝbaja bada na ŋŋumo ŋŋumo galei gade a lǝ pi waa: Ade leeka vjiv ndee vdoo nálaŋ a pi ma, laŋ. 42 Na ba da na lǝ waa: ki lèè Yosɛfv vpur Yeesu na gǝŋaa? giyɔ ayar nárar a' ga tv bai na ana lǝ agvlɔ waa:Ade leeka vjiv ndee vdoo na alaŋ ma. 43 Paa ma da na ŋŋuma ŋŋumo nányiŋbawor na. 44 Vdǝn kaa sǝra api amasul, nu ji waa kilèè amawɛɛ abɔ ka ni, naa amv ma ŋǝnǝ ni vshile vkǝŋja na. 45 Annabi mana baŋɔn waa: Gaja ga ni ga cere pi baŋunii. Galaŋ arɛ ndee arǝŋǝ gvyà vwǝtǝ a cam vceru ma,a na pi amasul. 46 Vdǝn ka ŋǝ gvyà ayɔna, na kilee ndee a doo na gaja sul api ma na.Andǝndǝn aŋǝ ka gvya. 47 Ija,ija,nti lǝ ɑnyin, arɛ ndee a shee amv ija ma, awǝda ŋŋura ndee kiŋwǝda gayala na ma. 48 Amv na ŋŋuro k'vjiv. 49 Anyumbaya ba ji maani vteru ni ama baŋunii ba ci. 50 Atiya na, vjir ndee vdoo n'alaŋ a pi ma, naa arɛ ndee aji ni ma, apaa ci na. 51 Amv na ŋŋuro k'v jiv ndee vrgǝ nálaŋ api ma, arɛ dǝn a ta ji vjiv de, ataa da ŋŋuro ni na ce na ce.Na vjivndeen ma shee ni ma, na gaŋ aŋgvlɔ i gv na shee dulinya kǝbaja bada na lɔɔru na bawor na lǝ waa: Bai na nde kajarɛ a shee tv agvlɔ gi ji? 52 Nkǝŋ na Yudaa kabaja bada na lɔru na bawor na lǝ waa: Bai na nde kajarɛ a shee tv agvlɔ gi ji? 53 Na Yeesu a lǝ pi waa:Nti lǝ anyin ijaija na ki ji arɛpur agvlɔ na, na ki nyem akɔnɔ na ku wǝda ŋŋuro na. 54 Arɛ ndee a ji aŋgvlɔ naa anyem ama kɔnɔ ma,awǝda ŋŋuro ndee kiŋwǝda gayala na ma,naa vshile vkǝŋja k'vshile ma kɔɔ aŋǝnǝ na ma, naa vshile vkǝŋja k'vshile ma kɔɔ aŋǝnǝ ni. 55 Agvlɔ gvlee ka ija k'vjiv, n'amkɔnɔ i lee ija ka bvto. 56 Arɛ ndee aji aŋgvlɔ, naa anyem amakɔnɔ ma, taada ashee amv,naa ma da ashee ni. 57 Daa amawɛ alee ŋŋuroyar, ada ŋŋuro ni, naa atǝm amvma, amiav nda ŋŋuro ni a shee ni ma, gǝŋci gboo arɛ ndee aji aŋgvlɔ ma,a da n'amv ŋŋuro ni. 58 X vjiv ndee vdoo na laŋ ma,vnookama.Kv da daa maani anyunbaya ba ji acii ma na.Arɛ ndee aji vjiv de ma a taada ŋŋuro ni na ce nace. 59 Kapanahum ka sinagɔɔgǝ ni na Yeesu a lǝ bvlei bvde acere na bɛrɛ. 60 Nkǝŋ na a boja tuutuuna badǝn ba rǝŋ gǝŋ ma, naa a lǝ waa:Nde k'vjvceru vsɔm aŋa naa tǝlǝ ni? 61 Yeesu ŋǝ waa: Abalǝŋja gboo ba ti ŋumoŋumo galei gade alǝŋ ma, na alǝ pi waa:Anyin niav iti lee sika aa? 62 Ita ye ti ŋǝ Arɛpur a na bodo alaŋ gaduu acee da na ni? 63 Ŋŋuro nna pala arɛ de da, gvlɔ kvv na fɔɔshii akɔdǝn na.Bvlei mlovdee nna lǝ anin ma bvlee ka ŋŋuro. 64 Ama badǝn bada anyŋgicuco kǝ ba shee ija na.Advwaa Yeesu a yɔ doo vsǝbv ni mbadee kǝ ba shee ija na ma, na ndee a naa ti yala ni ma. 65 Na a lǝ acǝŋǝ waa: Galaŋ na nlǝ anyin waa: vdǝn mana api amasul na mawɛɛ ka shee ni ganɔ na ma. 66 Tɔɔ na ka saa de na abaja tuutuuma badǝn babɔ balɔ kǝ ba kɔɔ na ce asul na. 67 Na Yeesu a lǝ abakǝŋja tǝb na ba nyiv waa:Anyin ni ku shɛv aa? 68 Na Simɔɔ Pirɛr atǝ lǝ a shee ni waa:Ndiyar, aŋasul na gi ce? Aki wǝda ka ŋŋuro ndee kiŋwǝda gayala na ma ka bvlei. 69 Na gi shee ija naa yɔ waa aki na Kristo ciricinl gaja ka ja. 70 Na yeesu atǝlǝ ashee pi waa: Ki lee amv nlaaka anyinna, anyin tǝb na ba nyiv bade ni,anyimvdǝ na lee sheetaani a ja. 71 Yudaasi isikariyɔɔti Simɔɔ vpur agalei ji ana lǝ gǝŋ Advwaa: Anaati tɔɔ Yeesu ayala.
1 Na Yeesu ace aliifv kayo kagvbvnv laŋ. 2 Gaja gajaka n'akɔɔ ace vnyiŋu kaafala ni, na samaa awala asul. Na a sǝ na cere pi. 3 Nkǝŋ na Fariisimana na babɔŋɔnja ba pi na vsǝmprǝ dǝn,ba siv ni a na lee gisǝna ma. 4 Naa ti ni gicuca samaa aŋyu, na lǝ Yeesu waa Acereka, vsǝmprǝ ndǝ gisǝv ni ana lee gisǝna ma. 5 Musa a ŋɔn gvpɔ ni waa:Basǝmprǝ daa gǝŋ ma, gi nyin pi atala:Bai na aki shee na lǝ? 6 Ba na kǝu ni na alaŋ na yɛɛ ba rǝŋǝ ŋgadee alǝ na baciv nani ma. Ama na Yeesu kur atǝn atɔɔ agisiwa na ŋɔn atǝn. 7 Ba kara gayɛ na taba ni ma,na ataa agayɛ naa alǝpi waa:Anyin nini arɛi ka lee mbɔnɔ ayɔ na ma, asǝba anyun ni ntala. 8 Na akɔɔ kur atǝn na ŋɔn naa gisiwa. 9 Ba rǝŋǝ gǝŋ ma, nu hav pi paa, na ba sǝba nabɔbalɔ gidǝndǝn a shɛv tɔɔ na baŋono hali bapi laŋ:Nu saa Yeesu andǝndǝn vsǝmprǝ de yide gicuca. 10 Ata ayide laŋ ma ka ŋǝ vdǝn na, vsǝmprǝ andǝn dǝn a saa ka, na Yeesu ataba vsǝmprǝ waa. Mbadee ba na civ na ki ma badai kǝ ba lee ki gadǝn na ǝa. 11 Na atǝlǝ waa:aai, ndiyar.Na Yeesu a lǝ ni waa:Amv miav kǝ ma lee ki gadǝn na:Kvla paakɔɔ lee mbɔnɔ na. 12 Na Yeesu alǝ pi aciŋǝ waa:Amv na dulinya aŋunii vkadv, arɛi atǝr amvŋkǝm ma, kaa sara nkomo nu ayɔ na, ama ataawⱳda vkada kaŋuro. 13 Nkǝn na faniisi mana ba lǝ ni waa:Vti laa sǝriya na shee akvvlɔ, aka sǝriya ka lee ija na. 14 Na Yeesu atǝlǝ a shee pi waa:Baa maa nlaa sǝriya ashee aŋgvlɔ ama sǝriya alee ija ni advwaa ŋyɔ gaduu ndoo ma,naa yɔ gaduu nce ma, ama anyin ki yɔ gaduu ndoo ma naa ki saŋkɔɔyɔ gaduuv nna ce ma na. 15 Gvrilɔ ki kǝma nuna cim, amvkǝ ma na cim n'vdǝn ikǝma na. 16 Ńta cim ikǝma, amikǝma ilee ija ni advwaa:Kǝ ma da amv ndǝndǝ na:Ama wɛɛ ndee atǝm amv ma,ada amasul. 17 Ba ŋɔn anyiŋgvpɔ ni waa:Bɛrɛ banyiv ba sǝriya alee ija ni. 18 Aŋgilopi nti laa sǝriya na shee aŋgvlɔ náma wɛɛ gboo ana laa sǝriya na shee amv. 19 Na ba ta ba ni waa:nka na akawɛɛ ada: Na atǝlǝ ashee pi waa:Ki yɔ amv na, kisaŋkɔɔ a yɔ amv na, maa iyɔ amv itu yɔ ama wɛɛ. 20 Yeesu alǝ bv lei bvde na cere na bɛrɛ vnyiŋu kaafala ni acimna gaduu gvjɔ kadakaa a sǝma, n'vden ka tav ni gvnyɛ ari ni na,advwaa asaa kaka na kpa na. 21 Na Yeesu a lǝ a cǝŋ waa:Ntǝ ma kɔɔ a shɛv, itu yɛɛ yɛɛ amv, itu cii anyumbɔnɔ ni.Ku sǝna ace gvduu nda ma na. 22 Nkǝŋ na Yudaa kǝbaja ba na lǝ waa:Anaa cece ati kǝ agvlɔ yaa,advwaa:Ku sǝra ace gaduu nda ma na? 23 Na Yeesu alǝ pi waa:Batǝnaja pi ilee, amvnlee alaŋ kaja na, anyi ilee dulinya nde ni kǝbaja pi, amv kǝ ma lee dulinya nde ni kaja na. 24 Galaŋ na nlǝ anyin waa: Itu cii anyimbɔnɔ ni na ki yɔ gvrisvra i nlee ma na itu cii anyimbɔnɔ ni. 25 Na bataba ni waa:Gǝŋ ma, aŋanaki Yeesu bvye pi waa: Ncee lǝ anyin vsǝbv ni. 26 Nwǝda bvlei tuutuuma ma lǝ anyindi laŋ, naa cim ikǝma, ama ndee atǝm amv ma, awⱳda ija, ŋgadee nrǝŋǝ asul ma, gani ji nna lǝ dulinya. 27 Kǝ ba ti kaasi a na lǝ pi ayar agalei mana. 28 Na Yeesu alǝ waa: Ita taa arɛpur alaŋ boŋo anii, itu yɔ gvrisvrai nlee ma,na kǝ ma na lee akɔdǝ nám vcŋsɔlɔka na, ŋgadee ama wɛɛ acere amv ma, gani ji nna lǝ. 29 Ndee atǝm amv ma, ada amasul, ka pala amv ndendǝn na, advwaa nti lee baaŋjǝŋ bvkɔi bv cim na ni ma. 30 Yeesu ana lǝ bvlei bvde gaŋ ma, na bɛrɛ tuutuuma bashee ni ija. 31 Nkǝŋ na yeesu a lǝ Yudaa kǝbaja i bashee ni ija ma, waa ita toŋo ambvlei, iti lafv alee ambakǝŋja. 32 Itu yɔ ija naa ija icam anyin alam atǝn. 33 Nabatǝlǝ a shee ni waa:Gilee Abraham bapur pi a kulee vdǝn adɔmpela ayɔ na, bai na vkɔɔ na lǝ waa:ija tu cam atv alam? 34 Na Yeesu a lǝ waa:ijaija, nti lǝ anyin waa: Arɛi ana lee mbɔnɔ ma, alee adɔmpǝla na. 35 Adɔmpǝla ka lee vfalpi na, vpi ndee baŋvm afal ma, alee ka vfalpi. 36 Galaŋ vpi atacam anyin alamatǝn itu da fɛɛ. 37 Nyɔ waa:Abraham bapur bapur pi ilee:Ama iti yɛɛ ikǝ amv ma cii,advwaa ki cam ambvlei anyinifalu ni na. 38 Bvkɔi ŋŋǝ ama wɛs sul ma bvnibv nnalǝ,n'anyiina lee bvkɔi irǝŋǝ anyinaya sul ma. 39 Na ba tǝlǝ ashee ni waa:Ataya na gǝŋ, Abraham a.Na Yeesu a lǝ pi waa:Maa ilafvlee Abraham bapur m'ilee Abraham alesvra. 40 Ama nnyimǝ iti yɛɛ i laa amvŋuro amv ndee nna lǝ anyin ija ndee nrǝŋǝ gaja sul ma.Abraham ka lee anyinalesvra nde ayɔ na. 41 Anyinaya antǝma ŋji i na lee gǝŋ:Na batǝ lǝ ashee ni waa:Ku lee akǝtǝlpi na, gvyà gvdɔŋkɔnɔ kv giwǝda vni na gǝŋ gaja. 42 Na Yeesu alǝ pi waa: Maa gaja galee anyinaya, maa isɔlɔmv, advwaa gaja sul na ndoo na ma api kǝ ma pi agilopina,atǝm kámv. 43 Mv lee ka, ki na yɛɛ irǝŋǝ aŋgilǝkrǝ na, advwaa kusǝra advgvtɔ arǝŋǝ na. 44 Anyinaya na gǝŋ sheetaam, n'ina yɛɛ ilee anyinaya antǝma.Alee arɛ kǝja na doo vsǝbv ni, ka yide ija ni ayɔ na, advwaa kawǝda ija na baa cei.Ata naa fvisǝi a na lǝlǝ daa ada ma,a lee isǝiyar na naa lee ba sǝirɛ baya. 45 Amv nna lǝ ija ma, na ki na yɛɛ ishee ija na. 46 Nta naa lǝ ija anyina ŋa,naa lǝ amv waa: Nlee mbɔnɔ? Na mvleeka na kishee amv ija na? 47 Ndee alee gaja karɛ ma,ana dvgvtɔ arǝŋǝ gaja kabvlei, anyin ki na dv gvtɔ na,advwaaki lee gaja abaja na. 48 Na Yudaa kǝbaja batǝlǝ ashee ni waa: ka gi nyiŋǝ alǝ waa asamaarija naki na, naa gi lǝ waa jindi dǝn ada na ki na. 49 Na Yeesu a nuŋo pi waa:kǝ ma wǝda jindi dǝn na,Ama nna nyene amaeɛɛ na, n'anyin i na yɛɛ mv bvlei Na Yudaa kǝbaja batǝlǝ ashee ni waa: ka gi nyiŋǝ alǝ waa asamaarija naki na, naa gi lǝ waa jindi dǝn ada na ki na. Na Yeesu a nuŋo pi waa:kǝ ma wǝda jindi dǝn na,Ama nna nyene amaeɛɛ na, n'anyin i na yɛɛ mv bvlei. 50 Kǝ ma na yɛɛ angilopi amvkvmv na, vdǝn ada ana yɛɛ ma na cǝm ikǝma. 51 Íjaija nti lǝ anyin,arɛi atoŋo aŋgalei ma,karɛ kaa cii ayɔ na 52 Na Yudaa kǝbaja ba lǝ ni waa:Nnyimǝ gi yɔ waa jindi dǝn ada na ki.Abraham aci anabi mana gboo na ki na lǝ waa:Arɛi ataŋo a kaalei ma kaa cii na. 53 Aki vwu ataya Abraham acima? Anabi mana gboo ba ci a.Nka n'vcɔɔtɔɔ akvvlɔ nadv? 54 Na Yeesu alǝ pi waa:Nta naa kvma aŋgvlɔ, amvkvmv kv lee aŋfaani na.Amawɛɛ n'akvma amv vni ndee ina yida waa:Anyiŋ gaja. 55 Naa ki yɔ ni na ma.Amv nshee yɔni:Nta lǝ waa kǝ ma yɔ ni na, nte ma da daa anyin gboo ilee basǝirɛ ma.Ama n yɔ ni naa atoŋo'agalei. 56 Anyinaya Abraham vcine vkǝr ana yɛs aŋǝ amv shine ma, aŋǝ ni naa jaŋ na ma. 57 Nkǝŋ na Yudaa kǝbaja ba lǝ ni waa:kaka na wǝda bvja unyinatǝb na, n'vŋǝ Abraham? 58 Na Yeesu alǝ pi waa:Naa ba ŋum Abraham ncee da. 59 Nkǝŋ na ba pom atala na yɛɛnyim ni, na Yeesu acu afǝrǝ asukul sukul ba gi cuca adoo vnyiŋu kaafala ni.
1 Saa ndee yeesu ana fǝl ma na aŋǝ ʋsporo ndee baŋʋm nɩ na ŋfɔnɔ ma. 2 Ŋkǝŋ na abakǝŋja bataba nɩ waa afaŋaka aŋalee ka mbɔ nɔ ? ʋsoro nde yaa ayar n'anar laŋ na baŋʋm nɩ na ŋfɔnɔ? . 3 Na Yeesu atǝlǝ waa << kɩ lee waa ʋsoro de yaa ayar na n'anar bʋdǝn lee ka ŋbɔnɔ na ama waa gaja gafaŋa kanŋ tǝma alaŋ laŋ na. 4 Ɩsim waa gileeee ndee atǝm amʋ ma atǝma ʋshilée nɩ gijibɔŋɔ gɩtʋ na pl ʋdǝŋ kaasǝra alee ŋtǝma na ma . 5 Saa ndee nda duulinya nɩ ma amʋʋ na duulinya nɩ kʋkadʋ . 6 Yeesu aboŋo alilǝka ma na ashem gʋtabǝra atǝŋ na alee ndɔpǝna na agʋtabǝra naa acɔcɔ ʋsoro ɩnyine . 7 Ŋkǝŋ na alǝ nɩ waa << kʋla acǝ tɩ shire akɩ gayɛ siloe ka bʋto nɩ ( kaashi ji waa ciriciri)>> ŋkǝŋ na ʋsode acǝ ti shire agayɛ ma na ɩnyine ɩtine na asǝba na ŋe. 8 Gǝŋci bawor na bɛrɛ nbǝdee bacee yɔ nɩ waa ana nyǝŋǝ ita nɩ ma ba na lǝ waa << kɩ lee ʋroso ndee ana sǝ na nyǝŋǝ itanɩ ma na gǝŋ aa?>> 9 Bǝdǝn waa <<ʋni na>> ba saa ka<< waa kɩ lee ʋnɩ na ama aduo nɩ na>> ama na alǝ pi waa < na>>. 10 Na balǝ nɩ waa bai na aki nyine ɩtine? 11 Na atǝlǝ ashee pi waa arǝ ndee ba na yi da waa yeesu ma alee ka ndɔpǝna naa acɔcɔ ami nyine naa lǝ mʋʋ waa kʋla cǝ ti shire siloe ka bʋto nɩ ŋkǝŋ na amɩ nyine ɩtine>> 12 Na bataba nɩ waa << ŋka ada?>> na atǝlǝ ashee pi waa << kǝma yɔ na>> 13 Ŋkǝŋ na bapina arɛ ndee abʋŋa fɔnɔ ma fariisi kǝbaja sul. 14 Ɩde saa waa saabat kʋshile na yeesu alee ndɔpǝɍna atime arɛ de ɩnyine . 15 Ŋkǝŋ na fariisi kǝbaja bataba nɩ cǝŋǝ waa bai na ʋlee na akɩ nyine itime na atǝlǝ shee pi waa<< alee ndɔpǝna nji acɔcɔ amɩ nyine. na ŋshire na ŋyimǝ nsǝra naŋe>> 16 Faarisi kǝbaja bǝdǝŋ ba lǝ waa << ʋsoro nde k'aduo na gaja sul na adʋwaa ka na cu sabaat kʋshile na>> basaaka bǝde ba ti lǝ waa bai na arɛ ŋbɔnɔ yar anaa sǝra na lee maa maaci kalesʋra waa?>> galaŋ na ʋpadʋ pudʋ ʋkpa baɩciica. 17 Na ba kɔɔ ʋsoro ndee obʋŋa fɔnɔ ma cǝŋǝ << bai na akɩ ʋʋna lǝ agalei aɖʋ waa atine ka akɩ nyine? >> ŋkǝŋ na ʋsoro de atǝlǝ ashee pi waa < na>> 18 Ama babǝla kǝbatǝlǝ alǝ waa abʋŋa fɔnɔ ayɔ na na ŋnyimǝ ɩnyine ɩtine na galaŋ na ba yi da ayar ma na. 19 Na bataba ayar ma na waa anyɩ ɩŋ mapi ndee ɩlǝ wa ɩŋʋm nɩ na ŋfɔnɔ ma na ge ŋ aa? bal laŋ na ashee na ŋǝ nyɩmǝ? 20 Na a yar ma na batǝle waa << gɩyɔ alǝ waa ata pi na gɩyɔ alǝ waa ata pi na gɩ ŋʋm nɩ na ma ŋfɔnɔ. 21 Bai laŋ na ashee na ŋǝ ŋnyɩmǝ atʋ kɩgɩyɔ na gǝŋci kɩgiyɔ arɛ ndee atine ɩnyine ma na taba ma nɩ atǝ ataa sǝra atǝlǝ akɔ. 22 Ayar ma na ba na cu yʋdaa kǝbaja basampǝna ma lay na balǝ gǝŋ adʋ waa adʋ waa yʋdaa kǝbaja bacee lǝ waa arɛ ndee alǝ >> 23 Na bakɔɔ ayida ʋsoro ndee abʋŋa fɔ nɔ ma ŋkpala ŋnyiʋ taja naa alǝ waa kʋ ma gaja gɩ yɔ alǝ waa ʋsoro de alee mbɔnɔ yar na>> 24 Na bakɔɔ ayɩda ʋsoro ndee abʋŋa fɔnɔ ma ŋkpala ŋŋnyiʋ taja naa alǝ waa kʋ ma gaja gɩ yɔ alǝ waa ʋsoro de alee mbɔ nɔ yar na>> 25 Na ʋsoro de atǝlǝ ashee pi waa alee mbɔ nɔ yar yaa kalee mbɔ nɔ yar na kǝ ma yɔ na. bʋkɔ budɔ ŋkɔ nɔ bʋ amʋ ŋyɔ nbʋŋa fɔ nɔ ama ŋnyimǝ ŋti ŋǝ>> 26 Na balǝ nɩ waa << ba na alee akɩ? bai na atine nyine?>> 27 Na atǝlǝ ashee pi waa ŋcee lǝ anyim ama kitǝlǝ na! maa kɔ laŋ na ɩnayɛɛ ɩrǝŋǝ acǝŋǝ? yaa ɩna yɛɛ waa ɩlee abakǝŋja pi gboo? ŋ>> 28 Na balim nɩ naa alǝ nɩ waa anyɩm pi abakǝŋja ama atʋ gɩlee muusa abakǝŋja pi. 29 Atʋ gɩyɔ waa gaja galǝ na muusa bʋlei aduo ma na>> 30 Ʋsoro de atǝlǝ ashee pɩ naa lǝ pi waa ɩda biti waa kɩyɔ gadu ŋgadee aduo na ma mla na na k'ama na atɩ ne amɩnyine. 31 Atʋ gɩyɔ lee waa gaja kaa na rǝŋǝ na mbɔnɔ yar na ama ʋdǝŋ ata tǝŋe na lee ʋcin sɔlɔ ka na rǝŋǝ na ma na.>> 32 Doo daa duulinya asǝba ma kigɩ ka na rǝŋǝ waa ʋdǝn tine arɛ ndee baŋʋm nɩ na ŋfɔnɔ ma ɩnyine ayɔ na. 33 Ɩtaji waa arɛ nde kaduo na gaja sul n,a kaa sǝra alee akɔ dǝŋ na>> 34 Na batǝlǝ ashee nɩ waa<< akɩ ndee ba ŋʋm nbɔnɔ nɩ ma naa faŋa tʋaaʋ? >> na batutur nɩ aduo n'aka. 35 Yeesu ayɔ waa bakǝrǝ nɩ ʋnyiŋ kagafala nɩɩ ma ka ŋkǝm na aŋǝ nɩ naa taba nɩ waa << ʋwʋda na arɛ pur ʋʋcine aa>> 36 Ŋkǝŋ na atǝlǝ ashee nɩ waa aŋana nɩ afaŋa ka naa ma wʋda na nɩ ʋcine? 37 Ŋkǝŋ na yeesu alǝ nɩ waa ʋŋǝ nɩ ana lǝ n'akɩɩ . >> 38 Ŋkǝŋ na ʋsoro de alǝ waa << afaŋka nwʋd ʋcine>> ŋkǝŋ na akʋma nɩ . 39 Ŋkǝŋ na yeesu alǝ waa ɩkǝma dǝn laŋ na npi duulinya nɩ naa bɛrɛ mbǝdee bafɔnɔ ma baŋǝ naa mbǝdee ba na ŋǝ ma bafɔnɔ>> 40 Fariisi kǝbaja mbǝdee dada asul naa arǝŋǝ bʋlee bʋʋde ma na bataba nɩ waa atʋ gboo gɩ fɔnɔ aa? 41 Yessu atǝlǝ ashee pi ɩtacee fɔnɔ kɩ wʋɖa mbɔ nɔ na ama ŋnyimǝ anyɩŋ ɩlǝ atʋ gɩtɩŋǝ gǝŋ ma anyɩn mbɔnɔ nda.
1 Ija ija, nti l anyin waa: Ndee ka kpa na gvbɔrifɔ kaa konu na ma,lnaa a bodo na gvbɔrifɔ kaŋkǝri ajim ma, alee opitiri na, a lee ajotorɛ. 2 Ama ndee a na kul na gvbɔrifɔ kaakanu ma, a na paŋa ibɔri 3 Na ndee a na tvŋa gvbɔrifɔ ma, atine ashee ni, ade kpa,ibɔri ba yɔ vwǝlǝ ade yida ibɔri yida a doonapi. 4 Adoo na ibɔri baŋunii boŋo ma, ade tɔnɔ baŋyu advwaa ba yɔ bitaniyar vwǝlǝ. 5 Kǝ ba na tǝr asana dǝn aŋkǝm ayɔ na shee ba cu,advwaa kǝ ba yɔ asana de na. 6 Yeesu a kɛɛshu galei gade ashee pi ma kǝ ba ti kaashi na. 7 Na Yeesu a kɔɔ apele pi gafɔli waa:Nti lǝ anyin ijaija waa:Amv na gvbɔrifɔ kaakukanu. 8 Mbadee ba tɔnɔmv api ma, ba lee bapitiri pi galaŋ na ibɔri kǝ ba dv pi gvtɔ na. 9 Amv na gakukanu. Arɛ ndee akuln'amv ma,ataa fvra, Ataa kpa fɛɛ adoo fɛɛ, naa aŋǝ vjiv. 10 Apitiri a ta kpa de nyim, a kǝ abǝda, apɛɛpɛɛ, amv mpipi naa ibɔri ba wǝdo ŋŋuro nlamaka. 11 Abɔripaŋaja asoŋsono ana shee aŋŋuro ŋji ibɔri. 12 Apooleeja ka lee ibɔruyar na, ka jee ibɔrina.Ataŋǝ atusna atvna pi ma, ade cuu apala ibɔri, atusna de kǝ pi aram ari vdǝn. 13 Apaaleeja ana cucu alee apaalee ja ma laŋ ka na dv aglɔ ishɛi atɔji ibɔni na. 14 Amv nlee ka ibɔri paŋaja asoŋsono.Nyɔ amibɔri n'amibɔri gboo ba yɔ amv. 15 Amawɛɛ yɔ amv, n'amv miav nyɔ amawɛɛ, nti shee amvŋŋuro amibɔri. 16 Nwǝda ibɔri adufɔli, kǝ ba da gvfɔ ŋgvde ni na, ntǝ ma pi napi, ba tǝ ba rǝŋǝ amvwǝtǝ na i pra gvfɔ gvdɔŋkɔnɔ awǝda apaŋaka adɔŋkɔnɔ. 17 Bvkɔi laŋ amawɛɛ asɔlɔ amv ma, na gǝŋ waa nti shee amvŋŋuro, naa ma kɔɔ ati ŋǝ nji acǝŋǝ. 18 Vdǝn kaasǝra a cam nji na, ama amv n na shee nwⱳda iko ma shee, naa kɔɔ wǝda iko ma cam nji bvkɔi amawɛɛ a lǝ amv ma na gǝŋ. 19 Galei gade laŋ na Yudda kǝ ba ja bayvga bawor. 20 Badǝn bade ba ti lǝ waa:Jiŋni dǝn adaka nani, ka kpe na, mvlaŋ na i na dv ni gvtɔ? 21 Ba saaka bade bati lǝ waa:Ki lee jiŋni a galei ji tiya na oo,Jiŋni ataa sǝra atine Bafɔnɔrɛ binyin aa? 22 Kasaa de bade bati ji vnyiŋu kaafala gabvmbɔnɔ kajiŋgaari. 23 Yeesu de sana na sir vnyiŋu kaafala gabvmbɔnɔ kiculupi ndee Salomɔɔ ace ma kaamana. 24 Nkǝŋ na Yudaa kabaja bawala asul natabani waa:Saa a paŋa na vnaa kada alǝ ashee atv? ita ji waa: Aki na Kristo,lǝ ija. 25 Na Yeesu a lǝ pi waa: Nlǝ anyin boŋo, ki shee ija na alesvran dee amwɛɛ atǝm amv waa:Na lee ma iti taa sǝriya na shee amv. 26 Ama ki shee ija na.Advwaa ki lee aŋgvbɔrifɔ ni kǝbaja pi anyin na. 27 Amibɔri ti rǝŋǝ amv wǝlǝ, n yɔ pi, ba ti tǝr amvŋkǝm. 28 Nti ma shee pi ŋŋuro ndee kiŋwǝda gayala na ma,kǝ ba cii ayɔ na,n'vdǝn kaa sǝra alaa pi aŋgvnyɛ ni na. 29 Amawɛɛ ndee adv pi aŋgvnyɛ ni ma,awu baa mvnv kpataa.Vdǝn amana a laa pi amawɛɛ agvnyɛni. 30 Amv n'amawɛɛ gi lee vdɔŋkɔnɔ na. 31 Nkǝŋ na Yudaa kǝbaja ba kɔɔ a pom atala na yɛɛ banyun ni. 32 Na Yeesu a lǝ pi waa: Wlee amawɛɛ alesvra tuutuuma, afaŋa anyin:Kaa paŋa laŋ na i na yɛɛ inyǝm amv atala. 33 Na Yudaa kabaja ba lǝ ni waa: Ki lee gvlesura gvsoŋsono laŋ na gi na yɛɛ gi nyun aki atala na,ama vti fv isǝi,aki ndee vlee arɛ ma, vti tɔɔ akvvlɔ na kparu na gaja. 34 Na Yeesu a lǝ pi waa: kǝ ba ŋɔn anyingvpɔ ni waa:N lǝ waa:Anyin pi bvja aa? 35 Ata yida mbadee ashee agalei ma waa:Bvja gǝŋ ma,vŋɔnde ki sim ba bla ni na. 36 Ndee gvyà apɛmpɛm ni ada ciri ciri atǝm ni dulinya ni ma.vni na i na lǝ waa:Ati fv i sǝí;Ngadee nlǝ anyin waa: Amv na gaja vpur ma laŋ. 37 Ita ji waa: kǝ ma na lee amawɛɛ atǝma na,paa ma shee amv ija na. 38 Ita ji waa: Ki shee ija na, alesra ndee nna lee ma laŋ shee ma ija, itu ŋǝ ayɔ waa:Amawɛɛ ada amsul n'amv miav nda a sul. 39 Ga ni gade laŋ na, ba ta na yɛɛ bari ni, na afɔdɔ banyɛ ni. 40 Na Yeesu akɔɔkɔɔ ace Yrdaani kaato kvpaŋpaŋa gaduu yohana asǝba amǝna bǝrɛ bvto alaa ma, naa ada nkǝŋ. 41 Bɛrɛ tuutuuma bade ba ti pi a sul,naa naa lǝ waa:Yohana ka lee maamaaci kagvlesvra ayɔ na ama bvkɔi alǝ vsoro nde laŋ ma,ija ni. 42 Nkǝŋ na bɛrɛ tuutuuma ba shee Yeesu ija.
1 Saa ndee Yeesu ana fǝl ma na aŋǝ ma na aŋǝ ʋsoro ndee ba ŋʋm nɩ ŋfɔnɔ ma. 2 Ŋkǝŋ na abakǝŋja bataba nɩ waa afaŋaka aŋalee ka mbɔnɔ? ʋsoro nde yaa ayar nanar laŋ na baŋʋm ni na ŋfɔnɔ? 3 Na Yeesu atǝlǝ waa << kɩ lee waa ʋsoro de yaa ayar na n'anar bʋdǝm lee ka ŋbɔnɔ na ama waa gaja gafaŋa kanŋ tǝma alaŋ laŋ na. 4 Ɩsim waa gɩlee ndee atǝm amʋʋ ma atǝm ʋshilée nɩ gigjbɔŋɔ gɩtʋ na pɩ ʋdǝŋ k'aasǝra alee ŋtǝma na ma . 5 Saa ndee nda duulinya nɩ ma amʋ na duulinya nɩ kʋkadʋ. 6 Yeesu naboŋo alilǝka ma na asheɍm gʋtabǝra atǝŋ na alee ndɔpǝna na agʋtabǝra naa acɔcɔ ʋsoro ɩnyine. 7 Ŋkǝŋ na alǝ nɩ waa << kʋla acǝ ti shire akɩ gayɛ na alǝ nɩ ( kaashi ji waa ciriciri) ŋkǝŋ na ʋsode acǝ ti shire agayɛ ma na ɩtine na asǝba na ŋe. 8 Gǝŋci bawor na bɛrɛ nbǝdee bacee yɔ nɩ waa ana nyǝŋǝ itanɩ nɩ ma ba na lǝ waa << kɩ ɩ lee ʋsoro ndee ana sǝ na nyǝŋǝ itanɩ ma na gǝŋ aa?>> 9 Bǝdǝn waa << ʋʋni na>> ba saa ka << waa kɩlee ʋnɩ na ama aduo nɩ na>> ama na alǝ pi waa << amʋ na>> 10 Na balǝ nɩ waa bai na akɩ nyine ɩtine? 11 Na atǝlǝ ashee pi waa arɛ ndee ba na yi da waa yeesu ma alee ka ndɔpǝna naa acɔcɔ amɩ nyine naa lǝ mʋ ʋ waa kʋʋla cǝ tɩ shire siloe ka bʋto nɩ ŋkǝŋ na ŋcǝ atɩ shire amɩ nyine ŋkǝŋ na amɩ nyine ɩtime >> 12 Na bataba nɩ waa<< ŋka na ada? >> na atǝlǝ asheepi waa << kǝma yɔ na>> . 13 Ŋkǝŋ na bapi na arɛ ndee abʋŋa fɔnɔ ma fariisi kǝbaja sul. 14 Ɩde waa saabat kʋshile na Yeesu alee ndɔpǝna atine arɛ de ɩnyine . 15 Ŋkǝŋ na fariisi kǝbaja bataba nɩ cǝŋǝ waa bai na ʋdee na akɩ nyine itine na atǝlǝ shee pi waa<< alee ndɔpǝna nji acɔcɔ amɩ nyine na ŋshire na ŋnyimǝ nsǝra naye>> 16 Faarisi kǝbaja bǝdǝŋ ba lǝ waa << ʋsoro nde kaduo na gaja sul na adʋwaa ka na cu sabaat kʋshile na>> basaaka bǝde ba tɩ lǝ waa bi na arɛ ŋbɔnɔ yar anaa sǝra na lee maa maaci kalesura waa? galaŋ na ʋpadʋ padʋ ʋkpa bagɩcllca. 17 Saa ndee yeesu akpa nkǝŋ ma na ba lǝ nɩ waa ɩshile inan nɩ gǝŋ bǝŋ bafun lasaa ma. 18 Bɛtanɩ k'alǝ na yeesu na ɩkilomɛtǝr tǝb na ba nʊn pɩ. 19 Yʊda kǝbaja tuutuu ma bǝde bapl mart na mari sul na nyǝŋ bʊcine bʊŋono abʊce laŋ. 20 Mart arǝŋ waa yeesu atʊ napɩ ma na acǝ atɩ wa na nɩ ama marii ade sǝ afal. 21 Ŋkeŋ na mart alǝ yeesu wàà "ndi yar maa ʊda tɩa na maa amʊŋono k'acll na. 22 Na ka ma na jyɔ lǝ wàà baa maa kɔ nɩ ʊtaba gaja ataa lee ashee ke. 23 Ŋkǝŋ na yeesu alǝ nɩ wàà a kʊŋono ataa ŋǝnǝ. 24 Na mart atǝlǝ waa ŋyɔ alǝ waa ataa ŋǝnǝ ciyaa ma kʊshile kǝŋja. 25 Yeesu atǝlǝ ashee nɩ wàà amʊ na ʊŋǝnu na ŋŋuro arɛ ndee awʊ da na mʊ ʊcine ma baa maa aci ataa wʊda ŋŋuro. 26 Gǝŋci arɛ ndee ada ŋŋuro nɩ naa awʊda n'amʊ ʊcine ma kaa cll yɔ na galaŋ ʊwʊda ʊcine aa? 27 Na alǝ waa gǝŋci ndiyar nwvda vacine waa aki na kristao gaja pur ndee apɩ duulinya nɩ ma. 28 Alǝ gǝŋ baŋo ma na acǝ tɩ yɩda apar marll naa lǝ nɩ waa afaŋka kpa atɩ yɩda kɩ. 29 Arǝŋǝ gǝŋ ma na ata ayide laŋ were naa cǝ asul. 30 Yeesu ka ka na kpo kura nɩ na adʊaa a naa da ga du ngadee mart acǝ tɩ wa na nɩ ma. 31 Yʊdaa kǝbaja nbade bada marii sul ŋku na nyekǝrǝ ʊcine ba ŋǝ nɩ ata aduo acuu na cǝ ma na ba tǝr aŋkǝm ba yɔ waa ana cǝ ŋkufo sul na acǝ tɩ yu. 32 Marll akpa yeesu sul n'aaŋǝ nɩ ma na acim atǝn aŋyll n'aa le ni wàà ndiyar maa ʊda tia na maa amʊ ŋono ka cii na . 33 Nkələ nɖe Yeesu aŋə nɩ ana yu, naa yʋɖa kəbaja gboo ba kaŋa na ɩ na yu ma, na ʋcɩne ʋpɩɛ yɔgʋʋ. 34 Na Yeesu aləbwaa: "ŋka na ɩɖʋ nɩ?" na atəl shee nɩ waa nɖiyar pɩ tɩ ŋə. 35 Yeesu yu. 36 Ŋkǝ na yʊdaa kǝbaja ba waa ŋǝ ma daa asɔlɔ lazare ma. 37 Ama baden bagɩciica nɩ wàà ʊsoro nde ana alee waa ʊsoro nde apaa ci n' aa. 38 Galaŋ yeesu ʊcine ʊpɩɛ paa ma na afǝl acǝ nkufo sul nkufo ndee ba tǝwa ntala asǝu ka ganɔ laŋ ma na. 39 Ŋkǝŋ na yeesu alǝ waa taa ma ntala nde na mart ʊkono lazar par alǝ yeesu waa daa wa ma nkoŋpa ntɩ fǝtǝr boŋo adʊaa ʊroŋ na ɩkoŋpa ntɩ nan. 40 Na alǝ nɩ waa kǝma cee lǝ kɩ waa ʊta wʊda ʊcine ʊtaa ŋǝ gaja kʊkʊmʊ aa? 41 Nkǝŋ na ba taa ntala nde yeesu ataa ɩnyine alaŋ naa lǝ waa gʊya ntl sala ki adʊ waa ʊtɩ rǝŋǝ na mʊ. 42 Nyɔ waa ʊtɩ rǝŋǝ baa ŋjǝŋ na ama sama nbǝ dee ba mʊda ʊcine waa ʊtǝm amʊ. 43 Alǝ gǝŋ ma k'aŋkǝm na ataa ʊwǝlǝ alaŋ nɩ ka shc naa yɩ dala zar duwo pĩ!. 44 Nkǝŋ na ukono adʊo bade bakʊr anyɛ na ɩkel naa sǝu agayɛ na ykufo nl ka ykuro na yeesu alǝ pɩ waa kʊda ma nl naa pala nɩ ashɛu. 45 Galaŋ yʊdaa kǝbaja tuu t'uu ma nbedee bapl marii sul naa ŋǝ daa yeesu alee ma na ba wʊda na nɩ ʊcine. 46 Ama badǝn ba kǝwa acǝ fariisi kǝbaja sul atɩ lǝ pɩ ale sura ndee yeesu alee ma. 47 Galaŋ na basara laaja k'adi baja na fariisi kǝbaja ba wa na ba wor naa lǝ waa bai na gɩ lee arɛ nde ti lee maa maaci ma na. 48 Gɩ ta pala nɩdaa gǝŋ ma barɛ baŋunii na ramɛ kǝba ja bapɩ tɩ cam n'atʊ ata tǝ ma na atʊ gatǝ na. 49 Ka ŋkǝlǝ njɩ arɛdǝn bagɩcii ca nɩ ba na yɩ da nɩ waa caifa alee basaaralaaja ka ndi yar gaja gade ma alǝ pɩ waa 50 Anyɩn kɩ yɔ waa ɩsim arɛ dɔŋkɔnɔ acii ashee barɛ ba ŋunii awu daa dulinya aŋunii abo maa. 51 Ama kɩlee ʊciŋsɔlɔ ka na alǝ na galei gade na daa alee basara laaja ka ndiyar gaja gade ma na ana lǝ galiǝka waa yeesu naa cii ashee gatǝna gaŋunii. 52 Kɩ lee gatǝna ka ndǝn dǝn na ama naa gaja ba pur mbadee ba ramatǝŋ ma ba sra wamla gadu gadɔŋ kɔnɔ. 53 Galaŋ tʊa n'ʊshɩ le de na yɛɛ daa balee naa akǝ yeesu ma. 54 Yeesu ka kɔɔ na sara gba gba raa yʊdaa kǝbaja ba gɩcii ca na ama acǝ mpa nfɔli ndee nda asla gadu ba na yɩ da waa efrɛm ma naa ada ŋkǝŋ adǝŋ adeŋ na aba kǝŋ ta. 55 Yʊdaa kǝbaja ba jɩŋna ba na yɩ da waa pak ma ade sla bɛrɛ tuu t' uu ma bade ba tɩ cǝ yerusalɛ m ba cǝ tɩ pɛŋpɛŋɛ bagʊlɔ nana jɩŋgarɩ aye kpa . 56 Ba da na yɛ yɛ yesu naa naa taba ba wor yaa ada ʊnyiŋu k'agafala nɩ yaa bal na ɩna faŋa?Yaa k'apĩ jɩŋgararɩ na? 57 Ba sara laa ja ka ndi baja na fariisi kǝbaja ba shee ganɔ waa ʊden ta ga duii yeesu ada ma apɩ tɩ lǝ ba de naa ba cǝ tɩ nɩ.
1 Lsaa lhilè lkaloŋ naa ba ji paaki ma na yeesu a ce betanii, gaɖui lasaari nɖee yeesu a ŋənə ni a doo nkufa ni ada ma, 2 Nkan na ba cam ni gisana: marti aɖeti tɔju ni, lasaar de da mbaɖee ba man na Yeesu sa tebiri kaamana ma ba gi cu ca. 3 Na marii atɔɔ tubaria akarka guya na kpalaba afur Yeesu ikei laŋ naa atɔɔ aŋuu na shɛr natulaari. 4 Na Yeesu abakanja buɖan ndee bana yida waa: Yuɖaasi isikaniyɔɔ Yeesu ashee ma ala waa: 5 Mulee ka na kə ba sara ayala tulaari ɖe idɖeniyee awanyiu naa ashee bashɛɛrɛ kitani na? 6 Ana ma gaŋ na, kilee ana yu bashɛɛrɛ laŋ na, alee apitiri na, ana toŋo ganɔi aɖe ti laa bukɔi asɔlɔ ma. 7 Ama yeesu a la pi waa: pala mani alee na saa n'shilè ndee bafun amu ma. 8 Lwaɖa bashɛɛrɛ baaŋjǝŋ anyinasul, kuŋǝ amu baaŋjǝŋ anyinasulna. 9 Yuɖaa kǝbaja tuutuuma baraŋǝ waa: Yeesu ada betanii ma, na ba ce nkǝŋ, kilee Yeesu anɖǝnɖǝn laŋna, lasaar ndee Yeesu aŋǝnǝni aɖoo bakono ni ma, laŋ na ba ce ba ŋǝ. 10 Na basaraalaja ba laa bɛrɛ atam waa. Ba ce atikǝ lasaar gboo. 11 Aɖuwaa alaŋna Yudaa kabaja tuutuuma babɔ balɔ a ce yeesu sul ashee ni ya. 12 Gaja gakuda ma, samaa abumbɔnɔ a ce jiŋgaari ba naŋ waa: Yeesu ati ce Yerusalɛm ma, 13 Na ba ta atɔɔ apapi kabɔ a ce ati waananina kuro waa: Hosaana ! albaraka ashee nɖee atunapi n'ikoyar Israɛl aguyari ayida ma. 14 Yeesu de sǝ garaŋkɔŋkɔŋɔ gajala laŋ na pi ɖaa ba ŋɔn ma. 15 Waa : asampana ipaa kpa aki na siyɔ kupigii: Taa a kiɖe akuupayani, atu kagaŋ asə garaŋkɔŋkɔŋɔ gafa na fanaka laŋ na pi. 16 Abakamja kə ba ti kaasiri na, ama saa nɖee Yeesu aŋyida nkuma ma, ka saa na baliye ɖaa ba buŋa aŋɔn agalei ma. Naa alesura ɖe i lee ma. 17 Mbaɖee baŋunii ba ɖa nkaŋ nkǝlǝ Yeesu aŋənə lasaar aɖoo nkufo nni bakono ni ma, ba laa sariya ashee basaaka. 18 Na samaa awala Yeesu sul; aɖuwaa ba rəŋə maamaa ci kagulesura i alee ma. 19 Nkaŋ na fariisi kəbaja ba na la bawor waa i ŋə waa kusəra pi na, iŋə daa samaa aŋunii a wala a ce a sul maa? 20 Naa garɛki kəbaja baɖan i ba ce ati lee bɔɔta juŋgaari kasaa ma. 21 Ba ce Filiipu bɛtisaidaa galilee ni kaja sul apəla pəla nni a lə ni waa : Uŋono, gi ti yɛɛ gi ŋə yeesu. 22 Na filiipu a ce ti la aschee anɖree na baman ace ati lə ashee yeesu. 23 Na yeesu abuye pi waa: Gakɔŋkɔŋɔ ga cəm waa arɛpur ukumu ulee. 24 Lja lja nti lə anyin waa: Na blee kagupi kufəda atan ata na ipi tuutuuma. 25 Nɖee asɔlɔ aŋŋuro ma, ataa bəɖaŋji, ama ndee aŋo aŋŋuro ma , ataa toŋoŋji a ce na ŋŋuro i kina bon na ma ni. 26 Uɖən ata naa lee amuntama shee karɛ atər amuŋ kam na gadu ŋgadee nda ma, amatəmleeja atta ɖa uɖən ata naa lee amuntəma, ama wɛɛ ana kuma ni na. 27 Amuŋŋuro nkpa ntərətərə aluwatu nde ni. Gapaŋaji nni ma lə? Ama wɛɛ laamu ncən gakɔŋkɔŋɔ ndgade ni aa? Ama galaŋ na mpi hali gakɔŋkɔŋɔ ngade ni. 28 Ama wɛɛ kuma akiŋyida n'uwələ dən udoo na alaŋ waa: Nkumaŋji boŋo, ntə ma kɔɔ kumaŋji acəŋə. 29 Samaa nɖee aɖa nkəŋ ma, ba rəŋə ma, na balə waa ara akuroka. Na badən ba lə waa: Malaika alə ka na ni. 30 Na Yeesu alə waa: ki lee amalaŋ na u wələ de u doo irəŋə na, ama anyina laŋ na udoo. 31 Nnyəmə na ba cəm na dulinya nde ikama. Nnyəmə na ba cim na dulinya nde kuyarripi ikəma. 32 Amu ba ta taamu alaŋ boŋ, ntə mabɔ bɛrɛ baŋu nii api na amasul. 33 Ana lə gaŋ ma, ana kɛɛstu na ɖaa buce mbuɖee ana t ci ma. 34 Nkəŋ na samaa a na lə ni waa: gi rəŋə gupɔ gu lə waa : Kristo alee adaka na, na ce na ce a! ba na aki sheekɔɔ na lə waa: isəm ba taa arɛpur alaŋ? aŋana kajarɛpur ɖe? 35 Na Yeesu alə pi waa: ukaɖu ɖe u naa ɖa anyiŋgicuca. sara ma ukadu de ni nkələ ukadu ɖe u naa da ma naa nkomo mpaa ti siu uɖən na: aɖuwaa nɖee ana sara nkomo no ma, ka yɔ gaɖuu ana ce ma na. 36 ɖaa ukadu de u naa ɖa anyinasul ma, shee ma ija ukaɖu ɖe, naa ilee ukadu de kəbapi. Yeesu alə pi gaŋ abonŋo ma, na ace ati lugo agulɔ napi. 37 Baa maa daa Yeesu alee maamaaci kalesura baŋy u ba ŋa ma, na kama kə ba shee ni ija na. 38 Naa galei i anabi esaye abuŋalə ma ilee : ikayar aŋa shee ka ata waasu ija? Aŋa na Ikayar a gunyɛ gukada a shee? 39 Kə ba sara ashee ija na, aɖuwaa esaye alə cəŋə waa: 40 Aka pi nfɔnɔ; naa apala bifolu ikaŋkar, naa binyine ipaa ti tine baŋa na, ba paa ti ti kaashi naa fuba ndawa naa aɖe afura pi na. 41 Esaye alə galei gade ma, nkala aŋə yees ukumu ma na a na lə agalei. 42 Ama adibaja bade kabadən tuutuuma bashee Yeesu ija, ama kə ba laa balɔ afaŋa na, naa bo paati kərə pi sinagɔɔga ni na. 43 Aɖuwaa: ba sɔlɔ bɛrɛ bukumu awu gaja kuja. 44 Yeesu abuŋakuno alə shee pi waa: arɛndee a shee amu iya ma, ki lee amu ndəndən na ashee ija na ama ndee atəm amu ma gboo na ashee ija. 45 Arɛi aŋə amu ma, a ŋə nɖee atəm amu ma. 46 Mpi dulinya ni na daa ukadu ma, naa arɛ ndee ashee amu ija ma, a paa lal nkomo ni na. 47 Udən a ta rəŋə ambulei na ka cambu na kilee amu nnuma cim na ni ikəma na: Aduwaaa ka ma pi ma cim na dulinya ikəma na. Ama ma fura ɖulinya. 48 Arɛ ɩ abəɖa amu ka cam abulei na ma, awaɖa ɩkəma boŋo; galei ŋgaɖee nləma ga ni ga cîm na nɩ ɩkəma ukaŋja. 49 Aɖuwaa kɩ lee amu ŋgilopi ambulei bu nlə na, ama ama wɛɛ, nɖee atəm amu ma, acere amu agilopi daa nni ma lə ma. 50 N yɔ waa agupɔ gulee ŋŋuro nɖee kiŋwaɖa gayala na ma. Galaŋ alesura ɖe shee ma lə ɖaa ama wɛɛ alə amu waa ma lə ma.
1 Naa Paaki kajiŋgaarɩ ayekpa, Yeesu yɔ waa alʋwa atʋ akpa boŋo a naa tǝbǝ ɖulinya nɖe nɩ akɔɔkɔɔ ayar sul ma, ashee sɔlɔ abaja ɩɩ baɖa ɖulinya nɩ ma, na apala ʋɖa ashee. 2 Saa nɖee ba na jɩ ʋsɔlʋma, sheetaanɩ acee kpeɖe aɖʋ yuɖaasɩ isikariyɔɔtɩ agɩfolu nɩ ɖaa anaa Sara naa atɔɔ Yeesu ayata ma. 3 Yeesu nɖee acee yɔ waa ayar akɔɔna baamʋɩn a ɖʋ anyɛ nɩ ma, na Gaja sul na a ɖoo na ma apɩ Gaja sul na akɔɔkǝwa ashɛʋ ma. 4 Ata ayɩɖelaŋ tebiri kaŋkǝmǝ naa afɔɖɔ a toko naa a tɔɔ gʋrɩmka arɩɩn anǝl ma. 5 Naa a tɔɔ gvnyanʋ gʋbɔɖɔka afʋr bʋto ncǝn na sakǝl na abakǝŋja bɩkei, naa tɔɔ gʋrɩmka arɩm ansǝl ma, na shɛr na bɩkei. 6 Ɩshee tɩ cǝm na simɔɔ pɩɛɛr ma; Na Piɛɛr alǝ nɩ waa: «Nɖiyar akɩ naa sakel a mɩkei aa?» 7 Na Yeesu a lǝ nɩ waa: «Bvkɔɩ nna lee nnyɩmǝ waa ma, kɩɩ kana ye akɩ na, ama ɩtɩɩ tɩ yekɩ.» 8 Na Piɛɛr a lǝ nɩ waa: «Aaɩ ayɔ nayɔ kaasal amɩ kei na. Na Yeesu a lǝ nɩ waa: «na kǝ ma sakǝl akɩ na kaa ŋǝ akɔɖǝn amasul na.» 9 Na Simɔɔ Piɛɛr alǝ nɩ waa: «Nɖiyar, ɩpaa lee ɩkei kanɖǝnɗǝn na, ama anyɛ na ŋɖi gboo. 10 Naa Yeesu a lǝ nɩ waa: «Arɛɩ aci baŋo ma, ɩkei kanɖǝnɖǝn na ɩhɩɛ waa a sakǝl naa agʋlɔ gʋŋunii cɩrɩcɩrɩ. Ɩɖa cɩrɩ cɩrɩ beŋo, amakɩ lee anyɩmbaŋunii na.» 11 Aɖʋwaa Yeesu a yɔ nɖee a naa ɖoo aŋkǝm ma, galaŋ na alǝ waa: «Kɩ lee anyunbaŋunii ɩɖa ka cɩrɩ cɩrɩ na.» 12 A sakǝl bɩkei boŋo ma, na atɔɔ ayɔkɔ akara, naa sɛ tebiri kaŋkɛmɛ, naa taba pɩ waa: «Bʋkɔɩ nlee ashee anyɩn waa ma ɩye anyɩn aa? 13 Ɩna yɩɖa amʋ waa nɖiyar na acereka ma; ka ɖeiɖei nu lǝ gǝŋ nlafʋlee. 14 Nta laƒʋ sakǝl anyɩnɩkei, amv n nɖee nlee nɖiyar na acereka ma, gaŋ anyɩn gboo shee ɩnaa sakǝl anɩmbawor bikei. 15 Nfaŋaanyɩr pɩ gǝŋ, ɖaa ɩ naa lee na shee anyunbawor ɖaa nlee ashee anyɩn ma. 16 Ɩja ɩja ntɩ lǝ anyɩn, atǝnleeja ka wu atǝma yar na, na ŋɖee batǝm ma ka wu nɖee atǝm nɩ ma na. 17 Ɩta yɔ alesra ɖe na leeɩ ka ɖeiɖei ɩlee albarka kǝbapi. 18 Kɩ lee anyɩmbaŋunii pɩ nna lǝ na shee na yɔ mbaɖee n laa ma. Ama ɩsǝm ɖaa ʋŋɔn ʋlǝ ma, ɩlee: «Nɖee ajɩ amʋjiŋ ma, alaa ʋkei cim amʋ.» 19 Tɔɔ na nnyimǝ ntɩ lǝ anyɩn, naa alesʋra ɖe ɩye ɩkpa, naa ɩta kpa boŋo ɩshee ɩja gʋrɩsʋraɩ n lee ma. 20 Ɩja ɩja ntɩ lǝ anyɩn waa: Arɛɩ a cam nɖee ntǝm nɩ ma, amʋ na acam, na arɛɩ acam amŋ ma, acam nɖee atǝm amʋ ma. 21 Alǝ gǝŋ aboŋo kpaarɩ ma, nɩɩ mana kǝ Yeesu ntǝrǝtǝrǝ aŋŋuro nɩ na alǝ gbagbaraa waa: «Ɩja ɩja ntɩ lǝ anyɩn, anyɩnʋɖǝn ataa tɔɔ amʋ ashee.» 22 Abakǝŋja baɖe ba tɩ kiɖe bawor na taba na yɛɛ ba yɔ arɛɩ Yeesu analǝ ma. 23 Yeesu akǝŋja kʋɖǝn nɖee Yeesu asɔlɔ paa ma, a caŋkǝra na Yeesu. 24 Na Simɔɔ Piɛɛr a kǝ nɩ gɩnyine waa: «ataba Yeesu a ŋa na a na lǝ.» 25 Na akaŋja nɖee acaŋkǝra na Yeesu ma, ataba nɩ waa: «Nɖiyar a ŋana karɛ?» 26 Na Yeesu atǝlǝ asheenɩ waa: «Nɖee nnǝma tɔɔ baɖo boɖo asɔm ashee ma, ʋni na. Naa ma na tɔɔ baɖobaɖo a sɔm ashee Yuɖaasɩ Ɩsɩkarɩyɔɔtɩ Sɩmɔɔ ʋpur. 27 Yuɖaasɩ a cam kpaarɩ ma, na sheetaanɩ amanakpa nɩ, na Yeesu a lǝ nɩ waa: «Bʋkɔɩ ʋnaa lee ma, lee bʋ kpaarɩ. 28 Ama mbaɖee na pɩ ba man a sǝ tebiri kaŋkǝmǝ ma, kɩye pɩ bʋkɔɩ laŋ a lǝ nɩ gǝŋ ma na: 29 «Baɖen baɖe ba tɩ faŋa waa: Ɖaa ana toŋo ʋtaŋfǝlǝ ma, Yeesu lǝ nɩ na waa a ce a tɩ shɩ jɩŋgaarɩ ka yɔ kɔ, kokoo a shee bashɛɛrɛ akɔɖǝn. 30 Yuɖaasɩ amana acam bodoboɖo kaŋkǝlǝ ma, naa mana kǝʋku a ɖoo kpaarɩ nkomo nɖe ntɩ shee boŋo. 31 Nkǝlǝ Yuɖaasɩ aɖoo ma, na Yeesu a lǝ waa: Nnyɩmǝ arɛpur ʋkʋmʋ ʋlèè, annɩ nɩ na Gaja kʋ́kʋ̀mʋ̀ ʋléé. 32 Ɩtajɩ waa: Apalaka na ɣaja kaŋyida nkʋma, Gaja kagɩlopi ga tɩ ga kʋma nɩ, naa a kɔɔ kʋma nɩ acǝŋǝ. 33 Ambapi, naa ɖa anyɩnasul ceɩ. Ɩtu yɛɛ amʋ, Ɖaa nlǝashee yuɖaa kǝbaja ma: ku Sǝra ace gaɖuu nna ce ma na, ntɩ lǝ anyɩn gboo nnyɩmǝ. 34 Gʋpɔ gʋfɔlɩ gʋnookama nna shee anyɩn ma: sɔlɔ ma anyɩmbawor ɖaa amʋ mɩaʋ nsɔlɔ anyɩn ma, anyɩn gboo sɔlɔ ma anyɩmbawor. 35 Ganigaɖe ganɩ ga pal baaŋa ayɔ waa ɩlee ambakǝŋja, ɩta sɔlɔ anyɩmbawor. 36 Na Simɔɔ Piɛɛr a lǝ nɩ waa: Nɖiyar nka nʋʋ na ce? Na Yeesu abuye nɩ waa: kaa kana a sǝra ace gaɖuu nnace nnyǝmǝ ma na, ama ʋtaatɩ tǝr amʋŋkǝm. 37 Na Piɛɛr ataba nɩ waa: Nɖiyar, maakɔlaŋ na kǝ ma sǝra atǝr akiŋkǝm nnyumǝ na? Ntɔɔ amʋŋŋuro ashee a kɩ. 38 Na Yeesu abuye nɩ waa: ʋtaa tɔɔ akɩŋŋuro ashee amʋɩ ɩja ntɩ lǝ kɩ, acɩrɩ kááka na kʋl na ʋtaa wǝla akpala ɩriu waa ka yɔ amʋ na.
1 Anyɩnɩfolu ɩpaa tǝɖǝ anyɩn na. Shee ma Gaja ɩja naa shee amŋ gboo ɩja. 2 Bʋɖu tuutuuma bʋɖa ama wɛɛ a gafala nɩ. Maa kɩ ɖa gǝŋ na, maa n lǝ anyɩn, ntɩ ce matɩ pɛmpɛŋɛ gaɖu ashee anyɩn. 3 Ntace, naa tɩ pɛmpɛŋɛ gaɖu gaɖe ashee anyɩn baŋo, ntǝ ma kɔɔkǝwa apɩ, atɩ tɔɔ anyɩn ace na ma. Naa gaɖuɩ nɖa ma anyɩn gboo ɩɖa nkǝŋ. 4 Ɩyɔ gaɖuu nna ce ma, naa yɔ ʋnyɩŋca. 5 Na Tomaa alǝ nɩ waa: Nɖiyar, ku yɔ gaɖuu ʋna ce ma naa; Baɩ na gɩlee a yɔ ʋnyɩŋca? 6 Na Yeesu a lǝ nɩ waa: Amʋ na ʋnyɩŋca, Amʋ na ɩja, amʋ na ŋŋuro. Ʋɖǝm amana akpa ama wɛɛsul na kárɛ ka kʋn námʋ na. 7 Ɩta yɔ amʋ, ɩyɔ ama wɛɛ gboo, tɔɔ na nnyimǝ ɩyɔ nɩ naa aŋǝ nɩ. 8 Na Filipu a lǝ waa: Nɖiyar, foŋa atʋ aka wɛɛ naa ganɩ kanɖǝnɖǝn gafana atʋ. 9 Na Yeesu alǝ nɩ waa: Ɖaa nɖa anyɩnasul ma ɩlɩŋ, na ka yɔ amʋ aa Filiipu! Arɛ aŋǝ amʋ ma, aŋǝ ama wɛɛ; Baɩ n'ʋkɔɔ na lǝ waa: faŋa a tʋ ama wɛɛ? 10 Ka shee ɩja waa nɖa ama wɛɛ nɩ, n'ama wɛɛ aɖa namʋ aa? Bʋlei mnʋɖee nna lǝ anyɩn ma, analee alesʋra ɖe. 11 Shee ma amʋɩja, nɖa, ama wɛɛ nɩ, n'ama wɛɛ aɖanámʋ; shee ma ɩja a lesvra ɖe laŋ. 12 Ɩja, ɩja, ntɩ lǝ anyɩn, arɛ nɖee ashee amʋ ɩja ma, ataa lee alesʋra nɖee nnalee ma gboo, ataa leeɩ kɩbʋmbɔnɔ, aɖawaa ntɩ ce ama wɛɛ sul. 13 Bʋkɔɩ ɩnyiŋǝ námʋyɩɖa ma, ntɩ ma lee, naa ba kʋma gʋyà ʋpur nɩ. 14 Bʋkɔɩ ɩshɩ anyiŋǝ námʋyiɖa ma, ntɩ ma lee. 15 Itaji waa: sɩṣɔlɔmʋ, toŋo ma ama pɔ. 16 Naa ma nyiŋǝ ama wɛɛ, ashee anyɩn apǝla ka afɔlɩ nɖee a naa ɖa anyɩnasul na ce nace gayala ga mana ma. 17 Ɩja kaŋŋuro nɖee ɖulinya kaa sǝra acamŋji na ma ka na ŋǝ ŋji na, ka yɔ ŋji na; Ama anyɩn, ɩ yɩ ŋjɩ aɖʋwaa: Nɖa anyɩnasul, naa aɖa anyɩn ni nì. 18 Kǝ ma pala anyɩn gɩkompi na, ntɩ ma kɔɔ pɩ anyɩn asul. 19 Ɩta kɔɔ alee cei ɖulinya kaa kɔɔ na ŋǝ amʋ na; Ama anyɩn, ɩtu naa ŋǝ amʋ, aɖʋwaa: Nɖa ŋŋaro nɩ nányɩn gboo ɩɖa ŋŋuro nɩ. 20 Kʋshile ɖe, ɩtu lafʋ ayɔ waa: Nɖa ama wɛɛ nɩ nányɩn ɩ ɖa námʋ, námʋ nɖa anyɩn nɩ́ nì. 21 Nɖee atoŋo aŋgʋpɔ na kʋn kaɖeiɖei ma, kárɛ asɔlɔ kámʋ. Nɖee asɔlɔ amʋ ma, ama wɛɛ ataa sɔlɔ nɩ, ntɩ ma sɔlɔ nɩ, naa afaŋa nɩ aŋgʋlɔ. 22 Juuɖi, k ɩlee ɩsɩkarɩyɔɔtɩ na, a lǝ nɩ waa: Nɖiyar baɩ na ʋ naa faŋa atʋ akʋʋlɔ na kaafaa ɖulinya na? 23 Na Yeesu atǝlǝ ashee nɩ waa: Arɛ nɖee asɔlɔ amʋ ma, shee kárɛ a toŋo aŋgalei, naa ama wɛɛ asɔlɔ nɩ, gɩ tɩ gɩ pɩ asul, aɖa na nɩ. 24 Nɖee kasɔlɔ amʋ na ma, ka na toŋo ambʋlei na, bʋlei mbʋɖee ɩna rǝŋǝ waa ma, kǝ ma jee bʋ na ama amawɛɛ atǝm amʋ ma ajee bʋ. 25 Ntɩ lǝ anyɩn bʋlei mbʋɖe nɖa anyɩnasul ma laŋ. 26 Ama apǝla pǝla ŋŋuro nsoŋsono nɖe, amawɛɛ anaa tɩ tǝm ashee anyun námʋ ŋyɩda ma, a taa cere anyɩn baa mʋnʋ nɩ kpaataa naa alige anyɩn bʋkɔɩ lǝ anyɩn ma. 27 Mpala fɛɛ kʋɖav ashee anyɩn, mpala ama fɛɛ ashee anyɩn. Kǝ ma na shee ɖaa ɖulinya ana shee ma na. Anyɩncine ʋpaa pɩɛ na, asampǝna ɩpaa kpa anyɩn na. 28 Ɩrǝŋǝ ɖaa nlǝ anyɩn ma: Ntɩce naa ma kɔɔ pɩ anyɩnasul. Ɩta sɔlɔmʋ, ɩtu san nányɩn ɖaa nna ce amawɛɛ sul ma; Aɖʋwaa: Amawɛɛ awu amʋ. 29 Nnyɩmǝ ntɩ lǝ anyɩn bʋlei bʋɖe naa bʋ ye kpa. Naa bʋ takpa boŋo ɩshee ɩja. 30 Kǝ ma kɔɔ na lǝ nányɩn fɔɩfɔɩ na; Aɖʋwaa: Ɖulinya kʋ́yarpi atʋ. Ka wǝɖa ɩko amalaŋ na. 31 Ama ɩsɩm ɖulɩnya ayɔ waa nsɔlɔ amawɛɛ, naa lee ɖaa amawɛɛ alǝ amʋ ma, ta ma gɩ ce gaɖuƒɔlɩ.
1 Nlǝ anyɩn alesʋra ɖe naa ɩpaa tɩ pɩna nawɩya a shee anyɩn ɩfǝɖa na. 2 Ba tɩ ba kǝrǝ anyɩn ɩsinagɔɔgǝ nɩ; Gakɔŋkɔŋɔ gakǝ boŋo ashee mbaɖee ba kǝ anyɩn ɩcii ma, ba naa tam waa ba lee Gaja kantǝma. 3 Batɩ ba lee ɖaa gǝŋ ma, aɖʋwaa kǝ ba yɔ amawɛɛ na kǝ ba yɔ amʋ gboo na. 4 Nlǝ anyɩn a lesʋra ɖe, naa kasaa atatɩ kpa ɩnaa lige waa ncee lǝ anyɩn. Kǝ ma cee lǝ anyɩn ʋsǝbʋ nɩ na aɖʋwaa: Ncee ɖa anyɩnasul ma laŋ. 5 Nnyimǝ ntɩ shɛv nɖee atǝm amʋ ma sul, anyɩnʋɖǝn kaa kɔɔ ataba nka n'ʋ na ce na? 6 Ama nlǝ anyɩn alesʋra ɖe laŋ ma, anyɩncine ʋpɩɛ. 7 Ɩshee sɩm waa ma lǝ anyɩn ɩja: Ɩlee aŋfaanɩ ashee anyɩn waa ma kɔɔ a shɛʋ, aɖwaa na kǝ ma kɔɔ a shɛʋ na, apǝla pǝla ka, kaa pɩ anyɩnasul na, ama nta kɔɔ ashɛv, ntɩ ma tǝm nɩ a pɩ. 8 Ata kpa a naa faŋa ɖulinya bʋkɔɩ bʋlee, mbɔnɔ, na ɖeiɖei, níkǝma. 9 Bʋkɔɩ bʋlee mbɔnɔ ma aɖʋwaa kǝ ba shee amʋ ɩja na ma laŋ. 10 Bʋkɔɩ lee ɖeiɖei ma, aɖʋwaa ntɩ kǝwa amawɛɛ sul, na ku kɔɔ aŋǝ amʋ na; 11 Bʋkɔɩ bʋ lee ɩkǝma ma, aɖʋwaa: Ba cim na ɖulinya nnɖe kʋyarɩpi ɩkǝma boŋo. 12 Nwǝɖa alesʋratuutuuma ma lǝ anyɩn ma, ama kusǝra taŋa nnyimǝ na. 13 Apǝlapǝla ka ata pɩ, ʋnina ɩja kaŋuro, anaa toŋo anyɩn a ce na ɩja kabʋdu bʋŋunii; Aɖʋwaa kaa lǝ agɩlopi agaja na, ama ŋgaɖee arǝŋǝ ma, gɩ ni jɩ a naa lǝ, a taa lǝ anyɩn alesʋra nɖee ɩnɩɩ tɩ pɩ ma. 14 Ataa naa kʋma amʋ, aɖʋwaa, amasul na anaa cam alǝ ashee anyɩn. 15 Bʋkɔɩ amawɛɛ awǝɖa ŋunii ma, amʋ njie; Galaŋ na nlǝ waa a taa cam amasul a lǝ ashee anyɩn. 16 Ɩkɔɔ a lee cei ma, kukɔɔ aŋǝ amʋ na; ɩta kɔɔ ale e cei, ɩtu kɔɔ ŋǝ amʋ, aɖʋwaa ntɩ ce amawɛɛ sul. 17 Nkǝŋ na, abakǝŋja baɖǝn ba na lǝ nashee bawor waa Galei gaɖe ana lǝ waa ma, kaashɩ jɩka waabaɩ? Ɩkɔɔ alee cei ma, ku kɔɔ aŋǝ amʋ na, ɩtakɔɔ ale cei ɩtɩɩkɔɔ aŋǝ amʋ, aɖʋwaa ntɩ ce amawɛɛ sul? 18 Na ba na lǝ waa: Ŋgaɖee ana lǝ waa ma kaashɩ na apaŋa? Kɩɩ yɔ bʋkɔɩ ana lǝ ma na. 19 Yeesu aŋǝ waa ba tɩ yɛɛ ba taba nɩ ma, na alǝ pɩwaa: Ɩ naa tɩ lɔɔru nányɩmbawor galeɩɩ n lǝ maa ɩ kɔɔ a lee cei, kɩɩ kɔɔ ŋǝ amʋna, ɩta kɔɔ lee cei itu kɔɔ aŋǝ amʋ. 20 Ntɩ lǝ anyɩn ɩjaɩja waa: ɩtɩɩ kara gako na yu na beleŋshi, ɖulinya de shee tɩ jaŋ na sheʋ: ɩtɩɩ ɖa ʋcɩŋpɩɛka nɩ ama anyɩnʋcɩŋpɩɛka ʋtʋʋ pra ɩcɩŋkǝr ka. 21 Ʋsǝmprǝ ata naa yɛɛ aŋʋm ʋpi alaakaarɩ ka na ɖa atǝn na ʋcine ɖe piɛ aɖʋwaa: Bʋŋʋma kayoro laŋ, ama ata ŋʋm ʋpi boŋo, ka kɔɔ na lige gayoro laŋ na, ʋcɩŋkǝr ka ʋna ɖa ashee nɩ, aŋʋ ʋpi boŋo ma laŋ. 22 Anyɩn gboo nnyɩmǝ anyɩnʋcine ʋfǝnapiɛ: Ama ntɩ ma tɩ kɔɔ aŋǝ anyin naa anyɩɩnncine ʋkǝr, n'ʋɖǝn mana a laa anyɩnnʋcɩŋkǝrka ɖe. 23 Kishile ɖe nɩ, kukɔɔ na taba amʋ gaɖǝn na. Ya ya ntɩ lǝ anyɩn, bʋkɔɩ ɩshɩ taba amawɛɛ n'amʋyiɖa ma, taa shee anyɩn. 24 Halɩ na nnyimǝ kɩ ka na nyiŋǝ akɔɖǝn námʋ ŋyiɖa na. Nyiŋǝ ma ɩtu ŋǝ, naa anyɩnʋciŋkǝrka ʋlee gɩshǝbɔ. 25 Nkɛɛshu alesʋra ɖe ni alǝ ashee anyɩn. Saa ɖǝn atv na pɩ kǝ ma kɔɔ akɛɛshɩɩ galei gaɖǝn ashee anyɩ n na, nnɩma naa lǝ amawɛɛ agalei jɩ na shee anyɩn gbagbaraa. 26 Ka saa ɖe ɩta nyiŋǝ námʋ ŋyiɖa, kǝ ma kɔɔ a lǝ waa ntɩ ma nyɩŋǝ amawɛɛ ashee anyɩn na. 27 Aɖʋwaa amawɛɛ agɩlopi asɔlɔ anyɩn gboo ɩsɔlɔ amʋ, ɩshee ija waa nɖoo na Gaja sul na. 28 Amawɛɛ nɩ na nɖoo, n'apɩ ɖulinya nɩ; Nnyimǝ ntɩ tǝbǝ ɖulinya nɩ na kǝwa amawɛɛ sul. 29 Nábakǝŋja ba lǝ nɩ waa: Ɩnu, nnyimǝ ńʋ na lǝ atʋ gbagbara ka kɔɔ na kɛɛshu na. 30 Nnyimǝ gɩ yɔ waa ʋyɔ baa mʋ nʋ, na kakɔɔ na yɛɛ ʋɖǝn ataba kɩ gaɖǝn na; Galaŋ atʋ gɩshee ɩja ʋɖoo na Gaja nɩ na apɩ. 31 Na Yeesu abʋe pɩ waa: ɩshee ɩja nnyɩmǝ. 32 Kiɖe ma, saa ɖǝn atʋ na pɩ, na saa ɖe akpa boŋo, ɩtu ram atǝn baaŋa atɔɔ n'ʋja, apala amʋnɖǝnɖǝn; Amaa kǝ ma ɖa amʋnɖǝnɖǝn na aɖʋwaa: Amawɛɛ aɖa amasul. 33 Nlǝ anyɩn alesʋra ɖe, naa ama fɛɛ a ɖa anyɩnasul. Ɩtu ŋǝ ɩnawɩya ɖulinya nɩ; Ama, rima anyɩnalɔ, nwu ɖulinaya.
1 Yeesu a lǝ a leesʋra ɖe aboŋo ma, náɖen na abakǝŋja bace seɖɩrrɔɔ kaato kʋpaŋpaŋa gʋɖɛɛ gʋɖǝn gʋɖa nkǝŋ na ba kpa gʋɖɛɛ gʋ ɖe n ɩaɖen na abakǝŋja. 2 Yudaasɩ nɖee ana yɛɛ atɔɔ nɩ ashee ma, ayɔ gaɖu gaɖe, aɖʋwaa Yeesu nábakǝŋja ba ceetɩ ɖa gaɖu gaɖe. 3 Yuɖaasɩ aɖe toŋo ɩsɔja mana na bɛrɛɩ basaraalaaja na Fariisi kǝ baja ba tǝm pɩ baɖe ba toŋo ɩfɩtɩla nɩ́bɔlʋ na ataryɔkɔ ace nkǝŋ. 4 Yeesu a cee yɔ bʋkɔɩ bʋ nɩ bʋ wǝɖa nɩ ma, na a sara awa na pɩ, ataba pɩ waa: Aŋa nɩɩna yɛɛ? 5 Na ba tǝlǝ ashee nɩ waa: Yeesu Nasarɛɛtɩ kaja. Na Yeesu a lǝ pɩ waa: Amʋ nnokama. Yudaasɩ nɖee a na yɛɛ a tɔɔ nɩ ashee ma, aɖe ɖa bagɩcuca. 6 Nkǝlǝɩ Yeesu a lǝ pɩ waa: Amʋ nnaakama ma, na ba kɔɔ gɩkǝmgɩkǝm afǝɖa atǝn gɩrɛŋgɩrǝŋ. 7 Na akɔɔ ataba pɩ aciŋǝ; Aŋa nu na yɛɛ? Na ba lǝ waa: Yeesu Nasarɛɛtɩ kaja. 8 Na yeesu a tǝlǝ ashee pɩ waa: Naa nlǝ anyɩn waa: Amʋ nnookama. Ɩta lafʋjɩ waa: Amʋ nɩɩ na yɛɛ, Pala ma mbaɖe bashɛʋ. 9 Ana lǝ ga nɩ ma, naa galei ɩ ba bʋŋa lǝ ma, ɩ lee waa: Mbaɖee ʋhee amʋ ma, kǝ ma bǝɖa bʋɖǝn na. 10 Na Simɔɔ Pɩɛɛr ɖe toŋo gapɔɔ ʋpafoi nɩ, na ma na ka gapɔɔ asɔ asaraalaaja abʋmbɔnɔ atǝŋleeja a gʋtɔ gʋsono a sɩr kʋ. Ba tɩ yɩɖa atǝŋleeja ɖe waa: Malɩshuusɩ. 11 Na Yeesu a lǝ Pɩɛɛr waa: Kara akaapɔ ʋpafoi nɩ. Kɩsim ma nyem gakupi ŋgaɖee amawɛɛ ashee amʋ maa? 12 Nɩ́sɔja ma na, bakǝm cɩmja, na Yuɖaa kǝbaja ba ri Yeesu akʋr nɩ ɩlɔ. 13 Na ba ce na nɩ Aanɩ gaɖu boŋo naɩ: Aɖʋwaa Aanɩ a lee ka kayiifu ʋyǝʋ, ka iifu alee basaraalaaja banɖɩyar kaaja gaɖe nɩ. 14 Kayiifu acee ka akal na Yudaa kǝbaja gʋfaŋa waa: Ɩwǝɖa aŋfaanɩ waa arɛ ɖɔŋkɔnɔ a cii ashee samaa. 15 Simɔɔ Pɩɛɛr na Yeesu akǝŋja ɖǝn, ba tǝr Yeesu aŋkǝm Akǝŋja ɖe ba cee a yɔ nɩ waa: A lee asraalaaja bʋmbɔnɔ atǝŋleeja na, na baɖeŋna Yeesu ba man akpa asaraalaaja bʋmbɔnɔ a gakalaŋ; 16 Ama na Pɩɛɛr ayiɖe aka gakukonu. Na ŋɖee abʋŋa lee asaraalaja bʋmbɔnɔ atǝŋleeja ma, adoo alǝ na ʋsǝmprǝ nɖee akǝl gakukonu ma waa: Apala Pɩɛɛr akpa pɩ. . 17 Nkǝŋ na ʋsǝprǝ nɖee akǝl gakukonu ma, alǝ Pɩɛɛr waa: Akɩ gboo kalee ʋsoro ɖe abakǝŋja kʋ́ɖǝnaa? Na Piɛɛr a lǝ waa: «Aaɩ.» 18 Batǝleeja nɩ́sɔja mbaɖee ba na cam bɛɛ akpa na nku ma, ba bʋra ʋtonu na shele aɖʋwaa: Ʋnyǝŋkrǝ ɖe kpa gaɖu, Pɩɛɛr ɖe ɖa basul na shele ʋtonu mɩyaʋ. 19 Násaraalaaja abʋmbɔnɔ asǝba na taba Yeesu bʋlei abakǝŋja ńʋceru ɩ a na cere. 20 Na Yeesu abʋye nɩ waa: Nlǝ na Sama gbagbaraa; naa asaŋkɔɔ acere sɩnagɔɔgǝ na ʋnyiŋu kaafala gabʋmbɔnɔ nɩ gaɖuu Yuɖaa kǝ baja ba na wala ma, kǝ ma lugo gaɖǝn na. 21 Maakɔ laŋ na ʋna taba mʋ gǝŋ? Taba pɩ bʋkɔɩ nlǝ pɩ ma, mbaɖee baɖʋ gʋtɔ arǝŋǝ ma, ba yɔ bʋkɔɩ. Nlǝ ma. 22 A lǝ gǝŋ ma, nísɔja bʋɖǝn ɩ a ɖa nkǝŋ ma, asɩnɩ Yeesu gʋnyɛ a lǝ nɩ waa: Gǝŋ ci atǝlǝ ashee asaraalaja abmbɔnɔ aa? 23 Na Yeesu a lǝ nɩ waa: Ɩta jɩ waa kǝ ma lǝ gɩshɛbɔ na, faŋa mʋ ŋgaɖee kǝ ma lǝ gɩshɛbɔ na ma; ɩta jɩ waa: N lǝ gɩshɛbɔ, mʋlaŋ nʋ́ɩmʋ gʋnyɛ? 24 Na Aanɩ atǝm ba ce na nɩ kayiifu asaraalaaja bʋmbɔnɔ sul baɖe bakʋr nɩ ɩlɔ. 25 Simɔɔ Pɩɛɛr aɖe ɖa nkǝŋ na shele ʋtonu. Na ba lǝ nɩ waa: Akɩ gboo kalee abakǝŋja kʋɖǝn aa? Na ajɩ gɩwʋlʋ a lǝ waa: Kǝ ma lee akǝŋja na. 26 Na saraalaaja bʋmbɔnɔ abatǝŋleeja kʋɖǝn a na lǝ Pɩɛɛr agalei saa nɖee a ka gapɔɔ asɩr gʋtɔ ma, na waa: Kǝ ma ŋǝ akɩ nna nɩ gʋɖɛɛ nɩ aa? 27 Na Pɩɛɛr awǝla acɩŋǝ. Nácɩrɩ akʋl kpaarɩ. 28 Na batɔɔ Yeesu kayiifu gaɖu a ce na roma ka gominantɕagakǝmcǝmɖu gajakajaka ba kpa ma naa ayiɖe aka kǝ ba kpa gakǝmcǝmɖu nɩna, naa ba paa tɩ kpa ba lɔ ajɩwa na, naa ba sǝra ajɩ paakɩ. 29 Na Pilaatɩ aɖoo awa na pɩ, a lǝ pɩ waa: Gapaŋa jɩ ɩna ciu nʋ́soro nɖe? 30 Na ba tǝ lǝ ashee nɩ waa: Maa ka lee arɛbɔnɔ na maa ka g ɩri nɩ a pɩ nákasul na. 31 Pɩlaatɩ ka ŋǝ gabɔnɔ gaɖǝn na ma, na a lǝ pɩ waa: Tɔɔ ma nɩ anyɩnŋgilopi cim ma na nɩ ɩkǝma ɖaa anyɩŋgʋpɔ gʋlǝ ma. Na Yuɖaa kǝbaja ba lǝ nɩ waa kɩ shee atʋ ganɕwaa: Gɩ kǝ ʋɖǝn a cii na. 32 Naa daa Yeesu acee lǝ ma ɩlee, nkǝlǝ a na lǝ pɩ bʋce mbʋɖee a naa cii ma. 33 Na Pilaatɩ akpa ɩkǝma kaŋku nɩ, naa ayɩɖa Yeesu ataba nɩ waa: Akɩ na Yudaa kǝbaja bagʋpayarɩ aa? 34 Na Yeesu abuye nɕwaa: Akulopi ʋnalǝyaa ba lǝ kɩ na aŋgalei? 35 Na Pilaatɩ atǝlǝ ashee nɩ waa: Nlee yuɖaa kaja aa? Aka samaa na basaraalaaja kaɖibaja ba rɩ ka kɩ apɩ námasul: Mʋn'ʋlee? 36 Na Yeesu abʋye nɩ waa: Aŋgayarɩtǝna kaalee ɖulɩnya nɖe nɩ kaa ja na. Maa aŋgayarɩtǝna kaa lee ɖulɩnya nɖe nɩ kaa ja na. Maa aŋgayaritǝna galee ɖulɩnya nɖe nɩ kaa ja jɩ, maa ambakǝŋja ba cǝ gʋtara ashee amv. Naa Yuɖaa kǝbaja ba paa sǝra amʋ na; Ama aŋgayarɩtǝna kaa ɖa atǝn tɩya na. 37 Na Pilaatɩ a lǝ nɩ waa: Gǝŋ ma, akɩna gʋyar ɩaa? Na Yeesu atǝ lǝ ashee nɩ waa: ʋcɔɔlǝ jɩ, amʋ nagʋyarɩ ga laŋ na baŋʋm amʋ, mpɩ ɖulinya nɩna ma laa sǝriya ashee ɩja. Arɛ nɖee ɩja kʋpi ma, a na ɖʋ amʋ gʋtɔ. 38 Na Pilaatɩ ataba nɩ waa: Mʋnʋ bayɩɖa waa: Ɩja? Alǝ gǝŋ aboŋo ma, náɖoo ace tɩ wǝɖa Yuɖaa Kǝbaja naa lǝ pɩ waa: Kǝ ma ŋǝ gabɔnɔ gaɖǝn n'ʋsoro de na woo. 39 Ama, ɖaa ɩ ɖa waa: Ba iam sarka nɩ karɛ ɖǝn anyugʋshile paakɩ ka jɩŋgaarɩ kasaa ma, ɩtɩyɛɛ ma lam Yuɖaa kagʋpayarɩ aa? 40 Nkǝŋ na bakuro: Aaɩkɩlee ʋni na, ama Barabaasɩ. Barabaasɩ aye lee mbɔnɔyar na.
1 Bɔkɔɩ Kʋshile ʋṣǝbaka, Maarii magɩdalaa kaja ace akufo nɩ ŋjɔkʋɖɩ futufutu, akpa ma, naa aŋǝ ntala nɖee ba cɩʋ nkufo kaanɔ ma nɖe mpile pile aɖa gʋsaʋ. 2 Na acu ace Sɩmɔɔ Pɩɛɛr na yeesu akǝŋja nɖee Yeesu asɔlɔ awu ma sul, naa alǝ pɩ waa: Ba laa nɖiyar nkufo nɩ na ku yɔ gaɖuu baɖʋ nɩ ma na. 3 Pɩɛɛr na Yeesu akǝŋja baɖoo ace akufa nɩ 4 Na ba bɛrɛ banyɩv ba man acuu ace. Ama Yeesu akǝŋja asaaka ace were were atɔnɔ pɩɛɛr akpa akufo nɩ. 5 Na akur atǝn na jeɖe, akɩsa nɖee ba par na Yeesu ma ɩɖe ɖa atǝn. Ama ka kpa nkufo nɩ na. 6 Sɩmɔɔ Pɩɛɛr atǝr aŋkǝm, akpa ma, naa kpa nkufo nɩ, Na aŋǝ akɩsaɩ ba parapara Yeesu ma, atǝn. 7 Na nkuro nɖee ba sɩʋ Yeesu anɖi ma nɖe nɖa gʋsaʋ, ama nɖe ŋpɩlepile aɖa gʋsaʋ afǝlǝ. 8 Na Yeesu akǝŋja asaaka aye kpa nkufonɩ mɩaʋ, na ba ŋǝ naa ashee ɩja. 9 Ka nkǝlǝ kɩ ka na ye pɩ ɖaa ʋŋɔn ʋlǝ waa: Yeesu ataa ŋǝnǝ aɖoo bakɔnɔ nɩ ma na, 10 Na Yeesu abakǝnja ba kɔɔkɔɔ ashɛʋ bagaɖu. 11 Ka ŋkǝlǝ nɖe Marii aɖe yiɖe nkufo kaanɔ aka na yu. Kur atǝn na jeɖe nkufo nɩ. 12 N'aŋǝ malaɩka banyɩv baɖe ba kara ayɔkɔ ɩfɔnɔ asǝ gaɖuu ba ɖʋ Yeesu aŋkoŋpa ma, ʋɖǝn sǝ gaɖuu anɖi nɖa ma, asaaka ata sǝ gaɖuu ɩkei ɩɖa ma. 13 Na ba taba nɩ waa: Ʋsǝmprǝ, mʋ lee ka ʋ na yu? Na tǝlǝ ashee pɩ waa: Ba tɔɔ amʋnɖiya ma laŋ na nna yu, kǝ ma yɔ gaɖu ba ɖʋ nɩ ma na. 14 Alǝ gǝŋ ma, na cǝpǝra ma, naa ŋǝ Yeesu aɖe yiɖelaŋ ama ka yɔ waa: Yeesu yiɖeka na. 15 Na Yeesu a lǝ nɩ waa: Ʋsǝmprǝ kɩ, mʋ lee ka ʋna yu? Mʋ lee ka kɩ? Marii ɖe tǝm waa: Nɖee ana tʋŋa akufo ma na, na alǝ nɩ waa: Ʋŋono, ɩta jɩ waa: Akɩ tɔɔ ka nɩ lǝ mʋ gaɖuu ʋɖʋ nɩ ma naa ma ce atɩ tɔɔ nɩ. 16 Na Yeesu a yiɖa nɩ, Marii! Na acǝpǝra alǝ nɩ na ɛbʋnʋ ka gɩkǝrǝ waa: Rabunii! Kaashɩ na gǝŋ waa: Acereka! 17 Na Yeesu a lǝ nɩ waa: Paakana fɔm amʋna: Aɖʋwaa kǝ ma kana boɖo amawɛɛ sul na. Ama kʋla ce atɩ ŋǝ ambasoro, alǝ pɩ waa: Ntɩ boɖo amawɛɛ nɖee a lee anyɩnaya ma, na Gaja na anyɩn Gaja sul. 18 Na Marii magɩɖalaa kaja ace atɩ lǝ Yeesu abakǝŋja waa: Aɖe ŋǝ nɖiyar na alǝ nɩ bʋlei bʋɖe. 19 Bɔkɔɩ kʋshile ʋsǝbaka ɖe, ka gɩtǝŋshile, gaɖuu Yeesu abakǝŋja baɖa ma, ka caŋkɔ ɩɖe rim aɖʋwaa: Asampǝna ɩtɩ kpa pɩ na Yuɖaa kǝbaja, na Yeesu akpa asǝ bagɩcuca, na lǝ pɩ waa: Fɛɛ aɖa ashee anyɩn. 20 Alǝ pɩ gǝŋ boŋo ma, na afaŋa pɩ anyɛ n'ʋbo. N'ʋciŋkǝrka ʋpɩ ashee pi bakɔɔ ŋǝ nɖiyar ma. 21 Na Yeesu alǝ pɩ acǝŋǝ waa: Fɛɛ aɖa anyɩnasul! Ɖaa amawɛɛ atǝm amʋ ma, amʋ gboo ntɩ tǝm anyɩn. 22 Alǝ gǝŋ aboŋo ma, naa wu gʋsǝrǝ balaŋ a lǝ pɩ waa: Cam ma ŋŋuro-nsoŋsono. 23 Mbeɖee ɩtǝɖǝ bambɔnɔ ma, ntɩŋtǝɖǝ; Mbeɖee kɩ tǝɖǝ pɩ na ma, bambɔnɔ ntɩnɖa. 24 Nkǝlǝ Yeesu apɩ basul ma akǝŋja Tomaa nɖee ba na yiɖa waa: Ɖiɖim ma, ka ɖa bagicuca na. 25 Na bakǝŋja basaaka ba lǝ nɩ waa: Gɩ ŋǝ nɖiyar . Ama na alǝ pɩ waa: Na kǝ ma ŋǝ anyɛ ka kulu na, na kǝ ma kara aŋgɩsǝwa ɩca bakal nɩ ma kakulu nɩ na kǝ ma shee ɩja ayɔ na. 26 Ɩcǝm ɩshile ganaana ma, Yeesu abakǝŋja ba saŋ wala aciŋǝ aɖa gafala nɩ, arim acaŋkɔ, Tomaa ɖe ɖa nkǝŋ. Na Yeesu akpa asǝ bagɩcuca, na alǝpɩ waa: Fɛɛ aɖa ashee anyɩn! 27 Na alǝ Tomaa waa: kim nakusɩwa apɩ, kɩɖe amnyɛ, bɔlɔ akʋʋnyɛ, naa akara amʋbo nɩ: Paa kaŋkǝr gɩfolu na, she ɩja. 28 Na tomaa alǝnɩ waa: Amʋnɖiyar na aŋ Gaja! Na Yeesu a lǝ nɩ waa: 29 Ʋŋǝ amʋ ma, laŋ n'ʋshee ɩja ǝa. Nɖinsono ashee ɩnbaɖee kǝ ba ŋǝ na, naa shee ɩja ma. 30 Na Yeesu akɔɔ lee maamaaci kalesʋra tuutuuma abakǝŋja baŋyu, ama kǝ ba ŋɔn alesʋra ɖe gʋbɔ ŋgʋɖe nɩ na. 31 Ama ba ŋɔn aleʋra ɖe naa ɩshee ɩja waa: Yeesu lee ka Kristo, Gaja ʋpur, ɩta shee ɩja ɩtu ŋǝ ŋŋuro na aŋyɩɖa.
1 Teofiil, nlə aŋgʋbɔ gʋsəbaka nɩ, ɖaa bʋkɔɩ Yeesu asəba alee naa acere bɛrɛ ʋsəbʋ nɩ. 2 Halɩ atɩ cem na ʋshile ɩ akɔɔ aboɖo alaŋ ashɛʋ ma, a lə abatəmka na ŋŋuro nsoŋsono mbaɖee alaa ma. 3 Ɩshɛɩjika kaŋkəm na alaa agʋlɔ afaŋa waa: Aɖa ŋŋuro nɩ, nafaŋa pɩ alesʋra tuutuuma afaŋa pɩ agʋlɔ ɩshile ɩshɩnyɩʋ, naa naa lə pɩ Gajakaayarɩtəna kalesʋra. 4 Aɖa badul ma, n'alə pɩ waa: Ba paa tɩ liŋ na Yerusalɛm na, ama basə asaa bʋkɔɩ Gʋya alə waa: Ataa shee ma, ŋgaɖee ncee lə anyɩn, ma. 5 Aɖʋwaa: Yohana aməna na bʋto, ama, anyɩn ɩtɩ lə waa ɩlee ɩshile ɩtʋrka ma, batɩ ba məna anyɩn na ŋŋuro nsoŋsono. 6 Ŋkaŋ na abatəŋka bawala nataba nɩ waa: Nɖiyar nnyimə n'ʋnaapɛmpɛŋɛ Ɩsraɛl agayaritəna aa? 7 Na abuye pɩ waa: Kɩ lee anyɩn ɩnɩɩ yɔ ŋkələ yaa saa nɖee Gaya anyaʋ aɖʋ nɩ́ko ma na. 8 Ama anyɩn ɩtɩɩ cam ɩkashɩ ɖən, ŋŋuro nsoŋsono ntɩŋ rge anyɩnalaŋ, naa ɩlee amasəriya baja Yerusalɛm nɩ, na yuɖee nɩ, nasamarii nɩ halɩ ɖulinya agatəna kaayala. 9 Alə gəŋ aboŋo ma, na səba na boɖo alaŋ bataa babʋyɛ na kiɖe alaŋ ma, na nɖəla nɖən nkəl bɩnyɩne. 10 Ba naayiɖe ataa babʋyɛ nakiɖe anashɛʋ ma na bɛrɛ banyɩʋ baɖe bakara ayɔkɔ ɩfɔnɔ kanɩ karɩ ba ɖoo n'alaŋ. 11 Na lə pɩ waa: Galilee kəbajanyɩn mʋ lee ka ɩ yiɖe na kiɖe alaŋ, Yeesu nɖee ba laanɩ anyɩgɩcɩɩca ashɛʋ na alaŋ waa ma, aɖaa ɩshɩŋə nɩ aboɖo alaŋ ma, gəŋ cí akɔɔ apɩ. 12 Ŋkəŋ na bakɔɔ Yerusalɛm, n'ace aliifʋ kayo ka kagʋbʋnʋ laŋ gʋɖa asəla na Yerusalɛm ma, ɩɖe tɩ səla na sabaatɩ kʋshile. 13 Ba kpa ma, na baboɖo ŋku nlaŋaja nɩgaɖuu ba cee na ɖa ma; mbaɖee baɖa ŋkəŋ ma, na gəŋ Piɛɛr, Yohana, Yakubu, Alfee ʋpur, simɔɔ selɔɔtɩ na yuuɖi Yakubu ʋpur. 14 Na baŋunii ba man na nyiŋə awəɖa gaɖɔŋkɔnɔ baamʋnʋ nɩ, na basəmprə, na Marii Yeesu anar na na Yeesu bapar. 15 Kɩ́shile ɖe nɩ, na Piɛɛr ata ayiɖe laŋ bagɩcɩɩca Bɛrɛ gʋyaɩ baɖa ŋkəŋ ma, na gəŋ ɩshɩkoloŋ na ba lə waa: 16 Atɩbaja woo, ɩsəm waa bʋkɔɩ ŋŋuro nsoŋsono mbʋŋa lə ʋŋɔn nɩ, na Ɖaʋɖa ʋwələ, aɖʋ Yuɖaasɩ nɖee atoŋo bɛrɛ ace na ma bari Yeesu ma. 17 Abʋŋa aɖa atɩ gɩcɩɩca, alee ntəma nɖe yɔ. 18 Ʋrɔŋde atɔɔ ambɔnɔ kʋɖasəlaka ashɩ na gawana ace atɩ fəɖa nɖi mpi aɣʋlɔ gʋṭi acʋnʋ ɩdooka. 19 Na Yerusalɛm kəbaja baŋunii ba yɔ galei gaɖe. waa: Gawara gaɖe kaŋyɩɖa na bagɩkrə, waa: hakalɩ ɖamaa, kaashɩ na gəŋ waa: Akɔnɔ kaawara. 20 Ba ye bʋŋa aŋɔn pʋsoomʋ nɩ waa: Agaɖuɖaka gapra ʋteru, ʋɖən apaa kɔɔ ɖa ŋkəŋ na: naa arɛfɔli acam antəma! 21 Ɩsim waa:Mbaɖee bakʋn atʋ baa saa apaŋa na ŋkələ ɖiyar Yeesu aɖa n'atʋ ma, 22 tɔɔ na Yohana abʋtomənaka acim na saa ɖee balaa nɩ atɩgɩcɩɩca naa alee Yeesu ʋŋənu kasəriya ma, apele naatʋ. 23 Na ba ce na bɛrɛ banyɩʋ ashee pɩ: Yosɛfʋ ndee ba na yiɖa waa Barsabaasɩ ba tɩ nɩ ŋyɩɖa waa: Yustusɩ, na Matiasɩ. 24 Na ba nyiŋə waa: Nɖiyar akɩnɖee ʋyɔ bɩfalu ma kɩɖe alaa nɖee ʋnayɛɛ ma. 25 Naa na nɩ gɩman ntəma akɩbatəmka baŋja nɖee Yuɖaasɩ abəɖa ace gaɖuɩ ɩfana nɩ ma. 26 Na ba kəʋ ɩkʋɛ, nɩ́kʋɛ ɩƒəɖa Matiasɩ laŋ, na Matiasɩ apele na təb n'ʋɖə Yeesu abatɩmka.
1 Ŋkələ nɖee pentekot kʊshƖle ʊkpa ma ba ŋunii bə ɖe ba ɖa ga ɖu ga ɖɔŋkɔnɔ. 2 KpaarƖ kpaarƖ na gsərə gʊbʊmbɔnɔ gʊɖən gʊɖuo na alaŋ na ƖkashƖ, naa arəŋə ŋku nɖee nƖ ba ɖa ma. 3 Na Ɩɖanʊ ɖaa ʊtonu ma Ɩyʊga ka golɔ naa atər baa aŋa na laŋ. 4 Na ba ŋunii ba rəŋə na ŋŋuro ŋsoŋsono naa asəba na lə gƖ kərə gɩ ƒɔlƖ ɖaa ŋŋuro ŋshee pƖ waa ba lə ma. 5 Ka tam ɖe Yʊdaa kəbaja ba ɖa Yerusaləm ma, na bɛrɛ mbəɖei ba wʊɖa na Gaja ʊcine aɖuo na apa nɖee Ɩɖa ɖuulinya kaa təna laŋ ma. 6 Saa nɖee ŋkəmpərə ŋŋʊra ma na sa maa ba wala naa a kpa biti aɖʊ waa baa aŋa na arəŋə ɖaa ba na lə ba gƖ kərə ma. 7 Na Ɩlee pƖ soke naa aɖa pƖbiti.na ba lə waa < gasono mbəɖei ba na lə bʊ lee ma kƖ lee galilee kə ba ja pƖ aa? 8 Maaaa kɔ laŋ na atʋ ganɔ gɩ Shee rǝŋǝ ɖaa ba na lǝ atɩ kɩrǝ ma? 9 perses, meɖes, na elamɩtes, na mbǝdes ba ɖa mesopotame, yʋde nɩ, na kappada na pont na asɩe, 10 frɩgɩ na pamfƖlƖ, egɩpt na lƖbƖƖ ka gʋsaʋ asǝla na SƖrɛn, ba Sa na mbǝdeɩ ba uo na Rom ma, 11 yʋdaa kǝ ba ja na proselɩt ma na, kreta na arab, gɩ rǝŋǝ ba na lǝ Gaja ka ŋtǝma n'ɩkashɩ ma" 12 Ra ba ŋunɩɩ ba ɖa na kɩde Soke naa aɖa maa maa Cɩ nɩ; na ba na lǝ bawor waa: "kaa Shɩ JƖɩ waa baɩ?" 13 Ama badǝn bǝɖe ba tɩ lee pɩ Saarɩ "na lǝ waa" ba nyǝm ʋkana bʋsaŋka ashɩ 14 Ama pɩɛɛr ta ayɩɖe alaŋ adeŋ na tǝb na ʋen naa ataa ʋwǝlǝ alaŋ naa dǝ pɩ waa "yʋdaa kǝ ba ja, na anyɩŋ ba ŋunɩɩ ɩɖa yerusalɛm ma, yɔ ma ŋgade; ɖʋ ma gʋtɔ urǝŋe ambʋleɩ. 15 Aɖʋ waa bɛrɛ mbǝɖe kǝba Shɩ bʋkana ɖaa Ɩ na tam ma na, aɖʋ waa ʋshɩlee ka ga kɔŋɔ ga rɩu ta nɩ na gɩ ɖa. 16 Ama bʋkɔ mbʋdee aŋdob Joɛl accee lǝ ma na gǝŋ 17 ŋkle nɖee ɩ Shɩle ɩkǝŋ ja ɩnɩɩ kpa ma: Gaja galǝ waa, ŋtǝ ma rǝgǝ na amʋ ŋŋuro bɛrɛ ba ŋunɩɩ laŋ. Anyɩŋ bʋ pɩlɩ bʋtɩ bʋ naa na fol aɖa. 18 Gǝŋ cɩ ama ba tǝŋ lee ja ba soro na ba soro na ba-sɩmpǝrǝ laŋ. ɩshɩle ɖe nɩ na ma rǝgǝ amʋ ŋŋuro, naa ba naa na lǝ aŋɖobɩ ba bʋleɩ. 19 ŋtǝ ma faŋa maa maa cɩ ka lǝsʋra Goja ka la na ʋfa gatǝna laŋ. akɔnɔ, ʋtonu kaŋkulokulo kɩ yɔ. 20 Ushile ʊtʊʊ pəra ŋkomo naa aŋɔrɔapəra akɔnɔ, naa ʊshile ʊbʊmbɔnɔ ʊshile nɖee nɖi yar akəwa api ma. 21 Ka ŋkəle ƖtƖƖ tƖ pƖ waa arɛ nɖee ayƖ da ndi yar aŋyƖ da ma ba tə ba cam nƖ alam atəŋ 22 AnyƖ n israɛl kə ba ja rəŋə ma bʊlee mbʊɖe :Yeesu nasarɛt ka ja arɛ nɖee Gaja ga shee ƖƖja anyƖn gƖ cƖƖ ca nƖ ma, na atə ma Ɩbʊmbɔnɔ nɖei Gaja ka gƖ lopi gƖ lee anyƖn gƖcƖƖ ca nƖ ɖaa anyƖn gƖ lopi Ɩyɔ ma; 23 ɖaa Ɩcee ɖa Gaja kʊnyaʊ nƖ ma, na ba tə wa nƖ akara anyƖŋ mbəɖee kƖ na kʊm gʊpɔ na ma, anyƖn a nyɛ nƖ na ɩ kal nɩ gu yo ka ŋkʊra laŋ naa akə nɩ. 24 Gaja ga ŋənə nɩ naa a laa nɩ bʊce ka ga yoru nɩ, aɖʊ waa ka bʊ səra atoŋo nɩ na 25 Aɖʊ waa anɖabi ɖauɖa alə agale: ŋŋə nɖi yar baa saa apaŋa na amʊ ŋyɩɩ aɖʊ waa aɖa amʊ gʊ nyɩ sono laŋ naa ma paa gɩ ɩshɛɛ na. 26 Gəŋ ci amʊ cine ʊker na aŋganɔ gaɖa ʊkʊmʊ nɩ, aŋgʊlɔ gboo gʊyʊɖa na Gaja ʊcine. 27 Aɖʊ waa kaa nyir amʊ ŋŋuro ba kono nɩ na, na kaa shɩmpala aka sɔlɔka abuu na. 28 Ʊƒaŋa amʊ ŋŋuro kʊ nyɩŋ ca; ʊtaa rəŋə na amʊ. 29 Ambaja ŋtə ma sra alə na anyɩm na amʊ cine ʊŋunii anɖobi ɖauɖa agalei aci ba ƒm nɩ aŋkuƒo nɖa atʊ gɩ cɩɩ ca nɩ hali nʊrɔŋ. 30 ɖaa acee lee anɖobi naaa acee ayɔ alə waa Gaja ga cee lə waa aɖe taa pala ampipi ŋsə ayarɩ boi laŋ. 31 Acee yɔ naa alə ɖaa kristo anaa ŋənə aɖuo ŋkuƒo nɩ ma: ka nyir nɩ ŋkuƒo nɩ na gəci agʊrɩlɔ kʊʊ buu na. 32 Yeesu ɖe Gaja ga taa nɩ alaŋ atɩ ganɔ gɩ laa səria. 33 ɖaa ba taa nɩ alaŋ atɩ nɩ Gaja ka gʊnyɩsono laŋ ma. na ɖaa acee cam ŋŋuro ŋsoŋsono gʊ ya sul naa arəgə ŋjɩ ɖaa ɩŋə naa anaa rəŋə ma. 34 Aɖʊ waa anɖobi Daʊɖa ka boɖo alaŋ na, ama alə waa nɖi yar lə amʊ nɖi yar, waa sə aŋgʊnyɩ sono laŋ. 35 Halɩ ma lee na akɩ ba waru gakuli akɩ ɩkei ka ga ɖu nyɩ ka. 36 Galaŋ israɛl ka gaƒala gayɔ gɩshɛbu lə waa Gaja galee nɩ nɖi yar na kristo. Yeesu nɖee ɩkal gʊyo ka ŋkʊra laŋ ma. 37 ŋkələ nɖee ba rəŋə gəŋ ma na bɩ cine ʊpiɛ na ba lə piɛɛr na bakəŋja mbadei ba saa ma waa gəŋ ma atəba wor bai na gɩ lee?>> 38 Na piɛɛr atələ ashee pɩ waa ƒʊba ma a nyɩŋ ɖawa naa ba miɛ anyɩŋ bʊto nɩ na Yeesu krito aŋyɩɖa ashee anyɩŋbɔnɔ kʊtəɖʊ laŋ, naa ɩcam ŋŋuro ŋsoŋsono ka gʊjɔɔ. 39 Aɖʊ waa gʊjɔɔ gʊɖe gʊɖa ɖaŋ ashee anyɩn ganɔ na anyɩŋ ba pi naa aɖa ashee bɛrɛ mbaɖei ba ɖa gaɖu ga ləŋ ka gboo ma, acəŋə bɛrɛ tuu ma mbaɖei atɩ nɖi yar Gaja gatɩ yɩ ɖa ma 40 Na bʊlee tuu tuu ma na ba lee səria naa alə na pɩ waa: << cam ma anyɩŋ gʊlɔ saa ma nɩ bɔnɔ nɖe nɩ>> 41 Galaŋ na ba cam a ga lei na ba mɩɛ pɩ bʊto nɩ na kʊshile ʊɖɔŋkɔnɔ ɖe na bɛrɛ daa bʊkuli bʊriu ma ba pele pɩ 42 ba ɖe ba tɩ cam apotr ma na bʊ ƒaŋʊ naa naa yʊga boɖo boɖo na ʊcine ʊɖɔŋ kɔnɔ na ʊnyɩŋu 43 Asampəna ɩɖe tɩ pa bɛrɛ tuutuuma ɖaa apotr ma na ba na lee maa maa ci ka le sʊra ma. 44 mbaɖei ba wʊɖa ʊcine ma baɖe ba ɖa gaɖu gaɖɔŋ kɔnɔ, naa aman na aman na lee baa maa kɔnɩ. 45 Baɖe batɩ yala ba amaa na ma na naa anaa na yʊga ɩŋunii ɖaa ɩsiŋ waa baa aŋa a cam ma. 46 Gəŋ ci baa ŋjəŋ na ba na ɖa gʊƒaŋa gʊɖɔŋkɔnɔ nɩ ʊnyiŋʊ ka gaƒala nɩ, naa naa yʊga boɖo boɖo nɩ ɩƒala na sir, gəŋ ci ba na yʊg bʊ jɩ u na ʊciŋ kər ka na ʊcine ʊburo ka; 47 Baɖe ba tɩ kʊma Gaja na naa ŋə bɛrɛ ba gʊjɔɔ. nɖi yar ɖe tɩ pele pɩ baa ŋjəŋ na bɛrɛ mbəɖei ba cam alam atəm m.
1 Piɛɛr na Yohana ba ce ʋnyiŋu kaafala gabʋmbɔnɔ nɩ banyiŋe, ɩɖe lee saaɩ ba na nyiŋə ma, bʋkɔŋkɔŋɔ ciɩnɩ. 2 Ʋsoro ɖən ɖaa baŋʋm nɩ ma alee falaŋfalŋ na, baɖe batɩ pɩ na nɩ na tɩ ʋnyiŋukaafala kaakonuɩ ba na yɩɖa waa: gʋŋərə ma, waa alee bara. 3 Ʋsoro ɖe, aŋə Piɛɛr na Yohana ba na yɛɛ ba kpa ʋnyiŋu kaafala nɩ ma, na anyiŋə pɩ ɩtanɩ. 4 Na piɛɛr na yohana ba lə nɩ waa: kɩɖə atʋ gɩṣhɛbɔ. 5 Nátaa agayɛ nɩ kɩɖə pi, na mən gʋtabara waa batɩ ba shee nɩ akɔɖən. 6 Ŋkəŋ na piɛɛr a lə nɩ waa: kə ma wəɖa gɩtanɩ kokoowura ma shee kɩ na, ama mbʋɖee ŋwəɖa ma shee akɩ ma, na gəŋ, na yeesu kristo Nasarɛɛtɩ kaja anyɩɖa ta ayiɖelaŋ asara. 7 Na ba bɔlɔ gʋnyɛ ataa nɩ ayala alaŋ-kpaarɩ nɩ́kei ɩkʋɖa kʋɖa aɖa ɖei ɖei. 8 Na amana səba gasana, na akʋn pɩ baman a kpa ʋnyiŋu kaafala nɩ, a ɖətɩ ta na jɩm, na kʋma Gaja. 9 Samaa ɖe tɩ ŋə ɖaa ana: Sara na kʋma Gaja ma. 10 Baaŋa ɖe yɔ nɩ waa: ʋni na ba tɩ ʋnyiŋu kaafala kaakukonu na lee bara, nɩ́lee baaŋa maamaaci daa ana sara nnyimə. 11 Ɖaa kashɩ təbə Piɛɛr na Yohana sul na ma, nɩ́lee samaa aŋunii maamaaci na ba cu ace na jɛlɛ salomɔ ɩculpi sul. 12 Piɛɛr aŋə gəŋ ma, na alə samaa waa: israɛl kəbaja anyɩn, mʋ lee ka, ɩna lee anyɩn biti? ŋ'ɩ na kiɖe atʋ gəŋ, ɖaa atɩ kashɩ yaa ata ɖeiɖei apala ka na gɩ səra apala ʋroro nɖe asara? 13 Abraham a Gaja, n'Ɩsaaka na Yaakubu, atɩ baya ba gaja gaɖe gakʋmaka atɩŋleeja Yeesu, nɖe ɩrɩ nɩ awəla nɩ Pilaatɩ aŋyɩɩ ŋkələ Pilaatɩ a na yɛɛ alam nɩ ma. 14 Ɩbəla nɖee alee ciri alee ɖeiɖei ma, na yɛɛ mbɔnɔ yar. 15 Ɩkə ŋŋuro kʋyarɩpi, ama Gaja gaŋənə nɩ; Nátʋ gɩlee kasəriya baja. 16 Gɩ wəɖa na anƴɩɖa ʋcine ma, na aŋyiɖa ntaa ʋsoro nɖe ɩna ŋə nɩ ayɔ nɩ ma ʋcine gɩ wə ɖa na aŋyɩɖa ma, ɩkaɖa ka ʋsoro ŋɖe ʋshɛɖʋ kpataa anyɩŋyɩɩ. 17 Ambaja nnyɩmə anii ncɔɔ yɔ waa: Anyɩn na anyɩnaɖi baja baja ɩsara nyashɛshɛ kaasana. 18 Ama Gaja gashee lee antəma, galei a cee lə na annabi mana ma, waa: Kristo anaajɩ ishɛɩ nɩ. 19 Galaŋ fʋba ma nɖawa, naa bashɛr anyɩmbɔnɔ. 20 Naa ŋkələ ɩkoyar aɖooɖoo anyɩnɩ cine ma, ʋkpa Yeesu kristo na batəm ashee anyɩn. 21 Ɩsəm ataa naa ɖa alaŋ halɩ saa ɩ baamʋnʋ kpataa ɩlee ɖaa gaja ga lə na annabi mana ba bʋnɔ ma. 22 Mʋsa cee lə waa: ɩkoyar Gaja gɩ tɩ ga laa annabi ɖən anyɩŋgɩcɩɩca ɖaa amʋ ma, ŋgaɖee alə anyɩn ma, rəŋə ma. 23 Ama nɖee abəla ka rəŋə na nɩ na ma, shee balaa nɩ samaa agɩcɩɩca. 24 Annabi mana mbaɖee ba lə tɔna samuɛl aŋkələ ma, ba lə kɩshile ɖe. 25 Anyɩn pɩ annabi mana bapur napur na alɩkawɩlɩ Gaja gakʋr na tɩ ba ya, alə waa Abraham akɩŋyiɖa nɩ na ma ɖʋ ɖulinya abʋŋʋmab ʋŋunii alɩbarka. 26 Anyɩn pɩ Gaja gatɩm atəmlee ja waa:apɩ atɩ səbaɖʋ anyɩn aləbarka, alaa baaŋa ambɔnɔ.
1 Pɩɛɛr na Yohana ba naa na lə na samaa ma, na basaraalaaja n'ʋnyiŋu kaafala kanɖiyar na saɖusi kəbaja ba kpa. 2 Bɩ cine ɩta pɩɛ aɖʋwaa ba tɩ cere bɛrɛ na Yeesu aŋyɩɖa n'ʋŋənu aɖoo bakono nɩ. 3 Na ba ri pɩ akəʋ sarka nɩ halɩ gaja gakʋɖe aɖʋwaaa ʋshile ʋfana boŋo. 4 Na ka ma bɛrɛ tuutuuma ɩ ba rəŋə galei gaɖe ma, bacam jɩ ashee ɩja mbaɖe ba cam jɩ ashee ɩja mbaɖe ba cam jɩ ma na gəŋ bɛrɛ miili banʋn. 5 Gaja gakʋɖa ma, na samaa káɖibaja na baŋono na, babɔŋɔnja bawala Yeerusalɛm. 6 Baɖen na Aanib asaralaja baɖiyar, na kaiifʋ, na Yohana alɛkɩsanɖi, na mbaɖee balee basaraalaaja baɖimi ma. 7 Na ba pɩ na piɛɛ na Yohana atɩpɩ gɩcuca, naa ataba pɩ waa: ɩkashɩ ɩpaŋ na aŋaayiɖa njɩ ɩlee ataba pɩ waa: ɩkashɩ ɩpaŋa na aŋaayɩɖa njɩ ɩlee gʋlesʋra gʋɖe. 8 Ŋŋuro nsoŋsono nriŋə pɩɛɛr na alə waa: samaa kaɖibaja na Ɩsraɛl kəbaŋono, 9 Gɩ lee nsomo ashee arɛ aŋə alaafɩya ʋrɔŋde ma, laŋ na ba na taba atʋ aa? Na gɩ ləkɔɩ bʋpala naa aŋə alaafiya ma. 10 Anyɩŋganɩ yɔ ma, naa israɛl asamaa a yɔ waa: Yeesu Kristo Nasarɛtɩ kaja nɖee ɩkal nɩ naa, Gaja gaŋəŋə nɩ aɖoo bakona nɩ ma, aŋyiɖa nji ʋsoro nɖee ayiɖe anyɩnnyɩɩ waa ma, aŋə nalaafia ayɩɖe caŋ caŋ. 11 Yeesu alee ka ntala nɖee anyɩn ba cəka ɩkɔɔ nama abəɖa ma, mpra ka ntalaɩ nna toŋ ŋku ma. 12 Nɖinsono kɩnɖa ɖən nɩ na; Aɖʋwaa nɖila katən kəba shee bɛrɛ ŋyɩɖa nɖən nnɩɩ nfʋra bɛrɛ ma na. 13 Ŋkələ ba nə Pɩɛɛr na Yahana ba yɩde nɩɩja nuja ma, nɩ kpa pɩ biti. Ba ye yɔ pɩ waa: kə ba cere ʋyɔʋ ɖən na; Ama ba yɔ pɩ waa ba bʋŋakʋʋn Yeesu. 14 Ama ʋsoro ɖe aŋə alaafiya ma, ayɩɖe basul ma, kə bakɔɔ ayɔ ŋgaɖee ba lə ma na. 15 Na ba lə pɩ waa: were ɖoo ma, at gɩcɩɩca, ŋkəŋə na baɖa na yɛɛ gʋfaŋa na lə waa: baɩ na gɩsara na bɛrɛ baɖe? 16 Aɖʋwaa: Yɛrusalɛm kəbaja baŋunii ba ŋə maamaacɩ kagʋlesʋraɩ ba lee ma, nakagɩsəra afɩrɛ na. 17 Ama naa galee gaɖe gapaa tɩ ce baa nka samaa agɩcuca na, ɩsəm gɩ bla na pɩ ba paa kɔɔ lə galei gaɖən kokoo ba lee akɔɖən na ŋyɩɖa nɖe na. 18 Na ba yɩɖa pɩ, naa bla na pɩ waa: bapaa kɔɔ lə gaɖən kokoo bacere na Yeesu aŋyiɖa na. 19 Na Piɛɛr na Yohana babuye pɩ waa: Anyɩŋgɩlopɩ cəmɩkəma aŋə ɩtajɩwaa ɩ təŋə Gaja kaŋyɩɩ waa gɩ nyene anyɩn naa apala Gaja. 20 atʋ kagɩsəra aŋʋra gɩpaa lə bʋkɔɩ gɩ ŋə arəŋə ma na. 21 Na bakɔɔ anashɛ pɩ aciŋə ńatam pɩ, kəbakɔɔ yɔ ɖaa ba bɔ bagʋtɔ ma na, aɖʋwaa samaa aunii atɩ kʋma Gaja aɖʋ bʋkɔɩ bʋsara ma, kanɖi laŋ. 22 Ʋsoro ɖe aŋə alaafiya ma aɖe wəɖa bʋjaɩshɩnyɩʋ na kaŋkəm. 23 Ba lampɩ aboŋo ma, na ba ce bábàjá sul atɩ lə pɩ bʋkɔɩ basaraalaaja na baŋono basara na pɩ naa alə pɩ ma. 24 Ba rəŋə bʋkɔɩ basaaka ba lə ma, na ba man ataa ʋwələ baŋunii ayinə Gaja a lə waa: ɩkoyar akɩɩ ʋlee alaŋ ńatən, na təŋku, na bʋkɔɩ bʋsh ɩ ɖa ma, 25 akɩ lə ka na ŋŋuro nsoŋsono, na ataya Ɖaʋɖa aganɔ waa: Mʋlee ka samaa ana bɔbɔ na bawor Mʋleeka afaŋkono ɩɖa bagɩcɩɩca gəŋ? 26 Ɖulinyanɩ kəbayarɩ na kəbayarpi baɖʋ ganɔ atəŋə nɖiyar na nɖee afʋr bʋshi anɖi laŋ ma. 27 Batəŋə akatəŋleeja cɩrɩ cɩrɩ kaja, nɖee ʋƒʋr bʋshi anɖilaŋ ma, Heroodi na pɔɔsɩ Pilaatɩ na mpá nɖe nɩ baɖʋ ganɔ na israɛl asamaa. 28 Alee bʋkɔɩ akʋnyɛ ńakʋfaŋa gʋ nyaʋ ma. 29 Nnyimə nɖiyar, ŋə ɖaa ba na ɖʋ atʋ ɩshɛɩ ma, shee akibatəŋleeja ba lə akaalei nɩ́ja. 30 Bɔlɔ akʋŋyɛ, naa bɛrɛ bɩshɛɖʋ ɩkaɖa maamaaci kalesʋra ɩlee na akatəŋleeja cɩrɩ cɩrɩ kaja Yeesu aŋyɩɖa. 31 Ba nyiŋə a boŋo ma, na gaɖuɩ bawala anyɩŋə ma, ɩtar, na ŋŋuro soŋsono nriŋə bagaŋɔ na basəba na lə Gaja kaalei nɩja. 32 Bɛrɛ tuutuumaɩ ba shee ɩja ma, bata wəɖa ʋcine ʋɖɔŋkɔnɔ, ganɔ gaɖɔŋkɔnɔ. Ʋɖən ka na laa agʋlɔ na fələ na, ʋɖən ka na lə waa amɩja ɩnoo kama na, ama baganɔ bapra ʋɖɔŋkɔnɔ. 33 Batəmka baɖe batɩ lee Maamaaci kalesʋra tuutuuma, na Yeesu ʋŋənʋ gʋjɔɔ gʋbmbɔnɔ gʋtaɖa ashee baganɔ. 34 Aɖʋwaa: Bagɩcɩɩca nɩ, talka karɛ ɖən ɖən kaɖa bagɩcɩɩca na, mbaɖee bawəɖa ɩwara kokoo ɩfata ma baɖə batɩ yala na pɩ na bʋkɔɩ bayala ma. 35 Naɖʋ batəmka baŋyɩɩ; baɖe batɩ yʋga ɖeiɖei ɖaa baaŋa ahɩɛ ma. 36 Yosɛfʋ nɖee batəmka ba ɖʋ ŋyɩ ɖa waa: Barnabaasɩ ma, kaashɩ nagəŋ waa: Nɖee ana ɖʋ ɩkashɩ ma ʋpur, aɖe lee lefii abʋŋʋma nɩ karɛ, aɖa shiipu. 37 Na ayalaa gawara, naa tɔɔ kɩtanɩ apɩ na batəmka sul.
1 Ʊsoro dǝn adn ka gǝŋ batɩyda nɩ waa anmasɩ akar na gej safiira ba ni gboo bayala bagawana. 2 Na bafaa ɩtam gʊsaʊ alugo akar de yɔ:na tɔɔ ndee ɩsaa ma ace na yeesu abakǝŋja baŋyɩ atɩ dʊ. 3 Na piɛɛr alǝ rɩ waa ananisɩ mʊleeko shee taanɩ ariŋǝ akufolu gǝŋ taili ʊpaapaa ŋŋʋuro nsoŋsono gǝŋ ngawaraɩ ʊyala ma? 4 Maa kǝba yalajɩ na kilee aki jie aa ʊsaŋkɔɔ yala ma kɩ jie aa baɩ na ʊtɔɔ gʊfaŋa gʊde adʊ akɩɩfau nɩ geŋ kɩ lee bɛrɛ pl ʊpaapaa na ama gaja. 5 Ananiasc arǝŋǝ bʊlei bʊde ma n'afǝda atǝda atǝn acii kpaarɩ n'asampǝna ɩbʊmbɔnɔ ɩkpa mbadee bada ŋkǝŋ ma. 6 Na bayifala ba ta ataa ŋkoŋpa apar nɩ akisa atɩ fun. 7 Ɩkǝ daa bʊkɔŋɔ bʊ²rin ma n'akar akpa,ka yɔ ŋgadee galee ma na. 8 Na piɛɛr ataba nɩ bʊlei waa lǝ amʊ gʊtaŋyaɩ ɩyala anyɩŋgawara ma na gǝŋ aa aa na atǝlǝ waa liŋ daa gɩ yala ma na gǝŋ. 9 Ŋkǝŋ na piɛɛr alǝnr waa baɩ na ɩdʊ ganɔ atʊŋa ɩkayar aŋŋuro gǝŋ kide atɩya mbadee bafun akakul ma bayɩde gakanu batɩ batɔɔ akɩ afǝl na ma. 10 Kpaarɩ kpaarɩ n'amanafǝda atǝn acii: bayifala bakpa ma ade ci boŋo;na ba taa nɩ atɩ fun a cǝm ni ʊkur. 11 Asampǝna ɩbʊmbɔnɔ ɩta kpa samaaɩ ada ŋkǝŋ na bɛrɛɩ barǝŋǝ alesʊra de ma. 12 Maamaaci kalesʊra tuutuuma ɩde tɩ le na yeesu aabatǝŋka banyɛ bade ba wala a salam iculupl kaamana. 13 Ʊdǝn ka ce atɩ pele na pɩ na samaa de shee tɩ kʊma ʊnbʊmbɔnɔ. 14 Bɛrɛ ɩba cam yeesu ma basoro na basǝmprǝ bade ba tɩ pele na ce. 15 Bade ba ti pi na banyɩkɩja na dʊ ɩnyɩŋca laŋ naa piɛɛ ata naa fǝl agʊfǝlǝlǝ gʊta siukarɛ ʊshɛdʊ ʊde kada. 16 Bade ba tɩ cu na ce àpà ɩsǝla na yerusalɛm ma na banyukʊja na mbadee aŋŋuro ɩbɔnɔ ɩna taʊ pɩ ma baŋunii ide tɩ kada pɩ. 17 Ama asaralaja abʊmbɔnɔ nabaja atɩ nyɔna saduusikǝbaja bata ayidelaŋ ncǝnyoro nde kpa pl. 18 Na bari yeesu abatǝŋka akǝʊ pl sarka nɩ. 19 Ama n'ikoyar amalaka atine sarka kagʊcaŋkɔ gɩjiɔŋ alaa pi alam naa lǝ pi waa. 20 Kʊla ma ace ʊnyiŋu kaafala nɩ atɩ lǝ m bɛrɛ bada ma. 21 Barǝŋǝ ʊwǝlǝ ʊwǝlǝ ndee malaika alǝ pi ma na ba ce ʊnyiŋu kaafala nɩ gajaka jaka atɩ cere bɛrɛ.Na asaraalaaja na abaja bawala ayida israɛl kǝbaŋono ba sǝ ɩkǝma kaadu na batǝm bɛrɛ ba tɩ laa yeesu abakǝŋja sarka nɩ apɩ na ma. 22 Ɩsɔɔja mabadee ba ce ba laa pɩ ma bakpa ma kǝ baŋǝ ʊden sarka nɩ na ba ce atɩ lǝ astiee pl. 23 Waa:gɩ kpa ma sarka kacaŋkɔ ɩde rim gɩstɛbɛ na mbadee ba na tʊŋa ma bayide babʊdutuŋaka gishɛbɔ;ama; gɩtine kɩɩŋǝ ʊdǝn nʊden na. 24 Ŋkǝlǝɩ ʊnyiŋu kaafala kandiyar na basaraalaaja kadibaja ba rǝŋ ma kǝba kɔɔ ayɔ daa ba lee kakoo ŋgadee gati pɩ ma na. 25 N' ʊdǝn apɩ apɩ atɩ lǝ pɩ waa kide maatɩ ya bɛrɛ ɩdʊ sarka nɩ ma bada ʊnyiŋukaafala nɩ na cere samaa. 26 N'ʊnyiŋu kaafala kandiyar ata ade na ɩsɔɔja atɩ tɔɔ yeesu abakǝŋja shɛlɛm api na ma naa samaa tɩ nyun pɩ atala na. 27 Ba kpa na pɩ ɩkǝma kaadʊ ma n' asaralaaja abʊmbɔnɔ ataba pɩ waa: 28 Kɩɩ bla nanyun waa ɩpaa kɔɔ cene bɛrɛ na ŋyɩda nde aa ɩpala ŋyɩda nde nriŋǝ yerusalɛm naa acer bɛrɛ na yɛɛ ʊsoro de akɔnɔ ɩkǝwa atɩ ndi laŋ! 29 Na piɛɛr n'abasoro ba lǝ waa: lsim gɩnyene gaja apala bɛrɛ. 30 Atɩ baya bambɔnɔ ba gaja gaŋǝnǝ ka yeesu ndee ɩkǝ nɩ akal nɩ ngʊyo laŋ ma. 31 Gaja ga laa nɩatɩ nɩ agʊnyɩsono laŋ n'ayɩda nɩ ʊyapɩpi na afʊraka ashee israel afʊba ndawa acam ambɔnɔ k'ʊtǝdu. 32 Atʊ na mbadee la na nyene nɩ pɩ ŋŋuro nsoŋsono ma gɩ lee kasǝri kasǝriya baja. 33 34 Yeesu abakǝŋja ba lǝ pi gǝŋ ma n'ʊnyana ʊkpa pi na ba na yɛɛ ba kǝ pl ba cii Ama fariisi karɛ den ba tɩ yɩda nɩ wa gamaliɛlɩ ade lee ayɔka abʊmbɔnɔ samaa de sɔlɔ agalei gɩstiɛbɔ na ata ayide laŋ gakǝm cimdu na alǝ waa: bafǝna alaa yeesu abakǝŋja ace nʊpaŋpaŋa. 35 Na alǝ waa: israɛl kebajia anyui lee na laakaaanl daa ɩnayɛɛ isara na bɛrɛ bade ma. 36 Adʊ waa ki ka na liŋ na tedaasi atɔɔ agʊlɔ na yɩda akɔden na bɛrɛ bʊsǝwa bʊnan ba tǝr aŋkǝm ba ke nɩ aci na mbadee ba tǝr aŋkǝm ma baram atǝn ɩpna fɔl. 37 Ʊni arŋǝm na yudaasi galilee kaja ŋkǝlǝ ba na tʊr bɛrɛ ma na abɔ bɛrɛ adʊ aja ŋkulo nɩ: ʊni gboo aci na mbadee ba ter aŋkǝm ma baram atǝn. 38 Nyinmǝ nti lǝ anyun kan na bɛrɛ bade na pala ma pɩ shɛlɛm ɩta ji waa bantǝma nde ndoo na bɛrɛ sul na ntɩŋɩɛpiɛ. 39 Ama nll saŋkɔɔ ji waa gaja sul na ndoo na ndoo na ma kii sǝra aplɛpɛ njl na paa ma cufɔl kaarɛ acǝ na gaja gʊtara na. 40 Na ba rǝŋǝ agaja n'ayɩda yeesu abakǝŋja;akǝda pɩ ɩpɛ abala na pɩ bapaakɔɔ cene na yeesu anŋ . 41 Yeesu abakǝŋja ba bɔ bagʊlɔ adoo gakǝmcim du ma wilee pɩ ʊciŋkǝrka ʊciŋkǝka ʊbʊmbɔnɔ adʊwaa yeesu aŋyida laŋ na ba naashɛ pɩ akǝ da pɩ lpɛ. 42 Baa njeŋ ba tɔ ce ʊnyiŋu kaafala nɩ na ɩfala nɩ nacere bɛrɛ nlǝ pɩ yeesu kriste a laa baanʊ asoŋsono kaalei.
1 Kasaa ɖe na Yeesu abakəŋja bayɔgo na pele, na heleniiti kəbaja baɖa na ŋumoŋumo waa: Hebrə kə baja ba ta naa yʋga ʋjɩʋ ba tɩ laa ba baja na pala, kəba na yʋga ʋjɩʋ nashee pɩ na. 2 Ŋkəŋ na təb na banyɩʋ ba yɩɖa Yeesu abakəŋja ʋwalʋ, naa lə pɩ waa: kɩsim gɩ pala Gaja kaalei na rəŋə na ʋjɩʋ na. 3 Galaŋ atɩ baja kiɖe ma anyɩŋcuca nɩ alaa bɛrɛ kulumi, mbaɖee ba na səriya balaŋ na ŋŋuro nsoŋsono nriŋə na pɩ bawəɖa ʋyɔʋ ma, gɩshee pɩ ntəma nɖe. 4 Naa atʋ gɩtəŋə na ʋnyiŋu na Galei kantəma. 5 Ŋkəŋ na galei gaɖe gakər baaŋa ʋcine. Na ba laa Etiɛnɩ, arɛ, ʋcine na ŋŋuro nsoŋ sono yar, Filiipu, prokɔɔr, Nikanɔr, Timɔnɩ, Parmenasɩ, Nikolasɩ, prɔseliiti Antiɔshɩ kaja. 6 Na ce atɩ faŋa pɩ Yeesu abakəŋja, banyɩŋə ashee pɩ atər anyɛ balaŋ. 7 Gajakaale gaɖe ga tɩ ce baa ŋka, Yeesu abakə tuutuuma baɖe batɩ pele nace Yerusalɛm kamba nɩ, na basaraalaaja tuutuuma gboo bawəɖa ʋcine. 8 Etiɛɛnɩ, Gaja kagʋjɔɔ na kɩ́kashɩshɩ ɩɖe riŋə na nɩ, aɖe tɩ lee maamaaaci kalesʋra samaa agɩcɩɩca. 9 Sinagɔɔgə nɩ kəbarɛ baɖən ba ɖoo na sirɛɛnɩ na alɛksaɖrii, na yuɖa kəbajaɩ ba ɖoo na silisi na asii ma, baɖa na lɔɔrɩ na Etiɛnɩ. 10 Ama ʋyɔʋɩ Etiɛnɩ awəɖa na lə na pɩ ma, kə ba səra atɩkaashɩ na. 11 Nkəŋ na bɛrɛ baɖe ba ta na yɛɛ bʋpaŋaka na lə waa: Gɩ rəŋə ana kpaarɩ na Musa na Gaja ma. 12 Na ba pikil samaa, na baŋono, na babɔŋɔnja ba ta asiʋ nɩ, ari nɩ ace na ɩkəma kaaɖu. 13 Naa afʋ ɩsei ater anɖilaŋ na lə waa: ʋsoro nɖe kapala bʋlibɔnɔkʋləʋ na ata cɩrɩ cirɩ kaaɖu ngaɖe n'atʋgʋpɔ na. 14 Aɖʋwaa: gɩ rəŋə a na lə waa Yeesu, Nasarɛtɩ kaja ɖe, ataa pi gaɖu ŋgaɖe n'afʋba gʋshileɩ Musa ashee atʋ ma. 15 Mbaɖe ba sə ɩkəma kaaɖu ma, ba taa ba bʋyɛ atəŋə na Etiɛnɩ, ma, agayɛ gaɖe gaɖa ɖaa Malaɩka agayɛ ma.
1 Násaraalaaja ataba waa: Gəŋci ʋlə aa? 2 Na Etiɛɛnɩ abuye nɩ waa: Ambaja ambaŋono, ɖʋ ma gʋtɔ! Gaja ɩkoyar afaŋa agʋlɔ ataya Abraham, ŋkələ aɖa Mesopotamii ma, na aye sə shana am; kaŋkəm na alə nɩ waa: 3 Təbə akaatəna ńakəbʋŋʋma, naa ace gatəna ŋgadee nɩ, nnɩma faŋa akɩ ma. 4 Na aɖoo kalɖee kəbaja bagatəna nɩ, naa sə sharaanɩ. Ayar abʋce kaŋkəm na Gaja ga pɩ na nɩ gatəna ŋgaɖee ɩɖa nnyimə waa ma; 5 Kasaa ɖe kakana ashee nɩ agaja gaɖu waa akʋkukei ʋnaakama na, ama aɖe shɩtɩ lə nɩ waa: Akɩ naa je gaɖu ŋgaɖe akɩ nakəbʋŋʋma. 6 Na Gaja ga lə waa: Akəbʋŋʋma bʋ tɩ bʋ tɩ ɖa gɩsana gatəna gafɔli gaɖən nɩ; Naa baɖʋ pɩ gɩɖɔmpəla anaashɛ pɩ halɩ bʋja awanyɩʋ 400 ans. 7 Ama samaa nɖee aɖʋ pɩ gɩɖɔmpəla maa, ntɩ ma cɩm na nɩ ɩkəma ɖaa gaja galə ma na gəŋ, kaŋkəm na malaa pɩ apɩ na gaɖu ŋgaɖe atɩya ba naa lee amʋ bɔɔta. 8 Ŋkəŋ na Gaja gakʋr na Abraham ʋpɛŋʋ kalɩkawɩlɩ na Abraham aŋʋm isaaka ma, ʋshile ganaana kʋ ja na apɛŋɛ nɩ, n'saaka aŋʋm yaakubu ńapɛŋɛ nɩ, ŋa yadakubu aŋʋm atɩbaya babʋmbɔnɔ təb na banyɩʋ. 9 Atɩbaya babʋmbɔnɔ ba wəɖa na Yosɛfʋ ncəŋyoro ma naa atɔɔ nɩ ayala bashɛʋ na nɩ Ejibiti. 10 Ama Gaja gaɖa asul ɩshɛyɩka nɩ,na alaa nɩ ɩnawɩya nɩ, naa ashee nɩ ʋyɔʋ halɩ aŋə gʋpɔ farahaʋna Ejibiti kagʋpayarɩ sul, n'ʋri atɔɔ nɩ atɩ Gomiŋtɩ Ejibiti nɩ ńgafala gaŋunii laŋ. 11 Na gakɔŋja gaɖən gakpa Ejibiti na kahana nɩ ɩshɛɩ ɩta goro, atɩ baya kə ba kɔ aŋə ʋǰɩʋ bajɩ na. 12 Na yaakubu arəŋə waa: Blee ɖa Ejibitɩ nɩ, na asəba atə nɖɔŋkɔnɔ. 13 Nnyɩʋtaja na Yosɛfʋ a laa agʋlɔ afaŋa abaŋano, na farahaʋna a ye yɔ abʋŋʋma. 14 Na Yosɛfʋ atəm ba ce atɩ tɔɔ ayar ńabʋŋʋma bʋŋunii apɩ na ma, ba ɖe baɖoo bɛrɛ ɩshɩriu na təb nɩ nʋn. 15 Yakubu a ce Ejibiti ma, ŋkəŋ na aci na lɩ baya gboo. 16 Na batɔɔ nɩ atɩ fun sɩshɛm gaɖuu Abraham ashinulanɩ hemɔɔ bapur sɩshɛm ayar sul ma 17 Aiʋaatʋ ɩ alɩkawɩtɩ nɖee Gaja gakʋr na Abraham, na Isəla ɩlee ma, na samaa asəba na yɔgɔ tuutuuma Ejibiti nɩ. 18 Halɩ cəm na gʋpayarɩ nɖee ka yɔ yosɛfʋ na ma a cam gɩyarɩ. 19 Na gaʋpayarɩ ɖe atɔɔ gʋfaŋa gʋbɔnɔ na sara wo ta ɖimi. Anaashɛɛ atɩbaya, halɩ atɩ na yɛɛ baba pi ba paa ɖa ŋŋuro nɩ na. 20 Kasaa na ba ŋʋm Musa, aɖe cɩm ʋŋəu Gaja kayɩɩ na ba yele nɩ ayar agafala nɩ halɩ ɩŋɔrɔ ɩriu. 21 Batɩ tɔɔ nɩ abəɖa ma, na farahaʋna ʋpigii atɔɔ nɩ ayele apra ʋpur. 22 Ba cere Musa Ejibiti kəbaja bʋyɔʋ, aɖe wəɖa iko abʋliləka ńabaamʋnʋ nɩ. 23 Awəɖa bʋja ɩshɩnyɩɩv ma, n'ɩpɩ ʋcine nɩ waa ace atɩ jeɖe abaŋono ɩsraɛl bapur. 24 Na aŋə Ejibiti karɛ ɖən a na naashɛ abʋŋʋma nɩ karɛ ma, na acam gaboro naa akə ɛjibiti kaja aci. 25 Aɖe shee tam waa: kayɔna abaŋoŋo batɩ ba yɔ waa: ʋni na gaja galaa waa: Anaa tɩ fʋna pɩ ana abaŋono baɖe kəbatɩ kashɩ na. 26 Kaajikʋɖaka, na gaboro gaɖən gasəba abaŋono ba gɩ cuca, ŋkəŋ na na apaɖa pɩ alə pɩ waa bɛrɛ bad ɔŋkɔnɔ pɩ ɩlee; Mʋlee ka na ɩna naashɛ any ɩnbaworo gəŋ? 27 Ama na nɖee ana naashɛɛ ʋwor ma, anuŋo nɩ alə nɩ waa: Aŋatɩ ka akɩ waa: Alee atakəm cimja atɩ gɩcuca. 28 Ʋna yɛɛ akə amʋ na, ɖaa galaɩ ʋkə ɛjibiti kaja maa? 29 Musa arəŋə gəŋ ma, na cu ashɛʋ Madiina kəbaja bagatəna nɩ atɩ ɖa, ŋkəŋ na aŋʋm bapi banyɩʋ. 30 Awəɖa bʋja ɩshɩnyɩʋ ma, na malaika afaŋa nɩ agʋlɔ sinayii kagʋbʋnʋ kʋteru nɩ, ʋtamu ʋɖe tɩ cam na gayopiri. 31 Mʋsa aŋə gəŋ ma n'ɩlee maamaaci kabʋkɔ; Nákəm na səla na ma apɛmpɛŋɛ akiɖe, ŋkəŋ na arəŋ na arəŋə ɩkoyar ʋwələ waa: 32 Amʋ na akawɛbʋmbɔnɔ ba gaja, Abrahama Gaja, Ɩsaaka na Yaakubu ba Gaja. Mʋsa agʋlɔ gʋɖe gʋtɩ tar kanyiŋe ataa agayɛ akiɖe na. 33 N'ɩkoyar alə nɩ waa fɔɖɔ akakɔɖɔkɔɖɔ aɖʋwa gaɖuɩ ʋɖa waa ma ɩlee cɩrɩ cɩrɩ kaatəna nɩ na. 34 Ŋŋə amasamaa aɖa Ejibiti najɩ ɩshɛɩ ma, nrəŋə a gako galaŋ na nrəgə apɩ ma laa nɩ. Ŋŋəmə kʋla a ce ntɩ təm akɩ Ejibiti. 35 Mʋsa ɖa babəla, na lə waa: Aŋa tɩ kakɩ waa alee atɩnɖiyar na ta kəm paɖaja, ʋni na Gaja gatəm waa alee banɖiyan na nɖee anaa laa gɩdɔmpəla nɩ ma, na malaɩka nɖee afaŋa nɩ agʋlɔ ma ʋkaŋnama. 36 Alaa ka pɩ Ejibiti nɩ, alee biti na maamaaci ka leɔʋra ɛjibiti kaatəna nɩ, teŋku arana agɩcuca n'ʋteru nɩ halɩ bʋja ɩshɩnyɩʋ. 37 Musa ɖe, alɛ ka israɛl bapur waa: gaja gatɩ galaa anyɩŋgɩcuca annabi ɖən ɖaa amʋ ma. 38 ʋni arəŋə ka malaɩka ana lə na nɩ ŋkələɩ bawala sinayii baɖe n natəbaya ma cam ka ŋŋuro kabʋlee ashee atʋ. 39 Atɩ baya kəba cee na yɛɛ ba cəpra bɩfolu akɔɔ Ejibiti, 40 Alə arʋna waa: lee Gaja gaɖən ashee atʋ ga naa sara atɩŋyɩɩ; Aɖʋwaa Mʋsa ɖe alaa atʋ Ejibiti kaatəna nɩ ma, kɩɩkɔɔ ayɔ bʋkɔɩ apra ma na. 41 Ŋkəŋ na ba pil nce acə ana ɖaa nkʋna ma, naa basaraa ashee ncitomo ba lee nabanyɛ ma, najaŋ na jɩ. 42 Ŋkəŋ na Gaja ga lam pɩ naa tɔɔ pɩ ashee banaa lee ayɔkɔɩ ɩɖa alaŋ bɔɔta, ɖaa baŋɔn akɔlɩ ka gʋbɔ nɩ waa: Ɩsraɛl kəbaja anyɩn saa nɖee ɩɖa ʋteru nɩ ma ɩbʋŋa tɩ laa saraa na shee amʋ aa? 43 Ɩnaatɩ lige mɔlɔɔshɩ na ramfanɩ kaŋkʋna kagɩŋɔ rpi. Acitomo ɖe ɩce na lee bɔɔta ma! Ŋtɩ ma kɔɔ ace na anyɩ babilɔɔnɩ kankəm aa? 44 Atɩ baya babʋŋa awəɖa səriya kaaɖu ɖaa ba lə ashee Musa waa: Alee Kagʋsvra ɩ aŋə ma, 45 Atɩ baya ba cam adakaa ɖe halɩ Yosuwee kasaa ɖe na Gaja gakərə ɩsamaaɩ baɖa ŋkəŋ ma, ńɩɖa halɩ atɩ cim na Ɖaʋɖa. 46 Na Ɖaʋɖa aŋə Gaja kagʋjɔɔ na yɛe waa acə gaɖuɖaka ashee Yaakubu a Gaja; 47 Ʋpur salomɔɔ a pɩtɩ cə gafala gaɖe. 48 Ama Gaja gaɖa alaŋ ma, kaa na ɖa bʋɖuɩ bɛrɛ ba cə na banyɛ ma na, ɖaa annabi abʋŋa lə ma. 49 Waa: Nɖila nlee ka amʋŋyarɩ boi na gatəna ga lee agaɖunyɩka n'ɩkɔyɔm ataba pɩ waa. Gafala gapaŋajɩ ɩna yɛɛ ɩcə ashee amʋ, yaa gaɖuŋʋraka gapaŋaji ɩna yɛɛ ɩyɛɛ ashee amʋ. 50 Kilee amanyɛ ɩlee ka ayɔkɔde ɩŋunii aa? 51 Anyɩn bɛrɛ ɩɖɔkaŋkərka baja anyɩn, anyɩnɩfolu na nyɩnatɔ kɩ lee siriya kija na ma, ɩnaatɩ kan na ŋŋuro nsoŋsono, bʋkɔɩ anyɩmbaya ba lee ma ɩtɩ təwə bantəma. 52 Annabi bapaŋa pi anyɩmbaya kəbanaashɛ na? ba kə mbaɖee ba lə ɖeiɖei karɛ nɖe agalei, ńanyn gboo ɩnalee kambɔnɔ. 53 Anyɩnɩ ɩcam malaɩka mana bagʋpɔɔɩ banyaʋ ashee ayɩn naa kɩkʋn kaɖeiɖei na ma. 54 Barəŋə bʋlei bʋlei bʋɖe ma, ńʋnyana ʋkpa pɩ paa bɩ folu nɩ baɖe batɩ fəɖə fəɖə banʋkɔkɔ. 55 Ama, ŋŋuro nsoŋ nsoŋsono nɖe riŋɛ Etiɛɛnɩ, ataa agayɛ na kiɖe alaŋ suu, na anə Gaja kʋkʋmʋ. Na aŋə Yeesu ayɩde Gaja kagʋnyɩsonolaŋ ma. 56 Na Etiɛen alə waa: kiɖe ma ntɩ ŋŋə nɖila ntine ma, naa ŋə arɛpur ayide Gaja kagʋnyɩsonolaŋ ma. 57 Ŋkəŋ na ba səba na kuro nacɩʋ batɔ awala asin nɩ. 58 Naa abɔnɩ aɖoo na mpa kʋpaŋpaŋa na nyɩn nɩ atala mbaɖee ba lee kasəriyabaja ma bafɔɖɔ bɩtoko aɖʋ ayifala ɖən aŋyɩɩ, batɩ yɩɖa nɩ wo a sooli. 59 Ba na nyɩm Etiɛɛnu atala ma, na anyiŋə Gaja wa: nɖiyar yeesu cam amʋŋuro! 60 Na acima akəwə laŋ, naa akuna kəŋkəŋ waa: Nɖiyar Paa tɔɔ ba taalɩ na! Alə gəŋ aboŋo ma na afol
1 Etɩɛɛnɩ abʋ ce bʋɖe bʋfana sad. kɩshile ɖe nɩ na wɩya abʋmbɔnɔ ata pɩ ashee Yerusalɛn kacɔɔcɩ atɩ nyɔnna yeesu abatəŋka, baram atənace yudee kɩkarakara na samarii. 2 Na bɛrɛ ʋcinebaja ba ce atɩ tɔɔ Etiɛɛnɩ atɩ fun, naa ayu agako. 3 Sad ade tɩ ram cɔɔcɩ; Nakpa nɩfala nari basoro na basəmpərə na kʋ sarkanɩ. 4 Baɖee bashee ɩja naa aram atən ma, baɖe ba tɩ lee laabaarʋ asoŋsono keɖei na shee bɛrɛ na ce. 5 Nafliipu a ce basamaarɩja bampa nɩ atɩ lee Yeesu kristo awaasu ashee pi. 6 Saa ndee bɛrɛ tuutuuna, barəŋə naa anə alesʋra nɖee filiipu ana lee, na ba pɛmpɛŋɛ naɖʋ nɩ gʋtɔ gɩshebɔ. 7 Aŋŋuro ɩbɔnɔ tuutuuma ɩɖe tɩ ɖoo na lam bɛrɛ, na kuro, bɛrɛ ɩbʋ mən pɩ ma, n'ɩfalaŋfalaŋ mana ba lɔ ɩkaɖa pɩ. 8 Ʋciŋkərka ʋbʋmbɔnɔ ʋta pɩ mpa nɖe nɩ. 9 Ʋsoro ɖən batɩ yɩɖa nɩ waa simɔɔ, aɖe tɩ lee jeŋjeŋbu na lee maamaaci na biti kalesvra najiŋə basamaarɩja binyine. 10 Basamaanɩja baŋunii tɔɔ na bapi halɩ baŋono laŋ ba cee naɖʋ nɩ na gʋtɔ na lə waa: Awəɖaka Gaja kɩkashɩ nɖee bana yɩɖa waa: ɩbʋmbɔnɔ ma. 11 Baɖe batɩ ɖʋnɩ gʋtɔbaa saa apaŋa na, aɖʋwaa: Acee tɩ jɩŋə bɩnyine ɩlɩŋ na ajeŋjeŋbu kales 12 Ama, bashee ɩja gajakaayaɩtəna kalaabaan asoŋsona nɖee filɩɩpu alə pɩ na Yeesu kristo aŋyɩɖa ma, na basoro na basəmprə ba məna pɩ bʋto. 13 Simɔɔ agɩlopi gboo ashee ɩja, ba məva nɩ bʋto ma, na alalfiliipu sul, aɖe tɩ ŋə maamaaci kalesura ɩna lee ma, ɩɖe kpam biti. 14 Yeesu abatəŋka baɖa Yeruslɛm, naa barəŋə waa: basamarɩ ja gboo ba cam Gaja kaalei ma, natəm Piɛɛr na Yohana. 15 Ba kpa basamaanija bagaɖu ma, naa anyiŋə ashee pɩ, naa banɩ gboo bacam ŋŋro ŋsoŋsonɔ. 16 Aɖʋwaa kasaa ɖe ŋŋuro nsoŋsono kɩŋkana rgə bʋɖən laŋ na, ama bashɩ məna pɩ bʋto na yeesu anyɩɖa. 17 Ŋkəŋ na Piɛɛr na Yohana batər banyɛ balaŋ na ŋŋuro nsoŋsono nrgə balaŋ. 18 Saanɖee simɔɔ aŋə waa Yeesu abakəŋja batərbanyɛ ashee pɩ ŋŋuro nsoŋsono ma, na alaa ɩtanɩ ashee pɩ, 19 Naa lə waa: shee mamʋ gboo ɩkashɩ ɖe naa arɛɩ matər anyɛ alŋ ma, acam ŋŋuro nsoŋsono. 20 Ama na na Pɩɛɛr alə nɩ waa: Akutanɩ gɩpra nakɩfɔɩ aɖʋwaa ʋtɩ tam waa: batɩ basəra ashɩ Gaja kagʋjɔɔ ńɩtanɩ. 21 Kawəɖa akəɖən atɩ gɩcuca galeɩ gaɖe nɩ na, adʋwaa: Akɩɩfolu kutəŋə na. 22 fʋba nɖawa naa apala akujbɔnɔ, anyɩŋə nɖiyar atəɖə akufolu kagʋfaŋa gʋbɔnɔ ɩtɩjɩ waa ɩɖa ʋtəɖu. 23 Aɖʋwaa ŋŋə waa: Gɩ lələwa gɩlʋlka gɩ naa ɖa nakɩ akɩmbɔnɔ kaŋdilaŋ. 24 Na Simɔɔ alə waa: Anyɩŋgɩlopi ŋyɩŋə ma nɖiyar ashee amʋ naa bʋkɔɩ ɩlə ma, kɩɖən ɩpaatɩ wəɖa amʋ na. 25 Piɛɛr na yohana balaa səriya n'lənɖiyar yeesu agalei aboŋo ma, na ba kɔɔkɔɔ atəŋə na Yerusalɛm naa naa lə laabaarʋ asoŋsono kaalei basamaarɩ ja bapa tuutuuma nɩ. 26 N'ɩkoyar amalaɩka alə na ƒiliipu waa: Tayidelŋ naa atəŋə na gajakalaŋ ʋca nɖee ʋrgə na Yerusalɛm na ce gasaa ma, ʋterukʋkʋnyɩŋca ɖe laŋ. 27 Na ata afəl, kpaari na amana ŋi ɩtiyopiikʋsona ɖən balaa nɩ sai ma, aɖe lee ɩtiyopii kagʋsəŋnarɩ a miniisi nɖee ana tɔjɩ amaana aŋunii laŋ ma aɖe ce yerusalɛm alee bɔɔta. 28 Akɔɔ nashɛʋ ma, aɖe sə alɔɔrɛ laŋ na tʋr annabi ɛsaye agʋbɔ. 29 Na ŋŋuno noŋsono nlə filiipu waa: kəm a ce asəla na lɔɔre ɖe. 30 Na filiipu acu atər aŋkəm na rəŋə ana tvr Esaye agʋbɔ ma. Na ataba nɩ: Ɩtɩ ye akɩ bʋkɔɩ ʋnatʋr ma aa? 31 Na atələ ashee filiipu waa: Baɩ na ɩye amʋ ńʋɖə kakaŋa ńamʋ na? Na ayɩɖa filiipu akpa alɔɔrɛ nɩ cəm na nɩ. 32 Mbɔsaʋ kaalei gaɖe ana tʋr ma, ga ni jɩ gəŋ waa: Ba btɔɔnɩ ace nama daa bana ce ńabɔrɩ gaɖufʋka ma daa garaŋkori ŋkori ŋgadee bana sir ɩsana na na kaa bla na ma, koŋana gano alə gaɖən na. 33 Agʋlɔlɔroka nɩ, na cim ɩkəma akə agalei. Aɖɩmi mi nɩ aŋa naa alə agalei? Aɖʋwaa balaa aɖulinya gatə na laŋ. 34 N'ʋsoro ba loa nɩ saɩ ma, alə filiipu waa: jɩ suuru, aŋa agalei jɩ annalə gəŋ? Agɩlopi agalei yaa ʋɖən agaja jɩ ana lə? 35 Ŋkəŋ na filiipu acam ʋwələ naa asəba na mbɔsaʋ nɖee ana tʋr ma, kaalei naa alə nɩ yeesu alaabaarʋ asoŋsono kaa lei. 36 batɔɔ ʋnyɩŋca na ce ma, na ba ŋə bʋto gaɖu gaɖu gaɖən n'ʋsoro ba laa nɩ saɩ ma, a lə waa: Bʋto bʋ nookama, aa? maakɔ na kəl ʋnyɩŋca ba pa məna amʋ bʋto na. 37 Na filiipu alə nɩ waa: ʋta shee ɩja n'akɩɩfalu gɩŋunii, itɩi lee. N'vsoro ba laa nɩ saɩ ma, alə waa: nshee ɩja waa: Yeesu kristo alee Gaja ʋpur. 38 Na ayɩɖe lɔɔrɛ; na filiipu n'ʋsoro ɖe ba rgə babɛrɛ banyɩʋ akpa bʋto nɩ, na filiipu amənɔ nɩ bʋto. 39 Baɖoo bʋto nɩ ma, ŋŋuro ŋsoŋsono n laa filiipu anyeŋe, n'ʋsoro ba laa nɩ saɩ ma, kakɔɔ aŋə filiipu na. Ʋciŋkərka ʋbʋmbɔnɔ ʋpɩ ashee ʋsoro ɖe ari n'ʋnyɩŋca ashɛʋ. 40 Na filiipu aceatɩɖoo Asɔɔ, ńace sesaree kapa nɩ, na lə laabaarʋno kaalei baa ŋka na.
1 Kasaa ɖe na sad apɛmpɛŋɛ na naashɛ yeesu abakəŋja na kə baɖən baɖe batɩ ci, ńace asaraalaaja abʋmbɔnɔ sul. 2 Alə nɩ waa: ʋni ashee aɖe gʋbɔɩ gʋshee aɖe ganɔ akpa Ɖamaasɩ kɩsinagɔɔgə nɩ ari mbaɖee ba na kʋn adiini afɔlɩ ɖe ma, adɛ ari pi basoro na kəbasəmprə akʋʋr ɩtɔ apɩ na Yerusalɛm. 3 Atɔɔ ʋnyɩŋca na ce asẹla na Ɖamaasɩ ma, n'ʋkaɖʋ ʋbʋmbɔnɔ ɖən ʋrgə nalaŋ naŋələŋələ asər nɩ akal. 4 Na afəɖa atən, afəɖa atə ma, ńarəŋə ʋwələ ʋna lə nɩ waa: sad, mʋ lee ka ʋna naashɛ anʋ gəŋ? 5 Na sad ataba waa: Aŋanakɩ nɖiyar? na nɖiyar atələ ashee nɩ waa: Amʋ na Yeesu ndee ʋno naashɛ ma. Nuyɩmə ɩtɩɩ sɔm ashee kɩ aboɖo asuko yaa baa mʋnʋ n'ɩpɛ sɔɖɔ ka ace ŋyɩɩ. 6 Nasampəna ɩkpa nɩ aɖe tɩ tor na lə wa nɖiyar mʋnʋ ʋna yɛɛ ma lee? Naɖiyar alənɩ waa: ta ayiɖe alan akpa mpa nɩ, bati ba lə akɩ bʋkɔɩ alee ma. 7 Bɛrɛ ɩ ma ba ni gboo ɩkpa pɩ asampəna; ba rəŋə ʋwələ ama kəbaŋə ʋɖən na. 8 Sool ata atən ma; ɩnyine ɖe tine ama ka na ŋə na; na bari agʋnyɛ nɩ akpa Ɖamaas kampa nɩ. 9 Na asẹ nfɔnɔ ʋshilee ɩriu, ka jɩ na ka nyem na. 10 Ɖamaasɩ ŋkəŋ yeesu akəŋja ɖən ba tɩ yɩɖa nɩ waa: Ananiasɩ. Na nɖiyar atine afaŋanɩ. Ayiɖa nɩ Ananiasɩ na atələ waa: Amʋ nnookama nɖiyar! 11 Na nɖiyar alə nɩ waa: Tayiɖelaŋ, tɔɔ ʋnyɩŋɩŋca nɖee ba na yiɖa waa: Gʋsono laŋ ma, ayɛɛ yudasi agafala, ʋsoro ɖən ba tɩ yɩɖa nɩ waa sɔɔl tarisɩ kaja ada ŋkəŋ. 12 Kasaa de sool de tɩ nyiŋə, na Gaja gatine afaŋa ʋsoro ɖən ba na yɩɖa waa: Ananiasɩ akpa atər anyɛ alaŋ naa ɩnyine ɩtine ma na Ananiasi alə waa. 13 Nɖiyar, nrəŋə na bɛrɛ tuutuuma sanaanɩ nɖee ʋsoro ɖe afaŋa akəbarɛ yerusalɛm ni ma; 14 Basaraalaaja basaŋkɔɔ shee nɩ ɩko waa: Apɩ atɩ ri mbaɖee ba na yɩɖa akɩŋyɩɖa ma, akʋr pɩ ɩlɔ. 15 Ama nɖiyar lə nɩ waa: kʋla ace ʋsoro ɖe na nlaa, na yɛɛ ma lo nɩ atoŋo amʋŋyɩɩ, n' israɛl bapur baŋyɩi. 16 Ŋtɩ ma faŋa nɩ ɩshɛɩ nɖee anaaji amʋŋyida laŋ ma. 17 Na Ananiasi afɛl atɩ kpa gafala gaɖe nɩ, naa atẹn anyɛ sool laŋ alə waa: Amʋwar, nɖiyar yeesu nɖee afaŋakɩ agʋlɔʋnyɩŋca ndee ʋkʋn atʋ na pɩ ma, atəŋka amʋ naa akɩnyine ɩtine naa ŋŋro nsoŋsono nriŋə ńakɩ. 18 Kpaarɩ na akɔɖən ɩɖoo agayɛ laŋ afəɖa ɖaa bʋfɩlɩ kafa ma, n'ɩnyine ɩtine. Nata ayiɖe laŋ na ba məna nɩ bʋto. 19 Aji ʋjɩʋ aboŋo ma, n'ɩkashɩ ɩpɩ ashee nɩ. Na sool ada Yeesu abakəŋja sul ɩshilee ɩnyɩʋ dən damaasɩ ka mpa nɩ 20 Ŋkəŋ na asəba waasu kʋleu sinagɔɔgə nɩ waa: yeesu alee Gaja ʋpur naa. 21 Mbadee baɖa ŋkəŋ na rəŋə ma, bakpa biti baɖe batɩ lə waa: kɩ lee ʋsoro nɖee ana naashɛ mbaɖee ba na yiɖa ŋyɩɖanɖe yerusalɛm ma na gəŋ aa? kɩ lee a pɩ atɩya na aribɛrɛ akʋr ɩlɔ ace na basaraalaaja sul aa? 22 Baa na kama sool ɩkashɩ ɩɖe tɩ pele na ce, na akara yuɖaa kəbaja ɩ baɖa Ɖamassɩ ma, ntərətərə, na faŋa pɩ waa: yeesu alee ka kristo. 23 Ɩtilee ɩshile ɩnyɩʋɖən ma, na yudaa kəbaja baɖa Ɖamaasɩ ma, baɖʋ ganɔ na yɛɛ ba kə sool acii, 24 Na sool arəŋə bʋkɔɩ ba na yɛɛ basara na nɩ ma. Baɖe batɩ kəl mpú kʋyarɩ kaakonu gajaka na gɩtəŋshile, naa basəra alaa aŋŋuro. 25 Awa, gɩjibɔŋɔ gɩɖən jɩ, yeesu abakəŋja batɔɔ gashɛɩ aɖə na nɩ mpa kʋyarɩ kaŋkəm. 26 Akpa yerusalɛm, ma, na ace atɩ wəɖa basaaka; ama baaŋa aɖe tɩlee na nɩ laakaarɩ, kə ba yɔ waa: Apra yeesu akəŋja na. 27 Na barrabaasɩ; atɔɔ nɩ ace na yeesu abɩtəŋka sul, naa alə pɩ, ɖaa sool aŋə nɖiyar ʋnyɩŋca laŋ alə na nɩ, ɖaa asaŋkɔɔ lee woasu na yeesu aŋyɩɖa nɩɩja ma. 28 Sool ɖe tɩtər baŋkə na ce yerusalɛm, naa naa lə ndiyar agalei na tamaa. 29 Aɖe tɩ lə na heniitɩ kəbaja na bɔbɔ na pɩ, na ba nɩ gboo baɖa na yɛɛ ɖaa ba lee na kənɩ a cii ma. 30 Bawor ba rəŋə jɩ ma, na batɔɔ nɩ ace na sesaree, waa ashɛʋ tarsɩ. 31 Kasaaɖe na cɔɔci aɖa fɛɛ yuɖee nɩ na galilee, na samarii, baɖe batɩ ce ŋye na cu Gaja ba baa mʋ nʋ n, ŋŋuro nsoŋsona nɖe tɩ pala bɛrɛ baɖe batɩ pele. 32 Piɛɛr ata ace na jeɖe babaja ma, na ace mbaɖee baɖa liɖii ma, sul atɩ jeɖe pɩ. 33 Ʋsoroɖən batɩ yɩɖa nɩ waa: Enee, aɖe ɖa atən na shɛɖɛ bʋja ganaana bʋɖe bʋ mən nɩ. 34 Na Piɛɛr alə nɩ waa: enee, yeesu kristo ataafʋra akɩ; ta ayiɖe laŋ apɛmpɛŋɛ aka lii. Kpaarɩ na ama na ata. 35 Liiɖi na sarɔɔ kəbaja baŋə gəŋ ma, na ba cam yeesu. 36 Yeesu abakəŋja ɩ baɖa jɔpee ma, k'ʋsəmprə ɖən ba tɩ yɩɖa nɩ waa: Tabaita, kaashɩ na gəŋ waa: Ɖɔrkaasi Aɖe tɩ lee alesʋra ɩsoŋsono na lee gʋjɔɔ. 37 N'ʋshɛɖʋ ʋrinɩ kasaade aci. Ba cɩ nɩ aboŋo ma, na baɖʋ nɩ ŋku nlaŋaja nɩ. 38 Liiɖi ka lɩŋ na jɔpee na, na Yeesu abakəŋja ba rəŋə waa: Piɛɛr aɖa ŋkəŋ ma, na ba laa bɛrɛ banyɩʋ a təm ashee nɩ waa: ajɩsuuru apɩ bagaɖu were were. 39 Piɛɛr ata atər bɛrɛ bade baŋkəm, bakpa ma, naba toŋo nɩ ace na ŋku nlaŋaja nɩ bakoŋka ba wala na yu, nafaŋa Piɛɛr ɩtoko mbaɖe alʋ ashee pɩ saa ɩ aɖa ŋŋuro nɩ ma. 40 Na Piɛɛr lə baaŋa waa: Baɖoo, ńacim akəwə laŋ anyiŋə: Naa acəpra atənə ʋkono, na lə waa: tabita ŋənə! Na atine ɩnyɩne, aŋə Piɛɛr ma, na ata asəlaŋ. 41 Na abɔlɔ gʋnyɛ ataa nɩ alaŋ. Naa ayɩɖa abaja na bakoŋka naatɔɔ nɩ ashee pɩ, aɖe ɖa ŋŋuro nɩ. 42 Na jɔpee kampa ŋŋnnii nrəŋə jɩ, na bɛrɛ tuutuuma ba ca yeesu. 43 Piɛɛr aɖa jɔpee ŋkə ɩshɩle ɩnyɩʋ ɖə, gbaŋsama ɖən agafala nɩ.
1 Ʋsoro ɖən abʋŋaka ɖa batɩ yɩɖa nɩ waa: kɔrnɛɛ qɖe lee italii kɩsɔjashɩnʋn banɖiyar. 2 Ʋsoro ɖe alee ɖeiɖei karɛ na, na cu Gaja, aɖe na agafala gaŋunii, aɖe tɩ lee samaa gʋjɔɔ na nyiŋəŋ. 3 Ɩtɩ na kə ɖaa bʋkɔŋkɔŋɔ cɩɩnɩ ma, na aŋə Gaja ka malaɩka akpa agaɖu na lə nɩ waa:kɔrnɛɛ! 4 ataa agayɛ akiɖe nɩ ma, asampəna ɩɖe kpa nɩ, na alə waa: Nɖɩyar, baɩ na? Na Malaɩka alə nɩ waa: Akʋnyiŋu n'akʋjɔɔ ʋna lee ma, ɩboɖo Gaja sul na alige akalaŋ. 5 Galaŋ təm bɛrɛ jɔpee, batɩ yɩɖa simɔɔ nɖee ba na yɩɖa waa: Piɛɛr ma; 6 Aɖa simɔɔ gbaŋsama agaɖʋ, agafala gaɖa asəla na teŋku. 7 Malaɩka nɖee alə na nɩ ashɛʋ ma, na kɔrnɛɛ ayɩɖa abatəŋleeja banyiʋ na sɔja nɖee atɔɔ agʋlɔ acra na nɩ ma, 8 Akɛɛshɩɩ alə ashee pɩ kpataa ma, natəm pɩ ba ce jɔpee. 9 Gaja gakʋɖa ma, ba tɔɔ ʋnyɩŋca na ce atɩ səla na na mpa ma, Piɛɛr ɖe boɖe ŋku kalaŋ gakɔŋkɔŋɔ gakobŋtaja nɩ, anyiŋə Gaja. 10 Akɔmɔ ɩɖe kpa nɩ, aɖetɩ yɛɛ ajɩ ʋjɩʋ. Bana lee ʋjɩʋ na shee nɩ ma, nɩ lee nɩ ɖaa atɩ fol gʋda ma. 11 Na aŋə nɖɩla ntine n'aŋə akɔɖən ɖaa gʋraʋ ba na həʋna ɍi bʋfɩlɩ ma, baɖe ba tɩʋ n'ɩlɔ ɩnan ma, ɩɖe rgə na pɩ atən, 12 ɩbɔrɩ ɩ ba wəɖa ɩkei ɩnan ma, nɩbu ɩ ɩɖa atən ma, na bʋsapɩɩ bʋ nata na gaja ma. 13 N'arəŋə ʋwələ ɖən ʋlə nɩ waa: Taayiɖelaŋ kəɩ akur. 14 Ama Pɩɛɛr alə waa: Aaɩ nɖyar, kə ma jɩ ajɩwa kɩbɔrɩ ayɔ na. 15 N'ʋwələ ʋkɔɔ apɩ ashee ni nnyɩʋtaja waa: Bʋkɔɩ Gaja gaɖʋ aləbarka ma, Paa yɩɖa bʋ waa: Ajiwa na. 16 Gʋlesʋra gʋɖe gʋlee halɩ akpala ɩriu, kaŋkəm na ɩye boɖo alaŋ ashɛʋ. 17 Kasaa ɖe kɩkakana ye Pieer bʋkɔɩ aŋə ma, kaasshɩ na. Ma na bɛrɛ ɩkɔrnɛɛ atɩm ma, bakpa na tabataba Simɔɔ gafala, naa akpa ayiɖe gafalkonu, 18 Na taba nʋwələ ʋbʋmbɔnɔ waa: Atɩya na Simɔɔ nɖee ba na yɩɖa waa Piɛɛr ma, aɖa aa? 19 Piɛɛr ɖe ɖa nafaŋa faŋa bʋkɔɩ laŋ anə ma, na ŋŋuro nsoŋsono nlə nɩ waa: kɩɖe atɩya bɛrɛ beriu baɖən ba tɩ yɛɛ okɩ. 20 Tayiɖelaŋ, argə atən, nákʋn pɩ ɩce paa lee sika na, aɖʋwaa amʋ ntəm kapɩ. Na Piɛɛr argə a lə bɛrɛ baɖe waa: 21 Amʋ na arɛɩ ɩna yɛɛ ma, gapaŋa ga pɩ ka nanyɩn. 22 Na babuye nɩ waa: kɔrnɛɛ ɩsɔja ɩshɩnʋn banɖɩyar alee ɖeiɖei karɛ na, na ce Gaja, na malaɩka cɩnɩ cɩrɩ kaja ɖən alə na nɩ, waa ba yɩɖa akɩ apɩ gɩrəŋə ŋgadee ʋna lə ma. 23 Ŋkəŋ na Piɛɛr acam pɩ gɩsana ashee pɩ gaɖu ba fol. gaja gakʋɖa ma, n'ata atən baŋkəm, na bawor ɩ baɖa jɔpee ma, bayala pɩ gboo ace. 24 Ba kpa sesaree Gajɩkʋɖaka ma, kɔrnɛɛ ɖe sə na saa pɩ, na ayɩɖa abʋŋʋma nɩ kəbarɛ n'abasoro gataŋashɩ mana. 25 Pɩɛɛr akpa ma, na kɔrnɛɛ, ata ace tɩ wana nɩ, akur a Piɛɛr ɩkei nɩ. 26 Na Piɛɛr ataa nɩ alaŋ alə nɩ waa: Ta ayiɖe alaŋ avŋ gboo arɛ namʋ. 27 Aɖe nna nɩ, baɖe batɩ lee faawu, ba kpa gafala nɩ ma, naa ŋə bɛrɛ tuutuuma baɖe bawala asə. 28 Anyɩŋgɩlopi ɩyɔ waa: Ma paa tɔɔ arɛ ɖən ayɩɖa waa ajɩwarɛ kokoo kaɖa cɩrɩ cɩrɩ na. 29 Galaŋ na kəma lee siŋkiri anyɩŋgaɖutaya kʋ pɩʋ na, galaŋ ntɩ yɛɛ ma yo bʋkɔɩ laŋ ɩtəm bɛrɛ ba yiɖa amʋ ma. 30 Na kɔrnɛɛ alə waa: ʋrɔŋ ɩshile inan ɩnan ɩnoo kama, alʋwaatʋ nɖe nɩ nɔɔ bʋkɔŋkɔŋɔ cɩɩnɩ nɖa aŋga. Ƒala nɩ na nyɩŋə ma; N'arɛ ɖən aɖe kara toko aŋələŋlə ŋa akpa awəɖa amʋ alə waa: 31 Kɔrnɛɛ, Gaja ga cam akʋnyiŋu n'alige akʋjɔɔ ʋna lee ma. 32 Təm bɛrɛ jɔpee ba yɩɖa simɔɔ ɩ ba yɩɖa waa: piɛɛr ma; Aɖa Simɔɔ gbaŋsama agaɖu asəla na teŋku. 33 Kpaarɩ na ntəm bɛrɛ akasul. Akʋpɩʋ ʋcəm paa. Nnyɩmə atɩɩ noo kama atəganɔ Gaja kaŋyɩɩ gɩtɩ yɛɛ gɩ rəŋə bʋkɔɩ nɖiyar alə akɩ waa: A lə atʋ ma. 34 Na Pɩɛɛr acam ʋwələ a lə waa: ɩja nyɔ nnyimə waaa: Gaja kaa laa ʋɖən afələ na, 35 Ama ɩsamaaɩ ba na cu nɩ na sara ɖeiɖei ma, ba cɩn anƴɩɩ. 36 Atəm na agalei ashee israɛl bapur, alə pɩ fɛɛ kɩɖaʋ na Yeesu kristo nɖee alee nɖiyar baa mʋnʋ nɩ ma. 37 Ɩyɔbʋkɔɩɩ bʋ lee yuɖee aŋunii nɩ ma, asəba na Galilee, Yohana abʋtomənaka na waasu ɩ alee ma. 38 Ɩyɔ ɖaa Gaja gafʋr ŋnuro ŋsoŋsono kabʋshi na ɩkashɩ yeesu nasarɛɛti kaja ma, aɖetɩ ce baa ŋkana, na lee nsono na kaɖa bɛrɛ bɩshɛɖʋ bɛrɛ sheetaanɩ akʋr pɩ ma, aɖʋwaa Gaja gaɖa asul. 39 Atʋ gɩlee səriya bʋkɔɩ alee Yudaa kaatəna gaŋunii nɩ na Yerusalɛm nɩ ma, ba kə nɩ aci akal nɩ gʋyo laŋ. 40 Gaja gaŋənə nɩ ʋshile ʋriutaja, naa shee ganɔ waa: Akɔɔ aɖoo gɩ ŋə nɩ. 41 Kɩ lee samaa anaa ŋə nɩ na, ama səriya baja mbaɖee Gaja gacee laa ma, atʋɩ gɩman na nɩ ajɩ anƴem naa aye ŋənə aɖoo bakoro bagɩcuca ma. 42 Na Yeesu alə atʋ waa: Gɩlee waasu ɩsamaa waa: Aɖe na Gaja gatɩ waa: Acəm na aŋŋuno baja na bakono ɩkəma. 43 Annabi mana baŋunii balaa səriya waa: Nɖee ashee nɩ ɩja ma, anaa ŋə ambɔnɔ kʋtəɖu na aŋyiɖa. 44 Pɩɛɛr ana lə bʋlei ma, na ŋŋuro nsoŋsono nrgə mbaɖee baɖa narəŋə bʋlei ma, baŋunii laŋ. 45 Mbaɖee ba lee pɩ baŋ balee ɖeiɖei kə barɛ naaba yala Piɛɛr acem, ɩlee pɩ biti ɖaa ŋŋuro nsoŋsono kagʋjɔɔ gʋrgə bayaja laŋ ma. 46 Aɖʋwaa barəŋə ba na lə ɩkrə ɩfɔlɩ nakʋma Gaja ma. 47 Ŋkəŋ na Piɛɛr alə waa: Gɩtɩgɩ səra abla na pɩ bʋtomənaka baɖei ba cam ŋŋuro nsoŋsono goo ɖaa atʋ ma aa? 48 Na ashee ganɔ baməna pɩ bʋto na nɖiyar aŋyɩɖa kaŋkəm na ba pɩla pɩla waa akɔɔ asə basul ɩʋshile ɩnyɩʋ ɖən.
1 Yeesu abatǝmka na bawor mbadee bada yudee ma barǝŋǝ waa:bayoja gboo ba cam gaja kaalei. 2 ŊKǝlǝ piɛɛ akpa yeesu alɛm na mbadee balee pi baŋ bada didei ma ba na ciu nanɩ. 3 Na lǝ nɩ waa ʊkpa ɩjɔfɔlɔ baja nɩ aman na pi ajɩ ʊjɩʊ. 4 Nŋǝŋ na piɛɛr akɛɛshɩ aslee pi daa gasaana gosa ra ma. 5 Na alɔ waa jɔpee kampa nɩ na nda saa ndee n na nyŋǝ ma nii lee amʊ daa gʊda kʊ nafol ma na ŋŋǝ akɔdǝn daa gʊraʊ gʊbʊmbɔnɔ wa bade lǝʊ nɩ kalkʊɛ ɩnan n'ɩrgǝ na laŋ api atɩ cim n'amʊ. 6 Nkide gʊraʊ gʊde nɩ nɩ ma n'aŋǝ ɩbɔnɩ bada gatǝ na laŋ gʊwarbɔ n'ɩbu nɩ saʊɩ ba nata na gaja ma asʊra asʊra. 7 Na nrǝŋǝ ʊwǝlǝ den ʊna lǝ amʊ waa taayide laŋ piɛɛr kǝɩ akur. 8 Na nlǝ waa aal ndiyar ajɩyar ajɩwa kaabɔrɩ yaa ɩfɔrɔ kabarɩ gaden kantaŋkɔ kuŋpa amʊ nɔɔ ayɔ na. 9 Na nkɔɔ arǝŋ ʊwǝlǝ ʊdoo na alaŋ na lǝ waa bʊkɔɩ gaja ga lǝ waa lcɩm ma paa tɔɔ bʊ ayɩda waa: ajlwa na. 10 Ɩlee gǝŋ kalɩ akpala ɩriu naa ye kɔɔ abodo alaŋ ndɩlanɩ. 11 Kpaarn na bɛrɛ bariu badǝn ba doo na sesaree na yɛɛ amʊ ayide gafala ŋgadee nɩ nda ma kaakonu. 12 Na jjuuro nlǝ amʊ waa tǝr bɛrɛ bade ba yalakaat ace na gɩkpa kɔnrɛɛ agafala 13 .N'ʊsoro de alǝ nɩ waa tǝm bɛrɛ bace jɔpee ati yida simɔɔ ndee ba na yɩda waa piɛɛr ma. 14 Anaa lǝ akɩ bʊkɔc alee naŋǝ ndi nsono wa. 15 Nsǝba na bʊlei ma na ŋŋuro nsoŋuro nsoŋsononr nrgǝ balaŋ daa nrgǝ atalaŋ ʊsǝbʊ nɩ ma. 16 Ŋkǝŋ na ntaa alige ŋgadee ndidee ndyar alǝma waa yatana amǝna na bʊto ama anyɩn. 17 Ɖaa gaja gashee pi gʊjɔɔ daa ashee atʊɩ gɩshee ndiyar yeesu kristo lja ma ntɩ ma sǝra akǝl gaja aa? 18 Ba reŋe gǝŋ ma na ba ye ŋʊra naa akʊna gaja naa alǝ waa:gaja gastiee bayaja bafʊba ndawa naa ba wǝda ŋŋuro. 19 Mbadee ba ram atǝn ʊnaashɛ katam ŋkǝlǝ etiɛɛnɩ aci ma bace tali fenisii shiipu kaatǝna bʊto bʊ sǝr akal ma na tiyɔɔshɩ atɩ lee waasu ashee yudaa kǝbaja baudǝdǝn. 20 kasaa de shiipu na sirɛɛnɩ kǝbaja gboo badoo na atiyɔɔ apɩ na ba lǝ ndiyar yeesu alaabaarʊ asoŋsano kaalei ashee pi. 21 Ndiyar agʊnyɛ gʊde gʊda basul bɛrɛ tuutuuma basliee ɩja acam ndiyar. 22 Galei gade gakpa yeusalɛm kacɔɔci kǝbɛrɛ batɔ nɩ na balaa barnabaasɩ atǝm ase atiyɔɔhe. 23 Ba kpaŋkǝŋ naa aŋǝ daa gaja ka gʊjɔɔ gʊda ashee pɩ ma na bɩcine ɩkǝr na ba dʊ pi ikaŋkrɩ waa bawǝda ʊcine ʊdɔŋkɔnɔ naa acra balɔ na ndiyar. 24 Adʊwaa alee arɛ soŋsono na ŋŋuro nsoŋsono nrǝŋǝ na nɩ ade wǝda ʊcine paa.Na samaa abʊmbɔnɔ acam ndiyar yeesu. 25 Na barnabaasi ace tarsɩ ati yɛɛ sool. 26 Aŋǝ nɩ ma na atɔɔ nɩ apɩ na antiyɔɔsnɩ na ba da ŋkǝŋ gaja gapǝ lǝmǝ na wala cɔɔc kebarɛ tuutuuma na cere pi. 27 Kasaa de na annabi mana badoo na yerusalţɛn ace antiyɔɔhl. 28 Nabʊ den ba na yida waa agabusɩ ma ata ayide laŋ ŋŋuro nsoŋsono nde rǝŋǝ na nɩ na alǝ waa gakɔŋja gadǝ n gatɩgaǝ gatǝna gaŋunii laŋ gasono nagakɔŋja gade ga kpa saa kʊloodi aji giyarɩ ma. 29 ŊKǝŋ na yeesu abakǝŋja batɔɔ niya waa baadʊ ndʊ ndʊ daa brkɔɩ baaŋa awǝda ma atogo akaŋa na na baworɩ bada yudee ma. 30 Na ba ŋowo ba wala bʊkɔc ba ŋǝ ma krara barnabaasɩ na sool banyɛ nɩ.
1 Kasaa ɖe na gʋyarɩ Erooɖi asəba na naashɛ cɔɔcɩ kə barɛ baɖən. 2 Na akə Yaakubu Yohana apar na gapɔɔ galama ka. 3 Aŋə waa ɩcɩm na yudaa kəbaja ma, na akɔɔ ari Piɛɛr ɩɖe tɩ lee ɩshilee ɩ kə ba na ɖʋ lefiir boɖo boɖa nɩ na ma, kishile. 4 Ari nɩ akəʋ sarka nɩ ma, na aɖʋ ɩsɔɔja banan nan bʋɖu bʋnan ba naa tʋŋa nɩ, na yeɛ waabata jɩ paakɩ aboŋo, alaa nɩ aɖoo na samaa bagɩcuca. 5 Pɩɛɛ aɖa sarka nɩ ma; cɔɔcɩ aŋunii aɖe tɩ nyɩŋə Gaja na shee nɩ. 6 Ɩsaa ʋshile ʋɖɔŋkɔnɔ naa Erooɖi alaa piɛɛr aɖoo na samaa agɩcɩɩca ma, baɖe ba kʋr pɩɛɛr ɩwɔrɔ aɖe ɖa ɩsɔɔja banyɩʋ bagɩcuca nafol; Batʋŋaka baɖe ba yɩɖe sarka kaakonu na tʋŋa. 7 Ŋkəŋ na ɩkayar amalaika akpa sarka nɩ na nkomo nkaɖa kpaarɩ gaɖu gaɖe gatɩ ŋələnələ sarka nɩ. Na malaɩka aŋənə pɩɛɛr alə nɩ waa: Tayiɖe alaŋ were! Nɩ́wɔrɔ baɖoo anyɛ nɩ́kei nɩ afaɖa atən. 8 Na malaɩka a lə nɩ waa: Run akabɛlɛtɩ akɩnsəl naa akara akakɔɖɔkɔɖɔ. Na alee ɖaa gəŋ ma. Na malaɩka akɔɔ alə nɩ acəŋə waa: kara akɩtokopeu, naa tər amʋŋkəm. 9 Na Pɩɛɛr atər aŋkəm, kasaa ɖe kɩkana ye nɩ bʋkɔɩ malaika analee ma na, ɩɖe ɖa nɩ ɖaa atɩ fol gʋɖa kokoo atɩ ŋə akɔɖən ma. 10 Baɖoo na ce asəla ɩsɔja basbaka na banyɩʋtaja na bakpa mpa kagʋcaŋkɔ nrukɔ kagʋja ma, na gʋni gʋtine kagʋja baŋyɩɩ; na baɖoo akʋn ʋnyɩŋca ɖən kpaarɩ na Malaɩka anyeŋe apala piɛɛr. 11 Ŋkələ pɩɛɛr aŋə waa: ɩ ja nɩ ma, na alə waa: Nŋə nnyimə gbagbaraa waa: ɩkoyar atəm a Malaika apɩ atɩ laa amʋ Erooɖi agʋnyɛ nɩ na bʋkɔɩ yuɖaa kasamaa ana yɛɛ namʋ ma. 12 Afaŋa faŋa jɩ aboŋo ma, na atəŋə agayɛ na Maari Yohana nɖeee bana yɩɖa waa Maarkə ma anar agaɖu, bɛrɛ tuutuuma baɖe bawala aɖa ŋkəŋ na nyiŋə Gaja. 13 Na akə gʋcɩŋcaŋa kaakonu ma, n'abaawayar ɖən ba nɩ yɩɖa nɩ waa: Rooɖɩ ma, apɩ atɩ na ɖʋ gʋtɔ. 14 Na arəŋə piɛɛr vwələ; ʋciŋkərka nɩ ɖaa anaa tine gʋcaŋkɔ ma, na acuu ace atɩ lə pɩ waa: piɛɛr akpa ayɩɖe gakukonu. 15 Na ba lə nɩ waa: Akɩ ʋshɛshɛ gʋya yɔgʋu. Ama na alə pɩ waa: ɩja nɩ. 16 Na ba lə waa: ka yɔ na amalaɩka na. Kasaa ɖe Piɛɛr ɖe kara gayɛ na kə gʋcaŋkɔ. Batine ma, naa aŋə nɩ, nɩ lee pɩ biti. 17 Na Piɛɛr atɔɔ agʋnyɛ afaŋa pɩ waa bapɔɔ babʋnɔ shɛlɛmm, na akɛshɩɩ alə ashee pɩ ɖaa ɩkoyar atəm a Mala ɩka apɩ atɩ laa nɩ sarka nɩ ma, na alə waa: Ba lə ashee yaakubu na bawar, kaŋkəm na ba təbə ace gaɖufɔlɩ. 18 Gaja gakʋɖa ma, n'ɩsɔɔja bakpa ntərətər na ta ba bawor bʋkɔɩ piɛer apra ma. 19 Erooɖi ayɛɛ nɩ baa ŋka kaŋənɩ na ma, na alə waa: babɔ ɩsɔɔja ɩ batɩ pɩ ba na tʋŋa ma batɔ. Kaŋkəm na ace yuɖee ati ɖa seraree. 20 Erooɖi kabʋŋa na ŋə tiir na siɖɔŋɩ kəbaja gɩnyine na. Na bapɩ wəɖa nɩ waa: Barəŋə na bawor, na ba ce Blasita sul ʋni alee ka gʋya ʋkal na ma karɛ soŋsono waa: Akaŋa na pɩ, na ba rəŋə na bawor aɖʋwaa gʋya agatəna nɩ na ba na ŋə ʋjɩʋ na ji. 21 Ʋshile ɖən na Erooɖi akara bayarɩ bɩtoko asə anyarɩboi laŋ na lə gapalei. 22 Na samaa akuro alə waa: Gaja kʋwələ na, kɩlee arɛ ʋja na! 23 Ŋkəŋ ɖe kpaarɩ nɩ́koyar atəm a malaɩka apɩ atɩ kə Erooɖi, aɖʋwaa kashee Gaja ʋkʋmʋ na nɩ́shɛŋɛ baɖən ba jɩ nɩ aci. 24 Kasaa ɖe Gaja kaalei gaɖe gatɩ ce ŋyɩɩ baa ŋka na, ce. Yeesu abakəŋja baɖe batɩ pele nace. 25 Barnabaasɩ na Sool baboŋo ba waasu Yerusalɛ, na bakɔɔ ashɛʋ na ba nyɔnna yohana nɖee baɖʋ nyɩɖa waa maark ma, ashɛʋ na ma.
1 Atɩyɔɔshɩ ka cɔɔcɩ nɩ Annabi mana na bayɔka babʋmbɔnɔ baɖa ka ŋkəŋ: Barnabaasɩ, simɔɔ bana yɩɖa waa Nijɛɛr, lusius sirɛɛnɩ kaja, Manahee, babʋŋa aman pɩ atoŋo aɖe na Erooɖi ma, na Sool. 2 Ba na lee nɖiyar antəma ɩ aɖʋ pɩ ma, baɖe batɩ kʋr ganɔ na ŋŋuro nsoŋsono nlə waa: Laa ma Barabaasi na Sool aɖʋ afələ ashee amʋ aɖʋ ntəma nɖee laŋ ŋyɩɖa pɩ ma. 3 Bakʋr ganɔ anyiŋə aboŋo ma, na ba tər anyɛ ba laŋ naa apala pɩ bafəl. 4 Ŋŋuro nsoŋsono ntəm Barnabaasɩ na Sool ba ce selʋsii, ba ɖoo nkəŋ ma, na shiipu kaatəna ɩ bʋto bʋsər jɩ akal ma nɩ. 5 Bakpa salamii ma, na ba lə Gaja kaalei sinagɔɔgən yuɖaa kəbaja ɩ baɖa ŋkəŋ ma, Maark aɖe tɩ kaŋa na pɩ. 6 Basəla gatəna ɩ bʋto bʋsər jɩ akal naa ace pafoosɩ ma, na ba ŋə jejebuyar annabi ɩsəiyar yuɖaa kaja ɖən batɩ yɩɖa na waa: kəl Yeesu. 7 Aɖe ɖa kɔmɩɖa abʋmbɔnɔ sergiusu polus ʋsoro gʋfaŋayar sul. Nakɔmɩɖa ɖe ayɩɖa Barnabaasɩ na Sool na yɛɛ waa: Ba lə Gaja kaalei ashee nɩ arəŋə. 8 Ama Elimaasɩ jeŋjəŋbuyar aŋyɩɖa kaashɩ na gəŋ, aɖe tɩ kəl kɔmɩɖa waa apaa shee ɩja awəɖa ʋcɩ́ne na. 9 Na Sool nɖee ba na yɩɖa waa: Pɔɔlɩ ma, ŋŋuro nsoŋsono nrŋə na nɩ ma, ataa agayɛ atəŋə nɩ, naa lə waa: 10 ʋsorobɔnɔki, mbɔnɔ nrŋə na kɩ ma, sheetaanɩ ʋpur kɩ, ɖeiɖei kɩ́bɛrɛ, kaapala akɩŋtəmbɔnɔ ʋna kəl nɖiyar ma aa?. 11 Ŋnyimə nɖiyar agʋnyɛ gʋɖa akalaŋ, ʋtaa fɔnɔ kaa kɔɔ aŋə ʋshile na. Kpaar na ŋkomo nshee ka kɔɔ na ŋə gaɖu na, aɖe tɩ fɔmɔfɔmɔ na yɛɛ bɛrɛ ba toŋo nɩ. 12 Kɔmɩɖa aŋə bʋkɔɩ bʋ lee ma, na ashee nɖiyar Yeesu ɩ́ja, aɖʋwaa aŋə Nɖiyar ʋceru. 13 Pɔɔli ńabasoro barina pafosɩ, n'ace pɛrgɩ pamfilii. Ŋkəŋ na Yohana apaɖa na pɩ akɔɔkɔɔ Yerusalɛm. 14 Ba kpa pɛrgɩ ma, na ba kɔɔ atəŋə na Antɩyɔɔshi pisiɖii. Na bakpa sinagɔɔgə nɩ Sabaatɩ kʋshile asə. 15 Batʋr gʋpɔ na annabi mlana babʋlei aboŋo ma, na sinagɔɔgə kaɖibaja batəm alə pɩ waa: Atɩ bawor basoro anyɩn, ɩta jɩ waa: ɩtɩ yɛɛ ɩɖʋ samaa ɩkashɩ lə ma, ŋgaɖee ɩwəɖa ma, nnyimə. 16 Ŋkəŋ na Pɔɔl ataa agʋnyɛ alŋ afaŋa pɩ alə waa: ɩsraɛl kəbasoro anyɩɩ ɩna cu Gaja ma, ɖʋ ma gʋtɔ. 17 Ɩsraɛl asamaa nɖe a Gaja ga laa atibaya afələ. Naa a ɖʋ samaa ɖe albarka ŋkələ aɖa Ejibiti kaa təna nɩ ma,natɩ laa nɩ na agʋnyɩkaŋkra. 18 Naa aɖəʋ pɩ ʋteru nɩ halɩ bʋja ɩshɩnyɩʋ. 19 Na aɖur ɩsamaa kulumi kanaha kaatəna nɩ, naa ashee pɩ gatəna gaɖe: Ba jie jɩ. 20 Ganikaŋkəm bʋja awanyɩʋ nínyɩnatəb na ashee pɩ bakəmcimja halɩ annabi samɩɛl. 21 Na samaa ataba waa: Batɩ gʋpayarɩ ashee nɩ, na Gaja gashee pɩ sayul kiisi ʋpur Bɛŋjamɛɛ abʋ ŋʋna a jɩ gɩyarɩ balaŋ halɩ bʋja ɩshɩnyɩʋ. 22 Na tɩ bəɖa gʋya ɖe, na alaa Ɖaʋɖa waa ajɩ gɩyarɩ, na alaa səriya alaŋ alə waa:ŋŋə Daʋɖa Ɩsaii ʋpur, ʋni na amʋcine ʋtɔɔ, a naa lee amʋciŋsɔlɔka. 23 Ɖaʋɖa abʋŋʋma nɩ na, Gaja gacee lə waa: Ataalaa afʋraka ashee Ɩsraɛl, ʋni na gəŋ Yeesu. 24 Naa afʋraka aye pɩ, yohana alee nɖawa nfʋbaka na bʋtomənaka kawaasu ashee Ɩsraɛl a samaa. 25 Yohana aboŋo antəma ma, n'alə waa: Amʋ nkəm ʋɖən atʋna pɩ, kə ma caa sim makur atən alaa aŋkɔɖɔkɔɖɔ kʋlɔ na. 26 Atɩ bawor basoro, Abraham bapur, nányɩn ɩ ɩna cu Gaja ma, anyɩn pɩ batəm na nɖinsono kaalee ashee. 27 Aɖʋwaa Yerusalɛm na kaɖibaja baja babla yeesu, naa akə nɩ, ba lee bʋkɔɩ Annabi mana balə naa bana tʋr jɩ baa sabaatɩ apaŋa na ma. 28 Kəba ŋə taalɩ nɖee anafaŋa waa: bakə nɩ acii ma, alaŋ na, na ba lə Pilaatɩ waa: akə nɩ acii. 29 Balee ɖaa ba cee lə agaleima, na ba laanɩ gʋyo kaŋkʋrala atɩ ɖʋ nkufo nɩ. 30 Ama Gaja gaŋənə nɩ aɖoo bakono nɩ. 31 Na afaŋa agvlɔ mbaɖee na pɩ ba cə galilee na Yerusalɛm ma, ɩshile tuutuuma, ba nɩ ba lee ka kasəri ya baja samaa aŋyɩɩ. 32 Nátʋ gɩ na lə, bʋkɔɩ ba cee lə waa: Batɩ ba shee atɩ baya ma, kalaabaarʋ asoŋsono nashee anyɩn. 33 Gaja galee ashee atʋɩ gɩ lee bapur ma, naa aŋənə Yeesu, ɖaa ba cee aŋɔn jɩ Ɖaʋɖa antulo nnyɩʋtaja nɩ ma, waa: Akɩ na ampi nŋʋmakɩ ʋrɔŋɖe. 34 Aŋənə nɩ bakono nɩ, kaakɔɔ abuu na, ŋgaɖee alə ma, na gəŋ waa: Ntɩ ma shee anyɩn gʋjɔ asʋra asʋra ciri ciri kɩja ɩ nlə waa: Ntɩ ma shee ɖaʋɖa ma, Ajɔɔ ɖe ɩɖa. 35 Na akɔɔ alə gaɖufɔlɩ acəŋə waa: kaa pala a ciri ciri karɛ abuu 36 na.Gɩta kiiɖe, Ɖaʋɖa alee Gaja kantəma aboŋo ma na aci atɩ wəɖa ayar mana, ama abu. 37 Ama nɖee Gaja gaŋənə ma, kabuu na. 38 Gala atɩ baja yɔ ma, waa: N'ʋnɩ na ba lə mbɔnɔ kʋtəɖu kaalei ashee anyɩn. 39 Naa arɛ nɖee ashee nɩ ɩja ma, aɖa ɖei ɖei, na lesʋra ɩ musa agʋpɔ kagʋsəra apala arɛ aɖa ɖeiɖei na ma. 40 Gala lee ma laakaarɩ naa ʋwələ ʋbɔnɔ nɖee Annabi mana ba bʋŋalə ma, ɩpaatɩ wəɖa anyɩn na: 41 Anyɩn ɩ ɩna bla ma, ɩtɩlee anyɩn biti, ɩtɩɩ nara: Aɖʋwaa ntɩ ma lee bʋkɔ bʋɖən anyɩyɩɩ, bʋkɔɩɩ baa ba kɛɛshɩ ashee anyɩn kɩshee ɩja na. 42 Barnabaasɩ na pɔɔl baɖoo nashɛʋ ma, na plapla pɩ waa: Bakɔɔ a pi sabaatɩ kʋshile ʋfɔlɩ atɩ pɛmpɛŋɛ alə ashee pɩ. 43 Samaa ɖe nɩ na Yuɖaa kəbaja na mbaɖee bapra yudaa kə baja ma, batər pɔɔl na barnabaasɩ baŋkəm na, baɖʋ pɩ ɩkaŋkrɩ alə pɩ waa: Batɔɔ balɔ acra na gaja kagʋjɔɔ. 44 Sabaatɩ k'ʋshile ʋfɔlɩ na mpa nwala na yɛɛ ba rəŋ gaja kaa lei. 45 Yuɖaa kəbaja ba ŋə bɛrɛ tuutuuma ma, na ncənyoro ŋkpa pɩ na baɖa na bla na pɔɔl na lim nɩ. 46 Na Pɔɔl na Barnabaasɩ ba lə pɩ ɩ ja waa: Ayɩn pɩ jɩ basəba alə Gaja kaalei gaɖe ashee ńanyɩn ɩbla jɩ atutur jɩ, aɖʋwaa anyɩŋgɩlopɩ ɩŋə jɩ waa: kɩsəm ɩcam jɩ naa gashee anyɩn ŋŋuro nɖee kɩŋwəɖa gayala na ma, atʋ anii gɩtɩ ce mbaɖe kəba yɔ Gaja na ma sul. 47 Aɖʋwaa: nɖɩyar alə waa: Akɩ na nɖʋ ntəma nɖe ice na ʋkaɖʋ ashee ɩsamaa, atoŋo nɖinsona kaa lei gaɖe ace na gatəna kaa yala. 48 Na mbaɖee kə ba bʋŋayɔ Gaja na ma, barəŋə jɩ ma, na bakʋma nɖiyar agalei, na mbaɖee ba cee lee ŋŋuro nɖee kiŋwəɖa gayala na ma kəbarɛ ma, bashee ɩja galei gaɖe. 49 Na nɖiyar Yeesu agalei gace baa bagatəna gaŋunii laŋ. 50 Ama, na yuɖa kəbaja ba tutur basəmprə na mpa kanɖi baja waa: banaashɛɛ Pɔɔl na barnabaasi akərə pɩ baɖoo bampa nɩ. 51 Na Pɔɔl na barnabaasɩ ba kəprə bɩkei kantuli, ashee pɩ naa s shɛʋ ikɔɔn, 52 Ama, mbaɖee ba cam Yeesu apra abakəŋja ma, ʋcɩŋkər ka ʋɖe rŋə pii na ŋŋuro nsoŋsono.
1 Ɩkɔɔn ŋkəŋ na pɔɔl na barnabaasɩ ba kpa yuɖakəbaja ba sinagɔɔgə nɩ na alə na pɩ na yuɖaa kəbaja na gɛkɩ kəbaja tuutuuma bashee ja. 2 Ama yuɖaa kəbaja ɩ ba bla kəba shee ɩja na ma, ba tutur bawor anaashɛɛ mbaɖee banhee ɩja ma. 3 Baa nakama, na baɖa ɩkɔɔn ŋkəŋ alɩŋ baɖe batɩ lə bʋlei nɩɩja, nakantan na nɖiyar Yeesu, aɖe ti kaŋa na pɩ na laa səriya agalei, maamaaci kalesvra ɩɖe tɩ lee na banyɛ. 4 Na mpa nɖe kasamaa ayʋga akpala ɩnyɩʋ baɖən baɖa ashee Yuɖaa kəbaja basaaka baɖa ashee Yeesu abatəmka. 5 Na bayoja na yudaakəbaja bace atɩɖʋ ganɔ ńaɖɩbaja asəba na tootoo gaɖu anashɛɛ pɩ anyɩm pɩ atala, 6 Pɔɔl na barnabaasɩ baŋə gəŋ ma, na ba cə atɩ ɖa likaonii, liisi na Ɖɛdɩ kapa na nakɩ karakara nɩ haa. 7 Naa haa nə laabaarʋ asaŋsono kaalei. 8 Liisi ŋkəŋ na arɛbʋmbɔnɔ ɖən, aaɖe lee falaŋfalaŋ ɖoo ɖaa baŋʋm nɩ ma, kasara ayɔ na. 9 Aɖe tɩ ɖʋ pɔɔl gʋtɔ ana lə bʋlei ma, na Pɔɔl akɩɖe nɩ suu, aŋə waa: Awəɖa ʋcine ataa səra aŋə alaafɩya. 10 Na alə nɩ n'ʋwələ ʋbʋmbɔnɔ waa: Taayiɖelaŋ kpaka akɩ kei laŋ. N'ata ayiɖe laŋ na sara. 13 Baŋə bʋkɔɩ pɔɔl alee ma, na bakuro na lə na ɩkɔɔn kagɩkrə waa: bʋjabʋtɔɔ gʋrilɔ akpa atɩgɩ cɩɩca oo! 11 Nabaɖʋ Barnabaasɩ baŋkʋna kaŋyɩɖa waa jupitɛɛ naa yɩɖa Pɔɔl waa mɛɛrcuu, aɖʋwaa ana lə bʋlei. 12 Jupitɛɛ kaŋkʋna, kaŋku nɖa mpa kaanɔ jɩ, nɖe ana pɛŋɛ ŋkʋna nɖe ma, apɩ nɩ́na na kɩsa mpa kaanɔ na yɛɛ bɛrɛ balaa saraa. 14 Yeesu abatəŋka Barnabaasɩ na Pɔɔl, barəŋə gəŋ ma na bafatər bɩtoko acuu ace samaa agɩcuca, 15 na kuro na lə pɩ waa: o bɛrɛ anyɩn, mʋlee ka ɩ na lee gəŋ? Atʋ gboo bɛrɛ pɩ gɩlee ɖaa anyɩn ma aa? na gɩ Pɩ na laabarʋ asoŋsono ashee anyɩn, palama anyɩŋt əma nɖe fɔɩ na ɩlee, cəpra ma atəŋə na gaja ŋŋuro yarɩ alee alaŋ, ńatən, natəŋku na bʋkɔɩ gɩshɩ na ŋə ma. 16 Gaja gaɖe gabʋŋa apala baaŋa akʋn ʋciŋsɔlɔ ka. 17 Kapala səriyakʋlaʋ ɖaa aɖa ma na, Atɩlee nsono, na pala ʋto ana nyɩ gatəna gaɖe gatɩ ŋʋm ʋjɩr tuutuuma, anyɩnʋcine ɖe tɩkər. 18 Na bakɛɛshɩ bʋlei bʋɖa, na shee pɩ waa: Ba paa laa saraa ashee pɩ na. 19 Na yuɖaa kəbaja baɖoo na Antiyɔɔshɩ na ikɔɔn acere samaa na ba nyɩm pɔɔl atala abɔnɩ atɩ bəɖa mpa kʋpaŋpaŋa baɖe batɩ tam waa aci. 20 Ama, Yeesu abakəŋja bawala asul ma, na ata ayiɖelaŋ, na ba man akpa mpa nɩ. Gaja gakʋ ɖa ma, na aɖenna barnabaasɩ. ba ɖɛrbɩ. 21 Ba lee waasu mpá nɖe nɩ ma, na baɖən bacam Yeesu apra abakəŋja ma, na bakɔɔkɔɔ ace liisi, na ikɔɔn halɩ Antiyɔɔshɩ. 22 Na aɖʋ Yeesu abakəŋja ɩkaŋkrɩ waa: ɩsəm bakara gayɛ awəɖa ʋcine, na lə pɩ waa: Na nawɩya tuutuuma na gɩkpa na Gaja kaayaritəna nɩ. 23 Na ba laa baɖən atɩ pɩ waa: Ba lee cɔɔcɩ kaɖibaja bakʋr ganɔ anyiŋə, atɔɔ pɩ aɖʋ nɖiyar Yeesu nɖee bashee ɩja ma, anyɛ nɩ. 24 Ba səla pisiɖii ma, n'ace pamfilii. 25 Naa alə Gaja kaalei pɛrgə na ce Atalii kampa nɩ. Ŋkəŋ na bakɔɔkɔɔ apɩ Antysh, gauu ba cee tɔɔpɩ aɖʋ 26 Gaja kgʋjɔɔ nɩ aɖʋ ntəma ɩ ba lee ma. 27 Ba kpa ŋkəŋ ma, na ba bawala cɔɔcɩ aŋunii naa akɛɛshɩɩ alə ashee pɩ, bʋkɔɩ Gaja gakʋn na pɩ alee ma, ɖaa atine ʋnyɩŋca ashee ɩsamaa bawəɖa na nɩ ʋcine ma. 28 Na baɖa Yeesu abakəŋja sul ɩshile tuutuuma.
1 Bɛrɛ baɖǝn baɖoo na yuɖee apo na cere bawor basaaka waa: << Na kǝba lee pi baŋ ɖaa Musa agʋpɔ gʋlǝ ma na, kǝ ba ŋǝ nɖinsona na.>> 2 Na Pɔɔl na Barnabaasi ba bɔ bɔ na pi galei gaɖe, ŋkeŋ na bawor batɔɔ niya waa Pɔɔl na Barnabaasi na baɖǝn ba cǝ Yerusalɛm Yeesu abatǝmka na baŋono sul ati yɛɛ galei gaɖe kanɖi. 3 Cɔɔci ayala pi acǝ, na ba kɔɔkɔɔ akʋn na ƒenisii ati kpa Samarii na ba lǝ ɖaa mbaɖe kǝ ba bʋŋa ayɔ Gaja na, naa baƒʋba nɖawa ma, ni lee pi ʋciŋkǝrka. 4 Ba kpa Yerusalɛm ma, na cɔɔci acam pi gisana, na Yeesu abatǝŋka na baŋono, ba lǝ ɖaa bʋkɔi Gaja gakʋn na pi alee ma. 5 Ŋkǝŋ na Ƒariisi kǝbaja baɖǝn ɩ bashee ɩja ma, ba ta ayiɖe alǝ waa: ɩsim balee bayoja ɩ baƒʋba nɖawa ma, baŋ naa ba kʋǹ Musa agʋpɔ. 6 Na Yeesu aba tǝmka na baŋona bawala aƒaŋ ƒaŋa galei gaɖe. 7 N'ʋbɔbɔʋ ʋbʋmbɔnɔ ɖǝn ʋkpa ba gɩcuca, na Piɛɛr ata ayiɖelanŋ alǝ waa: Ambasoro na ambawor, lyɔ waa. Gaja ga cee laa anyɩngɩcuca, naa mbaɖee kǝ ba cee yɔ Gaja na ma, barǝŋǝ Gaja ka laabaarʋ asoŋsono aŋganɔ ni, naa ba ni gboo bashee ija. 8 Gaja ɩ ga yɔ bɩƒolu ma, alaa sǝriya ashee pɩ, nàshee pɩ ŋŋuro nsoŋsono ɖaa atʋ ma 9 Kalaa atʋ aƒǝlǝ na pɩ na, ʋcine ɩ bawǝɖa na Gaja ma, ʋni na apɛmpɛŋɛ na pɩ. 10 Nnyiwǝ mʋ laŋ na ɩna yɛɛ ɩtʋŋa yaa hkǝu Gaja alaŋ, na yɛɛ ɩtaa ʋɖʋra ɩ atɩ baya na tɩgɩlopi kutoŋo na ma, atǝr Yeesu abakǝŋja bɩɖɔ laŋ?. 11 Ama yɔ ma waa: N'atinɖiyar Yeesu agʋjɔɔkʋ atɩnna pɩ gɩ shee ya, aŋǝ nɖinsono. 12 Mbaɖee bawala ŋkǝŋ ma, baŋʋra jɩjɩjɩ, na Barnabaasɩ na Pɔɔl ba lǝ maamaaci na biti kalesʋra ɩ Gaja gakʋn na pɩ alee mbaɖee kǝ ba bʋŋa yɔ Gaja na ma, bagɩcuca. 13 Banibalǝ aboŋo ma, na Yaakubu, acam ʋwǝlǝ alǝ waa: atɩbasoro nátɩbawor, ɖʋ mamʋ gʋtɔ. 14 Simɔɔ alǝ ɖaa Gaja ga jeɖe ɩsamaa naa a laa bagɩcuca nɩ abaja waa aŋyiɖa nɖa na pɩ. 15 Gavi gaɖe gamana ƒana na ŋgaɖe Annabi mana ba galei ɖaa ba cee aŋɔn ma: 16 Waa " Kaŋkǝm anii, ntɩ ma kɔɔ pɩ atɩ taa Daʋɖa agaƒala gapɩ ma, ntɩ ma pɛmpɛŋɛ jɩ gatǝŋǝ. 17 Naa bɛrɛ ɩ basaa ma, ba yɛɛ iko yar, atɩ nnyɔn na ɩsamaa basaaka gboo ba naa yiɖa aŋyiɖa, ŋgaɖee ɩko yan nɖee ana lee baa mʋnʋ ma, alǝ ̀mana gǝŋ. 18 Na baa ŋa ayɔ na cǝ na cǝ. 19 Galaŋ Amʋ nsɔlɔ waa: Gɩ paa yɛɛ na wiyaɖǝn aɖʋ mbaɖee baƒʋba nɖawa ayɔ Gaja ma na. 20 Ama, ɩsim gɩŋɔn ashee pɩ, ba paa jɩ ɩsaraa ɩ ba pɛŋɛ akʋna ma, na gɩsina kʋleu, na ɩbɔrɩ ba cika kʋjɩʋ. 21 Tɔɔ naɖoo bʋjabʋja, Musu adʋbɛrɛ baa mpa mpaŋanyi ba na lǝ jɩ, aɖʋwaa ba titʋr jɩ ɩsinagɔɔgǝ nɩ baa sabaatɩ apaŋa na. 22 Na gani gaɖe gaƒana Yeesu abatǝmka na baŋono na cɔɔcɩ aŋunii, na ba laa bɛrɛ bagɩcuca nɩ, atǝm bace antɩyɔɔshɩ, Baɖennapɔɔl na Barnabaasi, na yuuɖi nɖee ba ɖʋ ŋyiɖa waa: Barnabaasi ma, na silaasu , alee grǝma yar na bawor bagɩcuca na. 23 Galei ba ŋɔn gʋbɔ gʋɖe nɩ ashee yeesu abakǝŋja na baŋono, na bawori baƒʋba nɖawa aɖa Antiyɔɔshi na Sirii, na Silisi wa gɩtɩsala anyɩn. 24 Gɩrǝŋǝ ɖaa bɛrɛ baɖǝn baɖoo na atɩgaɖu atiya kilee atʋ gɩ tǝm ka pɩ na, atɩ ɖʋ anyɩn ntǝrǝtǝrǝ na babʋlilǝka. 25 Gɩ wala akiɖe galei gaɖe suu, naa alaa bɛrɛ atǝm ashee anyɩn, na atɩbasɔlɔka Barnabaasi na Pɔɔl, 26 bɛrɛ baɖe ba tɔɔ baŋŋuro ajel nɖi yar Yeesu Kristo laŋ 27 Na gɩtǝm yuuɖi na Silaasi, bapɩ atɩ lǝ anyɩn bʋkɔɩ gɩlǝ ma, na babʋnɔ. 28 Aɖʋwaa ɩƒana ashee ŋŋuro nsoŋsoro ɖaban na nɖee ʋlee kpataku ma, 29 Ɩni nɩ gǝŋ waa: Lee ma laakaari, na ataŋkɔɩ ba pɛŋɛ akʋna ma, k'ʋjɩʋ, n' ɩbɔrɩ bakono k'ʋjɩʋ na gɩsǝna kʋleu, alesʋraɩ anyɩngɩlopi ɩblaɩ na lɩŋ nányɩnalɔ gaɖu ma. 30 Balee cɔɔcɩ baɩ baɩ ma, na ba ce Antiyɔɔshɩ, naa akara gʋbɔ gʋɖe samaa agʋnyɛ nɩ. 31 Batʋr gʋbɔ gʋɖe arǝŋǝ ma, na baŋunü bɩcine ɩkǝrǝ ɖaa bashee pɩ ɩkaŋkrɩ ma laŋ. 32 Yuuɖi na Silaasi, Balee Annabi mana pɩ, na ba lǝ bʋlei tuutuuma aɖʋ pɩ ɩkaŋkrɩ. 33 Ɩti lee ɩshile ɩnyɩʋ ɖǝn ma, na ba pala pɩ bakɔɔ ashɛʋ mbaɖee ba cee tǝm pɩ ma sul. 34 ( Ama, na Silaasi aŋa waa ɩcǝm naɖe alal basul.) 35 Pɔɔl na Barnabaasi baɖa Antiyɔɔshi na cere bɛrɛ, na lǝ nɖi yar a laabaarʋ asaŋsoro kaalei na shee bɛrɛ tuutuuma. 36 Ɩti lee alʋwaatʋ ɖǝn ma, na Pɔɔl lǝ Barnabaasi waa: Gɩkɔɔkɔɔ ace apa nɖenɩ ati jeɖe atǝ bawor; gɩ lǝ pɩ nɖi yar alaabaarʋ asoŋsono ma, gɩŋǝ ɖaa baɖa ma. 37 Barnabaasi ashee sɔlɔ waa anyɔnna yotiana ɩ bana yiɖa waa Maark ma. 38 Ama, na Pɔɔl alǝ waa kɩ sǝm batɔɔ nɩ anyɔn na ma na, aɖʋwaa Pamƒilii na abʋŋapaɖa na pɩ, kayala pɩ ace batǝŋleeka nɩ na. 39 N'ʋbɔbɔʋ ɖen ʋpɩ bagɩcuca halɩ bapɩ atɩ paɖa na bawor. Na Barnabaasi atɔɔ Maark na ba ce shiipu kaatǝnaɩ bʋto bʋsǝr jɩ akal ma nɩ. 40 Na Pɔɔl atɔɔ Silaasɩ, na ba nɩ gboo bawor batɔɔ pɩ aɖʋ nɖi yar agʋjɔɔ nɩ. 41 Nace sirii kɩkara kara nɩ, na Silisii na ɖʋ ɩcɔɔcɩ mana ɩkaŋkrɩ.
1 Ba kpa Ɖerbi ma, naa ce Listi, Yeesu akǝŋja ɖǝn ba tɩ yɩɖa nɩ waa Timotee, aɖe ɖa ŋkǝŋ, arar ɖe lee Yuɖaa kʋsǝmprǝ ayar ata lee gǝrɛɛk kaja. 2 Bawor baɖa listi na kɔɔn ma, baɖe batɩ laa sǝriya asoŋsono alaŋ paa. 3 Ŋkǝŋ na Pɔɔl atɔɔn niya waa ; Ataanyɔn na nɩ ba ce atɔɔ nɩ ma; na alee nɩ baŋ aɖʋwaa; Yuɖaa kǝbaja mbaɖee baɖa ŋkǝŋ ma ba yɔ nɩ waa; ayar alee gǝrɛɛk kaja na. 4 Batakpa baa mpa mpaŋaŋja, aɖe tɩ lǝ pɩ waa, ŋgaɖee Yeesu abakǝŋja na baŋona ba na lǝ Yerusalɛm ma bakʋn jɩ. 5 Ɩcɔɔcɩ mana baɖe bawǝɖa ʋcine gishɛbɔ, bɛrɛ baɖe ba tɩ pele baaŋeŋ. 6 Na ŋŋuro nsoŋsono nbala na pɩ waa ba paa lǝ gaɖen asii nɩ na na basǝba ƒirigii na galaatɩ kaatǝna. 7 Ba sǝla naa misii ma, na ba na tɔɔ niya bakpa bitinii na Yeesu aŋŋuro mbǝla na pɩ. 8 Na ba sǝla misii, naa ace traasi. 9 Gɩjibɔŋɔ na Pɔɔl aŋǝ ʋŋǝʋ ɖǝn; Maseɖuanɩ kaja ɖǝn alǝ nɩ waa:<< Ji suuru pɩ Maseɖuanɩ atɩ ƒʋna atʋ>>. 10 Ʋŋǝʋ ɖe kaŋkǝm na batɔɔ niya kpaarɩ arina Maseɖuani kʋja, n'iye pɩ waa nɖi yar atɩ yɛɛ waa ba ce ŋkǝŋ atɩ lǝ laabaarʋ asoŋsono kaalei ashee bani. 11 Bata troasɩ ma, naa atǝŋǝ na samɔɔtɩnaasi, gaja gakʋ ɖa ma , na ba ta Neapoli. 12 Naa kpa Ƒiliipu Kampa nɖǝ nɩ, nɖe nlee Maseɖuani kʋtǝŋla ni ma, basana bana kpasɛ pɩ ŋkǝŋ. Na gɩ ɖa mpa nɖe nɩ ɩshile ɩnyɩʋ ɖǝn. 13 Sabaatɩ kʋshile na gɩ ɖoo mpá kʋpampaŋa asǝla na gatupiri na yɛɛ gaɖuɩ ba sǝ anyiŋǝ. Na gɩ sǝ, na lǝ na basǝmprǝ ɩ ba wala aɖa ŋkǝŋ ma. 14 Basǝmprǝ baɖe bʋɖǝn batiyiɖanɩ waa lɩɩɖi aɖe lee akuro ɩrana kafal leeja aɖa tiatii kampa nɩ, aɖe tɩ cu Gaja paa, naɖʋ gʋtɔ ŋgaɖee ba na lǝ ma, na nɖi yar akaɖa ashee nɩ ɩye nɩ gɩshɛbɔ ŋgaɖee Pɔɔl ana lǝ ma, 15 Ba mǝna pɩ bʋto aɖenna abʋŋʋma ma, na anyiŋǝ pɩ alǝ waa: << Ɩta jɩ waa ɩshee ɩja waa nyiɖe na nɖi yar kpama aŋgaƒalanɩ, aɖa ŋkǝŋ, aɖeti paŋ atʋ. 16 Gɩna ce ʋnyiŋu kaaɖu ma, nsookulumǝ kaŋŋuro nɖe nɖa gapisimpi gaɖǝn laŋ aɖe tɩ ŋe ɩnyine na lǝ bʋkɔɩ bʋɖa na bɛrɛma, na cam ɩtanɩ na shee ɩtanɩbaja, na gapɩ atasul. 17 Atǝn atɩnna Pɔɔl atɩŋkǝm; Na kʋl na shee bɛrɛ waa bɛrɛ mbaɖe balee Gaja gaɖa alaŋlaŋ ma, abalǝŋleeja pɩ, batǝ ba lǝ anyɩn nɖi nsono kʋnyiŋca. 18 Gapisimpi gaɖe galee gǝŋ ɩshile tuutuuma, halɩ ɩpɩtɩ kpa Pɔɔl na acǝpra akpasɛ ŋŋuro mbɔnɔ nɖe waa na Yeesu Kristo aŋyiɖa ɖoo alaŋ. Na mmana ɖoo kpaarɩ. 19 Ɩtanɩ baja baŋǝ waa: Batamaa aɖoo ka kɔɔ ɖa na ma, na ba ri Pɔɔl na Silaasɩ ace na bakǝmcǝmja sul taagbaa laŋ. 20 Bace na pɩ ŋkǝŋ ma, na lǝ bakǝmcimja waa: bɛrɛ mbaɖe batɩ ɖʋ ntǝrǝtǝrǝ atɩmpa nɩ. 21 Ba lee Yuɖaa kǝbaja pɩ, na lǝ ashile nɖee kishee atʋɩ gɩlee Roma kǝbaja waa: Gɩkʋn na ma. 22 Na samaa ata asǝupɩ, na Roma kǝbakǝmcǝmja ba ƒɔɖɔ Pɔɔl na Silaasɩ bɩtoko, naa shee ganɔ waa Bakǝ pɩ. 23 Ba kǝ pɩ abaŋo ma, naa tɔɔ pɩ atɩ kǝu sarka nɩ, naa lǝ sarka kanɖi yar waa: akiɖe pɩ gishɛ bɔ. 24 Sarka kanɖi yar arǝŋǝ ɖaa ba lǝ nɩ ma, na atɔɔ pɩ atɩ ɖʋ sarko ka ncɩn cɩn naa akal pɩ ŋkǝmǝ bɩkeinɩ. 25 Gajanɩ, Pɔɔl na Silaasɩ ba na nyiŋǝ na yɩɖa atulo nakʋma Gaja ma, Sarka nɩ kǝbɛrɛ baɖe ba tɩ ɖʋ gʋtɔ narǝŋǝ. 26 Na gatǝna gasbʋtar na sarka ɖe kamana ɩpipi ɩŋunii kpaarɩ, acaŋkɔ ɩtiine, ɩwɔrɔ ɩ baɖʋ sarka nɩ kǝbɛrɛ ma, ɩŋunii ɩtǝɖǝtǝɖǝ. 27 Sarko kanɖi yar aŋǝ acaŋkɔ ɩŋunii ɩtine ma, na aka gapɔɔ na yɛɛ aɖur agʋlɔ, aɖe tɩ tam waa: bɛrɛ baɖoo acu shɛʋ. 28 Na Pɔɔl akuro n'ʋwǝlǝ ʋbʋmbɔnɔ waa: Paa lee akʋ lɔ mbɔnɔ na atɩganɔ gɩ ɖa atɩya. 29 Ŋkǝŋ na sarka kanɖi yar ataba ƒitila, na cu akpa gʋlɔ gʋɖe gʋtɩ tar, acǝm Pɔɔl na Silaasɩ baɲyɩɩ; 30 naa laa pɩ aɖoo na ma, naa taba pɩ waa: Nɖi yar baɩ na ma lee naa ƒʋra? 31 Na Pɔɔl na Silaasɩ batǝlǝ ashenɩ waa: shee nɖi yar Yeesu ɩja, ʋ taa ƒʋra, akɩ nna akǝbʋŋma. 32 Na balǝ nɩ nɖi yar Yeesu agalei, na mbaɖee baɖa agaƒala nɩ ma gboo. 33 Na atɔɔ pɩ gɩjibɔŋɔ gɩɖe ajene banyʋŋkɔ, na atǝlǝ ba mǝna nɩ bʋto, aɖenna abaja. 34 Na tɔɔ pɩ ace na agaƒala nɩ, naa shee pɩ ʋjɩʋ bajɩ, nabɩ cine ɩkǝr aɖe nna abʋŋʋma ɖaa ba shee Gaja ɩja ma laŋ. 35 Gaja gakʋɖa ma, na bakǝmcǝmja batǝm bɩsɔja ba lǝ saraka kanɖi yar waa: alam bɛrɛ baɖe. 36 Na sarka kanɖi yar alǝ Pɔɔl waa: Batǝm bɛrɛ waa ba law anyɩn; nyimǝ ɩtu sǝra aɖoo ashɛʋ fɛɛ. 37 Ama,na Pɔɔl alǝ iƒirishi baɖe waa: bakǝɖa atʋ ɩpɛ gbagbaraa kǝ ba cǝm nátʋ ɩkǝma na, atʋ ɩ gɩlee Roma kǝbaja ma, naa kǝu atʋ sarka nɩ, na nnyimǝ ba na yɛɛ ba laa atʋ ashiiri ni; Gani kǝ galee na. Ba gɩlopi ba pɩ atɩ laa atʋ. 38 Ɩƒirishi ba ce atɩ lǝ ashee bakǝmcǝmja ma, n'ɩkpa pɩ asampǝna aɖʋwaa barǝŋǝ waa: Ba lee Roma kǝbaja pɩ ma 39 laŋ. Na ba pɩ atɩ dʋ pɩ gʋɖatǝna apǝla pǝla pɩ, naa laa pɩ sarka nɩ alǝ pɩ waa: batǝbǝ bampa nɩ. 40 Baɖoo sarla nɩ ma, na ba ce Lɖii agaɖu ba ŋe pɩ naa ɖʋ pɩ ɩkashɩ na ye shɛʋ.
1 Pɔɔl na Silaasɩ basǝla Amƒipolii na Apolonii ma, na ba kpa Tesaloniki, Yuɖaa kǝbaja baɖe bawǝɖa sinagɔɔgǝ ɖǝn ŋkǝŋ. 2 Na Pɔɔl akpa sinagɔɔgǝ ɖe nɩ ɖaa acee na lee ma, sabaatɩ bariu a na lǝ na pɩ, ɖaa ba bʋŋa aŋɔn ma. 3 Aɖe tɩ kaɖa na ƒaŋa pɩ waa shee Kristo ajɩ ɩshɛɩ aŋǝn ʋshile ʋriutaja. Yeesu ɖe nna lǝ anyɩn agalei ma, ʋni na gǝŋ Kristo. 4 Na ba gicuca nɩ kǝbaɖǝ ba lee kaŋkaarɩ, atɔɔ balɔ aɖʋ na Pɔɔl na silaasɩ, naa gǝrɛɛkɩ kǝbaja tuutuuma. 5 Ama , Yuɖaa kǝbaja baɖen ncǝnyoro nɖa na pɩ ma, na ba ce atɩ yɛɛ bɛrɛ alesʋra ɩbɔnɔbaja apele na bagʋlɔ akpa mpá nɩ, na shɩ ŋkǝmprǝ. a ce jasɔn agaƒala nɩ, na yɛɛ Pɔɔl na Silaasɩ baɖoo na pɩ samaa agɩcuca gbagbaraa. 6 Kǝ ba ŋǝ Pɔɔl na Silaasɩ na ma, na ba ri jasɔn na bawor baɖǝn ace na bakǝmcǝmja sul mpá nɩ, na kuro waa: bɛrɛ ɩ baɖu ɖulinya ntǝrǝtǝrǝ ma, bakpa atiya na jasɔn acam pɩ adʋ agaɖu. 7 Ba bǝla bʋbɔɩ sesari aŋɔn ma, naa naa lǝ waa: Gʋya afɔlɩ ɖǝn aɖa, ʋni na gǝŋ Yeesu. 8 Bʋlei bʋɖe bʋ bapikil na samaa na bakǝmcǝmja. 9 Batǝɖǝ jasɔn na abasor ʋɖa ɖe ma, na ba ye lam pɩ bashɛʋ. 10 Gɩjɩbɔŋɔ gɩɖe jɩ bawor bashɛʋ na Pɔɔl na Silaasɩ beree bakpa ŋkǝŋ man naa kpa Yuɖaa kǝbaja ba sinagɔɔgǝ ɖǝn nɩ. 11 Yuɖaa kǝbaja ɩ baɖa beree ma, ba nɩ baŋja nɖawa n lee nsoŋsono nji a wu tesaloniiki kǝbaja; na ba ni ba cam Gaja kaalei na yɛɛ jɩ, awǝɖa na jɩ koŋkaari baaŋjeŋ, na tʋn ʋŋɔn na yɛɛ ba yɔ ɩta jɩ waa ɩ ji nɩ ba na lǝ pɩ. 12 Na tuutuuma ashee ɩja, gǝrɛkɩ kǝ basǝmprǝ aɖi baja tuutuuma na basaro bashee ɩja. 13 Ama Yuɖaa kǝbaja ɩ baɖa Tɛsaloniiki ma, barǝŋǝ waa Pɔɔl atɩ lǝ Gaja kaalei beree ma, na ba pɩ atɩ ɖʋ samaa ntǝrǝtǝrǝ. 14 Nkǝŋ na bawor ba lǝ Pɔɔl waa: Ace teŋku kagʋsaʋ; na Silaasɩ na Timotee balal baree. 15 Maaɖee bayala Pɔɔl ma, ba ce na nɩ Atɛnɛsɩ. Naa ye kǝwa, na Pɔɔl atogo pɩ ba lǝ Silaasɩ na Timotee waa bawǝɖa nɩ wene. 16 Pɔɔl asǝ Atɛnɛsi na saa pɩ ma, akiɖe mpá nɖe ma, n'ʋnyana ʋkpa nɩ paa adʋwaa akʋna ɩkʋŋkɔnɔ ɩɖa ka mpa nɖe nɩ. 17 Ŋkǝŋ na akpa sinagɔɔgǝ nɩ na lǝ na Yuɖaa kǝbaja ɩ ba na cu Gaja ma, na lǝ na bɛrɛ ɩ ash wa na ma, ma baaŋjeŋ taagbaalaŋ. 18 Ŋkǝŋ na bakǝkalaa bʋlei baƒaŋa nɩ kǝbɛrɛ baɖǝn ba na lǝ na Pɔɔl baɖǝn baɖe batɩ lǝ waa. Gapaŋa jɩ alɔǝla bǝla katɔ yar ana lǝ? baɖǝn ba rǝŋǝ ana lǝ Yeesu na ʋŋǝnu kaalei ma, baɖǝn waa bʋja bʋsana kabʋlei bʋ ana lǝ. 19 Na batɔɔ nɩ ace na bakǝmcǝmja banɖi yar sul, alǝ nɩ waa gɩtɩ gɩ sǝra ayɔ ʋceru ʋƒɔlɩ ɩ ʋna cere ma, aa? 20 Adʋwaa ʋtɩ lǝ atʋ ayɔkɔ ɩƒɔlɩ? gɩtɩ yɛɛ gɩ yɔ bʋkɔɩ ɩ nu tɩ pra ma. 21 Ateniikǝbaja na basana ɩ baɖa ŋkǝŋ ma, basɔlɔ ba naa lǝ kokoo barǝŋǝ bʋlei bʋƒɔlɩ. 22 Na Pɔɔl ata ayiɖe laŋ gakǝmcǝmɖu alǝ waa Atɛnɛsɩ kǝbaja anyɩn, ncɔɔ ŋǝ waa: ɩlee aɖiini baja paa. 23 Aɖʋwaa n yeeyee anyɩmpa nɖe nɩ, n'akʋma anyɩna koŋkaarɩ, naa ɖoo ntomo nɖǝn laŋ ɩŋɔn waa Gaja ŋgaɖee ku yɔ jɩ na ma! Gasono jɩ, bɔɔta nɖee ɩna lee kɩ yɔ nɩ na ma, ʋni na nna ƒaŋa anyɩn. 24 Gaja ŋgaɖee galee ɖulinya aŋunii, na bʋkɔɩ bʋɖa ma, alee ka ɩko yar alaŋ na tǝr, ka na ɖa aku nɖee nɩ bɛrɛ ba cǝ na banyɛ ma na. 25 Bɛrɛ banyɛ kɩ na lee antǝma na, ɖaa a cɔɔ hiɛ akɔɖǝn ma na, ashee ŋŋuro na baamʋnʋ ɩna ŋur. 26 Alee ka na bɛrɛ baɖoo na akɔnɔ ɩɖɔŋkɔnɔ nɩ aɖa gatǝna gaŋunii laŋ, n'aɖʋ alʋwaatʋ na bʋ yala ashee pɩ. 27 Ɩsǝm maa ba yɛɛ Gaja gaɖe, na bashee na yɛɛ jɩ na ƒɔmɔƒɔmɔ, Gaja gaɖe kaa yelɩŋ n'atʋ gaɖu na. 28 Ashee ka atʋ ŋŋuro na gɩ ɖa na, na sara, anyɩŋgɩlopi anyɩŋkɔlɩ nɖǝn nlǝ gǝŋvwaa abaja pɩ gɩ lee. 29 Galaŋ ɖaa gɩ lee Gaja abaja ma, kɩ kɔɔ asǝm gɩ tɔɔ nɩ na kɛɛshu na wura, yaa ɩtanɩ, kokoo atala ɩ bɛrɛ balǝm na banyɛ ma na . 30 Gaja kaabʋŋa tɔɔ atɩŋyashɛshɛ katam alee na ntǝma na nnyǝmǝ, ana lǝ baaŋa gaɖuu ʋɖa ma waa ƒʋbanɖawa. 31 Adʋwaa alaa ʋshile ɖǝn aɖeiɖei nɩ na yɛɛ acǝm ɩkǝma, nɖee alaa ma anaa cǝm ɩkǝma ɖe, gʋjɔɔ gʋɖe kʋ ashee aƒaŋa agʋnyɛ nɩ bakono nɩ. 32 Saa nɖee barǝŋǝ alǝ ba kono bʋŋǝnu ma, na baɖǝn basǝba na bulɛɛ Pɔɔl, baɖǝn woo ʋshile ʋƒɔlɩ na gɩ ɖʋ akɩ gʋtɔ. 33 Nkǝŋ na Pɔɔl aɖoo apala pɩ. 34 Na ka ma baɖǝn ba shee ɩja , bagɩcucanɩ, Ɖeniis bakǝmcǝmja kʋsǝmprǝ batɩ yɩ ɖa nɩ waa Ɖamaris baɖen na basaaka.
1 Pɔɔl atǝbǝ Atɛnɛsɩ ma, na ace Korɛtɩ. 2 Yuɖaa kaja ɖǝn batɩ yiɖa nɩ waa Akilasɩ, aɖe lee pɔɔ kajaaɖe ɖoo na italii akpa gɩfɔlɩ, batɩ yɩɖa akar waa Orisil, aɖʋwaa kulooɖi alǝ yuɖaa kǝbaya baɖo Room kampa nɩ. Na atɔɔ agʋlɔ aɖʋ na Pɔɔl. 3 Ɖaa bantǝma nlee nɖɔŋkɔnɔ ma, na aɖa bagaɖu na lee ntǝma; baɖe batɩ lee akuroku 4 Baa sabaatɩ kushile bʋpaŋa na Pɔɔl aɖe tɩ lǝ yuɖaa kǝbaja na gǝrɛk kǝbaja waa bashee ɩja. 5 Silaasɩ na Timotee baɖoo na Maseɖuanɩ akpa ma, na ŋŋuro nsoŋsono nlo pɩ, bakara gayɛ na galei gaɖe na lǝ yuɖaa kǝbaja waa yeesu alee ka Kristo. 6 Ama Yuɖaa kǝbaja kǝba tǝlǝ ji na, na baboŋo nálutɔ, na Pɔɔl akpǝprǝ ɩtoko alǝ pɩ waa anyɩnakɔnɔ ɩkǝwa anyɩnɖɩ laŋ!kɩkɔɔ lee aŋgalei na, ntɩ ce mbaɖee kǝba yɔ Gaja na ma sul. 7 Aɖoo ŋkǝŋ ma, nákpa ʋsoro ɖǝn ba na yiɖa waa Justus ma agaɖu, ʋsoroɖe anacu Gaja jɩ paa agaƒala gaɖe ga cra na sinogɔɔgǝ. 8 Na Krispus, sinagɔɔgǝ kanɖi yar ashee nɖi yar Yeesu ɩja, aɖe nna agaƒala gaŋunii.Na koronti kǝbaja tuutuuma ɩ barǝŋǝ Pɔɔl awaasu ma, bashee ɩja na ba mǝna pɩ bʋto. 9 Nanɖɩ yar Yeesu alǝ Pɔɔl gʋɖa nɩ gijibɔŋɔ waa Asampǝna ɩpaa kpa akɩ na; ama kara gayɛ alǝ paa ŋʋra na. 10 Aɖʋwaa nɖa akasul, ʋɖǝn amana aɖʋ gʋnyɛ akalaŋ alee akɩ mbɔnɔ, lǝ na pɩ, aɖʋwaa nwǝɖa samaa abʋmbɔnɔ mpɖ nɖe ni. 11 Na baɖa ŋkǝŋ Gaja gapǝlǝmǝ niŋɔrɔ ɩkoloŋ, nacere korɛtɩ kǝbaja, Gaja kaalei. 12 Ŋkǝlǝi Galiyɔ ajɩ gɩ kɔmɩɖa akayi nɩ ma, na Yuɖaa kǝbaya baɖʋ ganɔ atayiɖe laŋ na ciuna Pɔɔl, ace na nɩ gakǝmcǝmɖu. 13 Na lǝ waa ʋsoro nɖe atɩ cere bɛrɛ balee Gaja bɔɔta ɖaa gʋpɔ gʋbǝla ma. 14 Pɔɔl ana yɛɛ alǝ ma, na Galiyɔ alǝ Yuɖaa kǝbaja waa ɩta jɩ waa :<< Mbɔnɔ nɖǝn kaalei jɩ, kokoo gʋlesʋra gʋbɔnɔ gʋɖǝn kʋ, ntɩ ma ɖʋ anyɩn gʋtɔ yuɖaa kǝbaja anyɩn. 15 Ama, ɩta jɩ waa ʋbɔbɔ ɖǝn kaalei jɩ, kokoo ayɩɖa ɖǝn, anyɩŋgʋpɔ kanɖi laŋ na, gani gasaa nanyɩnasul. kǝ ma na yɛɛ ma cǝm kɩjɩkǝma na . 16 Nákǝrǝ pɩ gakǝŋcǝmɖu. 17 Na baganɔ bata ari sɔstɛn, sinagɔɔgǝ kanɖi yar akǝ nɩ, gakǝmcǝmɖu, Galiyɔ ka lǝ gaɖǝn na. 18 Na Pɔɔ aɖa korɛtɩ ŋkǝŋ alɩŋ. Na ye tɩ tǝbǝ bawor sul, ace sirii, aɖenna Prisil na Akilas, baka baɖi aboŋo ma, aɖʋwaa babʋŋa lǝ waa batɩ ba le akɔɖǝn ashee Gaja. 19 Ba kpa Eƒɛsɩ ma, na Pɔɔl apala abanyɩʋtaja. Akpa sinogɔɔgǝ nɩ ma, na alǝ na Yuɖaa kǝbaja. 20 Na bani ba nyiŋǝ nɩ waa asǝ basul ɩshile ɩnyɩʋ ɖǝn. 21 Ama katǝlǝ na pɩ, na atǝbǝ basul na lǝ pɩ waa ɩsim ma jɩ jiŋgaari aƒɔlɩ yerusalɛm Gaja gatatǝlǝ ntɩ ma kɔɔ pɩ anyɩnasul na atǝbǝ Eƒɛsɩ. 22 Ata sesaree ma, na ace Yerusalɛm, asala cɔɔcɩ kǝbaja aboŋo ma, na ace Antiyɔɔshɩ. 23 Pɔɔl aɖa Antiyɔɔshɩ ɩshile ɩnyɩʋ ɖǝn, na ce Galatii na ƒirjii na yee yee akpala ɩnyɩ nyɩʋ naɖʋ Yeesu abakǝŋja ɩkashɩ. 24 Yuɖaa kaja ɖǝn batɩ yiɖa nɩ waa Apolosɩ aɖe lee alɛkɩsanɖirii kaja, alee ayɔka na ʋŋɔn nɩ paa, na yɔ bʋlei kʋlǝʋ. 25 Ba cere nɩ na Yeesu agalei ayɔ ji gɩshɛbɔ gɩshɛbɔ, ŋŋuro nsoŋsoro nɖe nɖa na ni, aɖe tɩ lee waasu na cene kaɖei ɖei bʋkɔɩ bʋlee Yeesu agalei ma, ama yohana ! abʋtomǝnaka bʋnba mǝna nɩ. 26 Na aɖa sinagɔɔgǝ nɩ, na lǝ bʋlei ƒɛɛ. Akilaasɩ ,a Prisil barǝŋǝ ana lǝ ma, na batɔɔnɩ naa apɛmpɛŋɛ akaɖa Gaja kʋnyɩŋca ashee nɩ. 27 Ba na yɛɛ bace akayi ma, na bawor baɖʋ nɩ ɩkaŋhrɩ na aŋɔn gʋbɔ ashee Yeesu abakǝŋja waa bacam nɩ gɩsheebɔ. Akpa basul ma, na Gaja kagʋyɔɔ gʋlɔ nɩ akaŋa na mbaɖee bashee ya ma. 28 Aɖʋwaa: acɔɔ na yuɖaa kǝbaja pɩ nalaa na ƒaŋa pɩ ɖaa ʋŋɔn ʋlǝ waa Yeesu alee ka Kristo ma.
1 Saa nɖee Apoloosi aɖa Antɩyɔɔshɩ ma. Na Pɔɔl ayee yee ace asii kɩ kɔmin nɩ, akpa Eƒesɩ ma, náwa na Yeesu a bakǝŋja baɖǝn , naa taba pɩ waa. 2 Ɩshee ɩja ma, ɩcam ŋŋuto nsoŋsona aa? Na ba buye nɩ waa kucaa arǝŋǝ waa ŋŋuro nsoŋsona nɖǝn nɖa na . 3 Nátaba pɩ waa bʋtomǝnaka bʋpaŋa bʋ bamǝna anyi? Na waa yohana abʋtomǝnaka . 4 Ŋkǝŋ na Pɔɔl alǝ waa yohana amǝna nɖawa nƒʋbaka ka bʋto bʋ , na lǝ sama waa. Nɖee atʋnapɩ aŋkǝm ma, bashee ni ɩja, ʋni na gǝŋ Yeesu. 5 Ba lǝ pɩ gǝŋ ma, na bamǝna pɩ bʋto na nɖi yar Yeesu aŋyiɖa. 6 Ŋkǝlǝ Pɔɔl atǝr anyɛ balaŋ ma, na ŋŋuro nsoŋsona nrgǝ balaŋ, na basǝba na lǝ ɩkǝrǝ ɩƒɔlɩ baɖe batɩ lǝ Anabi mana babʋlei. 7 Baɖe ba pa bɛrɛ tab na banyɩʋ. 8 Kaŋkǝm na Pɔɔl akpa sinagɔɔgǝ nɩ, na lǝ na pɩ fɛɛ. Halɩ ɩŋɔrɔ ɩriu, aɖe tɩ lǝ na pɩ bʋkɔɩ bʋlee Gaja kaayarɩtǝna ma, ka lesʋra , aɖe tɩ kaka mbaɖee ba na ɖʋ nɩ gʋtɔ ma. 9 Ama mbaɖee bɩfalu ɩkaŋkrǝ ma, basǝba na ɖʋ basaaka nawiya na bla na bɛrɛ Yeesu ʋnyɩŋca, na babɔ bagʋlɔ apaɖa na Yeesu abakǝŋja, na Yeesu abakǝŋja ba ce ʋsono ɖǝn ba na yiɖa waa tiranuus asukuru ni cere pɩ baanjǝŋ. 10 Ɩtɔɔ alʋwaatʋ halɩ bʋja bʋnyɩʋ, ɩpalaka na Asii kǝbaja na Yuɖaa kǝbaja na grɛɛkɩ kǝbaja baŋunii ba rǝŋǝ Gaja kaalei 11 Gaja gaɖe gatɩ lee mamaaci kalesʋra na Pɔɔl anyɛ. 12 Halɩ ba pɩ tɩ na tɔɔ akɩsa na aŋkiti ɩ ɩkǝna Pɔɔl agʋlɔ ma, na tǝr banyʋkʋja laŋ, bɩshɛɖʋ ɩɖe tɩ ɖoo ba lɔ laŋ, aŋŋuro ɩbɔnɔ gboo ɩɖe tɩ ɖoo bɛrɛ balɔ laŋ 13 Ŋkǝŋ na Yuɖaa kǝbalǝƒaja bɩlǝmaasiri basǝba na tɔɔtɔɔ na yiɖa Yeesu aŋyiɖa mbaɖee aŋŋuro ɩbɔnɔ ɩɖa balaŋ ma, na lǝ waa; Ntɩ lǝ anyɩnɩ na Yeesu nɖee Pɔɔl ana lee awaasu ma. 14 Mbaɖee ba na lee gʋlesʋra gʋɖe ma nagǝŋ asaraa laaja abʋmbɔnɔ ɖǝn ba na yiɖa waa seƒaa. 15 Na ŋŋuro mbɔnɔ nlǝ pɩ waa Nyɔ Yeesu, naa yɔ gʋrɩsʋra ɩ Pɔɔl alee ma; Ama, aŋa na anyɩn?. 16 N'ʋsoro ŋŋuro mbɔnɔ yar ɖǝ, ata asiu pɩ akǝ pɩ gɩshɛbɔ gɩshɛbɔ anaashɛ pɩ ba taa anyʋŋkɔ acu ɖoo gaƒala gaɖe nɩ ŋkɔlɩ nkɔlɩ. 17 Na yuɖaa kǝbaja na grɛkǝ kǝbaja ɩ baɖa Eƒɛsɩ ma, barǝŋǝ jɩ, na sampǝna ɩ kpa pɩ na galei gaɖe, na nɖi yar Yeesu aŋyiɖa nkʋma. 18 Bɛrɛ tuutuuma ɩ ba shee ɩja ma, baɖe batɩ laa bambɔnɔɩ babʋŋa lee ma; na lǝ. 19 Na mbaɖee babʋŋa alee jeŋjeŋbu ma, ba pɩ na bajeŋjebukabɔ na ba wala ɩ atɩv ʋtonu samaa aŋyɩɩ: Abɔ ɖe kagʋtaŋya gʋlee gʋbʋmbɔnɔ kʋ ɖoo ɖoo ɖo kɩtanɩ ɩmiili ɩnyɩnatǝb. 20 Ŋkǝŋ na nɖiyar agalei ga ce baa ŋkana n'ɩkashɩ na ɩko. 21 Alesʋra ɖe kaŋkǝm, na pɔɔ akʋr niya na yɛɛ ace yerusalɛm, ataa kul na Maseɖʋani na akayii. Na alǝ waa aɖe takpa nkǝŋ isǝm akpa Rom gboo. 22 Na aƒǝnatǝm abayiƒala bayɩʋ ba ce Maseɖuanɩ, Timotee na Eraasɩ, naɖe akɔɔ sǝ Asii nɩ cei. 23 Ŋkey na nawiya abʋmbɔnɔ ɖǝn asǝba aɖʋ nɖiyar ʋnyɩŋca kanɖi laŋ. 24 N'ʋsara ɖǝn batɩ yiɖa nɩ waa Ɖemetirius aɖe lee arɛɩ ana lim ɖianɩ kaŋkʋna, na tɔɔ na ŋaŋa na lee ɖiani kabʋbɔlpi kaku, ŋkǝŋ na ana ŋǝ nɩ tambʋbɔnɔ nasǝla abatǝŋleeja . 25 Na awala atǝŋleeje na mbaɖee bayɔ ntǝma nɖe ma, alǝpɩ waa oô atɩbaja anyɩŋgɩlapi ɩ yɔ waa Atʋɖaʋ ƒɛɛ ʋɖoo na ntǝma ɖǝ nɩ na. 26 Ɩŋǝ arǝŋǝ waa kɩlee Eƒesi kanɖǝn ɖǝn na, ama Asii aŋunii nɩ na Pɔɔl ɖe ana ƒɔɔsi na capra bɛrɛ tuutuuma na lǝ waa ǝʋja ɩ bɛrɛ ba lee na banyɛ ma, kɩ lee bʋja ɩja kabʋja na. 27 Jamba nɖee ana yɛɛ apɩ ma na gǝŋ waa kɩ lee atɩntǝma kanɖǝn ɖǝn nnɩ kpʋɖa na, ama Ɖiani kaafala ga nɩ ga pra ƒɔɩ na gafala gaɖe ka gɩyarɩ ɩ baaŋa ayɔjɩ Asii aŋunii nɩ na ɖukinya aŋunii nɩ ma, ɩ paatɩ pra ƒɔɔɩ na 28 Na bʋlei bʋɖe bʋshee pɩ ʋnyana, na ba sǝba na kuro waa ɖianɩ alee ka abʋmbɔnɔ Eƒɛɛsɩ nɩ!. 29 Na mpa ŋŋurii ŋkpa ntǝrǝ tǝrǝ. Na bawala baŋunii ace kɔɔsɛɛtɩ kantomo sul n'ari gaisu na arisɩtankɩ, Maseɖʋanɩ kǝbaja ɩ ba na yala Pɔɔl na lee ntǝma ma, abɔpɩ ace na nkǝŋ. 30 Pɔɔl ana yɛɛ ace samaa aŋyɩɩ ma, na Yeesu aba kǝŋja ba bla na nɩ. 31 Nkǝŋ na Asii kǝbaja ɩ ba lee Pɔɔl abasoro m bani gboo batǝm bɛrɛ ba bla na nɩ apaatɩ ce kɔɔsɛɛtɩ kaaɖu na. 32 Baɖǝn baɖe batɩ kuro waa.Ŋgaɖe, basaaka waa waa gaɖu gaɖe gabʋgʋla na lee ŋkǝmprǝ fɔɔɩ fɔɔɩ samaa agɩcuca, bɛrɛ tuutuuma kǝba cɔɔ kɔɔ atɩ yɔ bʋkɔɩ laŋ bawala ŋkǝŋ ma na. 33 Ŋkǝŋ na ba laa Alɛkɩsanɖɩ aɖoo na gɩcuca aɖʋwaa ana tɔnɔ na Yuɖaa kǝbaja, nalɛkisanɖɩ ataa gʋnyɛ alaŋ alǝ pɩ baŋʋra ŋkǝmprǝ, na yɛɛ alǝ na samaa. 34 Saa nɖee ba yɔ waa yuɖaa kaja na ma, na baŋunii ba ma na akuro halɩ bʋkɔŋkɔŋɔ bʋnyɩʋ na lǝ waa Ɖiani alee ka abʋmbɔnɔ Eƒɛɛsɩ kǝbaja nɩ! 35 Ŋkǝŋ na abɔŋɔnja alǝ samaa aŋʋra shɛlɛm, na lǝ pɩ waa Atɩ basoro Eƒɛɛsɩ kǝbaja, aŋa saaka kayɔ waa Eƒɛɛsi kampa nɩ na Ɖianɩ kaŋkʋna na kaƒala ga ɖoo na alaŋ aƒǝɖa na? 36 Ʋɖǝn kaasǝra aƒirɛ na ɩsim ɩŋʋra shɛlɛm, ɩpaa kana lee gaɖǝn kpatakpata na. 37 Aɖʋwaa bɛrɛ baɖe ɩri apɩ n'atiya ma, kǝbalee mbɔnɔ nɖǝn kokoo batǝrǝ tǝrǝ na gaɖǝn na, kǝ ba saŋkɔɔ awǝɖa taali n'taɩŋkʋna na. 38 Ɩta jɩ waa Ɖemetririus nabatǝŋleeja, batɩ yɛɛ ba cǝu n'ʋɖǝn, ɩwǝɖa ɩshilei bana cǝm ɩkǝma ma, na bakǝmcǝmja gboo baɖa, ayiɖa pɩ ɩkǝma gɩɖǝnɖǝn. 39 Ɩtasaŋkɔɔjɩ waa Gaɖǝ gaɖa samaa samaa anaa wata alǝ jɩ kaɖeiɖei. 40 Ɩtu pɩ na galibʋmbɔnɔ ashee atʋ, bɛrɛ batɩ ba cǝn n'atʋ aɖʋ bʋkɔɩ bʋsara ʋrɔŋɖe waa ma, laŋ, adʋwaa gaɖǝn kaawǝɖa nɖi bʋkɔɩ laŋ ɩ wala atiya ma, gɩ lǝ jɩ na. 41 Alǝ gǝŋ abaŋo ma, na lǝ baaŋa aram atǝn ashɛʋ.
1 Wahala ka ŋkəm na pɔɔl atəm ayɩ ɖa ba kəŋja naa akaŋ kər bɩ cine. gani kaŋkəm na anyɩŋə ashee pɩ naa ashɛʊ acə maseduɛn. 2 Akə na bʊ papir bʊɖe ma na a kaŋkər bɛrɛ mbaɖee ba wʊɖa ʊcine ma, naa aƒəl acə grɛk. 3 Alee ɩŋɔrɩ ɩriu ŋkəŋ ma na Yuɖaa kəbaja ba lee ganɔ gaɖɔŋkɔnɔ acəŋə atam na nɩ mbɔnɔ saa nɖee ana yɛɛ waa ace sirii ma na anyaŋtəra akəwa akəna maseɖuɛn 4 Bɛrɛ mbaɖee ba kʊm nɩ halɩ acə asi ma na gəŋ mbəɖe, Sopate pirus beree kaj upur, aristak nɖee alee alee təsalonik kʊpi aŋʊm ka anyɩʊ ta ja ʊcine nɩ ma Gayius Derbe ka ja, timote, ticik na troƒim Asi kʊpi aŋʊm ka. 5 Ama bɛrɛ ba ba tɔnɔ acə Troas atɩ na saa atʊ. 6 Boɖo boɖo nɖee ka wʊɖa levɛn na ka ŋkəm na gɩ ɖuo ƒilip, na ɩshile ɩnʊn ka ŋkəm na gɩ kpa Troas. 7 Bɔkoɩ kʊshile ʊsəbaka nɖee gɩ waa waa gɩ yʊga boɖo boɖo ma, na pɔɔl alə na mbaɖee ba wʊɖa ta maa ma ɖaa acee ƒaŋa waa aɖee ataa shɛʊ ka ga jɩ kʊɖa ka ma laŋ na lee na pɩ aƒaa wɩɩ halɩ bʊkɔŋkɔŋɔ təb na bʊnyɩʊ gɩ ji bɔŋɔ. 8 Ɩƒətə tuu tuu ma ba ɖa ka ŋku nlaŋaja nɩ gaɖu ŋgaɖei gɩ wala aɖa ma. 9 Tokparo laŋ na ayiƒala ɖə ba na yɩɖa waa Eticus ma gboo asə ŋkəŋ na gɩfonyine gɩ tʊa nɩ. ɖaa pɔɔl abʊli. lə ka bʊ lama ma, na ɖaa gɩƒonyine gɩ tʊa ayiƒala ɖe ma, na aɖuo na ŋku ŋrir ta ja alaŋ kaŋ ja laŋ aƒəɖa ba cə atɩ taa nɩ ma aɖe ci boŋo. 10 Ama pɔɔl arəgə ma na abɔlɔ agʊlɔ a laŋ naa ataa nɩ anyɛ nɩ. naa alə waa paa ma lee biti na aɖa ŋŋuro nɩ>> 11 Ba kʊa aboɖo alaŋ ma na baba yʊga boɖo naa ajɩ. alə bʊlee tuu tuu. ma halɩ asʊbaa ma ka ŋkəm ma na ashɛʊ. 12 Na ba kəwa na ayiƒalaɖe ŋŋuro nɩ naa anyəŋ kərə ʊcine gɩshɛbʊ. 13 Ama atʊ gɩ kʊm pɔɔl halɩ ace gatunɔ na gɩ bʊr ŋyiƒoi acə tɩ kpa assos, gaɖu ŋgaɖei gɩ cee lə waa gɩ tɩ gɩ yala pɔɔl akpa ma. gəŋ ci aɖe agɩlopi gɩ cee na yɛɛ aɖʊ waa acee na yɛɛ asara ɩkei nɩ . 14 saa nɖee gɩ kpa assos ma, na gɩ ta ba nɩ ganɔ ga tunɔ naa aye ce mitilɛn. 15 Gɩ ta ŋkəŋ ma na gɩ bʊr ŋyiƒoi, naa akpa cios ka gatunɔ ʊshile ʊnyɩʊ ta ja. ʊshile ɖe ka ŋkəm na gɩ kpa samos ka ga tu nɔ, ʊshile ɖe ka ŋkəm na gɩ kpa milet ka mpa nɩ. 16 ɖaa pɔɔl acee aƒaŋa waa aɖ ataa kə na Eƒɛs ma, aɖʊwaa ka nayɛɛ aləŋ Asii na; aɖʊ waa atɩ cee cee waa aɖe ata səra aɖe akpa Yerusalɛm paŋtekot k'ʊshɩle. 17 Milet na atəm bɛrɛ waa ba yɩɖa Eƒɛs ka cɔc kə ba ŋono ashee aɖe. 18 Ba kpa asul ma na alə pɩ waa:<< anyɩŋ gɩ lo pɩ ɩyɔ alə waa tʊa na ʊshile nɖee amʊ kei ʊnyɩ asii ma, ɩyɔ ɖaa ŋlo ma tam na anyɩŋ ma. 19 Nalee nɖi yar aŋtəma, na ʊcine ʊburo ka na anyinekoi, acəŋə na ɩshɛi nɖee Yʊɖaa kəbaja ba lee ganɔ ga ɖɔŋkɔnɔ na ɖʊ amʊ ma. 20 Ɩyɔ alə waa kə ma iugo na anyɩn bʊkɔ mbʊɖei ɩsim ma na, na ɖaa ŋnaƒaŋa anyɩn gbagbara nɩ na acəŋə gɩ ta naa na sir na ɩfala. 21 Ɩyɔ ɖaa ŋna lə na yʊɖaa na Grɛk kəbaja ɖaa ba lee naa acəpəra bʊ cine ashee Gaja naa awʊɖa na atɩ nɖi yar Yeesu kristo ʊcine ma. 22 Ŋə ma ŋnyəmə ŋŋuro ŋsoŋsono ŋtɩŋ kʊr amʊ yerusalɛm, kəma yɔ bʊkɔ mbʊɖee bʊlee amʊ ŋkəŋ ma na. 23 Akoŋ yaa ŋŋuro ŋsoŋsono ŋlə amʊ apa nɖee nɩ ɩwɔrɔ na ʊtʊŋʊ ʊna saa amʊ ma. 24 Ama kə ma kiɖe amʊ ŋŋuro waa ŋlee akɔɖen ashee amʊ na, aɖʊ waa ŋtɩ boŋo amʊ ŋtə ma ka garɛ ɖaa ncam ŋjɩ nɖi yar Yeesu sul ma, waa ma cɛɛə atɩ laa səria gali soŋsoŋno ŋgaɖei galee Gaja ka gʊjɔɔ ma. 25 Galaŋ ŋnyəmə, kiɖe ma ŋyɔ alə waa anyɩn ganɔ, anyɩn gɩ cɩɩ ca anyɩn mbaɖee nlee aljaŋna ka waasu ashee ma, kɩɩ kɔɔ aŋə aŋgayɛ na. 26 Galaŋ ŋtɩ laa səria ʊrɔŋ ɖe na lə waa kə ma yɔ ʊɖən akɔnɔ ka galei na, 27 Aɖʊ waa kə ma lugo na anyɩn Gaja kʊ ciŋ sɔlɔ ka ʊŋunii kʊləu na. 28 Galaŋ kiɖe ma anyɩn alɔ laŋ na gʊbɔrɩƒɔ ŋgʊɖei ŋŋuro ŋsoŋsono nlə waa ɩ naa kiɖe ma. lee ma laakaarɩ ɩta naa na ɖəu Gaja ka cɔɔc nɖee ashɩ na akɔnɔ na akɔnɔ ma 29 ŋyɔ alə waa amʊshɛʊ ka ŋkəm ɩtu səna ba təba kpa anyɩn gɩ cɩɩ ca nɩ na kəba ƒʊra gʊbɔrɩ ƒɔ na . 30 Ŋyɔ alə waa anyɩn gɩcɩɩ ca nɩ, bɛrɛ baɖən ba tə ba pɩ tɩ na ƒaŋa ale sʊra bɔnɔ naa anaa ƒaŋa bɛrɛ mbaɖei ba pəra ba bokəŋja ma 31 Yiɖe ma ɖeiɖei. ligə ma waa bʊja bʊriu nɩ kə ma pala anyɩŋ kʊƒaŋ na anyinkoi gajaka na gɩ təŋ shilə na. 32 galaŋ ŋnyəmə ŋkəwa na anyɩŋ aɖʊ Gaja ka gʊnyɛ nɩ, na agʊjɔɔ ka galei ŋgʊɖee gʊsəra alaa anyɩŋ aƒələ, naa ashee anyɩŋ tiibi mbaɖei balaa aƒələ ma ba gɩ cɩɩ ca nɩ. 33 Kəma lee ʊɖən ɩtanɩ, koko awu, koko ɩtoko na. 34 anyɩŋ gboo ɩyɔ lə waa ama anyɛ nɖe nɩ ŋna lee na ŋtəma na kiɖe na aŋgʊlɔ na bɛrɛ mbaɖee ba ɖa na amʊ ma 35 baa maa kɔ nɩ na ŋna lee na ƒaŋa anyɩŋ waa ŋtəŋ lee ka nɩ na gɩ səra akaŋa na bɛrɛ mbaɖei ba gʊlɔ gʊci ma naa ɩnaa na lige atɩŋɖiyar Yeesu abʊlei, bʊlei mbʊɖei agɩlopi alə ma:<< albarɩ ka ɖa ʊshee nɩ awu ʊcam nɩ.>> 36 alə gəŋ aboŋo ma, na acim atəm akəo laŋ naa anyiŋə na pɩ. 37 ba ŋunii ba kara gako naa ayu paa, naa atəwa ba nyɛ atər pɔɔl laŋ. 38 ba ŋunii bʊcinepɩɛ aɖʊ waa alə waa kəba kɔɔ aŋə aɖe agayɛ na. ka ŋkəm na ba yala nɩ acə gatu nɔ.
1 Napɩ gɩpaɖa nátǝbawoo ma, na gɩtǝŋǝ na cɔɔs, gajɩkʋɖa ka na gɩ ce rooɖǝ ŋkǝŋ na gɩkpa pataraa. 2 Na gɩ ŋǝ mɛla ɖǝn ana ce ƒenisiikagʋsaʋ ma, na gɩ kpa mɛla ɖe ni ace. 3 Gɩta na ŋǝ shiipu kaatǝna ma, na gɩ pala jɩ na gʋnyɩpɛnɛ laŋ, naatǝŋǝ na sirii kʋja halɩ atɩkpa tiir aɖʋwaa ŋkǝŋ na mɛla anaa rgǝ bayaja bayɔkɔ. 4 Na gɩ ŋǝ Yeesu abakǝŋja ŋkǝŋ, naa aɖa aɖa basul halɩ ɩshile kulumi. Ŋŋuro nsoŋsono ŋriŋǝ na Yeesu abakǝŋja baɖe ma, na ba lǝ Pɔɔl waa: Apaatɩ ce yerusalɛm na. 5 Ama ɩshile kumuli kʋ́baŋu nɩ, na gɩ ni ʋnyɩŋca na baŋunii ba yàlà atʋ baɖǝn na babaka na bapur aɖoo na mpá nɩ. Na gɩ cǝm atakǝwǝ laŋ gatunɔ naa anyiŋǝ Gaja. 6 Gɩ jabla nátibawoor aboyo ma, na gɩ kpa mɛla nɩ na bani bakɔɔ ashɛʋ bagaɖu. 7 Gɩ tǝwǝ atɩgasawa aɖoo na tiir ma, na gɩ kpa pitolomaisɩ, na gɩ sala atɩbawor baɖǝn ŋkǝŋ naa ɖa basul ʋshile ʋɖǝŋkɔnɔ na pɩ . 8 Gajɩkʋɖaka na gɩ shɛʋ atɩ kpa sesaree. Nókpa ƒiliipu waasu yar agafala nɩ; filiipu ɖe aleeka bɛrɛ kulumi bʋɖǝn na gɩ ɖa agaɖu. 9 Aɖe wǝɖa bapigii ɩ kǝ ba yɔ basoro na ma, banam ba ɖǝ ba tɩ lǝ annabi mana babʋlei. 10 Ɖaa gɩɖa ŋkǝŋ ɩshɩle tuutuuma ma, Annabi ɖǝn batɩ yɩ ɖa nɩ waa Agabus, aɖe ɖoo na yuɖee apɩ. 11 Atɩ wǝɖa atʋ. Na atɔɔ Pɔɔl abɛlɛtɩ akʋr anyɛ nikei na lǝ waa: << Rǝŋǝ ma ŋgaɖee ŋŋuro nsoŋsono nna lǝ ma: ʋsono nɖee ajie bɛlɛti nɖe ma, Yuɖaa kǝbaja batɩ ba kʋr nɩ ɖaa bakʋr ba kʋ ma, Yerusalɛm, naatɔɔ nɩ akara mbaɖee kǝ ba yɔ Gaja na ma banyɛ nɩ. 12 Gɩrǝŋǝ gǝŋ ma, nátinna mbaɖee baɖa gaɖʋ gaɖe ma, pǝla pǝla Pɔɔl a paa ce yerusalɛm na. 13 Na Pɔɔl ataba pɩ waa : << Mʋleeka ɩna yu na yɛɛ ɩpɛɛ amʋcine gǝŋ? Amʋ ŋkpeɖe aboŋo, kɩ lee waa bakʋr amʋ ɩlɔ kanɖǝnɖǝn na, ama ncɔɔ waa: Macii aɖʋ nɖi yar Yeesu aŋyiɖa laŋ. 14 Ɖaa Pɔɔl katǝlǝ at ʋpǝlʋpǝlʋ na ma, na gɩ nyantǝra aŋʋra nálǝ waa: Nɖiya ʋciŋsɔlɔka ʋlee. 15 Kɩ ɩshile ɖe kaŋkǝm na gɩ kpeɖe atalɔ ace Yerusalɛm . 16 Yeesu abakǝŋja kǝ baɖǝn baɖa sesaree ma, batǝn atɩ ŋkǝma tɔɔ atʋ ace na ʋsoro ɖǝn batɩ yɩɖa nɩ mǝnasɔn aɖe ɖa shiipu kaatǝna nɩ, alee Yeesu akǝŋjakʋŋa na ɖǝn, na gɩ ɖa agaɖu. 17 Gɩ kpa yerusalɛm ma, na bawor pɩ atuu n'ʋciŋkerka. 18 Gaja gakʋɖa ma, na tɩnna Pɔɔl gɩ ce Yakubu agadʋ, na baŋona baŋunii bawala ŋkǝŋ. 19 Asala pɩ aboŋo ma, nálǝ akɛɛshu ashee pɩ antǝma nɩ pɩ bʋkɔɩ Gaja galee ashee mbaɖǝǝ kǝbabʋŋayɔ Gaja na ma. 20 Baŋunii barǝŋǝ gǝŋ ma, na bakʋma Gaja. Na lǝ nɩ waa: Wuu, ʋŋǝ aa? Yuɖaa kǝbɛrɛ ɩmiili baɩ bashee ka ɩja baŋunii baɖa ashee gʋpɔ kakoŋkaarɩ. 21 Aɖʋwaa: barǝŋǝ waa: ʋtɩ cere yuɖaa kǝbaja ɩ baɖǝ bʋkǝmǝ mbaɖee kǝba yɔ Gaja na ma, bagɩcuca waa: bapaa kɔɔ kʋn Musa agalei na, ba paa kɔɔ pɛŋɛ bapisoro na, bapaa kɔɔ kʋn ɖaa gʋshile gʋlǝ ma na . 22 Baɩ na gɩ sar? Sika ɖǝn amana tuutuuwa taawala, aɖʋwaa batɩ ba yɔ waa ʋpɩ. 23 Galaŋ shee alee bʋkɔɩ gɩ nɩ gɩ lǝ akɩ ma, bɛrɛ banan baɖǝn ba lǝ waa batɩ ba lee Gaja gʋjɔɔ. 24 Gala pɛmpɛŋɛ akʋʋlɔ naa atɔɔ pɩ ɩce, yɛɛ bataŋjika naa ɩka anyɩnaɖi. Naa ɩfaŋa waa galei ɩ barǝŋǝ akɩnɖi laŋ ma ɩsǝɩ nɩ ama akɩgboo sara ɖaa gʋpɔ gʋlɔ ma. 25 Ɩtasaa na mbaɖee kǝ ba bʋŋa yɔ Gaja na naa ba shee ɩja nnyǝmǝ ma, gɩtɔɔ asǝŋsi ɖǝn aŋɔn alǝpɩ waa/ Bapaa kɔɔ ajɩ ataŋkɔɩ balaa saraa ashee akʋna ma na, ba paa kɔɔ jɩ akɔnɔ na, ba paa kɔɔ jɩ ɩbɔrɩkono na, ba paa kɔɔ jɩ ajɩwa kayɔkɔ na. 26 Nkǝŋ na Pɔɔl atɔɔ bɛrɛ baɖe n'apɛmpɛŋɛ agʋlɔ, Gaja gakʋɖa ma, na akpa ʋnyiŋu kaaƒala nɩ aɖǝn na pɩ, atilǝ ʋshileɩ ba lee gʋshile na gʋjɔɔ ŋgɖee baaŋa alee ma. 27 Ʋshile kulumi ɖe kʋbaŋu ni, na yuɖaa kǝbaja ɩ baɖa asii ma, ba ŋǝ Pɔɔl ʋnyiŋu kaaƒalanɩ, na ba pikǝl samaa aŋunii, na bata ari Pɔɔl. 28 Na kuro waa:<< Atɩbaja israɛl kǝbaja tama oo ƒʋrara ma gaɖu! Ŋǝma arɛ ɩ ana lee waasu baa ŋkana ɖulinyanɩ na ciʋ na samaa ma, na cin na gʋpɔ, na cin na gaɖu ŋgaɖe; Akɔɔ tɔɔ grɛkɩ kǝbaja akpa n'ʋnyiŋu kaaƒala nɩ na yɛɛ akpa cɩrɩ cɩrɩ kaaɖu ajɩwa. 29 Aɖʋwaa: << Babʋŋa aŋǝ troƒim Efɛɛsi kaja Pɔɔl sul mpá nɩ, bayɔ yɔ waa: Pɔɔl atoŋo ni na akpa n'ʋnyiŋu kaaƒala nɩ. 30 Ŋkǝŋ na mpa ŋŋunii nta, na samaa ata acunna baa ŋka. Atɩ ri Pɔɔl abɔnɩ ʋnyiŋukaafalanɩ aɖoo náka, na rim acaŋkɔ. 31 Ba na yɛɛ ba kǝ nɩ acii ma, na kantogi ŋkpa Yerusalɛm k akǝmcǝmja nɖee ana paɖa ɩkǝma ma atɔ nɩ, waa : Gaɖǝn gakpa Yerusalɛm kampa nɩ. 32 Kpaarɩ kpaarɩ na amana cuu atɩ tɔɔ ɩsɔja n'ɩsɔjashɩnʋn kaɖi baja atɩ kpa basul : Ba ŋǝ akǝmcǝmja n'ɩsɔja ma, na bapala Pɔɔl kʋkǝʋ. 33 Ŋkǝŋ na akǝmcǝmja akpa bagɩcuca arɩ Pɔɔl akʋr nɩ ɩwɔrɔ banyɩʋ. Naa ataba nɩ gʋrɩsʋra ɩ alee ma, na bʋkɔɩ alee ma. 34 Ama , samaa agɩcuca nɩ baɖe batɩ kuro baaŋa na agaja, nɖe waa ŋgaɖe basaaka wȧȧ wàà; Akǝmcǝmja kɔɔ atɩ kaashɩ na, aɖʋ ŋkǝmprǝ laŋ, na alǝ ba laa nɩ acena sankanɩ. 35 Ŋkǝlǝɩ Pɔɔl argǝ sɩkalee laŋ na pɩ ma, n'ɩsɔja bataanɩ aɖʋ samaa acukucuku laŋ; 36 Aɖʋwaa samaa atǝr aŋkǝm, nakuro waa; kǝ ma nɩ acii. 37 Ba na yɛɛ bakpa na nɩ sarka nɩ ma, na Pɔɔl alǝ akǝmcǝmja waa; Jɩsuuru ntɩ yɛɛ ma lǝ akɩ alei gaɖǝn aa? Nakǝmcǝmja ataba nɩ waa: ʋtɩ rǝŋǝ gǝrɛkɩ kagija aa? 38 kalee Ejibtɩ kaja nɖee abǝla gayili atɔɔ akɔŋcǝrǝ baja ɩmuli banan ace na ʋteru nɩ ma na,? 39 Na Pɔɔl alǝ waa: Yuɖaa kaja n'amʋ, Tarsɩ kaja silisii nɩ, mpa nɖee nwǝɖa ɖarja ma nɩ. Shee amʋ ganɔ ma lǝ na samaa. 40 Nakǝmcǝmja ashee nɩ ganɔ, Pɔɔl , ayiɖe sɩkalee laŋ ma, naa ataa gʋnyɛ alǝ samaa waa: Baŋʋra shɛlɛm. Na samaa aŋʋra sʋraɩɩ, na Pɔɔl alǝ na pɩ heebrǝ kagɩkǝrǝ.
1 Ambawor n'amawɛ mana , ɖʋ ma gʋtɔ arǝŋǝ ŋgaɖee nwǝɖa na yɛɛ ma lǝ nnyǝmǝ ashee anyɩn abǝla ashee aŋgʋlɔ ma. 2 Ŋkǝlǝ barǝŋǝ ana lǝ na pɩ Ebǝr kagɩkǝrǝ ma, na ba kɔɔ apɛmpɛŋɛ aŋʋra jɩjɩjɩ. Na Pɔɔl alǝ waa; 3 Yuɖaa kaja nawʋ, tarsɩ na baŋʋm amʋ silisii nɩ; Ama mpa nɖe nɩ na batoŋo amʋ, na gameliɛlɩ sul na ncere ayɔ atɩ baya bagʋpɔ ayɔ kʋ kaɖeiɖei, naa awǝɖa kaŋkaarɩ ashee Gaja ɖaa anyɩn miaʋ ɩwǝɖa ʋrɔŋɖe ma. 4 Nnaashɛɛ akǝ baɖǝn ba ci aɖiini ɖe laŋ, akʋr basoro na kebasǝmprǝ akǝʋ pɩ sarka nɩ. 5 Asaralaaja abʋmbɔnɔ na baŋono balee sǝriya . Na ba saŋkɔɔ ashee amʋ abɔ aɖʋ Ɖamaasɩ kǝbaja banɖi laŋ nna ce ma tɩ rɩ mbaɖee baɖa ŋkǝŋ akʋr ɩlɔ apɩna Yerusalɛm abɔ batɔ ma. 6 Ntɔɔ ʋnyɩŋca na ce asǝla na Ɖamaasɩ ma, kpaarikpaari ŋkǝnɖe nace ɖaa miɖii ma, n'ʋkaɖʋ ʋbʋmbɔnɔ ɖǝn ʋrgǝ n'alaŋ napiɖepiɖe asǝr amʋ akal.Na 7 nƒǝɖa atǝn, naa rǝŋǝ ʋwǝlǝ ɖǝn ʋna lǝ amʋ waa: Sool, Sool, mʋ lee ka ʋna naashɛ amʋ gǝŋ? 8 Na ntǝlǝ waa: Aŋa n'akɩ, nɖiyar? Na alǝ amʋ waa: Amʋ na Yeesu Nasarɛtɩ kaja nɖee ʋna naashɛɛ ma. 9 Mbaɖee bayala amʋ ma, baŋǝ ʋkaɖʋ ɖe ama kǝba rǝŋǝ nɖee alǝ n'amʋ ma, ʋwǝlǝ na. Ŋkǝŋ na nlǝ waa: Mʋ nʋ ma lee nɖiyar? 10 Na nɖiyar alǝ waa: Ta ayiɖe alaŋ, akpa Ɖamaasɩ, ba tɩ ba lǝ akɩ bʋkɔɩ alee ma. 11 Nta ma, kǝ ma kɔɔ na ŋǝ gaɖu na, adʋ ʋkaɖʋ ʋbʋmbɔnɔ ɖe laŋ, na mbaɖee ba yala amʋ ma, ba toŋo aŋgʋnyɛ nɩ akpa na Ɖamaasɩ kampa nɩ. 12 Ʋsoro ɖǝn batɩ yiɖa nɩ waa: Ananiasɩ, ɖe lee ɖeiɖei karɛɩ ana kʋn gʋpɔ gɩshɛbɔ ma, Yuɖaa kǝbajaɩ baɖa Ɖamaasɩ ma, baɖe batɩ laa sǝriya asoŋsono na na shee ʋsoro ɖe, n'apɩ amasul. 13 Alǝ amʋ waa: Sool , amʋ wor, akɩnyine ɩtine. kpaarɩ namʋnyine ɩtime nŋe gaɖu. 14 Na alǝ waa: Atɩbaya ba Gaja ga laa ka akɩ waa: Ayɔ ʋcɩŋsɔlɔka, ayɔ nɖee alee ɖeiɖei ma, naa arǝŋǝ aganɔ nɩ kabʋlei. 15 Aɖʋwaa: Akɩ naa lee asǝriya yar bɛrɛ baŋunii Sul, alesʋraɩ ʋŋǝ arǝŋǝ ma. 16 Nnyǝmǝ, mʋnʋ ʋnasaa? Ta ayiɖe laŋ, Bamǝnakɩ bʋto, anaa yiɖa nɖiyar aŋyiɖa naa akɩmbɔnɔ ŋŋunii nshɛr. 17 Nkɔɔ apɩ Yerusalɛm ma, ŋkpa ʋnyiŋu kaafala nɩ na nyiŋǝ ma, nɩɩ lee amʋ ɖaa gʋɖa kʋ nnaƒol ma. 18 Na ŋŋǝ nɖiyar n'alǝ amʋ waa: Ɖoo Yerusalɛm nɩ were were, kǝba tǝlǝ aka sǝriya ʋna laa na shee amʋ ma na. 19 Na nlǝ waa: Nɖiyar, ba gɩlopi bayɔ waa: Mbʋŋatɩ ɖʋ mbaɖee bashee akɩ ɩja ma sarka nɩ na kǝɖa pɩ ɩpɛ sinagɔɔgǝ nɩ a, na. 20 Ŋkǝlǝ ba kǝ Etiɛɛnɩ, aka sǝriya yar aŋgɩlopi nɖa ŋkǝŋ aa, ɩɖe ƒana ashee amʋ nna basaaka a; amʋ ntoŋoka mbaɖe ba kǝ nɩ aci ma bɩ toko a. 21 Ŋkǝŋ na alǝ amʋ waa: kʋla ntɩ tǝm akɩ gaɖulɩŋka ɩsamaa basaka sul. 22 Barǝŋǝ abʋlei halɩ atɩ cǝm na ŋgaɖe ma. Na ba taa bɩwǝlǝ alaŋ na lǝ waa:laa ma nɩ atǝn! Gʋrɩsʋra ɖaa waa ma kʋʋsǝm gʋɖa ŋŋuro nɩ na. 23 Baɖe batɩ kuro, aƒɔɖɔ bɩtoko, na kǝʋ alaŋ, na nyun mƒʋrʋkɔ alaŋ. 24 Na akǝmcǝmja alǝ waa: Ba kpa na Pɔɔl sarkanɩ akǝɖa nɩ ɩpɛ, naa ba yɔ bʋkɔɩ laŋ ba na kuro na cɩu na nɩ gǝŋ ma. 25 Ba na kʋr Pɔɔl ɩlɔ na yɛɛ ba kǝɖa nɩ ɩpɛ ma, na Pɔɔl ataba ɩsɔjashɩnʋn banɖɩ yar waa: ɩshee ganɔ waa : ba kǝ Roma kaja kǝba cǝm na nɩ ɩkǝma na aa? 26 Ɩsɔjashɩnʋn banɖiyar arǝŋǝ gǝŋ ma, na ce atɩ lǝ akǝmcǝmja waa: Baɩ n'ʋnaa lee? ʋsoro ɖe alee roma kaja na oo. 27 N'akǝmcǝmja a pɩ atɩ taba Pɔɔl waa: Lǝ amʋ ɩja romakaja nakɩ aa? Na Pɔɔl atǝlǝ waa:lɩ. 28 N'akǝmcǝmja alǝ waa: Nsǝla ɩtanɩ nɩ tuntunma na ye cam ŋyiɖa nɖe na Pɔɔl alǝ waa: Amʋ gboo, ɖoo ambʋŋʋma nɩ. 29 Na mbaɖee ba na yɛɛ bakǝɖa nɩ ɩpɛ ma, babɔ balɔ akɔɔ ŋkǝm, n'akǝmcǝmja aŋǝ waa: Pɔɔl alee Roma kaja ma, n'asampǝna ɩkpa nɩ aɖʋwaa : alǝ ka bakʋr nɩ ɩlɔ. 30 Gaja gakʋɖa ma,n'a cɔɔ na yɛɛ ayɔ bʋkɔɩ laŋ Yuɖa a kǝbaja ba na ciu na Pɔɔl ma, na kǝmcǝmja alǝ bakʋɖa ɩlɔ, na alǝ basaraalaaja kaɖibaja na yuɖaa kǝba kǝmcǝmja ba wa la: Na ba tɔɔ Pɔɔl atɩ bagɩcuca.
1 Pɔɔl atǝŋǝ agayɛ na yuɖaa kǝbakǝmcǝmja nakɩɖe tɩtɩ tɩ na lǝ waa: Ambawor basoro, n'ʋcine ʋsoŋsono na nsara Gaja kaŋyɩɩ halɩ n'ʋrɔŋ. 2 N'asaraa laaja Ananiasɩ alǝ mbaɖee baɖa asǝla na nɩ ma, waa: Ba sǝ nɩ gʋnyɛ ʋlaŋɖa laŋ. 3 Na Pɔɔl alǝ nɩ waa; Gaja tɩ ga sǝ akɩ gʋnyɛ gboo, ʋɖa ɖaa ʋyariƒɔnɔ ma! ʋsǝ na cǝm n'amʋ ɩkǝma ɖaa gʋpɔ gʋlǝ ma, ama ʋɖoo gʋpɔ kaŋkǝm alǝ waa ba sǝ amʋ gʋnyɛ. 4 Na m'baɖee ba yiɖe asǝla na Pɔɔl ma, balǝ nɩ waa: Asaraa laaja abʋmbɔnɔ n'ʋʋ na lim gǝŋ aa! 5 Ŋkǝŋ na Pɔɔl alǝ waa: Amʋwor kǝ ma yɔ waa : Asaraa laaja abʋmbɔnɔ na gǝŋ na;Aɖʋ waa : baŋɔn waa;kagbɛɖɔ akɩɖe akasama aɖiyar ƒɔɩ na. 6 Pɔɔl ayɔ waa: Ba nɩ baɖe bawala ŋkǝŋ ma, saɖusi kǝbaja na ƒariisi mana bacǝkǝla na bawor ma, na alǝ kǝŋkǝŋkǝŋ ashee yuɖaa kǝbakǝmcǝmja waa: Ambawor basoro, ƒariisi n'amʋ alee ƒariisi ʋpur; bakono bʋŋǝnu katamaa laŋ na ba na cǝm n'amʋ ɩkǝma. 7 Alǝ gǝŋ ma, na ʋbɔbɔʋ ɖǝn ʋpɩ ƒariisi kǝbaja na saɖusi kǝbaja bagɩcuca, na samaa ayʋga agʋlɔ. 8 Aɖʋwaa: Saɖusi kǝbaja ba tɩ lǝ waa:ʋŋǝnu ɖǝn kʋɖa na , na malaɩka na ŋŋuro kɩɖa na, ama ƒariisi kǝbaja ba ni ba yiɖe waa:Ayɔkɔ ɩnyɩʋ ɖe ɩɖa. 9 Ŋkǝŋ na ŋkǝmprǝ mbʋmbɔnɔ nɖǝn nsǝba, ƒariisi kǝ na babɔŋɔnja baɖǝn batɔɔ galei gaɖe ata nabɔbɔ na bawor, naatɩ lǝ waa: kɩɩ caaŋǝ taalɩ ɖǝn ʋsoro nɖe laŋ na; ka yɔ na ŋŋuro nɖǝn kokoo malaaɩka ɖǝn alǝ ka na nɩ. 10 Ɖaa ʋrǝŋu na ma, kʋɖa bagɩcuca na ma, n'asampǝna ɩkpa akǝmcǝmja waa: Bɛrɛ baɖe bapaa tɩ lee Pɔɔl mbɔnɔ nɖǝn na, n'a lǝ ɩsɔja ba ce atɩ laa Pɔɔl bagɩcuca nɩkashe ace na sarka nɩ. 11 Gijibɔŋɔ na nɖiyar Yeesu aƒaŋa Pɔɔl agʋlɔ alǝnɩ waa: kaŋkǝr akʋʋlɔ; Aɖʋwaa: Ɖaa ʋba sǝriya ashee amʋ Yerusalem ma gǝŋci alaa sǝriya Roma ni. 12 Gaja gakʋɖa ma, na Yuɖaa kǝbaja baɖǝn baɖʋ ganɔ apǝracam na baa maakɔ nɩ waa; Baɖǝ kǝ ba gbɛɖɔ ba jɩ ʋjɩʋ kokoo ba nyem bʋto na, hali ba kǝ Pɔɔl acii. 13 Mbaɖee badʋ ganɔ gaɖe ma, batǝ ɖaa bɛrɛ ɩshɩnyɩʋ na kaŋkǝm. 14 Ŋkǝŋ na ba ce atɩ ŋǝ basaraa laaja kaɖibaja na baŋono, naa alǝ pɩ waa: atʋ, gɩkpeɖe naa pǝr ashee atɩgʋlɔ waa: ka gɩ jɩ ʋjɩʋ ɖǝn na halɩ gɩ kǝ Pɔɔl acii. 15 Galaŋ kʋla ma atɩ lǝ na Yuɖaa kǝbakǝmcǝmja ba laa ʋlomo akǝmcǝmja waa: Apɩ na nɩ anyɩŋyɩɩ, ɖaa ɩna yɛɛ yɛɛ waa: ɩpɛmpɛŋɛ agalei jɩ ayɔ gɩshɛbɔ ma, naa atɩ lǝ waa: Akpa ma , naa gɩ kǝ nɩ a cii. 16 Na Pɔɔl ʋnyeŋkapur arǝŋǝ bʋkɔɩ ba na yɛɛ ba lee manace atɩ lǝ ashee Pɔɔl. 17 Ŋkǝŋ na Pɔɔl ayiɖa ɩsɔjashɩnʋn banɖiyar alǝ nɩ waa: Tɔɔ ayiƒala nɖe ace na akǝmcǝmja Sul, awǝɖa gaɖǝn alǝ nɩ. 18 N'ɩsɔjashɩnʋn banɖiyar atɔɔ ayifala ace na akǝmcǝmja sul alǝ nɩ waa:Pɔɔl aɖa sarka nɩ ma, alǝ ka waa: Ma pɩ na ayiƒala nɖe akasul,awǝɖa gaɖǝn alǝ kɩ. 19 N'akǝmcǝmja ari ayiƒala ayʋnyɛ nɩ abɔ nɩ acǝ n'ʋpaŋpaŋa, ataba nɩ waa: Gapaŋa jɩ ʋwǝɖa alǝ amʋ? 20 N'atǝlǝ ashee nɩ waa: Yuɖaa kǝbaja baɖʋ ganɔ na yɛɛ banyiŋǝ akɩ apɩ na Pɔɔl yuɖaa kǝbakǝmcǝmja baŋyu ɖaa ʋna yɛɛ yɛɛ apɛmpɛŋɛ agalei jɩ akiɖe ma. 21 Paa tɩ ɖʋ pɩ gʋtɔ na aɖʋwaa: Bɛrɛ ɖaa ɩshɩnyɩʋ na kaŋ kǝm ma, baɖʋ ganɔ apǝr ashee balɔ waa: Kǝ bagbɛɖɔ ba jɩ ʋjɩʋ kokoo ba nyem bʋto na hali ba kǝ Pɔɔl acii;nnyimǝ bakpeɖe balɔ aboŋo na saa na akasul kaaja. 22 Nákǝmcǝmja alǝ ayiƒala waa: Ashɛʋ, apaa tɩ lǝ ŋgaɖee alǝ ashe nɩ ma ʋɖǝn ayɔ jɩ na. 23 Nákǝmcǝmja ayiɖa ɩsɔjashɩnʋn kaɖi baja banyɩʋ alǝ pɩ waa: kpeɖe ma, anyina lɔ, bʋkɔŋkɔŋɔ bʋriu bʋta kǝ, tɔɔ ma ɩsɔja gɩwa, n'ɩsɔjaɩ ba na sǝ ɩsuko ma, ɩshɩriu-na-tǝb naa atɔɔ ɩsɔjaɩ ba na nyɩm gʋta ma, gɩwa, naa ace sesaree. 24 Naa ba yɛɛ asuko ashee Pɔɔl asǝ, naa ba ce na nɩ shɛlɛm kɔmiɖa ƒeliisi sul. 25 Naa ŋɔn gʋbo ashee nɩ waa: 26 Kulooɖi lisia arɛbʋmbɔnɔ kɔmɩɖa ƒeliisi nsalakɩ! 27 ʋsoro nɖe, na yuɖaa kǝbaja ba ri na yɛɛ ba kǝ nɩ acii na ntɔɔ ɩsɔja atɩ laa nɩ banyɛ nɩ, na nrǝŋ waa: Roma kajana. 28 Na yɛɛ ma yɔ bʋkɔɩ laŋ ba na ciu na nɩ ma , na nce na nɩ bá bà kǝmcǝmja sul ma. 29 Na ŋŋǝ waa: Bagʋpɔ kanɖi laŋ na ba na ciu na nɩ, ama, ka lee mbɔnɔ nɖee nna faŋa waa: Acii kokoo baɖʋ nɩ sarka nɩ ma na. 30 Na ntɩrǝŋǝ waa: Yuɖaa kǝbaja baɖʋ ganɔ na yɛɛ ba kǝl nɩ akǝ acii, galaŋ na ntɔɔ nɩ atǝm na ma ashee akɩ na lǝ abaciukanama waa: Bagɩlopi ba pɩ akasul atɩ lǝ na kɩ. ɩkɔɔ lee nƒɔlɩ. 31 N'ɩsɔja ba lee ɖaa ba lǝ pɩ ma, gɩjibɔŋɔ gɩɖe jɩ batɔɔ Pɔɔl ace na Antipatrii. 32 Gaja gakʋɖa ma,n'ɩsɔja basaaka ba pala ɩsukobajabaƒǝl na nɩ, n'ɩsɔja basaaka bakɔɔ kɔɔ babʋɖu. 33 Bakpa sesaree ma, n'ɩsɔja ɩsukubaja batɔɔ gʋbɔ ashee kɔmiɖa naa atɔɔ Pɔɔl aɖʋ agʋnyɛ nɩ. 34 Kɔmɩɖa atʋr gʋbɔ aboŋo ma, na ataba Pɔɔl waa: Puroƒɛsɩ apaŋa nɩ na aɖa. Simisii kaja nɩ: 35 Naa nɩ waa: Akǝbaciuka nama bata kpaboŋo naa ɖʋ akɩ gʋtɔ. N'ashee ganɔ waa/Baɖʋ nɩ Erooɖi agakǝmcǝmɖu.
1 ɩshele ɩnʋn kaŋkǝm na, Ananiasɩ basaaraalaaja banɖiyar, na baŋono n'ʋsoro ɖǝn batɩyɩɖa nɩ waa: Tɛrlul ayɔ bʋleibʋkʋtǝŋkǝr bace kɔmɩɖasul atɩna ciu na Pɔɔl. 2 Bayɩɖa Pɔɔl akpa ma, na tɛrtul asǝba na ciu na nɩ, na lǝ waa: 3 Arɛbʋmbɔnɔ ƒeliisi, ʋpala gɩɖa ʋɖaʋ ʋŋǝrǝ ƒɛɛ, n'atasamaa anakʋma ʋpɛmpɛŋʋ nɖee ʋna lee nashee atʋ ma na gɩsaŋkɔɔ ayɔ akǝbʋcǝma. 4 Naa na paa kɔɔ n'akɩ ŋkǝm na, jɩ suuru, ntɩnyǝŋǝkɩ aɖʋ amʋ gʋtɔ akǝbʋcǝma nɩ, cǝi ŋgaɖee gɩ na yɛɛ gɩ lǝ ma. 5 Ʋsoro nɖe alee gʋmaŋga kʋ, na ɖʋ ʋpaɖʋ Yuɖaa kǝbaja bagɩcuca na ɖulinya nɩ, alee ka NAseree ka ɖiini abɔnɔ banɖiyar, 6 Apala atʋnyiŋu kaaƒala gakpa ajɩwa, na gɩ rɩ nɩ. Na yɛɛ gɩcǝm na nɩ ɩkǝma ɖaa atɩgʋpɔ gʋ lǝ ma. 7 Ama akǝmcǝmja lisiasɩ apɩ atɩ cam nɩ atanyɛ nɩ n'ɩkashɩ, 8 N'alǝ waa: Mbaɖee bana ciu na nɩ ma bapɩ akasul, galaŋ, akɩɩlopi taba nɩ naa rǝŋǝ bʋkɔɩ laŋ gɩ na ciu na nɩ ma. 9 Ŋkǝŋ na yuɖaa kǝbaja baɖʋ ganɔ na ciu na Pɔɔl na lǝ waa: ɩja nɩ. 10 Kɔmiɖa alɔ Pɔɔl waa: Alǝ bʋlei ma, na Pɔɔl alǝ waa: Yɔ waa: Bʋja tuutuuma, bʋnoo, akɩ na cǝm ɩkǝma na ɩshee samaa nɖe, ama, natamaa abʋmbɔnɔ na nna yɛɛ ma lǝ bʋlei alaa aŋgʋlɔ ncǝn. 11 Kɩkana wu ɩshile tǝb-nɩ-nyɩʋ na nce Yerusalɛm ma lee Gaja bɔɔta. 12 Kǝba ŋǝ amʋ ʋnyiŋu kaaƒala nɩ na kǝ baŋǝ amʋ sinagɔɔgǝ nɩ na, kǝba saŋkɔɔ ŋǝ amʋ mpa nɩ nna pikil basaaka waa: baɖoo baŋkǝm na. 13 Na kǝba sǝra aƒaŋa taalɩ nɖee nlee naa ba na ciu n'amʋ ma na. 14 Ntɩ lǝ akɩ ɩja waa: Atɩbaya, ba Gaja jɩ nna lee bɔɔtaɖaa ɩsim ma, n'ʋnyɩŋca ɩ ba na lǝ waa gʋmaŋga ma baŋuni bashee ɩja ɖaa gʋpa na annabi mana ba lǝ ma, 15 Nwǝɖa na Gaja tamaa ɖee, aɖaa bagɩlopi ma, waa ʋŋǝnu ʋɖa, mbaɖee baɖa ɖeiɖei na mbaɖee kǝ ba ɖa ɖeiɖei nama, 16 Gala na nna caarɛ aŋgʋlɔ na yɛɛ ma wǝɖa nɖawa nsoŋsono gawaka na nna gapaa wa amʋ Gaja na bɛrɛ naŋyɩɩ na. 17 Mmana aƒal bʋja tuutuuma , na ntɩ apɩ, ma lee samaa gʋjɔɔ naa alaa saraa. 18 Ŋkǝŋ na yuɖaa kǝbajaɩ baɖa Asii ma, baŋa amʋ ʋnyiŋu kaaƒala nɩ, amʋ ŋpɛmpɛŋɛ aŋgʋlɔ, kɩɩwala ayɩɖe na kɩɩsaŋkɔɔ na lee cukucuku na. 19 Maa bani banɩ ba pɩ atɩ na ciu n'amʋ akɩŋyɩɩ ɩta laƒʋjɩ waa: Bawǝɖa gaɖǝn n'amʋ. 20 Kokoo ba lǝ mbɔnɔ nɖee nlee saa nɖee ŋyɩɖe yuɖaa kǝba kǝmcǝmja sul ma. 21 Nakɩlee ŋgaɖee kanɖǝnɖǝn ŋkuro baŋyɩɩ waa: Bakono bʋŋǝnu kaalei laŋ na ba cǝm n'amʋ ɩkǝma ʋrɔŋ ɖe anyɩŋyɩ na. 22 Celiisi ayɔ aɖiini ɖe kaa lei gɩshɛbɔ ma, na ataa atɩ n'ʋshile ʋƒɔlɩ, naa lǝ waa: akǝmcǝmja lisia ataɖoo na yerusalɛm apɩ boŋo naa yɔ anyɩŋgalei kanɖi. 23 Na ashee ganɔ ɩsɔjashɩnʋn banɖiyar waa: atɔɔ Pɔɔl atɩ ɖʋ sarka nɩ, ama apala nɩ aɖa ƒɛɛ, apaa kǝl mbaɖee bana jeɖe nɩ kokoo mbaɖee ba na lee ntǝma na shee nɩ ma ʋnyɩŋca na. 24 Ɩtɩ lee ɩshile ɩnyɩʋ ma, na ƒeliisi n'akar Ɖursil ba pɩ akar ɖe alee yuɖaa kaja na, na bayiɖa Pɔɔl. Na yɛɛ ayɔ ɖaa ba na wǝɖa ʋcine na Yeesu ma. 25 Pɔɔl atɔɔ ɖeiɖei na gʋlɔburoka, n'ɩkǝmaɩ ɩnɩ tɩ pɩ ma kaalei na lǝ ma, n'asampǝna ɩkpa ƒeliisi, na alǝ Pɔɔl waa : Bɔ akʋlɔ aɖoo amasul naɩ, ntatɩ ŋǝ gayɛ ntɩ ma yɩɖa akɩ. 26 Aɖetɩ saa waa Pɔɔl ashee nɩ ɩtanɩ galaŋ na ana yiɖa nɩ na ce na kǝwa. Na lǝ na nɩ. 27 Bʋja bʋnyɩʋ kaŋkǝm, na baƒʋba kɔmiɖa, Pɔrkius ƒɛstus acam ƒeliisi, ama ƒeliisi ana yɛɛ ajɩ na yuɖa kǝbaja ma, n'apala Pɔɔl sarka nɩ.
1 Ƒɛsitusɩ akpa proƒɛŋsi nɩ ma, ʋshile ʋriutaja na ace sesaree na yerusalɛm. 2 Ŋkǝŋ na basaraalaaja banɖiyar na baŋono ba wala ace ƒɛsɩtusɩ sul atɩ na ciu na Pɔɔl, Kǝba na yɛɛ ba ŋǝ nɩ gɩnyine na. 3 Na bapǝlapǝla nɩ waa: Apɩ na Pɔɔl Yerusalɛm naa ba ŋǝ gayɛ akǝl nɩ akǝ. 4 Na ƒɛsɩtusɩ alǝ pɩ waa: Pɔɔl aɖa sesaree sarka nɩ aɖe agɩlopi aɖe ataa kɔɔ ace ŋkǝŋ. 5 Na alǝ basaraalaaja waa: Ba laa bɛrɛ batǝr aɖe aŋkǝm ace, naa ɩta jɩ waa: ʋsoro ɖe alee mbɔnɔ nɖǝn, baciu na nɩ. 6 Ƒɛsɩtusɩ aɖa ŋkǝŋ ɖaa ɩshile tǝb ɖǝn ma, basul. Kaŋkǝm na ace sesaree. Gaja gakʋɖa asǝ'ɩkǝma kamboilaŋ ma,n'alǝ bapɩ na Pɔɔl. 7 Pɔɔl akpa ŋkǝŋ ma, na yuɖaa kǝbajaɩ baɖoo na yerusalɛm ma ba ta asǝr nɩ akal na ciu na nɩ alesʋra tuutuumaɩ kɩwǝɖa nɖi na ma. 8 Na Pɔɔl alǝ alaa agʋlɔ waa: Aɖe ka wǝɖa taalɩ ɖǝn na yuɖaa kǝbaja bagʋpɔ na, kawǝɖa taalɩ na ʋnyiŋu kaaƒala na, kawǝɖa taalɩ na sesarɩ na. 9 Ƒɛsɩtusɩ ana yɛɛ yuɖa kǝbaja bɩcine ɩkǝr ma, n'alǝ Pɔɔl ʋtɩ yɛɛ ace Yerusalɛm bacǝm n'akɩ ɩkǝma amʋŋyɩɩ aa?. 10 Na Pɔɔl alǝ waa: sesarɩ sul na nnǝ mace, ŋkǝŋ na ba cǝm n'amʋ ɩkǝma. Kǝ ma lee pɩ mbɔnɔ nɖǝn na, ɖaa akɩɩl api ʋyɔ jɩ gɩshɛbɔ ma. 11 Ɩta jɩ waa: Nlee bʋkɔɩ kǝ bʋ ɖa ɖei ɖei na ma, kokoo nlee bʋkɔɩ bʋsǝm na bʋce ma, kǝ ma bǝla waa: Bakǝ amʋ ma ciina , Ama ɩta jɩ waa:bɔkɔɩ ba na ciu n'amʋ ma, kɩ lee ɩja na, ʋɖǝn amana atɔɔ amʋ ashee pɩ ma.shee ma yiɖa sesaarɩ. 12 Ƒɛɛsitusɩ, aƒaŋa ƒaŋahi aɖe nna abakǝl ka na ma aboŋo ma, na alǝ Pɔɔl waa: Ʋtaa sǝra yɩɖa sesaarɩ ace aŋyu. 13 Ɩlee ɩshilee ɩnyɩʋ kaŋkǝm ma, na Gʋpayarɩ agɩrempa n'akara Berenisi bakpa sesaree basala ƒɛsitusɩ. 14 Anaa ɖa ŋkǝŋ ɩshɩlee tuutuuma ma, na ƒɛsitusɩ atɔɔ Pɔɔl agalei alǝ ashee nɩ waa: ƒeliisi apala ʋsoro ɖǝn sarka nɩ 15 Nce yerusalɛm ma, na yuɖaa kǝba saraalaaja kaɖibaja na baŋo no baɖa na ciu na ni na yɛɛ waa : Bakǝ nɩ acii. 16 Nambuye pɩ waa: kɩ lee Roma kǝ baja bagʋshile waa bakǝ arɛ acii, kǝ baŋǝ na ni gabɔnɔ gaɖǝn na, shee baɖʋ nɩ gɩcuca, naa bata naa ciu na nɩ alǝ alaa agʋlɔ alesʋraɩ laŋ ba na ciu na nɩ ma. 17 Bapɩ ma, kǝ ma pal jɩ galɩŋ na, gaja gakʋɖa nsǝ ɩkǝma, kamboi laŋ ma, na nlǝ bapɩ n'ʋsoro ɖe. 18 Ŋkǝŋ na aba ciu ka na ma, basǝba na ciu na nɩ ama kǝ baŋǝ gabɔnɔ gaɖǝn alaŋ ɖaa nna ƒaŋa ma na, 19 baɖiini kaalei jɩ baɖo na bɔbɔ na bawor, na nɖee bana yɩɖa waa: Yeesu aci ma, na Pɔɔl waa: Aŋǝnǝ 20 baɖa nalɔɔrɩɩ na bawor ma, kǝbakɔ atɩ yɔ ngaɖee bari ma na, na ntaba Pɔɔl waa: Ataa ce Yerusalɛm ba cǝm nɩ nɩ ɩkǝm alesʋra ɖe laŋ aa? 21 Ama Pɔɔl ayɩɖa alǝ waa: ɩsǝm galei gaɖe gakpa ampɛrɛɛ sul, ŋkǝŋ na nlǝ waa: Baƒǝna aɖʋ nɩ ŋkǝŋ naa ma tǝm na nɩ ashee sesaarɩ. 22 Na agɩrɩmpa alǝ waa; Ntɩ yɛɛ ma rǝŋǝ ʋsoro ɖǝ aganɔ nɩ na ƒɛsɩtusɩ alǝ nɩ waa; Gaceŋ ʋtaarǝŋǝ 23 Gaja gakʋɖa ma, na Agɩrɩmpa n'akar ba kpa ɩkǝma kaaɖu asǝna bɛrɛ tuntuuma bakǝmcǝmja na mpa kǝ baŋono. Na ƒɛsɩtusi ashee ganɔ bapɩ na Pɔɔl. 24 Ŋkǝŋ na ƒɛsɩtusɩ alǝ waa: Gʋpayarɩ agɩrɩmpa, n'anyɩn ɩ ɩɖa atɩ ya ma, ɩyǝ ʋroro nɖe agalei ji yuɖaa kǝbaja tuutuuma ba lǝ ashee amʋ yerusalɛm, nakuro waa: kasǝm bapala nɩ aɖa ŋŋuro nɩ na. 25 Amasul ŋŋǝ ma,kawǝɖa taalɩ ɖǝn bakǝnɩ acii na, agɩlopɩ gboo ayɩɖa ampɛrɛɛ, na ntɔɔ niya ma ce na nɩ ampɛrɛɛ sul. 26 Kǝma ŋǝ gaɖǝn anɖilaŋ ma ŋɔn ashee apɛrɛɛ na; Galaŋ na, mpɩ na nɩ anyɩŋyu, laa laa akɩ gʋpayarɩ agɩrɩmpa, naa gɩ yɔ bʋkɔɩ gɩŋɔn ma. 27 Aɖʋwaa:Ganɩ gaɖe gashee amʋ ŋkomo waa: Ba ce n'arɛ sarka nɩ kǝ bayɔ bʋkɔɩ alee ma na.
1 Ŋkəŋ na Agrippa alə pɔɔl wàà̀̀:<< ʊta səra alə galei ashee akʊʊ lɔ.>> pɔɔl á bɔlɔ agʊnyɛ naa acam agʊlɔ: 2 gʊyà Agrippa ŋŋə aŋgʊlɔ ɖaa nɖi ŋsanŋ ka yar ma anyɩŋ yɩɩ ʊrɔŋ wàà ma lə galee ashee ɖaa ngaɖee yʊɖaa kəbaja ba paŋa na amʊ ma; 3 aɖʊ waa aki ʊlee bʊlitab ka ka yɔ ka kpata kɩɩ na nà yʊɖaa kə ba ja ba lə sʊra, galaŋ ŋtɩ nyɩŋə anyɩŋ lee ma suuru arəŋ aŋ ga lei. 4 Yʊɖaa kəbaja ba ŋunii bayɔ ɖaa ŋjɩ aŋ gɩ yiƒala aŋ ga təna laŋ na Yerusalɛm ma. 5 ba yɔ amʊ ɖoo ʊsʋbʋ nɩ na ɩsim ba yɔ alə waa ŋlee ɖaa ƒariisi ka ja ma na, ŋkulo nɖee ŋkaŋkər ata aɖiini nɩ ma. 6 Ŋnyəmə ŋyiɖe atɩa ba tɩ cim na amʊ ɩkəma, aɖʊ waa ŋtɩ yɛɛ alɩ ka wəlɩ nɖee Gaja galee na atəba ya ma. 7 aɖʊ waa nɖe na alɩkawɩli nɖee atʊ bʊŋʊma tə na banyɩʊ ba na saa waa ba cam ɖaa ba na kʊma Gaja paa gajaka na gɩjibɔŋɔ ma. ta maa ɖe laŋ na ba na Yʊɖaa kəbaja ba na paŋa na amʊ bʊlei, gʊya Agrippa. 8 maa kɔ laŋ na anyɩn ʊɖən kaƒaŋa lə waa Gaja gatɩ ga səra aŋənə ba kono na? 9 Tam ɖəŋ nɩ, ŋƒaŋa aŋ gɩlopi waa maa ɩsim wàà ma lee alə sʊra tùù tùù ma atəŋə Yeesu Naasarɛtɩ ka ja. 10 ŋlee ɩ Yerusalɛm kampa nɩ. mpɔɔ bɛrɛ mbaɖei ba wʊɖa ʊcine ma túú túú ma ŋku, na ganɔ ŋgaɖee ncam ba saara laa ja kaɖi baja sul ma, ga laŋ ba ta naa kə pɩ amʊ ŋna təŋə pɩ. 11 ŋƒaŋa pɩ sananɩ akpala tùù túú ma ʊnyiŋʊ ka bʊƒala bʊŋunii nɩ, na ŋyɛɛ wàà ma lee pi ɖoo lə waa ba lə galibɔnɔ alim. ŋna cam na pɩ na ʊnya na naa naa ɖʊ pɩ sa na nɩ gɩ sana ka mpa nɩ gboo. 12 Saa nɖee ŋna lee gəŋ ma, amʊ ŋtɩ cê ɖamas na ba saara laa ja ba ashɛ na ɖaa ba lə ma; 13 n'ʊshilè, Gʊyàrɩ, kʊ nyɩŋca laŋ, na ŋŋə ʊkaɖʊnɖee ʊkaɖa paa awu ʊshilè ma ʊɖuo na alaŋ, naa akaɖa asir mʊ akal na bɛrɛ mbaɖei ba ɖa na amʊ ma. 14 saa nɖee atʊ ganɔ gɩ ƒəɖa atəŋ ma ,na ŋrəŋə ʊwələ ʊɖəŋ ʊlə na mʊ bʊlei, na hɩbru ka gɩ kərə: sɔɔl, sɔɔl Maakɔ laŋ na ʊna n'aashɩɩ mʊ? ɩkaŋ kər shee akɩ wàà atʊ wa akʊkei na cim gɩ keŋpi 15 Na ŋlə wàà: aŋa na akɩ nɖi yar? na nɖi yar abuye mʊ wàà, amʊ na Yeesu nɖee ʊna naashɩɩ ma. 16 Ŋnyɩmə ta ayɩɖe akɩkei laŋ, aɖʊ wàà bʊkɔ mbʊɖee laŋ ŋƒaŋa akɩ aŋgʊlɔ ma na gəŋ wàà, ma kpeɖe akɩ alêe atəŋ lee ja, na aləsʊra nɖee ʊyɔ na mʊ nyɩmə ma ka səriya laa ja, na aləsʋra nɖee ma tɩ̂ƒaŋa akɩ ma. 17 Naa maa cam samaa na ba ya ja mbaɖee ma təm akɩ ba sul ma. 18 Naaa a cə̂ atɩ tinêe bɩ nyine, naa alâa pɩ ŋkomo, na seetaanɩ ɩkashɩ nɩ, aɖʊ Gaja k'ʊ kaɖʊ nɩ, naa ba ye ŋə ba mbɔnɔ kʊ təɖʊ acâm Gaja sul, na tiibi nɖee ma shêe bɛrɛ mbaɖei ba wʊɖa na amʊ ʊcine naa ŋlaa aƒələ ma. 19 Galaŋ Gʊyàrɩ Agrippa, kə mabəla Gaja kʊ ƒaŋʊ na; 20 Ama asəba na Ɖamaasɩ kəbaja, na Yerusalɛm, na yʊɖee kɩ karà karà nɩ, apələ na ba yaja gboo, ŋlee waasu ashee pɩ wàà ba câpara ba nɖawa naa akim asəla na Gaja, naa naa lee nɖawa ŋcəpəra ka təma ɩsoŋsono. 21 Galaŋ na Yʊɖaa kəbaja ba ri amʊ ʊnyɩŋʋ kaaƒala nɩ naa naa yɛɛ wàà ba kə amʊ. 22 Gaja ga kaŋa na amʊ halɩ ŋnyɩmo, aɖʊ wàà ŋyiɖe alaŋ a laa səria ashee samaa kə ba pi na kə ba ŋono, ashee ɖaa galei aŋɖoba ma na na Muusa ba lə wàà ɩtɩɩ tɩ pɩ ma ; 23 Wàà kristo asim aŋə sananɩ naa alee arɛ nɖee anaa səba aŋənə ba kono ba gɩcɩɩ ca nɩ ma na alə ʊkaɖʊ kaale ashee Yʊɖaa ka samaa, na bayoja gboo. 24 Ɖaa pɔɔl aboŋo a gali lə ka ma, na Fɛstɔsi alə n'ʊwələ kaŋkəra waa:< ʊ ŋaŋtər; Akʊ yɔʊ bʊbɔnɔ ʊkara akɩ, gʊ ŋaŋtəra.>> 25 Ama pɔɔl alə wàà<< kə ma ŋaŋtər na, Fɛstɔsi girma bʊbɔnɔ yar; ama n'amʊ cine na ŋna lə ɩja k'abʊ lee na gʊlʊburo ka. 26 Aɖʊ wàà gʊyàrɩ ayɔ alee sʋra ɖe laŋ na ŋna lə na nɩ ƒɛɛ, aɖʊ wàà ŋyɔ wàà akɔ ɖən kɩ lugo ashee nɩ na;aɖʊ wàà kə ba lee ɩ ʊlugu nɩ na. 27 Ʊwʊɖa na nɖobi ma na, ʊcine aa Gʊyà Agripa? ŋyɔ wàà ʊwʊɖa ʊcine. >> 28 Na Agripa alə pɔɔl wàà:<<ʊ na yɛ̀ɛ̀ yɛ́ɛ́ wàà apala amʊ ma pəra Kristo kʊpi kpaarɩ gəŋ aa?>>. 29 Na pɔɔl alə wàà << ŋtɩ nyɩŋə Gaja,wàà: baa nyɩmə na baa kɩ lee nyɩmə na, ɩpaa lêe a nyɩn ŋɖən ɖən na, ama barɛ mbəɖei ba na rəŋə a ŋgale ʊrɔŋ ma ɩɖa ɖaa amʊ ma gboo, ama ɩpaa lêe ŋku pɔɔ ka k'ɩwɔrɔ nɩ na. 30 Na gʊyà a ta yiɖe, gomina na Berenisi gboo na barɛ ba ŋunii mbəɖee ba man asə ma; 31 sáà nɖee ba na ɖuo ʊwalʊ ka ŋku nɩ ma, ba ɖe ba tɩ lə na bawor wàà: arɛ nɖe ka lêe gʊleu ŋgʊɖei ɩsiŋ na bʊce koo ŋku pɔɔ ka ma na.>> 32 Na Agripa a lə Fɛstɔsi waa<< maa kɩ lee waa ʊsoro nɖe ayɛɛ ʊcam lam atəŋ sesar sul na maa gɩlam nɩ.>>
1 Ŋkǝlǝ ba tɔɔ niya na yɛɛ ba ce Italii ma, na ba tɔɔ Pɔɔl na sarkabaja baɖǝn akara ɩsɔjashɩnʋn banɖiyar ɖǝn aɖa agustǝ ʋla laŋ ba tɩ yiɖa nɩ waa: Juliusɩ. 2 Na gɩ kpa Aɖiramiɩtɩ ka ŋyiƒoi mbʋbɔnɔ nɩ, nɖe ntɩ ce Asii, na gɩƒǝl, na Aristaakɩ Maseɖʋanɩ kaja áyàlà atʋ ace. 3 Ʋshile ʋnyɩʋtaja, na gɩ kpa siɖɔɔ: Na Juliusɩ ana tɔjɩ Pɔɔl n'ʋcine ʋsoŋsono ma, ashee Pɔɔl ganɔ waa ace abasoro sul bakaŋa na nɩ. 4 Gɩ ɖoo ŋkǝŋ ma, na gɩtǝŋǝ.na shiipukʋja gʋsǝrǝ gʋɖe gʋkaŋkǝr. 5 Gɩ sǝla silisii na pamƒilii ka tǝŋku ma, na gi kpa miraa lisii kʋtǝnla nɩ. 6 N'ɩsɔjashɩnʋn banɖiyar aŋǝ Alɛkisanɖirii kaŋyɩƒoi n na ce Italii ma, na gɩ kpa ncǝn. 7 Ɩshile tuutuuma ŋyɩƒoi nɖe nti sara shɛlɛm bʋto laŋ na gɩ ye ti kpa sniiɖi kanɖilaŋ, gʋsǝrǝ gʋɖe gʋkaŋkǝr naɖʋ atʋ ɩshɛɩ kʋʋpala gɩ kpa were na. Na gɩ kul na ce na salmɔɔnɩ. 8 Na nawiya abʋmbɔnɔ na gɩ ye tɩ kpa gaɖuu ba na yɩɖa waa: Ŋyiƒoi kaaɖuyiɖeka gaŋǝrǝ gaɖe gaɖa asǝla na lasee kampa. 9 Alʋwaatʋ tuutuuma akǝƒǝl, atɩ gasana bʋto laŋ, gaɖe gasɔm paa, halɩ ganɔkʋrka kasaa akǝƒol. 10 Galaŋ na Pɔɔl alǝ ashee basaaka waa: atibaja waa, ntɩ ŋǝ waa: Atɩ gasana bʋto laŋ gatɩ go lee saratɩ abʋmbɔnɔ, Kɩ lee ayɔkɔ na nyiƒoi kanɖǝnɖǝn na, atʋ bɛrɛ gboo. 11 Ama ɩsɔjashɩnʋn banɖiyar karǝŋǝ ŋgaɖee Pɔɔl ana lǝ ma na, naa naa rǝŋǝ na abʋrka na ŋyiƒoi ka kɔyar. 12 Ɖaa ŋyiƒoi kaa ɖurgǝka gaɖe kaa cǝm ʋnyǝŋkǝrǝ ka saa na ma, na baganɔ ba wala alǝ waa: shee batǝbǝ gaɖu gaɖe ace ƒenisi kaaɖʋyiɖeka, gaɖu gaɖe galee kǝrɛɛtɩ kampa gʋnyɛsono laŋ na gʋnyɩpɛnɛ laŋ, na gajakalaŋ na gɩtǝŋshile laŋ na, gʋnyɩpɛnɛ laŋ, na gajakalaŋ na gɩtǝŋshile laŋ na, naa baɖa ŋkǝŋ ʋnyǝŋkǝrǝ kasaa. 13 Ŋkǝlǝ gʋnyɩsono laŋ kagʋsǝrǝ gʋ na wu ma, na babʋrkaŋyiƒoi bashee balɔ ɩja waa batɩ ba sǝra aƒǝl ace kǝrɛɛtɩ. 14 Batɔɔ na ce ma, na gʋsǝrǝɩ banayɩɖa waa: Erakɩlɔɔ ma gʋkʋɖa kagʋlɔ alam bʋto laŋ. 15 Naa apikǝl ŋyiƒoi, kɩnsǝra ŋyiɖe na, ace na gʋsaʋ gʋƒɔlɩ. 16 Na gɩtɩ ɖoo kloɖia katǝna bʋto bʋsǝrji akal ma, katǝntǝn, kusǝra gɩtǝŋǝtǝŋǝ ŋyiƒoi ace gaɖuyiɖe ka na, na nawɩya abʋmbɔnɔ. 17 Ba laa ŋyiƒoi kaŋkɩsa ma, na batɔɔ njɩ akʋr na ŋyiƒoi naa cuna asampǝna waa: Ŋyiƒoi mpaa tɩ cǝm na sirtɩ kaŋƒʋrʋkɔ na, na ba laa akuro ɩŋunii, na gʋsǝrǝ gʋƒǝl na pɩ. 18 Ɖaa gʋsǝrǝ gʋce na pɩ gaɖulɩŋka ma, gaja gakʋɖa ma, na ba laa ayɔkɔ na bǝɖa bʋto nɩ . 19 Ʋshile ʋriutaja na ba laa ayɔkɔɩ ɩsaa ma, abǝɖa na banyɛ. 20 Ɖaa ʋshile tuutuuma kǝ ba ŋǝ ʋshile n'ɩŋɔrpi na ma, na gʋsǝrǝ gʋbʋmbɔnɔ gʋnaana wu na kǝ pɩ ma, na ba tamaa aɖoo waa; kǝ ba kɔɔ aƒʋra na. 21 Kǝ ba jɩ ʋjɩ na halɩ ɩshile gʋya. Ŋkǝŋ na Pɔɔl ata ayɩɖe bagɩcuca naa alǝ pɩ waa: ôô ambasaro maa ɩrǝŋǝ ŋgaɖee nce alǝ waa: Gɩpaa tǝbǝ kǝrɛɛtɩ naa saratɩ na asaara apaa wǝɖa atʋ na. 22 N nyǝmǝ ntɩ anyɩn ɩkashɩ baaŋa ari agʋlɔ, atʋɖǝn kaa cii na, ƒaashee ŋyiƒoi kanɖǝnɖǝn nnɩŋlee asaara. 23 Gaja ŋgaɖee gajee amʋ, naa nnalee antǝma ma, amalaɩka aƒaŋa amʋ agʋlɔ gɩjibɔŋɔ; 24 N'alǝ amʋ waa: Pɔɔl, asampǝna ɩpaa kpa akɩ na ɩsem ace sesaarɩ aŋyu, kiɖe atɩya, Gaja gaɖʋ bɛrɛɩ na pɩ ɩɖa ŋyɩƒoi nɩ ma, akanyɛ nɩ. 25 Galaŋ ambasaro woo, shee ma ɩja, aɖʋwaa: Nwǝɖa na Gaja ʋcine waa: ɖaa alǝ ma,ɩtulee. 26 Ama gɩtɩ gɩlii atɩkul gatǝna gaɖǝn nɩ naɩ. 27 Ʋshile tǝb-nɩ-nan kagɩjɩ bɔŋɔ, gʋsǝrǝ gʋ sǝprǝsǝprǝ pɩ ace na aɖireatɩ, na batuɖaja ba lǝ gɩjɩbɔŋɔ waa: ɩɖa ɖanɖaa basǝla na gatǝna gaɖǝn ma. 28 Bakǝwǝ nɖee ba na ƒaŋa na bʋto ma, na baŋa apra akoo ma; bakɔɔ akǝm ace ŋyu n'akǝʋ ɩƒaŋaka ma, naa ŋǝ apra tǝb-nɩ-nʋn. 29 Baɖe batɩ cu asampǝna waa: Bapaa tɩ kal bʋto nɩ katakǝwa ɩƒɔnɔ na, na balaa arʋkɔ nɖee ɩna tǝŋǝ tǝŋǝ na ŋyiƒoi ma, ɩnan abǝɖa naa naa nyiŋǝ waa; Gaja gakʋɖa were were. 30 Ŋkǝŋ na mbaɖee ba na bʋr ŋyiƒoi ma, ba na yɛɛ ba ɖoo apala ŋyiƒoi, na yɛɛ ba kǝʋ nrʋkɔ mbʋmbɔnɔ bʋto nɩ, 31 Ŋkǝŋ na Pɔɔl alǝ ɩsɔɔja ɩshɩnʋn banɖiyar waa na bɛrɛ baɖe kǝ ba sǝ ŋyiƒoi nɩ shɛlɛm na, kǝba ƒʋna na. 32 Ŋkǝŋ na ɩsɔɔja batǝɖǝ nrʋkɔ ntaakanayɔkɔ naa apala ŋyiƒoi nƒǝl kagʋja. 33 Naa gaja gayekʋɖa, na Pɔɔl aɖʋ baaŋa ɩkaŋkrɩ waa: bajɩ ʋjiʋ, na lǝ pɩ waa: ʋrɔŋ ɩshile tǝb-nɩ-nan ɩnoo kama ɩrianyɩnalo kɩjɩ ʋjɩʋ na; 34 Galaŋ baa ŋa ajɩ ʋjɩʋ naa ɩwǝɖa alaaƒiya aƒʋra, anyɩnʋɖǝn agʋŋʋrʋ anɖi laŋ kagʋkala aƒǝɖa na. 35 Alǝ gǝŋ aboŋo ma, n'atɔɔ boɖo anyiŋǝ Gaja baŋunii baŋyu. Ŋkǝŋ na bayʋkʋr boɖo boɖo anyiŋǝ gaja baŋunii baŋyu. Ŋkǝŋ na bayʋkʋr boɖo boɖo asǝba na jɩ. 36 Na baŋunii bakaŋkrǝ balɔ ajɩ ʋjɩʋ miyaʋ. 37 Gɩ pa bɛrɛ awanyɩʋ nɩshiriu natǝb-nɩ-koloŋ. 38 Ba ji ʋjɩʋ boŋo akun gɩshɛbɔ ma, na ba ƒaa ayɔkɔ alaa bǝɖa, abǝɖa blee teŋku nɩ. . 39 Gaja gakʋɖa ma, kǝ bakɔɔ ayɔ gaɖu na; na ba ŋǝ gaɖʋ gabɔɖɔ ma, na batɔɔ niya waa: Bapiklǝ nyiƒoi nce ŋkǝŋ. 40 Ŋkǝŋ na bakʋɖa ŋyiƒoi alam bʋtonɩ , naa kʋɖa ɩlɔ ɩŋunii naa ɖʋ ŋkuro ashee gʋsǝrǝ gʋpikǝl ŋyiƒoi ace na gaɖu yiɖeka. 41 Na ba ŋǝ gatǝna gaɖǝn cei shɩshɩnɩʋ na bace atɩ cǝwaa najɩ, ŋyiƒoi kɩŋkɔɔ na sara na, gʋsǝrǝ gǝ na wu kɩkashɩ ma, na ŋyiƒoi kaŋkǝm ɩsǝba na pi. 42 N'sɔja batɔɔ niya na yɛɛ bakǝ sarkabaja, naa ba paa tɩ ɖoo banyɛ aɖa bʋto acuu na. 43 Ama, ɩsɔɔja ɩshɩnʋn banɖiyar a na yɛɛ aƒʋna Pɔɔl ma, na abǝla na pɩ. Na shee ganɔ mbaɖee bayɔ bʋto kʋɖaʋ ma, ba ɖa bʋto atɩ kul gatǝnalaŋ. 44 Ɩta saa na basaka, basǝ ɩkpatakʋlaŋ kokoo ŋyiƒoi ka saʋ laŋ naa baaŋa aɖoo na nɖi.
1 Giɖoo na nɖi abaŋo ma, na gɩ ye yɔ waa:Gatǝna gaɖe gajɩ kawaa malta. 2 Na ŋkǝŋ ba cam atʋ gɩsana aƒaŋa atʋ babʋcǝma, maa abʋra ʋtonu ashee atʋ aɖʋwaa: ʋto ɖetɩ nyɩ paa, ʋnyǝkrǝ ʋɖetɩ wu. 3 Pɔɔl akulo ulakʋpi akǝʋ ntɔn ma, n'ʋbu aɖoo ɩlakʋɖe nɩ asǝ n'agʋnyɛ . 4 Ŋkǝŋ kǝbaja ba ŋǝ ʋbu ata sǝ na agʋnyɛ ma, na ba lǝ bawor waa: Uaƒʋ ja ɩja ʋsoro nɖǝ alee arɛbɔnɔ na, baa maa acɔɔ ɖoo nɖi ma. 5 Na Pɔɔl akǝpǝr ʋbu abǝɖa ntoŋ apala sǝ kɩ caa alee nɩ gaɖen na. 6 Na bɛrɛ baɖe ba sǝ na saa waa: kayɔ na agʋlɔ aʋtɩ gʋ fuu, kakoo aƒǝɖa acii; ama ba sǝ na saa ɩlɩŋ kǝ ba rǝŋǝ gaɖǝn na ma, na ba cǝpra na lǝ waa: Ŋde kajarɛ alee gaja jɩ. 7 Ʋsaro ɖǝn batɩ yɩɖa nɩ waa: Piblius, ajɩe gatǝna gaɖe gaŋunii, na acam atʋ gɩsana aƒaŋa atʋ abʋcǝwa. 8 Piblius yar ɖeɖa na shɛɖɛ koko n'ʋnyǝŋkrǝ; Ŋkǝŋ na Pɔɔl ace atɩ tǝr anyɛɛ nyiŋǝ ashee nɩ n'ʋshɛɖʋ ʋkaɖa . 9 Ŋkǝŋ na ba wala gatǝna gaɖe nɩ kǝbanyʋŋkʋja apɩ na a sul na bɩshɛɖʋ ɩkaɖa. 10 Baɖe batɩ dʋ atʋ gʋrɛ gɩshɛbɔ, gɩ na shɛʋ ma, na ba lee atʋ gʋjɔɔ, bʋkɔɩ gɩ na hɩɛ ma. 11 Gɩɖa ŋkǝŋ nalɩ ɩŋɔrɔ ɩriu, kaŋkǝm, na gɩ ye tǝbǝ akpa alekɩ saɖiri, kaŋyifoi nɖa gatǝna gaɖe nɩ gʋsǝrǝ kasaa ma, nɖe ntice batɩ cere ɩshika mana. 12 Gɩkpa sirakus ma, na gɩ yiɖe ŋkǝŋ ɩshile iriu. 13 Gɩɖoo ŋkǝŋ ma, na gɩ sara ʋshile ʋpǝlǝmǝ kaa sana, akpa regioo kampa nɩ, na gʋnyɩsonolaŋ kagʋsǝrǝ, gʋsǝba halɩ ɩshile ɩnyɩʋ na gɩkpa Pusɔɔl kampa nɩ, 14 Na gɩ atɩ bawor baɖǝn ŋkǝŋ na baɖʋ atʋ suru waa; Gɩɖa basul ɩshile kulumiɖǝn.kaŋkǝm na gɩtɩ kpa Room. 15 Atɩ bawor ɩ baɖa ŋkǝŋ ma, barǝŋǝ atɩŋto-gi ma, na ba pɩ atɩ wanatʋ Apiusi kagʋya nɩ gaɖuu ba na wala nyem bʋkana ma Pɔɔl aŋe pɩ ma, na akʋma Gaja-Naa akaŋkǝr agʋlɔ. 16 Gɩ kpa Room ɖe ma, na bashe Pɔɔl ganɔ waa; ataasǝra aɖa anɖǝnɖǝn na sɔja nɖee ana tʋŋa nɩ ma. 17 Ʋshile iriu kaŋkǝm na Pɔɔl ayɩɖa yuɖaa kaɖibaja; bawala ma, na atɔɔ ʋwǝlǝ alǝ waa: Ambawar basoro, kǝma lee taali ɖǝn na samaa na, kǝma saŋkɔɔ alee taalɩ ɖǝn n'atɩ baya bagʋshile na, na bari amʋ aɖʋ sarka nɩ yerusalɛm, naa tɔɔ amʋ akara Rooma kǝbaja banyɛnɩ. 18 Banɩ bataba amʋ ma, na batɔɔ niya na yɛɛ balam amʋ aɖʋwaa kǝ baŋǝ taale nɖee anaa pala ma cii ma na . 19 Na yuɖaa kǝbaja babǝla jɩ, n'ɩlee amʋ ɖoole ŋyiɖa sesaarɩ ama kɩ lee nna yɛɛ ma ciu na amasamaa na. 20 Bʋkɔɩ laŋ nna yɛɛ maŋǝ anyɩn alǝ n'anyɩn ma na gǝŋ; Aɖʋwaa: Israɛl atamaa laŋ na ba ɖʋ amʋ ɩwɔrɔ amanyɛnɩ. 21 Na ba buye Pɔɔl waa: Atu kɩɩ ŋǝ gʋbɔ gʋɖǝn gʋɖoo na yuɖee akaalei laŋ na, n'atʋwar ɖǝn ka pɩ atɩ na lǝ akɩmbɔnɔ nɖǝn na. 22 Ama gɩtɩ yɛɛ gɩ rǝŋǝ akaanɔnɩ, ŋgaɖee ʋna ƒaŋa ma, aɖʋwaa: Gɩyɔ waa: Baa nka na aɖiini ɖe batɩ bǝla nɩ. 23 Na ba tɩ ʋshilei ba wa, na bɛrɛ tuutuuma ba wala agaɖu? Na Pɔɔl alǝ pɩ Gaja kaayarɩ tǝna kaalei, na laa na sǝriya galei musa na annabi mana ba gʋpɔ gʋlǝ ma, na kaka pɩ yeesu agalei. Tɔɔ gajaka halɩ gɩtǝŋshile. 24 Na baɖǝn ba shee ɩja, galei analǝ ma, na basaaka babǝla . 25 baɖoo ŋkǝŋ ma,na ba paɖa paɖa kǝba tɩ rǝŋǝ na bawor na,ŋkǝŋ na Pɔɔl alǝ waa: Ŋŋuro nsoŋsono nwǝɖa ɩja ŋkǝlǝ annabi esayee waa: 26 Kʋla ace samaa ɖe sul, n'ala nɩ waa: ɩtɩ ɖʋ gʋtɔ ama, kɩ na ŋǝ na, ɩtɩ kiɖe ama kɩ ŋǝ na. 27 Aɖʋwaa: samaa ɖe agɩƒolu gɩcir; ba cǝʋ ba gɩƒolu naa siu bɩnyine, naa ba paa ti ŋǝ na bɩ nyine na, ba paa tɩ rǝŋǝ na batɔɔ na,ba paa ti tī kaashɩ aƒʋba nɖawa naa ma kaɖa bɩshɛɖʋ na. 28 Yɔ ma, waa Nɖinsono kalei gaɖe gaja gatǝm na ma ashee mbaɖee kǝ ba bʋŋayɔ Gaja na ma, bani batɩ ba rǝŋǝ. 29 Pɔɔl alǝ gǝŋ ma,na yuɖaa kǝbaja baƒǝl atɩ na lɔɔru na bɔbɔ na ba wor. 30 Na Pɔɔl ahaya gaƒala aɖa ŋkǝŋ halɩ bʋja bʋnyɩʋ aɖe tɩ cam mbaɖee ba pɩ baŋǝ nɩ ma, gɩshɛbɔ. 31 Aɖɛe tɩ lee Gajakaayarɩtǝna kaalei na cere bɛrɛ bʋkɔɩ bʋ lee nɖiyar yeesu-kristo agalei ma,ƒɛɛ nawɩya ɖǝn amana.
1 Pɔɔl, ba yɩɖa nɩ waa: Alee Yeesu-Kristo atǝmka, na Gaja k'ʋcɩŋsɔlɔ ka, na t'ʋwor sosɩtɛnɩ. 2 Ashee Gaja ka Cɔɔcɩ nɖee aɖa korɛtɩ ma, mbaɖee ba pɛmpɛŋɛ pɩ na Yeesu aŋyɩɖa waa: Balee cɩrɩ cɩrɩ kǝbaja, mbaɖee ba na yɩɖa baa ŋka na gaɖu ɩ ba ɖa ma ba nɖiyar Yeesu-Kristo ɩ alee atɩ nɖiyar gboo ma: 3 Gaja gashee anyɩn'agʋjɔɔ na atɩ nɖinsonoyar Yeesu-Kristo aŋyɩɖa! 4 Ntɩkʋma Gaja baanjǝŋ anyɩnɖi laŋ aɖʋ Gaja kagʋɖee ashee anyɩn Yeesu-Kristo nɩ ma. 5 Aɖʋwaa: Aɖʋ anyɩn alɩbarka ɩ wǝɖa agalei k'arisiki na k'ʋyɔʋ 6 Atɩ anyɩn ilee Yeesu-Kristo a sǝriya ɩja kǝbaja. 7 Naa gʋjɔ gʋɖǝn gʋ paa sǝr anyɩn na, ɖaa ɩ na saa, saa nɖee Yeesu-Kristo a naa tɩ pɩ ma. 8 Ataa ri n'anyɩn halɩ ɩtɩ waɖa, naa gawaka nama gaɖǝn gapaa ɖa n'anyɩn ʋshileɩ Yeesu-Kristo a naa tɩ pɩ ma na. 9 Gajaɩ gayɩɖa anyɩn waa: Ɩman n'ʋpur alee ʋɖɔŋkɔnɔ ma, aɖa ɖeiɖei. 10 Ambawor, ntɩɖʋ anyɩn ɩkashɩ n'atɩ nɖɩyar Yeesuu- Kristo aŋyɩɖa, waa: wǝɖa ganɔ gaɖɔŋkɔnɔ n'anyɩmbawor, awǝɖa gɩlǝkrǝ gɩɖɔŋkɔnɔ, paa ma paɖa paɖa na, ama, ɩlee ʋɖɔŋkɔnɔ anyɩnnabaamʋŋʋ nɩ. 11 Aɖʋwaa; Nrǝŋǝ na koloe kǝbaja waa: ʋbɔbɔʋ ɖǝn ʋɖa, anyɩngɩcɩɩca. 12 Na baa ŋa, ana lǝ waa: Amʋ, nɖaɖa ashee Pɔɔl n'asaaka aɖa ashee Apoloosɩ, n'ʋɖǝn waa: Aɖa ashee seƒaas, ʋɖǝn acǝŋǝ waa: Kristo na aɖe aɖashee! 13 Amʋ waa nii, Kristo ayʋga agʋlɔ aa? Pɔɔl na ba kal gʋya laŋ ashee anyɩn aa? Yaa na Pɔɔl aŋyɩɖa na ba mǝna n'anyɩn bʋto aa? 14 Nkʋma Gaja ɖaa kǝ ma mǝna anyɩnʋɖǝn bʋto na, nakɩ lee Krispus na Gaius na. 15 Naa ʋɖǝn apaa tɩ na lǝ waa: Pɔɔl aŋyɩɖa njɩ ba mǝna n'amʋ bʋto na. 16 Na mmǝna sɩtaƒanaasɩ abʋŋʋma nɩ, ga nɩ kaŋkǝm kǝ ma kɔɔ ayɔ ɩtajɩ waa: Nmǝna arɛɖǝn bʋto na. 17 Kristo ka yɩɖa amʋ waa: Ma wǝna bɛrɛ bʋto ma, ama, ma lǝ laabaarʋ asoŋsono ashee bɛrɛ, kɩ lee na arɛ agʋƒaŋa kʋlǝu na, naa Kristo agʋyo kaŋkʋra mpaa pra ƒɔɩ na. 18 Aɖʋwaa: Gʋyo kaŋkʋra kawaasu alee ŋyashɛshɛ njɩ ashee mbaɖee bali ma, ama, ɩta saa na mbaɖee ba ŋǝ nɖinsono ma, ɩlee Gaja kɩkashɩ nɩ. 19 Ŋkǝŋ na ba ŋɔn waa: Ntɩ ma ɖur gʋƒaŋa baja ba gʋƒaŋa, naa adur asǝŋsibaja basǝŋsi. a 20 Gʋƒayar aɖeɩ? Ayɔka aɖaɩ? Nɖee anabɔbɔ na bʋlei ma, aɖaɩ? Gaja kaa tɔɔ ɖulinya ka gʋƒaŋa apra n yashɛshɛ aa? 21 Aɖʋwaa: Ɖulinya n'agʋƒaŋa, ka yɔ Gaja na Gaja kagʋƒaŋa na, ɩsheesɔlɔ Gaja ga cam mbaɖee bashee ɩja ma, alamatɩn na waasu aleeka kaŋyashɛshɛ. 22 Yuɖaa kaja atɩ yɛɛ maamaaci kalesʋra, na Gɩrɛkɩ kaja a na yɛɛ gʋƒa: 23 Atʋ gɩshee tɩ lee Kristo ʋkal gʋya kaŋkʋra kawaasu; ɩlee nawɩya ashee yuɖaa kǝbaja naa lee n yashsɛṣḥɛ ashee mbaɖee kǝ bayɔ Gaja na ma. 24 Ama, mbaɖee Gaja gayɩɖapɩ ma ɩlee Gaja kɩ kashɩ na Gaja kʋ yɔʋ na ashee yuɖaa kaja na Gɩrɛkɩ kaja. 25 Aɖʋwaa: Gaja kaŋyashɛshɛ,nwǝɖa ʋyɔʋ awu arɛ agʋƒaŋa, na Gaja kaŋƒara nwǝɖa ɩkashɩ awu arɛ ɩja. 26 Ambawor taa ma akide anyɩn mbaɖee ba yiɖa ma, anyɩn gɩcuca nɩ tuutuuma kǝ ba wǝɖa gʋnɩƒaŋa kʋ yɔʋ na, kǝ ba saŋkɔɔ awǝɖa ɩkashɩ na ʋɖɛen ka wu ʋwor n'ʋyɔʋ ɖǝn na. 27 Ama, Gaja gatɔɔ ɖulinya kaŋyashɛɛ atǝrǝtǝrǝ na ba yɔ ka. Na Gaja gatɔɔ nɖee kɩwǝɖa ɩkashɩ na ma, atǝrǝtǝrǝ na nɖee ɩwǝɖa ɩkashɩ ma. 28 Na Gaja gatɔɔ nɖee kɩ wǝɖa aŋƒaanɩ ɖulinya nɩ na, na nɖee ba na jɩba nama ma, aɖur na nɖe ɩwǝɖa aŋƒaanɩ ma, 29 Naa ʋɖǝn a paa tɩ na kʋma agʋlɔ Gaja kaŋyɩɩ na. 30 Bʋkɔɩ Gaja galee ma, laŋ na ɩɖa na Yeesu-Kristo ɖe, a lee ka atʋyayɔʋɩ ʋɖoo na Gaja sul ma, na ata ɖeiɖei, ata cɩrɩcɩrɩ kʋɖaʋ, n'atʋ cɛʋ nɖee bacɛ atʋ ma, 31 Naa daa ba nɔn ma, waa: Nɖee a na kʋma agʋlɔ ma, a naa kʋma agʋlɔ na nɖiyar aŋyɩɖa.
1 Ɩta saa n'amʋ, ŋkǝlǝ nce anyɩŋgaɖu ma, kɩ lee n'ʋyɔʋ kagɩlǝkrǝ gɩɖǝnjɩ nlǝ nalaa na Gja kasǝriya ashee anyɩn na. 2 Aɖʋwaa: kǝ ma yɛɛ ma yɔ akɔɖǝn akɔɔ awu Yeesu-Kristo na, Yeesu-Kristo nɖee ba kal gʋyɔ kaŋkʋra laŋ ma. 3 Ŋkǝlǝ nɖa anyɩnŋgaɖu ma, na gʋlɔcika kʋ nɖa, asampǝna, gʋlɔ gʋɖe gʋ tɩ tar; 4 Ambʋlei n'amawaasu kaɖa ashee, gʋƒaŋa kabʋlei ɩ ba na ƒɔɔshɩ na bɛrɛ ma na, am, ɩlaa aƒaŋa ŋŋuro nsoŋsono k'ɩkashɩ, 5 Naa anyɩnvcine ɩwǝɖa ma, ʋpaa tɩ yiu bɛrɛ ba gʋƒaŋa k'ʋyɔʋ laŋ na, ama, ʋyiu Gaja k'ɩkashɩ laŋ. 6 Nakama, ɩlee gʋƒaŋa ɩ gɩ na lee kawaasu mbaɖee ba tǝŋǝ ma, bagɩcɩɩca, ɩlee gʋƒaŋa ŋgʋɖee kʋɖa ɖulɩnya nɖe nɩ ma na. Atɩ nyɔnna ɖulinta nɩ k'adibaja batɩ ba sheʋ: 7 Gaja kawaasu na gɩ na lee, ɩlee ntǝmbʋ mbɔnɔ nɖee nfǝrǝ ma na, Gaja ga cee k'aɖʋ njɩ ashee atʋkʋmʋ, 8 GVlee gʋƒaŋa ŋgʋɖee ɖulinya nɩ kanɖiyar ɖɛn ka yɔ kʋ na ma na, aɖʋwaa maa ba yɔ gʋƒaŋa gʋɖe maa kǝ ba kal nɖiyar nɖee ajie ʋkʋmʋ ma na. 9 Ama, ɖaa ba nɔn ma, waa: Bʋkɔɩ arɛ agɩnyine kɩɩ ŋǝ na ma, n'arɛ agʋtɔ kʋʋŋǝ na ma, na kaa caa pɩ arɛ agɩƒolu nɩ ma, ɩlee ayɔkɔɩ Gaja gacee akpeɖe ashee mbaɖee basɔlɔ nɩ ma na. 10 Gaja ga pala aŋŋuro ŋkaɖa ashee atʋ. Aɖʋwaa ŋŋro nɖe ntɩ ŋǝ baamʋnʋ, atɩ nyɔnna Gaja kashiiri. 11 Arɛ aɖa ma, ayɔ ʋwor rɛ alesʋra kɩ lee arɛ aŋŋuro nna pala ayɔ arɛ alesʋra? Ɖaa gaa gǝŋ ma, ʋɖǝn ka yɔ Gaja kalesʋra na, aŋŋuro n yɔ ka. 12 Ʋtakiɖe kɩlee ɖulinya aŋŋuro njɩ gɩcam na, ama, aŋŋuro nɖee nɖoo na Gaja sul ma, naa gɩ yɔ ayɔkɔ nɖee Gaja gashɛɛ atʋ n'agʋjɔɔ ma. 13 Kabʋlei bʋ gɩ na lǝ, kɩlee na bɛrɛ babʋlɩlǝka kʋyɔʋ na, ama, Gaja kaŋŋuro kʋceru, na lǝ na ŋŋuro kagɩlǝkrǝ nashee nɖee ɩlee ŋŋuro kɩja ma. 14 Ama, arɛ nɖee kawǝɖa Gaja kaŋŋuro na ma, kaa sǝra atɩ ayɔkɔ ɖe kaashɩ na, aɖʋwaa: Ɩlee nyashɛshɛ ashee nɩ, kaasǝra ayɔɩ na, adʋwaa: ŋŋuro njɩ ba na yɔ na ɩ. 15 Arɛ ɩ Gaja kaŋŋuro nda na ma ma, ayɔɩ apaɖa paɖa n'ʋɖǝn kaacǝm na nɩ ɩkǝma na. 16 Aɖʋwaa: Aŋa yɔ ka Gaja kagʋƒaŋa aŋa naa sǝra acere nɩ? Amaa atʋ gɩshee wǝɖa Krist 'agʋƒaŋa.
1 Ambawor, ɩta saa n'amʋ, kǝ ma na yɛɛ ma, lǝ n'anyɩn ɖaa Gaja kaŋŋuro nɩ k'ǝbɛrɛ ma na, ama, ɖaa gʋrɩlɔ nɩ, ɖaa bapi kokolo ɩ baŋʋm gɩƒɔlɩ Kristo nɩ ma. 2 Bʋnye bʋ nna shee anyɩn, kɩlee ʋjɩʋ ʋsono na, aɖʋwaa: kɩɩ sǝra ajɩ ʋjɩʋ na, kɩɩ c'asǝra na, aɖʋwaa: ɩ naa ɖa na lee gʋrɩlɔ kalesʋra. 3 Gʋcele gʋɖa anyɩŋgɩcɩɩca, ɩtɩ bɔ bɔ n'anyɩmbawor, galaŋ kɩ naa ɖa gʋrɩlɔ nɩ, na sara ɖaa bɛrɛ ma aa? 4 Saa nɖee ʋɖǝn alǝ waa: Amʋ nɖaɖa qshee Pɔɔl n'asaaka, waa: Apolosɩ kɩ lee bɛrɛ banɖawa nɩ na gǝŋ aa? 5 Gǝŋ ma, aŋa na Apolosɩ, aŋa na Pɔɔl? Batǝŋleeja pɩ ba lee, ba pala ka n'ɩshee ɩja, daa nɖiyar ashee pɩ ba ntǝma ba lee ma. 6 Amʋ, ntǝʋ, n'Apolosɩ aŋono bʋto, na Gaja galee ɩta. 7 Kɩlee nɖee atǝʋ, kokoo nɖee aŋono ma, alee ka akɔdǝn na, ama Gaja ɩ gapala ɩta ma, alee akɔɖǝn. 8 Nɖee atǝʋ, na nɖee aŋono bʋto ma, ba lee ɖeiɖei, naa baa ŋa acam antǝma alee ma, kagʋjɔɔ. 9 Aɖʋwaa: Atɩnna Gaja gɩman ka na lee ntǝma. Anyɩn pɩ gǝŋ Gaja kaawara, anyɩn pɩ gǝŋ Gaja kaaƒala ɩ acǝ ma. 10 Ɖaa Gaja kagʋjɔɩ ba shee amʋ ma, ɖaa ayɔka ayiu ʋkukei ma, n'arɛƒɔlɩ apɩ atɩ cǝ ʋkukei ɖelaŋ. Ama, baa ŋa alee laakaari, ʋcɩʋ gʋsʋraɩ a na cǝ ʋkukei ɖe laŋ ma. 11 Aɖʋwaa: ʋɖǝn kaa sǝra ayiu ʋkukei ʋƒɔlɩ daban na nɖee Kristo agɩlopi ayiu ma na. 12 Yaabaɩ yaa, ʋɖǝn ata cǝ ʋkukei ɖe laŋ na wura, kokoo, ɩtanɩ, kokoo atala ɩpiɖe piɖe ka, kokoo ayo, kokoo anyɔ nɖee ba na sɔsɔ naɖʋ ɩsuko ma, kokoo iwa nɩ baa ŋa atǝma, ntɩ ntɩ ɖoo ba ŋǝ njɩ; 13 Aɖʋwaa: Ʋshile ɖǝn ʋtʋpala ba yɔ ntǝma gʋsʋra ɩ ʋlee ma, ʋtonu ʋmʋƒaŋa ntǝma nɖe, batɩ antǝma ɖaa nɖa ma. 14 Ɩta jɩ waa: ʋɖǝn a ntǝma a cǝ ʋkukei ɖe laŋ makʋ shɩ ʋtonu na, ataa cam gʋjɔ. 15 Ama, n'ʋɖǝn a ntǝma nshɩ ʋtonu, kaa kɔɔ aŋǝ gʋjɔ na, ama, ataa ŋǝ nɖinsono aƒʋra, ama ɩtuɖa ɖaa arɛ a na ta asǝla ʋtonu n'ʋtonu ʋwur nɩ ma na. 16 Kɩ yɔ waa: Anyɩn pɩ Gaja kaaƒala, Na Gaja ŋŋuro nda anyɩn nɩ aa? 17 Galaŋ ʋɖǝn a ta pi Gaja kaaƒala, Gaja gboo ga tɩ ga pi karɛ mɩyaʋ; Aɖʋwaa: Gaja kaaƒala gaɖe ga lee cɩrɩ cɩrɩ na, anyɩn pɩ gǝŋ gaƒala gaɖe. 18 Ʋɖǝn apàà páá páá agʋlɔ agɩlopi na: Ʋɖǝn ata naa lǝ anyɩngɩcɩɩca waa: Aɖe wǝɖa ka gʋƒaŋa awu ɖulinya nɖe nɩ, shee karɛ akpa n yashɛshɛ na ye wǝɖa gʋƒaŋa. 19 Aɖʋwaa: Ɖulinya nɖe nɩ kagʋƒaŋa gʋ lee n yashɛshɛ njɩ Gaja kaŋyɩɩ. Ba ŋɔn acǝŋǝ waa: Bagʋƒaŋa kʋ a na tɔɔ ataa na kpaca ari napɩ. 20 acǝŋǝ waa: Nɖiya, ayɔ gʋƒaŋa baja bagʋƒaŋa, waa: ƒɔɩ na gʋlee. 21 Galaŋ ʋɖǝn a paa kʋma agʋlɔ na, aɖʋwaa: baa mʋnʋ nɩ anyɩɩjie. 22 Pɔɔl naa, Apolosɩ naa, seƒaasɩ naa, ɖulinya naa, kokoo ŋŋuro njɩɩ, kokoo bʋce bʋʋ, yaa ayɔkɔ ɩ nɖa nnyǝmǝ ma naa, yaa nɖee ɩnɩɩ tɩ pɩ ma naa. 23 Ɩŋunii anyɩɩjie; Kristo ata jie anyɩn, na Gaja ga jie Kristo.
1 Ŋkǝŋ na baŋǝ n'atʋ waa:Kristo abatǝŋleeja pɩ gɩlee na mbaɖee ba na kaɖa na faŋa Gaja kantǝmaɩ nlugo ma. 2 Ngaɖee ga ɖa ma na gǝŋ waa: Ntǝma nɖe kǝbalee ka ba lee njɩ gɩshɛbɔ gɩshɛbɔ ka ɖeiɖei. 3 Ɩta saa n'amʋ, gani kaa lee amʋ gaɖǝn na saaɩ ɩ na cǝm n'amʋ ɩkǝma kokoo bɛrɛ ba saaka ba na cǝm n'amʋ ɩkǝma ma. Kǝ ma na cǝm nagʋlɔ ɩkǝma na, aɖʋwaa: Kǝ ma wǝɖa taalɩ ɖǝn na, 4 Kɩlee gani gapalaka nɖa ɖeiɖei na. Nɖee a na cǝm n'amʋ ɩkǝma ma, ʋni na gǝŋ nɖiyar. 5 Galaŋ paa ma kana cǝm ɩkǝma na, nɖiyar ata kpa aboŋo a naa kaɖa nɖee ɩfǝrǝ ŋkomo nɩ ma, ɩɖoo gbagbaraa, bʋkɔɩ bʋ ɖa ɩfolu nɩ ma, ŋkǝŋ na baaŋa acam ʋkʋmʋɩ Gaja gashee nɩ ma. 6 Ambawor, anyɩnnalaŋ na nɖʋ jɩ amʋ n'apolosɩ gɩ kʋnjɩ naa ɩnaa kiɖe n'atʋ, n'ʋɖǝn a paa tilee aɖǝ bʋkɔɩ ba ŋǝn ma na, naa gʋlɔfaŋaka gʋpaa tɩ kpa anyɩn ɩnaa faŋa anyɩnnalɔ na. 7 Aŋa na laa agʋlɔ na fǝlǝ na basaa ka? Mʋ nʋ ɩwǝɖa na kɩlee faala na bashee anyɩn na? Ba ta shee anyɩn faala, mʋ laŋ na ɩ na kʋma anyɩna lɔ ɖaa kɩ lee faala na ba shee anyin na ma? 8 Ɩwǝɖa baa mʋ nʋ aboŋo, ɩpra arisikibaja atʋ ku wǝɖa akɔɖǝ na, ɩsǝba na jɩ ko gɩyarɩ boŋo. Nsɔlɔ waa: ɩjɩ gɩyarɩ gɩ ɖe naa n'anyɩn gɩ man ajɩ! 9 Ŋŋǝ waa: Gaja ga tɔɔ atʋɩ gɩ lee Yeesu a ba tǝmka ma, aɖʋ ŋkkǝm gɩ pra ŋkǝm kǝ baja, ba kǝ atʋ gɩ cii, aɖʋwaa: Gɩ pra sake ashee ɖulinya, ɩmalaɩka na bɛrɛ ba tɩjɛlɛ. 10 Atʋ gɩ pra baŋantǝra Kristo laŋ,ama, anyɩn gʋfaŋa baja Kristo laŋ; Ata lɔ ɩci, ama anyɩnɩja ɩkaŋkǝr.Baa ŋa atɩ nyene anyɩn, ama ba yɛɛ atʋ afar. 11 Halɩ na alʋwaatʋ nɖe, gɩ tɩ ciakɔmɔ, ʋtunyem ʋtɩ kǝ, kɩɩ wǝɖa ayɔkɔkaraka na, batɩ naashɛ atʋ, kǝrǝ atʋ kuwǝɖa bʋɖuɖaka na; 12 Gɩ tɩ leentǝma n'atanyɛ ɩkpa atʋ; Ba tɩ lǝm atʋ ama, gɩ tɩ ɖʋ pɩ alǝbarka; Batɩ naashɛɛ atʋ, gɩ tǝlǝ. 13 Ba tɩ jɩ atʋ gɩwʋlʋ, atʋ gɩ tɩ lǝ na pɩ na bʋcǝma; gɩ pra ɖaa aŋɔɩ ba na shɛr na bǝɖa ma, ɖulɩnya nɩ, ba kɔɔ n'atʋ abǝɖa halɩ na nnyimǝ. 14 Kǝ ma ŋɔn alesʋra ɖe na yɛɛ ma kara anyɩn gɩcifala na, ama, ntɩ yɛɛ ɩyɔ ɖaa ambapi basɔlɔ ka ma. 15 Aɖʋwaa: Baa maa ɩwǝɖa bacereka ɩmiili tǝb Kristo nɩ, kɩ wǝɖa baya tuutuuma na, aɖʋwaa: Amʋ nŋʋm ka anyɩn Kristo nɩ na laabaarʋ asoŋsono. 16 Ntɩ ɖʋ anyɩn ɩkashɩ, waa:Ɩnaa tɔɔtɔɔ amʋ. 17 Galaŋ na n'tǝm ampi asɔlɔka Tɩmotee, aɖa ɖeiɖei ndiyar nɩ ma, ashee anyɩn; Ataa lige anyɩn amɩnyɩŋca Kristo nɩ, ɖaa nna cere baa ŋka na ɩcɔɔcɩ baŋunii nɩ ma. 18 Bɛrɛ baɖǝn ba tɩ faŋa ba lɔ ɖaa kǝ ma kɔɔ apɩ anyɩn gaɖu ayɔna ma. 19 Ama, ɩta lee cei ntɩ ma pɩ anyɩngaɖu, nɖiyar ata tǝlǝ, naa ma yɔ mbaɖee banafaŋa balɔ ma, ba bʋlei n'ɩkashɩ ɩ bawǝɖa ma 20 Aɖʋwaa: Gaja kaayarɩtǝna kaa lee bʋlei kanɖɛn ɖǝn na ama n'ɩkashɩ. 21 Mʋ nʋ na yɛɛ ma pɩ na ma?Ma pɩ n'ʋpɛ yaa mapɩ n'ʋsɔlʋ n'ʋrɩsana?
1 Gɩ rǝŋǝ waa: Gɩsǝna kagʋlesʋra gʋɖǝn gʋɖa anyɩŋ gɩcuca, gʋlesʋra gʋɖe kʋʋcaa aɖa mbaɖee kǝ ba yɔ Gaja na ma, bagɩcuca na; Halɩ ʋɖǝn atɔɔ ayarkar gɩka. 2 Na gʋlɔfaŋaka gʋrŋǝ n'anyɩn anyɩnʋcine kʋ caa pɩɛ na galei gaɖe na, naa nɖee alee gʋce gʋɖe ma, ɩlaa nɩ anyɩŋgɩcuca na! 3 Baa maa kǝ ma ɖa anyɩnasul aŋgɩlopi na nɖa anyɩnasul ŋŋuro nɩ, ncǝm ɩnɩ k'ɩjɩkǝma boŋo ɖaa nɖa anyɩnnasulma, nɖee alee gʋlesʋra gʋɖe ma 4 Na nɖiyar Yeesu aŋyɩɖa n'anyɩn n'amʋ, gɩ man nɖiyar Yeesu ɩkashɩ, 5 Ɩsǝm gɩ tɔɔ arɛ ɖe ashee sheetaanɩ aɖur agʋlɔ naa aŋŋuro nfʋra nɖiyar Yeesu ʋshile. 6 Ɩna anyɩnalɔ nɩ fɔɩ. Kɩ yɔ waa:Lefincei shishɩnɩʋ a na pala ŋmana nfugo ata aa? 7 Laa ma lefiir aŋono ɖe anyɩŋgɩcuca, naa ɩlee ŋmana nfɔlɩ, lefiir ka anyɩn ni na, aɖʋwaa: Kristo alee ka ata paakɩ nɖee bafʋma. 8 Jɩma jɩŋgaarɩ nɖee kǝ ba ɖʋ lefiir aŋono na ma, ɩpaa lee gɩ yɔɩ n'ʋnyana ka ja na,ama, n'ɩboɖoboɖoɩ kɩ ba ɖʋ lefiir na, aɖa gɩshɛbɔ n'ɩja ma. 9 Ŋŋɔn gʋbɔ ashee anyɩn alǝ waa: ɩpaa tɩ man na gɩsǝna kǝbalesʋra lee ja na. 10 Kɩ lee ɩbǝɖa pɩ'kpataa na, ama, lee ma laa kaarɩ na ɖulinya nɖe kǝbɛrɛɩ ba na lee gɩsǝna, kokoo nɖee agoro ɩtaŋyɛɛ ka, na nyɩm, na pɛŋɛ akʋna:Galaŋ ɖoo ma ɖulinya ɖe agɩcuca. 11 Ŋnyimǝ, bʋkɔɩ nŋɔn ashee anyɩn ma na gǝŋ waa: ɩpaa tɩ man na, nɖee ɩna yɩɖa waa: Anyɩnʋwar naa a na lee gɩsǝna, kokoo agoro ɩtaŋyɛɛ ka yɔgʋ, kokoo atɩ pɛŋɛ akʋna, kokoo atɩ pɩ na gaboro bɛrɛ bagɩcuca, kokoo akaŋshija, kokoo apɩtɩrɩ na, paa ma man n'karɛ ajɩ ʋjʋ na. 12 Gapaŋajɩ nwǝɖa na yɛɛ ma cɩm na baɖɔŋkaja? kɩ lee bafalja pɩ ɩnɩɩ cim na maa? 13 Mbaɖee balee balee baɖɔŋkaja ma, Gaja ŋgacim na pɩ.Loa ma mbɔnɔyar anyɩŋgɩcuca.
1 Ɩta jɩ waa: Ʋɖǝn n'ʋwor bawǝɖa galei mbaɖee kǝ ba yɔ Gaja na ma, basul na ɩce atɩ cim ɩkǝma, yaa mbaɖee bayɔ Gaja ma, basul na ɩce. 2 Kɩ yɔ waa: Cɩrɩ Cɩrɩ kǝbɛrɛ mba cim na ɖulɩnya ɩkǝma aa? ɩta jɩ waa gasono anyɩn ɩnɩɩ cim na ɖulinya ɩkǝma, gǝŋ ma, kusǝra apɛmpɛŋɛ anyɩmbawar aa? 3 Kɩ yɔ waa: Atʋgɩ nɩ gɩ cim na ɩmalaɩka baɖǝn ɩkǝma aa? Kɩ yɔ waa: kukɔɔ aɖa gɩ cim na aye nɖe ɩjɩ kǝma aa? 4 Ŋkǝlǝ ɩna yɛɛ ɩcim ɩkǝma apɛmpɛŋɛ anyɩmbawor ma, mʋ laŋ n'ɩ na ce mbaɖee kǝ ba wǝɖa aŋfaanɩ cɔɔcɩ nɩ na ma sul? 5 Ŋgaɖee nna lǝ waa ma, galee anyɩŋgɩcifala.Gǝŋ ma, ʋɖǝn ka ɖa anyɩŋgɩcɩɩ ca nɩ awǝɖa gʋfaŋa ataa sǝra apɛmpɛŋɛ anyɩmbawor aa? 6 Ʋɖǝn awǝɖa galei n'ʋwor ma, mbaɖee kǝ ba yɔ Gaja na ma basul n'ɩ na ce! 7 Ɩlee galibɔnɔ aboŋo saaɩ ɩwǝɖa n'anyɩmbawor ɩkǝma ma. Mʋ lee ka na kɩ na yɛɛ ɩjɩ anyunbawor bɩshɛɩ na, mʋlaŋ na ʋɖǝn ka na yɛɛ bamuulee nɩ na? 8 Ama, anyɩn ɩ na lee bʋkɔɩ kǝ bʋ tǝŋǝ na ma, na muulee anyɩn bawor basaaka! 9 Kɩyɔɔ waa: Mbaɖee kǝba ɖa ɖeiɖei na ma, kǝ ba kpa Gaja kaayarɩtǝna nɩ na aa? Paa ma paapaa anyɩnalɔ na: Mbaɖee ba na lee fɔɩfɔɩ, nalee gɩsǝna, nakpa akʋ na ma, na mbaɖee ba na yɛɛ bawor ba baka ma, 10 Mbaɖee balesʋra kɩ cǝm na ma, bapɩtɩrɩ gboo, mbaɖee ba goro ɩtaŋyɛka yɔ gʋʋ ma, na ba kanshija, ba bʋliyɛɛ ka baja, na mbaɖee bana paa paa basaaka na prǝ ayɔkɔ ma, kǝ ba kpa kpa Gaja kaayarɩ tǝna nɩ na. 11 Bʋkɔɩ ɩbʋŋa na lee ma na gǝŋ, ama, nnyǝmǝ ba cɩ anyɩn, pɛmpɛŋɛ anyɩn, aɖʋ n'ɩnyɩn ɖeiɖei na nɖiyar Yeesu-Kristo aŋyɩɖa, na Gaja kaŋŋuro. 12 Bashee amʋ gano malee ɩŋunii, ama,ɩŋunii kɩ wǝɖa afaanɩ na, ba shee amʋ ganɔ ma lee ɩŋunii, ama kǝ ma tɔɔ aŋgʋlɔ akara baa ŋkana. 13 Ɩjɩʋ ʋɖaɖa ashee ncǝna, na ncǝna nɖa ashee ʋjɩʋ.Ama, Gaja gatɩ gaɖur ɩ gɩɖǝn ɖǝn.Ama, gʋlɔ kʋuɖa ashee fɔɩfɔɩ ka lesʋra na.Gʋlɔ gʋɖaɖa ashee nɖiyar na nɖiyar aɖa ashee gʋlɔ. 14 Na Gaja ŋgaɖee ga ŋǝnǝ nɖiyar Yeesu ma, ataa ŋǝnǝ atʋ gboo n'ɩkashɩ. 15 Kɩ yɔ waa anyɩŋgʋlɔ gʋlee Kristo a gʋlɔ kʋ aa? ɩkɔɔasim waa ma tɔɔ Kristo agʋlɔ gʋɖe, na lee fɔɩfɔɩ ɖaa bayee yee ka ma aa? 16 Aaɩ gani galaŋ gaɖu, kɩ yɔ waa nɖee atɔɔ agʋlɔ aɖʋ na ayee yee ka ma aɖe nna nɩ ba pra gʋlɔ gʋɖɔŋkɔnɔ na gǝŋ aa? Aɖʋwaa: Balǝ waa:Banyɩʋ baɖe bapra gʋlɔ gʋɖɔŋkɔnɔ. 17 Ama, nɖee atɔɔ agʋlɔ a cra na nɖɩyar ma, aɖe nna nɩ bawǝɖa ŋŋuro nɖɔŋkɔnɔ. 18 Galaŋ laa ma, anyɩna lɔ fɔɩfɔɩ kalesʋra nɩ.Mbɔnɔ nsaakaɩ arɛ a na lee ma, kɩ nna kpa agʋlɔ nɩ na, ama, nɖee atɔɔ agʋlɔ nalee gʋyeeyee na fɔɩfɔɩ ka lesʋra ma, agʋlɔ kʋ a na lee mbɔnɔ. 19 Kɩ yɔ waa anyɩŋgʋlɔ gʋlɔ Gaja kaafaala jɩ ŋŋuro nsoŋsono nɖa anyɩn nɩ Gaja gashee ka anyɩn, galaŋ kɩ kɔɔ ajie anyɩnalɔ na aa? 20 Aɖʋwaa: bashɩ anyɩn pɩ gʋyakaŋkǝra. Gala kʋma ma Gaja anyɩnnalɔɩ Gaja ga jie nɩ na nyɩnnaŋŋuro.
1 Ɩta saa na ayɔkɔɩ ɩŋɔn ashee amʋ maʋ waa ɩcǝm waa arǝ apaa tɔɔ ʋsǝmprǝ na. 2 Ama aa fɔɩfɔɩ ɩpaa ɖa ma laŋ baa ŋa atɔɔ ʋsǝmprǝ naa ʋsǝmprǝ baa a paŋa na awǝɖa ʋʋkur. 3 Naa ʋsoro alee bʋkɔɩ bʋsǝm ma ashee akana naa ʋsǝmprǝ alee bʋkɔɩ bʋsǝm ma ashe ʋʋkur. 4 Ʋsǝmprǝ ka wǝɖa ɩko agʋlɔ laŋ na ama ʋkur a wǝɖa ɩko gǝŋ ci gboo ʋsoro ka wǝɖa iko agʋlɔ laŋ na ama ʋsǝmprǝ awǝɖa ka ɩko. 5 Paa mqa bǝla n'anyimbawor na, na ki lee saar iɖʋʋ ganɔ arǝŋǝ n'anyunbawor ashee alʋwaatʋ ɖǝn nɩ ma na na ɩɖa ʋnyiŋu nɩ gani kaŋkǝm ɩkɔɔɔ aɖa ashee anyimbawor na saa nɖee ki sǝra ɩri anynalɔ na ma sheetanni apaa tɩ tʋŋa anyɩn . 6 Nna lǝ gani ji nakal n'anyɩn gʋfaŋa, ki lee gʋpɔ kɔ gʋɖǝn kʋ nna shee anyɩn na . 7 Nsɔlɔ waa Basoro baŋunii ɖa ɖaa amʋ ma ama baa ŋa agʋja gaja gashee nɩ ma gʋfǝlǝ fǝlǝ ʋɖǝn agʋja waa na gʋɖa asaaka agʋja gʋfǝlǝ. 8 Mbaɖee kǝ ba ka na atɔɔ ba sǝmprǝ kokoo kǝ ba ka na ko basoro na ma na bakoŋka nti lǝ pɩ waa ɩcǝm ba ɖa gǝŋ ɖaa amʋ ma. 9 Ama ɩta ji waa kǝ ba sǝra ari balɔ atoŋo ba paatɩ lee fɔɩfɔɩ ɩ na ba nyantǝrako kokoo ba tɔɔ basǝmprǝ ɩcǝm naa balɔ ɩpaa tɩ caarɛpɩ na.ɩ 10 Mbaɖee ba ko ba soro ma ntɩ lǝ pɩ ama nɖiyar alǝ ka waa ʋsǝmprǝ ɖǝn appa tɩ bǝla ʋkur na. 11 Karɛ ata bǝla ʋʋkur asǝ gǝŋ apaa kɔɔ ako ʋsoro afɔli na, kakoo akɔɔkɔɔ ʋkur sul bapɛmpɛŋɛ arǝŋǝ nabawor n'ʋsoro gboo apaa tɩ bǝla akar na. 12 Mbʋɖee bʋʋ saa ma, kɩ lee nɖiyar a na lǝ na, amʋ nna lǝ ɩtaji waa Atʋwor ɖǝn akar kashee ɩja na na asɔlɔwaa Aɖe nna nɩ batɩ ba sǝ na bawar geŋ ma apaatɩ bǝla nɩ ɩ na. 13 Ɩta saŋkɔɔ aji waa : ʋsǝmprǝ ɖǝn ʋkur kashee ya na na kʋsǝmprǝ ɖe asɔlɔ waa Ataaa sǝ na nɩ a paa bǝla ʋʋkur ɖa na. 14 Aɖʋwa ʋsoroɩ kashee ɩ ja n ma ba pɛmpɛŋɛ nɩ akar laŋ nʋsǝmprǝ nɖee kashee ija na ma ba pɛmpɛŋɛ nɩ ʋkur ɩ ashee ija malaŋ. Ama anyimbapi ba tɩ baɖa a ji wa nnyǝmǝ ba cum. 15 Ɩɩta ji waa nɖee kashee ija na ma ʋsoro yaa ʋsǝmprǝ apaɖa na saaka kasaa ɖe kilee tɩla shɩ na gaja gayɩɖa baa ŋa na waa aɖa fɛɛ. 16 Aɖʋwaa. Akɩ ʋsǝmprǝ ʋtaa sǝra afʋra a ka kul aa? yaa akɩ ʋsoro ʋtaasǝra afʋra aka ka aa? 17 Gani laŋ baaŋa asara gasanaɩ nɖi yar ashee nɩ waa asara ma ɖaa ʋyiɖʋ nɖee gaja ga yi ɖa nɩ ma gaŋ ci nna ɩcɔɔ cɩ baŋnunii nɩ waa: Ba sara . Ba ta yiɖa ʋɖǝn waa: 18 Alee baŋ karɛ alee baŋ yar karɛ a baŋ nɩ bata saŋkɔɔ ayiɖa nɖeɩ ka lee baŋ na ma karɛ apaa lee baŋǝ na ada gǝŋ . 19 Baŋ kʋleu kʋkee gaɖǝn na ka lee baŋ na kɩ saŋk ɔɔ alee gaɖǝn na ama gaja ka gʋpɔ kʋnyenʋ ʋlee ka kpataku. 20 Galaŋ baa ŋa aɖa nɖawa ɩ acee ɖa naa gaja ga yi da nɩ ma . 21 Ʋbʋŋa ɖa gɩɖɔmpǝla nɩ na gaja gayiɖa a kɩɩ paa piɛ ʋcine na , Ama ɩtaji waa ʋtaasǝra aɖoo gɩɖɔm pǝla gɩɖa nɩɩ mana paŋkǝl waa ʋʋtaasǝra aɖoo gɩɖɔm pǝla gɩɖe nɩɩ mana paŋkǝl kpaarɩ aɖoo gɩɖɔmpǝla nɩ . 22 Aɖʋwaa: Aɖɔmpǝla nɖee nɖiyar Yeesu a jayɩɖa ma, nɖiyar Yeesu alaa nɩ gɩɖɔmpǝla nɩ na nɖee fɛɛ ashee agʋlɔ naa bayiɖa nɩ ma apra kristo aɖɔ mpǝla. 23 Gʋyabʋmbɔnɔ kʋ basti n'anyɩn galaŋ paa ma kɔɔ apra bɛrɛ babaɖɔmpǝla na. 24 Galaŋ atʋwor baa apaŋa na aɖa ɖaa acee ɖa naa gaja gayɩɖa nɩ ma. 25 Ɩta saa na mbaɖee kǝ ba ka ko basoro nza ma, nɖiyar kashee amʋ ganɔ gaɖǝn laŋ na ama ɖaa amʋ nna ŋǝ ma ɖaa ncam nɖiyar ashee amʋ agʋjɔɔ ma ɖa ɖeidei ma. 26 Ŋgaɖee nna ŋǝ waa: ɩcɩm aɖʋ nawya ba tʋ ma laŋ arɛ ayantǝra aɖa ɖaa acee ɖa ma. 27 Ŋgaɖee nna ŋǝ waa cɩm ma aɖʋ nawyaɩ ba tʋ ma laŋ arɛ anyantǝra aɖa ɖaa acee ɖa ma. Ʋcee atɔɔ ʋsǝmprǝ naa, akɩnna nɩ ɩpaa paɖa na ka ka na atɔɔ ʋsǝmprǝ naa paa yɛɛ ʋsǝmprǝ na. 28 Lta ji waa ʋtɔɔ ʋsǝmprǝ ka lee mbɔnɔ na ʋsǝmprǝ atako ʋsoro ka lee mbɔnɔ na; Ama batɩ ba ji ɩshɛɩɩ paa baɖulinya nɩ galaŋ na nna yɛɛ ɩɖoo ncǝn . 29 Ambawor ŋgaɖee nna lǝ na gǝŋ ŋ waa Alʋʋwaatʋ ka kɔɔ alama na tɔɔ na nnyǝmǝ mbaɖee ba tɔɔ basǝmprǝ ma ba tɩ ba ɖa ɖaa kǝ ba tɔɔ basǝmprǝ ayɔ na ma. 30 Nambaɖee ba na tu ma ɖaa kǝ ba na yu na ma mbaɖee ba na jaŋ ɖaa kǝ ba na jaŋ na ma mbaɖee ba na shi ɖaa kǝ na shi na ma. 31 Mbaɖee ba na lo ɖulinya ɖaa kǝ ba na lo ni na ma aɖʋwaa ɖulinya nɖe gɩ na ŋǝ waa ma ataa shɛʋ. 32 Nlɩ yɛɛ ɩyɔ waaa anyɩnɩ kɩ tɔɔ basǝmprǝ na na ɩpaa ɖa ʋʋʋbelershi nɩ nɖee ka tɔɔ ʋsǝmprǝ na ma, nɖiyar antǝma nji a nabele nshi na ma , na yɛɛ a nɖiyar ʋciŋsɔlɔ ka. 33 Nɖee atɔɔ ʋsǝmprǝ ma ɖulinya kalesʋva nɩ a na belenshi na ma, na yɛɛ a naa rǝŋǝ nakar. 34 Gaŋci ɩɖa afǝlǝfǝlǝ ʋsǝmprǝ nɖee ako ʋsoro na nɖee ka ko ʋsoro na ma nɖee ka ko na ma nɖiyar antama nji a nade le vshi na ma naa aŋŋuno nɩ na agʋlɔ nɩ ɩɖa cɩrɩ cɩrɩ nɖee ako ʋsoro ma, ɖulinya kalesʋra nɩ anabe denshi na ma na ma na yɛɛ a rǝŋǝ n'ʋkur. 35 Nna lǝ ŋgaɖe ji naa ɩkaŋa n'anyin ki lee nna taa anyɩn pɩ ɩlɔ na naa ɩyɔ bʋkɔɩ bʋ cɩm atǝŋǝ naa ɩtɔɔ anyɩna lɔ acra na nɖiyar ɩpaa tɩ lee shika na. 36 Ʋɖǝn ata ŋǝ waa Akɔbɩ akpǝr na fǝl ni ɖa gicifa la ataasǝra alee ɖaa ʋcine ʋsɔlɔ ma, ataa sǝma atɔɔ nɩ gɩka kasaa ɖe ka lee mbɔnɔ nɖǝn na. 37 Ama ʋɖǝn ata tɔɔ niya ʋcine ne ayiɖe na ma waa ataa ri agʋlɔ ɖaa ʋcine ʋsɔlɔ ma na yɛɛ waa akɔɔbi aɖa kǝ ma yɔ gɩsor nɩ na karɛ ɖe alee gɩshɛbɔ. 38 Gaŋ ci gboo nɖee atɔɔ akɔbɩ gɩka ma, a lee gƙsh ɛbɔ na nɖee ka tɔɔ akɔbɩ na ma akɔɔ lee gshɛbɔ awu. 39 Ʋsǝmprǝ ataa ɖa ʋkur gaɖʋ alɩŋ ŋkǝlǝ ʋkun aɖa ŋŋuro nɩ ma Ama ʋkur ata cii ʋnyɩŋca ʋɖa faa waa ako arɛfɔlɩ nɖee vcine ʋsɔlɔ ma ama ɩ lee na nɖiyar aŋyiɖa nɩ . 40 Ɩtu cim ashee nɩ ɩtaji waa ataasǝra aɖa gǝŋ ɖaa amʋ nna ŋǝ ma na gǝŋ nshee ɩja waa gaja ka ŋŋuro nɖa ama sul .
1 Ɩta saa na ataŋkɔ ɩ ba laa sara ashee akʋna ma kʋjiʋ gɩyɔ waa gɩcɔɔ atǝŋǝ awǝɖa ʋyɔɔ gɩ yɔ waa gɩcɔɔ atǝŋǝ awǝɖa ʋyɔɔ gɩ yɔ bʋkɔɩ ŋkǝŋ ma ama ʋsɔlʋ ʋna pɛmpɛŋɛ. 2 Ʋɖǝn ata shee agʋlɔ ɩja waa Aɖe yɔ ka karɛ kaka na yɔ akɔ ɖǝn na. 3 Ʋɖǝn ata yɔ gaja gaja ga yɔ karɛ gboo. 4 Ɩta na ataŋkɔɩ akʋna saraa ma gɩyɔ ɔ waa ŋkʋnza nlee fɔɩ na ɖulinya nɩ na gaja gaɖɔ ŋkɔnɔ gaɖa ka. 5 Aɖʋwaa baa maa ayɔkɔ ɩɖǝn iɖa ba na yiɖaɩ waa bʋja ma ɩɖa alaŋ yaa atǝn ɖaa, bʋja tuutuuma bʋ ɖa na kaɖi baja ma. 6 Ɩta saa natʋ gaja gaɖɔŋkɔnɔ ji gɩwǝɖa ʋni na ata ya alee ka baamʋnʋ asul na giɖoo na ma na nɖiyar Yeesu kristo alaŋ na baamʋnʋ ɩɖa natʋ gboo gɩɖa ŋŋuno nɩ. 7 Sɔja apaŋa na lee nsɔjatǝwa na sǝla na sǝla agʋlɔ? Aŋa na tǝʋ ayo appa ji kɩ pi na? yaa aŋa na paŋa gʋbɔrɩfɔ na kaa nyem bʋnanye na? 8 Alesʋra ɖe kaaleinnalǝ waa bɛrɛ bʋlǝʋ na nna lǝ aa? dʋpɔ kʋʋ na lǝ ɩ gboo aa? 9 Aɖʋwaa Ba ŋɔn mʋsa agʋpɔ ɔ nɩ waa gbɛ ɖɔ akʋr ana aganɔ ʋlɔ ŋkǝlǝ ana lee ntǝma ma na. gaja gboo gɩ tɩ cɩ ɩbobo nashee ɩna . 10 Kɩ lee atʋmpɩ ana ǝ na ma aa? lɩŋ atʋʋmpi ana lǝ na ma ata laŋ na baŋɔn waa Nɖee ana fʋm ma afʋm na tamaa na nɖee ana kǝ ayɔkɔ gakulaŋa laŋ ma awǝɖa tamaa gboo bashee nɩ ɩja 11 Galaŋ akiija nɖee ʋshee ma ʋtu pala nɖee ka wǝɖa ikashi na na kristo aci ashee nɩ ma afǝ ɖa . 12 Gaŋ ma ʋlee mbɔnɔ ŋji gǝŋ navʋwor nɖee ɩja ashee naa kɩ ka na kaŋker na ma ʋlee mbɔnɔ nji gǝŋ na kristo . 13 Galaŋ ita ji waa ʋjiʋ ɖǝn laŋ na amʋwor ana yɛɛ afǝɖa gǝŋ ma kǝ ma kɔɔ aji ʋjʋ ɖe na naa amʋwor apaa fǝɖa na.
1 Kǝ maɖa ashee aŋgʋʋlɔ aa? kǝ ma lee Yeesu akǝŋ ja aa? kǝ ma ŋǝ atinɖyar Yeesu aa? Anyin gɩlopi ki lee amʋ ntǝma nɖiyar Yeesu aa? 2 Ɩtaji waa Basaaka kǝ ba yɔ amʋ waa Yeesu atɩm ka namʋ na amʋʋ nlee atɩm ka anyina sul Aɖʋʋ waa Anyɩn pɩ amʋ ntǝma kʋshɛmʋ nɖiyar Yeesu nɩ. 3 Ŋgaɖee nna bǝla ashee aŋgʋlɔ na mbaɖee bav na ciu nawʋ ʋ ma va gǝŋ . 4 Kɩ wǝɖa ɩko gɩ jɩ anyem aa? 5 Kɩɩ wǝɖa ɩko gɩ tɔɔ atʋʋwor sǝmprǝ ɖǝn apra ata ka ɖaa Yeesu abakǝŋja bassaka na nɖiyar Yeesu bapar sefaasɩ bi? 6 Yaa amʋ nna baranabaasɩ ku wǝɖa ɩko gɩ lee ntǝma aa? 7 Sɔja apaŋa na lee nsɔjatǝ̈ṅa nasǝla agʋlɔ? Aŋa na tǝʋ ayo apaa jɩ kɩ pi na? yaa aŋa na paŋa gʋbɔrɩfɔ na kaa nyem bʋʋnanye na? 8 Alesʋʋra ɖe kaalei nnalǝ waa bɛrɛ bʋlǝʋ na nna lǝ aa? gʋpɔ kʋr na lǝ ɩ ɩ gboo aa ? 9 Aɖʋʋwaa ba ŋɔn mʋsa agʋʋpɔ nɩ waa ka gbɛɖɔ akʋr ana aganɔ ʋlɔ ŋkǝlǝ ana lee ntǝma ma na gaja gboo gɩ tɩ cɩ ɩbobo nashee ɩna. 10 Ki lee atʋʋmpɩ ana lǝ na wa aa? ɩiŋ atʋmpi a na lǝ na ma ata laŋ na baŋɔn waa nɖee ana fʋm ma a fʋm natamaa na nɖee ana kǝ ayɔkɔ gakulaŋ laŋ ma awǝɖa tamaa gboo bashee nɩ ɩja. 11 Gɩta ɖu ayɔkɔ ɩsoŋsono ŋŋuro ki ja anyiŋgɩc ɩɩ ca ɩkɔɔ asɔm ashee atʋ ʋ gɩ piɖe nɖee ɩnabon were ma. 12 Ɩta ji waa Baɖǝn batɩ ji kalǝbarka anyɩnasul maa ki lee atʋ gɩ nɩ gɩ ji aa? Ama kɩɩ cam nʋɖǝn na gɩ lee ntǝma nji najɩ naa gɩpaatɩ lee nawya ɖǝn ashee Yeesu kristo alaabaarʋ asoŋsono na. 13 Kɩ yɔ waa mbaɖee ba nla lee ntǝma ʋnyiŋukaafala ba na lee ntǝna sara kanto mo laŋ ma saraa kantom o laŋ na ba na ji bʋ jʋ aa? 14 Gaŋ ci gboo nɖiyar ashee ganɔ mbaɖee ba na lee laabaarʋ asoŋsono kantǝma ma ba ji na laabaarʋ asoŋsono. 15 Ɩta saa namʋ kɩ lee nna yɛɛ ma taba acam nʋɖǝn ashee aŋgʋlɔ ma laŋ na nŋɔn gǝŋ na Aɖʋʋwaa: ncɔɔ tɩ yɛɛ ma cii ncǝn icim awu waa ʋɖǝn apaatɩ pǝr namʋ ʋkʋmʋ ɖe na. 16 Nta na lee laabaarʋʋ asoŋsono kawaadu ki lee ma naa kʋma aŋgʋlɔ na aɖʋwaa ɩlee ɖoole na ashee amʋ na nɖincika ashee amʋ na kǝ ma lee laabaamʋ asoŋsono ɖe na. 17 Nta sɔlɔ naa lee nʋʋcine ʋsoŋsono ntɩ ma ŋǝ ka gʋjɔɔ ama ɩta ji waa tilashɩ na nna lee gǝŋ ma ba ɖʋ amʋʋ na gǝŋ ntǝma . 18 Gʋjɔɔ kʋʋ ma ŋǝ? shee ma lee laabaarʋʋ asoŋ sono kawaasu ashee faala ma paa tɩ taba basǝ la amʋ kʋɖa na ɖaa babaadrʋ asoŋsono kawaasu leeja ma na. 19 Baa maa nɖa fɛɛ ashee aŋgʋlɔ baamʋnʋ nɩ mpra baa ŋa atǝmleeja, naa ma ŋǝ kariba kʋyɔgʋ tuutuuma . 20 Ɩta saa na yuɖaa kǝbaja, mpra yuɖaa kaja naa sǝra ajɩ caacaa yuɖa kabaja gʋpɔɔ baja mpra gʋpɔyar naa ma sǝra ajɩ gʋpɔyar caacaa baa maa kǝ ma lee gʋpɔ yar na naa ma sǝra ajɩ gʋpɔyar caacaa . 21 Ɩtav saa na mbaɖee kǝ ba wǝɖa gʋpɔ na ma amʋ mpra ɖaa kǝ ma wǝɖa gaja ka gʋpɔ na ma ama kristo a gʋpɔ nɩ na amʋ nɖa naa ma sǝra a ji pɩ caacaa. 22 Ŋfar aŋgʋlɔ naa ma ɔ sǝra aji mbaɖee bafar balɔ afʋra baɖǝn. 23 Nlee ɩŋunii laabaarʋʋ asaŋsono laŋ naa ma ŋǝ amalǝ barka. 24 Kɩyɔ waa ba cukaɩ ba na cu tɛɛrɛɛ laŋ ma arɛɖɔŋk ɔnɔ ana ji caa caa aa? cu ma ɖaa gǝŋ ma aji caacaa. 25 Mbaɖee ba na cu kabʋrɛ bʋɖe ma batɩ sǝl balɔ ales ʋras ɖǝn naa ba ji caa caa ŋyarifu nɖee nna bu ma Ama atʋgɩtɩ sǝl atalɔ naa gɩ ji caacaa ŋyarl funɖee kɩ nna bu na ma. 26 Amʋ ʋ nna cu ma kǝ ma na cu gʋsǝrǝ kaarɛ na ntɩ kǝ aŋgʋlɔ kǝ na kǝ ɖaa gʋsǝrǝ ma na. 27 Ama ntɩ caarɛɛ aŋgʋlɔ na ɖʋkʋ watala naa ma paa tɩ lee waasu ashee basaaka bafʋra naa bakɔɔnamʋ abǝɖa na.
1 Ambawor kǝ ma na yɛɛ ɛ ɩnyir waa ati baya basara nɖɖila katǝn na baŋunii bapaɖa teŋ ku a fǝl na. 2 Musa nɩ na nɖila na teŋku nɩ na bamǝna baŋunii. 3 Nabaŋŋunii baji ʋjɩʋ ʋɖɔŋkɔnɔ ŋŋuro nɩ kʋja . 4 Nabaŋunii ba man anyem bʋto ŋŋuro kabʋja aɖʋwaa ŋŋuro kagʋtakǝwa kabʋʋto bʋ ba na nyem bʋɖe gʋ tɩ yala gʋtakǝwa gʋɖe kʋ gǝŋ kristo . 5 Ama baɖǝn tuutuuma kǝ ba tɩ cɩm ashee gaja na galaŋ na ba ci ʋteru nɩ . 6 Gi ta kiɖe alesʋra ɖe ilee lee waa gɩ tɔɔ ayɔ na gʋʋya naa gɩ paa tɩ wǝɖa afaŋa ɩbɔnɔ ɖaa bani ma na. 7 Galaŋ paa ma tɩ pra ɖaa mbaɖee ba na pɛŋɛ akʋna ma na ɖaa bagɩcɩɩca nɩ kǝbaɖǝn ma na, ba ŋɔn waa samaa asǝ atǝn naji na nyem na ba ta ayiɖe na cǝr. 8 Paa ma ɖʋ ʋ anyɩnalɔ fɔɩfɔɩ nɩ na ɖaa ba gɩcuca nɩ kǝbaɖǝn baɖʋʋ balɔ fɔɩfɔɩ kalesʋra nɩ na bɛrɛ miili akoo nɩ riu bafǝɖa atǝn acii ʋshile ʋɖɔŋkɔnɔ nɩ ma na. 9 Paa ma tʋŋa nɖiyar na ɖaa baɖǝn batʋŋa naa ɩbu boɖoo afǝɖǝ pɩ ba ci ma na. 10 Paa ma ŋuno ŋumo ɖaa bagɩcucanɩ baɖǝn baŋumo ŋuno naa bʋce kamlaɩka aɖoo akǝ pɩ baci ma na 11 Alesʋna ɖe ɩwǝɖa pɩ ma naa gɩ tɔɔ ayɔ na gʋya galaŋ na ba ŋɔn ba cere natʋ gɩ yɔ atʋɩ gɩɖa alʋwaatʋ akǝŋja nɩ ma. 12 Galaŋ nɖe ashee agʋlɔ ɩja waa Ayiɖe alaŋ ma alee laakaarɩ apaa tɩ fǝɖana! 13 Ʋtʋŋʋ ŋǝ ʋɖǝn kʋɖoo na gaɖu gaɖǝn na kɩ lee bɛrɛ bʋja na na gajaɩ galee ɖei ɖei yar ma kaa tǝlǝ balʋŋa anyɩn ɩwu anyɩnɩkashɩ na Ama ataa kpeɖe anyɩn ɩri anynalɔ saaɩ batʋŋa anyɩn ma naa ɩɖoo ncǝn . 14 Galaŋ ambasɔlɔka cu ma akunakʋpɛŋʋ. 15 Ntɩ lǝ nanyun anyɩnɩɩwǝɖa gʋʋfaŋa ma kiɖe ma galei gaɖe nna lǝ waa ma gɩshɛbo. 16 Alɩbarka kaakupiɩ gɩ na nyem ma kaa man na kristo akɔrɔ aa? Naa boɖo boɖo nɖee gɩ na yʋʋkʋr ma kɩ man na kristo agʋlɔ aa? 17 Aɖʋwaa Boɖo boɖo aɖɔŋkɔnɔ koŋ aɖa ka atʋɩ gɩyɔgɔ ma gɩ pra gʋlɔ gʋɖɔŋkɔnɔ Aɖʋʋwaa: Boɖo boɖo aɖɔŋŋkɔnɔ ɖe na gɩ man na ji. 18 Gɩtaa akiɖe Israɛl bapur gʋlɔ nɩ Mbaɖee ba na ji ntoma laŋ kasaraa ma kǝ ba man na ntoma nɖe aa? 19 Gapaŋa ji gɩ lǝ acǝŋǝ ? ɩsaraa kantaŋkɔ ɩ bapɛŋɛ ŋkʋna ma nlee bʋkɔ bʋ ŋǝrǝ aa? Yaaŋkʋʋna nlee ka bʋkɔ bʋ ŋǝrǝ aa? fɔɩ na ɩlee. 20 Ntɩ lǝ waa ɩsanaa ba na laa ma aŋŋuno ɩbɔnɔ nɩ ba na laa na shee kɩ lee gaja jɩ ba na laa na shee na kǝ ma shee na yɛɛ ɩman naŋŋuro ɩbɔnɔ nɩ ba na laa na shee, kɩlee gaja jɩ ba na laa na shee na kǝ ma shee na yɛɛ ɩman naŋŋuro ɩbɔnɔ na. 21 Kɩɩ sǝra anyem nɖiyar Yeesu agakupi naa kɔɔ anyem aŋŋŋuro ɩbɔnɔ kaaja na kusǝra a sǝ nɖiyar a tebiri kaŋkǝmǝ naa kɔɔ a sǝ aŋŋuro ɩbɔnɔ kaja laŋ na . 22 Ɩtɩ yɛɛ nɖiyar acel nanyɩn gʋʋcele aa? ɩwǝɖa ɩkashɩ wu aa? 23 Ɩŋunii ɩɖa ashee amʋ ʋ ama, ɩŋunii kɩ wǝɖa aŋfaam na ɩŋunii ɩɖa ashee amʋ ama ɩŋunii kɩ na kaŋa namʋ na. 24 Ʋɖǝn apaa yɛɛ aɖǝnɖǝn ɩja na ama ayɛɛ basaaka bɩ ja gboo. 25 Bʋkɔɩ ba na yala gʋya nɩ ma jɩ ma paa taba ɩyɔ na. 26 Nɖiyar ajie gatǝna gaŋunii na bʋkɔɩ bushɩ ɖa ma . 27 Nɖee kalee kristo kʋpi na ma ata yiɖa akɩ waa ace agaɖʋ atɩ jɩ ʋjɩʋ bʋkɔɩ bashee anyɩn ma jɩ ma paa ma taba ɩyɔ na . 28 Ama ʋɖǝn ata lǝ akɩ waa: ʋjɩʋ nɖe saraa na balaa gǝŋ ma paa jɩ na aɖʋwaa nɖee aɖoo akɩ ɩja ma laŋ nakʋyɔʋ laŋ . 29 Nna ŋgaɖe ma, ki lee anyɩnʋʋyɔʋ laŋ na am basaa ka bʋja laŋ Mʋ laŋŋ na amʋɖaʋ shee aŋgʋlɔ namʋyɔʋ ʋpala asana ɖǝn acim namʋ ɩkǝma ? 30 Ɩta jɩ waa ŋkuma gaja naa ye jɩ mʋ laŋ na ba kɔɔ najɩ amʋ gɩwʋlʋ na bʋkɔɩ ŋkʋma gaja aboŋo naa ye jɩ ma? 31 Bʋkɔɩ ɩna jɩ ma bʋkɔɩ ɩna nyem ma bʋkɔɩ ɩna lee ma, lee ma na kʋma gaja. 32 Paa ma pra nawɩya ɖǝn ashee grɛkɩ ma na na kakoo yuɖaa kǝɍbaja a yaa b Gaja ka cɔɔcɩ na . 33 Gǝŋci nna ci ɩbobo baa mʋ nʋ nɩ na yɛɛ baaŋa ʋcine ʋkǝr namʋ kǝ ma na yɛɛ ami ja na ama basaaka bi ja naa bɛrɛ tuutuuma baŋǝ nɖiɖnsoro afʋra.
1 Naa ma na tɔɔ tɔɔ amʋ ɖaa nna tɔɔtɔɔ kristo ma . 2 Ntɩ kʋma anyɩn ɖaa ɩna lige amalaŋ baa mʋnʋ ni ma ɖaa ɩtoŋo ʋʋceru nɖee ncere anyɩn ma. 3 Ntɩ yɛɛ ɩyɔ waa kristo alee baroro ba ŋunii ba nɖiyar na basoro ba ŋunii ba lee basǝmprǝ baɖi baja, gaja ga lee kristo anɖiyar. 4 Arɛɩasiu anɖi naa naa nyiŋǝ kokoo ati lǝ Annabi ma na ba bʋ lei ma ka nyenne anɖiyar na. 5 Ʋsǝmprǝ baa apaŋa ata naa nyiŋǝ yaa atɩ lǝ annabi ba bʋ ʋ lei na ka siu anɖi na ka uyenne ʋkur na ɩɖaɖa ɖaa aka ʋɖikɔlɩ ma. 6 Ɩta ji waa ʋsǝmprǝ kaa siu anɖi na gǝŋ ma afaa aŋʋrʋ asɩr.ɩta ɖa ʋsǝmprǝ ɩcifala asɩr aŋʋrʋ ma koko aka ʋɖiɔli ma gǝŋ ma asiu anɖi . 7 Arɛsoro ka gbɛɖɔ asiu anɖi na aɖʋwaa alee ka Gajakraɖookar kʋkʋmʋ nʋsǝmprǝ alee ʋsoro aɖoo ka ʋkʋʋmʋ. 8 Aɖʋwaa kɩlee ʋsǝmprǝ nɩ na ba laa ʋsoro na ama ʋsoro nɩ na ba laa ʋsǝmprǝ. 9 Kɩlee ʋsǝmprǝ laŋ na ba lee ʋsoro na ma ʋsoro laŋ na ba lee ʋsǝmprǝ. 10 Galaŋ, umalaɩka mana laŋ ʋsǝmprǝ anaa siu anɖi naa ɩnaa faŋa waa ʋɖǝn laŋ na aɖa. 11 Baa saa apaŋa nɖiyar aŋyɩɩ maa ʋʋsoro ka ɖa na ʋsǝmprǝ gboo kaa ɖa na nʋsǝmprǝ gboo ka ɖa na ʋsoro kaa ɖa na. 12 Aɖʋʋwaa ʋsoro nɩ na ba sǝmprǝ n'ʋsǝmprǝ gboo mlaŋ na ʋsoro aɖa ɩni ɩɖoo na gaja sul na. 13 Anyɩn gɩlopi kiɖe ma galei gaɖe cǝm waa ʋsǝmprǝ a naa nyiŋǝ ɍ gaja apaa siu anɖi aa? . 14 Kɩ anin gɩcifala arɛsoro ata pda aŋʋrʋ itu anɖi laŋ ma aa? 15 Ama ɩta nʋsǝmprǝ aŋʋrʋ ɖe ɩlee ʋsǝmprǝ abʋcǝma bʋ Aɖʋʋwaa aŋʋrʋ ɖe ni gaja ga shee nɩ ɩna siu anɖi. 16 Ʋɖǝn ata naa yɛɛ aji kagija gɩwʋlʋatu ku wǝɖa gaɖǝn gɩlǝ na gaja kɩ cɔɔcɩ mana gboo. 17 Ntɩ lǝ anyɩn kpaarɩ ɩyɔ waa kǝ ma na kʋma anyɩn na aɖʋwaa na ama kǝ ba bɔ kanŋamɩ . 18 Nrǝŋǝ waa saaɩ ɩwala anyɩnbawor ma ɩtɩ siŋkrǝ baɖǝn na paɖapaɖa na laa wa fǝlǝ fǝlǝ vi yɔ waa ɩɖa gǝŋ. 19 Aɖʋwaa ɩsim alesʋnaɩ kɩ cǝm na ma ɩɩda anyɩ ŋgɩcɩɩca naa ɩyɔɩ afǝlǝ ndee ɩ cǝm na nɖee kɩ cǝm na ma . 20 Saa nɖee ɩna wda ma kɩlee nɖiyan ʋjɩʋ nu na ji na. Ɩ ta wala asǝ tebiri kaŋkǝmǝ baaŋa aɖesǝba na ji ʋjiʋ akɔmɔ iɖe tɩ kǝ ʋɖǝn ʋɖǝn aɖe shi boŋo . 21 Kɩ weɖifalani ɩjɩ anyem aa? ɩna jiba na gaja kacɔɔcɩ na naanaa kana mbaɖee kǝbawǝ ɖa akǝɖǝn na ma gɩcɩfala aa? 22 Gapaŋ jɩ ma lǝ anyɩn? Makʋma anyɩn galei gaɖe laŋ aa? Aaɩ kǝ ma kʋma anyɩn na 23 Aɖʋwaa ngaɖee ncere nyer ma nɖiyar yeesu sul na ncam ji, gijibɔŋɔ ɔ ŋgiɖee bari ni wa na atɔɔ boɖoboɖo . 24 Naa anyiŋǝ Gaja naa ayʋkʋr naa lǝ waa nɖe ɩlee ka aŋgʋlɔ bayʋkʋr ashee anyin ma cam ma alee na lige amalaŋ. 25 Ba ji ʋjiʋ aboŋo ma, natɔɔ gakupi na lǝ waa nɖe ilee ka alikawili afɔli namakɔnɔ lee ma na lige amalaŋ ita naa nyem baasaa apaŋa. 26 Baa saa apaŋa na ita naa ji boɖoboɖo naa naa nyem ga kupi ŋgaɖe, naama na lǝ nɖiyar abʋce na shee baaŋa na nalɩ akɔɔ apɩ. 27 Galaŋ ŋɖee aji nɖiyar aboɖoboɖo nanyem agaka pɩ ka ji ka ɖe i ɖei ɖei na ma awǝɖa taalɩ na niyar agʋlɔ n'akɔnɔ. 28 Gdaŋ baaŋa atʋŋatʋŋa agʋlɔ gishɛbɔ aboŋo naɩ naye jɩ boɖoboɖo nanyem gakupi . 29 Aɖʋwaa nɖee aji n'anyem kɔɔ na laakaam apaɖa paɖa afǝlǝ nɖiyar agʋlɔ na ma karɛ ati yiɖa ɩkǝma na shee agʋlɔ. 30 Galaŋ na ɩshɛɖʋ tuutuu ma ɩyɔgɔ anyiŋgicɩɩca na bɛrɛ tuutuuma ba ci gǝŋ. 31 Gɩ ta naa cǝm natalɔ ɩkǝma, ʋɖǝn kaa kɔ>> acǝm natʋ ɩkǝma na. 32 Ama ba ta cǝm natʋ ɩkǝma, nɖiyar aɖe bɔ atatɔ naa bapaa ti ɖulinya agalei anyɔna tʋ na. 33 Galaŋ abawor ɩta naa wala na yɛɛ ɩji nɖiyar ʋjiʋ naa ma na saa anyimbawor aboŋo naɩ. 34 Akɔnɔ ita kpa ʋɖǝn karɛ aji ʋji agaɖu fal naa ɩpaatɩ waa anyinbawor na bɔ ɩkǝma na shee anyinalɔ na . ŋdee ɩsaa ma nta kpa anyɩnasuml ntɩ ma pɛmpɛŋɛɩ.
1 Ɩta saa na ŋŋuro nsoŋsono kagʋjɔɔ, kə ma na yɛɛ, anyɩn ɩ ɩlee ambawor na ɩɖa n yashɛshɛ nɩ na. 2 Anyɩgɩlopi ɩyɔ waa ŋkələə kɩyɔ Gaja na ma, ɩpala anyɩnalɔ ashee bʋɖe bʋ tɩ bɔbɔ anyɩn na ce na àkʋna ɩ kɩwəɖa bʋ nɔ na lə bʋlei na ma nɩ, ɖa ɩbʋŋa na sana ma na gə. 3 Galaŋ n tɩ lə anyɩn waa: ʋɖən kaasəna alə na Gaja kaŋŋuro waa: Yeesu alee fɔɩ na! N'ʋɖən gboo kaasəna alə waa: Yeesu alee ka nɖiyar! Na ŋŋuro nsoŋsono kɩnɖa na nɩ na. 4 Ajɔɔ asʋra asʋra ɩɖa ka, Ama ŋŋuro nɖɔŋkɔ nɔ nɖe n na shee. 5 Atəma asʋra asʋra, ama nɖiyar aɖɔ ŋkɔnɔ ɖe na. 6 Maamaaci kalesʋra afələfələ, ama Gaja gaɖəŋkɔnɔ gʋɖe ga na lee ɩŋunii. 7 Ɖaa ɩɖa ma, ŋŋuro n yʋga atənna ashee baaŋa waa gɩ lo ɩ ashee atɩ bawor. 8 Gani kaŋkəm, ŋŋuro nshee ʋɖən gʋfaŋa gʋsoŋsono ka bʋle; n'ashee ʋɖən ʋyɔʋ kabʋlei, ŋŋuro nɖɔŋkɔnɔ nɖe n na lee gəŋ. 9 Ʋɖən ʋcine ʋwəɖaka, na ŋŋuro nɖe; ʋɖən acam gʋjɔɔɩ gʋ na kaɖa ɩshɛɖʋ na ŋŋuro nɖɔŋkɔnɔ nɖe: 10 Ʋɖən gʋjɔ ɩ gʋ na lee maamaaci kalesʋra; ʋɖən, Annabi babʋlei bʋ ana lə; ʋɖən ayɔ na paɖa paɖa aŋŋʋro na fələ fələ; ʋɖən, ɩkrə ɩfɔlɩ kʋləʋ; ʋɖən, aɖe tɩ kʋɖa ɩkrə ɩfɔlɩ kaashɩ. 11 Ŋŋuro nɖɔŋkɔnɔ nɖe n nalee alesʋra ɖe ɩŋunii, na yʋga na shee baaŋana ɖaa ana yɛɛ ma. 12 Ɖaa gʋrɩlɔ gʋ lee gʋɖɔŋkɔnɔ n'awəɖa bʋɖutəwə təwə ka tuutuuma ma, ɖaa gʋrɩlɔ ka bʋɖutəwə ka tuutuuma bʋɖe bʋ wala a lee gʋɖɔŋkɔnɔ ma, gəŋci gboo ɩɖa Kristo nɩ. 13 Atɩ ganɔ kpataa ŋŋuro nɖɔŋkɔnɔ nɖe nɩ na ba məna atʋ bʋto, alee atʋ gɩ pra gʋlɔ gʋɖɔŋkɔnɔ, yuɖaa kaja na kɩɩ, grɛsɩ kaja nakɩɩ. Aɖɔmpla na kɩɩ, ʋɖa ɖa a shee akʋʋlɔ, ŋŋuno nɖɔŋkɔnɔ nɖe nɩ na ba wala atʋ aɖəu. 14 Gala anii gʋlɔ k'ʋlee gɩɖɔŋkɔnɔ na, ama, gʋɖa bʋɖu təwə təwə ka tuutuu ma n'awala a lee gʋɖɔŋkɔnɔ. 15 Ʋkei ʋta naa lə waa: Kə ma lee gʋnyɛ na ma laŋ, kə ma lee gʋrilɔ aja na, gəŋ kaɖa gʋrɩlɔ nɩ aa? 16 Gʋtɔ gʋta naa lə waa: kə ma lee gɩnyini na ma laŋ, kə ma lee gʋrɩlɔ aja na, gəŋ ma ka ɖa gʋrɩlɔ nɩ aa? 17 Ɩtajɩ waa gʋrɩlɔ gʋŋunii gʋ lee gɩnyine nka na gɩɖa na ŋə, gɩta naa ŋə baɩ na gɩ lee arəŋə ʋfətrə? 18 Gaja gashee ɖʋ bʋɖu təwə təwəka bʋɖe gʋrɩlɔ nɩ ɖaa asɔlɔ ma. 19 M'ɩjɩ waa: gaɖutəwə ka gaɖɔŋkɔnɔ jɩ koŋ, ŋkana gʋrɩlɔ gʋ ɖa? 20 Nnyəmə bʋɖu təwə təwə ka tuutuuma bʋ ɖa ka, n'ɩlee gʋlɔ gʋɖɔŋkɔnɔ. 21 Gɩnyine ka gɩ səra alə gʋnyɛɛ waa: kə ma hɩɛ akɩ na: Na nɖi gboo kɩŋsəra alə ɩkeii waa: Kə ma na hɩɛ anyɩn na. 22 Ama, na kama , gʋrɩlɔ kabʋɖu təwə təwə ka ɩ gɩ na ŋə waa: kə bʋ na fɔɔshɩɩ na ma, bʋ wəɖa aŋfanɩ paa; 23 Bʋɖu təwə ka ɩ bʋ ɖa gʋlɔ nɩ, naa kɩɩ na shee bʋ grma na ma, bʋsheewəɖa aŋfaanɩ abʋmbɔnɔ. Gala bʋɖu təwə təwə ka ɩ kɩɩ na kantan na bʋ na ma; bʋ shee tɩ cam grma abʋmbɔnɔ. 24 Ɩta saa na mbʋɖee bʋ lee kpatakɩi ma, kəbʋ kɔɔ na hɩɛ akɔɖən na; Gaja gaɖʋ gʋlɔ kʋ waa bʋɖuɩ bʋ sər ma, ɩlee bʋ aŋfaanɩ. 25 Naa ʋpaɖʋ paɖʋ ʋpaatɩ ɖa gʋlɔ nɩ na, ama, bʋɖu təwə təwə ka bʋtɔjɩ bʋwor. 26 Ɩta jɩ waa gaɖu təwə ka gaɖən gatɩ jɩ ɩshɛɩ, bʋ saaka gboo shee bʋji ɩshɛɩ, gaɖu təwəka gaɖən gata na jaŋ, basaaka bʋŋunii shee bʋja. 27 Anyɩɩleeka Kristo agʋlɔ, anyɩŋganɔ ɩlee bʋɖu təwətəwə ka bʋ. 28 Cɔɔcɩ nɩ, batəmka pɩ Gaja gasəba atɩ, na Annabi mana batər, nriutaja ba ceereka babʋmbɔnɔ, kaŋkəm mbaɖee ba na lee maamaa kalesʋra ma, kaŋkəm, mbaɖee bana kaɖa ɩshɛ ɖʋ ma, kaŋkəm mbaɖee ba na kaŋa na basaaka ma, kaŋkəm mbaɖee ba na lə ɩkrə ɩfɔlɩ ma. 29 Baŋunii ba lee batəmka aa? yaa balee annabi mana aa? kokoo ba lee bacereka aa? 30 Baŋunii batɩ lee maamaaci kalesʋra aa? Yaa batɩ kaɖa bɛrɛ bɩ shɛɖʋ? Baŋunii batɩ lə ɩkrə ɩfɔlɩ aa? yaa batɩ kʋɖa ɩkrə ɩfɔlɩ kaashɩ? 31 Cɔɔ ma yɛɛ gʋjɔɔ ŋgʋɖee gʋlee gʋŋərə ma Ntɩ ma faŋa anyɩn ʋnyɩŋca ʋsaŋsono.
1 Gɩ tɔɔ waa; n tɩ lǝ bɛrɛ na ljɩnɖi bɩkrǝ. Ama na kǝ ma wʋɖa ʋsɔlʋ na, n pra gakɔŋɔnɔ ŋgaɖee ga na lee ŋkǝmprǝ ŋkaŋkra ma na. 2 Gɩ tɔɔ wá́á , ʋ wʋɖa ʋyɔʋ na gǝ ŋǝ bʋkɔɩ bʋ nʋ tɩ lee ma, naa awʋɖa ʋcine na sǝra na taa gʋbʋnʋ Ama na kǝ ma wʋɖa ʋsɔlʋ na, kǝ ma tǝ akaɖǝn na na. 3 Gɩ tɔɔ wáá n tɩ shee bashɛrɛ amaana, na shee aŋgʋlɔ ba tǝʋ ʋtonu ama na kǝ ma wʋɖa ʋcine na, kǝ ma ŋǝ akoɖǝn na. 4 L 'amour est patient et bon, l'amour n'est pas envieux et ne se vante pas, il n'est pas orgueilleux ou 5grossier. Il n'est 5 pas égoïste, il ne se fâhe pas facilement, et ne garde pas le mal. 6Il ne se réjouit pas dans 6 l'injustice, mais il 7 se réjouit dans la vérité. 7L' amour pardonne tout, il croit tout il espère en tout et supporte tout. 8 Ʋsɔlʋ k'ʋ na bom ayɔ na ɩ ta wʋɖa bʋkɔɔ bʋ tɩ pɩ ma, bʋ na tɩ fǝl fǝl.Ɩ ta wʋɖa ɩkra, ɩ na tɩ yiɖe yiɖe.Ɩ ta wʋɖa ʋyɔʋ, ʋ na fǝl fǝl. 9 Aɖʋwaa gɩ yɔ cei naa wʋɖa bʋkɔɔ bʋ tɩ lee ma kʋyǝʋ cei. 10 Ama bʋkɔɔ bʋ cem awaɖa ma bʋ ta pɩ mbʋɖee ka bʋ waɖa na ma, bʋ na shɛʋ shɛʋ. 11 Tam nɖee nɖa gɩjala ma, n na lǝ bʋlei bʋ ɖaa ʋpɩ, na faŋafaŋa ɖaa ʋpɩ ma, na faŋafaŋa. Tam nɖee n kpǝr boŋo ma, n pala aŋgɩpi kayɔkɔ gʋsaʋ. 12 Nnyǝmǝ, gɩ tɩ ŋǝ atalɔ gaŋǝ nɩ ama atǝŋǝ atǝbawor.Nnyǝmǝ n yɔ cei ama n tǝ ma t ɩ yǝ ɩŋunii ɖaa ba yɔ amʋ ma. 13 Nnyǝmǝ ayɔkɔ ɩru nɖe ɩŋunii ɩ na, ʋcine, ʋkaŋtam n'ʋsɔlɔʋ ama ayɔkɔ ɩriu kanɖee ɩ wu ma na gǝŋ ʋsɔlʋ.
1 Yɛɛ ma ʊsɔlʊ. naa ayɛɛ ŋŋuro ŋsoŋsono ka gʊ jɔɔ gboo, ama yɛɛ ma anɖobi ba ga lei awu. 2 ama arɛ nɖee alə gɩ kərə gɩ ƒɔlɩ ma, ka na lə na bɛrɛ na, ama Gaja jɩ, ʊɖən ka na rǝŋǝ ŋgaɖee a na lǝ ma na. aɖʋ waa ŋŋuro nɩ na a na lǝ Gaja ka maa maa cɩ ka gʋ jɔɔ. 3 Ama arɛ ndee a na lǝ anɖobɩ ba bʋlee ma, ana lǝ na bɛrɛ pɩ, na lǝ na pɩ na kaŋkǝr bʋ cɩne, naa naa ɖoo ɖoo b cɩne. 4 Arɛ nɖee a na lǝ gɩ kǝrǝ gɩfɔlɩ ma, a na lǝ lǝŋ na Shee agʋlɔ. Ama arɛ nɖee a na lǝ anɖoŋbɩ ba bʋ leɩ na, a na lǝ lǝŋ na Shee cɔɔcɩ. 5 nnyɩmǝ ŋsɔlɔ wáá a nyɩn ganɔ ɩ naa na lǝ gɩ kǝrǝ gɩƒɔlɩ. ama nɖee ɩ cɩm awu ma na gǝŋ wáá ɩ naa na lǝ anɖobɩ ba b lei. Arɛ nɖee a na lǝ gɩ kǝrǝ gɩ ƒɔlɩ ma (akoŋ yaa ʋ ɖǝn a ta ɖa ŋkǝŋ na kʋɖa kaa Shɩ na Shee cɔɔcɩ yaa). 6 Ambaja ba Soro na ba Sǝmpǝrǝ, ŋta pɩ anyɩn asul na lǝ gɩ kǝrǝ gɩ fɔlɩ, aŋfaanɩ a paŋa na ɩ nɩɩ lee a nyɩn. na kǝ ma na lǝ na a nyɩn Gja kʋ faŋʋ ka galee, koko ʋ yɔʋ ka ga lee, koko anɖobɩ ba bʋ leɩ koko cɔɔcɩ kʋ faŋʋ kaa lee na? 7 Ɩ ta jɩ waa ayʋlʋ nɖee ba na Sɩm ma ka bʋko kɔ b fǝlǝ na b Wor na baɩ na gɩ Sra ay lǝ wáá gʋyʋlʋ ŋgʋɖe kʋ ba na Sɩm? 8 Aɖʋ wáá na gʋ yʋlʋ kʋʋ yʋ ga ŋgaɖee ɩ sɩm g yu ma na, baɩ na gɩ Sǝra ayɔ wáá tam a cɩm gɩ pɛŋpɛŋɛ a tʋ gʋlɔ a cǝ gʋ tara? 9 Ɖaa gǝŋ ma, na a nyɩn gboo ɩ ta naa na lǝ na bɛrɛ gɩ kǝrǝ ŋgɩɖee kǝ ba na nǝŋǝ na ma, baɩ na bɛrɛ baɖe ba rǝŋǝ bʋ lei ama ʋ ɖǝn kaa rǝŋ na. 10 Sika ama na, ɩ kǝrǝ tuu tuu ma ɩ ɖa ka ɖuulɩnya nɩ. Ama ɩ ŋunii Wʋɖa ka kaa Shɩ. 11 Ama na kǝ ma rǝŋǝ gɩ ɖe na mpraasana ashee arɛ nɖee a nalǝ jɩ ma, gǝŋ cɩ aɖe gboo apra a sana a Shee amʋ. 12 Gǝŋ cɩ ɩ ɖa gboo ashee anyɩn. Aɖʋ wáá ɩ tɩ yɛɛ ŋŋuro ŋsoŋ sono ka ŋtǝma were were, wʋɖa ma koŋ kaanɩ na yɛɛ cɔɔcɩ ka ŋyɩɩ kʋ cǝʋ ŋŋuro nɩ 13 Arɛ nɖee a na nyǝŋǝ gɩ kǝrǝ gɩ fɔlɩ nɩ ma, a naa na nyǝŋǝ naa naa kʋɖa kaa Shɩ. 14 Aɖʊ wáá ŋta naa na nyǝŋǝ na gɩ kǝrǝ gɩ ma, a naa na nyǝŋǝ a ma aŋgʋaŋa a ma aŋgʋƒaŋa gʋ yiɖe gaɖu ga ɖɔŋ kɔnɔ. 15 Baɩ na ma ye lee? Ma nyɩŋǝ nyɩŋǝ na a mʋ ŋŋuro Ma aŋ gʋ yayɔ ka gboo. ŋtǝ ma yɩ ɖa atulo na mʋ ŋŋuro na aŋ gʋ yayɔ ka gboo. 16 Nɩ ɩja ɩta naa na kʋma Gaja ŋŋuro nɩ k'aŋ ɖǝn ɖǝn, baɩ Ma mtaɖee kǝ ba na rŋɔ Ma ma ba lǝ wáá: "a mi" Ma kǝ ba yɔ bʋ kʋ mbʋɖee ɩ na lǝ ma na? 17 Gasono jɩ wáá ɩ tɩ Shee gʋ jɔɔ gʋ soŋ sono ka ŋtǝ ma, ama ba saa ka kǝ ba jɩ ka aŋ ƒaa nɩ na. 18 ŋkʋma Gaja, aɖʋ wáá, ŋtɩ lǝ gɩ kǝrǝ gɩ ƒɔlɩ a wu anyɩn ganɔ. 19 Ama ɩsɔlɔ wáá, ma lǝ gʋƒaŋa ka bʋ lei bʋ nʋn, cʋʋcɩ nɩ a Shee bɛrɛ, a wu ɖaa bʋ lei ɩkotoku tǝb gɩ kǝrǝ gɩ ƒɔlɩ nɩ ma. 20 Ba soro na ba sǝmpǝrǝ páá ma lee ba pi gʋ ƒaŋa nɩ na. Ama lee ma ba pi mbaɖee ba yɔ ɩbɔnɔ ma. Ama lee ma ba rɛ ba ŋono a nyɩn aƒaŋa nɩ. 21 Ba ŋɔn gʋpɔ nɩ wáá: "Bɛrɛ ba sana ba gɩ kǝrǝ na ba ga nɔ nɩ ka bʋ lei bʋ ma lǝ na Samaa nɖe; Na ka ma na kǝ ba rǝŋe na amʋ na" gǝŋ cɩ nɖɩyar a lǝ. 22 Ga laŋ ɩɖanʋ, kɩ lee ʋƒaŋʋ ashee bɛrɛ mbaɖee ba wʋɖa ʋcine ma na, na kɩ lee bɛrɛ bɖee k ba wʋɖa- ʋcɩne ma na. Ama anɖobɩ ba bʋ lee kɩ lee ʋƒaŋʋ ashee a shee barɛ mbaɖee kǝ ba wʋɖa ʋcɩne na ma, ama ashee mbaɖee ba wʋɖa ʋcɩne ma. 23 Ɩta jɩ wáá cɔɔcɩ aŋunii a wala naa a naa lǝ gɩ kǝrǝ gɩ ƒɔlɩ, na mbaɖee kǝ ba yɔ kaŋ ɖɩ na ma, na mbaɖee kǝ ba ba wʋɖa ʋcɩne na ma ba kpa, kǝ ba lǝ waa ɩ tɩ ŋaŋtǝr aa? 24 Ama a nyɩn ga nɔ ɩ ta naa na lǝ anɖobɩ ba bʋ lei, na aɖɔŋka ja koko arɛ nɖee ka wɖa ʋcne na ma akpa, a nyɩn ga nɔ ɩ nɩɩ pala ayɔ ambɔnɔ laŋ, a nyɩn ga nɔ jɩ a naa yɛɛ k'ashɩ 25 Gǝŋ Cɩ a naa yɔ ʋcɩne nɩ ka ashiiri naa a cɩm atɛm akʋma Gaja naa alǝ wáá ɩ ja nɩ wáá́ Gaja ga ɖa anyɩn gɩ cɩɩ ca. 26 Baɩ na ɩ nɩɩ lee ambaja anyɩn ganɔ ɩ ta wa, naa a wʋɖa Ɖaƒɩɩɖi a ŋtulo nɖɔkɔnɔ, ʋceru ʋɖɔŋkɔnɔ. ʋƒaŋʋ ʋɖɔŋkɔnɔ, gɩ kǝrǝ koko gɩ kǝrǝ kaashi ɖɔŋkɔnɔ. lee ma ɩ ŋunii na shee Cɔɔcɩ ka anƒaanɩ. 27 Ʋdǝn a ta naa na lǝ gɩ kǝrǝ gɩ ƒɔlɩ, ɩlee gɩ ɖǝn ɖǝn, naa ʋɖǝn gboo a naa na laa kaa Shɩ. 28 Ɩ ta jɩ wáá arɛ nɖee a naa laa kaashɩ ma a ma na ba ŋra Cɔɔcɩ nɩ naa naa lǝ na agʋlɔ, na a Gaja. 29 Anɖobi ba bʋli lǝ naa mbaɖee ba Saa ma ba ɖʋʋ gʋtɔ na rǝŋǝ na gʋƒaŋa bʋ kɔɩ ba na lǝ ma. 30 Ɩ ta jɩ wáá, Barɛ mbaɖee ba sǝ atǝn ma bʋ ɖǝn a wʋɖa ga lɩ ƒaŋa ka gaǝn, Arɛ nɖee a na lǝ bʋ lei ma aŋra a bʋlɩ lǝ ka naɩ. 31 Baa a ŋa na ataa sna a lǝ Anɖobɩ ba bʋ lei, ɩ ta cɩm k'arɛ a tam naa baa aŋa na a jɩ ka aŋaanɩ naa arɩku. 32 Aɖʋ wáá Anɖobɩ ba bʋlɩ lǝ ka ba ja ba ŋŋuro ŋna buro ka gʋ lɔ k ashee Anɖobɩ ma na ba bʋ lɩ lǝ ka baja. 33 Aɖʋ wáá Gaja kaalee Gaja ga tǝrǝ tǝrǝ ka na, ama ƒɛɛ kʋ sǝn ka ja, ɖaa cɩrɩ cɩrɩ ka cɔɔcɩ aŋunii kaja ma. 34 Ɩsɩm Basǝmprǝ ba pɔɔ ba ganɔ cɔɔcɩ nɩ. Aɖʋ wáá kǝ ba Shee pɩ ʋnyɩnca wáá ba lǝ ga lei na, a ma ba buro ba lɔ ɖaa gʋpɔ gboo gʋ lǝ ma. 35 Ba ta naa na yɛɛ ba yɔ a kɔ ɖǝn, ba ta ba ba ba kulo aƒal. Aɖʋ wáá kɩ wʋɖa gɩr ma wáá ʋsǝmprǝ a lǝ bʋ lee cɔɔcɩ nɩ na. 36 Gaja ka ga lee ga ɖuo na a nyɩn asul naa? Anyɩn nnɖǝn ɖǝn Sul na Ɩsɩm ga uo na ma naa? 37 Ɩta jɩ wáá ʋɖǝn ayɔ agʋlɔ waa anɖobɩ koko a rǝŋǝ na ŋŋuro ŋsoŋsono, ka rɛ ayɔ wáá ʋŋɔn nɖee ŋŋɔn waa ma ʋ lee ashɛ na aɖʋo na nɖɩ yar Sul. 38 Ɩ ta jɩ wáá ʋɖǝn a nyɩr jɩ. Ba nyɩr alaŋ gboo. 39 Galaŋ ambaja, Sɔlɔ ma anɖobɩ ba bʋlɩ lǝ ka nɩkashɩ, naa ɩ paa bɔla nʋɖǝn wáá a paa lǝ gɩ kǝrǝ gɩ ƒɔlɩ na. 40 Ama baa maa kɔ nɩ ɩ lee ɖee ɖee ɖaa ɩ Sɩm ma.
1 Nnyɩmə ŋtɩ ligee anyɩm ambaja, Gaja ka galee ŋgaɖei ŋlə ashee anyɩn, ŋgaɖei ɩcam ma na ŋgaɖei nɩ ɩyiɖe ma. 2 Gaja ka ga lee gaɖe jɩ ba cam n'anyɩm a lam atən, ɩta taŋo ga lee gaɖe nɩɩ ja ɖaa ŋlə anyɩm ma, Na kɩ lee waa ɩ cam jɩ ƒɔɩ na. 3 Aɖʊ wàà nɖʊ anyɩn na nɩ, ɖaa bʊkɔ bʊ səba ka kpatakɩɩ mbʊɖee ŋcam ma: Atabɔnɔ laŋ na kristo aci ɖaa ʊŋɔn ʊlə ma. 4 Ba ƒum nɩ ma na aŋənə ʊshile ʊriu taja aɖuo bakono banɩ nɩ ɖaa ʊŋɔn ʊ lə ma 5 Aƒaŋa keeƒas agʊlɔ, na abakəŋja təb na banyɩʊ gboo. 6 Kaŋkəm na aƒaŋa bɛrɛ bʊsʊwa bʊnʊn agʊlɔ kpaarɩ. Baɖən bagɩcɩɩca nɩ baɖa ŋŋuro nɩ,ama baɖən ba cî boŋo. 7 Gəŋci aƒaŋa agʊlɔ jaak na bakəŋja baŋunii. 8 Kʊboŋʊ nɩ, a ƒaŋa amʊ agʊlɔ ɖaa ʊpi nɖee ba ŋʊm saa abɔnɔ ma. 9 Aɖʊ wàà, amʊ na akəŋja ajala. kə ma sim ba yɩɖa amʊ wàà akəmja na, aɖʊ wàà ŋnaashɩɩ Gaja ka cɔɔcɩ, 10 Ama na Gaja ka gʊjɔɔ ŋlee arɛ nɖee ŋlee ma, na a gʊjɔɔ ama laŋ kʊʊ lee ƒɔɩ na. ama ŋlee ŋtəma ŋkaŋkəra awu ba ŋunii. kɩ lee amʊ na ama Gaja ka gʊjɔɔ ngʊɖee gʊ ɖa na amʊ mʊ ma. 11 Gəŋ ci baa maa amʊ na kokoo ba ɖe pɩ, kiɖe ma Gaja ka ga lee gɩ na lə ma, na ŋgaɖee ɩ cam ma. 12 Nnyɩmo ba ta naa lə wàà kristo aŋənə aɖuwo bakono nɩ ŋkpala nɖɔŋkɔnɔ, maakɔ laŋ na anyɩn gɩcɩɩca nɩ kəbaɖən basəra a lə wàà, bakɔno bʊŋənʊ ʊ ma na. 13 Ama bakono bʊŋənʊ ʊ ta mana, gəŋ ma kristo agɩlopi ka ŋənə na. 14 Na kristo ka ŋənə na Gaja ka bʊlei gɩ na lə ma ƒɔɩ na gboo 15 Acəŋə ba tə ba təwaa atʊ ɖaa Gaja kə ba sheerɛ ma, aɖʊ wàà gɩ laa Gaja ka səriya na lə wàà a ŋənə kristo, ɩ ɖe saa wàà ka lee gəŋ na. 16 Aɖʊ wàà na bakono kə ba ŋənə na, kristo a gɩlopi gboo kaŋənə na. 17 Maa kristo kaŋənə na aŋənɩcine ɩwʊɖa ma, ƒoɩ na ɩ naa ɖa a nyɩnabɔnɔ nɩ. 18 Galaŋ mbaɖee ba ci kristo nɩ gboo ma ba lee ƒoɩ. 19 Ɩ ta jɩ wàà ɖuulinya nɖe kanɖənɖən nɩ atʊ bɛ̀rɛ̀ gɩ wʊɖa na kristo tamaa gəŋ ma atəgalei ga ɖa ka ɩshɛɩ awu 20 Ama nnyɩmə kristo aŋənə aɖuwo bakono nɩ asəbaka mbaɖee ba ci ma nɩ 21 Aɖʊ wàà arɛ aɖɔŋkɔnɔ laŋ na bʊce bʊpɩ, arɛ̀ aɖɔŋkɔnɔ laŋ gboo na ʊŋənʊ aɖoo ŋkuƒo nɩ ʊpi. 22 Aɖʊ wàà ɖaa Aɖam laŋ na bɛrɛ ba ci ma gəŋci gboo kristo laŋ na bɛrɛ ba ŋunii ba ŋə ŋŋuro. 23 Ama baa aŋa na agaja. kristo atɔnɔka naa bashee mbaɖee ba lee kristo abaja ma, ŋŋuro sàá nɖee a naa akɔɔ apɩ ma, 24 Kaŋkələ ɩ nɩ lee ʊboŋʊ, kristo a naa kɔɔ na gɩyarɩ ashee ayar Gaja ma, nɖe ɩ nɩɩ lee saa nɖee abaŋo baa maakɔ, na iiko, na ɩkashɩ ma. 25 Aɖʊ wàà ɩsim a jɩ gɩyarɩ halɩ aɖʊ a ɩbɛrɛ ma na a naŋa nɩ. 26 Bʊce bʊ lee ka ɩbɛrɛ akəŋja nɖee a naa ɖuur ma 27 Aɖʊ waa << aɖʊ wàà aɖʊ baa maa kɔ nɩ a naŋa ka təntən >> Aɖʊ wàà sàá nɖee a lə wààba kɔɔ na baa maaakɔ aɖʊ aɖe a gʊnyɛ nɩ ma gɩ shee ɩja wàà nɖee akɔɔ na baa maakɔ aɖʊ a gʊnyɛ nɩ ma ka ɖa ŋcim na. 28 Na saa nɖee ba tɔɔ baa maakɔ nɩ aɖʊ a gʊnyɛ nɩ ma, galaŋ ʊpi a gɩlopi a taa atɔɔ a gʊlɔ aɖʊ arɛ̀ nɖee atɔɔ baa maakɔ nɩ aɖʊ a gʊnyɛ nɩ ma, ɩ ni ɩnɩɩ pɩ wàà Gaja jɩ baa maakɔnɩ 29 Gəŋ ma maakɔ ɩ nɩɩ ɖa ashee bɛ́rɛ̀ mbaɖee ba mɩɛ pɩ bʊto nɩ alaa bʊce laŋ ma? Na kono kə ba ŋənə na, maakɔ laŋ na ba mɩɛ pɩ bʊto nɩ a laa? 30 Na maakɔ laŋ na gɩ ɖa nɖi ŋcika nɩ baa tam a paŋa na? 31 Ambaja anyɩn ɩ lee ka amʊciŋkerka atinɖi yar Yeesu nɩ, ntɩ lə ŋgaɖe ntɩ ci baa ŋjən : 32 Ɖaa arɛ̀ ma nta cə na ɛƒɛs kɩbɔrɩ baŋɔnja gʊtara, ɩ ta jɩ wàà bakono kə ba ŋənə na?< jɩ naa a ŋəm aɖʊ wàà ga cən gɩ tɩ gɩ cii. 33 Gɩ pàá paa paa atəbawor na << gʊsoro gʊbɔnɔ gʊ na pɛɛpɛɛ haalɩ asoŋsono. 34 Lee ma gɩshɛbʊ naa a ɖa ɖeiɖei paa ma tewə na lee mbɔnɔ na. Aɖʊ wàà baɖə ba ɖa a nyɩn nɩ kə ba wʊɖa Gaja kʊ yɔʊ na ntɩ lə nashee anyɩn iciƒala 35 Ama baɖən ba tə balə wàà< na bakono ba kɔɔ aŋənə? gʊlɔ gʊ paŋa kʊ ba kɔɔ a pɩ na ma?.>> 36 Ɩ lee ŋyɛshɛshɛ baja bʊkɔ mbʊɖee ʊɖu ma bʊ na ci ci boŋo naa aye ta. 37 Bʊkɔ mbʊɖe ʊ ɖu atən ma kɩ lee ka gɩ lopi gɩ na ɖoo na, ama ɩ tu səra a lee blee ka gɩ pi koko gɩ pɩ gɩɖən. 38 Gənci Gaja gashee baa maakɔ ka gʊlɔ ŋgʊɖee gʊsim ma. 39 Gʊlɔ gʊŋunii kʊʊlee gʊɖɔŋkɔnɔ na ama gʊɖən gʊ lee arɛ̀ agʊja, na gʊɖən gʊlee ɩbɔrɩ ba gʊja, gʊɖən gʊlee bʊsapɩ ba gʊja, gʊɖən gʊlee bʊƒɩlɩ ba gʊja 40 A laŋ laŋ kalɔ gboo ɩɖa gəncɩ atən kalɔ ɩɖa. 41 Ʊshilè ʊkaɖʊ ʊɖa, aŋɔrɔ ʊkaɖʊ ʊɖa gənci ɩŋɔrɩpi kʊkaɖʊ gboo ʊƒələ gənci gɩŋɔrɩpɩ gɩ ɖən kʊkaɖʊ ʊ saŋkɔɔ aƒələ na gɩ ɖən 42 Ɖaa bʊkɔ mbʊɖee gɩ na ɖu bʊ na pɛɛpɛɛ na a ta bʊkɔ mbʊɖee kə bʊ na pɛɛpɛɛ na ma, gŋci nɔɔ bakono bʊŋənʊ aɖoo ŋkuƒo nɩ . 43 Ba ɖuɩ ma kɩ wʊɖa ʊkʊmʊ na, ama ɩ ta nʊkʊmʊ, ba ɖu ɩ ma kɩwʊɖa ɩkashɩ na ama ɩta nɩkashɩ 44 Ba ɖu ɩ na aʊrɩlɔ ama ɩ ŋənə ŋŋuro ka gʊlɔ nɩ. Ɖaa gʊrɩlɔ gʊ ɖa ma, gənci gboo ŋŋuro nɩ ka gʊlɔ gʊ ɖa. 45 Galaŋ na ba ŋɔn waa: Arɛ asəbaka asəbaka Adam apra arɛ ŋŋuro yar, Na Adam akəŋja ʋni aleeka nɖee ŋŋuro nsoŋsoso nrəŋə nanɩ ma, a na shee ŋŋuro. 46 Ama nɖee ɩlee ŋŋuro nsoŋsono ma, kɩlee ɩsəbaka na, nɖee ba pil nce acə ma, kaŋkəm na, nɖee ɩlee ŋŋuro ma ɩpɩ. 47 Arɛ səbakaɩ ba pil nce acə ma, alee atɩnaja na, anyɩʋtaja alee nɖee aɖoo na alaŋlaŋ ma na. Ɖaa 48 atənaja aɖa ma, gəŋ ci batənaja baɖa ɖaa alaŋ laŋ kaja aɖa ma, gəŋ ci balaŋaja ba ɖa. 49 Ɖaa gɩ ɖoo atənaja ma, gəŋci gboo gɩtɩ ɖoo alaŋaja. 50 Ŋgaɖee n na lə ma na gəŋ waa: Gʋrɩlɔ narɛkɔnɔ kɩɩ kpa Gaja kaayarɩtəna nɩ na, na nɖee ɩnabu ma, kɩɩ wəɖa ŋŋuro na ayɔ nayɔ. 51 Ashiiri ɖən na n na yɛɛ ma tine akaɖa ashee anyɩnwaa: Atɩ ganɔ ka gɩ cii kpaarɩ na, ama gɩ tɩ gɩ fʋba kpaarɩ. 52 Bata sɩn gʋyʋlʋ gɔɔkəŋja, kpaarɩ gɩnyine gɩtɩ lə waa gɩ tine ma, ba ta sɩn gʋyʋlʋ gʋkəŋja, Bakono ba tɩ ba ŋənə kə ba kɔɔ abuu na, naa napɩ gɩ man afʋba mpoo. 53 Aɖʋwaa: Ɩsim waa: Gʋlɔbuka gʋcam ŋgʋɖee k'ʋn abu na ma, naa gʋrɩlɔ gʋcika gʋ cam ŋgʋɖee k'ʋnaci na ma. 54 Ŋkələ gʋlɔbuka gʋkara ŋgʋɖee k'ʋnabu na ma, naa gʋlɔcika gʋkara ŋgʋɖee k'ʋna ci na ma, ŋkəŋ na ʋŋɔn ʋna lə waa bajɩ bʋce caa caa. 55 Ho bʋce aka caacaa aɖaɩ; ho bʋce bʋkɔɩ ʋ na cə na gʋtara ma, ɩ ɖaɩ? 56 Bʋkɔɩ bʋce bʋ na ce na gʋtara ma na gəŋ mbɔnɔ k'ʋleʋ, na mbɔnɔ kɩkashɩ nɩ gəŋ gʋpɔ. 57 Ama, gɩkʋma Gaja ɩ gapala gɩjɩ caacaa na tɩnɖiyar Yeesu-Kristo ma. 58 Gani gaɖe laŋ, ambawor basɔlɔka, baaŋa ayiɖe ma, gɩshɛbʋ gɩshɛbʋ kəŋ kəŋkəŋ, na lee nɖiyar antəma na ce na ce, yɔ ma waa: anyɩntəma ɩlee ashee nɖiyar ma kɩtɩ lee fɔɩ na.
1 Ɩtassa na itaŋɖʋʋka ashee atibawor ciri kǝbaja anyin gboo lee ma ɖaa nlǝ korɛnti na galati ki cɔɔ cl ba lee ma. 2 Baa aŋa bɔkɔ kʋʋshile ʋsǝbaka ni a naa ɖʋ gʋsaʋ bʋkɔ awǝɖa ataa sǝra ashee ma naa ipaati sǝ nasaa waa ma kpa boŋo nai na 3 Naa nta kpa ma ŋɔn abɔ ashee ba ce na anyin gʋjɔ ɔ gʋɖe yerusalɛm ashee ba shee ma. 4 Ita sǝm waa ma ce aŋgdopi ba ti ba yala amʋ gice . 5 Ama see ma ce mase ɖuanɩ boŋo nɩ aɖʋwaa ɩhɩs waa ma ce maseɖʋaanɩ. 6 Yaa baɩ yaa nti ma lee shile ɩnyiʋ ɖǝn anyinasul kokoo na ɖa anyinasul gʋlǝma gʋkaɖa naa isǝra ayala amʋ ace gaɖu nna yɛɛ ma ce ma. 7 Kǝ ma na yɛɛ ma kpa anyinasul akǝfǝl anynalaŋ na ama nti yɛɛ ma s anynasul cei nɖijyan ata tǝlǝ. 8 Baa ɖa bal ntɩ ma ɖa Efɛɛsi hali pantecoti ka saa . 9 Aɖʋwaa gʋcaŋkɔ gʋbʋmbɔnɔ gʋɖǝn gʋtine ishee amʋ ganɔ ama moɛnɛ mana ba yɔgɔ. 10 Ɩtajiwa timotee akpa anyɩnasul palam aɖa fɛɛ asampǝna ɩpaa kpa ni na, aɖʋwaa. Atɩ lee nɖiyay atǝma ɖaa amʋ ma. 11 Ʋɖǝn apaa tɩ tiaʋ nɩ na. Aɖʋwaa: 12 Nɩɩ naa ni ɖen na bawor. Ɩti saa na Apolɔsi agaja ma, nɖʋni ikaŋkiri waa alee kaŋkaarl ace anyɩnasu aɖe nna bawor , ama ka sɔlɔ waa Ace nnyǝmǝnɖe na ama saa nɖee anaa ŋǝ gayɛɛ ma. 13 Wǝɖa ma ʋʋcine gɩshɛbɔ gɩshɛbɔ, lee ma bɛrɩ bawǝɖa koŋkaarɩ ma. 14 Bʋkɔɩ ɩshi na lee ɩŋunii ma, lee ma nʋsɔlʋ. 15 Ntɩ yɛɛ ma lǝ anyɩɩn ɩyɔ waasteefanaa abʋŋʋ ma nɩ ba lee ka basǝbaka Akayii ni, na ba lee koŋkaan na kaŋa ntibawor cipi cirl kǝbaja. 16 Galaŋ naa ma na nyenne bɛrɛ ɖaa gǝŋ ma na mbaɖee ba man na lee ŋtǝŋsoŋsono nɖe ma . 17 Amʋcine ʋkǝr na steefavaasi na fɔntuntusina Akayicusɩ bʋ kpaʋ amasul, aɖʋwaa bari namʋ saa nɖe kiɖana ma, 18 Aɖʋʋwaa! ba pala amʋcine ʋɖooɖoo na nyɩnʋʋ ja gboo galaŋ naa wa na kʋma bɛrɛɖaa gǝŋ ma. 19 Asii kicɔcɔ mana kpata batɩ sala anyɩn Akilaasɩ na prisili, anyɔnna cɔɔcɩ ndee aɖa ba gafala nɩ ma batɩ sala anyɩn gɩshɛbɔ na nɖiyar aŋyiɖa. 20 Ati bawor basaaka batɩ sala anyin naa mza na sala anyum bawor nakur atǝŋ gishɛbɔ. 21 Amʋ pɔɔl nŋɔn ka sala anyunbawor nakur atǝŋ gɩshɛbɔ. 22 Amʋ pɔɔl nŋɔn ka na sala anyun. Ɩtaji wa ʋɖǝn ka sɔlɔ nɖiyar na karɛ alee fɔɩ! Maranatɔ. 23 Nɖiyar Yeesu agʋjɔɔ gʋɖa anyɩnasu! 24 Amʋsɔlɔ ʋɖa anyɩnlŋ na yeesu kristo ayiɖa.
1 Pɔɔl, yeesukriston atǝma na gaja kʋcinsɔlɔka natʋwar timotee ashee gaja kacɔɔci nɖee aɖa korɛtɩ natɩba wor cɩrɩ cɩrɩ kǝbajaɩ baɖa akai nɩ ma baŋunii: 2 Ataya gaja gɩyarɩ gɩbʋmbɔnɔ yar ashee anyɩn a gʋjɔɔ na fɛɛ kʋsǝʋ na yeesukristo aŋyɩɖa. 3 Alǝbarka aɖa ashee gaja , atɩnɖiyar isto yeesu -kristo ayar ɩ alee ɩshɛɩ ŋǝka ɍ nʋpǝlʋpǝlʋ kagʋya ma. 4 Ana pǝlapǝla atʋ gǝŋ ma natʋ gboo gɩna pǝlapǝla mbaɖee ba naa na jɩ ɩshɛɩ ma. 5 Aɖʋwaa: kristo ɩshɛɩ nɖee gɩ na jɩ ma ɩyɔgɔ atasul, gǝŋ cigboo ʋpǝlʋpǝʋ nɖee ba lɩ pǝla pǝla atʋ kristo nɩ ma ʋyɔgɔ. 6 Atɩgʋ ta cii ɩlee ʋpǝlʋ pǝlʋ na nɖinsono njɩ ashee anyɩn ɩta jɩ waa Gɩ ŋǝ ʋpǝlʋ pǝlʋ ɖǝn anyɩnalaŋ na naa kasuuru alee gɩcǝʋkʋ atoŋo ɩshɛɩjika ɖe. 7 Nata tamaa aɖa gɩshɛbɔ aɖʋwaa gɩ yɔ waa Anyɩn gboo ɩta jɩ ɩshɛɩ ɖe ba tɩɩ pɩla pɩla anyɩn mɩaʋ. 8 Aɖʋwaa kɩɩ na yɛɛ ɩnyir nawɩya abʋmbɔnɔ nɖee awǝɖa atʋ Asii nɩ ma na nawɩya ɖe apɩ halɩ na yɛɛ awu atʋ kɩ caa yɔ waa gɩtɩ gɩ naa ɖa ŋŋuro nɩ na . 9 Baɖe ba tɩ tɔɔ atʋ ɖaa bɛrɛɩ kǝ bakɔɔ sǝm baɖa ŋŋuro nɩ ma na naa gɩ paa tɩ kantaŋ natɩgɩlopi na ama gɩkantaŋ na gajɩʋ ga na ŋǝnǝ bakono ma. 10 Alaa ka alʋ ncǝn anaa kɔɔ alaa atʋ bʋce bʋɖe nɩ ʋni na gɩ na ɖʋ na tamaa waa ataa kɔɔ alaa atʋ. acǝŋǝ. 11 Anyɩnʋnyiŋu ɩna nyǝŋǝ nashee atʋ ma naa tuutuuma aŋǝ kagʋjɔɔ akʋma gaja ashee atʋ gboo. 12 Bʋkɔɩ bʋ lee atʋkʋmʋ ma na gǝŋ atɩ nɖawaɩ gɩɖa na laa sǝriya na gasanaɩ gɩ nasara ɖulinya nɩ anyɩnalaŋ ma, curɩ na ɖeiɖei kaasana gaja ka ŋyɩɩ, kɩ lee na gʋrɩfaŋa na ama na gaja ka gʋjɔɔ. 13 Kɩɩ ŋɔɔn akɔɖǝn ashee anyɩn akɔɔ awu bʋkɔɩ ɩ natʋr ayɔ ma na ntɩ yɛɛ ɩyɔ halɩ atɩ waɖa . 14 Daa ɩyɔ aboŋo waa : Atʋ gɩlee ka anyɩnʋkʋmʋ ma anyɩr gboo ɩtɩɩ lee atʋkʋʋmʋ ʋstilee nɖiyar yeesu avaa pɩ ma. 15 Galaŋ ntɩ yɛɛ ma lee koŋŋkaarɩ ace anyɩnasul naa ɩŋǝ ka gʋjɔɔ akpala ɩnyɩʋ. 16 Ntɩ yɛɛ ma kul nanɛyunasu ace maseɖuanɩ naa ma ɖoo na Maseɖuanɩ apɩ anyɩnasul naa ɩyala amʋ ace yuɖee. 17 Nle gǝŋ ma ntɩ yɛɛ ma nuulee anyɩn na aa? yaa niya nɖee nnatɔɔ ma alee gʋrɩlɔɔ kaniya ma lǝ waa lɩŋ na Aaɩ aa? 18 Gaja galee ɖeiɖei yar na Galeiɩ gɩ lǝ anyɩn ma kaalee lɩŋ na Aaɩ na. 19 Aɖʋwaa gaja ʋpur yeesu kristo awaasunɖee amʋ na silfɛ na timotee gɩ lee anyɩngɩcuca ma ka lee lɩŋ na Aaɩ na ama lɩŋ ɩɖaka na nɩ ; 20 Aɖʋwaa bʋkɔɩ gaja gaɖʋ waa gatɩ galee ma ɩlee lɩŋ na na gɩ kɔɔ alǝ acǝŋǝ waa Ami na gaja kʋ kʋmʋ. 21 Nɖee atoŋo atɩ nanyɩn gɩyiu kristo nɩ ma ʋni na gǝŋ gaja. 22 Astɛmɛ katʋ nʋshɛmʋ naa aɖʋ ŋŋuro atɩfolu nɩ ŋŋuro nɖe ŋjɩ anaatɩ shee atɩ alʋwaatʋ akǝŋja nɩ 23 Ntɔɔ gaja galee sǝriya ashee amʋ naa anyɩn ɩɖoo ncǝn galaŋ na ka ma ce korɛtɩ na . 24 Kɩ lee gɩ na yɛɛ gɩtʋŋa anyɩʋcine uwǝɖa ma na ama gɩkaŋanyɩn ɩɖa ʋciŋkǝrka nɩ aɖʋʋwaa anyɩ nʋcine uwǝɖa ma ʋyiu gɩshɛbɔɔ.
1 Ntɔɔ niya amʋcine nɩ waa kǝ ma na yɛɛ ma ce anyɩnasul nʋcimpɛ ka na. 2 Aɖʋwaa Amʋ ntapala anyɩnʋcine ʋʋta pɩɛ aŋa napala amʋja ʋkǝr na kɩ lee nɖee mplɛ ʋcine ma na? 3 Nŋɔn gǝŋashee anyɩn naa ntatɩ kpa anyɩnasul ma paa tɩ pala mbaɖee bashee amʋ ʋciŋkǝrka ma bɩcɩne ɩpɩɛ na nwǝɖa n'anyɩn kaja tamaa waa amʋciŋkǝrka ɖe ʋʋlee atɩga nɔ atʋja. 4 N'ʋcimpɩɛ ka ʋbʋmbɔnɔ nɩ na nŋɔn ashee anyɩn kɩ lee waa naa anyɩnʋcine ʋpɩɛ na ama naa ɩyɔ ʋsɔlɔ ʋbʋmbɔnɔ nɖee nwǝɖa ashee anyɩn ma. 5 Ɩta jɩ waa ʋɖǝn lee ʋciŋpɩɛka kagʋlesʋra gʋɖǝn kɩ lee amʋ na alee na anyɩŋganɔ jɩ alee ama. ama ɩkiɖe galei naa ɩpaa tɩ goro na. 6 Arɛ ɖe alee gǝŋ ma ɩsǝm ba ɖʋ nɩ gʋtɔ gʋbɔka gʋɖǝn ŋgʋɖee baa aŋǝ waa gʋsǝm ma. 7 Gʋtɔ gʋbɔka gʋsʋra gʋɖe shee ɩkiɖe naa jɩ na nɩ suuru atǝɖǝ nɩ naa pǝlapǝla nɩ naa ɩpaa tɩ wu nɩ ʋcine ʋpɩɛ akɔɔ awu gǝŋ na. 8 Ntɩ ɖʋ anyɩn ɩkashɩ waa ɩfaŋa anyɩnʋsɔlʋ ashee karɛ ɖe. 9 Aɖʋwaa nŋɔn nashee matʋŋa anyɩn ayɔ ɩtajɩ waa ɩtɩɩ nyene alesʋraɖe uŋunii. 10 Ɩtaji waa ltǝɖǝ arɛ ɖǝn ambɔnɔ amʋ gboo ntǝɖǝ karɛ na nɖee ntǝɖǝ ma ɩtaji waa ntǝɖǝ nɩ anyɩn alaŋ na kristo aŋyɩɩ. 11 Naa gɩ paa tɩ shee sheetaanɩ ganɔ aboɖo atalaŋ na aɖʋwaa kɩɩ nyir alesʋra laŋ na. 12 Ŋkǝlǝ ŋkpa traɔsɩ kristo alaabaarʋ asoŋsono laŋ ma baa maa ɖaa nɖiya atine gʋcaŋkɔ ashee atʋ ma kɩ ɖamʋ fɛɛ na aɖʋwaa : kǝ ma ŋǝ amʋʋwor tiitɩ na ma laŋ. 13 Galaŋ na nfǝnapala pɩ naɩ naa ce masaɖuanɩ. 14 Ʋkʋmʋ ʋtǝ gaja gɩyarir la apala gɩ na jɩ caacaa na yeesu aŋyɩɖa asal ʋyɔʋ kʋfǝtǝrǝ ʋsoŋono kristo baa ŋkana! 15 Atʋ gɩ lee ka ʋfǝtǝrǝ ʋsoŋono kristo nɩ ashee gaja mbaɖee ba ŋǝ nɖi nsono ma na maɖee ba nɖi nci ma bagɩcɩɩca . 16 Baɖǝn sul ɩlee ʋfǝtǝrǝ bʋce kʋja na na kǝ pɩ ba na ci baɖǝn sul ɩlee ŋŋuro kʋfǝtǝrǝ na na shee ŋŋuro na ga ɖa gɩshɛbɔ alesʋra de tuutuuna aa?. 17 Aɖʋwaa kɩɩ yàlà gaja kaalei ɖaa basakatuutuu ma ba na lee ma na ama nɩ ja nɩ gaja gapara atʋ gɩ lǝ kristo agalei aŋyɩɩ.
1 Gɩkɔɔ asǝba nashee ganɔ atɩ gɩlopi acǝŋǝ aa? yaa gɩkɔ tɩ hɩɛ ɖaa baɖǝn ba na ŋɔn abɔ na shee ganɔ ma yaa nyɩn ɩnu shee atʋ ganɔ? 2 Anyɩn ɩlee ka atʋ gʋbɔ baŋɔn atɩfalu nɩ ma bɛrɛ baŋunii ba yɔ kʋ na tʋr. 3 Anyɩn gɩlopi ɩpra kristo agʋbɔɩ ba baŋɔn ma atɩntǝ ma nŋɔn ka kɩ lee na bʋcɩcɩbɔto na ama na gaja ŋŋuro yar aŋŋuro kɩ lee atala kɩ kpalakɩ laŋ na ama bɛrɛ bɩfolu kɩkpalakɩ laŋ. 4 Kɩcja ɖe gɩyiɖe na gaja maa ɩɖoo na kristo sul na. 5 Kɩ na lǝ waa atʋ gɩlopi gɩ wǝ ɖa ka ʋyɔʋ alee akɔɖǝnɩ ɩɖoo na atasul ma na Ama atʋ yɔʋ lee ɖe ʋɖoo na gaja sul na. 6 Ashee ka atʋ ɩko gɩpra kʋŋɔn na ama na gaja kaŋ ŋuro Aɖʋwaa gʋbɔŋɔnka gɩ tɩ pɩ na bʋ ce ama ŋŋuro ntɩ shee ŋŋuro. 7 Ɩta jɩ waa ntǝma Ɩ nna pɩ na bʋce ma ba ŋɔn nji atala kɩkpalakɩ laŋ nu pra ʋkʋmʋ halɩ Israɛl kǝbapi kǝ ba kɔɔ tɩ sǝra bakiɖe musa agayɛ laŋ na aɖʋ agayɛ kʋkʋmʋɩ ʋna piɖe piɖe ma laŋ ʋkʋmʋ ɖɖe ʋʋye lee ʋshɛʋ ka na. 8 Gǝŋ ma baɩ na ŋŋuro kantǝma kʋkʋmʋ kʋyɔgɔ awu na. 9 Ɩtajɩ waa ntǝmaɩ nna kǝ arɛ agalei ma kʋkʋ mʋ ʋyɔgɔ gǝŋ ma ntǝma nɖee nna pala arɛ aɖa ɖei ɖei ma kʋkʋmʋ ʋni ʋtʋkɔɔ ayɔgɔawu. 10 Galaŋ bʋ kɔɩ bʋcee alee ʋkʋʋmʋ ɖǝn ʋɖa ʋwu nɩ ma. 11 Galaŋ nɖee ɩcee alee ʋkʋmʋ nɖee ʋshɛʋ ma gǝŋ ma ʋkʋmʋ nɖee kʋ na bɔn na ma ʋni ʋlee ka ʋbʋmbɔnɔ awu 12 Ɖaa gɩwǝɖa kaja tamaa ma gɩtɩɖʋ atalɔ ɩkaŋkurɩ. 13 Atʋ kɩɩ na lee ɖaa musa ana tɔɔ ŋkuro na kǝl agayɛ naa Israɛl bapur ba paa kɔɔ akiɖe agayɛ ma na ʋkʋmʋ ɖe ʋlee ʋbonka na. 14 Ama bɩfolu ɩkaŋker kǝ ba tɩ kaashɩ na. Aɖʋ waa halɩ nʋrɔŋ ɖe ŋkuro ɖe nnaa kǝl pɩ ba ta naa tʋr alkawɩlɩ ɩ ka gʋbɔ gʋŋono kɩ na ka ɖa na shee pɩ na aɖʋwaa kristo nɩ ɩ na ŋŋkuro nɖe ŋkaɖa. 15 Halɩ nʋrɔŋ ba ta naa tʋr musa agʋbɔ ŋkuro nɖe nnaa tɩ kǝl bɩfolu. 16 Ama ŋkǝlǝ ʋɖǝn acam yeesu afʋba nɖawa ma nkuro nɖe ŋkaɖa. 17 Nɖiyar alee ŋŋuro gaɖuu nɖiyar aŋŋuro aɖa ma baa mʋ nʋ ɩna kaɖa kaɖa . 18 Atɩ ganɔ ɩ atɩbʋyɛ bʋkaɖa ma gɩ tɩ kiɖɖe atɩ nɖɩ yar ʋkʋmʋ ɖaa ba na kiɖe gaŋǝ ma natabaa mʋ nʋ ɩna fʋba na yɛɛ ɩɖa ɖaa nɖiyar ʋkʋma na yɛɛ ʋfa na nɖiyar ʋkʋmʋ nɖee ʋɖoo na nɖiyar ŋŋuro ma .
1 Galaŋ ɖaa baɖ ŋǝ atɩ shɛɩ va shee atʋ ntǝwa nɖe gɩ na lee ma , kɩɩ pala atalɔ ɩcii na. 2 Na gɩ kɔɔ nakesʋraɩ ɩɖa gɩcifala na nkomo ma abǝɖa ku na sara na maugum kaasana na cǝpracǝpra gaja kaalei na Ama gɩ na lǝ na nɩja na gɩ na bɔ bɛrɛ ba laakaarɩ na pɩ na Gaja sul. 3 Ɩtajɩ waa atalaabaarʋ asoŋsono aɖa ŋkomo, aɖa ŋkomo njɩ, ashee mbaɖee ba na li ma. 4 Mbaɖee kǝ ba shee ɩja na ma ɖulinya nnɖe laaja gakara bagʋfaŋa nfɔnɔ naa ba paa tɩ ŋǝ kristo alaabaarʋ asoŋsonoɩ kʋkʋmʋ ʋna piɖe piɖe aɖa ɖaa Gaja ma na. 5 Ku na lee atɩ gɩlopi ata waasu na nɖi yar yeesu kristo awaasu na gɩ na lee, na yeesu laŋ na gɩ pra anyɩnbatǝŋleeja. 6 Aɖʋwaa: Gaja galǝ ka waa: ʋkaɖʋ ʋkaɖa ŋkomo n'saŋkɔɔ alee ʋkaɖʋ ʋkaɖ ŋkomo atɩfalu nɩ na gɩkaɖa bayɔ Gaja kʋkʋmʋ ʋɖa kristo nɩ ma. 7 Gɩ toŋo gaja kamaana ɖe abuce nɩ naa gaja kɩkashɩ ɩbʋnbɔnɔ ɖe ɩɖa ashee gaja, ɩpaa ɖa ashee atʋ na. 8 Batɩpam atʋ baa mʋ nʋ nɩ, ama kɩ ɖa atʋ bitina gɩtɩjɩ ɩshɛɩ ama kɩɩ bǝ ɖa tamaa na; 9 Batɩɖʋ atʋ ɩshɛɩ , ama kuu abǝɖa na Atalɔ ɩci ama kɩɩ lii na; 10 Gɩ toŋo nɖiyar yeesu abʋce atalɔ nɩ baanjǝŋ na ce baaŋka na naa yeesu aŋŋuro gboo nɖa ata lɔ nɩ. 11 Atʋɩ gɩ ɖa ŋŋuro nɩ ma, ba tɩ tɔɔ atʋ na shee bʋce yeesu laŋ , naa yeesu aŋŋuro nɖa ata lɔ ɩcɩ ka nɩ. 12 Galaŋ na bʋce bʋɖa atʋ nɩ , na ŋŋuro nɖa anyɩn nɩ. 13 Ɖaa gɩ wǝɖa ŋŋuro nɖe kʋʋcive ma, ʋtɩ lǝ ʋŋɔn nɩ waa: Nshee ɩja ma laŋ na nna lǝ jɩ ! Atʋ mɩyaʋ gɩ shee ɩja galaŋ na gɩ na lǝ jɩ. 14 Yɔ ma waa nɖee aŋǝnǝ yeesu ma, ataa ŋǝnǝ atʋ gboo na yeesu, aŋǝnǝ yeesu ma, ataa ŋǝnǝ atʋ gboo ma yeesu, naa alaa atʋ nányɩn gɩ yiɖe aŋyɩɩ. 15 Anyɩnalaŋ alesʋʋaɖe ɩtu lee, na gaja kagʋjɔɔ gʋyɔgɔ nace na gaja kʋkʋmʋ naatuutuuma anaa kʋma. 16 Galaŋ na gɩna ɖʋ atalɔ ɩkaŋkɩnɩ , baa maa atɩgʋlɔ ŋgʋɖe gɩwǝɖa waa ma gɩtɩ gʋ cii ani, gʋlɔ gʋlɔ gʋfɔlɩ ɩ gɩwǝɖa gʋtɩ gʋfɔlɩ ɩ gɩ wǝɖa ma, gʋtɩ gʋ naa fʋ naa fʋba fʋba baa njǝŋ baa njǝŋ. 17 Aɖʋwaa wahala nɖee gɩ na jɩ ʋrɔŋɖe ma, alee abon ka na , ataa kaŋa nátʋ gɩŋǝ ʋkʋmʋ nɖee ʋɖa nace nace kʋwǝɖa gʋsʋra na ma nɩ. 18 Aɖʋwaa: kʋkɔɔ kiɖe ayɔkɔ ɩ gɩ naŋǝ natɩnyine ma na ama nɖee ku na ŋǝ waa ma ɩni kɩ na shɛʋ na ɩlee ɩɖa ka nɩ na ce nace.
1 Gɩyɔ waa: Gʋlɔ ŋgɖee nɩ gɩ ɖa, naa gʋlee gʋtǝnaja waa ma, gʋta cii, gɩ kɔɔ awǝɖa gʋlɔ gʋfɔlɩɩ gʋɖa alaŋlaŋ gʋ ni Gaja ga cǝ kakʋ, nagʋlee gaɖuɖaka na ce nace, kɩ lee bɛrɛ ba ce ka kʋ na. 2 Gʋlɔ ŋgɖee nɩ gɩɖa waa ma, gɩ tɩ jɩ ɩshɛɩ naa naa yɛɛ gɩ kara gʋlɔ ŋgɖee gʋɖa alaŋlaŋ ma, 3 Ɩta jɩ waa: gɩ kara gʋlɔ gʋɖe kɩɩ ɖa ŋkɔlɩ na. 4 Aɖʋwaa: Atʋɩ gɩ kara gʋlɔ gʋɖe ma, gɩ tɩ jɩ ɩshɛɩ yɔgʋ ɩkpa atʋ, aɖʋwaa: Gɩsɔlɔ gǝŋ, kɩɩ na yɛɛ gɩfɔɖɔ aɖa ŋkɔlɩ na, gɩ tɩ gɩ kara gʋlɔ aɖa naa ŋgʋɖee gʋnacima, ŋŋuro kagʋja gʋkar a njɩ. 5 Nɖee alee atʋ gǝŋ ma, ʋni na gǝŋ Gaja, aɖʋ ka ŋŋuro nɖe ashee atʋ. 6 Gɩ wǝɖa na nɩ tamaa baaŋjǝn, na gɩ saŋkɔɔ ayɔ waa: Ɖaa gɩɖa gʋlɔ ŋgɖe nɩ ma, shee gɩ lɩŋ na nɩ gaɖu. 7 Aɖʋwaa: Ʋcine kaasana jɩ gɩ na sara, kɩ lee bɛrɛ bʋŋǝu na, 8 Gɩwǝɖa tamaa, naa naa yɛɛ waa gɩcɔɔ atǝbǝ gʋlɔ ŋgʋɖe nɩ naa aɖa nɖiyar agʋja nɩ. 9 Galaŋ na gɩ na lee kaŋkaarɩ na yɛɛ gɩ ɖa, ɖaa anayɛɛ ma, gɩɖa gʋlɔ ŋgʋɖe nɩ naa, kokoo kɩɩ ɖa gʋlɔ ŋgʋɖe nɩ naa. 10 ɖʋwaa: atɩ ɩganɔ gɩ tɩ gɩ ce Kristo ɩkǝma kamboi sul ba cǝm n'atʋ ɩkǝma, naa baaŋa acam ʋsǝlʋ, nsono ŋjɩ ʋlee, mbɔnɔ ŋjɩ ʋlee ŋkǝlǝɩ ʋɖa gʋlɔ nɩ ma. 11 Galaŋ gɩyɔ nɖiyar acunɩ, galaŋ na gɩ na bɔ bɛrɛ balaakaarɩ; Gaja ga yɔ atʋ, anyɩn gboo anyɩnʋyɔʋ nɩ ɩyɔ atʋ. 12 Kɩɩ na yɛɛ gɩ kɔɔ anyiŋǝ anyɩn ganɔ waa:Yɔ atʋ na, ama, gɩshee anyin ganɔ ɩkʋma anyɩnalɔ naa ɩyɔ ɖaa ɩbue mbaɖee ba na kʋma balɔ fɔɩ kanɖilaŋ kɩlee bɩfolu nɩ na ma. 13 Aɖʋwaa: Nta lee ŋyashɛshɛ yar, Gaja jɩ nlee ashee nta saŋkɔɔ alee gʋfaŋayar anyɩn pɩ nlee ashee. 14 Kristo ʋsɔlʋ ʋtɩ pam atʋ kǝŋkǝŋkǝŋkǝŋ, na gɩ na waa, ɩta jɩ waa, ʋɖɔŋkɔnɔ aci ashee baŋunii gǝŋ ma, baŋunii bacika gǝŋ. 15 Asaŋkɔɔ acii ma, acici ashee baŋunii, naa mbaɖee baɖa ŋŋuro nɩ ma, bapaa kɔɔ aɖa ashee balɔ na, ama, baɖa ashee nɖee aci ashee pɩ naa akɔɔ aŋǝnǝ ma. 16 Galaŋ tɔɔ na nnyǝmǝ kukɔɔ ayɔ ʋɖǝn gʋrɩlɔ nɩ na, ɔta jɩ waa gʋrɩlɔ nɩ na gɩ yɔ Kristo, tɔɔ na nnyǝmǝ kɩɩkɔɔ ayɔ nɩ ɖaa gǝŋ ma na. 17 Arɛ ɖɛn ata ɖa Kristo nɩ, apra arɛ afɔlɩ. Alesʋra ɩŋono ɩshɛʋ; ɩfɔlɩ ɩɖa ka nnyǝmǝ. 18 Ɩni ɩŋunii ɩɖoo na Gaja sul na, apala ka Kristo apɩ na ʋrǝŋu na na atɩ nna Gaja atɩgicuca, na ashee atʋ ʋrǝŋunama kantǝma. 19 Aɖʋwaa: Gaja gaɖa Kristo nɩ na, na yɛɛ Kristo apɛmpɛŋɛ aɖe agɩlopi na ɖulinya bagɩcuca naa apaa kɔɔ atɔɔ bataalɩ na, n'aɖʋ ʋrǝŋunama kaa lei atʋ nɩ. 20 Atʋ gɩ na lǝ Kristo antǝma kabʋlei ɖaa a tʋmpɩ Gaja gana kʋn na ma na ɖʋ ɩkashɩ; jɩ ma suuru ʋrǝŋuna ma ʋɖa anyɩn na Gaja anyɩn gɩcɩɩca. 21 Nɖee kalee mbɔnɔ ayɔ na ma apala nɩ atɔɔ atɩmbɔnɔ atoŋo naa atʋ gɩpra Gaja ka ɖeidei baja
1 Daa gɩna lee ntəma na Gaja ma gɩtɩ ɖʋ ʋnyɩn ɩkashɩ waa ɩpaapala Gaja kagʋjɔv gʋpaa fəlaanyɩnna. 2 Adʋwaa atɩ lə: waa tam ndee ɩsəma n'cam akʋnyɩŋu ndi nsono kʋshile n'cam' akɩ alam atən-nnyɩmə ŋəma ndi nsono kʋshɩle 3 baa Gapaŋa nɩna kagɩna shee ntərə kʋ nyɩca na naa Gaja kaŋtəma npaa pra daa gʋcəra mana. 4 Ama atɩgɩ tʋwa apra bʋkɔɔ ɩtaba waa Gaja kəbatəŋleeja balee ma baa ʋnaashɩʋ nɩ baa batɩ pɩyɛɛtʋ baa nʋcɩŋpɩɛɛka gɩ wʋda suuru. 5 Baa ʋkəwʋ nɩ na, baa ɩsaraka nɩna, baa ʋcəprʋ nɩ na, baa atəma nɩna, baa ʋnyɩŋʋnɩna, baa bʋnʋ kʋrʋka nɩ na: 6 nacɩrɩcɩrɩ, na ʋyɔʋ, na suuru, Gaja kikashɩ na nŋʋro nsoŋsono, na ɩjakʋsɔlʋ. 7 Na ɩja kabʋle, na Gaja kɩkashɩ, na atara yɔkɔ ndee ɩna ce gʋtara ma na ndee ɩna kəlgʋ tara ɩkəma kɩja ma. 8 Ʋkʋmʋ nɩ, na ʋlaaʋ afələ nɩ, na Gapaŋaka na ma gabɔnɔ na gasono nɩ. Bana nənɩ na daa arɛɛ ana pɩ na laa barʋ ɩja kaja ma. 9 Adanaa kəba yɔ nɩ na ma, ashee bayɔ nɩ ada naa acikama, ashee kalee acikana ada batɩyɛɛ bakənɩ acima. 10 Daa ɩcimpɩyɛɛ ka baja ma, ama atɩcine ɩna nakər kər baŋjən daa ba shɛɛrɛ ma atɩ gɩtɩ pala barɛ tuutuu ma bade batɩ pəra bataŋja daa kagɩwʋ da akodən na ma ama atɩ gɩtɩ lee alesura ɩŋuni. 11 Atə bʋnɔ bʋtine ashee anyɩn cɔrɛŋtɩ kəbaja atɩ gɩfolu gɩtine. 12 Ka lugo naa anyɩn agɩfoluna ama anyɩɩ lugo ka nanɩ anyɩ gɩja. 13 Shee ma atʋ anyɩ gɩja naa manaa lənaa anyɩn daa ambapi ma ŋana ma anyɩ bawor. 14 Ɩta cə arɛ aŋpa paama səna barɛ nbadee kəbada deɩ na mana. adʋwa a mʋna man ɩja yarɛ na ɩsəii yarə? Yaa mʋdaka fətəla na nkomo kagɩ cɩɩ ca? 15 Ʋrəŋʋ paŋa daka Kristo na sheetanɩ bagɩ cɩɩ ca? Yaa ndee ada deɩ deɩ ma na ndee kada deɩ deɩ na ma mʋ na man pɩ. 16 Mʋna man Gaja kaŋku na akʋna baja baŋku? atʋŋ gɩlee Gaja nŋʋro yar a Gafalajɩ Gaja Galə gən: ntəma da adjɩ aye napɩ ntəma lee ba Gaja, na batə balee a ma samaa. 17 Galaŋ na ndiyar Gaja Galə waa: təbə ma barɛ bade sul alən npɩ gadʋ, paa ma fɔn bʋ kɔɔɩ kɩda cɩrɩ cɩrɩ, naa amʋ ma camaanyɩne 18 ndiyar akɔɔlɔ cəŋə waa ntəma pra anyɩ naya naa anyɩ ɩpəra am bapi.
1 Amba soro aləkaʋlɩ bade bada ashee anyɩ, Galan laa ma, anyɩ nalɔ n*bʋkɔɔ bʋna kpa nyɩn ajɩ wa ma nɩ, naa yɛɛ cɩrɩ cɩrɩ kaŋdawa naa naa she Gaja jirima na ɩja. 2 Cam mamʋ anyɩ nɩfolu nɩ, baa arɛ paŋa sul gɩ da deɩ deɩ a, kagɩ pɩɛpɩɛ ʋdən agɩfolu kagɩ jɩ naa nyɩn akodən na. 3 Kəma na cənnaa nyɩn ɩkəma na ncee lənyɩ boŋo ɩda atɩ folunɩ, na gɩ man da baaŋjɔn baa bʋbʋ baa nŋʋronɩna. 4 Nwʋda na ahyɩn ʋkaŋtam ʋbʋbɔnɔ amʋ cine ʋkər na anyɩn ntɩ dʋnyɩn ɩka shɩ am ɩsaŋ na mʋ baa maa gɩtɩ jɩ ɩshɛɩ. 5 Nkəle ndee gɩkpa Masedʋwaanɩ kagɩ səra aŋʋra na ama gɩŋə ɩnawɩya mana baŋʋ ni ɩbobo cɩka ɩka ɩde sɩrətʋ atɩ folu detɩtədə tʋ. 6 Ama Gaja ngadee Gana dʋ nbadee bana pɩɛɛ ɩcine ma ɩkashɩ ma na na doo do atɩ cine natɩɩtə ʋpɩʋ. 7 Kɩlee Tɩɩtə ʋpɩʋ kaŋ dən dən na a doodo anyɩnɩ cine na ama ɩkasɩ ndee ɩcee bʋŋa dʋnɩ ma Gboo laŋ. Atɩləə tʋwaa anyɩnɩ cim pɩɛɛ na ɩfolutədəka ɩlaa səria Galana amʋcine ʋkər paa. 8 Ɩta jɩwaa aŋgale ganyɩʋ taja Gatɩ tədə a nyɩ nifolu kəma le nshɩ yɔna nɩɩ nyɔ waa galeɩ Gade gatɩtədə anyɩ gɩfolu tam dən ama nlee nshɩ yɔ. 9 Ama nnyɩmə nda ʋcɩŋkərka kɩlee anyɩ nʋcɩŋpɩɛɛ ka laŋna adʋwaa anyʋnʋ ciŋpɩɛɛka ʋfʋba anyɩnɩfo lu na ɩfa na ashee Gaja adʋwa kagɩ lenyɩnnbɔ nɔ ndənna. 10 Ʋcɩŋpɩɛɛka ndee ʋna fana ashe Gaja ʋna fʋba atɩ gɩfolu Gənilaŋ gɩtɩgɩnə ʋfʋrʋ, na kagɩlee atʋ ciŋpiɛɛ ka kaŋ shɩyɔna. Ama ʋciŋpɩɛɛka ndee kʋna fʋba arɛ agɩfolu nama ʋnapɩnabʋce bʋ. 11 Kɩɖe ma ɖaa gʋlesʋra gʋɖe gʋpɩɛ Gaja k'ʋcine ma, akpala baɩ na kɩ caarɛ anyɩn na! ba ɩ na ɩcəm kɩkəma, gayoro gapaŋa jɩ kaa yar anyɩn na, asampəna ɩpaŋa nɩ kɩkpa anyɩn na baɩ n'ɩsɔlɔ waa ɩlee kaŋkaarɩ apaŋa gʋtɔ gʋbɔka gʋpaŋa! Ɩcɔɔ alaa afaŋa baamʋnʋ nɩ waa kɩ lafʋ ayɔ galei gaɖe na. 12 Nta ŋɔn ashee anyɩn, kɩlee nɖee alin gʋlutɔ gʋɖe ma laŋ na, kɩsan, kɔɔ alee nɖee acam gʋluntɔ ma laŋ na ama, naa anyɩnʋcaarɛ ɩ ɩna caarɛ anyɩnalɔ na shee atʋ ma ɩlee anyɩn gɩcɩɩca naa lee Gaja kaŋyɩ gboo. 13 Galaŋ atɩcine ɩɖooɖo boŋo. Natɩcine ɩkɔɔ apɛmpɛŋɛ akər ŋkələə Tiitɩ a pɩ ma, n'ataŋŋuno ɩɖa fɛɛ n'anyɩn ganɔ. 14 Nta kʋma aŋgʋlɔ aŋyɩɩ anyɩna laŋ gɩ ni kaa lee gabɔnɔ na, ama, ɖaa gɩ cee na lə ɩja baanjəŋ, galaŋ na gɩ kʋma atalɔ Tiitɩ aŋyɩɩ, n'ʋni gboo aŋə kɩɩja. 15 Acɔɔtɩ laa ʋsɔlɔ nafaŋa akpala gʋya gʋya, aɖe tɩ lige ʋnyenu ɩ anyɩŋanɔ ɩwəɖa na gɩsáná ɩ cam nɩ na cu nɩ na tar aŋyɩɩ ma. 16 Amʋcine ʋkər baa mʋnʋ nɩ na ntɔɔ aŋgʋlɔ na ɖʋ n'anyɩn.
1 Ambawor ntɩ yɛɛ ma lə anyɩn, Gaja kagʋjɔɔɩ Masɖuanɩ ka cɔɔcɩ nɩ kəbaja ba ŋə. 2 Ɩnawɩya tuutuuma nɖee ɩtʋŋapɩ ŋə ma, kagɩcɩɩca, baa nakama bʋcinkər ka ʋyɔgɔ paa, na bagɩshɛɩ nɛ gɩŋʋm arisiki abʋmbɔnɔ halɩ ba wəɖa gʋjɔɔ gʋlee ka. 3 Bacɔɔ lee gʋjɔɔ ncɔɔ lee kasəriya, na bʋcinsɔlɔka na ba lee awubʋkɔɩ bawəɖa, 4 Na balə atʋ waa atʋ gboo gɩ lee kaŋkaarɩ akaŋa na atɩ bawoɩ cɩrɩ cɩrɩ kəbaja ɩ baɖa Yesrusalɛm ma. 5 Kɩ lee waa ʋkaŋʋnama kanɖənɖən ɖaa gɩ na yɛɛ ma na, ama, ba cɔɔ atɔɔ bagɩlopi bagʋlɔ ashee nɖiyar ɖaa ɩsim ma, naa tɔɔ balɔ ashee atʋ gboo ɖaa Gaja gasɔlɔ ma. 6 Na gɩlə Tiitɩ aɖŋkəŋ abɔŋo ntəma nsoŋsono nɖe alee, aɖʋwaa: Acee ka səba ntəma nɖe. 7 Anyɩn gboo ɖaa ɩnalee anyɩn abaamʋ nʋ n'ʋcine wəɖaka, na bʋlei bʋləka, na koŋkaarɩ, aleʋra ɩŋunii nɩ ma, n'ʋsɔlɔɩ ɩsɔlɔ atʋ ma anyɩn miyaʋ lee ma, ntənsoŋsono nɖe. 8 Kə ma na lə na kpashɛ na shee anyɩn na ama, basaaka baŋə anyɩnakoŋ kaarɩ, nanyɩnʋsɔlʋ ɩjakʋja. 9 Aɖʋwaa: ɩyɔ atɩ nɖiyar Yeesu kristo, adei alee arisikiya ma, anyɩnalaŋ na apra ashɛɛrɛ naa anyɩn ɩpra arisiki baja. 10 Ɖaa n naŋəwaa ɩsim ɩlee ma, aɖʋwaa ɩcɩm ɩlee gəŋ kɩ lee waa ɖaa ɩcee na lee ma na, ama, ɖoo gacokol n'ɩcee kʋr kaniya. 11 Lee ma, ntəma nɖe atɩ cəm kaayala, na bʋkɔɩ ɩwəɖa ma, na niya nɖee ɩwəɖa na lee na má mà ɩlee atɩ waɖa. 12 Ɩta naa shee n'ʋcine ʋsoŋsono, shee bɛrɛ bacam n'ʋcine ʋɖɔŋkɔnɔ, kə ba lə waa mʋleeka kɩshee ɩwu gəŋ na. 13 Kɩ lee ba na yɛɛ bakara anyɩn gɩshɛɩrɛ n'akaŋa na basaaka na, ama, baaŋa awəɖa ɖeiɖei. 14 Naa ba ni gboo bʋkɔɩ bawəɖa kʋyɔgʋ ma, ɩtɩ kaŋa nanyɩn ŋkələ ɩ ɩnɩɩ tɩ sər anyɩn ma, bakaŋa n'anyɩn ɩlee ɖei ɖei. 15 Ʋŋɔn cɩrɩ cɩrɩ kabɔ, ɩlə waa: Nɖee apiɖe tuutuu ma ma, kagoro awəɖa na, nɖee apiɖe cei ma, akɔɖən kɩ sər nɩ na. 16 Ʋkʋmʋ ashee Gaja, ɖaa aɖʋ Tiitɩ ʋcine nɩ, kakoŋkaarɩ ɖe ashee anyɩn ma; 17 Aɖʋwaa Tiitɩ atələ bʋkɔɩ gɩ na yɛɛ ma, atɩ yɛɛ akɔɔ atɔɔ koŋkarɩ afɔlɩ nayɛɛ ace anyɩgaɖu n'ʋciŋsɔlɔ ka. 18 Gɩtɩ yɛɛ gɩ təm nɩ aɖe nna atʋwor nɖee baaŋa anakʋma, aɖʋwaa: Apalaka na laabaarʋ asɔŋsono ace ɩcɔɔcɩ mànà baŋunii nɩ, 19 Ʋni na ɩcɔɔcɩ mánà balaa waa anaa yàlà atʋ nace ɩnyɩŋoa gɩ na lee ntəma nsoŋsonɔ ɩ nlee atɩ nɖiyar ʋkʋmʋ kantəma ma, nalaa na səriya ɖaa gɩnalee n'ʋcine ʋsoŋsono ma. 20 Ɖaa gəŋ ma na gɩ na lee naa ʋɖən apaatɩ yolo atʋ nabʋkɔɩ gɩcam, naa naa lo ɩ ma na; 21 Aɖʋwaa gɩtɩ yɛɛ bʋkɔɩ bʋcɩm ma, kɩ lee nɖiyar anɖənɖən aŋyɩɩ na, ama bɛrɛ baŋyɩɩ mɩaʋ. 22 Na gɩ lə atʋwor nɖee gɩŋə akoŋkaarɩ alesʋra tuutuuma nɩ ma ayala pɩ aace, na akɔɔ alaa na faŋa akoŋkaarɩ nɩ na yɛɛ waa ʋcine nɖee awəɖa ma atɩ kantan ńanyɩn. 23 Galaŋ ɩta saa na Tiitɩ agaja, alee atanyɩʋtaja na nɩ na lee ntəma, anyɩnasul; ɩta saa n'atʋwor asaaka, ɩcɔɔcɩ mbaɖee ba lee Kristo ʋkʋmʋ ma; ba laaka nɩ natəm. 24 Laa ma afa pɩ waa ɩsɔlɔ pɩ gɩshɛbʋ n'ja naa ɩcɔɔcɩ bashee ɩja ayɔ waa gɩwəɖa ɩja gɩ kʋma ata lɔ anyɩna sul.
1 Kɩ kɔɔ a hɩɛ waa: Maŋɔn ashee anyɩn bʋkɔɩ ɩkaŋa na Kristo kəbapi Yerusalɛm kəbaja ma na. 2 Aɖʋwaa: nyɔ anyɩna niya asoŋsonɔ nɖee ɩwəɖa ma, ŋkəŋ na n na kʋma anyɩn nashee aŋgʋlɔ Maseɖʋanɩ kəbaja baŋyɩɩ, naa lə waa: Akayii kəbaja ba cee akpeɖe boŋ na saa ɖoo gacokol; bakoŋkaarɩ ɖe aɖʋ bɛrɛ tutuu ma ɩkashɩ. 3 Ntɩ matəm atɩbawar bapɩ anyɩna sul naa, ʋkʋmʋɩ ŋkʋma anyɩn ashee pɩ ma ʋpaa lee fɔɩ na, galaŋ kpeɖe ma anyɩnalɔ, ɖaa nlə ma. 4 Kə ma na yɛɛ, waa Maseɖʋanɩ kəbaja bata yàlá atʋ ace anyɩnasul bapaa tɩŋə waa: kɩka na kpeɖe na, naa ka gɩcifala gɩjɩ atʋ kokoo anyɩn na. 5 Ŋkəŋ na ntəm ayɩɖa atɩ bawor waa: Bace anyɩnasul, atɩ wala wala gʋjɔɔ ŋgʋɖee ɩ ɖʋ waa ɩshee ma, gʋkpe, naa gʋlee anyɩn ʋciŋka nɩ na ɩshee kɩ lee nʋcimpɩɛka na. 6 Yɔ ma waa: Arɛɩ aɖu ceima, cei na anaa piɖe arɛɩ aɖu tuutuuma ma, tuutuuma na a naa piɖe. 7 Galaŋ baaŋa ashee ɖaa akʋr aniya n'ʋciŋkərka ma, ɩ paa lee təlashɩ kokoo batɩ caarɛɛ nɩ na, aɖʋwaa; Gaja gasɔlɔ nɖee a naa shee n'ʋciŋkər ka ma. 8 Aɖʋwaa: Gaja gɩtɩ gasəra ashee anyɩn kʋyɔgʋ tuutuuma, naa baanjəŋ ɩnɩɩ shɩ na wəɖo wəɖa baa mʋnʋ nɩ nakə ńanyɩmbʋkaata, naa awəɖa tuutuuma na lee ńalesʋra ɩsoŋsono. 9 Aɖʋwaa: Baŋɔn waa: Acɔɔ wəɖa gʋjɔɔ kʋ na shee bashɛɩrɛ ɖaa asɔlɔ ma, abʋcəma bʋ ɖaɖa nace nace. 10 Nɖee a na shee nɖo baɖuka n'ʋjɩʋ jɩka ma, ataa shee anyɩn naa apala bʋkɔɩ ɩɖu ɩɖu ma ɩŋʋm tuutuuma, ataa pele anyɩna ɖeiɖei kale ʋra. 11 Ɩtɩɩ pra arisiki baja anyɩna baamʋnɩ, ashee gʋjɔɔ gʋlee kaɩ wəɖa nalee ma, laŋ na bʋkɔɩ gɩce na ma ashee pɩ ma, bakʋma Gaja. 12 Aɖʋwaa: anyɩnʋkaŋʋ na ma, ɩkaŋa na Yerusalɛm kəbaja ma, ɩlee ali heeri abʋmbɔnɔ alesʋra tuutuuma nɩ naa baaŋa akʋma Gaja. 13 Anyɩnʋkaŋʋ na ma, ʋtɩ laa na faŋa ɖaa ɩna lee ma naa bakʋma Gaja ɖaa ɩna nyene Kristo alaabaarʋ asoŋsono kantəma, n'anyɩngʋjɔɔ ɩwəɖa na lee na shee baaŋa na ŋa ma. 14 Batɩ nyiŋə na shee anyin, aɖʋwaa: Bacɔɔ asɔlɔ anyɩn pɩbusu anyɩŋgʋjɔɔ gʋbʋmbɔnɔɩ Gaja galee ashee anyɩn ma laŋ. 15 Ʋkʋmʋ ʋtə Gaja ɩkoyar laŋ, agʋjɔɔ kʋʋnabon ayɔna.
1 Amʋ pɔɔlɩ, ntɩ ŋɔn na nyɩŋə anyɩn na Kristo abʋcəmakalɩbarka, ntɩ buro aŋgʋlɔ anyɩŋyɩɩ ntaɖa anyɩngɩcɩɩca, ama, nta mana anyɩnasul aɖa gaɖu lɩŋka ntɩ paŋ anyɩn. 2 Ntɩ ɖʋ anyɩn suuru, ŋkələ̀ ma kpa anyɩnasul ma, ɩ paa lee amʋ ɖoole ma cuu ʋpaŋ kaarɛ ɩ baɖən ba na kiɖe atʋ ɖaa gʋrɩlɔ kaarɛ jɩ gɩ na cu. 3 Gɩ ta naa sara gʋrɩlɔ nɩ, kɩɩ na cɩ gʋrɩlɔ kagʋtara na. 4 Aɖʋwaa: Bʋkɔɩ gɩ na cɩ na gʋtanɖma, kɩ lee gʋrɩlɔ kayɔkɔ nɩ gɩ na ci na gʋtara na, ama Gaja katar yɔkɔ nɩ gɩ na ci na gʋtara. Na pɛɛpɛɛ na ɖur ɩkashɩɩ na kpaarɩ na Gaja ma. 5 Gɩtɩ kə na pɛɛpɛɛ afaŋaɩ ɩ nataakalɔ alaŋ natəŋ Gaja kʋyɔʋ ma, naa naa yɛɛ gɩ pɩ na bɛrɛ bafaŋa ɩnyene Kristo. 6 Anyɩnʋnyenu ʋta tɩ kpe aboŋo, gɩtɩɩ bɔ mbaɖee kəbana nyene na ma, batɔ. 7 Kiɖe ma gɩshɛbʋ! ʋɖən ata naa tɔɔ agʋlɔ waa aɖe lee Kristo aja, ɩsim a lə agʋlɔ agɩlopi waa aɖe lee Kristo aja ma, atʋ gboo Kristo abaja pɩ gɩ lee. 8 Nta saŋkɔɔ na kʋma aŋgʋlɔ yɔgʋ yɔgʋ ɖaa ɩko nɖee nɖiyar ashee atʋ waa gɩ cere n'anyɩn, kɩlee waagɩ ɖun anyɩn na ma aa ka gɩja gɩ cifala ka gɩ jɩ amʋ na. 9 Naa amabɔ n na ŋɔn na shee anyɩn ma, ɩpaa kolo anyɩŋganɔ na. 10 Aɖʋwaa baɖən batɩ lə waa: Abɔ kabʋlei bʋkaŋkrə na caarɛ gaɖu: Ama ata ɖa atasul, ka na haʋ atʋ na, abʋliləka bʋɖe bʋ buro. 11 Arɛ ɩ ana lə gəŋ ma, karɛ ayɔ waa: Ɖaa atɩ bʋlei bʋkaŋkrə gɩtɩ mana anyɩnasul ma aa, gəŋ ci gboo gɩ ta ɖa anyɩnasul atibʋlei bʋkaŋkrə. 12 Atɩɩ kɩɩ na yɛɛ gɩtɔɔ atalɔ afana m'ʋɖən na, kokoo gɩ kpaarɩ na mbaɖee ba na shee balɔ ɩja bagɩlopi ma na. Ama, batɩ kɛɛhɩ na bagɩlopɩ ɖaa baɖa ma, bana kɛɛshɩ na ba gɩlopi gəŋ ma aa: Gʋfaŋa kʋʋtə pɩna. 13 Ɩta saa n'tʋ, kɩ nayɛɛ gɩkʋma atalɔa ɖə gayalaɩ ba ɖʋ ashee atʋ ma na, gayala ŋgaɖee Gaja gaɖʋ ashee atʋ ma, gɩ nɩ jɩ na yɛɛ gɩyɩɖe na ma, ɖaa gɩ sara Halɩ atɩ kpa anyɩnasul ma na gəŋ. 14 Kɩɩ na yɛe gɩsəla atɩ gayala na, ɖaa kɩɩ kpa anyɩnasul ma na, Anyɩnasul na gɩ kpa na Kristo alaabaarʋ asoŋsono. 15 Kɩɩ səla ʋɖən agayala alee baɖən ba ntə ma, na kʋma alalɔ na: Ama, na tama, ɩta jɩ anyɩnʋcine ɩwəɖa ma, ʋtɩ pele na kpər na ce anyɩŋgɩcɩica, ɖaa gayalaɩ baɖʋ ashee atʋ ma. 16 Waa gɩ lə laabaarʋ aɖə anyɩŋgaɖu, gɩ paa tɩ kʋma ata lɔ na ba saaka bantəma balee ayala gaduu bayala ma na. 17 Arɛɩ a na kʋma agʋlɔ ma, akʋma agʋlɔ Kristo nɩ. 18 Kɩ lee nɖee ana kʋma agʋlɔma, awəɖa ka aŋfaanɩ na, ama, nɖee nɖiyar ana kʋma ma, awəɖaka aŋfaanɩ.
1 Oh! maa, ɩtɩɩ səra atoŋo amʋŋyashɛshɛ! gasono ɩlafʋ atoŋo amʋ! 2 Aɖʋwaa: Ntɩ cel nanyɩn gʋcele Gaja kagʋcele kʋ nna cel nanyɩn, aɖʋwaa njɩl anyɩn pɩ ashee ʋsoro aɖɔŋkɔnɔ, ʋni na gəŋ Kristo ɖaa ʋpigii nɖee aɖa cɩrɩ cɩrɩ ka yɔ ʋsoro na ma. 3 lige ma, waa: Na gɩyɔɩ jɩ ʋbu apɩ atɩ paapaa na awa, asampəna ɩyɩ kpa amʋ na gaɖɔŋkɔnɔ, waa bapaa tɩ paapaa anyɩn, ɩpaɖa na Kristo na. 4 Ʋɖən atakɔɔ apɩtɩ na lee Yeesu afɔlɩ awaasu na shee a nyɩn, ɖaban na nɖee gɩ lee awaasu ashee a nyɩn ma, kokoo ŋŋuro nfɔlɩ ɖaban na nɖee ɩcam ma, ɩtɩ tɩ tələ na shee karɛ gɩshɛbu. 5 Ntɩ ŋə waa: Ba təmka baɖe ɩna tɔɔ waa ba ŋərə ma, kə ma jɩba baŋyɩɩ na. 6 Baa maa abʋliləka nɩ kə ma yɔ kanɖina kɩ lee nɖee awəɖa ʋyɔʋ awu amʋ ma, asul na nɖa na, gɩ saŋkɔɔ akaɖa afaŋa anyɩn kpaa baa mʋ nʋ nɩ. 7 Yaa mburo aŋgʋlɔ anyɩnasul naa anyɩn ɩ taa alaŋ ma, nlee taalɩ aa? Gaja kalaabaarʋ asoŋsono na nlee ashee anyɩn faala aa? 8 Ncam n'ɩcɔɔcɩ basaaka ɖaaba na cam ʋsəlʋ ma, apɩ tɩ kaŋa n'anyɩ. Nkələ ɩ nɖa anyɩn asul naa ɩna Hɩɛ amʋ ma, kə ma pala ʋɖən akaŋa n'amʋ na; 9 Aɖʋwaa: Atɩ bawor ɩbaɖoo na Maseɖuanɩ ma, ba shee amʋ bʋkɔi bʋ sər amʋ ma. Nri aŋgʋlɔ baa mʋ nʋ nɩ, ma paa tɩ lee ʋɖʋra ashee ʋɖən na, nsaŋkɔɔtɩ yɛɛ ma toŋo gəŋ. 10 Na Kristo ɩɩja nɖee ɩɖa amʋ nnɩ nɩ ma, ntɩ lə waa: ʋɖən kaasəra a pɩr n'amʋ ʋni kʋjɩ kʋmʋ akayii ɩkara kara ɩŋunii nɩ na. 11 Maakɔ laŋ? kə ma sɔlɔ anyɩn pɩ aa? Gaja kanɖənɖən ga yɔ! 12 Ama, gəŋ ci n na lee, naa makɔɔ alee gəŋ acəŋə naa mbaɖee ba na yɛɛ batɔɔ balɔ akpaarɩ n'atʋ ma, baɖa ɖaa atʋ ma, ba paa kʋma balɔ na. 13 Bɛrɛ baɖe ɩsəi kəbatəmka pɩ ba lee, mpaapaa kəbatənleeja pɩ balee, ba cəpra balɔ apra Kristo abatəmka. 14 Gani kaalee bitina, aɖʋwaa sheetaanɩ gboo atɩ tɔɔ agʋlɔ apra ɖaa Malaɩka ʋkaɖʋ kaja ma. 15 Ɩni kɩ lee gɩsana waa: sheetaanɩ ɩminisi, batɔɔ balɔɔ apra ɖaa ɖei ɖei kɩ minisi ba na lee ma na ama, baaye ataaboŋo ɖaa ba lee bantəma ma. 16 Ntɩ lə jɩ acəŋə, waa: ʋɖən apaa tɔɔ amʋ ɖaa ŋyasɛshɛyar ma na; Ama cam ma amʋ ɖaa ŋyashɛshɛyar ma, naa amʋ miyaʋ makʋma aŋgʋlɔ cei. 17 Ŋgaɖee n na lə, na shee ɩja na yɛɛ makʋma aŋgʋlɔ ma, kə ma na lə ɖaa nɖiyar a na yɛɛ ma na, ama námʋ ŋyashɛshɛ njɩ nna lə. 18 Aɖʋwaa: Bɛrɛ tuutuuma ba na kʋma balɔ, amʋ gboo shee ma kʋma aŋgʋlɔ. 19 Aɖʋwaa: Anyɩn ɩ ɩlee afaŋa baja ma, ɩkɔɔ tɩ cam ŋyashɛshɛ baja. 20 Ʋɖən ata tɔɔ anyɩn apra adɔmpəla, ʋɖən ata naa caarɛ anyɩn, ʋɖən ata naa muulee anyɩn, ʋɖən ata naa lim anyɩn ʋɖən ata sə anyɩnɩlanɖa gʋnyɛ, ɩ tɩ tələ na shee karɛ. 21 Gɩ cɩfala gɩtɩ kpa amʋ, ma lə waa: Gɩfaŋa anfara. Baa nakama, ʋɖən atatɩ nayɛɛ asheeshee agʋlɔ; amʋ gboo ntɩ ma sheeshee angʋlɔ ɖaa ŋyashɛshɛ yar ma. 22 Hebree kəbaja pɩ aa? amʋ gboo nlee Hebree kaja na. Israɛl kəbaja pɩ aa? Amʋ gboo nlee Israɛl kajana. Abraham bapur pɩ aa? Amʋ gboo nlee Abraham ʋpur na. 23 Kristo ɩminiisi pɩ ba lee aa? Amʋ gboo nlee Kristo aminiisi na awu pɩ amʋ ntəma kʋleu nɩ, bakə amʋ akpala tuutuuma, baɖʋ amʋ ɩsarka nɩ akpala gʋyagʋya. Aɖa bʋce ka jamba nɩ. 24 Akpala ɩnun nɩ Yuɖaa kəbaja ba kəɖa amʋ ɩpɛ nɖən mana ɩshɩnʋn. 25 Akpala ɩriu bakə amʋ ma, nkpala ba nyɩm amʋ atala, akpala ɩriu nɩ gɩ mɩɛ bʋto nɩ, na baɖʋ amʋ gʋkulu nɩ gɩshili kɔnɔ gɩɖən na gɩjibɔŋɔ gɩ ɖən. 26 Ɩnyɩŋca ɩcəka akpala tuutuuma, bʋtobʋmbɔnɩ kɩjamba bawəɖa amʋ, ifolu ɩbɔnɔ baja balee amʋ jamba, Amasamaa nɩ kə barɛ balee amʋ jamba, mpà nɩ ba lee amʋ jamba, ʋteru nɩ jamba awəɖamʋ, Təŋku nɩ jamba awəɖamʋ, atɩ bawor ɩsəi baja balee amʋ jamba. 27 Nlee atəma ɩkpamʋ, gɩfonyine gɩ ma na, akɔmɔ n'ʋtunyem, akʋr bʋnɔ akpala tuutuuma, ʋnyəŋkrə ʋtɩ kə ayɔkɔkaraka ɩmana. 28 Kɩɖa ba lə alesʋra Ɩsaaka na, baa njəŋ nshɩ naɖa na faŋa faŋa ɩ cɔɔcɩ ma laŋ na lee ceewa. 29 Ʋɖən agʋlɔ gʋta cii amʋ gboo aŋgʋlɔ gʋ na cici ʋɖən atafəɖa taalɩ taalɩ ɖən nɩ, ɩna yar amʋ na paa. 30 Ɩta jɩ waa gʋlɔkʋmaka gʋɖa, amʋŋfara nɩ na ma kʋma aŋgʋlɔ! 31 Gaja ɩgalee atɩnɖiyar Yeesu ayar, alee alɩbarka yar nace nace ma, ayɔ waa: kə ma na lee ɩsəi na. 32 Ɖamaasɩ kampa nɩ, gʋpayarɩ Aretaasɩ akələ kələ Damaasi kəbaja bampà na yɛɛ ari amʋ. 33 Ama, ba na tɔɔ amʋ na adʋ gashɛɩ nɩ nɩ argə n'ʋyarɩ katokporo, amʋnfɔɖɔ banyɛ nɩ.
1 Ɩsəm ma shee shee aŋgʋlɔ aa? ɩni kɩ caa wəɖa aŋfaanɩ ɖən na, ama, ntɩ ma lə bʋkɔɩ nɖi yar akaɖa afaŋa amʋ nyɔ ma. 2 Nyɔ ʋsoro ɖən, alee Kristo ajana, ɩlee bʋja təb na bʋnan bataanɩ ace na alaŋ laʋ alɩ jaŋna nɩ, ba taa nɩ na ńagʋrɩlɔɔ? Kəma yɔ na, kaɖa gʋrɩlɔ nɩ na aa? Gaja ga yɔ ka? 3 Ncɔɔ ayɔ waa: ʋsoro ɖe n'agʋrɩlɔ kʋ acə aa? kəma yɔ na ma ama Gaja ga yɔ. 4 Ba taa nɩ ace na, alijaŋna nɩ ma, n'arəŋə bʋlei ɩ kəbashee arɛ ganɔ asər aləbʋ na ma. 5 Ɖaa kajarɛ ɖe ma, ntɩ shee nɩ ama, ɩta saa ńam ʋamʋŋfara nɩ na n na shee shee aŋgʋlɔ. 6 Baa maa nsheeshee aŋgʋlɔ, kə ma lee n yashɛshɛyar na, aɖʋwaa: ɩja nɩ n nalə; Ama nte lee laakaarɩ, naa ʋɖən apaa tɩ ŋə ɖən waa wu amʋ, na kɩlee bʋkɔɩ aŋə ńamʋ kokoo a rəŋə n nalə ma na. 7 Naa ma paa tɩ nafaŋa aŋʋlɔ, aɖʋ bʋkɔ bʋ ŋənə ɩ bakaɖa afaŋa amʋ ma na, baɖʋ ɩca aŋgʋlɔ nɩ sheetaanɩ amalaɩka atɩ sə amʋ anyɛ na kəl amʋ ma paa tɩ na faŋa aŋgʋlɔ na. 8 Akpala ɩriu nɩ n nyiŋə nɖiyar waa atutur nɩ alɩŋ ńamʋ gaɖu. 9 Na a lə amʋ waa: Aŋgʋjɔ gʋyɔgo ashee akɩ, aɖʋwaa: Kɩŋfara nɩ na amɩkashɩ ɩna lee katəma, Gəŋ ma shee ma shee shee aŋgʋlɔ na yɛɛnɛɛ amʋŋfara nɩ, naa Kristo ɩkashɩ ɩrgə amaloŋ. 10 Galaŋ na n nabelenshi amʋfara nɩ, batɩ yɛɛ amʋ lei, na ciu ńamʋ, naɖʋ amʋ ɩnawɩya, nɖa ʋcimpɩ ɛka nɩ Kristo laŋ: Aɖʋwaa: Ŋkələ nɖa ŋfara nɩ ma kaŋkələ njɩ aŋgʋlɔ gʋ na kaŋkər. 11 Nlee nyashɛshɛyar, ama anyɩn ɩɖʋ ka amʋ, maa anyɩn ɩnɩɩ shee amʋ ganɔ, aɖʋwaa: Batəmka baɖe, ɩna tɔɔ pɩ waa: baŋərə ma, kə ma jiba baŋyɩɩ baa maa kə ma pa akɔɖən na. 12 Amʋtəm kantəma nlee mpiaram na bʋɖu anyɩngɩcɩɩca ńamasuuru, ɩ nawɩ ya tuutuuma nɩ na biti kalesʋra, na maamaa ci kalesʋra. 13 Maakɔ nɩ ŋkaŋa nɩcɔɔcɩ basaaka awu anyɩn, na kɩ lee kə matələ malee ʋɖʋra ashee anyɩn ma na? Təɖə ma amʋ galei gaɖe laŋ. 14 Mkpala nriutaja n naa kama nkpeɖe nayɛɛ ma ce anyɩnasul ma, na kə ma na yɛɛ ma lee ʋɖʋra ashee anyɩn na; Aɖʋwaa: kɩ lee anyɩna maana na nnayɛɛ na, anyɩn gɩlopijɩ n nayɛ kɩ lee bapi ba na wala amaana nashee bayà na, ama bayà ba na wala amaana na shee bapi. 15 Ɩta saa ńmʋ ntɩ ma cɔɔ ajɩ ɩtanɩ ɖaa nsɔlɔ ma, ntɩ ma kɔɔ ajɩ ɩtanɩ ɖe anyɩnaŋŋuro laŋ nsɔlɔ anyɩn gɩshɛbʋ gɩshɛbʋ ma, laŋ na anyɩn kɩsɔlɔ amʋ ɖaa ɩsəm ma aa? 16 Gəŋ ma, kə malee ʋɖʋra ashee anyɩn na, ama rianyɩn pɩ na gɩyɔɩ! 17 Taa ma akiɖe bɛrɛɩ ntəm anyɩnasul ma, nlo b'ʋɖən a cam n'anyɩn akɔɖən aa? 18 Ntəm Tiitɩ ace anyɩnasul ma, na nlə ʋwar waa ayalà nɩ ace ma, Tiitɩ ɖe atəɖə anyɩn ʋɖa aa? Kɩ lee gasana gaɖɔŋkɔnɔ jɩ gɩsara akʋn ʋnyɩnca ʋɖɔŋkɔnɔ aa? 19 Ɩtɩ faŋa faŋa waa ɖoo ɖaa gɩ na lə ma, gɩ na lə lə na laa atalɔ ncən anyɩnasul. Ama Gaja kaŋyɩɩ Kristo nɩ, na gɩ na lə; ɩŋunii kpataa atɩ basɔlɔ ka, gɩ na lələ na shee anyɩna baamʋ kaŋyɩɩ kʋceu. 20 Ntɩ cu asampəna waa ma paa tɩ kpa anyɩna sul ɩpaa ɖa ɖaa n na yɛɛ ma na, naa ɩpaatɩ ŋə amʋ aŋgɩlopɩ ɖaa bʋkɔɩ kɩ na yɛɛ na ma nɩ, asampəna ɩtɩ kpamʋ, ma paatɩ kpa awəɖa nyɩ bʋboro nɩ na, na ncəŋyoro nɩ, n'ɩbɔrɩ ŋɔnja balesʋra, na cim n'anyɩmbawor ɩkəma ɩbɔnɔ, na piɛ anyɩmbawor, na ciu n'anyɩmbawor, na taa anyinalɔ alaŋ, na ɖʋ ntərətərə. 21 Ntɩ cu asampəna amʋkpaʋ anyɩnasul Gaja gapaa pala gɩcifala gɩ kpamʋ acəŋə anyɩnalesʋra laŋ ma kara gako na yu bɛrɛ tuutuumaɩ bakɔɔ alee mbɔnɔ naa kəba fʋba balesʋra ajɩwa kɩ ja, fɔɩfɔɩ kalesʋra, gʋlɔjiŋkə n'alesʋra ɩkɩwẹɖa nɖi na ma.
1 Ɩlee ŋkpala nriu taja nji gǝŋ ca ce anyɩŋga ɖu ma bɛrɛ banyɩʋ yaa bariu basǝriya nɍa gɩlee ntǝma. 2 Saa nɖee nce anyɩŋgaɖu ŋkpala nnyɩʋtaja ma ncee a lǝ anyɩn ŋkɔɔ tɩ lǝ anyɩu acǝŋǝ ɖe waa mbaɖee balee alesʋra ɩbɔnɔ ɖe ma kǝ ma pala pɩ na. 3 Ɩtɩ yɛɛ waa Kristo akʋn ńamʋ alə ńanyɩn, aɖeɩ kawəɖa nfara na ma, ama awəɖa ɩkashɩ anyɩng cɩɩca. 4 Kristo agʋlɔfarka laŋ na bakal nɩ gʋyo kaŋkʋro laŋ, ama, n nyəmə aɖa ŋŋuro nɩ na Gaja kɩkashɩ atʋ gboo gɩfar atalɔ Kristo nɩ, ama, na nɩ gɩma aɖa ŋŋuro nɩ na Gaja kɩkasɩ na lee anyɩnasul. 5 Pɛmpɛŋɛ ma akiɖe anyɩnalɔ gɩshɛbɔ aŋə ɩta jɩ waa: ɩ naa ɖa ʋcine wəɖaka nɩ, Tʋŋa ma anyɩna akiɖe gɩshɛbʋ. Kɩ yɔ waa: Yeesu kristo aɖa anyɩnɩnɩ aa? ba ta kɔɔ nányɩn abəɖa ganɩ baasi. 6 Ama, ntɩ yɛɛ ɩyɔ gɩshɛbu waa: kə ba kɔɔ n'atʋ abəɖa na. 7 Baa na kama, gɩtɩ nyiŋə Gaja nashee anyɩn ɩ paatɩ lee taalɩ ɖən na, ɩpaatɩ jɩ waa atʋ gɩ nakʋma anyɩn na, ama, ɩ naa bʋkɔɩ bʋ cɩm ma, naa ɩta saa n'atʋ atɩ galei gacii. 8 Aɖʋwaa: kɩɩ wəɖa ɩkashɩ awu ɩja na, ama gɩ na lee na shee ɩja nɩ. 9 Ŋkələ gɩɖa nfara nɩ ma, kasaa na atɩ cine ɩna kərə; kasaa ɖe, anyɩn ɩwəɖa ɩkashɩ; Bʋkɔɩ gɩ na nyiŋə Gaja na shee anyɩn ma na waa: ɩwəɖa ɩwəɖa nɖawa nŋərə. 10 Galaŋ na nna ŋɔn bʋlei mbʋɖe baamaa kə ma ɖa anyɩnasul na, naa ntatɩ kpa anyɩnasul, ma paa kɔɔ apam anyɩn na pəwələ anyɩnalaŋ, n'ɩko nɖee nɖiyar ashee amʋ aɖʋ anyɩŋyɩɩ kʋ ceu, kɩ lee waa: Madur anyɩn na. 11 Nagaɖee gasaa ma, ambawar, ɖama ʋciŋkərka nɩ, pɛmpɛŋɛ ma anyɩnalɔ, nyəŋkrə ma, anyɩmb awar bɩ cine, na rəŋə nanyɩmbawor, ɖa mafɛɛ, naa Gaja ɩ galee ʋsɔlʋ na fɛɛ k'aja ma, ga ɖa anyɩnasul. 12 Sala ma, anyɩmbawor nsala nsoŋsono nakur atən, Kristo kəbaja baŋunii batɩ sala anyɩn. 13 Atɩ nɖiyar Yeesu-Kristo agʋjɔɔ, 14 na Gaja kagʋjɔɔ, na ŋŋuro nsaŋsono kʋɖaʋ na ma ɩ ɖa n'an yɩŋganɔ kpataa!
1 2 Pɔl Yeesu akənja na mbaɖee baŋunii ba ɖa n'amʋ ma Galaatɩ kɩcoɔcɩ nɩ ma. 3 ʋsɔlʋ n'ʋɖaʋ fɛɛ Gaja kija na atuka yar Yeesu anjaɩ ɖa ashee anyin 4 Nɖee ashee aŋʋlɔ ashee atabɔnɔ naa yɛɛ a laa atʋ Gaja gabɔnɔ nnyəmə na Gaja kʋsɔlɔ ma. 5 Nsala nɖa ashee na ce na ce gayala ga ma na. 6 N kpa asampə ɖaa ɩ mana na laa amʋ arɛ nɖee a yiɖa anyɩn na Kristi ɩka ma. 7 ŋgaɖe k'a na lə wàà laabaaru afɔlɩ ɖən a ɖa ama bɛrɛ baɖən ba na paapaa anyɩn na yɛɛ ba cəpra Kristi alaabaaru. 8 Ama baa atʋ kakoo malaɩka na Gaja laŋ a ta pɩ na laabaa ɖən fələ na nɖee gɩ cee pɩ na ma ashee anyin ma, Gaja ga lee nɩ laalɩ. 9 ɖaa gɩ shɩ cee alə anyɩn afəl ma, nnyəmə gboo, n kɔɔ tɩ pələ wàà, ʋɖən a ta pɩ na laabaarʋ ɖabanna nɖee ɩ cee cam ma, Gaja ga lee nɩ laalɩ. 10 Aɖʋwaa bɛrɛ bʋcinsɔlɔka na n na yɛɛ nnyəmə yaa Gaja? N na yɛɛ yɛɛ ma lee bɛrɛ ba sɔlɔ amʋ aa? ɩ ta jɩ wàà n naa ɖa na yɛɛ bɛrɛ ba sɔlɔ amʋ, kə ma lee Krisrti atənleeja na. 11 Ambaja n tɩ yɛɛ ma lə anyin wàà laabaarʋ nɖee n pɩ na ma ashee anyɩn ma, k'a lee bɛrɛ fɔɩ baja na. 12 Kə ma cam nɩ bɛrɛ sul na gəŋ ci kə ba cere nɩ na. Ama Yeesu Kristi a lə ka ashee amʋ. 13 ɩ rəŋə amʋɖaʋ yuɖa kəkaja nɩ ɖaa n ŋə gʋfaŋa ashee bʋkɔɔ k'a bʋ shɩ na cɔɔcɩ Gaja kaja na na pɛɛpɛɛ nɩ ma. 14 N cee na ce ŋyɩɩ na yuɖa kəbaja a wu amasamaa pɛɛ. N cee na faŋa aŋgʋlɔ kʋ ashee amawɛɛ ma na bɩɖaɖaa. 15 Ama n'ɩ fana ga wàà ga laa amʋ ɖaa amaŋana ancəna nɩ. Naa yiɖa amʋ na n'ɩko a tɔɔ amʋ wàà ʋpur naa na lə ashee mbaɖee kə ba yɔ Gaja na ma. 16 Kə ma lee saawara n'ʋɖən tam ɖe nɩkokoo gɩtaŋkʋpi yaa akɔnɔ na. 17 Kə ma boɖo Yerusalɛ mbaɖee ba tɔnɔ amʋ apra batəmka ma sul na. Ama saʋɖiya na n ce naa akɔɔ pɩ ɖamaas. 18 Bʋja bʋriu kaŋkən na n ce Jerusalɛm atɩ yɔ Sefas na n sə na nɩ ɩshilè təb n'ɩnʋn. 19 Ama kə ma ŋə antənleeja ɖən a tələ yuan ɩkoyar apar na. 20 N tɩ lə anyɩn bʋkɔɔ n na ŋɔn ma Gaja kaŋyu n'ɩja. Kə ma na lee ɩsəi na. 21 Acəŋə kə ma sirii na siliisi kagʋsaʋ na. 22 Kə ma cee lee arɛ nɖee ba cee yɔ Juɖee kɩcɔɔcɩ. Mbaɖee ba na kʋn Kristi ma nɩ na 23 Ama ba na rəŋə rəŋə wàà: arɛ nɖee a cee na naashu atʋ ma a tɩ lə laabaarʋ nɖee a cee na pɛɛpɛɛ ma kaalei. 24 A tɩ kʋma Gaja amalaŋ
1 Bʋja təbnʋnan kaŋkəm na nkəwa acə Yerusalɛm amʋ na Barnabas na Tite. 2 Gaja gakada afaŋamʋ waa macə ma, laŋ na ncə, na nlə pɩ daa blə Gaja kalabarʋ ba yoja bagɩciica ma, ama ŋnalələŋ ulugu nɩ, nashee barɛ mbədee bawʋda halɩ soŋsono ma mbadee balee adibaja ma. ŋnayɛyɛ waa mayɔ kuja waa amʋ ntəma kiŋfəɩfɔɩ na. 3 Tite ama nyiʋtaja ndee aleegɩrɩk kaja ma, kɩlee nɩ doole waa apɛŋɛ na, 4 Nakama na daa batəm atəbaja ba sheɩrɛ badən uluguni waa bapɩ tɩtʋŋaatʋ daa gɩdafɛɛ Yeesu Kristo nɩ ma. Naa na yɛɛ waa batʋa atʋ pəra gʋpɔ kəba dɔmpəla. 5 Kɩɩshe pɩ ʋnyɩnka baaceɩ na. Naa ɩja kagali soŋsono gapaatɩfʋba ashee anyɩm na. 6 Ama mbadee barɛ bana lə waa baleeka adɩbaja ma. Kəbapɩ na akɔdən ashee amʋna aŋgaja gama na napɩ.Gaja kaa na səŋkər barɛ na. 7 Bayɔ alə waa bayɩda amʋ na waa mapɩ tələ laabaarʋ soŋsono ashee barɛ ŋbedee kəbapɛŋɛ na ma, daa bayida pɩer gboo wa apɩ tɩ ləlabarʋ soŋsono ashee barɛ ŋbadee ba pɛŋɛ ma. 8 Adʋwaa gaja ŋgadee galee na atənleeja pɩɛr ntəma ashee ŋbadee bapɛŋɛ ma aleeka na amʋ gboo ŋtə ma ashee ŋbadee kəbapɛŋɛ na ma. 9 Saa ndee baŋə na mʋ Gaja kagʋjɔɔ ma, Yakɔb, pɩɛr, Yohana ŋbadee bayɔ alə waa cɔɔcɩ kaŋdibaja ma, bakara amʋ na Barnabas gʋnyɛ afaŋa waa batələ na atʋ waa gɩtɩgɩsəra acə bayooja sui, na ŋbadee bapɛŋɛ ma gboo sui. 10 Na balə atʋ gboo waa gɩlɩge bashɛɛrɛ gboo laŋ, bʋkɔ ŋbʋdee bʋcee da amʋcine nɩ waa ma lee ma na gən. 11 Kefas apɩ antɩɔk ma na ŋtəŋə abəla na nɩ adʋaa agale gacɩ. 12 Barɛ ŋbadee Jak atəm ma batɩlə waa bakpama piɛr detɩ jɩʋjɩʋ na bayoja ama barɛ bade bakpa ma, na apala ʋjɩʋkujɩʋ na bayoja naa aləŋ na pɩ gədu, adʋwaa basaaka bapɛŋɛ malaŋ. 13 Gənci atəbaja Juif ma na bapele na pɩɛr na Barnabas nalee mʋnaafiki kagʋleʋ. 14 Ama daa ŋŋe waa kəbana kʋn laabaarʋ kɩɩja na ma, na ŋlə ashee pɩɛr na barɛ baŋʋnɩ baŋyɩɩ waa:"akɩ ndee ʋlee Juif ma ʋda bayoja baŋdawa na kɩlee na Juif baŋdawa na, baɩ na ʋnaa sra alee bayoja doole waa bada Juif baŋda wa?" 15 Atʋ ŋbadee gɩlee Juif ka bʋŋʋma naa kɩlee bayoja ŋbɔnɔ baja na ma, 16 Gɩyɔ alə waa arɛ aŋtəma ndən kəm pala nɩ ada deɩdeɩ na gʋpɔ na ama ʋcine Yeesu Kristo nɩ gɩpɩ na atʋcine Yeesu Kristo nɩ naa gɩda deɩdeɩ ʋcine Yeesu Kristo nɩ, na kɩlee na gʋpɔ kaŋtəma na.Adʋwaa ʋdən kaa sra ada deɩdeɩ gʋpɔ kaŋtə ma nɩ na. 17 Ama gɩta naa na yɛɛ Gaja naa gaye lee atʋ deɩdeɩ Yeesu Kristo nɩ. Gəm ma atɩgɩlopɩ gɩlee babɔnɔ, Yeesu Kristo apəra barɛ gɩlee babɔnɔ, Yeesu Kristo apəra barɛ bɔnɔ baja naa? aayɩ 18 Gəm ma ŋtakʋa acə gʋpɔ ŋgʋdee ŋpala ma nɩ ŋtərətərə na gʋpɔ. 19 ɭtalee gʋpɔ nɩ ŋcɩ ashee gʋpɔ naa ma da ashee Gaja. 20 Bakal amʋ na Kristo. Kɩlee amʋ ŋdaka na, ama Kristo adaka amʋ ni, gʋrɩlɔ ŋgʋdee nɩ nda ŋnyɩmə ma ŋwəda ʋcɩne na Gaja pʋr ndee asɔlɔ amʋ naa atʋa agʋlɔ ashee amʋ ma. 21 Kəmabəda Gaja kagʋjɔɔ na adʋwaa deɩdeɩ kʋdaw ʋtada gʋpɔ laŋ gəm ma Kristo acɩcɩŋgəŋ fɔɩ.
1 Galatə kə baja ɩɛshɛshɛ, aŋaɖookaa nyin ka ɠiɖʋ ɠiɖe? Aɖe bafana nyim Yeesu ayikʋra. 2 ŋcɔɔnɛ yɛ mərəŋə ŋɠeɖe anyɩna sul. Lcam ŋŋuro soŋsono na bukpɔ kale sʋra na nucinea ashee na bukɔ irəŋə? 3 Ile yashɛshɛ bajapia? Isɛba na ŋworo sonsono ni kina bom na ɠorilɔ ni? 4 Alɛsʋra ŋde nyi iɖama fɔɛ na? Fɔɛ nàà? Kiile na! 5 Galaŋ ŋɖee ashee anyɩn ŋŋoro ma aŋa leka alesʋra ɩbʋŋbɔnɔ anyina ciica, bakilé na bukpɔ yaa batɩŋrəŋə ucine? 6 Daa "Abraham ashee Gaja ɩja, kalam na Gaja ɠalaŋ na Gaja ka le ni wa aɖaɖeiɖei," 7 Rɩŋɠə ma wàà ŋbeɖee ba tele ma balei Abraham bopru. 8 Buŋʋŋɔn ceelə pala Gaja ɠa cii le waa atapala ŋbeɖe kubaceeyɔni na ma bakpra ɖeiɖei nucine.Baceele Abraham labarʋ soŋsono:"Nakina ɖulinya aboŋɠo ma buŋuni ŋɖe albarka." 9 Galaŋ ŋbede bawuɠa ucine ma baŋə albarka na Abraham ŋɖe aceeʋɖa ucinema. 10 Bɛrɛɩ bana kaŋtam bukpɔ ka lɛsʋra lam ma, ŋɖi ŋcika ashiepi, aɖʋwaa baŋʋn:"lŋɖicika shee ŋbeɖe kəba ma sara ɖaa bukɔɛ bʋŋuni baŋʋnə ma bukpɔ buŋuni ni ma, na kɩbana cambu na te na ma. 11 Nimə iye waa Gaja kana tɩŋə na ashee: "Arɛɛ aɖa ɖeiɖei awuɖa ucinema anaɖa ŋŋoro". 12 Gipɔ uɠoo na nucine na, ama "Arɛɛ ana nyine bukpɔ ka lesʋra ɖe ataɖana bukpɔ. 13 Kristo sheetʋm alamatum ashee na ɠanuɠɔnɔ ashee na bukpo na apra asheetum ɠanuɠɔnɔ yar, aɖʋwaa baŋʋnə waa: "ŋɖɩcɩka shee arɛɛ akəaɠulɔ buyo la ma". 14 Gaja ɠa leeɠim waa albarka iɖa Abraham la ma ɛpra ŋbeɖe kɩbayŋ Kristo Yeesu na ma bija, na aɠesraŋə ŋŋono soŋsono abnkɔɛ amale totəm ashee nu ocinɛ. 15 Atəbaja, ŋti ɖaa bɛrɛ ma. Da ma na kʋr aləkawilɩ, ʋɠɩŋ kasra alee bukɔɛ Gaja ɠa le ona ɩpra fɔɩ na kakoo apele ma aɠoɖim na. 16 Nyimə alkavali ashee Abraham na opru pru mana."Kale shee ba pru pru ma na na," Kiba le shee baŋuni na, ama aɖɔŋkɔ nɔ: "ama upru pru," aŋa leka Kristo. 17 Nyɩma na le ŋɠede. Alka wʋli ŋɖe Gaja ɠa shee pala ma, kibati pɛɛ pɛ iyɔna ashee na bukpɔ nɔ ŋɖe ɩtɩ buja 430 kankim. 18 Abraham tiibi tatipi na bukpɔ, kaa kɔ tipii na alkawʋli, Ama Gaja ɠa to Abraham tiibi a shee na alkwʋli. 19 Maa kɔla la na bukpɔ ɩda? Apele ashee na ŋbɔnɔ kule laŋhalə Abraham abuŋuma ɛpitikpa aɖe ŋɖe alkawʋli ale shee ma, na bukpɔ iriŋə na ɠaɖu ashee na malaɩka mana ŋdee anabaɠa ikɩma. 20 Nnyɩmə, isɩm waa ma bapaɖaka bayɔɠɔ ama Gaja ɠalee oɖɔŋkɔnɔ. 21 Gimma ɠɩpɔ ɠisil alkawʋlɩ naa? Aai, kiile ɠɩɩŋna! Maa ɠupɔ ɠuwʋɖa yikʋ ato ŋŋuro ma aceishee, naa ɖeiɖei ɖeɖe aapi. 22 Ama ʋŋɔn isʋ ɩŋwunɩ ŋbɔnɔ kikashə lam.Gimma Gaja alkawʋli na afʋratum ashee na ucine Yeesu Kristo lam ashee na ŋbeɖe bacam tələma. 23 Ama naa ŋcina Kristo ni ipiipi, ɠɩcee ɖa saraka ni atana ɠʋkpɔ hali nucine itiŋe baŋtana. 24 Gimma ɠukpŋ ataki ɠokpra atakiɖeka hali Kristo atipi naa ɩti ɠa ɩtiitɩŋə nu ucine. 25 Nyimə bupɔ ʋɖa, kaɠikɔɔ ɖa ʋɖɩm ayiko ni na. 26 Adʋwaa anyin baŋuni ilee Gaja bapumi ashee na ʋcine na Kristo Yeesu ni. 27 Anyin baŋuni ŋbedee bamiɛ butone Kristo ni ma, ikara Kristo. 28 ʋcɔɔ ʋɖa Yuda kəbaja mana, yaa Grɛse kə baja mana na, yaa aɖɔmpla mana na, yaa arɛɛ aɖafɛɛ ma, yaa usoro, yaa usɩmprə, aɖʋwaa anyɩn ba uni ile aɖɔŋkɔnɔ na Kristo Yeesu ni. 29 ɭtaŋle Kristo abaja, ɠima ile Abraham abɔŋɔma, tiibibaja ɠaabakrʋ alkawʋli.
1 Ntɩ le tam ɖee ɩ ni tɔɔ ni jiwa tiibi wa ale ʋpɩ ma, ka fele na aɖɔmpəla na. 2 Bʋkɔ bɛrɛ nbaɖe ba toŋɔ nɩ ma baa le jɩ a na kɔn alɩ tem nɖee ayar ale waa ba kɔɔ na amaana ashee ni ma. 3 Atʋ boo, tam ɖee ɠiɖa gitla ɠijala ma atigiɖa shee aleʋ nɖʋliŋa ni kɩja. 4 Tam acɩm ma, na Gaja ɠatən ʋpʋrʋ na ba ŋɔm ni mʋra lam. 5 ɩpɩ ɠəŋ ci sheen a asɛra laa bɛrɛ nbaɖee ba ɖa mʋra ka təmtəm ma. 6 Aɖɩwa ɩle bapɩ, na Gaja ɠatəm ʋpʋr a gʋfolofolo a ti gɩfolʋ ni. Aɖe ti kʋro ɩkoyar. 7 Gəŋ ma nnyəmə ka kɔɔ le aɖɔmpəla na, ama ʋpɩ, a kɩ boo na Gaja ki kasɛ ʋle tɩɩbɩ ya boo na. 8 Doo ki cee yɔɔ Gaja na ma anyin ti kʋm akʋna. 9 Nnyʋmo ɖee ɩyɔ Gaja boŋɔ mʋ lee ka ni kɔɔ na kʋwa akʋna ni? 10 ɭti kiɖe ɩshɩlè, iŋɔrɔ na bʋja. 11 Nti cɩɩ ma lee ntəma fɔi kanja ashee anyin. 12 Nti nyɩŋə anyɩn, anbaja, ɖa ma na ambo nɖa ma aɖɩwa apəra naa anyɩm boo ɩɖa ma. Ki lee mʋ ʋbɔnɔ na. 13 Ama ɩyɔ waa ʋshile ʋsɛba ka npɩ na labarʋ asoŋsono ashee anyɩm ma, 14 ɠɩtənkɔbɩ ka gʋlʋcika lan na. 15 Nka na anyaləbarəka a ɖa? Aɖɩwa ntəma sɛra laa seriya ashee anyɩn, ɩda ji waa ɩ ta ɖa ɖaa gəm ma ɩtɩ sɛra laa anyɩn ɩyɩne shee mʋ. 16 Gəm ma npɛra anyɩn nʋwɔr ɠakʋri a shee ɩja nna le anyin ma? 17 Bɛrɛ baɖen ba ti yɛɛ aleheri tʋʋtʋʋma na shee anyɩm, a ma ki le anya lafiya lan na. Ba na yɛɛ yɛɛ ba paɖa atʋn naa ɩsɛra akʋn pɩ. 18 Baa saa paŋana icem ɩna atəma soŋsono kilee təm ɖee nɖa nkəŋ na ma ina le na. 19 Aɩn bapɩ ba jala, nna ti lɩge gayɔrɔ anyɩn bʋŋʋma kasa kayɔrɔ. Halɩ Kristo ati kpa anyɩn nʋcine ni. 20 N sɔlɔ ma ɖa asɛla na anyɩn naa ma foba bʋlɩleka aɖɩwa nɖa ʋshin piyɛka a shee anyɩn gale. 21 Le ma mʋ, anyɩn baɖee ɩnayɛ ɩɖa mʋra ni ma kɩ na rəŋə naa mʋra a na le ma ? 22 Aɖɩwa baŋənə w’Abraham awʋɖa bapɩ banyɩʋ, ʋɖen anar lee aɖonpəla, anyɩʋ taja nar ɖe lee akar. 23 Baa gəm kanɖe adonpəla aŋɔn a ɖe lee ʋpɩ ntankɔ ka ja, a saa ka ɖe lee ʋpɩ alɩkawʋli kaja. 24 Aɖɩwa basɩnpɛro baɖe be le ganʋ ɠaɖon kɔnɔ na. Ʋɖen dɔɔ na (Mont Sinaï) na aŋɔn bapɩ baɖonpɛla, aji waa Agar. 25 Nyimo Agar leeka (Mont Sinaï) Arabi Jerʋsalɛm nyʋma kaja, aɖɩwa aɖa ɠiȡonpɛla ni na ba pʋrʋ. 26 Ama Jerʋsalɛm nɖee aɖa alan ma ale ka gʋna. 27 Aɖɩwa baŋɔn “ɩsan na ki ʋsʋmprɔ nɖee kana ŋɔn na ma, kʋro aleheri kʋ kʋrʋ Aɖɩwa avɛ ɖee ka shee ŋɔn na ma bapʋrʋ ba ti ba anyɔɠɔ yʋ nɖee a na ŋɔn ma. 28 Anyɩn anbaja ni (Isaka) ma ɩle bepɩ alekawʋli kba ja boo. 29 ɭde pɩ waa ʋpɩ ɖee ba ŋɔn na gʋlɔ kantakɔma a ɖe tɩ caari nɖee ba ŋɔn na nŋŋɔro soŋsono ma. 30 Baɩ na ʋŋɔn ʋna le? Kərə aɖonpɛla pʋrʋ ka yɔga tiibɩ na ʋpɩ alekawʋli ka ja na. 31 Gəm ma atɩn kagilee ʋsonpɛre aɖonpɛla bapʋrʋ na, ʋsonpɛrɛ nɖee alee alekawʋli mana gɩle.
1 Anyiafɛɛ k'ʋɖaʋ laŋ na Krito akʋɖa anyin alam. Galaŋ toŋo ma gɩshɛbɔ paa ma kɔɔ aɖʋ anyɩnalɔ gɩɖɔmpǝla nɩ na. 2 Kiɖe ma, amʋ, pɔl, ntɩ lǝ anyɩn waa: ɩta na lee baŋ, gǝŋ ma Kristo kaa kɔɔ afɔɔshɩ anyɩn na. 3 Nfɔlɩ aciŋǝ, nlaa serɩya na shee basoroɩ ba na lee baŋ ma, waa ɖoole ashee pɩ waa: Ba kʋn gʋpɔ gʋŋunii. 4 Anyɩn ɩ na yɛɛ waa gʋpɔ gʋɖʋ anyɩn ɖeiɖei ma, anyin na Kristo ɩpaɖa. Kɩ kɔɔ ɖa gʋjɔɔ nɩ na. 5 ɩja nɖee gɩshee ma na, ŋŋuro nsoŋsono gɩtɩ saa, ɖeiɖei k'ʋkaŋtaŋna ma. 6 Kristo nɩ, ba lee kɩ baŋ, kǝ lee kɩ baŋ na ɩŋunii fɔɩ na ɩlee. Ama ɩja kʋ 'sheʋ na ʋsɔlʋ ɩlee kpakɩɩ. 7 ɩbʋŋa tɩ cu gɩshɛbɔ. Aŋa yɩɖe ka anyɩn waa ɩpaa kɔɔ anyene ɩja na. 8 Gɩnyiŋfɔnɔ giɖe ɩ na yɛɛ ɩ lee ma kɩɩ ɖoo na nɖee ayɩɖa anyɩn ma sul na. 9 Lefir cei ana pala boɖoboɖo kaŋmana fugo 10 Na nɖiyar ntɩ kantaŋ n'anyɩn waa kɩɩkɔɔ afaŋa gʋfaŋa gʋɖen afǝlǝ na ngʋɖe na. Arɛɩ ana lɩ n'anyɩn ma Gaja gatɩ ga bɔ agʋtɔ. 11 Ambaja nta kɔɔ lee baŋ kawaasu, mʋlaŋ na nlee anaashika. Galaŋ anii, gʋyɔ kaŋkʋra kantala nɖee nna sikǝr arɛ ma balaa ŋjɩ. 12 Ncɔɔtɩ yɛɛ waa: mbaɖe ba na li n'anyɩn ma, bʋ laa pɩ anyɩŋ gɩcɩɩ ca. 13 Galaŋ laŋ Gaja ga yɩɖa anyɩn pɩ waa. ɩɖa fɛɛ. Paa ma tɔɔ fɛɛ ɖe aɖa na lee gʋrɩlɔ kalesʋra na. Tɔɔ ma ʋsɔlʋ naa naa kaŋa na anyɩ mbawor gɩ ɖǝn ɖǝn. 14 Aɖʋwaa gʋpɔ gʋŋunii gʋ wala alee gaɖɔŋ kɔnɔ waa: "ɩsǝm asɔlɔ akʋwor ɖaa ʋsɔlɔ akʋʋlɔ ma." 15 Ama ɩ ta naa naashɛɛ anyɩŋbawor, na fǝɖǝ fǝɖǝ anyɩŋbawor, lee ma laakarɩ ɩ paa tɩ ɖur anyɩna lɔ na 16 Ntɩ lǝ waa: Sara ma ɖaa ŋŋuro nnayɛɛ ma naa ɩpaa tɩ lee gʋlɔ kalesʋra na. 17 Aɖʋwaa gʋlɔ kalesʋra ɩŋo ŋŋuro na ŋŋuro ŋɩŋo gʋlɔ kalesʋra. Baŋo bawor pɩ, gɩ ɖǝn ɖǝn. Galaŋ ngaɖee gaɖa ma na gǝŋ waa paa ma lee anyɩnʋcɩŋsɔlɔka na. 18 Ama ŋŋuro nta toŋo anyɩn gʋpɔ k'ʋkɔɔ wǝɖa ɩko anyɩnalaŋ na 19 Nyimǝ, gʋlɔ kalesʋra gɩ tɩ ŋǝɩ. ɩni nɩ gǝŋ fɔɩfɔɩ na gɩ sǝna kalesʋra, ajɩwa kalesʋra, basǝmprǝ bayɛɛka fɔɩfɔ. 20 Akʋnapɛŋɛka, gɩ so, ʋwor kʋnaashɛɛ, ʋwor kʋjɩ ʋ gɩwʋlʋ, nciŋyoro, na yɛɛ aɖʋr ʋwar, na bɔ bɔ na bawor, ʋrɩpaɖʋ, ashiiri babɔnɔ. 21 Gɩnyɩnfɔnɔ, bʋkanshiʋ, ʋjiʋ hǝǝm, na lesʋraɖe ka gʋsʋra. Ntɩ ka ka anyɩn ɖaa ncee lǝ ma, mbaɖee ba na ɩee alesʋra ɖe ma kǝ ba ŋǝ Gaja kaayarɩtǝ katiibina. 22 Ama ŋŋuro kɩpi nɩ gǝŋ ʋsɔlʋ, ʋcinkǝrka, fɛɛ, suuru, bʋcǝma, ʋrǝma, ʋrɩsana, ʋcine, 23 ʋsana, na gʋlɔ kʋtoŋu. Gʋpɔ gʋɖǝn kʋʋbǝla alesʋra ɖe na. 24 Mbaɖee ba lee Yeesu Kristo a baja ma, ba kalbʋkɔɩ gʋlɔ gʋna na kalesʋra ɩbɔnɔ ɩŋunii. 25 ɩtaji waa na ŋŋuro gɩɖa ka sara ma ŋŋuro kaasana. 26 Gɩ paa wǝɖa fɔɩ kanɖawa, na taa atɩ bawor ba laakaarɩ na cel gʋcele na tɩbawor na.
1 Aŋɔm baja batari arɛ ɖəm waa a tərə tərə anyim nbaɖee ɩɖa nŋro ni ma. Kɔɔ ma na ni Ga nya na ni toŋɔ ma a nyin gʋɩɔ na ɩpa ti kəm maa nyin boo na. 2 Toŋɔ ma anyi nʋɖura na anyin baworə ɩta le gəm ɩtɩ kʋm Kristo a mura. 3 Aɖʋwaa udəm ta na faŋa wa aɖe ɩe akoɖən ni, kaɩekoɖəm na a gʋɩɔ kʋ a na paapa. 4 Baa aŋɔna akiɖe aŋntəma nsoŋsono ga ɩam ataʋɖa bʋkɔ nbuɖee a na taa ka giya rima kilee a kparɩɩ na arɛɛ ɖəm na. 5 Aɖʋwaa arɛ baa apaŋɔ na ana toŋo an dʋra. 6 arɛ nɖee ba na faŋɔ Gaja kalei ma a na na yu ga ayɔ kɔ soŋ sono ni na afaŋɔka. 7 Pa ma tərə tərə a nyin gʋɩɔna kə ba na ɩe na Gaja Sarɩ na bu kɔ nbʋɖee arɛɛ adʋma buni bʋ ana ɩa boo. 8 Arɛ nɖee a təʋ ayɔkɔ na andawa ʋcinbɔ nɔ kuja ma ataa kulop gəmboo. Ama arɛ nɖee a du nŋŋɔro soŋ sono kɩja ma ataa ŋə nŋɔro nsoŋ sono ka aye nɖee kaʋɖa ga ya ɩa na ma. 9 Gɩ paa pa la nsono kuleʋna aɖʋwaa tam nɖee atunapima gɩtɩgɩ ɩaa na ka gɩ paɩa na. 10 Gə ma gitaŋɔ nɖi nsanka giɩee a she nduni nya nŋʋni gɩtəŋɔ ɩee nsono ashee nbaa ɖee ba ʋɖa ʋcine she alikaʋlɩ ma. 11 Kiɖe ma bulei tutuma nbʋɖee nɔn ashe nyin na angunyɛ ma. 12 Nbaɖee ba na yɛɛ ba le nsonana baŋtankɔ ma ɩti le nyim ɖaa ɩpɛŋɛma na ba paa ɖʋpɩ ɩshɛi ashee Kristo aŋ yukura na. 13 Aɖʋwaa nbaaɖee boo ba pɛŋɛ ma kə ba na səra na kʋm mura na ama batɩyɛ ɩpɛŋɛ boo na ba na kʋma nyim a nyin tan kɔ ni 14 ɩpaapɩ ashe mu ma kʋma yɔ na na ki ɩee nɖiyarə Yeesu Kristo aŋ yukura lan na alam na bakal nɖʋniyan nŋʋni ashe mʋ na amʋ ashe nɖuniyan. 15 Aɖʋwaa kile nbaɖee ba pɛŋɛ ma na nbaɖee kəba pɛŋɛ na ma na tʋrəna ama nbadee ba na tʋrə ma na gəm nbaɖee ba le gɩfɔlɩ kə baja ma. 16 Ashee barɛ nbaɖee ba na kʋm mu ra ma fɛɛ na ɩshɛyi ŋɔka ɩda she pɩ na ɩsraɛl Gaja ka ja. 17 Nfɔlɩ ʋɖən apa kɔkulo aŋə ganɔna aɖʋaa Yeesu ɩlamba ba ɖa amalan 18 Nɖiyarə Yeesu Kristo a gʋjɔɔ gʋɖa shee anyinŋŋɔro am baja amii.
1 Pɔl Yeesu Kristi akənja ɖən na Gaja kʋʋsɔlɔ, Gaja kasamaa nɩ Efɛsɩn nɩ naa ba na Kɔŋ Yeesu n'ɩja ma. 2 Gaja kʋkʋmʋ n'ʋɖaʋ fɛɛ ʋ ɖa anya laŋ n'ataya Yeesu Kristi aŋyiɖa. 3 Gaja kansala nɖa ashee atɩko yar Yeesu. Aɖʋwaa aɖʋ k'atʋ aləbarka, aŋunii buɖu mbuɖuu ba na lee Kristi ʋnyiŋu ma nɩ. 4 Gaja ga laa k'atʋ asul ɖoo ɖulunya kʋsəbʋ nɩ naa gɩ ɖa cɩrɩcɩrɩ a paa bəla n'atʋ akoɖən ɩnyine nɩ na. 5 Gaja ga cee atʋ pɩ bapur na Yeesu aŋyɩɖa, ɖaa alee naa atɩcɩno ɩkər ma. 6 Atʋkʋboŋu na gəŋ ʋsheeshu n'ʋkʋmʋ fɔ ashee arɛɛ a sɔlɔ nɩ ma. 7 Na Yeesu Kristi, gɩ wʋɖa ʋnyɩnca ʋsoŋsono laŋ kʋɖaʋ n'ʋtəɖu abɔnɔ nɖee ɩ fəl boŋo ma ashee 'amaana kaləbarka laŋ. 8 A yuga 'aləbarka ɖe atəbaŋunii laŋ na gʋŋafaŋa na ntɩyaashɩ. 9 Gaja pala n'ʋcɩnsɔlɔka gɩ yɔ bʋkɔɔ bʋ ɖa ŋkomo nɩ ma ɖaa ga sɔlɔ ma na alaa afaŋa na Kristi. 10 Kristi aleesʋra ɩ lee gakɔŋkɔŋɔ kaalei jɩ a wala ayɔkɔ nɖee ɩ na gatəna laŋ na nɖəla laŋ ma arɛ ɖɔŋkɔnɔ Kristi laŋ. 11 Na Kristi, ba laa atʋ ɖaa tiibi baja ma. Gani ga cee lee n'arɛɩ nɖee a na lee aleu ɩŋʋnii na ʋnaʋ nɩ. 12 Gaja ga tɔɔatʋ pɩ naa gɩ səla alee basəbaka ba shee Kristi ɩja ma gəŋ ma gɩ tɩ gɩ səra aŋə ʋshesheu. 13 Na Kristi, ɩ rəŋə ɩja kaalei ma, naa ɩ shee ŋŋuro nsoŋsono ɩja ma, anyɩnsala nɖa efanjil nɩ. 14 Ŋŋuro nsoŋsono, n lee tɔlʋma ashee atatiibi halɩ gɩ tɩ cam nɩ aŋunii na gajɩkʋmaka. 15 Na gani, n rəŋə ba lə anyʋcine kaalei n'ɩkoya Yeesu Kristi n'anyʋsɔlɔ ashee Gaja cɩrɩcɩrɩ kasamaa. 16 Kə ma pala ʋnyiŋu Gaja nsala nsheeka ashee na gəŋ cɩ gboo n na nyiŋə na shee anyɩn amɩnyiŋu nɩ. 17 N tɩ nyiŋə atɩko yar Yeesu Kristi agaja ga shee anyɩn gʋŋofaŋa naa apele anyɩn ʋyɔʋ. 18 N tɩ anyɩfolu kɩnyine ɩ kaɖa ŋkomo naa ɩ səra ayɔ ɩja nɖee nɩ a yɩɖa anyɩn ma na aɖaama katiibi Gaja kasamaa aŋunii nɩ. 19 Amɩnyiŋu nɩ, n tɩ taba ɩ yɔ ɩkashɩ k'ɩ wʋɖa ʋsəbʋ na naa gɩ shee ɩja ma, ashee kɩkashɩ ɩbʋmbɔnɔ nɖee a na lee n'alesra ma. 20 N'ɩkashɩ ɖe nɩ, Gaja ga ŋənə na Kristi tam nɖee a ɖa bakono nɩ ma naa atɩ agʋnyɩsono laŋ Gaja laŋ kabuɖu. 21 A tɩ Kristi alən na aɖibaja baŋunii, ɩŋa n'ɩkashɩ n'ayɩɖa ɩŋunii ba tam ma. Kristi k'a jɩgɩyarɩ tam nɖe kanɖənɖən ama anyɔn na ɩtam bafɔlɩ nɩ. 22 Gaja ga ɖʋ ayɔkɔ ɩŋunii Kristi ɩkei nɩ naa ashee nɩ cɔɔcɩ ɖaa gɩŋa ma ayɔkɔ ɖe laŋ. 23 Cɔɔcɩ a lee ka agʋlɔ naa rəŋǝ n'ayɔkɔ ɩŋunii.
1 ɩta lee anyim, ɩce acɩ a shee anyim bonɔ. 2 Anyim bonɔ ɖe nɩna ɩce na sava nɖʋliŋa ni. ɩɖa ɖaa na ʋpɩ ɖee ka nacʋ ayar na ma. 3 Atəbanyʋni gi cee le bɛvɛ nbabee kba shee ijɔ ma na. Ati giti le alewʋ bonɔ, Na atəgʋlɔ kʋjɩn sɔlɔ ka. 4 Gaja gale atanja sʋvʋ ni na a shee ʋsolʋ nɖee a solɔ aɖen ma lan. 5 Atɩɩ cee aci a ti bonɔ ni, na pi na atʋn nɖʋlinya nfoli Kristo ni. Gaja ka gʋjɔɔ lan na ifʋra. 6 Gaja gaman ŋənə atʋm naa atii tʋ gadʋ soŋsono Kristo Yeesu ni. 7 Ale aleʋ iŋʋni na gacəŋkəŋ naa ati səra faηa atʋ agʋjɔ gʋbʋmbɔnɔ. Ati faηa atʋ pi ngate. A shee ʋsolʋ Kristo Yeesu lan. 8 Aɖɩwa alehevi lan na isɛra fora shee gʋjɔɔ lan iŋʋnii lee Gaja kʋceeʋ na. 9 Ki le ɩjɔ avɛ antima na naa asɛra aŋe a gʋlɔ na. 10 Aɖɩwa gile gaja kʋɖoo na, alee na Yeesu-Kristo ma a shee Gaja Kantəma nɖee ale dʋ nyii shee təma na gi sara kʋni. 11 Lige ma waa ɖoo ki cee ɖa ʋnyɩnla soŋsono lan na. 12 Aɖɩwa katam ɖe anyɩn paɖa na kristo. Anyɩn lee basana shee ɩsraɛl. Anyɩn ɖa nɖʋliɳa ni san gaja. 13 Ama nyɩmo, Yeesu-Kristo lam nbaɖee ba cee lən na Gaja ma bati sɛla na Gaja a shee Kristo akɔnɔ lam. 14 Aɖɩwa ale ka a ta fɛɛ. Aɖɩwa ɩnyɩʋ prana giden. Apɩ nkʋ nɖee ncee na padaatʋma. 15 Apɛɛpɛɛ mara ɳɔnɔ na alee aja pɩna mana. 16 Ale alewʋ ɖee ni na nɖʋliŋa nkɔkɔɔ pɩ Gaja kʋnyɩnca lan a shee abʋce ŋkʋ ra lam. 17 Yeesu apɩ na fɛɛ a shee anyɩm baɖee icee bʋŋa lan nani ma anyɔna nbaɖe ba cee sɛla na nima. 18 Aɖɩwa Yeesu aləbarka lan na ɠisɛla na Gaja. 19 Atɔɔ anyɩm nbaɖee ɩcee le basara ma kikɔ le na, kikɔ le nɖonka kbaja na, ɩle Gaja ka fala ni kbaja pɩ. 20 Bale aŋyɩim pɩ dʋ na batənleeja na anɖebɩ ma na pi. Yeesu-Kristo ɖe le kandiyaɩ. 21 Alan nkʋɖe yɩɖe asɛnkɛla na ɩnyɩŋʋ kankʋ ma. 22 Alan na anyɩn boo ɩɖa naa Gaja ka, nkʋ ma.
1 Ganigaɖe laŋ, am, Pɔl Yeesu 'asarka nɩ karɛ ashee anyin ɩɩ kɩlee kǝbaja na ma. 2 ɩrǝŋǝ Gaja ka gʋjɔɔ kantǝma nɖee ashee amʋ aɖʋ anyɩnalaŋ ma. 3 ɩt ŋɔn ɖaa bʋkaɖa afaŋa amʋ ma. Ngaɖe ɩlee ɩjau ɩfǝrǝ ma na, galaŋa na ŋŋɔn cei shɩ shɩ nɩʋ gʋbɔ gʋɖǝn nɩ. 4 ɩta tʋr jɩ ɩtutɩkaashɩ ɩja nɖee ɩfǝrǝ aɖʋ Kristo laŋ ma. 5 Saamanɩ asaaka nɩ, kǝ ba ba kaɖa jɩ ashee bɛrɛ vɛ bapur na. Ama nnyimǝ, ŋŋuro nsoŋsono nkaɖa ashee batǝmka na anabi ma na ɩ basim na ma, na. 6 ɩja ɖe ɩfǝrǝ ma kaashɩ na gǝɩg wao: Mbaɖee kǝ ba lee yuɖaa kǝbaja na ma bani gboo ba lee tiibi baja pɩ na bʋkɔɩ ba nɩ ba tɩ shee na Yeesu Kristo aɖʋ labaarʋ asoŋsono kanɖilaŋ ma na. 7 Aɖʋwaa ma: amʋ mpǝra laabaarʋ asoŋsono Gaja ka gʋjɔɔ ngʋɖee ashee amʋ ma katǝŋleeja na ɩkashɩ nɖee ɩna lee ma 8 Gaja gashee k'amʋ gʋjɔɔ gʋɖe, baa ɖaa nlee ʋpijala mbaɖee Gaja gaɖʋ afǝlǝ ashee agʋlɔ ma banɩ nɩ. Gʋjɔɔ gʋɖe kʋ gǝŋ shee ma lǝ Yeesu alaabaarʋk'arisiki nɖee kǝ ba sǝra ataa gayɛ akiɖe na ma ashee mbaɖee kǝ ba lee yuɖaa kǝ br ja na ma. 9 Shee ma kaɖa ashee bɛrɛ baŋunii bayɔ Gaja k'ʋnyaʋ. Nɖe ɩlee ʋnyaʋ ashiiri kʋja nɖee Gaja ŋgaɖee ga lee ɖulinya ma, alugo na saamanɩ nɖee afǝl boŋo ma. 10 Nɖe ɩlee gǝŋ, naa ŋnyimǝ na cɔɔcɩ, naa aɖi baja na bapaŋaka baɖa alaŋlaŋa ba yɔ Gaja kanɖawaa, na ʋyɔʋ na alesʋra asʋraasʋra. 11 Nɖe anii ɩtɩɩ tɩ lee ɖaa ʋnyaʋ nɖee kʋ wǝɖa gayala ayɔ na, ʋnɩɩ tɩ lee na atɩ nɖiyar Yeesu KRISTO MA. 12 Galaŋ na Kristo, gɩwǝɖa koŋkaarɩ, n'ɩko, awǝɖa tamaa, a t'ʋcine gɩwǝɖa na nɩ ma laŋ. 13 Ɩlaŋ ntɩ lǝ anyɩnnalɔ ɩpaa ci aɖʋ ɩshɛɩ nɖee nna jɩ ma, na ɩshɛɩɖe ɩlee anyɩnʋkʋmʋmʋ na 14 Galaŋ ntɩ cǝm ama kǝwǝ atǝn ata ya Gaja aŋyɩɩ. 15 Nɖee ataŋo bʋŋʋma bʋŋma bʋŋunii alaŋ na tǝn. 16 Ntɩ nyiŋǝ nɩ ashee anyɩn a arisikɩ k'ʋkʋmʋ naa ɩruku n'ɩkashɩ, na ŋŋuro nsoŋsono nɖa anyɩn nɩ nɩ. 17 Ntɩ nyɩŋǝ nɩ ʋcine nɖee ɩwǝɖa ma laŋ Kristo a ɖa anyɩnɩfoluni. Ntɩ nyiŋǝ waa ɩyiʋ awǝɖa ilǝlǝmǝ ʋsɔlʋ nɩ. 18 Ɖaa ɩɖa ʋsɔlʋnɩ ma, anyɩn na basaaka ɩ bashee nɩ ɩja ma ɩtɩɩ man ayɔ Kristo ʋsɔlʋ k'ʋbɔɖʋ, k'ʋlamʋ, k'ʋsheme laŋ, na k'ʋloŋ. 19 Ntɩ nyɩŋǝ na shee anyɩn ɩyɔ Kristo ʋsɔlʋ k'ʋyɔgʋ, nɖee ʋwu ʋyɔʋ ʋŋuniima. Ɩtɩɩ sǝra a lee gǝŋ naa Gaja ka baamʋnʋ ɩrɩŋǝ n'anyɩn. 20 N'nyimǝ, nɖee awǝɖa ɩko ataa sǝra a lee alesʋrʋa ɩbʋmbɔnɔ ɩwu baamʋnʋ, ɖaa gɩ na taba kokoo gɩ na nyɩŋǝ, ɖaa ɩkashɩ ɩɖa atɩ nɩ nɩ na lee ma. 21 Ajɩe ʋkʋmʋ cɔɔcɩ nɩ, na Yeesu Kristo ɩsaamanɩ baŋunii nɩ na ce na ce ami.
1 Đaa ile ikoyarə nkʋpɔka kə baja ma ntɩ she nyim ʋcine isara ɖei ɖei ka Gasana ashe ʋnyica nɖe elam ba yiɖa nyima. 2 Savama na ʋciŋkərə ka ʋbʋ bɔnɔ ka Gasana na suru cam ma anyi ba woorə nʋ sɔlʋ. 3 lema koŋkari ale ʋdɔŋ kɔ nɔ nŋŋro nsoŋsono ni asne fɛɛ kʋɖaʋ 4 Gʋlɔ Gʋdɔŋkɔnɔ na nŋŋronsoŋ sono nda ka ɖaa bayiɖa nyim ʋnyica ɖɔŋkɔnɔ lam na yidena a nyi nʋyidu 5 Na ikoyarə dɔŋkɔnɔ daka, ʋcine ʋdɔŋkɔnɔ da ka, ʋmnʋbutoni ʋɖɔ ŋkɔnɔdaka 6 Na Gaja ataya ada baa ma kɔnɩ kandi lam na. 7 Arɛ baa apaŋɔ atɩ nɩ nɩ aʋda alə barika aɖʋ Kristo a gujɔʋ lam 8 Daa ʋŋn ʋɩəma tam ndee abodo a ɩam ma na ce ntom acetilə Gaja ka ɩei ashee ntom kəbaja. alee Gʋjɔ ashee sama. 9 Abodo kashi jiwaa bayi apala arəgə gatənakatən tən aa 10 Arɛ ndee arəgə tən ma arɛ de nɔɔ a kɔ ka bodo aɩam sama a ɩe gə ma na asəra ariŋɔ ayɔkɔ iŋ ʋni. 11 Kristo ayʋga gujaʋ ngʋde ba kəŋja, andobimana, ba laa barʋ sheja, batəŋ ka, na ba faŋɔka 12 A le gəm na tɩ nbadee ba na she ija ashe Gaja kantəma ma Kristo a gn ɩɔ kə ba cere cere ka. 13 Adana ɩe gəm na gɩpɩtə ʋcine dɔŋ kɔnɔ ɩan. naa giyɔ Gaja purə ada na ɩe gəm aɩɩ gipitɩpra bakan kəra boo ɖaa nbaɖee bariŋ na Kristo ɩkashima. 14 Ada gəci na gipa kɔɔ da na ba pi ma na oda gəci na gipa kɔɔ da krikri na, ada gəci na gipana fəɩ na asərə kʋfaŋʋ na na barɛ nbaɖee ba ʋɖa gʋfaŋɔn paapa ka gʋja ma 15 Ama gitɩgɩ ɩɔ ɩja nʋsɔɩʋ, apeɩe barɛ ɩkashi baa npaŋɔ nina she arɛ ndee aje kandima Kristo 16 Kristo atiwaɩa aɩɔ nɖee ina she ija ɖʋ Gaɖʋ Gaɖɔŋkɔ nɔ idawaa iree ne ɩŋʋni ɩcəra na gʋɩɔ gukpərə na da she ʋsɔɩʋ. 17 Ga ɩam ntɩ nyiŋɔ nyim iko yarə a nyiɖa pa ma kɔ sara ɖaa nko moni kɔbaja ba na Sara na ba faŋɔ fɔyi kijama 18 Ba faŋɔ ɩda nkomo ni kija ba ɩe ba sa na pi ashe Gaja ka aye nya she she ɩam na ba gifoɩu gi cərka. 19 Kə ba kɔwʋ ɖa icifala ba ɩam balɔ ashe aɩesura nɖee kitəŋɔ na ma ashe yashi ba bɔnɔ. 20 Ama anyim kiɩe gəmci irəŋɔ Kristo nyi da na 21 Nkʋma waa ba faŋɔ nyim aɩam waa ɩsono iŋɔʋni ɩda Yeesu ɩam. 22 ɩnila gasana gaŋɔno a nyɩ na na arɛ ndee ana yɛɛ ganʋ cɔcɔ ka ashe npaa pa kandi ɩame ma. 23 Fuba ma anyi na faŋɔ ashe anyi nŋŋʋro. 24 Ka ra ma barɛ nbadee ba da Gaja kuɩa ɩam ma ayɔkɔ fɔɩɩ bale pɩ na ija na dei ija kʋja na ba nyɛ ni ba ba səra ayuga na barɛ nbade ba na yɛɛ boo ma. 25 Ga ɩama a nyin guɩɔ ʋ təru təru təru ni ɩə ma ija ashe baa arɛɛ na anyi baworə dʋwaa atɩgije atəbawor 26 ɩtacam ʋnyana pa ma na ɩe nbɔnɔ na 27 paa ma paɩa ʋshile ʋfədaa nyunʋ nyana ɩam na. Paa ma shee jindi unyi cadəmna. 28 Arɛ nɖee a na nyim nyimo ma kəba kɔɔ tɩ nyim na ama batə ba ɩə ntəma, batəbaɩe ntəma ɖaa ɩsəm ma 29 Galibɔ nɔ Gaɖə ga paa duo anyi Ga nɔ nɩna ama bʋɩeɩ nbʋɖee bʋna duwo anyin ga nɔ ni ma bʋ soŋ sono buna na pele na na kaŋɔ na nbaɖee bana rəŋə ma 30 Pa ma pɩɛ Gaja kaŋŋuro soŋ son kucinee na aɖʋwaa nɩam na ɩcee rəm ashe ʋshile kənja. 31 Ashe iləm na anyi gʋlɔ nshiyo, na ale sura ɩbɔnɔ, ʋnyana, bu boro. Na alʋntɔ, na gɩrɩ bɔnɔ ba Gɩ pa ŋɔji. 32 Wʋɖa ma na anyin ba worə nɖawa nsoŋsono, wʋɖa ma gifolu ashee anyi ba worə, təɖə ma anyi ba worə ɖaa Gaja gatə ɖə nyin na Kristro aŋyiɖa ma.
1 ɖaa ile Gaja abasɔlɔ kama lema Gaja abatɔ tɔɔka. 2 Sara ma kʋsɔlʋ ni ɖaa Kristo asɔlɔ atʋ naa ashee atʋ aɠulɔ, aleeka kʋjɔʋ naa ale sara ɛcɩm na Gaja ma. 3 Ile Gaja abaja, aɖʋwaa anyɩŋə sulu ki bacaa ale alesura abule bɩɖim na ɖaa ɠisəna na fɔɩfɔɩ,, ba ʋjɩwa, ɠujulu nayɛr aɳɖɩŋdɩŋ ija . 4 Baa pamala buleɩ bʋsantəlaka ɖoo na ma yaa ni bɔnɔna, ma buyi lile na ajowa. Kankim bukoɛ icɩm ma Gaja kɩkumɔ. 5 Aɖʋwaa arɛn nɖe una leɠɩsəna fɔɩfɔɩ, ajiwa yaa ŋpiɛyar kashee waa ŋɖe anapɛɠɛ akʋna ma, kaʋɖa tiibi ɖem arjana ni. 6 ʋɖim abaa paapaa nyɛ na ashee na fɔɩfɔɩka buleɩ na kale sura ɖe lam na Gaja ku nyana ana rəɠə bepi ŋbede kɩbana cu bɛrɛna balam. 7 Pama ʋɖana pi ɠəɖɩŋ na. 8 Aɖʋwaa icee lee ŋkomo ni kɩbaja, ama nyima ilee ʋkaɖʋ ni kɩbaja nɖɩyar ni.Kɩɠe ma sara ma ɖaa ʋkaɠʋ ni kɩbepi ma. 9 Aɖɩwaa ʋkaɖʋ kipi ilee bucima buŋwu ni, utəŋə ni ijaa . 10 Yɛɛma bukɔɩ icim nɖiyar ayi ma. 11 Baa ma le ŋkomo ni ka le swu ɖiŋ na bəla mayɩna bənaɩ. 12 Aɖuwaa alesura pana le ŋkomo ni ma iwuɖa iji fala awu bele ɠem. 13 Baɖana le kale sura ɖe kabuleɩ iɖee ɖoo ʋkaɖʋ ni 14 Gem na bukɔɩ bɩna ɖoo ɠɩshab ma itiipra ʋkaɖʋ. kalaŋ na bale waa ŋene akiŋɖe una folɩ ma, ta bokono ni, naa Kristo akaɖa ŋkomo asheeki. 15 Lema lakarɩ ashee na anyina ɖawu ni, ɛkpaa ɖaɖa ɖaa ɠiyashɛshɛ baja ma na, ama ɠaa ɠuya yɔkɔ baja na 16 Rima aluwatʋ aɖʋwaa ishile kicɛn na . 17 Bama le ɠɩyashɛshɛ baja, ama riŋə ma bukɔɩ bule nɖiyar ʋsɔlʋ ma. 18 Paa ma anyɩn bukana kʋyɔɠɔ naa ashi na, ni itice uliuni na, ama ŋŋoro- soŋsono irɩŋə na anyɩŋ 19 Man ma bawor ayɩɖa təlo akəɖa-nyɛ akʋma aɠiyarɛ Gaja ka ŋŋoro kija, yiɖama atʋlo na akuma nɖiyar. 20 Sheema Gaja ʋumʋ baa muni na nɖiyar Yeesu-Kristo anyiɖa ni. 21 Ina nyine Yeesu ma nyine ma anyin bawor. 22 Usimpru, nyɩnɛ ma anyɩn ba hlu, ɖaa nɖiyar. 23 Aɖʋwaa usoro leka usəmpru ndiyar ashee usəmpru ɖaa Kristo ale ndiya she cɔɔci ma.Ale ɠulo kacamka lam tɩm. 24 ɖaa cɔɔci anyɩne Kristo, ɠim ci basəmpru boo anyɩne babo klu buŋni ni. 25 Basoro, sɔlɔma anyn baka, ɖaa Kristo asɔlɔ cɔɔc.boo ma, naa atowa aɠʋlɔ shee. 26 Naa aɖa ciriciri; naa ale ni iɠa ciriciri ashee na bulo na aɠule. 27 Aleɠim naa afaŋa ɠulɔ cɔɔci ʋkʋkaja, kaʋɖa ajɔa na, baa ɛsna ɖim, ba akoɖiŋ kewuɠa, ama iɖa ciriciri baa ŋbonɔ ɖiŋ kiiɖa na. 28 Gimna bosoro boo, basɔlɔ baabaka ɖaa bosɔlɔ baa ɠula ma.Arɛ asɔlɔ akarma asɔlɔ aɠulɔ. 29 Uɠen kaŋʋ aɠʋlɔ yɔ na, ama atəŋ ɠʋɖowu ni na asɔrɔ ni, ɖaa Kristo boo asɔlɔ Cɔɔci. 30 Aɖʋwaa ɠilee aɠulɔ kansaʋ ji. 31 ɖaa ɠim ma arɛ taatəbə ayar na anar, naa atɩmam na kar, naa banyiʋ beɖe bakpra aɖɔŋkɔnɔ. 32 ŋtəma ŋɖe usaŋkala, ŋtə le ale na Kristo na Cɔɔci. 33 Ama, baa ŋana asɔlɔ akar ɖaa aɠilopi, naa usəmpru anyɩŋə ukru.
1 Bapɩ nyene ma anyɩn baya ɖaa ikoyar ma adʋwaa ɩdaka cɩrɩcɩrɩ 2 "nyene akawʋɛ na akaŋana" ilee Gaja kagʋpɔ"gʋsəbaka kʋ na bʋkɔɩ anaalee ma" 3 "naa baamaakɔnɩ icɩm ashee ake naa aki ŋŋuro nlama dulinya nɩ". 4 Anyin ɩɩlee bapi baya ma, paa ma na pala anyin bapi bʋcɩne ʋnaa na piɛ na, cere ma ɖaa isɩm bada ma, na ndɩyar ʋceru. 5 Adɔŋpəla nyene akɩtanɩ yar, na gir ma ndee adʋwo na anyin gifolu nɩ ma nyene ma pɩ ɖaa ɩnɩɩnyene Kristo ma. 6 Paa ma nyene pɩ saandee bana ŋə anyin kandəndən na nyene ma pɩ daa Kristo abadɔŋpəla ma .Lee ma Gaja kʋsɔlu nʋcɩne ʋsoŋsono. 7 Lee ma bɔɔta naanyən ʋcəne ʋŋunɩɩ daa ɩnɩɩ lee Gaja bɔɔta ma na kɩlee barɛ na ma. 8 Yɔ ma waa bʋkɔ bʋsoŋsono ŋbʋdee arɛ alee ma acam kagʋjɔɔ Gaja sul, baa maa adɔmpəla yaa arɛ ndee ada ashee agʋlɔ ma. 9 Anyin batanja lee ma gən gboo ashee anyin badɔmpəla. Paa ma naashɩɩ pɩ na ɩyɔ ləwaa ndee ajeɩ badɔŋpəla na bataŋja ma ada alaŋ ɩyɔ aləwaa ka na sɩŋkir na. 10 Galaŋ kaŋkər ma anyin gʋlɔ ŋdiyar nɩ na ɩkashɩ nɩ 11 Karama Gaja kagʋtara kitoko. naa isra yide atəŋe sheetaanɩ. 12 Adʋwaa atʋgʋtara kʋʋle gʋrɩlɔ na akɔnɔ kagʋja na.Ama ŋkomo nɩ kɩkashɩ baja, aŋuro bɔnɔ kɩkashɩ baja, nkomo nɩ kagiyarɩ baja, naatəŋə aŋuro bɔnɔ ŋdee ɩda alaŋlaŋ ma. 13 Galaŋ kara ma Gaja kagʋtara kitoko, naa ɩsra ayide gɩshɛbʋ atəŋe mbɔnɔ ɩshile ɩbɔnɔ nde nɩ. ɩtalee bamakɔnɩ boŋo na ɩyɩ de gɩshɛbʋ. 14 Galaŋ yɩde ma gɩshɛbʋ. Naa ɩtarəm ɩja kabɛlɛtɩ na deɩ deɩ kagɩfolʋ 15 Kara ma ɩja kakɔdɔkɔɖɔ naa naləfɛɛ kagalee. 16 Baa saapaŋana toŋoma ucəne daa nrukɔ ma. na bʋkɔ mbʋdee ŋgəsra nadur na ibɛrɛ abʋtapɩrɩ kʋtonu ma. 17 Səw ma ʋcam alam atən kaŋfu na ŋŋuro kagapɔu ngadee galee Gaja kagalee ma. 18 Na ʋnyiŋu baa ʋpa ŋa na naa nyɩŋe na snee barɛ, naa ma na nyɩŋe ŋŋuro nɩ baa saa paŋana, na gʋfaŋa gʋde lee ma laakaarɩ naa na nyɩŋe na shee Kristo kəbapɩ. 19 Naa ɩnyɩŋe ashee mʋ, waa ntaŋana aŋganɔ Gaja gashee amu galee ŋgadee malə ma.Nyɩŋema waa masra alə Gaja kagʋjɔɔ ashee barɛ 20 Galəsoŋsono laŋ na nlee Gaja katəmka ndee ada cɛɛnɩ nɩ ma naa ma sra alə galee gade nʋkaŋtaŋ daa ɩsɩm malə jɩ ma. 21 Ama naa ɩsra gboo ayɔ daa ŋnalee ntəma ma daa ama lafɩa gboo ada ma ticik amʋwor sɔlɔka na Gaja katəleja ataa le anyin bʋle bʋŋuni 22 Galaŋ na ŋnatəm nɩ anyinasul waa iyɔ daa gida atɩa ma, naa abʋro anyin ʋcɩne. 23 Fɛɛ kʋsəu ʋda ashee atəbaja, na Gaja kʋsɔlʋ na ucɩnei ʋɔluona Gaja, na atəndiyar Yeesu Kristo sul. 24 Gʋjɔɔ gʋda ashee barɛ mbadee basɔlɔ atəndiyar Yeesu Kristo ʋsɔlu nacə nacə.
1 Pɔlɔ na Timotee Yeesu Kristo a ba təŋ leeja na Yeesu Kristo a baja nba ɖee baɖa Filipə ma a sba na cɔɔ ci kba təŋ təŋ ka na ŋɔ ono 2 Gaja ataya na Yeesu Kristo iko yarə ba gʋjoʋ na fɛɛ iɖa ashe nyim. 3 Ntɩ kʋ ma an Gaja ashee anyi nʋligʋ baatam paŋɔ na. 4 Amʋnyiŋʋ baa ʋpaŋ nina nʋ ciŋkə rə ka na nnanyiyɔ na she yin. 5 Nti kʋma Gaja ashe ganɔ gaɖŋkɔnɔ na laa barʋ soŋ sono ɖoo ʋbʋni ali aticim urɔm. 6 Nshe ija waa arɛ nɖee a sba ntəm a nsoŋsono ayicim ma a taa təwə ntəmaŋɖe ali Yeesu Kristo ʋshile. 7 Icm ma ɖa gəm na ʋcim kərka ashe anyin baŋʋni aɖʋwaa ntoŋe nyim a mucine ni icee le barɛ nba ɖee gicee bʋŋ manɖa gujonima amʋ kupɔka ka tam na a ma sə riya nʋkamtam tam iaa barʋ kʋja. 8 Aɖʋwaa Gaja a mɩ sə riya na gəm waa nsɔlɔnyim ali a mucine nii na Yeesu Kristo anyiɖa. 9 Na ntiyiŋə anyinʋ sɔ lu ʋ pele na ʋyɔ batam payɔ na na ʋtɩ kashɩ ʋɖa 10 Ntiyiŋɔ iyɔ kʋkiɖʋ na ɩa bukɔɔ bu cima ntinyiŋɔ gəm na iɖʋ ija galə ka gapa ɖa Kristo ushile na. 11 Acŋɔ na irŋ ipi na ʋyʋ gʋ Yeesu Kristo uja na Gaja kukʋmʋ na ayi da kʋtaʋ. 12 Nyimo ntiɛɛ iyɔ waa aɩe surɖee ipɩ to muma ice na laa barʋ nyii. 13 Đaa amikɔyi ma a mi shi shiri Kristo ni ba tə ba yɔyi na nbaɖee ba na kə ɩe gayarɔ təna ma na arɛ ba paŋɔ na 14 Na ambaja ba ɖəm baŋɔ aʋjo ikoyarə sule aɖʋ ama shi shiri le batiɩə gaɩe geɖe na she ija. 15 ijani badǝm batile na bʋcinsɔlɔ ka badǝm na aʋcele ama badɔm bana yi da kristo na nʋsɔlʋ. 16 Nbadee banayida kristo na ʋsɔlʋ ma bayɔ lǝwaa ndatiana a sne laa barʋ kukidʋ. 17 Ama badɔm ba tiyido Kristo na yɛɛ ba riiba nafaŋa balɔ nayɛɛ bayɔpi bayɔɔ waa ba nayɛ mʋ na bulei a mishi shirinɩ. 18 Ama gǝni ceii na gɔm ba bayi na itasɔ!" il ena ʋyolu koo naija kristo ni nɔyida nda galam a mʋyɔ nɔgʋlɔ ɛɛ amʋtmayɔ amgʋlɔ. 19 Adʋwaa nyɔwaa inide ile ʋnyinca nato mʋ madʋwo fɛɛ anyinʋŋʋ na Yeesu Kristo nŋro soyson lam na gǝm ɩnɩpɩ. 20 amgufayɩ na a makoŋ kovi lamna kmaʋdaa kmaʋda akodǝm ki kicifaiana ama nyimo na daa bajǝm ma ngʋlɔni Kristo nnyida amʋŋro ni kooko ombucee kaŋ kǝm. 21 adʋwaa kristo aleka amʋŋro na bʋce kbʋle ambʋjana. 22 Ama itajʋwaa arɛ ajiaye naanta ŋkɔ itiŋm ipina she amʋtǝma gǝmma kɔ ma kɔɔ yɔ bʋkɔi ma ɩa ma na. 23 nwʋɖa ʋwʋɖa ʋka ntam bʋɖu bʋ nyuiŋʋ ntifaŋɔ maɖʋwo ɖuniŋna ni na ɖa na Kristo nɖee iləm gaɖʋ ma iso no ni. 24 Anyina ɩam ashe ma ɖa ntankɔ ni ashe anyisono kanɖi ɩam. 25 Aɖʋwaa nshe ija. Nyɔwaa ntə ma aan anyim ashe anyi yɩ kʋcəʋ na anyinʋ nʋ ciŋkərə ka ʋcine ni kʋja. 26 Anyim anyim nu cikərka na gəm waa ikʋma anyin gʋ lɔ Kristo ni amala matapele gʋjɔɔ gʋjɔɔ gʋfɔli aminyine ni na nyimo. 27 Jima ayee soŋ sono ndee ana shee Kristoa laa barʋ ma lemagǝ na ma pɩtɩ ŋɔnyine koko nakama pɩna marŋɔwaa itoŋɔ laabarʋ nŋro soŋ sono ndɔkɔnɔ ntiyɛɛ ma rɛŋɔ waa itimanale ntma na nŋro soŋ sono ndɔ kɔnɔ ashee ʋcine la barʋ soŋ son kuja. 28 Anyim pama pata ʋdǝm a naŋɔ ŋme na badee sule ʋdǝm a naŋɔ nyim na badee sule ʋliu na ashe pi ama aŋme ilee ʋcinkǝrǝka ka na ʋdʋwona Gaja sule ma asheŋm. 29 Adʋwaa daba sheŋmna kristo lamna. na kilee gishe ni ija kan dɔm dǝm na ashe giji ishɛy ashe ni gboo. 30 Adʋwaa gʋtara gʋdɔŋkɔ nɔ kʋ imane acǝ daa amboo ncǝ ma na ɩtɩ rǝŋɔ ŋmo waa dana mʋynʋmo.
1 Nyɔ waa: koŋkaari aɖa na Yeesu aŋyiɖa. Nyɔ waa: Gʋlɔrɩka gʋɖa na'ʋsɔlʋ. Nyɔ waa: ŋŋuro nsoŋsono ntɩ shee anyɩn ganɔ gaɖɔŋkɔnɔ. Nyɔ waa ɩshɛɩŋəka ɩsoŋsono ɩ ɖa anyɩnasul. 2 Shee ma amʋ ʋciŋkərka na anyɩŋgʋfaŋ gʋ lee gʋɖɔŋkɔnɔ. Anyɩnʋsɔlʋ ʋlee ʋɖɔŋkɔnɔ na ŋŋuro nsoŋsono, naa anyu ganɔ ga lee gaɖɔŋkɔnɔ. 3 ʋɖən a paa lee akɔɖən na faŋ a waa: anɖəŋɖəŋ lee ka kpatakɩɩ na. Ama aburo agʋlɔ atən na ŋə basaaka waa bawəɖa aŋfaa nɩ awu nɩ. 4 Paa ma yɛɛ anyɩnɖənɖən a nyɩnɩja na, yɛɛ ma basaaka bija gboo. 5 Wəɖa ma gʋfaŋa gʋɖɔŋkɔnɔ ɩɩ gʋɖa Yeesu Kristo nɩ ma. 6 Aɖa ɖaa Gaja ma, ama ka tɔɔ agʋlɔ akparɩ na Gaja, na, ɖaa bʋkɔɩ acəra na agʋlɔ ma na. 7 Ama a yɛɛ agʋlɔ afar, naa atɔɔ agʋlɔ apra atəŋleeja. Aɖoo ma aɖa ɖa ɖaa arɛ ma. 8 Abʋro agʋlɔ apəra a nyeneka halɩ bʋce. Gʋyo kaŋkʋra laŋ ka bʋja. 9 Galaŋ na Gaja gataa nɩ a laŋ, naa ashee nɩ nyɩɖa nɖee nwu ayɩɖa ɩŋunii ma. 10 Alèè gəŋ, naa na Yeesu aŋyiɖa akəwə iŋunii ɩcim atən alaŋ n'atən, na gatəna katən. 11 Naa ɩkərə ɩŋunii kpataa ɩyɔ waa: Yeesu-Kristo alee ka afʋraka, na Gaja k'ʋkʋ mʋ. 12 Galaŋ ambasɔlɔka, ɖa ɩ na nyene baaŋjəŋ ma, kɩ lee waa: saa nɖee nɖa anyɩnasul ma na ama nnyəmə nlɩ gaɖʋ ma. Kara ma gayɛ a lee ntəma ashee anyinɖiŋsono na cu Gaja na tar aŋyɩɩ. 13 Aɖʋwaa: Gaja gaɖʋka jɩ a nyɩn nɩ nɩ waa: ɩ lee ɖaa asɔlɔ ʋŋərə nɩ ma. 14 Lee ma ɩ ŋunii paa ma beleŋshi na paa ma ŋumoŋumo na. 15 Lee ma gəŋ naa gawakanama ga paa wa a nyɩn na, taalɩ ɖən a paa ɖa na, ɩlee Gaja bapur aɖa ɖei ɖei. Sara ma gəŋ na ɩ naa ŋələ ŋələ ɖa ʋkaɖʋ ma ɖulinya nɩ, saamanɩ abɔnɔ nɖe nɩ. 16 Toŋo ma ŋŋuro kaalei gaɖe gishɛbɔ naa ma ŋə ngaɖee ma kʋma na aŋgʋlɔ Yeesu Kristo ʋshile, ka saa na ma yɔ waa: kəma cuu kokoo nlee fɔɩ kantəma na. 17 Baa maa ntɔɔ aŋgʋlɔ a laa saraa, saraa ɖe aɖʋ a nyɩnʋcine ɩwəɖa nna kantəma laŋ amʋcine ʋkər amʋ-na-nyɩn. 18 Đaa gəŋ ma, ɖa ma ʋciŋkərka nɩ, amʋ-na-na-nyɩn gɩ ɖa ʋcɩŋkərka nɩ. 19 Ntɩ saa waa na ati. Nɖiyar Yeesu aŋyɩɖa, ma təm Timotee anyɩna sul a pɩ naa ma ŋə ɩkaŋkurɩ ayɔ bʋkɔɩ bʋ ɖa anyɩnasul ma. 20 Kə ma wəɖa ʋɖən a na faŋfaŋa anyɩnalaŋ ma na. 21 Aɖʋwaa: Ba ŋunii ba tɩ kərə kərə bɩ ja kə ba na kərə kərə Yeesu ɩja na. 22 ɩyɔ 'a aŋfaanɩ , ɖaa ʋpi a na kaŋa na yar na lee ntəma ma, gəŋci alee n'amʋ ntəma laabaarʋ asoŋsono nɩ. 23 Ntɩ yɛɛ ma təm nɩ, ama shee ma yɔ bʋkɔɩ bʋɖa ashee amʋ ma gɩshɛbɔ boŋonaɩ 24 Ama nwəɖa na nɖiyar tamaa waa kɩɩ lɩŋ na aŋgilopi ntə ma pɩ. 25 ɩhɩɛ wa ma təm Epafʋraɖii, A lee ka amanyɩv taja ɩbobo nɩ, acəŋə alee ka nɖee a na cam galeɩ na ce na ma, ana kaŋa na mʋ. 26 Nkələ nɖee ɩrəŋə waa: Agʋlɔ ma, ʋcine ɖe pɩɛ paa, aɖʋwaa atɩ yɛɛ waa acɔɔ apɩ anyɩnasul. 27 Acɔɔshɛɛɖɛ paa na yɛɛ na bʋce, ama Gaja ga ŋə 'ɩshɛɩ. Kɩlee anɖən ɖən ɩshɛɩ na, amɩja gboo naa ma paa jɩ ɩshɛɩ akpala nyɩ-nyɩʋ na. 28 Nkəʋku na təm nɩ naa ɩta kɔɔ aŋənɩ anyɩnasul, anyɩnʋcɩne ʋkər ɩta saa n'amʋ kə ma kɔɔ na lee sika yɔgʋʋ na. 29 Cam ma Epafʋnaɖii na nɖiyar aŋyɩɖa nʋ cɩŋkərka. Nyene ma bɛrɛ ɖaa agʋsʋra ma. 30 Aɖʋwaa Kristo antəma laŋ na ayɔ waa a ci. Ka maɩ aŋŋuro na, alee ntəma , nɖee kɩɩsəra alee ashee amʋ na ma.
1 Aŋgalee gaboŋoka ni ambaja anyin ʋcineʋkər atɩndɩyar Yeesu ni.Kəmapala gali gadɔŋkɔnɔ gade kʋŋɔn ashee anyin na gali gade gatɩ galaa anyin 2 Leema naŋkəli n'ɩsəna Lee hankəlɩ na batənleja babɔnɔ.Leema nankəlɩ na ʋpɛŋʋ ndee kʋlee ijakʋja na ma 3 Adʋwaa atu gileeka ʋpɛŋʋ.Atu ginakuma atagʋlɔ Kristo Yeesu ni, gəŋci kɩɩnadʋ atɩɩcine gʋrəlɔ ni na 4 Amʋ gboo ma nsəra adʋ amʋcine gʋrɩlɔni ʋɖən ata naa faŋa isim ade adʋ ade ʋcine gʋrɩlɔ ni maa amʋ ŋnəmawu. 5 Ba pənŋɛ mʋ na ushile ganaa na kʋja Israel kʋpi, bɛnjamɛ abʋŋʋma, hebrə kd Hebrə ita saana farɩɩsi kəbaja bagʋpɔ 6 Nnaashɩɩ cɔɔci manakilee na gʋcəra na ita saa na gʋpɔ ndada deidei. 7 Ama alesʋra ndee ibʋŋalee isoŋ sono elee kpata ku ma ɩnɩnɩ nŋəwaafɔɩ na Kristo laŋ. 8 Galaŋ ntəŋə aləsʋrade iŋuniwaafɔɩ daa ɩyɔ atɩndɩyar Yeesu Kristo adidi ma ndee laŋ nbəla alesʋra iŋunu ma.ikide iŋunii daa ifɔrɔ ma naa ma wʋda Kristoʋ 9 Naa mada anɩ nɩ kilee na ama deidei gʋpɔ ni kaja na ama ndee giwəda ucine Kristo ni ma, na deidei ndee aduo na Gaja sul ma 10 ŋnyimə ntiyɛɛ ma yɔ Kristo na ʋŋənu ki kashi ,na ganɔ gadɔnkɔnɔ kishɛɩ. Ntɩyɛɛ na doo ni Kristo na abʋce ni daa gʋsʋra gʋdən 11 Naa amu gboo ma səra aŋənə adoo bakono ni. 12 kilee waa ncam ayɔkɔde boŋona kilee waa nkanada deidei na ama ntɩ lee koŋkari na cu garɛ waa mari aduwaa amu gboo Yeesu Kristo ari mu. 13 Ambaja kəmakʋma waaʋ ntəma kəwa ti ri na ama ntilee akɔdən:naa na nyir bʋkɔ nbʋdee bʋda ŋkəm ma naanaataa na ki de bʋkɔ nbʋdee bʋda ŋyɩɩma 14 Nticu garɛ nayɛɛ ma jə ndi, naa cam Gaja kagʋjɔɔ gʋbuŋbɔnɔ ngʋdee guda Kristo Yeesu nɩ ma 15 Gəŋci atəganɔ nbədee gəkpər awʋda gʋfaŋa gʋdɔŋkɔnɔ ma itasaŋrwa anyin iwʋda gʋfaŋa gʋfɔli gʋdən Gaja gboo gatəgakadaji 16 Kajasaa gadu ngadee gisra lee kpa ma gəda ncəm kən 17 Aŋbaja naa ma na tɔɔtɔɔ mu naa ma na kide barɛ nbədee bana sara atigasana ma 18 Barɛ tuutuuma bada nyin gicɩɩca na sara daa Kristo aguyo kaŋkʋra kagi wor gikul ma inbadee nnalə nyin bagale baa saaapaŋa na ma, na nsankɔɔ na le na nyinokoi 19 Asaara na batiboŋo na ma na adʋwaa baŋcəna niceka bagaja; bʋkɔɩ bʋti kara pi sicifala ma laŋ na ba na dʋ bʋkʋmʋ.ba na faŋa atən kayokɔ laŋ na 20 Ama atigadudaka galee alaŋ na daa ginasaa atindiyar Yeesu Kristo ma. 21 Ataa cəpəra atʋgʋrilɔ ngʋde gʋda daa ʋkʋmʋ kagʋlɔ ma nɩɩkashɩ nɩ afʋba baamʋnu kpataa apɩ na aŋyɩɩ.
1 Galaŋ ambasoro ambasɔlɔka, ŋcɔɔsɔlɔ waa makɔɔ ŋe nyɩm pele, iti le amuciŋ krɩka na ŋwʋɖa ɠrima, ambasoro kalam ma toŋɠoma ɠishəm Kristo ni. 2 ŋtinyiŋɠe Evoɖi naa na ŋtinyiŋɠe sentish bawʋɖa ɠufanɠa ɠəɖɔŋkɔnɔ ŋdiyar ni 3 Na akiŋɖe utiŋə ŋtəma nyim ma kaŋɠana basəmprə beɠe aɖʋwaa bakaŋɠa na ŋmu a le ŋtima naa la baarʋ acɩnye, na klemanna amakiŋja ŋbe ɖe basaa ma bayiɖa iɖa ŋwuro ka kʋbɔɔ ni. 4 ŋtilenyiŋ ɠama uciŋkrəka ni baasapaŋɠa ni Nɖiyar ni, ŋti le nyiŋ cinɠə, ɠama uciŋkrəka 5 Na bərə baŋuni baŋə anyinə sɔlu Nɖiyar sla. 6 Bamahiɛn akuɖiŋ na.Ama iwuni ni, na unyɩŋɠu nu plapla na Gaja ku kuukuma naa ale Gaja bukɔyɛ buhɩɛ nyim ma. 7 Na Gaja uciŋ ɖoɖo ka nɖe inu huya yɔka iwuni ma ititɔŋɠɔ anyinu cinə na anyim kufaŋɠa Kristo Yeesu ni 8 Atəbaja ŋɠede mələ naa aboŋo ma ŋɠɖe iwuni ilə ijama, ŋɠeɖe iwuni ina kuma bərə ma, ŋɠeɖe iwuni ŋtəŋɠma, ŋɠeɖe iwuni iɖa ciriciri, ŋɠeɖe iwuni basra sɔɔlɔm, ŋɠeɖe iwuni basra kuma ma, buko bunyərə boɖiŋ butaɠa, bukɔ bəɠiŋ bəsinna ukumua, faŋga na anyina ɖini ka lesra lam 9 Bukɔi iceɖema, na acaŋ naa arəŋə naa nnə amunyi, lemana ŋtəma.Naa Gaja uciŋ ɖoɖoka iɖana nyim. 10 ŋɖa uciŋkrəka ʋkuyɔɠɔ .Nɖiyar ni aɖʋwaa nyʋimə isəba nawuɠa namuɠirima.Ija ilike ma lam, Ama nyima kisra akaŋɠana muna. 11 Kiile na musɔli na nana lena.Aɖuwaa, ŋceere ɖaa matoŋo anɠlɔ ma baa ɩdabarna. 12 Baa kɩnauɖa akoɖəm na ɩyɔɖa misɩm naa ɩyɔɖa bana le na awuɖa.Baarcim naa baa ŋkana ɩceɖe ɖabana ji naa akum ma, naa asɩ kɔmɔ, naa ayɔɖa bana le na awuɖa ku yɔɠɔ na ci. 13 ŋdoma sra ale buŋu ni aɖuwaa uɖem tomi ekashə 14 Nyɩmə ɩle ɠɩshab naa acam amishɛ 15 Na anyim filip ka baja iyɔ labar kusubuni, taŋɖe ŋta Maseduan, baa cɔɔci ɖiŋka itanini anyim ɖiŋɖiŋ leka 16 Baa ŋda taŋdeda tesalonik ma, itanɠa nam auɠɩmitoɠo tom wa ikaŋɠa nam 17 Kile ŋtiyawa batomuna, bukɔ nɛyɛma waa əŋə aŋɩŋəkpaka 18 ɩcambuŋwi, nauɠa ku yɔɠɔ, na ciŋə.əpafrodit apəna ayɔkɔ itoɠo tuma. Ayɔkɔ ŋde leka tulaari ŋde ana fititr ɠishabma ,na saara ŋde Gaja atele ni icimnani ma. 19 Na aŋ Gaja taatonym bukɔɛ bumuni inatabanima na Kristo Yeesu ʋkumu ni. 20 Nyim atəŋ Gaja na Goya, ba iɖa ŋcɛ ɩyi atɔnɛ cɩ na kubɔŋɠu ni Ami"Amen" 21 Salama baa anana Yeesu Kristo ni.Ambasoro ŋbeɖe ba ɖanamuma batəsala anyim 22 ŋbeɖe baɖa Gaja nima ba təsala nyim, aciŋə ŋbeɖe baɖa Cesar aɠafala ni ma. 23 Atiŋ nɖiyar Yeesu Kristo albarka iɖana anyim ba huni.Ami"Amen"
1 Pɔl, Yeesu akənja na Gaja kʋsɔlʋ n'atʋŋono Timotee. 2 Na bayɔka na mbaɖee ba na kʋn yee n'ʋcine ʋɖɔŋkɔnɔ a ɖa Kolos ma. 3 Ʋkʋmʋ na Gaja ataya afɛɛ a ɖa ashee anyɩn. Gɩ tɩ Gaja atɩkoyar Yeesu Kristo ayar naa naa baa saa apaŋq na na shee anyɩn. 4 Gɩ rəŋə anyaniya Yeesu Kristo laŋ n'ʋsɔlʋ nɖee ɩ wʋɖa ashee bɛrɛ baŋunii mbaɖee ba ɖa gʋsaʋ ashee Gaja ma. 5 Ɩ wʋɖa ʋsɔlʋ ɖe na ashee ɩja nɖee ba ɖʋ na saa anyɩn Gaja laŋ ma. Ɩ cee rəŋə boŋo ba lə ɩja nɖee ɩ ja ɩja kalaabaarʋ nɩ ma. 6 Nɖee a pɩ asheee anyɩb ma. Laabaarʋ ɖe a taŋo aləbarka naa a mana waga ɖulunya aŋunii. A ɖa anyalaŋ ɖoo ʋshilè nɖee ɩ rəŋə n'ɩ tɔɔ Gaja kagʋjɔɔ n'ɩja. 7 Laabaarʋ na ɖaa ɩ rəŋə na Epafraas atʋwor asɔlɔka nɖee a na lee ntəma na Kristi n'ija ma. 8 Epafraas a lə atʋ anyʋcine nɩ kʋsɔlʋ. 9 Ʋsɔlʋ ɖe kanɖi laŋ k'a gɩ pala ʋnyɩŋu ashee anyɩ na ɖoo ʋshilè nɖee gɩ rəŋə gəŋ ma. Gɩ tɩ nyiŋə ɩ wʋɖa ʋyɔʋ ɖaa a sɔlɔ ma na gʋŋɔnfaŋa naa ɩ naa tɩ Gaja kabʋlei kaashɩ. 10 Gɩ naa tɩ nyiŋə naa shee anyɩn ɩ naa Sara ɖeiɖei ɖaa ɩkoyar ma na ʋciŋkərka. 11 Gɩ tɩ nyiŋə ɩ wʋɖa ʋcine baa maakɔ nɩ na, n'ʋciŋkərka naa atoŋo na suuru. 12 Gɩ tɩ nyiŋə anyɩn ɩ sala gʋya nɖee a pala ɩ na yɛɛ ɩ ɖa bayɔka nɩ gaɖuu ba yʋgatiibi fətəla nɩ ma. 13 A laa atʋ ŋkomo nɖʋrka nɩ ace n'atʋ ʋpur asɔlɔka agayɩtəna nɩ. 14 N'ʋpur, gɩ wʋɖa ʋtəɖu, ashee atabɔnɔ. 15 Ʋpi a lee ka gʋya nɖee kə ba na ŋə na ma afoto. A lee ka arɛɩ ba səba aŋʋm bʋŋunii nɩ ma. 16 Aɖʋwaa alaŋ ba lee ayɔkɔ ɩŋunii, nɖee ɩ Gaja laŋ ma na nɖee ɩ ɖa gatəma laŋ ma, nɖee ba na ŋə na ma. Baa ayarɩboi nɩ, gərma wʋɖaka, ɩkashɩ, gɩ karacɩ. A lee ka ayɔkɔ ɩŋunii agɩlopi ashee agʋlɔ. 17 A cee tɔnɔ ayɔkɔ ɩŋunii a cee ɖa n'alaŋ n'ayɔkɔ ɩŋunii ɩ ɖa. 18 Cɔɔcɩ a lee gʋlɔ na nɖi. A lee ka, arɛ asəbaka n'arɛ ba tɔnɔ aŋʋm bacika nɩ ma. Galaŋ, a wʋɖa gaɖusəbaka ayɔkɔ ɩŋunii nɩ. 19 Gaja ka baa mʋ nʋ ɩ ɖa alaŋ. 20 Naa a pɛmpɛŋɛ aŋɔkɔ ɩŋunii na nɩ ʋpur laŋ. Gaja ga tə ga pî n'ʋɖaʋ fɛɛ n'aŋkʋra kakɔnɔ. Gaja ga tẽ ga pɛɛmpɛŋɛ ayɔkɔ ɩŋunii kagɩlopi. Nɖee ɩ ɖa gatəna laŋ ma koo nɖee ɩ ɖa nɗǝla nɩ ma. 21 Anyɩn gboo, tam ɖəm ɩ cee lee basana pɩ ashee Gaja naa acee ɖa gɩworgakuli ʋfaŋʋfaŋʋ nɩ n'aleu ɩbɔnɔ nɩ. 22 Ama nnyəmə a pɛmpɛŋɛ anyɩn n'agʋlɔ kabuce. A lee gəŋ ci, naa ɩ ɖa cɩrɩcɩrɩ, kə ba banyatɔ na, kə ba wʋɖa gaɖən abəla n'anyɩn aŋyɩɩ na. 23 Ɩ ta jɩ wàà, ɩ naa wʋɖa ʋcine a naa ɖa ncən, k'ɩ kɔɔ ɖoo laabaru nɖee ɩ rəŋə kaalei ma na, atɩya na laabaarʋ nɖee ba cee lə ashee bɛrɛ baŋunii, ba lee nɖee, gʋya Pɔl a pra atənleeja ma. 24 Nyəmə, amʋcine ʋ kər na wahala n lee ashee anyɩ ma. Na nnyəmɵ, aŋgʋlɔ gʋ rəŋə na wahala na bʋkɔɔ Kristi n'agʋlɔ kʋsɔlʋ cɔɔcɩ. 25 Cɔɔcɩ ɖe kaja na n lee na ʋɖʋra nɖee Gaja ga ashee amʋ ashee anyɩn ma lee Gaja kafaawɩɩ ma. 26 Atɩya ɩja nɖee ɩ ɖa ʋlʋgu nɩ ʋɖən k'a yɔ na ɖoo bʋja ɩshɩnʋ gʋya n'ɩsaamanɩ asʋra asʋra ma. 27 Bani, Gaja ga na yɛɛ ba yɔ ʋkʋmʋ kaarisiki n'ɩja nɖee ɩ ɖa ʋlugu nɩ mbaɖee kə ba yɔ Gaja na ma ba gɩcɩɩca. Ɩ jɩ jɩ wàà Kristo a ɖa n'anyɩ ʋkʋmʋ nɖee ʋ tʋ ma kʋsaʋ nɩ 28 Laabaarʋ ɖe na gɩ na pɩ na ma na shee anyɩn. Gɩ tɩ nyiŋǝ arɛ baa apaŋa na naa naa faŋa arɛ baa apaŋa na gʋŋofaŋa naa gɩ səra faŋa Kristi arɛ nɖee a lee ma. 29 Laŋ na n na lee ntəma na ci ɩbobo n'ɩkashɩ nɖee ɩ ɖa amalaŋ ma.
1 Ntɩ yɛɛ ɩ yɔ gʋtara gʋbʋmbɔnɔ ngʋɖee n na cǝ na shee a nyɩn na laʋɖisee kǝbaja na basaakaɩ kǝ ba ŋǝ aŋgayɛ laŋ na ma. 2 Ntɩ lee ntǝma na shee anyɩn na anyɩnɩfolu ɩŋǝ ɩkashɩ ɩlee ganɔ gaɖɔŋkɔnɔ aɖa ʋsɔlʋ nɩ na arisiki nɖee a lee tamaa, ntɩashɩ n'ʋyɔʋ nɖee ɩ lee Gaja k'ɩja kashiirima. ʋni na gʋŋǝ Kristo. 3 Kristo nɩ na amaana na gʋfaŋa n'ʋyɔʋ ɩlugo. 4 Ntɩ ɩǝ anyɩn n gaɖe naa ʋɖǝn a paa tɩ lomo lomo a paapaa anyɩ na. 5 Baa maa kǝ ma ɖa anyɩnasul ɩtɩ ŋǝ a mʋ ʋna, nɖa anyɩnasul ŋŋoro nɩ. Amʋcine ʋkǝr ɖaa ŋŋǝ a nyɩnabaamʋnʋ ɩtǝŋǝ naa atoŋo ʋcine na Yeesu Kristo gbaŋgbaŋ ma. 6 Ðaa ɩ cam Kristo nɖiyar ma, man ma asara na nɩ. 7 Toŋo ma nɩ gbaŋgbaŋ a yiu ɩlilima. Cə ma ɖaa ba na cə nku ma. Ðama ʋcine nɩ ɖaa ba cere anyɩ ma, naa awəɖa ʋyɔʋ. 8 Lee ma laakaarɩ ʋɖən a paa taa ɩlɔ arianyɩn na bʋlei ɩ bɛrɛ bana kə bafuŋa nɩ alaa bʋ lee fɔɩ, alee ɖulinya nɩ ka bʋlei kə bʋ fana fana na Kristo abʋja na ma. 9 Aɖʋwaa Gaja ka baamʋnʋ ɩriŋə Kristo agʋlɔ nɩ na. 10 Abaamʋ nʋ ɩriŋə n'anyɩn. Alee ka ɩkashɩ; nɩko ɩŋunii kanɖɩyar. 11 Anɩ nɩ na ba lee anyɩn baŋ baŋ nɖee kalee bɛrɛ banyɛ kaja na ma. Ama Kristo aja. 12 Anyɩn na nɩ na ba man afun bʋtomənaka nɩ, na nyɩn na nɩ ɩŋənə ʋcine nɖee ɩwəɖa na Gaja kikashe nɖee ɩŋənə Kristo bakono nɩ ma. 13 Nkələ gɩɖa ata lesʋra ɩbɔnɔ nɩ naa kə ba lee atʋ baŋ na ma gɩci, na nɩ ɩkɔɔ a pɩ ŋŋuro nɩ, na atəɖə atɩmbɔnɔ ŋŋunii. 14 Asəla ʋɖa, na ashɛr ʋŋɔn nɖee ʋna ciʋ na atʋ ma. Alaa ɩ ɩŋŋunii naa akal u gʋyokaŋkʋra laŋ. 15 Ani ɩkashi n'ɩko awadaɩ nkɔlɩ gbagbaraa naa ajɩɩ bɔɔrɩ awuɩŋŋunii, na gʋyo kaŋkʋra. 16 Gala, paa ma pala ʋɖən acim n'anyɩn ɩkəma bʋkɔɩ ɩna jɩ kokoo ɩna nyem yaa ɩjiŋgaarɩ, kokoo aŋɔrɔfɔlɩ, kokoo sabaatɩ kanɖi laŋ na 17 Ayɔkɔ ɖe ɩlee gʋfələfələ kʋ, nɖee ɩlee ɩɖaka na ce nace ma, ɩni ɩɖa Kristo nɩ na 18 ʋɖən a paa tɩ cəpra anyɩn ɩkur atən na lee malaika mana bɔɔta na, ba pa tɩ cam na nyɩn caacaa ɩjɩ mana. baɖən ba na fol gʋɖa naŋ ayɔkɔ na na faŋa balɔ. 19 Alesʋra ɖe ɩlee gʋrɩlɔ kalesʋranɩ. Alesʋra ɖe kɩɖoo na Kristo nɖiyar nɩ na nɖi n na toŋo gʋlɔ na ɖəʋ kʋ naa bʋɖu təwətəwə ka, bʋ man gʋlɔ gʋtɩ kpər Gaja ga na lee ntəma nɖe. 20 ɩtajɩ wa anyɩna Krist ɩcɩka ɖʋlɩnya ka bʋ ce, mʋ lee ka ɩkɔɔ na sara ɖoole kaa sana ɖulɩnya nɩ.ɩa tɔɔ na, 21 Paa tɔɔ na, Paa fɔm na, paa kəm na. 22 Ayɔkɔ ɖe ɩlee bɛrɛ bʋ ceru na bʋ faŋʋ ma ɩɖa ɖa ashee ʋbuu. 23 ɩmʋra mana baɖe na bɩ bɔɔta na bɛrɛ bafaŋa ɖe ɩɖa ɖa ɖaa ɩŋərə ma, ba gɩ lopi ba pɔ ɖe kɩ wəɖa aŋfaanɩ ɖən na, ɩlee bʋcɩnsɔlɔka na.
1 ɭtajə waa na Kristo, yɛɛ ma akɔŋdee ɩda alaŋ gadu ngədee Kristo asə Gaja kagʋnyəsono laŋ ma. 2 faŋa ma alaŋ laŋ ka yɔkɔ laŋ kɩ lee aʋlɩnya nɩ təa ka yɔkɔ na. 3 Adʋwaa ɩcɩ na anyɩnŋuro ŋfərə na yeesu Kristo ada Gaja nɩ. 4 Saa ndee Yeesu Kristo atən ŋuro anaa faŋa agʋlŋ ma, anyɩn gboo ɩtɩɩfaŋa ayɩn gʋlɔ ʋkʋmʋ nɩ 5 Kəma gʋlɔ kale sʋra bɔnɔ atəntɩa ndee ɩlee (gɩsəna, ajʋa, ʋcənsɔlɔka, alesʋrabɔnɔ, nɩ tansɔlɔka ndeeɩlee ŋkʋna kʋpɛŋʋ ma.) 6 Alesʋrade napɩ na Gaja kʋnyana, bɛrɛ bapʋr ŋbedee kəbana nyene Gajanna ma. 7 Alesʋra de nɩ na anyɩn gboo ibʋŋa nasara, saa ndee ɩbʋŋada ŋcɩm ma. 8 Ama ŋnyɩmɛ shee ɩlən na alesʋrade (ʋnyana, gaboro, gʋfaŋa gʋbɔnɔ, aluŋtɔ na bʋlɩbɔnɔ ŋbʋdee bʋnadʋwo anyɩn bʋnɔ nɩ ma.) 9 Paa ma na lee na anyɩn bawor ɩseɩ na adʋwaa anyɩn ɩpala gʋrəlɔ guŋono na kalesʋra. 10 Naa ɩkara gʋrəlɔ gʋfɔlɩ, ŋgʋdee gʋnafʋba ada arɛ ndee adʋnɩ ma andawa 11 Galaŋ na kɩ wʋda waa Grɛk na, yaa Juif na, yaa ŋbədee bapɛŋɛ ma, yaa ŋbedee kəbapɛyɛ na ma, barbar yaa scythe yaa adɔmpəla, yaa arɛ ndee ada fɛɛ ma, ama Kristo adadaŋ ashee baaŋa na 12 Gaja ga siŋkɛr anyɩm asɔlɔ na yɛ waa ɩlee ade abaja, naa ɩburo anyin alɔ, awʋda suuru. 13 Kaŋa ma na ayɩn baworə, lee ma anyɩn baworə gʋjɔɔ, vdən atawəda nʋwor galeɩ, tədə ma anyɩn bawor daa ndiyar atədə ayɩn ma. 14 Ganɩ gaŋunɩɩ laŋ wʋda ma ʋsɔlʋ ndee ulee cɩrɩ cɩrɩ kʋja ma. 15 Kristo afɛɛ kʋsəw ʋda anyɩn ucɩne nɩ. fɛɛ kʋsəw de laŋ na bayəda anyɩn gʋlɔ gʋdɔŋkɔnɔ nɩ. Yɔma anyɩn bawor. 16 Kristo agalee kʋyɔgʋ ʋda anyɩn nɩ. faŋnma anyɩn bawor na aseŋsi, naa naa dʋ anyɩn bawor ɩkashɩ na psom ma na, na atulo, na aŋuro nɩ katulo yədama atulo ashee Gaja nʋcine ʋdɔŋɔnɔ 17 Na ayɩn aləsʋra nɩ, lee ma baamakɔnɩ na atɩŋdiyar Yeesu aŋyəda kʋma ma Gaja gɩyarɩ yar na ayɩda. 18 Basɩmpərə buro ma ayɩn gʋlɔ ashee anyɩn bakulo, daa ɩsɩm ŋdɩyar nɩ ma 19 Baoro sɔlɔ ma anyɩn baka paa ma dʋpə ɩshɛɛ na 20 Bapɩ nyene ma anyɩn baya baa maa kɔ nɩ nɩ, adʋwaa ɩcəm ka ndɩ yar suɩ 21 Baya paa ma na pala anyɩn bapɩ bʋcɩne ʋnaa na pɩɛ na, naa ɩpaa tɩ bɩɛ pɩ na 22 Badɔmpəla nyene ma anyɩn ʋga gʋrɩlɔ nɩ kaja baa makɔ nɩ nɩ kɩlee bɩnyɩnenɩ kaŋdədəŋ na ama nʋcine ʋdɔŋkɔnɔ. Cuma Gaja. 23 Baa makɔnɩ ɩnalee lee ma na anyɩn ʋcɩne uŋunɩ daa ŋdɩyar nɩɩ na lee na shee kɩlee arɛ na ma. 24 ɭyɔləwaa ɩtɩɩcam na ndɩyar tɩɩbɩ anyɩn ʋsəlʋ ndɩyar Kristo ɩnalee nashee 25 Adʋwaa arɛ ndee analee ŋbɔnɔ ma batəba səla nɩ ŋbɔnɔ ʋsəŋkɩr ma na.
1 Lɠa, shee ma anyba bɔɖɔmbla bukɔɛ ɩcim ma naa atɩŋo ma iyɔwa anyin boo iwuɖa ʋɠaŋ alam. 2 Dama ɠishabʋ ʋnyɩŋə ni. Dama ʋnyɩŋə ni na Gaja ʋkumɔ ni. 3 Gimam ma nyɩŋə ashee tum boor, naa Gaja ɠa tine ɖɩcamkɔ ashee na abule, naa ale ija ɩɖe iforo ma shee Kristo ma.Gaale ɠaɖe laŋ na ŋɖa iwɔrɔ ni. 4 Nyɩŋə ma na masra aɠakaɖa ji la. 5 Sara ma na asɛnsi na bɔɖɔŋkaja, shima alʋwatʋ. 6 Anyɩbule bulee busoŋsono.Anyɩn bulei bule busoŋsono asan ɖaa butʋŋa naa ɩyɔɖaa naa bɩyɔ ɖaa bana buye bɛrɛma. 7 Na bukʋɛ buŋwuni bule anbuca, Tshikə atafaŋa ni. Ale arɛ sɔlɔka na, atɩŋleeja soŋsono, na aɖopla ɖa mu ma Nɖɩyar ni. 8 ŋtɩma ni anyin na ʋul ni iyɔɖa ɠitaba naa apele nyɩn ɩkashi. 9 ŋtɩma aɖenna Onesim, atɩŋəka na sɔlɔka, ŋɖe aɖanyiŋə ciica ma. Batiba lee nyin bʋkɔi bɛsara ma kpataa. 10 Aristark, amu soro saraka ni kaja atɩ sala nyɩn, ɖaa Barnabas annapi Mark (ŋde lam atəm bule bukum pitoo nyin ma). 11 Na Yeesu ŋɖei bana yiɖa Justus. Yuda kə baja bɔɖɔŋkɔnɔ ŋbeɖe bapɛŋɛ pima ŋde ana lee na mu ŋtəma ma ashee ɠajaka ayar ɠayar təna kanɖilam ma. Basheemu ikankr paa ɠɩshabu ɠɩshabu. 12 Epafras atɩ sala ni. Ale anyɩn narɛ udim na Yeesu-Kristo aɠɔmpla. Nacɩɠɩshɛbʋ unyɩn ni na shee anyɩn, na ɩkankər na iɖa Gaja usɔlʋ ni ɠishɛbʋ. 13 Aɖʋwaa ŋle aseria yar atəle ŋtəma kaŋ keŋ keŋ na shee nyɩn, ashee Laodise kə baja, na ŋbeɖe ba le she Hierapolis. 14 Luk asɔlɔka loɠotoro na Damas batɩsa la nyin. 15 Salama akəba soro ŋbeɖe baɠa Laodise, na Nɛnfasə, na Cɔɔci ŋɖe aɠafala nyɩna. 16 Batatɩtru ɠubɔŋɠiɖe anyɩn ciica ni, palama Laodise ka Cɔɔci boo atruyi, na itru ɠubɔ ŋɠəɖe ɠu ɖoo na Laodise apiima. 17 Lema Arshipə, "Ri Ndiyar kaŋtə ma ɠishɛb naa atisra bumyi ɠisheb." 18 ŋsala ŋɖe ŋŋumi na aŋʋnyɛ, amu Pɔɔl, liɠə ma iwɔrɔ. Naa alɩbarka ɩɖana anyɩn.
1 Pɔɩ na Silifien na Timote, baɖa cɔɔcɩ tɛsalɔnɩsin kaja nɩ, ndee alee Gaja ɩkoyar na Yeesu Kristo ndiyar nɩ ma: Gaja kagʋ na fɛɛ kʋ dʋ ʋda ʋda asneepɩ. 2 Gɩtɩgɩtə wə gaja kʋ kʋmʋ na shee nyɩn baŋʋ ni naama na ŋʋn nadʋ anyʋnʋ nyɩŋʋni. 3 Gɩtɩgɩ naa lige ntəma nɖee anyɩ nʋcin ʋtəma na anyɩ nakoŋkarɩ na nyɩ na koŋkarɩ ashee ndɩ yar Yeesu Kristo Gaja ataya aŋnyɩɩ. 4 Gɩyɔ lə waa anyɩn Gaja kəba sɔlɔka anyɩn pɩ Gaja galaa ashee ndi nsono. 5 Atə Gaja kaali tamka kaalee na bʋle eɩfɔyɩ na ama na Gaja kɩkashɩ na nŋʋro nsoŋono na ʋkaŋtam bʋbɔnɔ adʋwaa kɩ na fərɛ waa gɩbodo anyɩ gɩ cɩɩ ca na anyɩ nɩnɩ na anyɩna laŋna. 6 Na anyɩn gboo ɩcee lee aŋbakənja na ndiyar abaja, ɖaa ɩcam Gaja kaa ɩeeɩ barɛ tuutuu ma baŋnɩnɩ ma naʋnaasnɩʋ katam nɩɩcam na nŋʋro nsoŋ sono kʋ cɩŋkərka. 7 Ɩpəra yaaye ashee nbaɖee ba sheɩja ma baŋʋnɩ masedʋwan kə baja na lashaii kəbaja. 8 Na kɩ lee waa ɩdiyarl aŋaleeɩ kaŋdən dən laaka Masedʋwan na laa shaii kəbaja na ama anyɩ nʋ cine na Gaja ʋfaŋakaa nyɩ ne alesura ɩŋʋnɩ halɩ kɩkɔɔ səm gɩ ləna. 9 Adʋwaa gɩŋə bʋkɔɔɩ gɩ na yɛɛ ma gɩŋəwaa ɩtʋwa anyɩn nɩ cine ashee Gaja naa apala anyɩnakʋna kʋpɛŋʋ nana kʋn Gaja ɩja ka ja nŋʋroya. 10 Na naa saa ʋpʋr nɖee aŋənə bakononɩ a dʋwo aboɖo alaŋ ma apɩ tɩfʋra atʋn na ɩkəma ndee ɩtʋ na pɩ ma.
1 Ambaja aynɩn gboo ɩyɔwaa atʋpɩʋ anyɩna sulkuee fɔyɩ na gɩŋə ɩkpaka. 2 Daa Gɩjɩ ɩshɛ na asəra acam na Flipu atarayɔkɔ ma ɩyɔ anyɩ Gɩlopi waa gɩwʋda ʋkaŋtan na atə Gaja, na naa lə Gaja kaa leeɩ anyɩn gɩcɩɩca ashee nnyɩn kucəʋ ka bʋcəma. 3 Adʋwaa atʋnyɩŋʋ kʋlee na ntərə trən kʋlee nɩ kashɩ na kʋlee na ʋpətra na. 4 Ama nadaa Gaja ga cəm na atʋ ɩkəma deɩ deɩ kɩja naa ashee atʋ agalee ma Gəŋ ci kagɩle barɛ basɔlɔ tʋna ama Gaja ngadee ga na bʋro atɩ cine ma ga sɔlɔɔtʋn. 5 Daa ɩyɔ ma kagɩ cam Gale ngadee ganaŋa anyɩn mana. agɩləfana aɖa Gaja kaŋkən na laa asəria na. 6 Kagɩ yɛɛ ʋkʋmʋ ndee ʋdʋwo na arɛ koo anyɩnasul koo badən sul ma na ama gɩtɩ le na ɩko da a Kristo a bakəŋja bana lee ma. 7 Ama gɩrə na anyɩn ʋsana daa atɔjʋ ka ana tɔjʋ bapʋr ma. 8 Gɩtɩ yɛɛ waa ata aye nɩ gɩ yide ashee nyɩn, kɩlee ashe anyɩn gaja kaalee kaŋdən dəna ama atɩgɩ lopi atɩŋʋro adʋwaa ɩ kaŋkər gʋya ashe atʋ. 9 Atəbaja ɩtɩ lige atɩŋtə ma na ata wahala: Gajaka na gɩ jɩ bɔŋɔ kagɩ na yɛɛ waa gɩ dʋ arɛ dən ɩshɛ na, gɩlə Gaja kaa leeɩ ato nyɩn a. 10 Ɩlee Gaja kasəriya kəbaja da atʋ gbagɩle səriya kəbaja ashe anyɩn nbadee ɩtələ deɩ deɩ kaasana ma na gawa kana ma Gadən kaawa anyɩn ama. 11 Na ɩyɔ gboo ləwaa gɩpəra daa anyɩn baya ma na anyɩn ɩpəra daa atəbapi ma. 12 Na gɩtɩ ɖʋ ʋnyɩn ɩka shɩ na pəla pəla anyɩn waa ɩsara cɩrɩ cɩrɩ kaasana ashee Gaja ngadee ga na yɩ da anyɩn agyarɩtəna na ʋkʋmʋ nɩ ma. 13 Laŋ na gɩ naa na kʋ ma Gaja na shee barɛ nbadee banarəŋə Gaja kaa lee ngadee gɩpala ɩla ɩrəŋə ma kɩlee daa barɛ bagaja ma na ama ɖaa Gaja n Gadee gana cam anɩn nbadee ɩna she ɩja anyɩnʋ ma. 14 Ambaja ɩpəra Gaja ka cɔɔcɩ ndee ada ashee Yeesu Kristo yudee kaatəna nɩ ma kəbaja. adʋwaa anyɩn Gboo ɩjɩ na anyɩn gʋlɔ ɩshɛ daa jɩfu bajɩ na balɔ ɩshɛɩ ma. 15 Jifu bade bakəka ndiyar Yeesu aci na aŋdobi ma na nbadee badʋtʋ ɩshɛ naa kəba cən na Gaja na ma naa ba pəra barɛ bəba ŋoka ma. 16 Nakə ba na yɛɛ gɩ lə Gaja kaa leei ashee nbadee kə bayɔ Gaja na mo naa baŋə ʋfʋrʋ na naa bapaa kɔɔ na cɩ ɩ bobo na shee baŋ bɔnɔ na, ama Gaja kʋ nya na ʋripɩ. 17 Atʋ atəgaja daa gɩpada na atə bawor atalɔ kɩlee na atɩ foluna tam dənɩ ma gɩtɩ gɩkɔɔŋə atə ba wor. 18 Gəŋc gboo gɩ nayɛ waa gɩcə anyɩ na sul amʋ pɔl akpala ɩnyɩʋ ama shee taanɩ akəl. 19 Aŋa lee ka atʋ kaŋtam na atʋ cɩŋkərk koko atʋkʋ mʋkaŋfʋ? Kɩlee anyɩ npiaa tam ndee atɩndiyar Yeesu analee amaa maa ci maa? 20 Ɩɩn anyɩn pɩ atʋkʋ mʋ na atʋ ciŋkər ka.
1 Galaŋ na daa kagɩ cee wʋda suru na ma na gɩ nayɛ waa gɩ da atɩ ŋdən dən ntɛn kaŋpanɩ. 2 Gɩtɩ ŋə atapal tɩ mote Gaja kacɔɔmu analə Kristo agale na kaŋa na nyɩn anyɩnʋ cine lan ma. 3 Na ʋdən apatɩ piɛɛ ʋcine nawɩya nba de nɩna, a dʋwaa anyɩn gɩlopɩ ɩyɔ waa ganinɩ nagɩda. 4 Tam ndee gɩ da na anyɩn ma gɩ ceetɩ ləŋyɩn waa ɩna wɩya batəba da daa ba shɩ kpa waa ma ɩceeyɔ boŋo. 5 Na kəmatə wa suruna ntəma tən ba lə anyɩ nʋ cɩ ne ma na gɩpaa le fɔyɩ kaŋtəma na. 6 Ama Tɩmote adʋwa na anyɩ na sul kpatia naa apɩ na laa baarʋ a soŋ sono anyʋnʋ cine kaja na ayɩ nɩ kashɩ na alətʋ waa ile barɛ nbadee gɩ naalɩge anyɩnala ma. nayɛ waa ɩnaŋətʋ daa gɩ na ŋnyɩn ma. 7 Atəbaja gɩwa da na anyɩn ʋkaŋtam ashee ɩ na wi ya babʋro atɩcine ashanyɩ nʋcine. 8 Nnyɩməgɩda nŋʋronɩ ɖʋwaa anyɩn ʋcine ʋkaŋkər boŋo ashe ndiyar. 9 Ʋkʋmʋ ʋpaŋa na gɩ səraa a she Gaja adʋ ʋcɩŋkər ka ndee gɩ ʋda ashe anyɩn ma Gaja kaŋ nyɩ. 10 Gajaka na gɩjɩ bɔŋɔ gɩtɩ nyɩŋəna atʋ gɩfolu gɩ ŋʋnɩ waa apala gɩŋənyɩn naa apelee nyɩn bʋkɔɔbʋ saa ashee anyɩnʋ cine ma. 11 Ataya Gajaka gɩlopɩ na atɩndiyar Yeesu ba təŋə təŋə ʋnyɩca a shee tʋ naa gɩ səra kɔɔpɩ anyɩna sul. 12 Ndiyar anaa pele anyɩnɩ nɩ na nbadee bada ʋpaŋ paŋa ma ʋcɩŋkərka ndee gɩwʋda naa nyɩn ma. 13 Naa bʋro anyɩ nɩfolu gawaka na ma ga dən ga paa wa anyɩ nɩ folu na na cɩrɩ cɩrɩ kaa sana ataya Gaja kaŋ nyɩɩ, na atɩndiya Yeesu amaa ma a cikatam ɩŋʋnida cɩrɩ cɩr na.
1 Kristo kəbapi basoro na basəmprə gɩfa ŋa anyin saa ɩnɩsara aye nɩ naa ɩfana ashee gaja ma, am gənci ɩna sara, kal na anyin gani na ndira Yeesu anyɩda. 2 Gənci ɩyƥɔ ʋkal na ma ndee gɩkal na anyi n na ndiyar Yeesu anyida ma. 3 Bʋkɔɔ gaja gana yɛɛ na anyɩn ma ɩlan anyi na lɔɔ ɩŋʋnɩ ashee nɩ. 4 baarɛ paŋa na anyɩ cam nɩ atəwaaka rə na asəra asara cɩrɩ cɩrɩ kaasana ngadee gafana ashee gaja. 5 Paa ma napala afaŋa ɩbɔnɔ ɩnaaɖa na anyɩ ɖaa nbaɖee kəbayɔ gaja na ma na. 6 Ganilan ʋdan apaayɛ na ʋnyenka səmprə galee kɔɔ ʋnyenka soro Kristo kʋpi galei na, baaʋpaʋ paʋ ndiya atɩ bɔka gʋtɔ gɩcee lənyɩn. 7 Aɖʋwaa gaja kaa yɩɖa tʋwaa gɩ sara fɔyɩ fɔyɩ ka bʋsana na ama gɩ sara ashee nɩ. 8 Ganɩ lan na arɛ nɖee karəŋə ʋkal na ma na ma kɩlee arɛ na abəɖa na gaja jɩ abəɖa nɖee anan shee nyɩn anŋʋro nsoŋsono ma. 9 Kɩ səm anyɩn Kristo kə ba pi basoro na kə ba səmprə bakɔɔ ŋʋn gʋbɔ asnɩ anyɩn ʋsɔlʋ kaŋɖilan na aɖʋwaa gaja gacee lənyin boŋo waa ɩsɔlɔ anyɩ bawor. 10 Ama gəci ɩna sara na maseɖʋwa nɩ ka kristo kəba pi ama gɩtɩ ɖʋnyin ɩkashɩ waa ɩtə wə gən. 11 Yɛɛ ma shɛ lɛm kaa sana naa ɩɖʋgɩ nyɩ na tə ma lan. 12 Galan nbaɖee kə bale Kristo kə ba pi na ma bana sne nyɩn jɩrima anynbʋ sa na lan na kɩ na kaŋtan na ʋɖəna. 13 Ba soro na ba səmprə gɩtɩ yɛɛ gɩpala ɩyɔɩja ba kono lan galana kupiyɛ ʋci ne ɖaa ba saaka nbadee kə ba waɖa ʋyɔʋ na ma na. 14 Gɩ yɔ waa Yeesu aci na akɔɔ ŋənə aɖʋ wo ba kononɩ gənci nbadee baci na Yeesu anyɩɖa na ashenɩ ɩja ma gaja gata awalapi aɖʋ na Yeesu. 15 ɩɩn ŋəma ngaɖe gɩlə ndiyar agalei gadəm nɩ ma: atʋ nbaɖee gɩ nɩ na ɖana nŋʋro naa nɖiyar aye pi ma kagɩ tɔnɔ nbaɖe baci ma afəlna. 16 Gɩtɩ gɩ rəŋə malaɩka banɖiyar antogɩ ana asəm gʋyʋlʋ gaja kagʋja ma katam nɖiyar agɩlopi gɩtɩ gɩ rəgə na alan, nba ɖee basnee kristo ɩja na aci ma banə batɔnɔ aŋənə bakononɩ. 17 Kaŋkən na atʋ nbaɖee gɩ na ada ŋronɩ ma gɩtɩ gɩ man ata ashɛʋ lan na cə ndiyar sul gɩ cətɩ wa na ni naa gɩ ɖa na ndiyar nacə nacə. 18 Galan ɖʋ ma anyɩn ba wor ɩka snɩ na gaja kabʋleɩ.
1 Ba soro na kə ba səmprə kɩtabawa baŋʋn alʋwatʋ na ga kɔŋkɔŋɔ nga dee ndiyar ana api ma na. 2 Anyɩn gɩlopi ɩyɔ aləwa nɖɩyar ʋpɩʋr ʋnɩ lele ɖaa apitɩrɩ apɩ anyɩ m gɩjɩ bɔŋɔ ma. 3 Tam paŋana barɛ batɩ lə waa; ho gɩ cɔɔ ɖafɛɛ n nyɩma : kparɩ ɩtɩɩ pɩɛpɩɛ afəɖa balan ba ʋsəmprə ncəna ya r ma na kə ba səra afɔɖɔ na. 4 Ama anyɩn ba soro na kə ba səmprə anyɩn kɩ ɖa gɩjɩ bɔŋɔ nɩ na . Na kʋ shɩle ɖe kʋtʋloo anyɩn ɖa apɩtɩrɩ ma na. 5 Fətəla nɩ kayɔkɔ ɩŋʋnɩ anyɩ jɩe anyɩ jɩe ʋshilee atʋ kagɩ na sara nko monɩ na kagɩ na sara gɩjɩ bɔŋɔ na. 6 Pa ma nafol ɖaa basaka ma na ama na ma nakɩɖe pama nafol na. 7 Nbaɖee ba na fol ma ba na fol gɩjɩ bɔ ŋɔ nbaɖee ba na nyəm tuutuuma ma ba na nyəm gɩjɩ bɔŋɔ. 8 Ama atɩ gɩ lee gaja ka kə baja pɩ ga ɩam paa ma fol na gɩtʋ wa ʋcine na ʋsɔlɔ ɖaa ɩbobo ɩcɩ ka katoko ma gɩ tʋwa ʋfʋrʋ kaŋfu asəʋ na sa na ʋfʋrʋ. 9 Gaja ka ayɩɖa atʋwa acən atʋ ɩkəma na ama naa gɩŋə nɖi nsono na atɩ nɖiyar Yeesu Kristo anyɩɖa. 10 Yeesu acI ci ashetʋ naa aŋʋvo baja na bakono naa gɩ ɖa nŋʋro nɩ atəganɔ ashe nɩ. 11 Galan ɖʋ ma ayɩn bawor ɩkshɩ na ɩwala anyɩn bawor ale ganɔga ɖɔŋkɔn ɖaa ɩna le boŋo ma. 12 Ba soro na kəba səmprə gɩtɩ nyɩ ŋə anyɩn ngaɖe : she ma barɛ nbaɖee ba ɖa na anyɩn na le ntə ma ale anyɩ baŋono ma jɩrɩ ma, nɖiyar alənyɩn pi gənɩ na ɖʋnyɩn ɩkashɩ. 13 She ma pi jɩrɩ ma na ʋsɔlɔ ʋbʋbɔnɔ adʋ bʋkɔɔɩ ba na le ma lan, ɖa ma fɛɛ na ayɩ bawar. 14 Ba soro na kə ba səmprə gɩ kɔɔ tɩ nyv ənyɩn ngaɖe : na ma na kə ʋwə lə bafʋŋfarɛ lan; ɖʋma ɛbʋ na ma ɩkashɩ.Kaŋa ma na nbade kə ba wʋɖa ɩkas nɩ na ma təwa ma na pɩ suru. 15 Lema lakarɩ paa ma səla anyɩn bawor nbɔnɔ naa ma na le nsono na she anyɩ baworɩ ɩŋʋnɩnɩ. 16 Da ma ʋcinkər ka nɩ ba tam paŋa na. 17 Na ma na nyɩŋə gayala ga mana. 18 Ba makɔ nɩ na na ma nakʋ ma gaja bʋkɔɔɩ anayɛɛ na anyɩn ma na gəm gɩle ʋɖə na Yeesu Kristo. 19 Paa ma nakəl nŋʋro nsoŋsono kaŋtəma na. 20 Paa ma nabəɖa anɖobi ma na ba bʋlei na ga nyɩ kəma na. 21 Na ma na kɩ ɖe gɩ shɛ bʋ na na laa ɩso ŋsono. 22 Na ma na səlnbɔnɔ baa ga paŋa nɩ na. 23 Gaja fɛɛ kaa ja ga pala gɩjɩ ayɩe a she nɩ na atoŋo anyi ba ŋʋ nɩ na anyi nŋʋro na nyɩn ga səŋə na anyɩn gʋlɔ kagɩ kɔɔ sərə akəʋwələ ɖən naaɖʋ wa nɖiyar Yeesu krɩ ata api. 24 Arɛ nɖee ana yɩɖa anyɩ ma a tɩ sara ka ɖeiɖei ataa le gəma toyɩn 25 Ba soro na ba səmprə nyɩ ŋə ma ashee tʋ. 26 Sala ma kristo kə ba pi na aca mpɩ atuu. 27 Ntɩ nyɩ ŋə anyɩ na nɖira anyi do tʋr ma gale gaɖe ashee kristo kə bapi. 28 Nɖiyar Yeesu Kristo ʋsɔlʋ anyɩna lan.
1 Pɔɩ na siɩvɩn na Timote baɖa tɛsalɔnisɩn ka cɔɔcɩ ndee ada ataya Gaja na Yeesu Kristo ndiyar nɩ ma. 2 Gaja kagʋjɔʋ na fɛɛ ada ashee anyɩn na ataya na ndɩyar Yeesu Kristo aŋnyɩ da. 3 Anyɩna laŋ shee gɩ naa kuma gaja gən fa naka adʋwaa anyɩnʋcine ʋtɩle alesura ɩbʋbɔnɔ boŋo, na baa aŋana ʋsɔlʋ ʋtɩ kaŋ kərə napele. 4 Na gɩtɩ kʋ ma anyɩn nashee atəgʋlɔ Gaja kɩ cɔɔcɩ ma na nɩ anyɩ na koŋə karɩlaŋ na anyɩ nʋ cine barɛ n badee bana dʋnyɩn ɩshɛ ma nakulo anyɩn ganɔ naa ɩcam gəma baŋnɩ nɩ. 5 Ɩtɩ faŋa Gaja kɩ kəma ɩcəm ka ɩja kɩja naa ɩfaŋa anyɩn waa ɩtɩɩ səra kpa Gaja kayar təna nɩ, daa ɩshɛɩ ndee ɩjɩ ma. 6 Aʋwaa Gakɩkəma ɩja kija ɩnɩɩ cəm na anyɩ nɩ ɩbɛrɛ mana ɩkəma. 7 Na ashee anyɩn nbadee ɩcee ada ɩshɛɩ nɩ ma ʋŋru na atʋ tam ndee ndiyar Yeesu ana adʋwo alaŋ na ɩmalaɩka mana ma na ɩkash. 8 Gaja gatəgabɔ barɛ nbadee kəbanakʋn Gaja kaa leɩ na ma bagʋtɔ, na nbadee kəba narəŋə atɩŋdiyar Yeesu agaleɩ na ma nutonu. 9 Batəba da gayoro ngadee kaa wʋdagayala na ma na batə ba ləna Yeesu ʋkʋ mʋ na ɩka shɩ. 10 Tam ndee anaatɩ kə wa pɩ ʋshɩ le de ʋkr mʋ nɩ na nbadee ba she ɩja ma naa atasəria ada na pɩ ma. 11 Galaŋ na atʋ gboo gɩnanyə na she nyɩn waa Gaja gacən na anyɩn ɩkəma ɩja kɩja na ɩle na ɩkashɩ na ɩyeeyee nbadee bacə m ashe ʋkʋmʋ ma na anyɩnʋ cine kaŋtəmo ma. 12 Na atɩ ndiyar Yeesu aŋnyɩda nhʋ ma na anyɩn naade gboo akʋ ma anyɩn na. atə Gaja na ndiyar Yeesu Kristo aŋnyɩ daa.
1 Ba sorolan basəmpəlan atiniyar Yeesu Kristo ata apɩ naa gɩ wala a sul ganɩ lan ŋə ma bʋkɔɔɩ gɩ na yɛ na nyɩne ma 2 ʋdən ta lənyɩ nwaa ndiyar ʋshile ʋkpa paama cee cə atɩ bəɖa anyɩŋ di nkəna paama pala ba naŋa anyɩ na batəba səra alənyɩn galee gaɖe gəm daa Gaja kaale koko bʋle nbʋ de bʋ dʋ wo na atasul ma. 3 Paama pala ʋɖən apaapanyɩn na ɩsəɩ ka bʋle na adʋwaa ʋshɩle de kʋpɩ naa ʋshie ʋbʋnbɔnɔ ʋyepina arɛ bɔnɔ ace faŋa agʋlɔ. 4 Ɩbɛrɛ ndee anaa ta nakətɩm Gaja kabʋle ləŋ ma koo na sə Gaja kaŋ boyɩ lan ma karɛ atɩyɩ da agʋlɔ waa Gaja. 5 Kɩ na lige waa ncee alə nyɩn bʋ le bʋde tam ndee ncee da na nyɩn maa. 6 Nnyɩmə ɩyɔbʋkɔɔɩ bʋ na kəl nɩ maa tam ndee ba ce aləm atakpa na ana faŋo agʋlɔ. 7 Ba bɔnɔ baŋtəma nsə ba na le ntəma bo ŋo, ama bʋkɔɔɩ bʋcee na kənɩ ma kəbʋkɔɔ laŋ nɩ na galan kaakɔɔ alee akodəna. 8 Galan batə baŋə arɛ bɔnɔ naa ndiyar Yeesu awʋnɩ gʋ sərə na aga nɔ naa aci na apiɛ piɛ nɩ na ɩkasnɩ . 9 Arɛ bɔnɔ ata tʋ napɩ na shee tanɩ ɩkashɩ ataa faŋa ɩkasnɩ ɩŋʋnɩ atana biti ka le sura na paapa barɛ. 10 Nbadee bana lima naa balɩ adʋwaa kəba sne ɩja na na kəba sɔlɔ ɩja ndee ɩ nɩ fʋrapɩ ma na. 11 Galan na gaja gatogo ɩka shɩ ndee ɩna paapapɩ ma ɩna pala bana shee ɩsəɩ ɩja ma. 12 Galan nbadee kəba təba ɩja na naa ana le nbɔnɔma batə bakarapɩ biti. 13 Basoro na kəba səprə ndiyar abasɔlɔ ka she gɩ kʋ ma Gaja anyɩ nalaŋ aɖʋwa Gaja gacee la anyɩn doo ʋsəbʋ nɩ na afʋra anyɩ ma na ɩŋə ʋfʋrʋ na nŋʋro nsoŋsono ndee npala ata aye apəra cɩrɩ cɩrɩ ma, ɖaa ɩshee ɩja malan. 14 Ayɩda anyɩn pɩ na ndi nsono ka ale ngadee gɩ lə ashe nyɩn naa ɩŋə atɩndiyar Yeesu Kristo ʋkʋmʋ. 15 Galan basoro na basəmprə lema koŋkar atoŋo najɩrɩ ma ʋfaŋʋ ndee gɩ faŋa anyɩ na ʋwələ na gʋbɔ nɩ kʋŋʋn nɩ ma. 16 Gaja ataya asɔlɔ atʋn naa ashe tʋ ʋcɩŋ do do ka baa njɔn na ʋyɔʋbʋŋ bɔnɔ gɩtɩ taba na atɩ ndiyar Yeesu Kristo agɩlopi. 17 Rəŋə na anyɩ nɩ folu nʋ cine ata naa she nyɩn ɩkasnɩ gɩ naa le nso no atə bʋ nyɩn ɩkasnɩ gɩ naa le nso no atəbʋ sana nɩ nabʋlɩ lə ka nɩ.
1 Ngadee gasaa ma ambaja nyɩŋə ma ashetʋ naa naa ndi yar agale gadanacə nakʋma daa gada na anyɩn ma. 2 Naa gɩ ɖʋ wo barɛ bɔnɔ ba nyɛ nɩ adʋwaa baŋʋnɩ kəŋa wʋda cine na. 3 Ndiya ada deɩ deɩ na na dʋnyɩn ɩkashɩ waa ɩkara gayɛɛ ntəmanɩ. 4 Gɩwʋda na anyɩn ʋkaŋtam na ndiyar anyɩ da daa ɩnalee ma na dunɩtɩlee bʋkɔɔ gɩ ta banyɩn ma. 5 Ndɩyar atəŋə təŋə anyɩnɩfolu atəŋə na Gaja kʋ sɔlʋ na Kristo asuru! 6 Ambaja gɩtɩlənyɩn na ndɩyar Yeesu Kristo annyɩda waa ɩləm na barɛ nbadee bana le fɔyɩ fɔyɩ ma na daa gɩ faŋa anyɩ ma. 7 Anyɩ ngboo ɩyɔ daa ɩnɩle naada daa atʋma adʋwa anyɩgaɖʋ atʋ kagɩ lee daa bafʋŋfa rɛ ma na. 8 Ka gɩtaba ʋɖən ʋjɩʋ ndee gɩ na jɩ ma na ama gɩlee ntəma tam alamaɩka Gaja ka na gɩtəŋ shɩle halɩ ɩkpatʋ kagɩta banyɩn kodəna. 9 Ɩdawaa gɩtɩ gɩ səra acam naanyɩn gaʋjɔɔ ama kagɩcam na gɩ nayɛ ɩda daa atʋ gʋsoroma. 10 Tam nɖee gɩceeda anyɩ gale gadee: arɛ ndee ka nayɛ ale ntəma na ma apaji ʋji ʋgboo na. 11 Amagɩt saa gɩ lənyɩn ngade: anyɩn nɩnɩ badən bale bafʋŋfarɛ kaba na le akodən na na nayuna ba saaka bɩja. 12 Barɛ baɖe gɩtɩ kal napɩ koo gɩtɩ ləpɩ na ndiyar Yeesu Kristo anyɩ da le ma ntəma naa ɩsəra aŋə anyɩ gɩ lopɩ anyɩ nʋjɩʋ. 13 Basoro na basəmprə kara ma gayɛ na lə nsono paama pɩyɛ ʋcine na. 14 Na badən kəba kʋn ngadee gɩ na lə ʋŋʋn nde nɩ na ma tʋwa ma ashe ɩja paa makɔɔ sara napɩ naa ɩcifala ɩkpapɩ na. 15 Ama paa matʋwapɩ naa ɩbɛrɛ mana kal ma na pɩ daa Kristo kəbapɩ ma. 16 Ndiyar fɛɛ kaja ashenyɩn afɛɛ agɩlopi baa njəm baa gapaŋa nɩ na ndiyra ada na atʋn baŋʋnɩ. 17 Amʋ pɔl amʋ sala nda ama nyɛ nɩ ŋə ma daa na kə ama bɔ ɩŋʋ nɩ ma. 18 Atɩŋ ndiyar Yeesu Kristo ʋsɔlʋ ʋda ashe atə baŋʋni!
1 Pɔl yeesu kristo atamka ɖaa gaja ganyaʋ na ati nɖi nsono yar yeesu kristo nɖee alee ata tamaa ma. 2 A'shee timotee ampi ɩja kaja awaɖa ʋcine ma, gaja ɩ ataya na atɩ nɖisanoyar Yesu Kristo agʋjɔɔ n'ɩshɛɛ ŋəka, n'afɛɛ aɖa ashee akia. 3 Ntɩ lige akɩ ɩkashɩɩ mbʋŋa aɖʋ aki naa aye ce maseɖʋwaanɩ ma, ŋkələ nɖʋ akɩ ntəma waa aɖa Efɛɛsɩ, maa abəla bɛla bɛrɛ ba ɖən paa cere ʋcerʋ ʋbɔnɔ. 4 Ba paa tɔɔ balɔ acra n'alesʋraɩ kɩwaɖa nɖi na ma na ɖoo ɖoo ɖoo kaŋʋmi kabʋlei ɩkə bʋ waɖa gayala na pi na ʋbɔbɔʋ na bawo, ɩni ɖe ki na ce na gaja kantəma ŋyɩɩ awaaɖa ʋcine na. 5 Glalei gade kandi jɩ gəŋ waa : ɩlee ɩjaɩ ɩɖoo na gɩfolu gɩ soŋsono nɩ,na laakaar aŋərə n'ʋcne ʋwaɖa gɩshɛbɔ kʋja. 6 Kabaɖən ba bɔ balɔ alaa alii atəŋə na mbʋ ɖee bʋlee fɔɩ ma. 7 Ba sɔlɔ waa balee gʋpɔ kəbafaŋaja, ama kəba yɔ bʋkɔɩ ba na cere ma na, kə ba tɩ kaashɩ bʋkɔɩ ba na lə ma na. 8 Ku nyir waa gʋpɔ gʋcɩm na, ama, ɩsəm ba kʋn ka ɖei ɖei. 9 Yɔ gɩshɛ bɔ gʋpɔ kʋʋɖa ashee nɖee ana sara ɖei ɖei ma na, ama mbɔnɔ baja na lesʋra ɩkono baja mbaɖee ba na təŋə bɛrɛ ma, babusurɛ mbaɖee bagaja gamana na gaja, ɖulinya alesʋra, mbaɖee bana laa babaya na baba na, baŋ ŋuro ma baso. 10 Tərətərətərə ka lesʋra, akaŋ lesʋrabaja, bɛrɛɩ bana nyim bawor bɛrɛ, basəirɛ mbaɖe ba na ma nanɖee kɖɗḍđfana n'ʋceru ʋsoŋsono na ma. 11 Daa gaja kalaabaarʋ asoŋono ʋkʋmʋ kaja nɖinsanka kajaɩ bashe amʋ ma. 12 ŋkʋma nɖee aɖʋ amʋ ɩkashɩ ma, Yeesu Kristo ati nɖɩ yar nɖee acim amɩ kama waa nɖa gɩshɛbɔ ma. 13 Na atɩ amʋ ntəmandenɩ; amʋɩ nbʋŋa alee ɩsəi yar, na ɖʋ basaaka, nawɩya, kə ma bʋŋ a awaɖa suuru na. Ama bashee amʋ gʋjɔɔ ,aɖʋwaa ŋyashɛshɛ nagɩfolu gɩbɔnɔ jɩ mbʋŋa na sara na ma. 14 Na atɩnɖiyar agʋriŋə, n'ʋcine ʋwaɖaka n'ʋsɔlʋɩ ʋɖa Yeesu Kristo nɩ ma. 15 ɩlee galibʋmbɔnɔ jɩ na aŋfaanɩ waa gɩcam jɩ, waa Yeesu Kristo apɩ ɖulinaya nɩ afʋra mbɔnɔ baja, amʋ nlee ka asəbaka. 16 Ama ncam gaja kɩshɛɩŋaka, naa baŋə Yeesu Kristo amʋ ɩ nlee kasəbaka ma, ama aye nɩ, asuuru, naa mbaɖee bashee nɩ ɩja ma, bakiɖe n'amʋ aŋəŋŋuno nɖee kɩnwaɖa gayala na ma. 17 Ashee gʋyarɩ ɩ gʋɖa nace nace ka na ci na ma, baɖʋ nɩ ŋyɩda n'ʋkʋmʋ, bʋjabʋja ami. 18 Gʋpɔ ŋgʋɖee nna shee akɩ ma, timotee mpi ɖaa annabi mana ba lə aɖʋ akalaŋ ma, ɖaa ba lə ma ʋtɩ cə gʋtara gʋsoŋsano. 19 Naa atoŋ ʋcine ʋŋərə, na laakaarɩ. laakaarɩ ɖe, baɖən ba bəɖa nɩ, na ba mɩɛbʋto nɩ, bʋcine bawaɖa ma ʋlii. 20 Ka baɖən pɩ gəŋ imene na alɛkisadi mbʋŋa aɖʋ nɩ sheetaanɩ anyɛ nɩ, naa apaa kɔɔ tee ɩsəi ayɔ na.
1 Ntɩ lə baa mʋ nʋ nɩ, shee baa aŋana a naa nyiŋə na pəla pəla nakʋma gaja na shee bɛrɛ baŋunii. 2 Na nyiŋa na shee bayarɩ na mbaɖee balee aɖi baja ma, naa atʋ gboo ataa aye ada fɛɛ alesʋra ɩsoŋsano nɖe ɩsam ma. 3 ɩniɖe ɩcun alee ɩŋərə atɩnɖiyar gaja sil. 4 Nɖee ana yɛɛ waa bɛrɛ baŋunii baŋə nɖisono naa ba bɔmbɔɖɩ atɩ ɩja 5 Aɖʋwaa : gaja gaɖɔŋkɔnɔ jɩ, apaɖaka ɩkəma; gaja na bɛrɛ ba gɩcuca, ʋni na gəŋ Yeesu Kristo arɛ. 6 Atɔɔ ka agʋlɔ agɩlopi ashee acam na bɛrɛ baŋunii; səriya nɖee balaa ashee nɩ alʋwaa tʋ ma na gəŋ. 7 Gani laŋ na ba tɩ amʋ kawaasuyar na atəmka. ɩja nɩ nnlə kə ma na lee ɩsəi na, ma naa cere mbaɖee kə ba yɔ gaja na ma, bawəɖa ʋcine n'ɩja. 8 Nsɔlɔ waa: bɛrɛ ba naa nyiŋə baaŋka na baɖa, n'ataaa ba nyɛ cɩrɩcɩrɩ kɩja ʋnya na n'afaŋa ɩbɔnɔ ɩpaa ɖa na. 9 Nsɔlɔ waa basəmprə ba yɔkɔ ɩkara ɩ naa rgə atən gɩshɛbɔ ɖaa ɩsəm ma, ba paa na jiŋə ba lɔ, nafar baŋʋrʋ, na wura,n'ɩshipi kokoo bakara ayɔkɩ ɩnaki ɖe nyaa ma na. 10 Ama ba naa lee alesʋra ɩsoŋsono ɖaa ɩsəm na basəmprəɩ ba na lee gaja kantəma ma. 11 ʋsəmprə a na ɖʋ gʋtɔ ʋcerʋ shɛlɛm na buro agʋlɔ. 12 Kə ma na shee ʋsəmprə ganɔ avere kokoo a naa kpashɛ basoro na, ama shee anaa ŋʋra shɛlɛm. 13 Aɖʋwaa: ADAM na ba səba alee , naa atɩ lee Awa; 14 Kɩ lee ADAM na ba paapaa na, ama ʋsəmpra apala ka ba paapaa nɩ, na apra taa lɩ yar. 15 Na kama ataa ŋə nɖinsɔno ɖaa alee gʋ na ma laŋ. Ata kara gayɛ awəɖa ʋcine, aɖa ʋsɔlɔ na cɩrɩcɩrɩ nɩ.
1 Glei gaɖe ɖaa gasəm ma na gəŋ waa ʋɖən atana Yɛɛ waa : Apra pastɛr gəŋ ma, atɩ yɛɛ bʋkɔ bʋsoŋsono. 2 ɩsim nɖee alèè pastɛr ma, gawaka nama ga paa da na nɩ na, awaɖa ʋsəmpra ʋɖɔŋkɔ nɔ; a paa lee ajɩrɛ na aɖa gɩshɛbɔ agasa na gada deidei, na cam bɛrɛ gɖɗḍđsana, ʋceru ana cere ma, ʋlee ʋŋərə. 3 Apaa na goro na nyem bʋkara na, apaa na bor na,ama a naa təɖə bɛrɛ awaɖafee, apaa na yɛ agɩlopi ariiba na. 4 ɩsəm atoŋo agafala gɩshɛbɔ, na papur ba naa nyene na na sana gɩshɛbɔkaasa na. 5 Aɖʋwaa: n'ʋɖən katoŋoagafala gɩshɛbɔ na ataa asəra gaja kacɔɔci aa? 6 Apaa lee nɖee acam gaja kaa lee gɩfɔlɩ na, naa atɩ na faŋa agʋlɔ afəɖa ibilishi ɩkəma nɩ na. 7 ɩsəm baɖɔŋkaja ba naa laa səriya asoŋsono karɛ laŋ , naa apaa tilee gʋcifallen afəɖa ibiliishi ɩkpaca nɩ na. 8 Diakər gboo ɩisəm aɖa gɩshɛbɔ, ɩlɩŋ n'agʋlɔ n'alesʋra ɩcəm mə na ma. Agoro ʋkaŋnyam na.apaa waɖa gɩjoto na. 9 Naa atoŋo ʋcinewaɖa ka kantəma gɩshɛbɔ ɩna laakaari asoŋsono. 10 ɩsəm ba tʋŋa pɩ ŋə aboŋo naɩ, naa ba ye asəba ntəma, na kə ba wəɖa gawaka na ma na. 11 Basəmpra gboo baɖa gɩshɛbɔ ba paa na pɩɛ bawar na, awaɖa nɖawa nsoŋsono atoŋo ʋcinewadaka gɩshɛbɔ. 12 Diakar mana, ʋsəmpra aɖɔŋkɔnɔ na awəɖa naa, atoŋo bapur n'agafala gɩshɛbɔ; 13 Aɖʋwaa mbaɖee ba na lee ba ntəma ɖaa ɩsəm ma, ba nɩba na ŋə gaɖʋsəbaka na ŋyi awaɖa tamaa abʋmbɔ ʋcine nɩ na Yeesu Kristo. 14 Ntɩ ŋɔn nashee akɩ nɖʋ tamaa, kɩlɩŋna ntɩ ma pɩ anyɩnasul. 15 ɩta jɩ waa: kə ma tɩ pɩ were na ayɔ gasanaɩ anaa sara gaja ŋŋuro yar agafalaɩ galee cɔɔcɩ alee ka ŋkalɩ nɖee ntɔŋɔ ɩja ma. 16 Naa ntərətərə mpaa tɩ pɩ na, aɖiini kantəma nsəŋkəla; nɖee atɔɔ agʋlɔ apra arɛ ma ŋŋuro nsoŋsono njɩ atəŋtəŋ na ma. ɩmalaɩka ba balee waa asheee yantii kəbaja na ba shee ɩja. alaŋ laŋ ka ɖulinya nɩ na bace ʋkʋmʋ nɩ.
1 ŋŋuro ntɩ lə atʋwaatʋ akəŋja nɩ baɖən ba tɩ ba bəɖa ʋcine ʋwaaɖaka naa atɔɔ balɔ acra n'aŋŋuroɩ ɩna paa paa ma, na ɩiɩŋɖi mana mana bʋceru. 2 Na mʋnaafiki na ba cereka ɩsəi baja ba sə pɩ gɩsəna gɩ bɔgɩ lopi baye nɩ . 3 Ba tɩ ba ŋɔn waa kɩ cɩm arɛ atɔɔ ʋsəmrə na, bapaajɩ ɩjɩʋ nɖee Gaja galee waa mbaɖee bawəɖa ʋyiɖunama naa bayɔ vja ma, bakʋma gaja naa aye jɩ. 4 Aɖʋwaa : bʋkɔɩ gaja galee ma, ɩŋunii ɩcɩm, kɔɖən kɩlee ɩbəɖaka na, ɩsəm bakʋma gaja n'ayejɩa. 5 Aɖʋwaa ɩŋunii baɖʋɩ cɩrɩcɩrɩ nɩ aboŋo na gaja kaalei n'ʋnyiŋu. 6 ʋta kaɖa alesʋna ɖe ashee atɩbawor ʋtaa lee Yeesu Kristo aminiisi asoŋsono ɖəʋ pʋ n'ʋcinewəɖaka kabʋlei soŋsonoʋ akulopi ʋcere ma. 7 Tutur akɔlɩ n'ʋlomulomu kabʋlei kə bʋ waɖa nɖi na ma abəɖa. 8 Akɩ wəɖa nɖawa nsoŋsono gʋlɔ fɔɔ sul ka ɩcɩm ama alʋwatʋ cei na gʋɖa kpatakɩɩ awu, batɩ batɩ shee atʋ ka gʋjɔɔ aye nɖee a naa tɩ pɩ ma. 9 Glei gaɖe galee ɩja nɩ, ɩsəm gɩcam jɩ. 10 Gɩtɩ lee ntəma, naa ca kagʋtara aɖʋwaa : gɩtɩ ɖʋ ata tamaa na gaja ŋŋuro yar nɖee alee afʋrakaɩanafʋna bɛrɛ baunii laa mbaɖee bashee ɩja ma. 11 Doo na bʋlei bʋɖe na acere basaaka. 12 Paa pala ʋɖən akiɖe akiyifala fɔɩ na ama ba naa kiɖe n'akʋyiɖu nama, bʋliləkanɩ, akɩnɖawa nɩ, akusɔlʋʋ nɩ, ʋcinewadaka nɩ, na cɩrɩcɩrɩ kanɖawa. 13 Halɩ cəm saanɖe ma pɩ ma. Naa na tʋr gʋbɔ naŋə ɩkashɩ awəɖa koŋkaarɩ nafaŋa basaaka. 14 Gja kʋsheui ʋcam ʋɖa n'akɩ ma paa bəɖa na ganyɩkəma na, annabi ɩmana nɩ n'ʋcam kʋ, n'anyɛtərka v saamaa na baŋono ba lee ma. 15 Tɔjɩ ayɔkɔɖe gɩshɛbɔ, tɔɔ akʋlɔ gʋŋunii ashee ntəma nɖe naa akɩŋyɩɩ kʋ ceu ʋɖa gɩshɛbɔ. 16 Akɩɩlopi naa tʋŋa akʋlɔ, n'ʋfaŋyɩɩ nɖee ʋna faŋa ma; karagayɛ alesʋra ɖenɩ Aɖʋwaa: ʋta naa sara ɖaa gəŋ ma taa fʋra akʋʋlɔ akɩlopi, naa fʋra mbaɖe bana ɖʋ akɖɗḍđ gʋtɔ ma.
1 Paa bor na mbaɖee bakpar gɩpɩla kəŋkəŋ na, ama ɖʋnɩ ɩkashɩ ɖaa ba na gʋyà ɩkashɩ ma; Naa aɖʋ bayifala ɩkashɩ ɖaa atɩbawor ma. 2 Basəmŋono ɖaa atɩ ba nà ma, ɩweecɛnɛ mana ɖa atɩ banyeŋka ma, bawəɖa nɖawa ŋŋərə. 3 Ɖʋ bakoŋkaɩ balee ɩja kəbaja ma, girma. 4 Ɩta jɩwaa: ʋkoŋka ɖən awəɖa bapi na mpipi ɩsəm acere halɩ asoŋsono nabʋŋʋma, na alee abaja bɔɔta aɖʋwaa ɩcɩm Gaja kaŋyɩɩ. 5 Ʋkoŋka ndee alee ɩja kaja ma, naa alaa gʋlɔ afələ ma, atɩɖʋ atama na Gaja aruku gɩshilekɔnɔ na gyibɔŋɔ na pəla pəla na nyiŋə Gaja. 6 Ama, nɖee ana lee ʋciŋsɔlɔ ka ma, aciboŋo baa maa ada ŋŋuro nɩ. 7 Ləpɩ bʋlei alesʋra ɖe, naa gawaka na ma gaɖən gapaa ɖa na pɩ na. 8 N'ʋɖən ka na tɔjɩ abaja na, laalaa agafala nɩ kəbɛrɛ, karɛ ɖə abəɖa ʋcine, kasaa ɖe apra nɖee kayɔ Gaja na ma. 9 Naa baye aŋɔn ʋkoŋka dən aŋyɩɖa ma, shee awəɖa bʋja ɩshiriu, ɩjɩ waa ʋsoro aɖɔŋkɔnɔ na ako. 10 Alesʋra ɩsoŋsono ɩɖa na nɩ, anaa tɔji bapi na cambɛrɛ gɩsana, na shire cɩrɩ cɩrɩ baja bɩkei, na kaŋa na mbaɖee ɩwu pɩ ma, na lee alesʋra ɩsoŋsono. 11 Ama bəla na bakoŋkaɩ balee weecɛɛnɩ mana aɖʋwaa ɖulinya ʋsana ʋtabɔpɩ apaɖa na Kristo, baɖe ba kɔɔtɩ yɛɛ ba kɔɔ ako gaɖufɔlɩ. 12 Naa akɔɔ akpa mbɔnɔ nɩ aɖʋwaa: bakɔɔ na bʋyiɖu na ma, ʋsəbaka abəɖa. 13 Galaŋ kəba kɔɔ na sə gaɖu gaɖɔŋkɔnɔ na baɖe batɩ kpama kpama nɩfala, nalee ŋkəmprə, kə ba wəda nlee kana, nalee ɩcifaləlesʋra, nalə bʋkɔɩ kɩsəm balə na ma. 14 Nsɔlɔ waa: ɩweecɛɛnɛ ma na bako basoro ba ŋʋm bapi, natɔjɩ bɩsala gɩshɛbʋ, bapaa tɩtɩne ʋnyɩŋca ashee ɩbɛrɛ anaa ciu natʋ na. 15 Aɖʋwaa: basəmprə baɖe kə baɖə ba cəpra abɔ balɔ na kʋn shetaanɩ. 16 Ɩtajɩ waa: mbaɖee bawəɖa ʋyiɖuna ma ma, bʋɖən atawəɖa bakoŋka ʋsoro kokoo ʋsəmprə shee anaa tɔjɩ na kaŋa na pɩ, ɩpaalee cɔɔcɩ anɖɩlaŋ na, naa cɔɔcɩ akaŋa na mbaṣee balee bakoŋka ɩja kəbaja. 17 Baŋono mbaɖee balee bafaŋaka ma, ɩsəm bu səla pɩ gɩshɛbɔ laa laa mbaɖee ba lee waasu na cere bɛrɛ ma. 18 Aɖʋwaa: ʋŋɔn ʋlə waa: kagbɛɖɔ afəl áná nɖee ánà nyɩ ɩpi ma na. Ɩsəm ba səla atəŋle eja ʋɖa. 19 Paa ka na ciu na mbaɖee balee baŋono ma nakakana arəŋə səriya bɛrɛ ba nyɩʋ kokoo bariu na. 20 Mbaɖee ba na lee mbɔnɔ ma, bor napɩsamaa aŋyu naa basaaka bacu asampẹna. 21 Ŋcam nakɩ Gaja kaŋyɩɩ na Yesu Kristo aŋyɩɩ, na malaɩka basɔlɔka baŋyɩ waa akʋn kaɖeiɖei paarə ayiɖe na, paa tɩ lee soocina. 22 Paa ceecee atər akanyɛ ʋɖən laŋ na, paa kpa ʋɖən ambɔnɔ nɩ na toŋo akʋlɔ cɩrɩ cɩrɩ. 23 Paa na nyem bʋto kanɖənɖən na, nye bʋka cei akɩŋcena nakʋlɔshɛɖɛ fɔɩfɔɩ laŋ. 24 Bɛrɛ baɖən bambɔnɔ ntɩ ɖoo were baŋə, baɖən baŋja, ŋkəmkəm nɩna ɖoo. 25 Gəŋ ci gboo alesʋra ɩŋərə ɩnaɖoo gbagbaraa na nɖe kəm na ma, kɩɩsəra alugo bapaa ŋəi na.
1 Mbaɖee balee batənleejama, bataa nakɩɖe waa ɩsəmba nyene bɩtanɩ baja gɩshɛbɔ naɖʋ pɩ grəma, naa Gaja kaŋyɩɖa n'atʋcenu ɩpaa jɩ gɩcifala na. 2 Mbaɖee bawəɖa aɖibajaɩ balee Kristo bapurma, bapaa pala pɩkʋnyenu na, gɩtɔɔ pɩ waa atɩ bawər: ama balee bantəma ɖaa ɩsəm ma, mbaɖee bawəɖa ʋyiɖu nama na atɩ basɔlɔka ma, batɔ balɔ acra na lee nsoŋsono cere alesʋra ɖe naa ashee ganɔbaleeɩ. 3 Ʋɖən ata naa cere ʋceruɩ ʋlee wəi ma, na ka cra agʋlɔ atɩnɖiyar Yeesu Kristo a bʋlei cɩrɩ cɩrɩ kabʋja n'ʋceru ndee ʋlee nɖawa nsoŋsono na ma. 4 Karɛ ɖe atɩfaŋa agʋlɔ yɔgʋʋ, ka yɔ akɔɖən na. Awəɖa yɛrɛ yɛrɛ kʋshɛɖʋ n'ʋbɔbɔʋ, gaduu gʋcele, bʋboro, ʋrɛpɩɛ, na bʋlɩpaŋa ka bʋbɔnɔ, 5 fɔɩ kabʋlei, gɩjotorɛ, kə ba wəɖa ɩja na bashee ɩja waa: gɩshɛbɔ kʋleu ʋnapɩna riiba. 6 Ɖaa ɩɖa ma nɖawa nsoŋsono ntɩ pɩ nariiba abʋmbɔnɔ, n'akʋcine ʋnaakər nabʋkɔɩ ʋwəɖa ma. 7 Aɖʋwaa: Anyɛ ɩkɔnɔ nɩ gɩpɩ ɖulinya nɩ gəŋ ci gboo ka gɩsəra atɔɔ akɔɖən ashɛʋ na ma na. 8 Gɩtawəɖa ʋjɩʋ n'ayɔkɔkaraka. Ɩni ɩfana atʋ. 9 Ama mbaɖe ba na yɛɛ waa: ba wəɖa ɩtanɩ ma, batɩfəɖa ɩkpaca nɩ were basɔlɔ ayɔkɔ tuutuumaɩ ɩlee ŋyashɛshɛ na'alesʋraɩ ɩcɔɔ alee ɩbɔnɔ kpaama ɩnatutur bɛnɛ. 10 Aɖʋwaa: gɩtanɩ kakɔɖɛɩ ɩlee baa mʋnʋ k'alaamari na atɩgɩcuca nɩ baɖən bawəɖa ɩma, na ba lɩŋ na balɔ ʋcine wəɖa ka, na bakpa ntənə tərə nɩwɩya babʋmbɔnɔ nɩ. 11 Akɩ nɖee ʋlee Gaja karɛ ma, cu alesʋra naa ayɛɛ ɖeiɖei, nanɖawa nsoŋsono, ʋcine wəɖaka, ʋsɔlʋ, suuru n'ʋrɩsana. 12 Cə ʋcine wəɖaka ka gʋtara gʋsoŋsono, naa ari ŋŋuro ɩkɩŋwəɖa gayalana ma, gaŋ na bayɩɖa akɩ, n'ʋŋana akaanɔ alə bɛrɛ tuutuuma ba lee kasəriya. 13 Ntɩ cere aka Gaja ŋgaɖee gana shee ŋŋuro baa mʋnʋ ma, na Yeesu Kristo nɖee alə pɔŋsɩ pilatɩ aŋyɩɩ ma, waa: toŋo mʋra gɩshɛbɔ. 14 Naa aɖa gawaka na ma ga ɖən gapaa ɖa n'akɩ na. Ba paaŋə tualɩ ɖən n'akɩ na halɩ atɩnyar Yeesu Kristo atɩ pɩ. 15 Ʋpɩʋ kasaa anaa ɖoo ma, Aliheerɩ na anɖənɖən aleeka nɖi yar abʋmbɔnɔ bayarɩ baya, Aɖi baja banɖɩyar. 16 Bʋce kəbʋ na kə nɩ na aɖa ʋkaɖʋ nɖee arɛ kaasəra ayɔ akaciikaŋ na ma aɍɛɖən kaasəra ayɔ akaciikaŋ na ma arɛ ɖən kasəra aŋə n'ʋɖən amana anaa səna aŋə ma, ajee ŋyɩɖa nɖʋka nɩkashɩ ɩkɩwəɖa gayala na ma, Ami. 17 Ləsaamanɩ nɖe ne kə batanja ba paa nafaŋa balɔɔna, ba paa ɖʋ ba tamaa b'arisiki nɖee kẹ ba anɖi na ma na, ama bɖʋ batamaa Gaja ɩga na shee baaʋnʋ tuutuuma waa: gɩja kariiba ma nɩ. 18 Le pɩ balee nsoŋsono, bawəɖa arɩsiki aleʋ ɩsoŋsononɩ, bawəɖa gʋjɔɔ gʋlee ka, ba naa shee. 19 Ba wala amaana, naɖʋ na saana aye nɖee ana tɩpɩ awẹɖa gaɖu yiu kaga ŋẹrə, kashiya kaaɖu, naa ba səra ari ŋŋuro ɩja kanja. 20 Ao Timotee toŋo gɩshɛbɔ n'alaa akʋlɔ bʋlibɔbɔkaɩ kə bʋ wəɖa aŋfaanɩ na ma nɩ. 21 Na bʋlilɔɔnɩkaɩ bʋle ɩsəi kʋyɔʋ ma nɩ baɖə batɔɔ bʋ apra bantəma, naa ala balɔ ʋcine wəɖaka nɩ. Gʋjɔ gʋ ɖa anyɩnasul!
1 Pɔlɔ Yeesu Kristo akənja ɖən na Gaja kʋsɔlʋ na Yeesu Kristo alɩka ʋlɩ nŋŋɔro kaja a da na nɩ ma. 2 Ashe Timotə anpi sɔlɔka gʋjɔɔ. Na ɩshɛyɩ ŋɔka na fɛɛ ɩɖa ashe kɩ na Gaja a taya na Yeesu Kristo atɩnɖi yarə anyiɖa. 3 Ntɩ sala Gaja ngaɖee nna kʋm ma na laa karɩ soŋ sono ɖaa ɖo ɖoɖo kə baja ba le ma itɩ lige mʋ na laa ka rɩ akalan Gaja ka na gɩjɩ bɔŋɔ a mɩ ɩnyuŋuni. 4 Na lige mʋ aka nyine koyɩ lan nsɔlɔ ma ŋəki na amʋ cine ʋyeekər. 5 Ntɩ lige ucine ʋbʋŋa wʋɖa ashee akaŋana bʋŋ bɔnɔ lɔɩs ma gənci a ka ŋana Enisə boo nan shee ɩjaboo waa atɩŋə gəmboo aka lam 6 Galam na nna lige kɩ a kɔɔ lige Gaja ka gʋjɔɔ nguɖee ntər ama nyɛ akalan na ashe kɩ ma. 7 Aɖʋwaa Gaja kaashe tʋŋ nŋŋɔrə asanpəna kanja na ama ɩka shɩ na ʋsɔlu na jirima kanja 8 Asampəna ɩpa kpa nyin ashe nɖi yarə na amʋ pɔlɔ a saraka ka ja ata səriya la ka na ama le wa ha la mʋ ashe laa barʋ asheka na Gaja kɩ ka shɩlam. 9 Gaja ga fʋraatʋŋna ayi datʋ na ɖei kuyɩɖʋ, ale gəma kile atɩŋtəma lan na ama ile na ʋnyoʋ na a gʋjɔɔkʋ ashee tʋŋ ayɔ kɔ ɖe na ata furaka Yeesu Kristo anyiɖa na ayɔkɔ iŋʋni ɩye pɩ. 10 Ama nyimo Gaja ka aleheri apɩna Yeesu Kristo atafʋraka ʋpɩʋnina. 11 Galan na ba la mʋ nle arɛ nɖee ana lə Gaja kaalei na le akənja na le afaŋaka. 12 Galan na anboo nnajɩ ɩshɛɛ ɖe boo, ama kəma wʋɖa icifala ɖəm nkən na adʋwaa nyɔ arɛ nɖee nshe ɩja ma na nshe ɩja waa ataa səra toŋo bʋkɔ nbʋɖee nshe ni ma nalɩ ushile ɖe. 13 Toŋo na ucine na ʋ sɔlʋ nɖee udo Yeesu Kristo ni ma bule bʋfɔlɩasura asura nbʋɖee ʋrəŋə amasul ma. 14 ʋceru soŋ sono nɖee nɖiyarə ashe kɩ ma toŋo ni na nŋŋɔro soŋ sono nɖa naa tʋma kʋka ŋʋna mana. 15 ʋyɔ alə waa Asii kə baja ba la mʋ nkʋlo nɖe nɩ figɛllə na ɛɛrəmogɛnɛ 16 Nɖiyarə aŋə onɛsifɔr kaafala ko ɩshɛɛyɩ aɖʋwa aceetɩ ɖʋmʋɩka shɩ na ka wuɖa amɩ shi shiri kɩci falana. 17 Ama tam nɖee acee da rome ayɛ mʋʋ na paa naŋəmʋ. 18 Nɖiyarə apalanɩ aŋə ʋtəɖu ashe a gulɔ ʋshile ɖe na ʋyɔ gishɛbʋ ɖaa akaŋa na mʋ efɛ sə ma.
1 Akɩ ampɩ, wʋɖa ʋcine ashee Yeesu Kristo. 2 Ʋ rəŋə ɩsəriya tuutuuma amalaŋ, lə ashee bɛrɛ ɩja baja mbaɖee ba naa asəra afaŋa baɖən gboo ma. 3 Ɖaa Yeesu Kristo asɔja asoŋsono ma. Jɩ n'amʋ wahala abʋmbɔnɔ nɖe. 4 Sɔja ɖən k'a kɔɔ na lee akoɖən na tɔɔ ɖulunya nɖe kayɔkɔ wàà, kpatakɩɩ na ɩ ta jɩ wàà a tɩ yɛɛ a na ɖa ʋga ʋcine nɩ na. 5 Acəŋə garɛ kacuja ɖən k'a na jɩ na nɩɩ jɩ wàà kapɔ na gɩmʋ 6 Aƒʋmɩ nɖee a na lee ntǝma paa ma, a sǝm a lee arɛ asǝbaka a na laa awaryɔkɔ ma. 7 Faŋa faŋa gɩshɛbʋ ŋgaɖee n na ɩǝ akɩ waa aɖʋwaa ɩkoya a taa pala akɩ a tɩ kaashɩ. 8 Lige lige Yeesu Kristo nɖee a lee Daʋɖa abʋŋʋma nɩ ɖaa laabaarʋ a ɩǝ ma. 9 Nɖee laŋ n na lee wahala halɩ ba tɩ ɖʋ amʋ ɩwɔrɔ ɖaa abɔnja ma. Ama kǝ ba ɖʋ Gaja kaalei ɩwɔrɔ n,a. 10 N na lee nɖe k'ɩshɛɩ nɩ ashee mbaɖee ba laa ma na, naa baɖe gboo ba sǝra aŋǝ alǝbarka nɖee a ɖaYeesu Kristo laŋ naa k'a wʋɖo gayala na ma. 11 Ŋǝ ma galei gaɖǝn:"Gɩ ta cɩɩ na nɩ, gɩ man a ɖa na nɩ. Gɩ tǝ yiɖe ɖeiɖei, gɩ tǝ gɩ man aɖa nɩ. 12 Gɩ ta bǝla nɩ, aɖee gboo a taa bǝla atʋ. 13 Na k'a gɩ wʋɖa ija, aɖe a taa yiɖe n'ija aɖʋwaa abǝɖa agʋlɔ na." 14 Na lige pɩ ayɔkɔ ɖeɩŋunii. Lǝ pɩ Gaja kaŋyɩɩ waa ba paa bor bʋlipi laŋ na aɖʋwaa kǝ ba yɔ akoɖǝn na kaa ba tǝ ba lee mbaɖee ba na ɖʋ gʋtɔ ma mbɔnɔ. 15 Lee koŋkaarɛ ayiɖe na Gaja n'ja ɖaa apaaleeja k'a lee a wʋɖa ɩcifala na ama naa apɩ na laabaarʋ n'ɩja. 16 Pala bʋlei mbʋɖee bʋ na lǝn n'arɛ Gaja paa saa apaŋa ma. 17 Babʋlei bʋ na ce ce wewere ɖaa mbʋɖabʋɖa ma. Imenee naa filɛt ba ɖa bɛrɛ baɖe nɩ. 18 Baɖoo ɩjo kaŋkǝm, na lǝ waa: ʋŋǝnu ʋlee aboŋo naa naa cǝpra mbaɖee bashee ija ma, kǝbaɖǝn 19 Baa na kama, Gaja kʋyɩu ʋkaŋkra ʋsǝbaka ʋyiɖelaŋ, agalei jɩ ashɛmɛ na ma: Nɖiyar ayɔ mbaɖee ba lee abaja ma; Nɖee ana yɩɖa nɖiyar aŋyiɖa ma, atɩ lɩŋ na agʋlɔ mbɔnɔ. 20 Gafala gabʋmbɔnɔ nɩ kɩlee wura nitanɩ kanɖǝnɖǝn kanyanʋ ɩɖa ka na, ama, gʋyo na mbuce gboo ɩɖa, ɩɖǝn ɩɖa ashee aŋfaani kǝ ba na loɩ fɔɩfɔɩ na, ɩɖǝn ba na loɩ baa saa apaŋa na. 21 Ʋɖǝn atatoŋo agʋlɔ aɖa cɩrɩ cɩrɩ a taa lee ɖaa aƒaanɩ kabʋkɔ ma, aɖa cɩrɩ cɩrɩ aŋfaanɩ ashee anɖiyar alesʋra ɩsoŋsono nɩ. 22 Pala gɩyɩfala kalesʋra na yɛɛ ʋcine aɖa ɖeiɖei, n'ʋsɔlʋ na 23 bɛrɛɩ ba na yɩɖa nɖiya n'agɩfolu gɩsoŋsono ma Bǝla nyashɛshɛ na fɔɩ kalesʋra, ɩna pɩ na bʋboro. 24 Aɖʋwaa: kɩ sǝm Gaja katǝŋleeja awǝɖa bʋ boro na; ɩsǝm waa: Awǝda ayɛɛnɛ na basaaka, anaa cere bɛrɛ na suuru; 25 ɩsǝm atǝŋǝ tǝŋǝ ɩbɛrɛ mana n'ʋrɩsana na saa Gaja gashee pɩ nɖawa nƒʋbaka naa ba yɔ ɩja, 26 naa bakɔɔ apɩ nɖawa nsoŋsono nɩ, naba laa bagʋlɔ sheetaanɩ ɩkpaca nɖee ari pɩ ma nɩ apɩ na pɩ ʋciŋsɔlɔka nɩ.
1 Yɔwa aləwatu akənjani alesʋra sɔŋka ɩtɩɩtɩpɩ. 2 Aɖʋwaa bɛrɛ patɩpatɩ na faŋa baalɔ, na asɔlɔ kɩtani kʋŋkɩŋkɩ, na le baserɛ, nafaŋa balɔ, na pɛɛ pɛɛ Gaja anyiga, na kapanacu ba baja na, kəbaʋɖa ʋrɛyɔʋna, na kapanacu Gaja na. 3 Bagaja gamananʋ ʋɖem, kapayɔ ɩshee na, na pɛɛpɛɛ bɛrɛ, kabaʋɖa suru na, papɩyɛ bɛrɛ, belez bʋkɔr bəcʋma pɩɩbɛrɛ. 4 Nagoo bɛrɛ baŋkə, kabaʋda gfŋga na, gʋlɔ faŋgaka rɩŋa balɔ ni, kabasɔ kaja, na asɔlɔ bʋkɔyɛ bahɩɛ 5 Ʋtana kiɖe pɩ ʋtalewa paʋɖa ncine na Gaja, abla ŋgeɖe ɩnale ɩkashɩ ma lɩmna pɩ akɔlɔ. 6 Kəbaɖəm bani patəkpa afala ni, naari pasɩmprɩ ŋbeɖe bagale kaasɔɔ na kabawʋgo ʋyɔna ma, ʋbɔnɔ ɩrɩŋa na pɩ, pʋceni ɩɖa paa ma kɔ kʋleẅʋ laŋ. 7 Patəcere ama kapana yɔ ɩjana. 8 Ɖaa Jannɛs na Jabrɛs peteŋge Moussa ma lɔɔri nani, kanci gboo kəbɛrɛ bana lɔrɛ na ɩja, beleɩ bɛrɛɩ beɖɩ kiikpe na ma, ŋgeɖe gale ŋuvro ni kaale ma küŋa pi na. 9 Ama ba ŋtəma kiiŋce ŋyɩ ayɔna aɖʋwa baaŋa taaŋə baya shəshə, ɩtɩɩtɩ ɖoo ɖaa banyɩʋ basaka ma. 10 Akɩma ʋkʋn amuceru, na aŋasana, na bʋkɔɩ ŋɖowaa ma le ma, na amuci nei ŋuʋɖa ma, amore sana, amousɔlʋ na ɖaanarɩ aŋgʋlɔ ma, 11 na marouya, na mɩshɛ bagomuna. Ɩshɛɛ paŋanɩ kamajɩna Antishe yaa, ɩkɔn yaa listr yaa? Nawɔya paŋana kəma toŋo na? Na ŋdiyarar. 12 Aɖuwa ŋbeɖe banayɛ basara gəshɛbʋ Gaja anyɩ gʋhəbʋ Yeesu Kristo ni patə paɖʋ pi ɩshɛ. 13 Ama bɛrɛ papɩyɛka na baseere patə bakara gayɛ ŋbɔnɔ ni na apaapa bərɛ na apaapaa babəlɔ. 14 Aki ga bkɔʋ ʋcere ma ni, na awʋɖa ʋcine elam ma, aɖʋwa ʋyɔ arɛɩ acere ki ma; 15 Kalaŋ ʋyɔ kajaka bʋler ɖoo akɩja la ni ŋwɔn ɖe kufaŋa nucine wʋɖaka Yeesu Kristo ni naa aŋə ŋdi sono. 16 Ɔwɔn ɖe ɩwuni ɩdo na Gaja sul na, naa sim waa becere bərɛ ɩja faŋa arɛ goɖu alima naa yɔ aŋbɔnɔ naa apɛŋ pɛŋɛ ni. 17 Naa Gaja karɛ aɖa ɖeɩɖeɩ naa aɖa gɩ shɛbʋ naa awuɖa bʋkɔɩ asra ale na ŋtəma.
1 alaŋna Gaja kanyɩ na Yeesu Kristo aŋyɩ ata cəm əkəma na nanwʋro baja na bokono. Ana pɩtɩ jɩgɩyaarə ŋtɩ ləki bɩnyene ni waa: 2 Le gajaka lee, riku paa ʋnʋŋca ɖaa kɩɩda na, bla na pɩ, bɔbatɔ, gupi ɩkasshɩ na akʋceru ni. 3 Saa ɖɩŋ tʋna pi, bərɛ kəba kɔɔ sra atoŋo cɩrɩcɩrɩ kʋceeru, na; patəbana ayɛ bana rəŋə alamerɩ ka le sʋra batəbana ayɛ bana acere pi pʋkɔɩ bagɩlo pi ba na yɛma. 4 Kaba sɔlɔ bana rɩŋə ija na, naa bɔsɔlɔ apere. 5 Ama, baa gorɔ ayɔkɔ ɩwuni na, rikulɔ aji ɩshɛ, le labaarʋ sonsono kaale kantəma, le ŋtəma ŋɖee Gaja ka ɖʋkɩ ma. 6 Aɖʋwa amou amalama ŋɖa ɖaɖa bʋto ŋbuɖee bafẅ atɩm, amʋshaʋ kushile təbɔŋo. 7 Ŋci kʋtara gusono, ŋboŋo gasana; ŋtoŋo ʋcine ŋdee ŋwuɖa ma. 8 Nyɩma atə amʋsʊlʊ negeŋ ɩja kanyarə fu ija kanja; ndɩyaar, atɩngəka ɩtəcɩŋkəma: ɩja kanfu ŋde Ndiyaar tatəshenu ʋshile ŋdee aɖʋma, kilee amʋŋɖe ɖe na, amʋ ŋbeɖee bawʊɖa nani tama ma ashe ʋpɩʋ kʋshile ma. 9 Le koŋkaarə api masul ɩshile ŋde ni; 10 Aɖʊwaa Demas abəɖamu ashee ma ɖulinya ni kaayɔkɔ kʋsɔlʋ, na afil Tesalonikə. Kresens ace Galasi, Tiiti gboo ce Dalmasi. 11 Lutassə anɖəŋɖəŋ saaka namʋ. Tɔɔ Maark akʋ nani əpi, aɖʋwaa atakaŋga namʋ ale ŋtəma. 12 Ŋtəm Tishik Ɛfɛzə. 13 Ʋtatʋna pɩ atʋa ŋtoko poo ŋdee mpala Troas arpusɩ agafala ni. Piina abogboo, laala ɩder pelena apo ma. 14 Aleskandrə, anwɔrɩ alee mu ŋbɔnɔ paa. Ndiyaarə taasala ni bʋkɔr alema. 15 Le nani lakarɩ, aɖʋwaa ablana tʋbuleɩ gɩ nəle ma. 16 Pacim namʋ əkəma ma ʋɖəŋ kakanga na mu na, ama banwuni babaɖamu. Gɩyaaryar apatɔji ale na ŋtəma na. 17 Ndiyaar kaŋaka kanaamʋ asheemʋ ɩkashi, na masra lee wazu na ŋbeɖe kəbayɔ Gaja nama na bereŋə. Alagamʋ Guuni aganɔ ni. 18 Atatɩlamʋ ŋbonɔ ɩwuni ni, atam camʋ lam atən acena mu alaŋ kaa yarə təna ni Ajee ʋgʋmʋ bʋja bʋja, nace Amɩ! 19 Sala Priska na Akilasɩ, na Onesifɔrə abʋŋʋ ma. 20 Erastə alal Korintə, na Trafim agʋlɔ ŋpala ni Milee. 21 Piwere na gusere guyeɖoo. Ɛbulus, Pudens, Linus, Klodia, na atboworə batsala kɩ. 22 Naa ndiyaar aɖana kə na gujɔʋ gʋɖa naa ni!
1 Pɔl, Gaja atənleeja, Yeesu Kristo akinja amʋ wɔŋka gbɔ ŋgoɖe. Beshemu ŋtəma wama le, naa ŋbeɖe Gaja asimkrima basra awoɖa ʋcine, naa ayɔ ɩja, naa aɖana ŋworo ɖa Gaja gasɔlɔma. 2 Geɩcɩ panasa waa paŋə ɩworo ŋɖee kɩnɛ boŋ ayɔna ma. Gaja ŋgeɖe kaanali isee na ma. 3 Tam ŋɖe aɖʋma aka na agulɩna aka le geɖe tam naa ashee pɩ ŋusro ŋde kinwʋɖa gayala na ma. Ama nyenina atiŋɖi sonoyaar Gaja Afraka gadʋ naamasra faŋga agale. 4 Ampi sɔlka Tɩɩtɩ gɩwʋɖa ʋcine ɖɔŋkɔnɔ: Gaja kakʋjɔʋ naa fɛɛ iɖa sheeki ɩɖoona Gaja gʋya sul na Yeesu Kristo atafəraka! 5 Ŋpalakɩ krɛɛtʋwaa aboŋgo pɛŋpɛŋɛ pʋkɔyɛ pəsaama, paa ŋpa paŋa aatɩ bawono ɖaa ŋfaŋa kɩma. 6 Ɩtaŋa arɛɛ gawaka na ma na gadən kaa wanɩ na ma, arɛɛ ŋdee awʋɖa ʋsəprə ʋɖɔŋkɔnɔ, pawʋɖa pepɩɩm ŋbadee panacu barɛ na, papaa naŋə pɩ waa baɖa fɔɩfɔɩ kaŋɖawa nina naa papaa naŋə pi waa gabawʋɖa jirima. 7 Aɖʋwa afaŋaka Gaja katɩ kani ale antɩma Ale arɛŋdee kawaka na ma na geɖəŋ kaawa na ma, naa apaa na faŋa aglɔ na, apaa le arɛɩ ana cam ʋnyana ma na, apaa le areɩ ale bʋkaŋɩja, apaa le krikri karɛ na, apaa na paa paa bərɛ na cɩna. 8 Alee arɛɩ ŋdee ana cambassa na ana, alee bərə bosoŋ sono bwsoro, arɛɩ ŋdee ana faŋa gɩshəbʋ naye le ma, na alee arɛɩ atɩŋəka, alee arɛɩ ŋdee atəŋ ashee Gaja ma, na ari agʋlɔ. 9 Ɩsɩm atoŋo gale ŋgaɖee kɩna faŋa ma anyɛ nyɩʋ, ʋgama ʋyɔʋ naa awʋɖa ʋcine na asra faŋa bafɔli ŋbeɖe kabayɔ agale gɩshəbʋ na ma naa atɩŋə pɩ. 10 Ŋbeɖe bapɛŋɛ pɩ mani tʋtʋʋma baɖeŋ baɖa kabana cuna kabana cuna nɛ leser. 11 Ɩbɛrɛ beɖe pɔɔma babʋ nɔ ŋbeɖe pa na cɩra ɩfala ɩwuni ma, beɖe tɩfaŋa na cam na faŋa bʋkɔɛ kɩcɩma na ma naŋə ɩkpaka bʋkɔɛ kɩsɩm waa pafaŋa na ma. 12 rɛɛtɩ baja ni ka anɖebi a lewaa basseerɛ, ɩbɔrɩ bapiyɛka, ʋfufana baja ŋbeɖe bana faŋa ojo ka dəŋdəŋ la. 13 Ka seriya lerja, kala na abori na pi gɩshəbʋ naa galam naa bawuɖa ʋcine ʋsonsono. 14 Na papaa tʋa balɔ na gona yuda kəbaja bapərə na paa ma na kʋn bʋnyaʋ na. 15 Lɩwuni ɩɖa cɩrɩ cɩrɩ ashee ŋbaɖe baɖa cɩrɩ cɩrɩ ma; ama gaɖən kaaɖa cɩrɩ cɩrɩ ashee ŋbaɖe baɖa ajʋa ni ma na, ba gʋfaŋa na pʋyɔʋ kpajʋa. 16 Batilewa bayɔ Gaja, ama baŋɖawa ni batɩbẹɖa Gaja, mbusu kə baja, ŋbere kabana cu barɛ na ma, kəbana sra ale ŋtə soŋsono.
1 Akɩma le ɩgeɖe gaseŋna Gaja agale na. 2 Ŋbaɖee bakper gepla ma batɩnə ɩnyɩne, baale grima ka baja, bale bərɛɩ bawʋɖa gʊfaŋa ma, aɖa cɩrɩ cɩrɩ na awuɖa ʊcɩne naa asɔlɔ basalaka naa ariku. 3 Ləwaa basɩŋwono bʋgaʋ ba ayeni, pa paa pɛɛpɛɛ boworo na, pa paa na goro na nyẹnna, naa bana cərə bɛrɛ ʋceru sonsono. 4 Ŋkəŋna basra acere wɛcɛnɛ ma na basɔlɔ babakul na bapɩ. 5 Pa paa gro nɛ küge alesəra ma nana, na bayɔ rɩ bagʋlɔ, naa banaa lee afal təma, naa buler bərɛ basonsono, naa banaa anyene babaklo, naa ʋɖem apaa pɛɛpɛɛ naa ʋɖeŋ apaa tɔɔ kajaka le aprafɔr na. 6 Ɩtalee na bayɩfala lema pɩ waa barɩ balɔ. 7 Ɩsəm waa akɩlopi ale ŋtəma sonso ne na afaŋa pi, akʋfaŋʊ ʊnafaŋa bərɛ ma ʊɖa eɩrɩ, asɩn na ma. 8 Ale cɩrɩcɩrɩ kaale, ŋgeɖe ŋbɔno ɖeŋ kɩɩwana na ma na ma, naa gɩcɩfala arɩ ata ɩbərɛ ma na, naa pa paa le ga lee gabɔnɔ atala na. 9 Le batənleja ba na nyɩni bitani baja, naa bale pɩ ŋsono ɩwuni ni, ale ɩja yaar na acɩm na Gaja ga le ɩwʋɖa anfani. 10 Naa apaa nyɩm akoɖeŋ na, ama naa bətɩŋə ɖerɖer, ŋkəə na bətɛ bakʋma Gaja Afʋraka agale. 11 Aɖʊwaa Gaja gabala bərɛ baŋə agʋjɔʋ. Gʋjɔʋ gʊɖe ni na bərɛ baŋə ɩɖɩ sono. 12 Apala geŋ nafaŋa tʋ bʋkɔɛ ʋcene gʋsɔlɔ na ma, na ɖʊlinya ni kayɔkɔ kʋsɔlʋ, ŋkene girɩ atalɔ naa asɩna gʋya yɔka naa atən woro ŋtəŋə na Gaja ka le. 13 Bʋkɔɛ ɩsəm waa gɩle ma na geŋ na saa ʋshɩle kenja kʋshɩle kushile gena ataya Yeesu Kristo atafʊraka agɩyaar gɩbʋmbɔnɔ gudo. 14 Atʋwa agʋlɔ ashee na afʋra təm ma, ŋbɔnɔ ɩwʋni ni, naa pratʋ bərɛ beɖe anɖeŋ ɖeŋ koŋ Abaja, na gepe ɩkashe waa bale ŋtam sher ni. 15 Tʋwa gele geɖe gaŋʋni ale shee baŋuni rikʋ lɔ naa le na ŋbe ɖee bana goki kʋtɔma na aka ɩko paa pala ʋ geŋ akigeki fɔɩ na.
1 Lige Kristo kəba pɩ waa boburo balɔ kəɖɩ bajasul na bakɩŋʋiŋja. 2 Paama pɩyɛ ʋɖen na, paama yɛ bʋleɩ na, ɩsɩm waa botoŋo bʋcine bəɖəna basaaka basam. 3 Aɖaʋwoa atəgboa gɩbɔŋa le ɩyɛ shɛshɛ ka baja pɩ, gili onɩnca. Gɩbɔŋa le bɔgɔm pla pɩ, naa le pʋkɔɩ atẹcɩne na pʋkɔɩ gɩsɔlim. Ɩbɔŋɔ le babɔnə pɩ naa awuɖa gɩnyɩfɔnɔ. Bərɛ batə nwotʋ na atʋm gboo gɩna ŋwa atə bawor. 4 Ama tanɖe gaja ŋgeɖee gale Atafʋraka ma abʋcema na ʋsɔlʋ, 5 afʋra atʋm. Kɩle waa gɩle ŋtəma sonsono mala na atatʋ na. Aɖʋwaa aŋə galaŋ na alatʋ. Afʋratʋ akulə na bʋto ŋbəɖe Gaja kanworo cɩrɩ cɩrɩ ɩle waa gɩpra bɛrɛ bafɔli ni. Ɩlegeŋ waa gɩɖa ŋwʋra fɔlini. 6 Aɖʋwaa Gaja gakumna Atɩŋdiyar Yeesu asuwatʋ Aŋworo cɩrɩ cɩrɩ. 7 Aleegəŋ waa gɩkul na ʋsɔlʋ laŋ naa gɩpra bɩtəŋge ka anye naa asheetʋ ŋuworo ŋɖee kɩɩwʋɖa gayala na ma. 8 Geler geɖe gesɩm waa baɖʋ ni ɩja. Ŋtɩyɛ waa akankrə ɛlaŋna ŋbede bawʋɖa ʋcine Gaja lam ma, bakara ŋɖi le ŋtəma ŋsonsono ɖaa ɩsɩm ma. Ŋŋan ɩnɩcŋka na awʋɖa anfani shee bərɛ. 9 Bala balɔ ale sora fɔɩ kɩja lam, baya babəmbɔnɔ bayɩɖa, galam na bʋleɩ bʋɖe bule butɛtɛ le. La kʋlɔna buro na Musa agəpɔ kabule kʋbɔbɔ. ɩɩwʋɖa anfani ɖeŋna, kɩɩ wʋɖa riba ɖeŋna. 10 Bɔkʋlɔ na arɛɩ ana cɩra bərɛ ma le ni ŋgeŋ ɛnyɩʋ taja na abɔkʋlɔ. 11 Yɔwaa gʋʋrɩ svra ɖa gemə gʋlee gʋrɩbɔnɔ kʋ, ambɔnɔ ŋtɩfaŋa waa kaẅʋɖa ɩja na. 12 Ŋtatəm Artemas yaa tɩchikə akasul, kẹʋkʋ were apɩtɩ wuɖa amʋ Nikopolisi; ŋke ŋna maɖa gʋsere katam. 13 Shee gasana gagɩtani Zenaasɩ ŋɖe ale bʋpɔ kanɖɩyar ma Apolosɩ na akogem ɩpahɩɛ pena. 14 Ɛsəm waa atəbaja bacere alesʋra sonsono kuleʋ na basəra ale bərɛ ɖa ɩsɩmma lnipala bawʋɖa anfani. 15 Mbeɖe baŋuni baɖa amasuluma patə sala kɩ sala mbeɖa bawʋɖa naatʋ ʋcine ma Gaja ale anyɩm ba ŋuni gujɔu.
1 Pɔl Yeesu Kristo 'asrkayar n'atʋsoro ashee Filemɔɔ atosɔlɔka ntəma ni 2 N'atʋnyeηka Afia, naa Arishiip na cɔɔci nɖee aɖa akaafala ni ma 3 Ataya Gaja n'atinɖiηsonoyar Yeesu-Kristo bashee anyin fɛɛ kʋsəʋ na gʋjɔ. 4 Nti kʋma Gaja baaηjəη naa lige akataη amʋ nyiηu ni; Nna rəηə ʋcine nɖee na nɖiyar Yeesu ma. 5 Na ʋsolʋ nɖee ʋwʋɖa ashee basaaka ma: naa təganɔ gaɖɔηkɔnɔ gaɖa ɖeiɖei gishɛbɔ. 6 Aɖʋ iyɔ nsono k'ʋleʋ anyiηgicuca, ashee Yeesu Kristo. 7 Aɖʋwaa: amʋsoro, akʋsɔlɔ ʋshee atv ʋciηkə aɖʋwaa: amʋsoro, akʋsɔlɔ, ʋshee atv ʋciηkə aɖʋwaa ʋshee Kristo kəbapi ikaηkiri na baaηa agifolu giɖooɖoo. 8 Galaη ishee mʋ ganɔ fɛɛ waa ma lə aki bʋkɔi isəm alee 9 Ama nti nyiηəki amʋ Pɔl nkpər gipəla na ce nnyime nɖe nlee Yeesu-Kristo asarkayar na aɖʋ ʋsɔlʋ kanɖi laη 10 Nti nyiηə a ki na onesiimu apra ampi sarka ni tia. 11 Ðoo ma ka na lee a ki aηfaani ɖən na, ama nyimə ati lee ntəma na shee atʋ amʋ na ki. 12 Ntəma kɔɔ na ni akasul, alee aηgʋlɔ kagʋ saʋ. 13 Maa ntəma pala aɖa amasul, maa anaa lee ntəma ashee amʋ aɖʋ akaa nɔ sarka nɖéé ni nɖa ma, aɖʋ labaarʋ asoηsono kanɖilaη. 14 Ama kə ma na yɛɛ ma leee akɔɖən ipaa lee akʋsɔlʋ ni na. 16 Kə ma yɛɛ ma lee aki təlashi alee nsoηsono nɖe na. 15 Galaη n'nyimə ka kɔɔ lee aɖɔmpəla na awəɖa aηfaani n'nyimə awu aɖɔmpəla alee atʋwor asɔlɔka na, amʋ nsɔlɔni gishɛbɔ, isim aki asɔlɔ ni awu gəη. Aɖʋwa a lee arɛ na gboo ɖaa atʋ ma Acəηə alee Kristo kʋpi na gboo. 17 Galaη ʋta naa faηa waa:Nlafʋ lee akʋsoro cam ni ɖaa vnaa cam amv. 18 Ita ji waa alee a ki taali ɖən kokoo aji aki ʋɖa, ɖʋni amʋkɔtani. 19 Amʋ Pɔl nna ηɔn bʋlei mbʋɖe na ηgʋ nyɛ, amʋ nnəma ti səla. Kə ma na yɛɛ wa lige aki waa: Aki gboo ʋwəɖa ʋɖa asəla amʋ ma, ʋni na gəη akiηuro. 20 Galaη amʋsoro lee ntəma nɖe ashee amʋ atinɖiyar laη lə amʋ na Yeesu-kristo aηyiɖa waa ʋtaa lee ashee amʋ 21 Nti ηɔn na shee aki nyɔ waa ʋtaa ɖaa gʋma ashee amʋ. Nsəηkɔɔyɔ waa ʋtaa lee awu ɖaa gəη ma. 22 Pɛmpɛηɛ gaɖufolka ashee amv. Galaη n'tisàà anyinʋnyiηu. Kuliη na ntə ma pi anyinasul 23 Epafʋrasi ati sala anyin, amʋ na ni gi ɖa ka sarka ni Yeesu Kristo laη 24 Maark gboo ati anyin, Arsitaaki na Ðemaasi, na Lukaas, ba lee n'amv ntəma ma. 25 Nɖiyar Yeesu Kristo aɖv anyin aləbarka.
1 Gaja gabʋŋa lə natɩbaya akpala asʋra asʋra tuutuuma, na annabi mana babʋnɔ. 2 Ama, alʋwaatʋ akəŋja nɖe nɩ, ʋpur aganɔ jɩ ana lə natʋ, ʋpur ɖe na atɩ waa anaa lee baamʋnʋ kpataa katiibi yar, na nɩ na a lee ɖulinya. 3 Alee ka Gaja kʋkʋmʋɩʋna piɖe piɖe aɖa ɖaa Gaja ma, agalei jɩ atoŋabaa mʋnʋ kpataa naa ashɛr na mbɔnɔ, na asə Gajakagɩyarɩ kagʋnyɛsono laŋ ŋŋuro nɩ alaŋ laŋ. 4 Awu malaɩka mana, na ba shee nɩ ŋyɩɖa nɖee nwu ayɩda ɩŋunii. 5 Aɖʋwaa: Gaja kaa lə malaɩkaɖən waa: akɩ lee ka ampitɔɔ n'ʋrɔŋ dmʋ nŋum kaakɩ na, kasaŋkɔɔ alə malaɩka ɖən waa: Amʋna akawɛɛ na, akɩ na ampi na. 6 Ŋkələ ana yɛɛ akɔɔ apɩ na ʋpur asəbaka ɖe ma, na alə waa: shee malaɩka baŋunii bakur atən aŋyu alee nɩ bɔɔta. 7 Aɖe, nɖee alee mabɩka baɖən ɖaa gʋsərə ma, baɖən ɖaa ʋtonu kɩ ɖanʋ ma. 8 Ama, na a lə ʋpur waa: hoo Gaja akuŋyarɩboi nnɩnɖa ɖa nace nace; Akʋyarɩrukutɛmʋ ʋlee ɖeiɖei kʋja na: 9 Ʋsɔlɔ ɖeiɖei naa ŋo mbɔɔ; Galaŋ anii, hoo Gaja akukoyar Gaja gafʋn akɩ tulaarɩ ʋciŋkərka kaja ʋwu akasaara mana. 10 Acəŋə: Akɩ nɖiyar akɩlee ka alaŋ natən, ɩlee akanyɛ kantəma njɩ. 11 Ɩni ɩŋunii ɩtɩɩ shɛʋ ama, akɩ ʋɖa nace nace ɩtu kpər ɖaa toko anacima. 12 Ʋtaa carɩ ɖaa ba na car bʋkɔma, afʋbaɩ; Ama, akɩ, ʋlee aɖaka na alee ʋdɔŋkɔnɔ ɖe, kəbʋjɩkalka ka bʋ bon ayɔ na. 13 Na Malaɩka apaŋa n'ʋlə waa: pɩ atɩ sə aŋgʋnyɛsono laŋ, halɩ mawala kɩbɛrɛ mana aɖʋ akɩ kei nɩ anyɩ pɩ? 14 Malaɩka baɖe kəɖelee aŋŋuno ɩ ɩnalee Gaja kantəma atəm pɩ balee nɖisono kantəma ashee mbaɖee ba nɩ ba jɩ katiibi ma aa?
1 Galaŋ anii, shee gʋtɔɔ atalɔ acra na bʋkɔɩ gɩ nənə ma, naa gaɖən ga paa tɩtɔɔ atʋ aliŋ na gaɖu na. 2 Ɩtajɩ waa: galeiɩ malaɩka baləma, gasono gasono galaʋ alee, na mbɔnɔ kʋleu nagɩfalu gɩcər ka kʋɖa ʋɖá ʋɖà batɩ basəla. 3 Gəŋ ma, ba na gɩsəra aɖoo ncən, gɩtakɔɔ na nɖinsono mbʋmbonɔ kaalei abəɖa na ganyɩkəma, nɖiyar asəbaka aləji aɖʋ aɖʋ aʋvyɛ ashee mbaɖee barəŋə ma. 4 Na Gaja gakaŋa naoɩ a laa səriya, na maamaaci na bitɩ kalesʋra, naŋŋuro nsoŋsono kagʋjɔɔɩ ayʋga ɖaa ʋcinsɔlɔ kaʋnayɛɛ ma. 5 Gɩta kiɖe, kilee malaɩka nana pɩ Gaja gakɔɔ na ɖulinya afɔlɩ nɖee gɩ na ləkaalei waa: ma, ashee na. 6 Ʋɖən alaa ka səriya ɖe gəŋ na lə waa: Aŋana arɛ naa a naa tige alaŋ, aŋana arɛpur, naa anaa tɔjɩ nɩ? 7 Ʋlee nɩ na ajɩba alʋwaatʋ ajala dən malaɩka baŋyɩɩ, n'ʋtɔɔ ʋkʋmʋ ashee nɩ aɖʋ nɩ gɩrɛ. 8 N'ʋwala baa mʋnʋ aɖʋ aŋyɩɩ ɩkei nɩ, n'ʋkɔɔ na ayɔkɔ ɩŋunii ashee nɩ, Gaja kaa sʋlnɩ akɔ ɖɔn na baa na ka ma, kɩ kana na ŋə waa Gaja gakɔɔ na baa mʋnʋ aʋ aŋyɩɩ na. 9 Yeesu ɖe ɖo abʋro agʋlɔ ajɩba agʋlɔ malaɩ mana baŋyɩɩ, gɩtɩ ŋə nɩ nnyəmə waabashee nɩshʋmʋ ataa anɖialaŋ aɖʋ nɩ gɩrɛ, a ɖʋ bʋce kɩshɛɩ ndee ajɩ ma laŋ, na Gaja kagʋjɔɔ kʋ ajɩbʋce kɩshɛɩ ɖe ashee bɛrɛ baŋunii. 10 Nɖee ajɩe baamʋnʋ nabaamʋnʋ ɖe ɩɖama, ɩcɩm ashee nɩ waa atoŋo bapɩ a cena ʋkʋmʋ nɩ apɛmpɛŋɛ pɩ ba pra nɖi nsono kəbayarɩpi. 11 Aɖʋwaa nɖee a ɖa cɩrɩ cɩrɩ cɩrɩ ma, apɛmpɛŋɛ ka basaaka aɖʋ pɩ cɩrɩ baŋunii baɖoo n'ʋɖɔ ŋkɔnɔ sul. 12 Galaŋ na gɩcifala kɩɩkpa nɩ ana yɩda basaaka waa aɖe bawor ma na. Nalə waa: Nlɩ ma kʋl akɩŋyɩɖa ashee amba wor, naa ma kʋma akɩ samaa agɩcɩɩ ca. 13 Nakɔɔ alə acəŋə waa shee ma tɔɔ aŋgɔlɔ ashee akɩ, acəŋə waa: Amʋʋ nnookama amʋ na bapiɩ Gaja gashee amʋ ma. 14 Galaŋ bapi gboo batɩjɩ gʋlɔ nakɔnɔ kalɩbarka agɩlapi gboo alee naa asəra naa abʋce kalɩbarka aɖur ndee atoŋo bʋce kɩkashɩ ma, ʋni na gəŋ sheetaanɩ. 15 Naa afɔɖɔ mbaɖee baɖa bʋce kasampəna nɩ b'aye nɩ, aɖa kagɩɖɔmpəla nɩ manɩ. 16 Aɖʋwaa: kɩ lee malaɩka mana pɩ ana yɛɛ akaŋa na mana na, ama Abraham abʋŋʋma nɩ kəbɛrɩ. 17 Galaŋ na atɔɔ agʋlɔ apra ɖaa bɛrɛ ma, aɖa bawor nɩ, naa asəra apra asaraa laaja ɩshɛɩ ŋəkayar nɖee ana lee Gaja kanbəma ɖeiɖei ma, naa ashɛr samaa aŋuvii ambɔnɔ; 18 Aɖʋwaa batʋŋa nɩ ŋə ɩshɛɩ jɩka nɩ, ataa səra akaŋa na mbaɖee batʋŋapɩ aŋə ma gboo.
1 Galaŋ atɩ bawor cɩrɩ cɩrɩ kəbaja, anyɩn ba yɩɖa alɩjaŋna nɩ kʋyɩɖʋ ma, yɔ ma Yeesu Kristo, natəmka, n'asaraa laaja abʋmbɔnɔ nɖee gɩ na lə agalei nashee ya ma. 2 Yeesu nɖee ayiɖe na nɖee atɩ nɩ, ɖaa atɔɔ Musa atɩ nɩ agafala nɩ ma. 3 Aɖʋwaa: Yeesu Kristo ɖe asəm n'ʋkʋmʋ ʋbʋmbɔrɔ nɖee ʋwu Musa ʋja ma, nɖee acə gafalama, ʋni na ba na kʋma, awəɖa ka aŋfaanɩ awu gafala. 4 Baa gafala gapaŋa jɩ gawəɖa kacəja, ama nɖee alee baamʋnʋ ma, ʋni na gəŋ Gaja. 5 Ɩta saa na mʋsa, asara ɖeiɖei Gaja kaafala nɩ ɖaa atəŋleeja anasara ma, n'alaa səriya ba tɩ lə ma; 6 Ama, risto ashee k alee ʋpur asəbaka agafala nɩ n'atʋ gɩ lee agafala, ŋgaɖee gasaa ma na gəŋ waa: shee gɩtoŋo kəŋkəŋ atatamaa nɖee gɩ wəɖa na kʋma n'atalɔ ma gɩshɛbɔ. 7 Galaŋ na ŋŋuro nsoŋsono nnaatɩ lə ʋrɔŋɖe waa: ɩta naa rəŋə ʋwələ, 8 paa ma kaŋkər anyɩnɩfalu ɖaa ʋterunɩ ɩbla n'amʋ gɩyili atʋŋa amʋ aŋə ma na. 9 Ɖaa anyɩŋ baya batʋŋa amʋ, yɛɛ baŋə annŋkəm ma; baŋə amalesʋra halɩ bʋja ɩshunyɩʋ. 10 Ŋkəŋ na ncam na saamanɩ ɖe ʋnyana, naa lə waa: Bawəɖa gɩfolu gɩlika. Kəbayɔ amɩnyɩŋca na. 11 Ŋkəŋ amʋnyana nɩ, acamnama waa: kəba kpa ʋŋʋrʋ nɖe nɩ nkpeɖe na shee pɩ ma nɩ na! 12 Galaŋ ambawor, baaŋa ari agʋlɔ, ʋɖən a paatɩ wəɖa gɩfolu gɩkaŋkra gɩbɔnɔ aɖoo Gaja ŋŋuro yar aŋkəm na. 13 Ama, naa ma naɖʋ anyɩn bawor ɩkashɩ baa njəŋ, baa maa ɩlɩŋ baɩ na: ʋrɔŋɖe! naa ʋɖən agɩfolu gɩpaalɩ kaŋkər mbɔnɔ nnaa lə nɩ na. 14 Aɖʋwaa: Atɩnna Kristo gɩpra ʋɖɔŋkɔnɔ, ɩsəm gɩtoŋo gɩshɛbɔ ata tamaa nɖee gɩcee awəɖa ʋsəbʋ nɩ ma, atɩ waɖa. 15 Bakɔɔ alə acəŋə waa: ʋrɔŋɖe ɩta naa rəŋə ʋwələ, paa ma kaŋkər anyɩnɩfolu ɖaa ɩbʋŋa cəpra atəŋə amʋ ma na. 16 Daa barəŋə ʋwələ aboŋoma, bapaŋa ba cepra ka atəŋə nɩ, kɩ lee mbaɖee Musa alaapɩ Ejibitɩ nɩ aɖoo na ma, ma aa? 17 Bapaŋa pɩ Gaja gacam na pɩ ʋnyana halɩ bʋja ɩshɩnyɩʋ, kɩ lee mbaɖee ba lee mbɔnɔ; naa bafoda acii ʋteru nɩ bakompa ɩsal na gaɖu ma aa? 18 Bapaŋa pɩ acam na ma, waa kə ba kpa aɖe ʋŋʋrʋ nɩ na, kɩ lee mbaɖee kəba nyene nɩ na ma aa? 19 Gɩkide aŋə, kə ba səra akpa ʋnʋrʋ ɖe nɩ na aɖʋ bagɩfolu gɩkaŋkra laŋ.
1 Galaŋ gɩwəɖa asampə naa ɖaabaɖʋ waa ʋŋʋrʋ de nɩ kʋ kpaʋ ʋɖa ma, ʋɖən a paa tɩ lee fereŋshi apɔɔ ŋkəm na. 2 Aɖʋwaa laabarʋ asoŋsono ɖe kaalei balə atʋ ma, ba lə ashee pɩ gboo; ama galei baləpɩ ma, kə ba tɔɔ jɩ alee na ŋkɔŋta na aɖʋwaa mbaɖee ca rəŋə jɩma kəba wəɖa najɩ yaraɖa ashee jɩ ɩja na. 3 Atʋɩ gɩshee ɩja ma, gɩtɩ gɩ kpaʋŋrʋ de nɩ, ɖaa alə ma, waa: Amʋnyana nɩncam na ma waa kə ba kpa amʋŋʋrʋ nɩ na! alə gani ji naa antəmaɩ alee tɔɔ ɖoo ɖulinya ʋsəbʋ nɩ ma ʋlee. 4 Aɖʋwaa: alə ʋshilee kulumi kaalei gaɖu gaɖən wa antəŋleeka nɩ, n'ʋshile kulumi kʋja asə atən aŋvra. 5 Nákɔɔ alə a cəŋə waa: kəba kpa aɖe ʋŋʋrʋ nɩ na. 6 Ɩnaa ɖa ashee baɖən waa. Ba kpa ʋŋʋrʋ ɖe nɩ, ama, mbaɖee bacee ɖʋ ashee pɩ waa ba kpa ma, kə ba cee ɖʋ ashee pɩ waa ba kpa ma, kə ba səra akpa na aɖʋwaa kəba ŋyene na. 7 Na Gaja gakɔɔ atɩ ʋshile ʋfɔlɩ ʋrɔnɖe akʋn na Ɖaʋɖa na lə waa: baamaa ɩlɩŋbaɩ na, ɖaa ba lə n'ʋwələ ʋbʋmbɔnɔ: ʋrɔnɖewaa: ɩtanaa rəŋə ʋwələ paa ma kaŋkər anyɩnɩ folu na. 8 M'ƴɩwaa jɔsuwee ashee pɩ ʋŋʋrʋ, ko bakɔɔ alɛ ʋŋʋʋkaalei ʋshile ʋɖən na. 9 Sabaatɩ kʋŋʋrʋ ɖən ʋ naa saa ashee Gaja kasamaa. 10 Aɖʋwa nɖee akpa Gaja kʋŋʋrʋ ɖe nɩ ma, shee karɛ aŋʋra antəma alee manɩ, ɖaa Gaja gaŋʋra antəŋleeka nɩ ma. 11 Galaŋ gɩfɔɔsiɩ atalɔ akpa ʋŋʋrʋ ɖe nɩ, n'ʋɖən apaa tɩ fəɖa asara gasana abɔnɔ ɖaabasaaka kəba nyene nama, nɩ na. 12 Aɖʋwaar Gaja kaalee gasansan awu gapɔɔ bʋyɛ bʋnyɩʋ kaaja gasɔɖɔ sɔɖɔ ka, gatɩ kpa ŋŋuro na gasəŋəna bʋɖuɩrərene nɩkəwa ɩna wa ma, ayɔgɩlu kagʋfaŋa na cəm na jɩ ɩkəma. 13 Akɔɖən kɩ lugo waa nɖee alee baa mʋnʋ kpataa ma apaa ŋəɩ na, ɩŋunii ɩɖa ɖa gbagbaraa nɖee gɩ nɩ gɩ ce aŋyɩɩ atilee atɩ ŋkɔŋta nŋunii ma. 14 Galaŋ ɖaa gɩwəɖa asaraalaaja abʋmbɔnɔ nɖee aboɖo alaŋ shee nɖəla nɩ ma, ʋni na gəŋ Yeesu Gaja ʋpur, galaŋ shee gɩtoŋo ɩja ɩ gɩshee na lə kaalei ma gɩshɛbɔ. 15 Aɖʋwaa: kɩlee asaraalaaja banɖiyar nɖee kaa səra ayu atɩ gako afʋra atʋ ma, na gɩwəɖa na; gɩta kiɖe, batʋŋanɩ alesvra ɩŋunii nɩ, ama ka tərətərə alee mbɔnɔ nɖən ayɔ na. 16 Gɩkəm asəla na tamaa, gʋjɔɔ kaŋyarɩboi sul, naa baŋə atishɛɩ gɩŋə gʋjɔɔ bafʋra atʋ ŋkələ ɩhɩɛ atʋ ma.
1 Aɖʋwaa: asaraalaaja abʋmbɔnɔ nɖee ba laa nɩ bɛrɛ bagɩcuca atɩ nɩ waa. alee nɖiyar ma; ana lee Gaja kantəma, na laa saraa nashɛr bɛrɛ bambɔnɔ. 2 Ataa səra alee arɛɩ awəɖa ʋtəɖu na mbaɖee balee balika na ŋyashɛshɛ baja ma.Aɖʋwaa: aɖe gboo awəɖa nfara. 3 Aŋfara nɖe laŋ na, agɩlopi gboo ana laa saraa na shɛr ambɔnɔɩ ana lee ma, ɖaa ana laa sara na shee samaa ma. 4 Ʋɖən ka natɩ agʋlɔ kaja aŋfaani ɖe, na kɩlee gaja gayɩɖa ka nɩ, ɖaa ayɩɖa Arɔɔ ma na. 5 Na Kristo gboo katɩ agʋlɔ a yɩɖa agɩlopi waa basaraa laaja banɖi yar na, ama, nɖee ayɩɖa nɩ waa: Akɩ na ampi, amʋ nŋʋm ka akɩ ʋrɔŋ ɖee ma, a sul n'acam. 6 Ɖaa ba lə gaɖufɔlɩ ma: waa, Akɩ lee ka asaraa laaja baaŋjəŋ, ɖaa Mɛlɩkɩseɖɛɛkɩ ma. 7 Saaɩ aɖa agʋrɩlɔ nɩ ma, anyiŋə nakuro nama, na fʋr anyɩne koi, na pəla pəla nɖee anaa səra alaa nɩ bʋce nɩ ma, na bacam ʋnyiŋu aɖeiɖei laŋ. 8 Baa maa ɖaa alee Gaja ʋpur ma, aburo agʋlɔ anyene acam ɩshɛɩ ɖe ajɩɩ. 9 Galaŋ na apra ɖeiɖei yar, bataa anɖi alaŋ apra mbaɖee ba na nyene ma, banɖinsona nɖee kɩŋwəɖo gayaba na ma yar. 10 Gaja gatɩ ka nɩ waa: Asaraa laaja banɖiyar ɖaa Mɛlɩkɩseɖɛɛkɩ ma. 11 Gɩ wəɖa gɩtɩ gɩ tə tuutuuma alesvra ɩsɔmka ɖe kanɖi laŋ aɖʋwaa: kɩ na ye anyɩne were na. 12 Anyɩnɩ ɩnɩɩ cee apra kəbacereja ɖoo ma, ɩkɔɔ tɩ hɩɛ waa: bafaŋa anyɩn Gaja kaa lei kalesʋra ɩsəbaka, ɩkɔɔtɩ hiɛ bʋnye kɩ ka na kpər yɩ ʋjiʋ na. 13 Aɖʋwaa: nɖee anaa na nyarabʋnye ma, kaka na yɔ bʋlei ɩ ba na pala ade deiɖei ma na: Aɖʋwaa: Anaaɖa gɩkokolinɩ. 14 Ama, ʋjɩʋ ʋɖa ɖa ashee barɛŋono, mbaɖee ba ceu ji ayɔ jɩ na paɖa paɖa jɩ ayɔ nsono na mbɔnɔ ma na.
1 Galaŋ na, gɩfənapala galeiɩ gana kaɖa Kristo abaa mʋnvɩ ɩnakaɖa ʋsəbʋ nɩ ma, n'atəŋə na ŋgaɖee gakaŋa n'atʋ gɩɖa ɖeiɖei ma, kɩɩ yiu ʋyiu ʋfɔlɩ nɖee ʋpɩ na nɖawa ŋfʋbaka ŋfɔlɩ nako nlesʋra awəɖa na Gaja ʋcine mana. 2 Na bʋtomənaka kagʋshile, nanyɛ kʋtər bɛrɛ laŋ, na bakono bʋŋənu, n'ɩkəma cəm ka nɖee kɩwəɖa gayala na ma. 3 Gaja gata tələ, bʋkɔɩ ɩsəm gɩ lee ma, na gəŋ. 4 Aɖʋwaa: ɩsɔm ashee mbaɖee ɩbʋŋa akaɖa ashee pɩ naa ba kəm alaŋ kagʋjɔɔ ayɔ naa ŋə ŋŋuro nsoŋsono nlee napɩ ntəma ma, 5 naa ba kəm Gaja kaalei gasoŋsono na kɩkashɩ nɖee ɩnɩ ɩtɩ pɩ, 6 naa bakɔɔ afəɖa ma, ɩsɔm waa bakɔɔ apɛmpɛŋɛ pɩ bakɔɔ afʋba nɖawa, aɖʋwaa bagɩlopɩ bakɔɔ na kal Gaja ʋpur na gɩfɔlɩ nakara na gɩ cifala. 7 Aɖʋwaa: ʋto ata naa nyɩ gatəna gaɖən la naŋono jɩ, n'ɩnaŋʋm ayɔkɔ ɩsoŋsona na shee bafʋm ka ɩɖe tɩ lee Gaja kalɩbarka; 8 Ama, ɩta naa ŋʋm ɩpɩ ɩbɔnɔ, baɖe baleeɩ laalɩ n'ak əwɩ ʋtonu nɩ. 9 Ɖaa gɩ na lə waa: atɩ basɔlɔka, gɩtɩ saa ɩ lee alesvra ɩŋərə nɖee ɩpala ɩŋə nɖinsono ma. 10 Aɖʋwaa: Gaja kaa yɔ anyɩr anyɩntəma ɩlee ma n'anyɩnʋsɔlʋ ɩlaa afaŋa ashee aŋyɩɖa ma, na ntəmaɩ ɩlee ashee cɩrɩ cɩrɩ kəbaja ma na. 11 Gɩtɩ yɛɛ waa: Baaŋa awəɖa koŋkaarɩ ari agʋlɔ atoŋo tamaa abʋmbɔnɔ ɖe atɩ waɖa. 12 Naa ɩpaatɩ kɔɔ na abəɖa na, ama ɩkiɖe na mbaɖee ba wəɖa ʋcine ma, atɔɔtɔɔ ba gasana akara gayɛ, aɖʋwaa: Ba nɩ ba tɩ jɩ katiibi. 13 Ŋkələ Gaja galə waa ataa lee ashee Abraham ma maa anaa cam nɩ nɖee awu nɩ ma na, ama Gaja gacam na agɩlopi, naa waa. 14 Gasono, ntɩ ma ɖʋ akɩ alibarka, naa ma pala kəbʋŋʋ ma bʋyɔgɔ. 15 Ŋkəŋə na Abraham, akara gayɛ, n'acam bʋkɔɩ balə waa batɩ ba lee ashee nɩ ma. 16 Bɛrɛ bata lə waa ba cam nama, ba na cam na nɖee awu pɩ ma na, n'ʋcam na maɖe ʋnafaŋa waa: ataa lee bʋkɔɩ a lə waa ataalee ma. 17 Galaŋ na Gaja gara yɛɛ alaa afaŋa atiibi baja nɩja ayiɖe na ma, galaŋ na acam nama. 18 Naa na lesra ɩnyɩʋ ɖe, gɩ ŋə waa Gaja kaa na lee ɩsəina, ŋkəŋ nagɩ na ŋə ɩkashɩ ɩbʋmbɔnɔ, acuu akpana nɩ ari tamaa ɖe ba lə ashee atʋ ma. 19 Tamaa ɖe, gɩwəɖa nɩ boŋo, apatər n'atʋ ɖaa mmana nnyɔŋkəra; Nɖee mpaɖa paatɩɩsaŋ ma. 20 Gaɖuu Yeesu akpa apɩ na bʋkɔ bʋfɔlɩ, alee ka asaraa laaja abʋmbɔnɔ, ɖaa Mɛlɩkɩseɖɛɛkɩ ma.
1 Mɛlɩkɩseɖɛɛkɩ, salɛm kagʋpayarɩ ɖe, alee ka Gaja ga ɖa a laŋ laŋ ma; asaraalaaja, n'ace atɩ wa na Abraham ŋkəle Abraham ace atɩ jɩ bayarɩ gʋtara akɔɔ atʋ na pɩ ma, naɖʋ nɩ albarka. 2 N' Abraham alaa nkpala təb kaŋja bʋkɔɩ ajɩ gʋtara nɩ ma kpataa ashee ni, Mɛlɩkɩse ɖɛkɩ ɖe aŋyɩɖa kaashɩ na gəŋ waar ɖeiɖei kagʋpayarɩ, acəŋə waa: Salam kagʋpayarɩ, kaashɩ na gəŋ acəŋə waa fɛɛ kagʋpayarɩ. 3 Aɖa ma, kawəɖa gʋya na, kawəɖa gʋna na, ka saŋkɔɔ awəɖa ɖimi na, kawəɖa waa ʋrɔŋ na asəba na kawəɖa aŋŋuro kaayala na, na batɔɔ nɩ ɖaa Gaja ʋpur ma, Mɛlɩkɩseɖɛɛkɩ ɖe apra asaraa laaja nace nace. 4 Gɩ taa akɩɖe ɖaa ʋni de Abraham nɩakpal a təb kaŋja ma, alee arɛbʋmbɔnɔ. 5 Lefii bapur ba lee kagʋshile baja ɖaa gʋpɔgʋlə ma bawəɖa ka ɩko ba cam akpala teb kaŋja, samaa and abʋŋʋma nɩ ma; 6 Mɛlɩkɩseɖɛɛkɩ ɖe kalee Lefii aɖimi na, ama, acam nkpalatəb kaŋja ndee Abraham ashee nɩ na, naa ɖʋ Gaja ga na lee nashee baaŋa ma, albanka. 7 Naa gɩ paa tɩ cəpra galei gaɖe na, nɖee alee ʋŋono ma, a na ɖʋ ajala alnarka. 8 Mbaɖee ba na cam nkpala təb kaŋja ma, ba tɩ ci; Ama, nɖee bashee akpalatəb kaŋja ma, ba laa səriya waa ʋni alee ŋŋuro yar na. 9 Lefii nɖee ana cam nkpala təb kaŋja ma, ʋni gboo asəla nkpala təb kaŋja Abraham nɩ; 10 Aɖʋwaa: Lefii ɖe aɖa Abraham nɩ ŋkələ Mɛlɩkɩseɖɛɛkɩ a ce atɩ wa na Abraham ma. 11 Maa ɩlafʋjɩ waa: Ɖei ɖei alafʋ ɖa Lefii mana baɖini nɩ, ɩkɔɔ ahiɛ waa: Asaraa laaja afɔlɩ ɖən akɔɔ aɖoo ɖaa mɛlɩkɩseɖɛɛkɩ agʋsʋna ɖaa Arɔɔnɩ a lə ma aa? 12 Ɖaa gʋshile kabaamʋnʋ ɩfʋba ma, gəŋci gʋpɔgʋfʋba. 13 Nɖee ba na lə agalei waa ma, a lee ɖimi afɔlɩ karɛ na, arɛ ɖən ka lee ntəma saraa kantomo laŋ a yɔ na; 14 Gasono atɩnɖiyar aɖoo na Yuɖaa abʋ ŋʋma nɩ na, ɖimi nɖee Musa ka lə gʋshile kaalei aɖʋ na pɩ na. 15 Ɩkɔɔ alee aliheeri abʋmbɔnɔ ŋkələ asaraa laaja afɔlɩ Mɛlɩkɩseɖɛɛkɩ agʋsʋra gʋɖoo ma. 16 Nɖee kɩlee gʋrɩlɔ ka gʋtɩka nɩ na, ama, naa ɩlee ŋŋuro nɖee kɩ nna bon na ma kɩkashɩ ma. 17 Aɖʋwaa: baba səriya ashee nɩ waa: Akɩ na asaraa laaja na ce na ce ɖa Mɛlɩkɩseɖɛɛkɩ ma. 18 Gʋpɔ gʋŋono gʋɖe kəba kɔɔ nalo kʋ na aɖʋwaa: kʋwəɖa ɩkashɩ na, gʋfar kagʋlɔ. 19 Aɖʋwaa gʋpɔ k'ʋna pɩ na ɖeiɖei na, ama, gɩŋə tamaa aŋərə nɖee anaakaŋa natʋ gɩkim asəla na Gaja ma. 20 Gani gaɖe, bacam nama aɖʋ. 21 Lefii mana, batɩ pɩ basaraa laaja ama, kə ba cam nam na, Yeesu apra asaraalaaja, nɖee acam nama ma ʋnina gəŋ Gaja, ka lee nshɩŋyɔ na, na a lə nɩ waa: Akɩ na asaraalaaja nace nace, ɖaa Mɛlɩseɖɛɛkɩ ma. 22 Yeesu ayɩɖeka ashee alɩkawɩlɩ nɖee alee aŋərə awu ma. 23 Acəŋə, basaraalaaja tuutuuma baɖa, ama, bʋce kə bʋ pala pɩ baɖa nace na ce na. 24 Ama Yeesu, ʋni aɖa nace nace, n'awəɖa gɩsaraalaaja ŋgɩɖee kɩɩ na fʋba fʋba na ma. 25 Galaŋ na, anaa səra afʋra mbaɖee ba kəm na səla na Gaja na Yeesu ayɩɖa ma, aɖa ka ŋŋuro nɩ na ce na ce nanyiŋə na shee pi. 26 Ɩsəm gɩwəɖa asaraalaaja abʋmbɔnɔ ɖaa ʋniɖe ma, cɩrɩcɩnɩ kaja, kawəɖataalɩ ɖən na, gʋjɩwa gʋɖən kʋɖa nanɩ na, apaɖa agʋlɔ na mbɔnɔ, acəŋə, na balaa nɩ ashɛʋ na laŋ, laŋ. 27 Kahiɛ alaasaraa ashee agɩlopi ambɔnɔ naa laa ashee samaa na; ɖaa basaraalaaja ba na laa ɩsaraa na shee balɔ ma na, aɖʋwaa: Atɔɔ agɩlopi jɩ alaa saraa ashee baaŋa kpataa nkpala nɖɔŋkɔnɔ nɖe gabon. 28 Aɖʋwaa: Gʋpɔgʋtɩ ka gɩsaraalaaja baŋfara nɩ; Ama, galei ɩ ba cam nama ma, ganɩ jɩ ba lee na gʋpɔ, gatɩ ka Gaja ʋpurɩ alee ɖeiɖei yar ma baaŋjəŋ baaŋjəŋ.
1 Ŋgaɖee galee kpatakɩɩ gɩ na lə ma, ga ni jɩ gəŋ waa: Nnyəmə, gɩ wəɖa asaraalaaja abʋmbɔnɔ, asə Gaja kaŋyarɩboi kagʋnyɛsono laŋ alaŋ laŋ ma. 2 Alee ka Gaja ka saraa kaalaaɖu kaminiisi nɖee Gaja gatɩ kɩ lee bɛrɛ batɩ ka nɩ na ma. 3 Baa asaraalaja abʋmbɔnɔ apaŋa na, batɩ waa, anaa laa saraa, ʋni gboo ɩlee ɖoole ashee nɩ mɩyaʋ alaa saraa ashee agʋlɔ. 4 M'yɩ waa: Kristo anaa ɖa gatəna laŋ kaa lee asaraa laaja na, aɖʋwaa: Mbaɖee bana laasara ɖaa gʋpɔ gʋləma, baɖa. 5 Bani baɖe ba na lee bɔɔta alaŋaja kagʋfələfələ ɖaa bafaŋa Musa ŋkələ ana yɛɛ a lee alkawɩlɩ nasəriya kaɖakaa ma, na ba faŋa nɩ nɖee aɖa alaŋ Gaja sul ma, waa: Alee kagʋsra nɔɔ. 6 Nnyəmə, Kristo acam ntəma mbʋmbɔnɔ nɖee nẅu baamʋnʋ ma, na apra apɛmpɛŋɛ ka bɛrɛ na Gaja bagɩcuca kalɩka wɩlɩ aŋərə nɖee awu kpata ma, ʋni na batɩ anaa lee bʋkɔɩ lə waa batɩ lee ma, anaa tɔjɩ. 7 M'ɩjɩ waa: Alɩkawɩlɩ asəbaka ɖe, aɖa ɖeiɖei, maa kə bakɔɔ afʋba afɔlɩ na. 8 Aɖʋwaa: ŋkələ Gaja ga ŋə Israɛl aŋfara afar agʋlɔ ma, na Gaja ga lə waa: Ntɩ ma fʋba alɩkawɩlɩ afɔlɩ na Israɛl na Yuɖaa ba gafala. 9 Kɩɩ kɔɔ alee alikawɩlɩ aŋono nɖee mbʋŋa akʋr na bábà ya, ʋshilei nri banyɛ nɩ alaa pɩ Ejibiti kaatəna nɩ aɖoo na ma, ma na; aɖʋwaa: kə ba riba lɔ ayiɖe amalɩkawɩlɩ ɖe nɩ na, n'amʋ gboo kə ma kɔɔ alɩgə balaŋ balaŋ na, ɖaa nɖiyar alə ma na gəŋ. 10 Ama, alɩkawɩlɩ nɖee ma kʋr na Israɛl agafala ma, ʋni na gəŋ waa: ɩshile ɖe kaŋkəm ɖaa nɖiyar alə ma waa: ntɩ ma ɖʋ ama pɔ baŋŋuro nɩ, ntɩ ma ŋɔni bifolu nɩ; Naa mapra Gaja ashee pɩ, naa ba pra amasamaa. 11 Kasaa ɖe ʋɖən kaa kɔɔ acere ʋsoro na nɩ ba man aɖa ma na, ʋɖən kaakɔɔ acere ʋwor nataba nɩ waa: ʋyɔ Gaja aa? na, aɖʋwaa: baŋuni batɩ batɩ ba yɔ amʋ, tɔɔ na bajala halɩ nɖee alee ʋŋono kpataa ma; 12 Aɖʋwaa: ntɩ ma təɖə pɩ bambɔnɔ, kə ma kɔɔ alige balesʋra ɩbɔnɔlaŋ ayɔ na. 13 Aləgəŋ alikawulɩ afɔlɩma, nalə alɩkawɩlɩ asəbaka waa: Apra aŋono; Nɖee ɩlee ɩŋono akpər gɩpɩla ma shee ɩnana, kɩɩ kɔɔ ɩɖa na.
1 Alɩkawɩlɩ asəbaka ɖe, ʋnigboo awəɖa ɖaa ba na lee abɔɔta, gasaraa laaɖu atən kaaja ma. 2 Gasaraa laaɖu gaɖe nɩ, kancən na ba cə cɩrɩ cɩrɩ kaa ɖu, naɖʋ kɩ lʋwaatʋ, nɩ tebiri laŋ ba naa tər ɩboɖo boɖo mana ma. 3 Paatusaŋ kaŋkəm na ba cə cɩrɩ cɩrɩ kaa cɩrɩ cɩrɩ cɩrɩɖu. 4 Ntomoɩ laŋ ba na laa ɩsara ma, na bajiŋəŋjɩ na wura, nalɩkawɩlɩ kaɖakaa bajiŋə nɩ na wura gboo. Alɩkawɩlɩ kaɖakaa ɖe nɩ wura ka gʋnyanʋ gʋbʋmbɔnɔ gʋ ɖən gʋ ɖa kancən, maanɩ kʋjɩʋ ʋɖe ɖa ncən, Arʋʋna ʋbɔlʋɩ ʋna pɩ ashɛ ma, ʋ ɖe ɖa ncən, nalɩkawɩlɩ kɩkpalakɩ ɩɖe ɖa ncən. 5 Aɖakaa ɖe ka laŋlaŋ, na ba laa ʋkʋmʋ kɩ malaɩka banyɩʋ asiu Aɖakaa ɖe ka gɩ ka na kɛɛshɩɩ ɖaa ɩ ɖa nnyəmə ma na. 6 Alesʋra ɖe ba ɖʋ ɩni, ba saraabaja ba ɖe batɩ kpa kaaɖusəbaka baaŋjəŋ na lee bantəma; 7 Gaɖunyɩʋtaja basaraalaaja banɖiyar, anɖən ɖən ana kpa ŋkəŋ, ŋkpala nɖɔŋkɔnɔ gaja gapilimə nɩ, ka na kpa ŋkəŋ ka toŋo abɔrɩkɔnɔ ɩ alaa saraa ashee agʋlɔ, na samaa ambɔnɔ ma na. 8 Ŋŋuro nsoŋsono ntɩ kaɖa na faŋa ʋnyɩŋca cɩrɩ cɩrɩ ɩja kʋja kʋ ka na kaɖa afaŋa na, aɖʋwaa Aɖakaa asəbaka anaa ɖa ma laŋ. 9 Ɩlee gʋfələ fələ kʋ alʋnaatʋ nɖe nɩ gɩɖa nnyəmə waa ma nɩ, bɛrɛ ba naa na laa ɩsaraaɩ kusəra apɛ mpɛŋɛ atabɔɔta kabaamʋnʋ ɩɖa ɖei ɖei na. 10 N'ɩjɩ, n'akana, nalɔshireka na, ɩniɖe ɩlee gʋrɩlɔ kalesʋra nɩ, ba ɖʋ na saa na sàɩ baƒʋba baamʋnʋ ma. 11 Kristo, apɩ ɖaa basaraa laa ja banɖiyar ma, aɖʋ alesʋra ɩŋərə nɖee ɩnɩɩ tɩ pɩ ma; ahoo gasaraalaaɖui galee ɖei ɖei ija kaaja ŋgaɖee kɩlee bɛrɛ ba cə ka na banyɛ na ma, kaashɩ na gəŋ waa: kɩ lee ɖulinya nɖe nɩ kaja na. 12 Nakpa kaa cɩrɩ cɩrɩ ɖu nkpala nɖɔŋkɔnɔ nɖe gabon, kɩ lee na bʋcukori na bʋnakori kakɔnɔ na, ama, n'agɩlopi akɔnɔ nɖee ɩna pɩ na mbɔnɔ kʋtəɖu na ce nace ma. 13 Ɩta jɩ waa: Anakoro na bʋcikori, na gana kɔɩ ka tʋŋaɩ bafʋr ma, u səra afʋra arɛ ashɛr ambɔnɔ Gaja kaŋyɩɩ. 14 Gəŋ ma, Kristo, akono nɖee ɩlee ŋŋuro kɩja na ce nace, ma, nagɩlopiɩ gawaka nama gaɖən kaaɖa na nɩ, na ma, kɩɩ səra apɛmpɛŋɛ anyɩnakoŋlesvra, naa ɩnaa lee Gaja ŋŋuoyar bɔɔta! 15 Galaŋ na alee apaɛmpɛŋɛ ka atɩ alikawɩlɩ afɔlɩ nɩ, naa ɖaa bʋce bʋ pɩ atɩ shɩ mbaɖee bacee alee mbɔnɔ alɩkawɩlɩ asəbaka nɩ ma, mbaɖee bayɩɖa pɩ nnyəmə ma, ba tɩ cam amaana nɖee kawəɖa gayala na ma baceeɖʋ waa bashee pɩ ma. 16 Aɖʋwaa: baba ŋɔngʋbɔ aɖʋ, nɖee aŋɔnkʋ ma, a bʋce naɩ. 17 Gʋbɔŋɔnkaɖʋ gʋɖa ma, saaɩ arɛ aci ma, na gʋ na wəɖa aŋfaani, nɖee a ŋɔn kʋ ma, ata naa ɖa ŋŋuro nɩ, kʋʋ na wɛɖa aŋfaanɩ na. 18 Galaŋ, akɔnɔ nɩ ba kʋr n'alɩkawɩlɩ asəbakaɩ ba tɩ wa. 19 Musa, alə gʋpɔ ka baa mʋnʋ ashee samaa aboŋo fee ma, natɔɔ bʋna kori, na bʋcikori ku kɔnɔ na bʋtorana, na tɔɔ kʋca ba lee nɩbɔrɩsana ma, asɔm akɔnɔ ɖe nɩ amer alɩkawɩlɩ kambʋcar, naa mer samaa. 20 Naa alə waa: nɖe ɩlee alɩkawɩlɩ kakɔɩ Gaja ga lee ashee anyɩn ma. 21 Na amer gasaraalaaɖu na kanyanʋ laŋ ɩŋunii nɖee ba na lee na bɔɔta ma. 22 Ɖaa gʋpɔ gʋtaba ma, akɔnɔ ɖe ɩpala ka baamʋnʋ ɩ ɖa cɩrɩ cɩrɩ, aɖʋwaa: n'akɔnɔ kɩfʋr na ʋtəɖu ʋmana. 23 Ɖaa ɩ sim kpatakɩɩ ma na gəŋ, aɖʋwaa alesʋra nɖee ɩlee ɩlaŋaja ma kagʋfələ fələ kʋ gəŋ ɩtənaja, ɖaa ɩsɩm ba pɛmpɛŋɛɩ ma na gəŋ, alesʋraɩ ɩɖa alaŋ ma, saraa aŋərə na ba na pɛmpɛŋɛ nau. 24 Aɖʋwaa: Kristo ka kpa gasaraa laaɖu bɛrɛ ba cə n'anyɛ atɔɔtɔɔ ɩja kaa ja na, ama, akpa nɖəla nɩ alaŋ naa asəra ayiɖe Gaja kaŋyɩɩ ashee atʋ. 25 Kɩ lee baa saa apaŋa na a naa tɔɔ agʋlɔ na laa saraa laŋ na akpa ŋkəŋ na, ɖaa basaraalaaja banɖiyar ana kpa gasaraa laaɖu baa gaja gapaŋa jɩ nakɔɔ ɩsana ma na. 26 Maa ataa naa jɩ kɩshɛɩ ɖe akpala gʋya gʋya gʋya ɖɔɔ daa ɖulinya asəba ma, ama, nnyəmə alʋwaatʋ aboŋo ka nnɖe nɩ, ŋkpala nɖɔŋkɔnɔ njɩ akpa naa akə mbɔnɔ kabʋsheme nasaraa nɖee a laa ma. 27 Ɖaa ɩɖa waa: Arɛ acii mkpala nɖɔŋkɔnɔ, naa baye cim na nɩ ɩkəma ma. 28 Na Kristo, atɔɔ agʋlɔ akulɔ bɛrɛ tuutuuma bambɔnɔ, naa akɔɔ aɖoo, mbɔɔnɔ nɖən mpaa kɔɔ aɖa na nɩ na, ashee mbaɖee baɖʋ na nɩ tamaa na yɛɛ nɖisono asul ma.
1 Aɖʋwaa: Gʋpɔ gʋlee ɩŋərə nɖee ɩnɩɩ tɩ pɩ ma kagʋfələ kʋ, kʋlee ɩja na, gʋshɩ fəna ɖa ɖa naɩ kagʋ səra alee akɔɖən na, mbaɖee ba na kəm na səla na Gaja ma, bɩsaraaɩ ba na laa na she ba lɔ baa Gaja gapaŋɔ ma kɩɩ səra aɖʋ pɩ ɖei ɖei na. 2 Kɩsəm maa ba pala kʋlaʋ aa? Aɖaʋwaa: mbaɖee ba na lee kabɔɔta na pɛmpɛŋɛ ba lɔ ma, maa kə ba kɔɔ naligə ba mbɔnɔ laŋ na. 3 Ama ba na lige bambɔnɔ laŋ ma, na ba naa na laa ɩsaraa baa gaja gapaŋa jɩ. 4 Aɖʋwaa: Anakara na bʋcikori kakɔnɔ kɩɩ səra ashɛr mbɔnɔ na. 5 Galaŋ na saaɩ Kristo akpa ɖulinya nɩ ma, alə waa: kasɔlɔ saraa na kasɔlɔ gʋjɔɔ gʋɖən na, ama, ʋlee mapra gʋlɔ gʋɖɔŋkɔnɔ. 6 Kasɔlɔ ɩsaraalaa ka na, kasɔlɔ gʋshile kɩsaraa naa mbɔnɔ nshɛr na. 7 Ŋkəŋ na nlə waa: kiɖe, ntʋnapɩ, ô Gaja ma lee akʋciŋsɔlɔka ɖaa baŋɔn aŋgalei gʋbɔ nɩ. 8 Ʋsəbʋ nɩ na a lə waa: ka hɩɛ ɩsaraa laaka na, kasɔlɔ gʋshile na kaɔlɔ gʋjɔɔ na, kasɔlɔ ɩsaraalaaka ashee mbɔnɔ na, ɖaa ba na lee gʋpɔ kanɖi laŋ ma na. 9 Na akɔɔ alə acəŋə waa: ntɔɔnapɩ ma lee akʋcɩŋsɔlɔ ka. Ŋkəŋ na akə gʋlesʋra gʋtɔnaka natɩ gʋnyɩʋtaja. 10 N'ʋciŋsɔlɔka ʋsoŋono ɖe na Yeesu atɔɔ agʋlɔ alaa saraa, mkpala nɖɔŋkɔnɔ apɛmpɛŋɛ n'atʋ 11 Ɩta saa na basaraalaajaɩ ba na laa saraa baɖɔŋkɔna baɖe baanjəŋ baanjəŋ ma, kɩɩsəra ashɛr bambɔnɔ ayɔ nayɔ na. 12 Ɩtasaa na Kristo, ʋni alaa saraa mkpala nɖəŋkɔnɔ nɖe mbɔnɔ kanɖi laŋ ma, nasə Gaja kagʋnyɩsɔno laŋ na ce nace. 13 Na saa a ɩbɛrɛ mana ba pɩ ɩkei nɩ anaa sara ba laŋ. 14 Aɖʋwaa: Asaraa aɖɔŋkɔnɔ ɖe a laa ma, apɛmpɛŋɛ bɛrɛ tuutuuma nce nace. 15 Ŋgaɖee ŋŋuro nsoŋsono nlə gboo ma na gəŋ; Aɖʋwaa: Alə waa: 16 kiɖe ma, alɩkawɩlɩ afɔlɩ nɖee nna kʋr na pɩ ma, ɩshile ɖe kaŋkəm ɖaa nɖiyar alə ma, waa ntɩ ma ɖʋ amapɔ bɩ folu nɩ, nakɔɔ apele acəŋə waa: Ntɩ ma ŋɔnɩ baŋŋuro nɩ. 17 Na, kə ma kɔɔ alige bambɔnɔ laŋ ayɔ na bɩ taalɩ gboo. 18 Galaŋ gaɖuu mbɔnɔ kʋtəɖu ʋɖa ma, saraa alaka ashee mbɔnɔ kaɖa na. 19 Galaŋ anii, atɩ bawor, na Yeesu akɔnɔ kalibarka laŋ ʋyɩnca ʋtine faa gɩ kpa gasaraa laaɖu. 20 N'ʋnyɩnca ʋfɔlɩ nɖee alaa ashee atʋ ma, gɩ kul na paatɩɩsaŋ, kaashɩ na gəŋ waa, agʋlɔ. 21 Aɖʋwaa: gɩwəɖa asaraalaaja abʋmbɔnɔɩ nɖee bati Gaja kaafaala nɩ ma. 22 Gɩ kim asəla na nɩ n'ɩja kagɩfolu, naa atʋcine ɩ gɩwəɖa ma, ʋɖa gɩshɛbɔ, gɩ jənə atɩfolu alaa alesʋra ɩbɔnɔ, na gɩcɩ atalɔ na bʋto bʋŋərə. 23 Gɩtoŋo ata tamoa ɖe gɩ wəɖa ma, gɩshɛbɔ, aɖʋwaa nɖee aɖʋ waa ataa lee ma, alee ɖeiɖei yar na. 24 Gɩ naa tɔji atɩ bawor, na ɖʋ atɩ bawar ɩkaŋ kɩrɩ ʋsɔlʋ nɩ gɩ naa lee alesʋra ɩsoŋsono. 25 Gɩ paa kə atɩŋkulo aram, ɖaa baɖən bagʋshile ma na; Ama, gɩnaa ɖʋ atɩbawor ɩkaŋkɩrɩ ɩŋərə, ɖaagɩ naŋə waa: ʋshile ʋsəla boŋo ma. 26 Gɩta kɔɔ na lee mbɔnɔ naciŋsɔtɔka, ɖaa ɩja kʋ yɔʋ nɖee gɩ cam ma, gəŋ ma saraa ɖən ka kɔɔ aɖa ashee atɩ mbɔnɔ nɖe kʋtəɖu na. 27 Kasaa ɖe ɩkəma ɩbʋmbɔnɔ ɩkaŋkəra n'ʋtonu ɩɖa ka na saa mbaɖee bʋfolu ɩcir ma. 28 Arɛ nɖe kanyene Musa agʋpɔ na ma, bɛrɛ banyɩʋ kokoo beriu batalaa kasəriya, shee karɛ a cii kə baŋə ɩshɛɩ na. 29 Gʋtɔ gʋbɔka gʋkaŋkra gʋpaŋa kʋ ɩŋə waa: Gʋsəm babɔ nɖee akɩɖe Gaja ʋpur fɔɩ ma, naa asaraaɩ alaa afʋr akɔnɔ akʋr nalɩkawɩlɩ ma, ka tɔɔ ɩ ayɩɖa akɔɖən na ma, naa aka galei na gʋjɔɔ kaŋŋuro ma? 30 Aɖʋwaa: Gɩ yɔ nɖee alə waa: Mʋ nnɩ ma səla ʋɖa, amʋ nnɩ ma yʋga baaŋa agʋjɔ! N'akɔɔ alə acəŋə: Nɖiyar anaa cəm na asamaa ɩkəma. 31 Ɩsɔm paa waa: Arɛ afəɖa Gaja ŋŋuro yar agʋnyɛ nɩ. 32 Naa ma na lige ɩshile ɩsəba, bakaɖa ashe anyɩn nɩkara gayɛ acə kagʋtara ajɩ ɩshɛɩ ma. 33 Naa ɩtɔɔ anyɩnalɔ ajel ajɩ ka gɩci fala naabaɖʋ anyɩn ɩshɛɩ, naa ɩkaŋa na basaaka ajɩ kɩshɛɩ ɖema. 34 Aɖʋwaa ɩŋə mbaɖee baɖa sarka nɩ ma bishɛɩ, nɩtələ n'ʋciŋkərka ba pɩr n'anyɩn anyɩn ɩmaana ma, yɔ ma waa: ɩwəɖa ɩmaana baŋərəɩ kəba na bon na, aɖa baanjeŋ ma. 35 Galaŋ paa ma bəɖa anyɩnʋyiɖunama nɖe ɩwəɖa naa Gʋjɔɔgʋbʋmbɔnɔ banɩ batɩ yʋga ashee anyɩn naa ɩtɔɔ anyɩnalɔ acəra nama ma na. 36 Aɖʋwaa: ɩhɩɛ waa: ɩkara gayɛ, naa ɩta lee Gaja kʋciŋsɔlɔ ka aboŋo, ɩcam bʋkɔɩ aɖʋ waa ataa shee anyɩn ma. 37 Ɩsaa cei, alʋwaatʋ shɩshɩnɩʋ: Nɖee anaa pɩ ma, akpa, kaa liŋ na. 38 Amajal aɖa ɖei ma, ʋcinei awəɖa ma, ʋn'ʋfʋra nɩ; Ama at abɔ agʋlɔ n'amʋ, kə ma kɔɔ aɖʋ na nɩ na. 39 Atʋ, kɩɩ lee mbaɖee ba na bɔ balɔ na li ma na, ama, gɩ lee mbaɖee bawəɖa ʋcine na cam aŋŋuro na lam atən ma na.
1 ʋcinewaɖaka ɩlee bʋkɔɩ ʋshee ɩja ayiɖe nama awaɖa amaa na bʋkɔɩ ka na ŋəbʋ n'ɩnyine na ma. 2 ŋkaŋ na ba laa sariya ashee baŋpno ɖooɖooɖo kabaja. 3 N'ʋcinewaɖaka ɖe na di yɔ waa: galeiji gaja galee na ɖulinya, bʋkɔɩ gi naŋə waa ma, kilee nɖe ba na ni nyine ma, na balee nama na. 4 N'ʋcinewada ka na abɛli alaa saraa aŋərə nɖee awu kayi aja ma, ashee gaja; nabakʋma ni waa: Alee ɖeiɖei yar, aɖʋwaa:Gaja gakʋma asaraa; baa maa ɖaa aci aboŋo ma abɛlu ʋcimewaɖa ka, ʋnaa ti ləbʋlei. 5 ɛnɔɔkɩ ʋcinewaaɖa ka laŋ na gaja ga laanɩ ace n'asul bʋce bʋ paa ka nɩ na, kaba kɔɔ aŋə nɩ na, naa ba ye laa nɩ, acam sariya waa alee arɛ soŋsono na gaja kaŋyu. 6 Naka wəɖa ʋcine na kaacam gaja kaŋyu na, aɖʋwaa: Mbaɖee ba na kim na səla na gaja ma bashee ɩja waa: gaja gaɖa, gaja gaɖe ga na səla mbaɖeeba na yɛɛ nɩ ma ʋɖa. 7 Nuhum awaɖa ʋcine ma, na bafaŋa nɩ bʋkɔɩ kaŋəbʋ ayɔ na, nabʋ na yɛɛ bʋ lee ma, na ka sampəna ɩkpa nɩ, n'akal ŋyifoi afʋra abʋŋʋma acambʋ alam atan, na ba ɖur ɖulinya aŋunii napra ɖeiɖei ka tiibiyar nɖee bawaɖa n'ʋcine ma. 8 Abraham awada ʋcine ŋkələ bayiɖa ni ma, na anyene naa atəbə ace gaduɩ ajɩkatiibi ma, n'atɔɔ ʋnyŋca atəŋə na gaɖuu kayɔ ayɔ na ma. 9 N'ʋcine wada ka na ace atɩ sətiibi kaatəna ni, gatənaɩ galee gasana ma nɩ, naa aɖa akuroku nɩ Isaaka na yacɔɔbʋ gboo, ba nɩ ba man tiibi ɖe aji. 10 Aɖʋwaa: ba tɩ saa mpa ndee Gaja kagɩlopi ga yiu k'ʋkukei na gaja gaɖe galee mpa nɖe ka caja ma. 11 Nʋcine waada ka na sahara baa maa ɖaa akpar gɩpɩla ma, awəɖa mpipi aɖʋwaa ashee ɩja nɖee alə nɩ waa ataalee ashee nɩ ma. 12 Galaŋ ʋsara aɖɔŋkɔnɔ akpar gipila aboŋo ma, aŋʋm samaa tuutuuma ɖaa ɩŋɔrpi ma, ɖaa gɩ yikidi ɩ gɩɖa teŋku kaanɔ ma 13 Bawaɖa ʋcine ɖe halɩ apɩtɩci, kə bacam bʋkɔɩ ba lə waa batɩ ba shee pɩ ma na, ama ba ŋəɩ asalɩ gaɖulɩŋka, naa ayɔ waa basana pɩ balee alee banyɩncaceja gatəna laŋ. 14 Mbaɖee baŋɔnji ma batɩ kaɖa na faŋa waa: Gaɖu galee badimi kaaɖu ma, na ba na yɛɛ. 15 Maa baŋə gaɖuɩ baɖoo na ma ma, maa ba kawa ŋkaŋ. 16 Ama, nnyima batɩ yɛɛ gaɖuɩ galee gaŋərə awu ma, ganɩ jɩ gəŋ gaja sul alaŋlaŋ kaaja galaŋ na gaja kaa cii gɩcifala bana yiɖe nɩ waa: Atɩkoyar ma na, aɖuwaa: Apɛmpɛŋɛ mpa nsoŋsono pɩ. 17 Nʋcine wadaka na Abraham atɔɔ ʋpu Isaaka nayɛɛ alaa saraa ŋkələ gaja gatʋnɩ aŋanɩ aŋəma, n'atɔɔ ʋour aɖɔŋkɔnɔ ɖe alaa saraa ade ndee balə waa batɩ ba lee ashee nɩ ma. 18 Na ba lə Abraham waa: Isaaka nɩ na akɩ mpipi nɖoo na ma. 19 Acɔɔ atəŋə ayɔ waa : gaja gatɩ ga ŋənə ʋpur ɖebakono nɩ ashee ni: ʋŋənu kʋshilee ataa kɔɔ aŋənɩ aciŋə. 20 Nʋcine waaɖa kana, Isaaka aɖʋ yacɔɔbʋ na esoo albarka bʋkɔɩ ba nɩ ba tɩ pra ma. 21 Nʋcine waaɖaka na, saa ndee yacɔɔbʋ anayɛɛ acii ma, n'aɖu yosɛfʋ bapur albarka acim ʋbɔlʋ kandi laŋ alee gaja bɔɔta. 22 Nʋcine wadaka na saaɩ yosɛfu anayɛɛ acii ma, alə ɖaa Israɛl Bapur banɩ batɩ ɖoo ɛjibiti nɩ ma, n'aləpɩ ɖaa banɩ ba sara n'akaŋkəwa ma. 23 Nʋcinewaɖaka na Musa abaja ba tɔɔ nɩ alugo halɩ ɩŋɔrɔ ɩriu, aɖʋwaa acɔɔ cam , bʋcama kə ba cuu ŋgaɖee gʋpayarɩ alə ma na. 24 Nʋcinewaɖaka na, saa nɖee Musa akpər ma, abəla waa bapaa kɔɔ ayida aɖe waa farahaʋna ʋpur, ʋpigi ʋpur na. 25 N'asɔlɔ waa: Aɖe nna gaja ka samaa ba jɩ ɩshɛɩ ɩcəm awu waa: Aɖe ajaŋ na mbɔnɔ alʋwaatʋ ajala ɖən nɩ. 26 Na akiɖe waa: Aɖe ajɩ kristo agɩcifala ɩlee arsiki abʋmbɔnɔ na awu Ejibiti kɩmaana baŋunii aɖʋwaa: Ataa agayɛ na kiɖe gʋjɔɔ gʋbʋmbɔnɔɩ gʋ ɖa ma. 27 Nʋcinewaɖaka na Musa atəbə Ejibiti nɩ, asampəna kɩkpa nɩ na gʋpayarɩ faranaʋna ʋnyana na, naa yiɖe na ma, ɖaa ati ŋə Gaja ɩ ka ba na ŋə nɩ nyine na ma. 28 Nʋcinewadaka na baji gʋshile paakɩ kajɩŋgaarɩ naa atɔnɔ acɔcɔ babʋkukanu naa bʋce ka malaɩka apaa kana Israɛl bapur ba bayifalpi soro na. 29 Nʋcinewaɖaka na basala teŋku arana nɩ ɖaa gatəŋkɔnɔlaŋ na ba na sara ma, ama Ejibiti kabaja ba na yɛɛ ba səla ma, na teŋku akulo pɩ baŋunii ashɛʋ na ma. 30 Nʋcinewaɖaka na yerikoo kʋyarɩ ʋbʋmbɔnɔ ʋfəɖa saaɩ basara asir nɩ halɩ akpala kulumi ma. 31 Nʋcinewaɖa na, ʋsəmprə ayeeyeeka rahabɩ ka man na mbɔnɔ baja acii na, aɖuwaa acam mbadee bapɩ atɩ kide gadu ma gɩsana gɩshɛbɔ. 32 Gapaŋa ji makɔɔ alə acəŋə? Aɖʋwaa :aʋwaatʋ ka na yɛɛ atə amu ma lə jeɖeɔɔ, baraakɩ samsɔɔ, jɛftee, ɖafiɖ, samɩɛlɩ, na Anabi mbaɖee. 33 nʋcinewaɖaka na ba jɩ bʋyarɩtana gʋtara, naa atɩ ɖeiɖei kalzsʋra, n'acam bʋkɔɩ balə waa: ba ti ba shee pɩ ma, naa apɔɔ ɩguuni ba bʋ nɔ. 34 N'aɖur ʋtonu ki kashɩ, naa afɔɖɔ ba na yɛɛ ba sɔ pɩ bʋpɔɔ ma, bɩshɛɖʋ ɩkada, baleka batan caja babumbɔnɔ, bakərə ɩsɔja basana ba cu. 35 Na basamprəɩ ba bakul bacima bakɔɔ aŋə ba ba kul ba ŋənə aɖoo bakono nɩ ma, baɖʋ ba ɖən ɩshɛɩ na ba bla waa kabaɖoo ɩshɛɩ ɖe nɩ na, naa ba ŋə ʋsaoŋsano, 36 Baɖʋ baɖən wɛɛwɛɛ, okaɖa pɩ ɩkpasəpi, akʋr baɖən ɩwɔrɔ, aɖʋ baɖən ɩsarka nɩ. 37 Aka baɖən atala baci, akir baɖən na karakara, aɖʋ baban ɩnawɩya, aka baɖan na bʋpɔɔ bʋ lamaka, ka ba wada gaɖʋ saka gaɖɔŋkɔnɔ na, ɩce n'ɩrama kapoo nɩbapɔɔ na kara baɖe batɩ ɖʋ pɩ ɩnawɩya na naashɛ pɩ. 38 Dulinya aŋo pɩ na, baɖe batɩ yee baaŋkana nasir, ʋteru nɩ abʋnʋlaŋ atakəwələnɩ, baɖe ba ti kpa akulu nɩ gatəna katən. 39 Bani bade bʋcine bawaɖa ma, balaa səriya ashee pɩ, ama kə ba cam bʋkɔɩ balə waa: Batɩ ba shee pɩ ma na. 40 Gaja gaɖu bʋŋərə bʋɖən na saa na atiganɔ naa banɩ ba paatɔnɔatʋ aɖa ɖeiɖei asaa atʋ na.
1 Ɩta saa natʋ, samaa abʋmʋbɔnɔ sir atʋ akal alee səriya, galaŋ baa ŋa akɔɔ na ʋɖʋra abəɖa na mbɔnɔɩ kɩŋsɔm natʋ kʋ jabla na ma, naa gɩ cuu koŋkaarɩ kaarɛ́ɩ batine ashee atʋ ma. 2 Gɩtəŋə atɩbʋyɛ̀ na nɖiyar Yeesu nɖee ahɩɛ atʋcinewəɖa ka ma, ʋciŋkərka laŋ na atələ aji gʋyo kaŋkʋra kɩshɛɩ, ajɩ gɩcifala, ama nnyəmə asə Gaja kaŋyarɩboi kagʋnyɛsono laŋ. 3 Gɩtaa akide nama, nɖee atɩmbɔnɔ kʋleʋ laŋ na abla nagʋlɔ ʋciŋsɔlɔka, naa anyɩnalɔ ɩ paatɩ ci anyɩmcine ʋpaa tɩ pɩɛ na. 4 Yɔ ma waa: kɩ kana cɩ ɩbobɔ halɩ akɔnɔ ɩɖoo anyɩnalɔ laŋ abla na mbɔnɔ na. 5 Ɩsaŋkɔɔ anyir ɩkashɩ ɩ baɖʋ anyɩn ɖaa gʋyà gʋ na ɖʋ bapur ɩkashɩ ma: waa Ampi, paa bla nɖiyar agʋtɔ gʋbɔka na, ata naa bor nakɩ akʋʋlɔ gʋpaatɩ ci akʋcine ʋpɩɛ na. 6 Aɖʋwaa: Nɖiyar ana bɔ nɖee asɔlɔ ma lagʋtɔ kʋ, naa naa kəɖa bapur gɩpɛ. 7 Cɩʋmakʋ atoŋo gʋtɔ gʋbɔka, Gaja gatɔɔ anyɩn pɩ waa bapur; yaa ʋpi apaŋa ɖa ka ayar ka na bɔ agŋtɔ na? 8 Na kə ba bɔ anyɩnatɔ, ɖaa babɔ baaŋa agʋtɔ ma na, gəŋ ma, kɩ lee bapur ɩja kəbaja na, akətəlpi nɩ lee. 9 Gɩta kiɖe atɩbayaɩ baŋʋm atʋ ma, kə bapala atatɔ kʋbɔʋ na, na gɩ nyene pɩ gəŋma kɩ səm waa gɩ nyene ataya nɖee ajie ataŋŋuro ma, naa ashee atʋ ŋŋuro aa? 10 Atibaya babɔ atatɔ ashee ɩshile ɩnyɩʋ ɖən ɖaa basɔlɔ ma; Ama, Gaja gashee t ɩbɔ atatɔ na yɛɛ atɩbʋcəma, naa gɩ ɖaa cɩrɩ cɩrɩ ɖaa ɖee miaʋ ma. 11 Gasono, gʋtɔ gʋbɔka kʋʋ na pɩ n'ʋciŋkərka na, ʋcimpɩ ɛka na gʋ na pɩ nam, ama kəm kəm na gʋ na tɩ ŋʋm ɖei ɖei na fɛɛ kɩ pi na shee mbaɖee ba bʋŋa abɔ batɔ ma. 12 Galaŋ toŋo ma gɩshɛbɔ anyɩnanyɛ ɩpaatɩ ci na, ɩpaatɩ kpa anyɩna kəwə na. 13 Sara ma ɩnyɩŋca ɩtəŋə ka laŋ naa nɖee ɩna kogo ma ɩpaatɩ cala na, ama ɩyiɖe gɩshɛbɔ. 14 Ɖa ma fɛɛ n'anyɩnbawor, nayɛɛ nɖawa nsoŋ sono, na nɖawa nsoŋsono nɖe kɩnɖa na ʋɖən kaa ŋə nɖiyar agayɛ laŋ na. 15 Naa ma na tɔjɩ anyɩnbawor n'ʋɖən a paa tɩ sul agʋlɔ gaja kagʋjɔɔ na; Naa ʋcinpiɛ ka kʋ lələmə ʋɖən ʋpaa tɩ ɖoo na mbaɖee balee babəɖa ka ma sul, aŋʋm ntərə tərə anyɩn gɩcɩɩca, na ɩwaa bɛrɛ tuutuuma na. 16 Ʋɖən apaa tɩ lee gʋbɔnɔ ŋgʋɖee kɩsəm arɛ alee na ma, ɖaa Esoo atɔɔ agɩŋono ayala ma na. 17 Ɩŋə ɖaa atɩ ɖa na yu na yɛɛ ba ɖʋ nɩ albarka ma, ama babəɖa nɩ, baa maa ɖaa afʋr anyinekoi na yɛɛ nama na lee nshɩŋyɔ ma; Agako gaɖe ayu ma kaa kɔɔ akan na. 18 Anyɩn ki kim asəla na yɛɛ ɩfɔm gʋbʋnʋ ŋgʋɖee ʋtonu ʋsir ku akal, kokoo nɖila ndʋr ka nsin jɩ ma kokoo gʋsərə gʋkaŋkra. 19 Yaa ayʋlʋsinka ɩbʋmbɔnɔ ɩna yu ma, kokoo bʋleeɩ mbaɖee barəŋə ma, ba lə waa ba paa kɔɔ alə na pɩ na ma. 20 Aɖʋwaa ʋwələ ɖe ba na rəŋə ma, kʋ na cər na pɩ na kə basəra atoŋo nɩ na: Yaabaɩ yaa abɔrɩ ɖən ata kə na gʋbʋnʋ gʋɖe shee ba nyɩm nɩ atala akə nɩ acɩ. 21 Gʋlesvra gʋbʋmbɔnɔ gʋɖe gʋlee ma, na Musa alə waa: Asampəna ɩkpa amʋ, aŋgʋlɔ gʋtɩ tar. 22 Ama, anyɩn siɔɔ ka gʋbʋnʋ kʋ ɩkɩm asəla nama, Gaja ŋŋurayar agafala, Yerusalɛm alaŋ aja, nɖee ɩmalaɩka mana bawala na lee bɔɔta ma. 23 Samaa nɖee ba ŋɔnbayɩɖa alaŋ laŋ Gajaɩ galee aŋŋuro ɩŋunii ɩ ɩɖa ɖei ma, kakɔyar na baɖa gɩshɛbɔ ma. 24 Yeesu sul ɩpɩ, alee alɩkawɩlɩ afɔlɩ kapɛmpɛ ŋɛka, n'akɔnɔɩ afʋr ma, Akɔnɔ ɖe ɩtɩ lə bʋlei na wu Abɛl ɩja. 25 Galaŋ paa ma tɩ bla ʋrəŋu nɖee ana lə nanyɩn ma na: Aɖʋwaa: Nabaŋona kə basəra afɔɖɔ nɖee ana lə alesʋra ɩɖe lee gatəna laŋ ma, agʋnyɛ nɩ na, atʋ gboo gɩ ta bla kɩɩ rəŋə nɖee ana lə na laŋ ma na, gɩtɩ gɩ səra afɔƒɔ anyɛ nɩ aa? 26 Aɖeɩ ʋwələ ʋnatar galəna ma, akɔɔ alə acəŋə aɖʋ waa: kɩ lee gatəna kanɖən ɖən na aɖe alee gatar na, nɖila gboo ntɩntar. 27 Galei gaɖe gatɩ laa na aŋa ɖaa anaa fʋba baa mʋnʋ kpataa acəpraɩ, aɖʋwaa ba leeɩ na ɩfəna ɖa naɩ naa nɖee kɩ nafʋbana, ɩlee ɩɖa ka na ce na ce ma ɩni ɩɖa. 28 Galaŋ gɩ cam gɩ yanɩɩ ku na bon na ma, ɩlee ʋyɔʋ nɖee gɩyɔ Gaja gɩleenɩ bɔɔta asoŋsono ma na. 29 Ga naa nyene nɩ na cu nɩ, wəɖa asampəna aɖʋwaa: Gaja gaɖe galee lee ɖaa ʋtonu ma, na shɩ baa mʋnʋ.
1 Rumakʋ aɖa ʋsɔlʋ ʋŋərə nɩ. 2 Paa ma nyir gɩsana kʋ cam laŋ na; Aɖʋwaa Gɩsana gɩ cam ka gɩɖe nɩ na baɖən ba cam ɩmalaɩka, ma kəba yɔ waa malaɩka mana pɩ ba cam gɩsana na. 3 Naa ma na lige sarka baja laŋ, ɖaa anyin gboo ɩɖa sarka nɩ na ma; mbaɖee ba na naashɛpɩ ma, ɖaa anyɩn na pɩ na ba na naashɛɛ ma. 4 Baaŋaa anayene ʋsəmprətɔka ka mʋra, naa ʋsəmprə tɔɔka ɖe ka lii laŋ ajɩwaa ɩpaa ɖa na, adʋwaa: Gaja gatɩ ga cim nɩkəma mbaɖee ba na lee gɩsəna na fɔɩ fɔɩ ka lesʋra ma. 5 Paa ma goro asɔlɔ gɩtanɩ kəŋ kəŋ kəŋ na; rəŋə ma na bʋkɔɩ ɩwəɖa ma; Aɖʋwaa: Gaja ga lə waa: kəma pala akɩ ajɩ ɩshɛɩ na, kəma bəɖa akɩ na. 6 Na tama avmbɔnɔ na gɩ lə waa: ɩkoyar a na kaŋa namʋ, asampəna kɩɩ kpaa amʋ na; mʋ nʋ amʋwor arɛ alee amʋ? 7 Ligema anyɩnaɖɩbaja mbaɖee ba lee Gaja kawaasu ashee anyɩn malaŋ; Taa ma akiɖe ɖaa bayee aboŋo ma, tɔɔtɔɔ ma, tɔɔtɔɔ ma bɩcineɩ bawəɖa ma. 8 Yeesu Kristo, alee ʋɖɔŋkɔnɔ ɖe na galaɩ, n'ʋrɔŋ, atɔɔ nace na ce. 9 Paa ma pala ɩcerusana asʋra sʋra ɩlii nanyɩn na; Aɖʋwaa ɩsəm gɩfolu gɩtoŋo Gaja kagʋjɔɔ gɩshɛbɔ, kɩ lee ɩjɩʋ jɩka nɩjɩʋ səl ka nɖee kɩwəɖa aŋfaanɩ ni na ma baɖee batɔɔ balɔ acra naɩ. 10 Gɩwəɖa saraa kantomo nɖən, mbaɖee ba na lee kantəma ma, kə ba wəɖa ɩko bajɩ saraa ɖe na. 11 Ɩbɔrɩɩ bafʋ naa asaraalaaja abʋmbɔ atəŋə kakɔnɔ akpa na gasaraalaaɖu aɖʋ mbɔnɔ kʋ təɖu kanɖilaŋ ma, mpá kaŋ kəm na ba na tɩvɩ ʋtonu. 12 Galaŋ na Yeesu gboo, naa ajene samaa na agilopi akɔnɔ, ajɩ ɩshɛɩ mpá kaŋkəm. 13 Galaŋ gɩ ɖoo ace atɩ wəɖa nɩ mpá kaŋkəm, akaŋa na nɩ ajɩ gɩcifala. 14 Aɖʋwaa: kɩɩwəɖa gaɖuɖaka na ce na ce aatəna laŋ atɩya na, ama gɩtɩ yɛɛ ŋgaɖee ga nɩ gatɩ pɩ ma. 15 Gɩ naa kʋma Gaja ʋyiɖu mana na laa saraa natɩwələ nashee shee anyɩɖa. 16 Paa ma pala gʋjɔɔ kʋ leu na, Aɖʋwaa: Kaja saraa ɖe na Gaja ga na yɛɛ. 17 Naa ma na nyene mbaɖee ba na cere anyɩn bʋro ma, anyɩnalɔ baŋyɩɩ, aɖʋwaa: Batɩ tɔji anyɩnaŋŋuro laŋ lee ŋkɔnta, bʋro ma na ba lee n'ʋciŋkərka, ba paa na jɩ ɩshɛɩ anyɩna laŋ, kɩɩ le anyɩn aŋfaanɩ na. 18 Nyiŋə ma ashee atʋ, gɩ shee ɩja waa gɩ wəɖa laakaarɩ asoŋsono, na yɛɛ gɩ naa saro gɩshɛbɔ baa mʋ nʋ nɩ. 19 Ntɩ kaka anyɩn na lə anyɩn waa ŋtɩ kaka anyin na lə anyɩn waa ɩlee gəŋ naa ɩshee amʋ ganɔ ma səra apɩ anyɩnasul were. 20 Gaja fɛɛ yar ŋɖee aŋənə Pastɛɛ nɖee ana paŋa ɩbʋrɩ alaa nɩ bakono nɩ ma, na lɩkawɩlɩ nɖee kawəda gayala na ma, ʋni na gəŋ atɩ nɖiya Yeesu, 21 Anaa shee anyɩn ɩko naa ɩsəra alee alesʋra ɩsoŋsono ʋciŋsɔlɔ ka kɩja, alo anyɩn ɩlee alesʋra ɩŋərə, na Yeesu-Kristo, nɖee awəɖa ʋkʋmʋbʋja bʋja bʋja ma! Ami! 22 Ntɩ nyiŋə anyɩn waa: ɩtoŋo ɩkashɩɖʋka nnɖe kabʋlei, Aɖʋwa: Nŋɔnbʋ na ketere. 23 Yɔ ma waa: Balam atʋwor Timotee: atopɩ were, amʋ nna nɩ gɩtɩ gɩ pɩ atɩ ŋə anyɩn. 24 Salama mbaɖee ba nacere anyɩn ma, na cɩrɩ cɩrɩ kəbɛrɛ. talii kəbaja batɩ sala anyɩn. 25 Gʋjɔɔ gʋɖa ashee anyɩnganɔ! ami!
1 Amʋ Yakubu Gaja na ndiyar Yeesu Kristo batənleja, ntɩ sala Gaja kasam ndee ada baa nka na ma ɖʋni nya aŋʋ ni ma. 2 Ambaja basoro na basəmprə ɩtado na wiya ba apaŋa nɩ na anyɩnʋ cineʋna akər. 3 Ɩyɔ ɩtajɩ wa anyɩnʋcine ʋ pa atən ɩn wiya ma na nɩ nde ʋnɩ ata she anysəʋci. 4 Galan ɩsə bakara gayɛ halɩ gayala katam ɩtɩ da cɩrɩ cɩrɩ na kɩɩ aniyɩ akodəna. 5 Anyɩnɩ nɩ ʋdən kaẅʋda gʋfaŋan anyɩŋə gaja naa Gaja gashe nɩ gʋfa ŋa adʋwa Gaja gana she ma kaana kə ʋwələna. 6 Ama ɩsəm ataba nʋcine apaa le shɩka na arɛ nde eana le shika ma aɖa da na tənku ana shede na la ntafoma. 7 Ʋnɩkajarɛ apaa yɔwaa ade ta aŋə akodən ndiyar sul na. 8 Ale arɛ ndee kayɔ ala ʋpelina ʋdə ade cə nyɩ ndən ade; kəwa nkən. 9 Kristo kʋpɩ ndee ale ashɛrɛ kɔɔ ajɩbama ata asəra da nʋ ciŋkərka, adʋ waa Gaja ga she nɩ jɩrima kaaɖʋ. 10 Kristo kʋpi ndee awʋ da gɩta nɩ ma ɩsəm ʋcine ʋkər adʋ waa Gaja ga na pəra na nɩ na ʋpi adʋwaa ataŋja kana ləm na ada da na cacaca kagʋyo gʋbɔnɔ ma. 11 Ʋshile ʋnatata na kaŋjisu da batɩ je gʋyo cacaca ba na fəda nana bəɖa abʋ cəma gənci ʋshiledə ba shɛr ataŋja na atəma ɩŋʋni. 12 Arɛ ndee adawana la nɩ ma ana dafɛɛ tam ndee banə bafaŋa ajɩr ima ma batə ba wʋda nŋʋra gʋjɔʋ dee Gaja gashee arɛ ndee anafaŋanɩ ʋsɔluma. 13 Ʋdənta na yɛɛ ale nbɔnɔ kɩsəm alə wa a Gaja gana pəkəl mʋ male nbɔnɔ na Gaja ka wʋda nbɔ nɔ kʋcine na na kaa na pəkəl ʋɔ ale nbɔ nɔ na. 14 Ba arɛ paŋa na ana le nbɔnɔ njɩna ʋcin sɔlɔka ndeeʋda ʋcine nɩ ma. 15 Ama ʋta she na le gəm nbɔnɔ njɩ ba na ŋʋ na shee tʋadʋwaa nbɔnɔ ntagoro nna pɩ na bʋce bʋ. 16 Am baja basoro na basəmpə ba sɔlɔka pama natərə tərə anyɩ baworna. 17 Bʋkɔɔɩ bʋŋʋnɩ bʋ shɩ na pɩma ɩsononɩ ayɔ ɩoŋsono ndee ɩna dʋwona alan ma Gaja nga dee ga le ʋshile na ɩŋɔripi ma na asulu ʋfʋ bʋ ʋma na gadʋ nyekrə kʋdana. 18 Gaja ga nayɛ ga she tʋ nŋʋro na ɩja kaa leɩ galan atɩ gɩ le ka ʋkɔ mɔ nɩ ale etʋn ma. 19 Am baja basorna basəmprə basɔlɔka ɩsə m ɩyɔ nga de: ba aŋana ada were na rəŋə ama kɩnarəŋə wore na kɩ nacam ʋyana were. 20 Arɛ nɖe acam ʋnya na ma kanale ɩsono Gaja kaŋ nyɩ na. 21 Galan bəda ma bʋkɔɔ ba na kpajɩ wa ma nabʋkɔɔ bʋle ɩbɔnɔ ma cam ma nʋciŋkərka Gaja kaalee ngadee adʋ a she anyɩn na afʋ ranyɩn ŋʋroma. 22 Paa ma na rəŋə barɛ ba bʋlena ama lee ma bʋkɔɔ anata ba anyɩ ma anyɩ gilopi ɩtatərə tərə. 23 Nɩɩ arɛ nɖe ana rəŋə Gaja kaa lee na ka na tʋ wa nale na ntəma na ma: ŋəma bʋkɔɔ a dʋwoma: adʋ wo arɛ ndee ana kɩde agayɛ gaŋənɩ na na ŋə agʋlɔ da ada ma. 24 Adetɩ kɩde ama atatəbə bə a de nyɩr nyɩ mede da ada ma. 25 Ŋəma arɛ dən ana cere na la karɩ ɩʋnyaʋ ʋsoŋ son ʋ nala arɛ ma aderi galega de narəŋə gale kana nyɩna adetɩle da gale galəma arɛdee ata dafɛɛ bʋkɔɔ anale ma nɩ. 26 Ʋdən ta nafaŋa wa aɖe ale Kristo kʋ pɩ asoŋno ma nakale agɩ ɖan ʋkaŋ diyar na agʋlɔkʋ nana paa pa na daa anakʋn agaja ma fɔyɩna. 27 Ŋəma gasana gasoŋ sono ngaɖee ɩsəm gɩsara Gaja kɩnyɩnela ma na nakide bakoŋpi na bakoŋka ba wahala nɩ paa ma pala di ni nya kayɔkɔ ɩkpanyɩn ajɩ wana.
1 Ambaja basoro na basəmprə ɩtɩsne Yeesu Kristo atɩnɖiyar na kumani galan paama na la barɛ nafələ fələna. 2 Gɩtʋwa ʋkɛɛ shɩ ɖən. Arɛɖən apɩ gaɖʋ ngaɖee ɩnawala ma naaɖʋ gɩ səkɔɔɩ sika kɔkɔ kagɩja, ayɔkɔ akara ma ɩɖe cəm gɩshɛbʋ ashɛɛrɛ gboo apɩ ʋwalude na akara ayɔkɔ ɩbɔnɔ. 3 Ɩtɩshe ndee akara ayɔkɔ ɩsoŋ sona ma jiri ma na nalə nɩ waa ʋnɩ asə atɩya ga dʋ gasoŋsono nɩ. Anyɩtɩlə ashɛrɛ waayɩ de alan koko astən amɩkeyɩ nɩ. 4 Ɩta naa sara gəm gəma kɩ na paɖa paɖa anyɩn baworaa? Kɩna cəm ɩkəma na ʋcine ʋbɔnɔ aa? 5 Ambaja basoro na basəmprə rəŋə ma Gaja kaa na laa ba shɛrɛ dʋ ninya kɩ nyi ne nɩaa nayɛ ashe pɩ amana ʋcine ka ja atiyɛ baŋə gayarɩtəna ngadee Gaɖa ashe nbadee ba ʋda ʋsɔlʋ ashenɩ ma. 6 Ama nyɩn anyɩtɩ la bashɛrɛ nafələ aŋana nyaŋa anyɩn? Aŋa nacena anyɩn bʋkəncə ndu kɩlee ba tanja aa? 7 Bataŋja na le na ayɩ da soŋso no ndee Gaja ga she nyɩn ma saria. 8 Abɔ cɩrɩ kɩja ɩtɩ ləwaa: sɔlɔ akʋ wor daa vsɔlɔ akʋ lɔma, Gayarɩ təna kʋ nyaʋ nagən ɩta kʋnʋ nyaʋ de ɩtɩ sara gɩsɛbʋ. 9 Ama ɩta naa la barɛ na fələ fələ nbɔnɔ njɩ ɩna legəm na mʋsa agʋpɔ gʋtʋgʋ kəda anyɩn adʋwaa kɩkʋn ʋnyaʋna. 10 Hɩɩ arə ndee arəŋəʋ nyaʋ ʋŋʋ nɩ na kakʋ ʋdɔŋkɔnɔ na gəma kakʋn ʋnyaʋ uŋʋnina. 11 Gaja galə waa: paa kaŋtan na arɛ ana le fɔyɩfɔyɩ ma na ʋta naa le gən ʋnakə arɛ na gəm ʋta na le gən ʋna ɖʋwo gʋbɔ kaŋkən nagəm. 12 Ləma na asara daa barɛ nbadee banə ba cənna ɩkəma ndee ɩna la arɛfɛɛ ma. 13 Ɩkəma kʋshɩle nbadee kəba na ŋə bawor bɩ shɛɩ na ma kəbaŋə bɩ shɛɩ na ama baa Gaja gatɩ cəm ɩkəma atɩŋə arɛ ɩshɛɛɩ. 14 Ambaja basoro na basəmprə, ʋdən ata səra ləwaa: nshe gaja ɩja, naka nasara gəm kaa sanan kashɩ jewaa bayɩ gəma ʋcine de ʋtɩ səra fʋra arɛaa. 15 Gɩkɛɛshɩ ʋsoro koko ʋsəmprə kəba wu da ayɔkɔ kara ka na, kə bawuda ʋjɩʋ baa nje na. 16 Na anyɩ nini ʋdən aləpɩ waa: "kʋla mafɛɛ! kɔmacə atɩ kara anyɩ na yɔkɔ, na nʋjɩʋ ma!" bʋle bʋde kashɩ jɩ waa bayɩ nakɩshe pɩbʋkɔ ɩtaba mana. 17 Ʋcine kaja ma ɩdɔŋkɔnɔ nɩ ʋta na a she Gaja ɩja, ba kanale na, akʋcine ʋci. 18 Ʋdən ataa səraləwa: akɩ ʋwʋda ʋci ne amʋ nwʋda yashɩ, ntə na a ləwaa faŋa mʋ daa akʋcine ʋna le ntə ma na amʋ mafaŋa kɩ na amayashɩ waamʋcine ʋdaa. 19 Ʋshe akʋlɔ ɩja waa Gaja ga dɔŋkɔnɔ gada kaa ʋwʋda ɩja adʋwa aŋʋro ɩbɔ nɔ ɩtɩ sheɩja na bade batɩ le asampəna. 20 Kayɔ akoɖən na, ʋtɩyɛ ɩjaa waa ʋcine na kana sara ka sana na kashɩ dyɩ. 21 Ataya bʋbɔnɔ Abraham bayɛ na Gaja gale ayɔnɩ waa ada deɩ deɩ kɩle tam ndee atʋwaa upu isaka ashe ma? 22 Ɩŋə ʋcine ʋda agasana nɩma, na nbadə ba na dʋnɩ gʋtɔma. 23 Gala bʋkɔ abɔ cɩrɩ cɩrɩ kɩja ɩna ləma ɩjanɩ adʋwaa Abraham ashe Gaja ɩja, lan na Gaja gayɔnɩ gboo wa ada deidei na na yɩ danɩwaa ʋsoro. 24 Ɩtɩ ŋə Gaja gatɩ yɔarɛ ada deideɩ ma na agasana na ʋcine. 25 Rahab ndee ana le Guyeye ma, gənci gboo Gaja gaŋə nɩ waa aɖaɖeɩɖei adʋwaa bʋkɔɩ ale ma acam ɩsəraɛl kəba ja nbado ba na pɩ nala barʋ ma na akaŋa napɩ afaŋapɩ ʋnyɩca ʋfɔlɩ ma 26 hɩɩ na ʋŋur kʋda na gʋ lɔ gʋci gənci nanda wakinda na ʋcine kʋɖa na.
1 Ambaja basoro na basəmprə, paa ma na faŋa ɩŋʋnɩ na, ɩyɔwaa atʋ nba dee gɩ nafaŋa anyɩ ma kəbakɔɔ acəm natʋ ɩkəma nʋyana na daa basaaka ma na. 2 Atəbaŋʋ gɩtɩtərə tərə arɛdən ta na ləbʋleɩ naka na tərtərə na oɖa ɖeɩ ɖeɩ na gəm ale agʋlɔ kaŋdiyar nagən. 3 Gɩtadʋ nrʋcɔ bʋ bɔɔrɩpiri ka bʋnɔnɩ gɩ nayɛɛ waa banakʋ ndeɩ deɩ gɩtɩgɩ səracerepɩ balɔnɩ. 4 Ŋəma nyɩfoyɩ nbʋnbɔnɔ ɩsəŋkəla ma ama gʋsərə gʋna pəkəl njɩ, ama Gayu pirijɩ bana pəkəlnjɩ nɖe ntɩcə Gadʋ bana cə na ndjɩ ma. 5 Gɩdanʋ gɩle gʋlɔkaŋ saʋ nɖənjɩ ama nde ntɩlə bʋli bʋŋbɔnɔ, gɩcampi gɩjala gɩ na təʋ gudo gʋbʋnbɔnɔ. 6 Gɩdanʋ gɩ da da na gɩcampɩ ma nkən na nbɔnɔ nɖa, atə gʋlɔ nɩ na nda nana pɩɛpɩɛ atəgʋlɔ atɩ gɩdanʋ gɩnadʋ ʋtonu ata ayenɩ tʋwana bʋŋʋma halɩ bʋce ʋtonu de ʋna ɖʋwona wa hala kadʋ kagɩlopɩjɩ. 7 Barɛ batəba səra pala ɩbɔrɩ baŋʋnɩ bana kʋn deɩ deɩ, bʋ sapɩ, ɩbɩ, bʋfɩlɩ. 8 Ama ʋdən kaasəra apalagɩdanʋ gɩ kʋn deɩ deɩ na bʋ kɔ bʋbɔnɔ bʋ kəbʋ na sə gadʋ ga dɔŋkɔ nɔ na naa le bʋkɔɔ bʋ na pɩ na bʋcema. 9 Na gɩdanʋ gɩtɩyɩda ntʋlo na she ndiyar na ataya, na gɩdanʋ gɩtɩ lebʋlɩ bɔnɔ nashe barɛ nbade Gaja gale na afoto ma. 10 Aləbarɩka na ʋpər ʋtɩ ɖʋwo ncən basoro na basəmprə kɩfa na na. 11 Gəma gato gadɔnka gatə gasəra ashe bʋto bʋsanka na bʋlʋlkaa? 12 Fiigi kagʋyo gʋtəgʋ səra aŋʋ olivaa? Gʋrɛɩnsinyo gʋtɩ g ʋsəra aŋʋn fiigi kagʋyoaa, gənci gato gasanka kaa səra a she bʋto bʋtʋŋa ka bʋjana. 13 Arɛ gʋfaŋa yarɖən da anyɩn gɩcɩɩ caa yaa ayɔka ɖən ɖa anyɩn gɩcɩɩ caa yaa ayɔka ɖən da anyɩgɩcɩ ca, she afaŋa andawa nsoŋ sono naga sana ga soŋsonon na gʋfaŋa. 14 Ama ɩta toŋo anyɩnɩ cɩnenɩ gʋcele gʋlʋlka, nayɛɛ waa gɩ na da basaa ka baŋnyɩ paa ma na lə bʋleɩ nbʋdee 15 Gʋfaŋa gʋde kʋdʋwona alan na Gatəna gajɩe, barɛ bajɩe na nŋvro nbɔnɔ njɩ gəm. 16 Barɛ ba tanale nciŋyoro na nayɛɛ waa bada nyɩ ashe bawor ma fɔyɩ fɔyɩ da ncən na gən, na nda wa nbɔnɔ gboo. 17 Ama alan kagʋfaŋa gʋ na she ʋcine ʋsoŋsono na, adʋwa gʋna pɩna fɛɛ na ʋcinkər ka adetɩyɛɛ ana wala atʋn ade rəŋə na bʋcə ma, na na ŋʋn ndawa nsoŋsono, kana pada pada barɛ na na kana le ɩsəyina. 18 Nbadee banayɛfɛɛ ma bana yɛfɛɛ akələ kələ pɩ daa ayɔkɔdʋka ma na ɩpi ndeɩna ŋʋn ɩja ma.
1 Nkana bʋboro bʋna dʋwo? Nkana ɩbobo ɩna dʋwo anyɩni nɩ? kɩlee na afaŋa ɩbɔ nɔ nde aɩda anyɩna lɔnɩ maa? 2 Anyɩ tɩyɛ akodən ama kɩ na ŋə na, galan anyɩ tɩyɛ ɩkə arɛlaa nŋʋro, ɩwʋ da neɩŋ yoro na kɩ səra aŋə bʋkɔ ɩnayɛ ama kɩ ŋə bʋkɔɩ ɩna yɛ ma na, adʋ waa kɩ nata ba Gaja na! 3 Anyɩ tɩtaba ama kɩ na ŋəna yɔma waa kɩ natabadeɩ deɩ na, nata ba taba nayɛ anyɩnʋ cisɔlɔka ʋbɔ nɔ. 4 Ɩtɩ paa pa Gaja kɩyɔ ngadena: ɩta sɔlɔ dʋnɩŋa, ɩŋo Gaja jɩ gən amɛndee asɔlɔdʋ nɩ nya ma ale Gaja kaŋo kana. 5 Kile akodən lana abɔ ndee ɩda ɖeɩ deɩ ma naləwaa Gaja gasɔlɔ nŋvro ndee nda na atʋ ma. 6 Ama Gaja gana atɩ leatʋ gʋjɔʋ gʋ bʋn bɔnɔ acəŋə, na abɔ cɩrɩ cɩrɩ kɩja ɩtɩ ləwa, Gaja gatɩ da na nbadee ba nafaŋa balɔma gboo na acəm ashe bapi. 7 Galan shema Gaja jɩrɩ ma, lama anyɩ nalɔ aŋro bɔnɔ nɩ naa ɩcu nyɩ. 8 Səlama na Gaja naa Gasəla na nyɩn anyɩ nbade e ɩle abɔnɔ bajama cima anyɩ na lɔ, shɛrma anyɩ nɩ folu nde kɩwʋ da ɩja na ma. 9 Dama ʋcɩnpɩ ɛka nɩ, nadʋ ʋci pɩɛka kɩtoko na na yu tʋwa ma anyɩ gɩlɛʋ apəra na gako, na a nyɩ nʋcinkər ka a pəra na ʋcin pɩɛka! 10 Jɩbama anyɩn gʋlɔ ashee ndɩyar na ata nyɩn alan. 11 Ambaja basoro naba səmprə Kristo kəbapɩ, paa ma ma na lə ga nʋ bɔnɔ nashe anyɩ bawor na arɛ ndee ana lə Gabɔnɔ ashee ʋsoro koo ʋsəmprə ma, koo acəm na nɩ ɩkəma ɩbɔnɔ ʋnyaʋ nɩ ma, na cəm na ʋnyaʋ ɩkəma ma, ʋta na cina ʋnyaʋ ɩkə ma kana kʋna ba təba cim nakɩ ɩkəma. 12 Gaja kaŋ dən dən ga na shee ʋnyaʋ, na Gana cəm ɩkəma ʋnɩ ana fʋra ana kə, ama akɩ nɖee ʋna cəm na akʋ wor ɩkəma ma aŋanakɩ. 13 Nnyɩ mə le ma la karɩ anyɩ nba dee ɩna lə waa: ʋrɔn koo Gacə gɩ tɩ gɩcə npa nde nɩ a cətɩ le gʋfala Gaja gadən ma naa gɩŋə gɩ ta nɩ ma. 14 Ama kɩyɔda ɩnajɩ aye ma na ɩda na ndɩ la njala ndee nda tam dən ɩnɩ ma na kəba kɔɔ naŋəna ma. 15 Bʋkɔ ɩsəm ɩləm nagəm waa ndiyar ata nayɛ gɩtɩgɩ da aye nɩ nagɩle da anayǝ ma. 16 Ama aayɩɩ ɩtɩfaŋa anyɩ nalɔ Gaja ka a le kaŋ nyɩ kɩcəm na. 17 Arɛ ndee ayɔ nsono kʋɩeʋ na ka le na ma atasəra le nbɔnɔ.
1 Nnyɩ mə anyɩn batanja lema lakarɩ, na ma nayu nakuro adʋwa gʋɖʋ gʋ ngʋ ɖee gʋnʋgʋpɩ anyɩ na lanma. 2 Anyɩna ama na abʋ ɩshɛŋɛ batɩjɩ anyɩ ɩnayɔ kɔ karaka. 3 Anyɩ na sikakɔkɔ na anyɩgɩ ta ɩkə akoncara, na akoncara ɖe ɩtɩli na atʋ gʋlɔ ɖaa ʋtonu ma. nɖʋ nv nyan ntɩ bon ama atɩ gɩ natɩyɛ ama na natɩ. 4 Na anyɩtɩ toŋ batənle ja bɩta nɩ nɖee ba la ayɔkɔ ashe anyɩn ɩwara lan ma, bade batɩyu baga ko gaɖe gaɖe gatɩkpa gaja ka gʋtɔ nɩ nɖiyar akaŋkəra. 5 Atən ɩda na batanja ɩle bʋkɔ bʋcəm na anyɩn ma ɩjv ʋjɩ ɖaa ɩnayɛ ma ta nɖee baɖən ba na cima. 6 ɩcəm na nbaɖee kəba yɔkaa le na ma ɩkəma na ɩkəpɩ baci nakəba frəny na. 7 Ambajo basoro na ba səmprə tʋwama suru nɖiyar atu na pɩ, kɩ ɖe ma bafʋmɖɗḍđ ba na tʋwa suru na nasaa bayɔkɔ laa tʋwa na ʋsəbʋ halɩ ʋshike kənja. 8 Anyɩn gboo tʋwama suru na ʋcine nɖiyar atʋnapi asəla. 9 Ambaja basoro na basəmprə paa ma nayu basaka bagaja lan na naa gaja gapaa cəm na anyɩn ɩkəma na aɖʋwa akəmja aɖa anyɩn bʋkʋkonu. 10 Ambaja basoro na basəmprə nɖo bi aɖee balə bʋle na nɖiyar anyɩɖa ma bajɩ ɩshɛɩ nɩ na suru da ma ɖaa pɩ ma gboo. 11 Kɩ ɖe ma bar nbadee bada ɩshɛɩ nɩ ma gɩtɩ ləwaa ɩɖa pi fɛɛ, na ɩrəŋə jɔbʋ suruyar agaleɖɗḍđ aa iyɔ bʋkɔ nɖiyar asnee nɩ ʋboŋʋ nɩ ma. hɩ nɖiyar awʋɖa ʋcəʋkʋ na ɩshɛɩ ŋəka. 12 La la anyɩn ambaja basoro na basəmprə paa ma na cam na ma na, paa manayɩɖe na she barɛ na alam na gatə na na ayɔkɔ ɩfɔlɩ, lə ma waa hɩɩ ɩtale hɩɩ aayɩ ɩtale aayɩ kata m gaja kacəm na nyɩn ɩkəma na 13 Anyɩcəm nɩ ʋɖən adən atɩjɩ ɩsheɛɩ aa? she anyɩ ŋə. ʋɖə, ada ganyana nɩ aa? she ayɩɖa ntʋlo ashe nɖiyar. 14 ʋɖən atɩ shɛɖɛ aa? she ayɩɖa cɔcɩ nɩ kə baŋono naa ba fʋrnɩ bʋshɩ na anyɩŋə ashenɩ na ndiyar anyɩɖo. 15 Bata na nyiŋə na ɩja ʋnyɩŋʋ ɖe ʋtʋ fʋra ashɛ ɖɛ ka nɖiyar taa ta nɩ alan na ata wʋɖa nbɔnɔ gaja gatə gatə ɖə nɩ. 16 Galan yɔma anyɩ na bɔnɔ ɩɖən n nyɩɩ, nyɩŋəma ashe anyin bawor na ɩŋəsəʋci barɛ bʋnyɩŋʋ na ɩja ʋkaŋkər paa. 17 Elii acee le arɛ na da atʋgboo ma na akara gayɛ anyɩŋə wa ʋto a paa nyɩna na ʋto kanyɩ atənaha lɩ bʋja bʋrɩʋ na nsaʋ. 18 Na akɔɔ nyɩŋə acəŋə nɖən na nɖɩ la nshe gatə na ʋto na gatəna saŋʋm ayɔkɔ. 19 Ambaja basoro na basəmprə, anyɩ nɩ nɩ ʋɖə, ta səra api ɩja nɩ aa ʋsoro koo ʋsəmprə ʋɖən ta səra akəwapɩ na nɩ aa. 20 She ɩyɔ ngaɖe: ɩtajɩ waa ʋdən atɩ laa nbɔnɔ yar ɖən ʋnyɩn ca ʋbɔ nɔ nɩ ayɔwa ana fʋra nɩ nana bʋce gəm ganilan gaja gata təɖə abɔnɔ baja tuutuuma.
1 Pɩɛɛr Yeesu-Kristo atəmka, ashee mbaɖee ba ram na bʋɖu ace pɔɔŋ, Galaatɩ, kapaɖɔɔsɩ, Asii, na Bitinii, 2 Banɩ ɩ Gaja Ataya, alaa pɩ ʋyɔʋ saa nɖe atʋ napɩ ma, aŋŋuro nǰɩ apɛmpɛŋɛ napɩ ba nyene, naa ba nɩ gboo ba ŋə bɩja Yeesu-Kristo akɔnɔ nɩ ma: Gʋjɔɔ na fɛɛ kʋɖaʋ ɩyɔgɔ ashee anyɩn. 3 Aləbarka aɖa ashee, Atɩ nɖiyar Yeesu-Kristo, Ayar, ɩshɛɩŋəka ɩbʋmbɔnɔnɩ, acəpra atʋ aŋʋm atʋ gɩfɔlɩ ashee ʋkantan ŋŋuro kʋja na Yeesu-kristo ʋŋənu aɖoo bakono nɩ ma. 4 Ashee tiibi nɖee ka na bu na, ka na kpa ajiwa na, kokoo bolo na, ba ɖʋ nɩ ashee anyɩn alaŋ laŋ. 5 À shee anyɩn na Gaja kɩ kashɩ, balugo n'anyɩnʋcine ʋwəɖaka nɖi nsono kʋja, ma, ʋnina bakaɖa na ma aƒaŋa alʋwaatʋ akəŋja nɩ. 6 Ɩni ɩlee ka anyɩnʋcɩŋkərka. Baa maa ɩ ɖaa ʋcimpiɛka alʋwaatʋ ajala nɩ, ɩnawɩya asʋra asʋra nɩ, 7 Ɖaa batʋŋa anyɩnʋcine ʋwəɖaka ɩ ʋlee ʋŋərə awu wura nɖee a na pɛɛpɛɛ ma naa ba tʋŋa nɩ n'ʋtonu aŋə ma, Bʋkɔɩ ɩtɩ ɖoo ashee anyɩn ma na gəŋ ʋsheesheu, n'ʋkʋmʋ, na n'yɩɖa nɖʋka ŋkələə Yeesu-Kristo a naa tɩ kɔɔ aɖoo pɩ. 8 Ʋni ɩ ɩsɔlɔ ama kɩ ŋə nɩ ayɔ na, ɩshee nɩ ɩja ama, kɩ ŋənɩ ayɔ na, ɩtɩ jaŋ ʋjaŋ na, ɩtɩ jaŋ ʋjaŋ nama ʋkʋmʋ kʋ ja ʋbʋmbɔnɔ ɩ kə ba səra akɛshɩ ʋ na ma. 9 Aɖʋwaa: ɩtɩɩ cam anyɩnaŋŋuro kanɖi nsono k'ʋcine ʋwəɖaka kʋɖa. 10 Annabi mana balə babʋlei kəna gʋjɔ gʋɖe bacee ɖʋ ashee anyɩn ma, na ba tɔɔ bálʋwaatʋ a yɛɛ yɛɛ na kʋnyɩŋca. 11 Na yɛɛ bayɔ kalʋwaatʋ na saa nɖee Yeesu aŋŋuro nsŋsono nɖo nɩ nɩ na lə pɩ ɩshɛɩ nɖee Kristo ajɩ na ʋkʋm nɖee ʋnɩɩtɩ pɩ ma. 12 Na ba kaɖa alə pɩ waa: kɩlee ba ni pɩ ba shee na, ama anyɩn, mbaɖee ɩyʋga alesʋra ɖe kawaasu, na ba pɩ atɩ lə na ŋŋuno nsoŋsono ba təm n'laŋ ashee anyɩn, nɩmalaika ba na yɛɛ baɖəŋ ajeɖe. 13 Gala anii rum ma ɩgbaja ɖaa ɩrəŋəjɩ ma, toŋo gɩshɛbɔ naa awəɖa ʋkantan gʋjɔɔɩ ba pɩ na ma ashee anyɩn, ŋkələ Yeesu-Kristo atɩ kɔ aɖaa apɩ ma. 14 Ɖama ɖaa Bapi ɩ na nyene ma, paa ma kɔɔ asara gɩnyiŋfɔnɔ kaasana ɩ ɩbʋŋa na sara ŋkələ ɩɖa n yashɛshɛ nɩ ma na. 15 Ama, nɖee ayɩɖa anyɩn ma, alee cɩnɩ baja anyɩngasana nɩ, ɖaa ba ŋɔn ma. 16 Shee ɩɖa cɩrɩ cɩrɩ aɖʋwaa: Nɖa cɩrɩcɩrɩ. 17 Ɩta naa yɩɖa gʋya nɖee acim baaŋa na ŋa ɩkəma, naa kana kaŋa ʋɖən apala ʋɖən na ma, sarama awəɖa sampəna, ŋkələ gɩ naa ɖa atʋnyɩnca ʋcə ka nɩ ma. 18 Yɔ ma waa: kɩlee ayɔkɔ ɩbuka nɩ, kokoo ɩtanɩ ɩbuka, yaa wura abʋka na ba shɩ nanyɩn alam atən, ɩbʋŋa nasara fɔɩ kaasana ɩ jɩ anyɩn ba ya batiibi kaasana fɔɩ kaaja nɩ ma na. 19 Ama, na Kristo akɔnɔ ɩŋərə, ɖaa garaŋkori ŋgaɖee kaa wəɖa gawaka na ma na ma. 20 Ʋni na bacee aɖʋ afələ na baye lee guliny a ma, na balaa nɩ afaŋa alʋwaatʋ akəmja nɖe nɩ gɩɖa waa ma nɩ. 21 Ʋni na gɩkʋn nama ashee Gaja ɩ ga ŋənə bakono nɩ ashee nɩ ʋkʋmʋ ma ɩja, naa anyɩnʋcine ɩwəɖa ma, nányɩnʋk antən ʋɖa Gaja laŋ. 22 Acɩ ataŋŋuro gɩ naa ŋene nɩja na gɩwəɖa ʋsɔlɔ ɩja kʋja, gala sɔlɔma, anyɩnbawor kəŋkəŋkəŋ n'anyɩnɩfolu ɩŋunii. 23 Aɖʋwaa baŋʋm anyɩn gɩfɔlɩ, kɩlee na nɖo nɖee n na bu ma na, ama, na nɖo nɖee kin nabu ayɔ na ma, na Gaja kaalei ŋŋurokaajaɩ gaɖa nace nace ma. 24 Aɖʋwaa: Gʋrɩlɔ baa gʋpaŋakʋ gʋɖaɖa ɖaa gʋŋɔ ma, ʋkʋmʋ ʋta ɖa ɖa gʋŋɔ ka caa caaca ma gʋŋɔ gʋta kʋ, ka caa caaca aɖe kala afəɖa. 25 Ama, ndiyar agalei gaɖaɖa nace nace Galei gaɖe jɩ ba lee laabaarʋ asoŋsono ka waasu ashee anyin gəŋ.
1 Galaŋ bəɖa ma gɩyɔɩ na ɖibi ɖibi kalesʋra n'ʋrɩpaɖʋ ńanyɩmbawor, na gɩnyɩŋfɔnɔ n'anyɩmbawar babʋlibɔnɔ na. 2 Yɛɛ ma bʋ nye ŋŋuro nɩ kabʋja ɩ bʋ lee cɩrɩ cɩrɩ, ɖaa bapi kokoli bana yɛɛ ma naa ɩkʋn na nɩ akpər ashee anyɩndi nsono. 3 Ɩta kəm aŋə waa ndiyar a cɩm. 4 Kəm ma asəla na nɩ, alee ka ŋŋuro kantala ɩ bɛrɛ bakɔɔ na ma, abəɖa ma, nshee kalee ntala ŋŋərə Gaja kaŋyɩɩ, na alaa njɩ ashee agʋlɔ. 5 Anyɩn gilopi ɩɖa ɖa ɖa atala ŋŋuro kɩja ma wala ma anyɩnalɔ ɩlee ŋŋuro kəbaləfaja bagafala, naa ɩnaa laa saraa ŋŋuro nɩkəbajaɩ ba cɩm na Gaja na Yeesu-Kristo ma. 6 Aɖʋwaa: Ba ŋɔn ʋlə waa: kiɖe, nɖʋ ntala nŋərə ɩ balaa ma siyɔ nɩ, ncəkətala; Arɛ nɖee ashee njɩ ɩja ma, kɩɩ ɖa nɩ ŋkomo ayɔna. 7 Ɩlee ŋyɩɖa nɖʋ ka ashee anyɩn ɩ ɩshee ɩja ma, ɩta saa na ɩfolu cinka baja, nlee ntala ndee ba cəka ɩfala ba kɔɔ na ma abəɖa ma, mpra ka nɖee ntaŋa ncəkələ nɩ ma, na ntala nɖee nnakara bɛrɛ ntərətərə na pala bɛrɛ baɖe batɩ ka nafəɖa ma na. 8 Ba sana na ka ɩŋɩ kəba shee galei ɩja na, ba nipɩ ba ye ashee. 9 Ɩtasaa ńanyɩn, ɩlee mbaɖee balaa afələ nɩsankɔɔ alee bayarɩ pɩ, sama cɩrɩ cɩrɩ kaja mbaɖee bashɩpɩ alam atən ma, naa ɩlə nɖee a yɩɖa anyɩn ɩɖoo ŋkomo nɩ akpa ʋkaɖʋ ʋŋərə nɩ ma abʋcəma kalesʋna. 10 Anyɩn mbaɖee kɩbʋŋa alee samaa na ma, nnyɩmə anyɩn pɩ Gaja kasamaa, anyɩnɩ ɩshɛɩŋəka kɩbʋŋa ɖa ashee anyɩn na ma, ɩ cam ɩshɛɩ ŋəka. 11 Atɩ basɔlɔka, ntɩ ɖʋ anyɩn ɩkashɩ, anyɩn mbaɖee ɩlee basana alee banyɩŋca cəja gatəna laŋ ma, waa: ɩbɔ anyɩnalɔ na gʋrilɔ kagɩnyiŋfɔnɔɩ gɩ na cə gʋtara n'atɩ ŋŋuro ma. 12 Wəɖa ma Haalɩ nsoŋsono mbaɖee kə ba yɔ Gaja na ma baŋyɩɩ, naa gaɖʋ ɩ ba na yɛɛ ba ciu nanyɩn ɖaa alesʋna ɩbɔnɔ baja ma ma, ba ŋə anyɩnalesʋra ɩsəŋsono, naa ŋkələ Gaja gajeɖe pɩ ma bakʋma Gaja. 13 Nɖɩ yar laŋ naa ma na buro anyɩnalɔ aɖi ba jaɩ batɩ pɩ ma baŋyɩɩ ɖaa ba tɩ Gpayarɩ ma. 14 Ɖa ba tɩ gominantɩ a naa bɔ alesʋra ɩbɔnɔ baja tɔ ma, naa naa kʋma aləṣʋra ɩsoŋsono baja ma. 15 Aɖʋwaa: ɩlee Gajakʋcɩŋsɔlɔ ka, ɩta naa lee nsono, anyɩŋsono nɖe ɩ na lee ma, nnɩ pɔɔ n yashɛshɛ baja na mbaɖee kəba wəɖa gʋfaŋa na ma ba bʋ nɔ. 16 Ɖaa ɩɖa ashee anyɩnalɔ ma, muugum ka gʋlesʋra gʋɖən gʋ paa fərə nanyɩ ɩnaa lee mbɔnɔ na, ama anyɩnɖawa nlee Gaja kəbatəŋleeja ba nɖawa. 17 Nyene ma bɛrɛ baŋuni. Naa asɔlɔ anyɩmbawor; cu ma Gaja, Naa anyene gʋpayarɩ. 18 Batənlee ja bʋro ma, anyɩnalɔ baa mʋ nʋ nɩ anyɩn ɩtanɩ baja baŋyɩɩ, kɩ lee mbaɖee ba lee basosono asanbɛrɛ ma banɖən ɖən na ama mbaɖe basɔmbɛrɛ ma gboo. 19 Aɖʋwaa ɩlee gʋjɔ kʋ anaa jɩ ɩshɛɩ ɖoole kɩ ja ńʋcine ʋsoŋsono ashee Gaja, ʋtanaa jɩ ɩshɛɩ kɩ təŋə na ma. 20 Ʋkʋmʋ paŋa ʋɖa ka saa nɖee ʋlee gʋlesʋra gʋbɔnɔ gʋɖə naa ba na bɔ akatɔ ma? Ama, ʋtatoŋo ishɛɩ ɩjɩ ka ɖe akara gayɛ na lee nsoŋsono, ɩlee gʋjɔɔ kʋ Gaja kaŋyɩɩ. 21 Galaŋ na ba yɩɖa anyɩn, aɖʋwaa Kristo gboo ajɩ ɩshɛɩ, naa apala ashee anyɩn ɩkɩɖe nama, naa ɩkʋn ambɔlɔ. 22 Aɖeɩ ka lee taali ɖən na, ńaganɔ nɩ mbɔnɔ nɖən kɩnɖoo na: 23 Balim nɩ, ama ka səla gʋluŋtɔna, bafaŋa nɩ sanaani, ama, ka lɔɔlɔɔ agʋlɔ na. Ama, ńakɔɔ na ma ashee nɖee ana cim ɩkəma kaɖeiɖei ma; 24 Atɔɔ ka atimbɔnɔ agɔlopi atoŋo gʋyo laŋ, acii mbɔnɔ kandi laŋ ma, n'atʋ gɩ ɖa ŋŋuro nɩ ashee dei ɖei, agʋlɔ cʋra cʋra kʋ ɩŋə ńalaafɩya. 25 Aɖʋwaa: Gɩ bʋŋa ɖa ɖa ɖaa ɩbɔrɩ ɩ baram na gaɖu. Ama nnyəmə ɩkɔɔ apɩ pastɛr na nɖee anatʋŋa aŋŋuro ma sul.
1 Ba səmprə nyene ma anyɩn bakulo, naa n'ʋɖən ka na nyene Gaja kaalei na, anyɩn nɖawa nsoŋsono laŋ ɩjɩ nɩ caa caa apaa ka na rəŋə galei na bábà ka bagasana laŋ. 2 Bata ŋə anyɩŋɖawa ɖaa ɩtoŋo anyɩnalɔ na laa aləsʋra nɩ ma. 3 Na ki wəɖa alɔ laŋ kʋjiŋu, n'aŋʋrʋ ɩfar ka, na ɖʋ ɩlaalɩ, na wura kɩ shishiri kokoo ɩtoko ba piɖe piɖe ka ɩ ba na kana ma. 4 Ama bʋkɔɩ bʋlee ʋjiŋu gʋlɔnɩ ma, ɩni ɩfərə gɩfolunɩ na, ʋjiŋu nɖee kʋ na bu na ma, ʋni ʋɖoo na yaashɩ asoŋsono ndee asan aɖa shɛlɛm, ɩ ni ɩlee ka gʋyakaŋkra Gaja sul. 5 Gəŋci ɖoo ɖoo ɖo kə basəmprə cɩrɩ cɩrɩ kə baja ɩ bawəɖa tamaa na Gaja ma; banye ne ba ba kul. Ɖaa sahara anyene ʋkur Abraham naa naa yɩɖa nɩ waa: 6 Amʋnɖi yar alaŋ na ba na lə waa: ɩlee bapur, ɩta naa lee bʋkɔi bʋ cim ma, paa ma tɩ kara anyɩnalɔ ntərətərə naa asampəna ɖən ɩkpa anyɩn na. 7 Anyɩn ɩ ɩlee bakulo ma, wəɖa ma asəŋsi n'ʋyɔ ʋ anyɩn na nyɩnbako tɔɔ pɩ ɖaa mbaɖee kə ba wəɖa ɩkaŋkɩrɩ na ma. Dʋ ma pɩ ŋyɩda ɖaa mbaɖe na pɩ ɩnɩɩ man ajɩ Gaja ka gʋjɔ ŋŋuro ka gʋja katiibi. Ɩlee gəŋ naa akɔɖən ɩ paa tɩ kəl anyɩnʋnyiŋu na. 8 Kaŋkəm anyɩnganɔ wəɖa ma gʋfaŋa gʋɖɔŋkɔnɔ na ganɔ gaɖɔŋkɔnɔ, ńanyɩnbawor, ʋsɔlʋ ɩja kʋja ʋɖa ɩɖa ɩnaa ŋə anyɩmba wor bɩshɛɩ na buro anyɩnalɔ. 9 Paa ma səla anyɩmbawor mbɔnɔ na, paa ma səla anyɩmbawor aluntɔ na, ɖʋ ma alɩbarka, aɖʋwaa: gaŋ na bayɩɖa anyɩn naa ɩjɩ alibarka katiibi. 10 Ʋɖən a ta naa yɛɛ asɔlɔ aye naa a ŋŋuro nlama, shee karɛ ari agɩɖanʋ na aganɔ na paapaa kabʋlei nakalesʋra. 11 Karɛ alɩŋ ńagʋlɔ mbɔnɔ, naa lee nsono, karɛ a yɛɛ fɛɛ kʋɖaʋ atər kaŋkəm. 12 Aɖʋwaa: Nɖi yar ɩnyine ɩɖa mbaɖe batəŋə ma laŋ, atɔ gboo ɩtɩ rəŋə b'ʋnyiŋu, Ama, mbaɖee ba na lee mbɔnɔ ma, atɩ təŋə pɩ. 13 Ba na ɖʋ anyɩn nawɩya saa nɖee ɩkara gayɛ na lee nsono ma. 14 Gita kiɖe, ʋta naa jɩ ɩshɛɩ ʋtəŋʊ kanɖi laŋ, ʋŋə ndi nsono. Paa ma cu pɩ asampənɩ paa ma saŋkɔɔ akpa ntərətərə nɩ na; 15 Na ma na kʋma nɖi yar Kristo anyɩnfolu nɩ kpede ma, na bəla ńabəla ńanyɩnalɔ a ma ńʋrɩsana baanjəŋ, ʋɖən ata naa yɛɛ ataba anyɩn tamaa nɖee ɩwəɖa ma, kaashɩ. 16 Naa ɩwəɖa nɖawa nsoŋsono, naa gaɖu ɩ bana yɛɛ baciu ńanyɩn ɖaa ba na ciu n'alesvra ɩbɔnɔ baja ma, mbaɖe banaŋə anyɩna ɖàà Kristo nɩ ma, gɩcifala gɩjɩpɩ. 17 Aɖʋwaa: ʋta naa jɩ ɩshɛɩ, nɩɩ jɩ waa Gaja kʋci nɔlɔka na, nalee nansono, ɩcɩm awu alee mbɔnɔ. 18 Kristo gboo ajɩ ɩshɛɩ ŋkpala nɖɔŋkɔnɔ ashee mbɔnɔ baja aɖeɩ alee atəŋə ma ashee mbaɖee kə ba təŋə na ma naa atɔɔ atʋ acə na Gaja sul, ba kə nɩ aci gʋlɔ nɩ, ama na ŋŋuro nkɔɔ apɩ na nɩ aye nɩ. 19 Ace tɩ lee waasu ashee mbaɖe baŋŋuro ɩɖa sarka nɩ ma. 20 Bani ɩ bɩfolu ɩbʋŋa acir, ŋkələ Gaja ka suuru ajɩ na pɩ, ŋkələ Nuhum a na kal ŋyifoi nɖee nɩ bɛrɛ ganaana ba ŋə nɖinsono aɖaa naɖi bʋto nɩ. 21 Bʋto bʋɖe bʋɖe bʋ ɖoo bʋtomənaka bu, kɩ lee mbʋɖee bana la gʋlɔ nɩ kajɩwa mana, ama ɩlee ʋyiɖu nama na nɖawa nsoŋsono ashee Gaja, na nnyimə ɩnafʋra a nyɩn gboo na Yeesu-Kristo. 22 Asə Gaja kagʋnyɛsono laŋ ɖoo ɖaa aboɖo alaŋ laŋ ma, n'ɩmalaɩka n'alaŋlaŋ kaɖi baja bakaŋkra, n'ɩkashɩ ndee iɖa alaŋ ma ŋunii kpataa ɩkur atən aŋyɩɩ.
1 Gəŋ ci kristo gboo ajɩ ɩshɛɩ gʋlɔnɩ, anyɩn gboo rɩm ma, nagʋfaŋa gʋɖɔŋkɔnɔ gʋɖe kɩgbaja, aɖʋwaa: Nɖee anajɩ ɩshɛɩ gʋlɔ nɩ ma, aboŋo na mbɔnɔ kʋleu. 2 Naa apaa kɔɔ aɖa bɛrɛ bagɩnyɩnfɔnɔ nɩ na, ama, Gaja Kʋsɔlʋ nɩ, alʋwaatʋʋ ndee asaa ashee nɩ waa aɖa gatəna laŋ ma. 3 Ɩfana gəŋ, ɖaa gɩbʋŋa na sara na lee mbaɖe kəba yɔ Gaja na ma bʋcinsɔlɔ ka, na sana ʋripaɖʋ kaasana, gɩnyɩnfɔnɔ, ʋkanyem, ɩjɩbɔnɔ n'ʋnyem, n'akʋna ɩbɔnɔ k'ʋpɛnʋ. 4 Paa ma tɩ pala alesʋna ɩsanaɖe ɩtutur anyɩn akulo afəl na ma,ɩshi anyɩn naa ba naa ciu n'anyɩn na. 5 Batɩ ba ce atɩ lee ŋkɔnta balesʋra ashee nɖee akpeɖe abaŋo na yɛɛ cim n'ɩkəma ŋŋuno baja na bakono ma. 6 Aɖʋwaa: Balee laabaarʋ asoŋsono kawaa su ashee bakono gboo, naa ɖaa ba cim napɩ ɩkəma ɖaa bɛrɛ baɖa Gaja gana yɛɛ ma, na aŋŋuro. 7 Baa mʋ nʋ kʋboŋu ʋsəla, wəɖa ma, asəŋsi na nɖawa nsoŋono na kara gayɛ na nyiŋə. 8 Baa mʋ nʋ kpataa nɩ wəɖa ma ʋsɔlʋ ʋŋərə n'anyɩnbawor, aɖʋwaa: ʋsɔlʋ ʋɖa ma, ʋtɩ sin mbɔnɔ laŋ tuutuuma. 9 Naa ma na cam anyɩnbawor gɩsana, ʋŋumoŋumo ʋpaa ɖa na. 10 Ɖaa bɛrɛ ba soŋsono mbaɖee bana yʋɖa Gaja kajɔɔ asʋra asʋra ma, baaŋa atɔo gʋjɔ ŋgʋdee a cam ma, akaŋa na basaaka. 11 Ʋɖən ata naa lə bʋlei, baa maa nɖee ana lə Gaja kabʋlei ma: ʋɖən ata naa lee antəma karɛ alee ɖaa Gaja gashee nɩ ɩkashɩ waa alee ma, naa baa mʋnʋ nɩ bakvma Gaja Yessu-Kristo nɩ, aɖʋwaa ajee ʋkʋmʋ, nɩkashɩ bʋja bvja na ce nace ami. 12 Ambasɔlɔka,ɩpaa lee anyɩ biti, ɖaa gʋlesʋra gʋfɔlɩ ɩ gʋwəɖa anyɩn gɩsana ɖaa boɖoboɖo kaŋku ɩna wur na yɛɛ ɩtʋŋa ɩtŋa anyɩn aŋə ma na. 13 Ɖama ʋjaŋ nɩ, na lə waa Kristo ɩshɛɩ nɩ gɩ na jɩ gəŋ, naa anyɩn gboo ɩɖa ʋcinkər ka nɩ, n'ʋjaŋ ŋkələ ʋkʋmʋ ʋnʋtɩ ɖoo ma. 14 Bata naa lim anyɩn Kristo aŋɩɖa laŋ yɔ ma waa: ɩɖoo naɖi, aɖʋwaa: Ŋŋuro ʋkʋmʋ kanja nɖa anyɩnalaŋ, Gaja kaŋŋuro nɖa n'anyɩn. 15 Ʋɖən apaa tɩ najɩ ɩshɛɩ alaa bɛrɛ baŋŋuro ma na, kokoo, anyim, kokoo mbɔnɔ yar na, kokoo ʋɖən agalei gawaka nɩ na. 16 Ama ʋɖən ata naa jɩ ɩshɛɩ,alee Kristo kʋpi ma la, gɩcifala gɩpaa kpaa nɩ na, ama anaa kʋma Gaja ŋyɩɖa nɖe laŋ. 17 Aɖʋwaa: Nnyəmə na Gaja kɩ kəma ɩsəba na Gaja kaafala, ɩtajɩ waa: Atʋ mpɩ ɩkəma ɩsəba na ma, baɩ na mbaɖee kə ba na nyene Gaja ka laabaarʋ asoŋsono na ma, ba boŋo na ma? 18 Ɩta jɩ waa: ɩnyinkipi nɩ nɖee atəŋə ma, aɖoo na ndi, gəŋ ma, mbusu yar na mbɔnɔ baja baɩ na balee? 19 Galaŋ mbaɖee ba ba jɩshɛɩ na Gaja kʋcinsɔlɔ ka ma, bakɔɔ na baŋŋuro akara ndee awəɖa ʋyiɖu nama alee baa mʋ nʋ kpataa ma, anyɛnɩ nalee nsono.
1 Ɩkashɩ nɖee nna ɖʋbaŋɔnɔ ba ɖa anyɩngɩcɩɩca ma, amʋ gboo ʋŋono namʋ ɖaa ba ni ma, nlee səriya Kristo ɩshɛɩ ɖee ajɩ ma, n'ʋkʋmʋ nɖee ʋnʋʋtɩ pɩ ma. 2 Paŋa ma Gaja kagʋbɔrɩfɔ ŋgʋɖee gʋɖa n'anyɩn ma, ɩpaa lee naɖoole na, ama n'ʋciŋsɔlɔka ɖaa Gaja gasɔlɔ ma, ɩpaa na yɛɛ n'ɩkpaka na ama, n'ʋcineɖʋka: 3 Gɩ paa napaŋ pɩ na haʋ pɩ na ama, gɩ naa kaŋa na pɩ, gɩ lee bakiɖeka nanna, ashee gʋfɔ gʋɖe kʋpaŋʋ. 4 Naa ŋkələ pastɛr mana banɖiyar atɩ ɖoo apɩ ma kasaa ɖe ɩtɩ cam nyarɩfu ʋkʋmʋ kanja ndee kɩnnabu ayɔ na ma. 5 Anyɩn mbaɖee balee bayifala ma buro ma anyɩ nalɔ baŋono baŋɩɩ, anyɩn napɩ anyɩnʋma nɩ tɔɔ ma gʋlɔburo ka akara aɖʋwaa: Gaja kaa na yɛɛ mbaɖee ba na faŋa balɔ ma na ama ati lee gʋjɔɔ mbaɖee ba na buro balɔ ma. 6 Buno anyɩnalɔ antən Gaja kagʋnyɛ ɩkasɩ kagʋja sul. Naa alʋwaatʋ ɩsim ma ataa anyɩn alaŋ. 7 Naa ɩrgə anyɩna sika sika kafaŋa atər alaŋ, aɖʋwaa: Agɩlopi ataa tɔji anyɩn. 8 Ɖa ma gɩshɛbu naa naa tʋŋa anyɩnalɔ anyɩnaɩbɛrɛ sheetaani atɩsoosoo ɖaa gnnni ma, na yɛɛ maa aŋana anə ari akur. 9 Tɔɔ ma anyɩnʋɖu nama kʋcine ma, abəla na nɩ, yɔ ma waa: ɩsɛɩ ɖe kagʋra kʋ ba nadʋ anyɩnbawor ɖulinya nɩ. 10 Gaja ɩ gajee ajɔɔ ɩŋunii ma, naa ayiɖa anyɩn Yeesu Kristo nɩ ʋkʋmʋ nɖee kʋwəɖa gayyala na ma, ɩta jɩ ɩshɛɩ alʋwaatv ajala nɩ cei agɩlopi ataa pɛmpɛŋɛ anyɩn, n'ayɩu anyɩn, aɖʋ anyɩn ɩkashɩ, ataa lee ʋɖən kaasəra cəpra anyɩn na. 11 Ajee ɩkashɩ ɩŋunii bʋja bʋja. Ami! 12 N'amʋwar Silɩfɛɛ nɖee nna ŋə waa: Atoŋo ʋcine ma, na nna ŋɔn bʋlei mbʋɖe cei na ɖʋ anyɩn ɩkashɩ, na lə anyɩn ɩja waa: Gaja kaajʋjɔɔ ŋgʋɖee ɩtɔɔ anyɩnalɔ acra nama na ma, gʋlee ku ɩja gʋja. 13 Cɔcɩ nɖee balaa pɩ afələ baɖa Babilɔnɩ ma batɩ sala anyɩn, Maakɩ ampi gboo atɩ sala anyɩn. 14 Sala ma anyɩmbawor, narɩ na ma, nsala ʋsɔlʋ kanja fɛɛ aɖa ashee anyɩnɩ ɩɖa Kristo nɩ ma.
1 Simɔɔ Pɩɛɛr, Yeesu Kristo atənleeja na atəmka, ʋtɩŋɔnɔ na shee mbaɖee baɖa ʋcine ɖaa atʋma, naa Gaja ka ɖeɩɖeɩ na Yeesu Kristo ayɩɖa. 2 Agʋjɔʋ na afɛɛ yɔgɔ shee anyɩm, gekɔn na ʋyɔʋ ŋde kɩwʋɖa gaja na Yeesu Atəɖɩyaar. 3 Yeesu Kristo wʋɖa gaja ɩkashɩ naa sheetʋ ɩwuni, naa gɩwʋɖa ŋwʋro na gɩle bʋkɔɩ Gaja ʋcine ʋsɔlɔ ma. Agayaar təna na ɩkashɩ ɩwunɩ, palaŋ na gɩyɔ Gaja ŋde ayɩɖatʋ wa gɩle a baja. 4 Kalanŋ na aleetʋ gujɔʋ, gubɔŋbɔnɔ ŋguɖee aɖʋwaa ataale ashee tʋma, ɩcẹm paa. Gɩtawʋɖa Gaja ka gɔv ma asra ɖoo ɖʋlinya ka baja banyɛni na awʋɖa Gaja kanɖa wa. 5 Geni geɖe laŋ, garama gayɛ na apele anyɩna ʋcine ɩkashɩ, ɩkashɩ laŋ ɩyɔʋ, 6 naa apele ʋyɔʋ laŋ glɔrɩka, glɔrika laŋ ɩnyɩŋkɩŋ ka laŋ gajakucu, 7 apele gaja kucu lam Kristo ka baja kʋsɔlʋ na Kristo ka baja kʋsɔlʋ lam bərɛ banwuni pʋsɔlʋ. 8 Aɖʋwaa alesʋra ɖe taɖa ma anyɩm ɩtuce nyɩ. Ŋkəna anyɩna təma ɩpeŋ peŋa ace ŋyɩ na ɩboŋo sɔlɔ anyɩndiyar Yeesu Kristo. 9 Ama ŋdee kawʋɖa bʋna ma kanaŋə goɖʋlaŋ ka aɖaɖa ɖaa afɔnarɛ ma Anyɩr waa bashɛr ambɔnɔ ŋɖee abʋŋa lema. 10 Galaŋ ma ambowor anyɩnɛ konkarɩ afaŋa waa Gaja gayɩɖa kaa nyɩm, kala ma ɩta na aleegiŋ kɩɩ teɖe teɖe Gaja kʋniŋca lam ayɔ na. 11 Galaŋ ma gaja gatẹ ka shee anyɩm ganɔ naa kpa agayar təna ŋgeɖee kaano ayɔna ma nɩ. Geni jigiŋ Atẹɖiyar Yeesu Kristo atafʋraka aja. 12 alaŋ ma baa ɩɩyɔ ɩja kale boŋo na akankrə ŋcin ma na lige nyɩn pi na. 13 Ŋŋewaa ɩsəm waa malige nyɩm taŋdee ŋɖa ŋworo nima ŋtəlee gaŋ waa əpaafol ɩlana. 14 Kalama ɩscə matəbə ɖulinya ni ɖaa atəŋdiyay Yeesu Kristo alemʋ ma. 15 Kalaŋ na nale koŋlaarɩ na amafaŋa anyɩm bʋkɔɩ ile taŋdee kəmakɔ tɩɖana ma. 16 Kile a perəcɩka laŋ na kɩna kʋna mana na faŋa nyɩm yesu ɩkashɩ na Adɖʋwaa atəgɩlopɩ gɩŋa ʋkʋmʋ. 17 Aɖʋwaa gɩɖa atʋwatʋ ŋɖee gajagɩyar yar aɖʋni yɩɖa na atra nima Gaja ŋgeɖe gaẅʋni ɩwʋni ma: "Nɖee lee ka Ampi sɔlɔ ka alana ŋɖʋ amu sɔɔlʋ ʋwuni." 18 Atə gilopi gɩrəŋə ʋwele ɖe ɖoo laŋ. Kalaŋ ma atəm na ni gemanka aɖa gʋbɔnɔ gude laŋ. 19 Galeʋ ŋgeɖe anɖebi ma na balema ɩja ni. Shee ma ɩja geleʋ geɖe laŋ. Ɩɖa ɖa ɖaa fɩtɩla ŋɖee ana kaɖa ŋkomo halɩ Gaja gatẹ kʋɖa. Na asʋbaa kaŋɩwor pɩ gɩɖoo anyɩnɛ gɩfoloni. 20 Yoma gɩshɛbʋ: ʋɖeŋ ma na waa yɔɔ kʋga geleɩ ŋgeɖe bawoŋ ɖoo na Gaja sul ma na ka asra kʋɖa na agʋfaŋa nina. 21 Aɖʋwaa kile anɖebɩ ma na bafaŋa ka na awunji na. Ana kajaka ŋuʋro cɩrɩ cɩrɩ riŋa kʋna pi na bawun.
1 Annabi ɩsəɩ baja baɖoo nabʋdu, gəŋci gboo bafaŋka ɩsəi baja baɖoo anyɩngɩcɩɩca n'pɩ n'ʋceru vbɔnɔ nɖee ʋna ɖur gaɖu ma, batɩba jɩ kɔɔ na nɖiyar ndee acəmpɩ alam atən ma agalei abəɖa naa babɔ ʋliu aɖur na bagʋlɔ. 2 Bɛrɛ tuutuuma batɩbatər baŋkəm bʋliu ɖe nɩ balesʋra laŋ ba tɩ ba na jɩ gɩwʋlʋ n'ɩja kʋnyɩŋca. 3 Bagɩtansɔlɔka laŋ batɩ ba paapaa anyɩn, na lomo lomo, natam bʋlei mbʋɖee kʋbʋwəɖa aŋfaanɩ na, bagɩlopi balama, ama, bagʋtɔ gʋbɔka gʋcee akpeɖe boŋo nasaa pɩ mbusu ntɩŋfəɖa balaŋ. 4 Ama Gaja kaapala ɩmalaɩka mbaɖee ba lee mbɔnɔ ma bagʋtɔ kʋbɔʋna, ama, apikil pɩ akəʋ nkomo nɩ akʋrpɩ ɩwɔrɔ ba naajɩ ɩshɛɩ nasaa nɩkəma kʋshile. 5 Ka pala ɖulinya aŋono agʋtɔ kʋbɔʋ na, ama, ɩta jɩ waa: Afʋna Nuhum, nɖee ana lee ʋtəŋu təŋu kawasu aɖe nna abaja ma aleeka ɖeiɖei yar, ŋkələ̀ apala bʋto bʋjɩ mbɔnɔ kaɖlinya ma. 6 Ɩtajɩ waa apala soɖɔm nagomɔriya kapa ɩcam ʋtonu apra atʋŋa, banɩ ɩ balee mbɔnɔ baja ma, atɩ yɛɛ tɩ yɛɛ waa batɔɔ akiɖe nama. 7 Ata saŋkɔɔ cam lɔɔtɩ ɖeiɖeiyar alamatən, lɔɔtɩ ɖe ʋcine kʋna kərə na bʋkɔɩ mbɔnɔ baja ba na lee ma na. 8 Aɖʋwaa ʋni ɩ atəŋarɛ aɖa bagɩcɩɩca ma, atɩjɩ ɩshɛɩ alesʋra ɩbɔnɔɩ anaŋə ba na lee baajəŋ ma, aŋŋuro nɩ kɩɖa nɩ fɛɛ na balesʋra ɩbɔnɔ laŋ. 9 Naɖiyar atɩ laa mbaɖee bana lee bɔɔta n'ɩja ma, ɩnawɩya nɩ, naa aɖʋ mbɔnɔ baja gʋsaʋ na saa n'ɩkəma kʋshilé acim na pɩ ɩkəma. 10 Ɩta goro na mbaɖee ba na sara gʋrɩlɔ nɩ asɔlɔ ajɩwa n'ɩfɔrɔ kalesʋra ma, bakɔɔ na bʋkɔɩ bʋlee ɩkɔma abəɖa. Awəɖa gɩnyɩŋkpakpa na faŋa balɔ yɔgʋ, asampəna kɩ na kpa pɩ n'ʋkʋmʋ kʋlim na. 11 Ɩmalaɩka mbaɖee bawu awəɖa ɩkashɩ paa ma, kə ba na ciu n'ʋkʋmʋ na lim nɩ, Gaja kaŋyɩɩ na. 12 Ama, banɩ baɖa ɖa ɖaa ɩbɔrɩɩ kəba wəɖa gvfaŋa na ma, aɖa baŋyashɛshɛ nɩ, ɖaa ɩbɔrɩ mbaɖee ba na taa kpaca na ri na kə ba cii ma, batɩlim bʋkɔi kəba yɔ na ma, batɩ ba tɩ lim bʋkɔɩ kəba yɔ na ma, batɩ ci ɖ'ɩbʋrɩ baɖe ma. 13 Bʋkɔɩ basəla pɩ ma na gəŋ gʋtɔ gʋbɔka balesʋra ɩbɔnɔ ɩ balee makanɖilaŋ, gɩshɩlɩkɔnɔ jɩ baŋə waa ɩcəm na pɩ ba naalee bale sʋra ɩbɔnɔ de, Bɛrɛ ŋyashɛshɛ n'ajɩwakale sʋra baja, ɩta man na pɩ najɩ ʋjɩʋ, baɖe ba ɖa na paapaa balɔ. 14 Bɩ nyine ɩɖa basəmprə kʋ yɛʋ laŋ, na lee ɩsna, basɔlɔ mbɔnɔ kʋleu, basəmprə ɩkə ba wəɖa ʋyɔʋ na ma, ba ni pɩ ba na caarɛɛ. Naa awəɖa gɩtaŋ kuri yɔgʋ yɔgʋ, mbusu nɖaka na saa pɩ. 15 Batəbə ʋnyɩnca ʋtəŋəka laŋ, alii akʋn Balaam bɔsɔɔ ʋpur, nɖee asɔlɔ acam mbɔnɔ kʋɖa ma. 16 Ama, ambɔnɔ ana yɛɛ alee ma laŋ arəŋə garaŋkɔŋkɔŋɔ gabor na nɩ ńarɛ ʋwələ n'aye pala gajaresana ɩ asara na ce ma. 17 Bɛrɛ baɖe baɖa ɖa ɖaa, tɔkɔ nɖee kawəɖa bʋto na ma, ɖaa nɖɩla nɖee gasər fɛfɛ ga pikil ma: nkomo mbʋmbɔnɔ n na saapɩ. 18 Ba wəɖo mpaapaa kabʋleibʋ na paa paa, na bʋlei bʋkɔnɔ baɖe ba tɩ bɔ basəmprə ɩ ba fɔɖɔ basʋro banyɛ nɩ aɖa ʋliu nɩ ma; 19 Baɖe ba tɩ lə pɩ waa oh batɩ baɖa ashee balɔ fɛɛ, ama, bagɩlopi baɖe baɖa mbɔnɔ ka gɩdɔmpəla nɩ kə ba yɔna, Aɖʋwaa: Bʋkɔɩ bʋwukɩ ma bʋ na ɖʋ akɩ gɩɖɔmpəla. 20 Ɩtajɩ waa balaakɩ ajɩwanɩ nɖən ayɔ, na nɖiyar Yeesu Kristo aŋyɩɖa kʋ yɔʋ, n'ʋkɔɔ pɛmpɛŋɛ akpa ncən acəŋə, karɛ anɖawa n na pra mbɔnɔ nji awu nsəbaka. 21 Maa kəbayɔ ɖeiɖei k'ʋnyɩnca na, maa ɩcɩm awu, waabayɔ cɩrɩ cɩrɩ k'ʋnyɩnca nɖee ba shee pɩ ma. 22 Ŋkɔlɩ nɖee ba bʋŋa akə nlee ɩja ma, n wəɖa pɩ, waa: Bʋkɔɩ asna awəgə abəɖa ma, akɔɔ ce atɩ najɩ, n'ʋkuruci nɖee ba cɩ ni aɖa mam mam ma, akɔɔ akpa gʋɖɔpəna nɩ.
1 Amba sɔlɔka, gʋbɔ gʋnyɩʋtaja nŋɔn na shee anyɩn. Abɔ ɩnyɩʋ ɖe ni, ntɩ kaka anyɩn na yɛɛ ɩŋəna anyɩna cɩrɩ cɩrɩ kagʋfaŋa nɩ. 2 Naa ɩnaa lige alesʋra ɩ Amabi mana babʋŋa lə, atɩ nɖiyar n'atafʋraka agʋpɔ kaa lei ŋgaɖee. 3 Batəmka ba cere anyɩn ma, yɔma baamʋnʋ nɩ waa: Alʋwaatʋ akəŋja nɩ, mbaɖee ba na bɩlɛɛ ma, batɩ pɩ nalee saarɩ, na sana bagɩnyɩnfɔnɔ kaasa, 4 Naa Yeesu alə waa: aɖe taakɔɔ apɩ aa? ʋpɩʋ ɖe ʋɖaɩ? Aɖʋwaa: Doo ɖaa atɩbayaya ba ci ma, baamʋnʋ ɩɖa kaɖawa ɖoo ɖaa bashɩ leeɩ ma. 5 Banyɩr waa: Gaja kaaleijɩ ba lee na nɖəla na gatəna, bʋto nɩ na balaa gatəna, 6 N'alesʋraɩ ɩbʋŋa ɖa ɖoo kaɖulinya nɩ ma, bʋto bʋjɩka ɩŋunii, 7 Galei gaɖe nɔɔ na baɖʋ na saa ɩkəma kʋshile batɩʋ na gatəna na nɖɩla na bɛrɩbɔnɔ ʋtonu. 8 Ama, ambasɔlɔka gaɖɔŋkɔnɔ gaɖa ka, kɩ sim ɩnaa nyɩr, waa: Gaja kaŋyɩɩ, ʋshile ʋɖɔŋkɔnɔ ʋɖa ɖa ɖaa bʋja miilima, nabʋja miili bʋɖa ɖa ɖaa ʋshile ʋɖɔŋkɔnɔ na. 9 Nɖiyar kaapalka bʋkɔɩ alə waa ataa lee ma k'ʋleʋ na. Ɖaa baɖən basŋee ɩja ma na, ama, a na tɔɔ n'anyɩn pɩ suuru, ka yɛɛ ʋɖən a cii ɩnara na, ama atɩ yɛɛ waa: Baaŋa afʋba nɖawa. 10 Nɖiyar ʋshile ʋʋtɩpɩ ɖaa apɩtɩrɩ ma; kʋshile ɖe nɖəla ntɩŋwərə wərə, na bʋkɔɩ bʋshɩɖa ma, ɩŋaŋa naa gatəna na bʋkɔɩ bʋ ɖa alaŋ ma ɩshɩ ʋtonu. 11 Ɖaa ayɔkɔɖe ɩnɩɩ ŋaŋa ma, Baɩ səmka anyɩngasana kaɖeiɖei kʋɖaʋ ʋɖa, 12 Aɖʋwaa: ɩtɩ cee cee na Yɛɛ waa: Nɖiyar ʋshile ʋkpa were were, ɩshile ɩ ʋtonu ʋcam ashɩ aŋaŋa baamʋnʋ ma! 13 Ama gɩtɩ saa bʋkɔɩ aləɖʋ ma naɩ, nɖəla nfɔlɩ na gatəna gafɔlɩ, gaɖuu ɖeiɖei aɖa ma. 14 Galaŋ, naa aye kpa, atɩ basɔlɔka, baaŋa aɖʋ agʋlɔ gawaka nama gaɖən gapaa wəɖa anyɩn na, ɖa ma cɩrɩ cɩrɩ na fɛɛni halɩ akpa awəɖa anyɩn. 15 Shee ma ija waa: Atɩ ndiyar asuuru alee anyɩnʋɖoo na nɖi njɩ, ɖaa atasɔlɔka atʋwor pɔɔl aŋɔn ashee anyɩn ma, n'ʋyɔʋ n nɖee awəɖa ma. 16 Bʋkɔɩ ana ŋɔ abɔ ɩŋunii nɩ ma na gəŋ, kokoo atɩ lə alesʋra nɖee ɩɖən asɔm ʋrəŋu ma, na mbaɖee balee n yashɛshɛ baja na mbaɖee kətɩ kaashɩ gɩshɛbʋ na ma bana koɖo koɖoji ɖaa ʋŋɔn ʋsaa ka ma, na shee bagʋlɔdur ka. 17 Ama, anyɩn ambasɔlɔka, nlə anyɩn boŋo ri ma anyinalɔ naa ipaa tɩ tərə akʋn nbɔnɔ baja bɩnyɩŋca naa kɔɔ na ʋcine wəɖaka na Gaja abəɖa na. 18 Ama, naa ma na kpər n'atɩnɖiyar n'atafʋraka Yeesu-Kristo agʋjɔ n'ʋyɔʋ nɩ. Aɖʋwaa: Ajie ʋkʋmʋ, tɔɔ na n nyimə na ce na ce! Ami.
1 Bukɔɩ bucele butɔnɔka ma, ɩcee rɩŋɠe ni na tɩɠe nyine bukɔɩ ɠikɩɠe ni ɠəsham, na aŋɠonyɛ kənamana ashee na Gaja kabule. 2 ŋworo boo tifaŋɠa, na ɠiŋeni, na ɠɩnala seriya na sheeni.Gina le nyim ŋuro ŋɖekɩ na bon na ma kabule, ŋɖe ɩɖana Guya ma na afaŋɠa tum ma. 3 Bukɔɩ ɠiŋə na arəŋə ma ,ɠetile nyim boo na ɩmamɖa naa tum.Na atumɠisoro ɠiɩɖana Guya n'ʋpru Yeesu-Kristo 4 Geti wum kayakɔ nəshee nyim boo na atum cɩŋkrəka ʋtəŋə. 5 Nyɩma ɠelei ɠirenɠa asuluma na ɠina le nyim:Gajaɠa leka ʋkaɖu na ŋkomu kiɖana nyina. 6 Gita na lewa ɠimam ɖana ni naa akɔɔnasa ra ŋkamo ni ,ɠilishee na keɠena tomo ɩjana 7 Ama ɠita na ʋkaɖu nyi ɖaa aɖa ʋkaɖu nyima,ɠima na atɩmawor, n'ʋpru Yeesu-Kristo akɔnɔ ishɛr atim ŋbɔnɔ iŋunii. 8 Gitaŋ le waa kaɠe wuɠa ŋbɔnɔ na ɠiti paa paa atɔŋɠʋlɔ, na ɩja kəɖana tum na. 9 Ama ɠitala atəbɔnɔ lə, aɖiŋɠə aɖa ɖei ɖei atɔɔ accɛɛtum naa shɛr atɩm bɔnɔ atɩm kiɖa ciriciri na bukɔɩ ile ŋbɔnɔ ma. 10 Gita lewaa kaɠewuɠa ŋbɔnɔ na, ɠiti leni waa ale ashɛrɛ, na abule kiɖana tɩm na.
1 Ambapi bajala, ntɩ ŋɔ ayɔkɔ de nashee anyɩn naa ɩpaakɔɔ alee mbɔnɔ na. ama, yaabaɩ yaa ʋɖən ata tərə tərə alee mbɔnɔ, gɩwəɖa akəm cəmja Gaja sul, Yeesu Kristo ɖeiɖei yar. 2 Atɔɔka agʋlɔ alaa saraa ashɛr n'atɩmbɔnɔ, kɩlee atɩ nɖənɖən atɩja na, ama ɖulinya aŋunii anja gboo. 3 Gɩ tatoŋo agʋpɔ gɩshɛbʋ gɩsɛbʋ, gəŋma, gɩgɩ laƒʋyɔ nɩ. 4 Nɖee ana lə waa aɖe yɔ nɩ naa katoŋo agʋpɔ na ma, alee asəirɛ, ɩja ki ɖa na nɩ na. 5 Ama, nɖee atoŋo agalei ma, Gaja kʋsɔlʋ ɩja kʋja, ʋlaƒʋɖa asul: kəŋ na gɩ na yɔ nama waa nanɩ gɩ man aɖa. 6 Nɖee alə waa: Nanɩ baman aɖa ma, shee anaa sara ɖa Yeesu-kristo agɩlopi asara ma. 7 Atɩ basɔlɔka, kɩlee gʋpɔ gʋfɔli kʋ nna ŋɔn na shee anyɩn na, ama gʋpɔ gʋŋono ŋgʋɖee ɩcam ʋsəbʋ nɩ ma; Gʋpɔ gʋŋono gʋɖe kʋ gəŋ, Galei ŋaɖee ɩrəŋə ma. 8 Baa na kama, ɩlee gʋpɔ gʋfɔlɩ kʋ n na ŋɔn na shee anyɩn, bʋkɔɩ bʋɖa na nɩ alee ɩja ma, bʋɖa anyɩnɩnɩ gboo, Aɖʋwaa: ŋkomo ntɩkaɖa, n'ʋkaɖʋ ɩja kʋja ʋsəba naɖoo boŋo. 9 Nɖee ana lə waa: Aɖe ɖa ʋkaɖʋ nɩ n'akɔɔ na ŋo ʋwor ma, karɛ anaɖa ŋkomo nɩ. 10 Nɖee asɔlɔ ʋwor ma, aɖa ʋkadʋ nɩ, kɩ na səkir nɩ afəɖa mbɔnɔ nɩ na. 11 Ama, nɖee aŋo ʋwor ma, anaa ɖa ŋkomo nɩ, na sara ŋkomo, kayɔgaɖuɩ a nace ma na, adʋwaa ŋkomo nkara nɩ nfɔnɔ. 12 Ntɩ ŋɔn na shee anyɩn, aɖʋwaa: Aŋyɩɖa laŋ, batəɖə anyɩmbɔnɔ. Ntɩŋɔ, na shee, baya, aɖʋwaa: Ba yɔ nɖee a cee ɖa ʋsəmbʋ nɩ ma. 13 Ntɩ ŋɔn, na shee, baya, aɖʋẅaa: Ba yɔ nɖee a cee ɖa ʋʋwaa: ɩ jɩ ayɔɩ gʋtara. Ntɩ ŋɔn na shee, bapibajala, aɖʋwaa: ɩyɔ n nɖee alee gʋy. 14 Ntɩ ŋɔn na shee, anyɩn bàyà, aɖʋwaa: ɩ yɔ nɖee acee ɖa ʋsəbʋ nɩ ma, ntɩ ŋtɩ ŋɔn na shee anyɩn bayifala, aɖʋwaa: ɩkaŋkər bɛrɛ, Gaja kaalei gaɖa nanyɩn, n'ɩji ayɔɩ gʋtara. 15 Paa ma sɔlɔ ɖulinya na, ńayɔkɔɩ ɩɖa ɖulinya nɩ ma na, ʋɖən ata sɔlɔ ɖulinya, karɛ atayà ʋsɔlʋ kʋ ɖa na nɩ na: Aɖʋwaa: 16 Bʋkɔɩ bʋ ɖa ɖulinya nɩ ma na gəŋ gʋrɩlɔ kagɩnyɩŋfɔnɔ, na bʋkɔɩ ana ŋə ma, kagɩnyɩŋfɔnɔ, aye kagʋlɔfaŋaka, ɩnɩ kɩɖoo na ataya sul na, ama, ɖulinya sul n'ɩɖoo. 17 Ɖulinya ńagɩnyiŋfɔnɔ ɩtɩɩ shɍʋ, ama nɖee nalee Gaja kʋcɩŋsɔlɔka ma, ʋni aleeka nɖee aɖa na ce na ce ma. 18 Anyɩnɩ ɩtee bapibajala ma, alʋwatʋ akəŋja anookama, ɖaa ba lə ɩrəŋə waa: Kristo a ɩbɛrɛ atʋ ma, Kristo a ɩ bɛrɛ ma na tuutuum a baɖa n nyimə; ŋkəŋ na gɩŋə waa: Alʋwaatʋ akəmja nagəŋ. 19 Atɩ gɩcɩɩca na baɖoo na ma, ama, kə ba cee lee atɩbaja na: Aɖʋwaa: maa balee atɩbaja maa baɖa n'tʋ, ama ɩ ni ɩ pɩ gəŋ naa ɩɖoo baŋə waa: kɩ lee baŋunii balee ka atɩbaja na. 20 Ɩta saa n'anyɩn, Gaja kaŋŋuro nɖa n'anyɩn, Kristo ashee ka anyɩn, bʋkɔɩ laŋ ɩyɔ ɩja ma na gəŋ. 21 Kə ma na ŋɔn na shee anyɩn waa: kɩyɔ ɩja na, ama, ɩyɔ ɩja, aɖʋwaa: ɩsəikɩ na ɖoo ɩja nɩ na. 22 Aŋa na ɩsəiyar? Nɖee ana jɩ gɩwʋlʋ waa: Yeesu ka lee Kristo na ma, ʋniɖe alee ka Kristo a ɩbɛrɛ, ʋniɖe atɩ jɩ gɩwʋlʋ na gʋyà ńʋpi. 23 Arɛ nɖee ajɩ gɩwʋlʋ n'ʋpima, kawəɖa gʋya na; nɖee ashee ʋpi ɩja ma, ashee gʋyà gboo ɩja. 24 Galaŋ bʋkɔɩ ɩrəŋ tɔɔ n'ʋseeeebʋ nɩ ma, ɩɖa n'anyɩn ɩta jɩ waa: bʋkɔɩ ɩcee arəŋə ɖoo ʋsəbʋ nɩ, ɩɖa n'anyɩn, gəŋ ma, anyɩn n'ʋpi ɩman aɖa, na gʋya gboo. 25 Bʋkɔɩ alə waa ataa shee atʋ ma na ŋŋuro nnɖee kɩŋwəɖa gayala na ma. 26 Nŋɔn na shee anyɩn, aɖʋ mbaɖee ba na li n'anyɩn ma laŋ. 27 Ɩta saa n'anyɩn, Kristo ashee anyɩn aŋŋuro aŋŋuro nɖe nɖa anyɩnɩ nɩ. Galaŋ kɩkɔɔ a hiɛ ʋɖən acere anyɩn na. Aɖʋwaa ŋŋuro nsoŋ sono nɖe nɩncere anyɩn baamʋ nʋ bʋkɔɩ ŋŋuro nnɖe n na cere ma ɩlee ɩja nɩ kɩlee ɩsəi na, galaŋ anyɩn na Kristo ɩman alee ʋɖɔŋkɔnɔ ɖaa ŋŋuro ncere anyɩn ma. 28 Ambapi yiɖe ma na kristo, naa ŋkələ̀ aɖoo apɩ ma, gɩwəɖa tamaa, naa alʋwaatʋ ata cəm, gɩcifala gɩpaa jɩ atʋ, naa gɩlɩŋ nanɩ gaɖu na. 29 Ɩta lafʋ yɔ waa: A lee ka ɖei ɖei yar, gəŋ ma, nɖee a na sara ɖeiɖei kaasa na ma, alee Gaja ʋpur.
1 Kɩde ma ʋsɔlʋ ndee gʋyà awʋda naatʋ, naa baye yɩda atʋ waa Gaja pur ma galaŋ gəŋcɩ atʋ gɩlee, dulinya kayɔɔ atʋ na, adʋwaa kayɔ gʋyà na. 2 Atəbasɔlɔka ŋnyɩmə atʋgilee Gaja bapur pɩ ,na bʋkɔu gɩ tɩ da ma kɩkanakada na.Gɩyɔwaa Kristo atatɩfaŋa agʋlɔ gɩtɩgɩda daa ada ma . 3 Arɛ ndee awʋda ʋcɩne de ma anaa nada cɩrɩ cɩrɩ daa ade gboo ma. 4 Arɛ ndee anaa na lee nbɔnɔ ma kana nyene gʋpɔna adʋwaa mbɔnɔ kʋleʋ ɩlee gʋpɔ kaŋkəm k'ʋɖoo na. 5 ɩyɔwaa Kristo afaŋa agʋlɔ naa ashɛr atɩmbɔnɔ, anɩ nɩ ŋbɔnɔ nmana . 6 Arɛ ndee ada anɩ nɩ ma ka na lee nbɔnɔ na arɛ ndee anaa na lee ŋbɔnɔ ma ka ŋənɩ na gəŋcɩ kayɔ nɩ na. 7 Ambapɩ basɔlɔka, paama pala ʋdəŋ alu naa nyəm na arɛ ndee analee deede ma ada deede daa Kristo agɩlopɩ gɩ da deede ma. 8 arɛ ndee analee ŋbɔnɔ ma alee sheetanɩ aja na adʋwaa shetanɩ alee ŋbɔnɔ jɩ ʋsʋbʋ nɩ. galaŋ na Gaja pur apɩ apɛɛpɛɛ shetanɩ antəma. 9 Arɛ ndee alee Gaja karɛ ma kanalee ŋbɔnɔ na, adʋwaa Gaja kɩkashɩ da anɩ nɩ. kaa tələ da ŋbɔnɔ nɩ na, adʋwaa alee Gaja karɛ na. 10 Galaŋ Gaja gafaŋa bapur afələ na sheetanɩ abaja. arɛ ndee kanalee dee na ma kalee Gaja karɛ na gəŋcɩ arɛ ndee kasɔlɔ ʋwor na ma. 11 Galaŋ galeŋgadee ɩrəŋə ʋsəbʋ nɩ ma na gəm: waa gɩsɔlɔ atəbawor, 12 Kɩlee daa kaɩn alee sheetaanɩ aja na kə ʋwor ma na. maa makɔlaŋ na akə nɩ? adʋwaa aŋtəmaə nlee ŋbɔnɔjɩ ʋwor aɳja ŋlee nsoŋso no. 13 Dulɩnya taŋoonyɩm paa ma lee biti na. 14 Gɩyɔ aləwaa gɩdʋwo bʋce nɩ akpa nŋuro ni adʋwaa gɩsɔlɔ atə bawor, arɛ ndee kawəda ʋsɔlʋ na ma ada bʋce nɩ. 15 Arɛ ndee aŋo ʋwor ma alee arɛ ndee ana kəbarɛ ma na. na ɩyɔ aləwaa aljaŋna kada ashee arɛ ndee ana kə barɛ ma na. 16 atʋgɩyɔ ʋsɔlu adʋwaa Kristo atəwa aŋuro ashee atalaŋ; atʋgboo ɩsɩm gɩ təwa atəŋŋuroŋ ashee atəbajalaŋ 17 Arɛ ndee awʋda dulɩnyanɩ karɩsɩkɩ naa ŋe uwor ana gəshɛɩ naa bəla kakaŋananɩ na ma baɩ na Gaja kʋsɔlʋ ʋnada na nɩ? 18 Ambapɩ basɔlɔka, gəpaasɔlɔ atəbʋlələka na atəgɩdanʋlaŋfɔɩ na ama gɩsɔlɔ nɩɩ ja na atalesʋra. 19 Nkən na gɩyɔ aləwaa gɩda ɩja nɩ, na gɩ na kaŋtaŋnanɩ atəcine ni. 20 Atəgɩfolu gɩtakə atəgalee Gaja gasəŋkəla awu atəcɩne, gəŋcɩ ayɔ bamaakɔnɩ. 21 Ambasɔlɔka, na atəfolu kagəkə atəgalee na gɩwəda ʋkaŋtam na Gaja. 22 Na baa maakɔ nɩ gɩtabanɩ ataashee tu adʋwaa gɩtoŋo agalee nagɩnalee ʋcɩŋsɔlɔka. 23 Agʋpɔ gunoo ka ma waa gɩshee ʋpur Yeesu-Kristo ɩja naa na sɔlɔatəba wor, daa agɩlopɩ gɩsɔlɔ atʋ ma 24 Arɛ ndee atoŋo Gaja kagʋpɔ ma ada na Gaja gəŋcɩ Gaja gada na nɩ galaŋ aŋŋuro ndee nda naatu ma laŋ na gɩyɔwaa ada naatu.
1 Basɔlɔka basoŋsono, pàà ma shee aŋuro ɩŋunii ɩja na. Ama pàà bəla aŋuro baŋunii na naa ɩ səra ayɔ ɩ ta jɩ wàà, ɩ lee Gaja kɩja aɖʋwà, anabi ɩsəi kəbaja tuutuuma ba cə ɖulunya nɩ. 2 Na ŋgaɖee, ɩ tɩɩ yɔ Gaja kaŋuro. ŋŋuro baa mpaŋa n yɔ Yeesu Krist anɖənɖən ma, n n pɩ na ntaŋkɔ njɩ naa a ɖoo na Gaja sul. 3 Na ŋŋuro nɖee k'ɩ n yɔ Yeesu Krist na ma, k'ɩ n ɖoo na Gaja sul na. ŋŋuro nɖee k'ɩ n lee Yeesu kanja na, ɩ rəŋə kaalei ma, n kpa baŋa a ɖa ɖulunya nɩ. 4 Bapi, ɩ lee Gaja bapur pɩ, ɩ faŋa pɩ aɖʋwaa arɛɩ a ɖa anya laŋ ma, a səŋkəla awu nɖee a ɖa ɖulunya nɩ ma. 5 Ba lee ɖulunya kəbaja pɩ na bʋkɔɔ ba na lə na ɖulunya ma, ɖulunya a tɩ ɖʋ pɩ gʋtɔ. 6 Gɩ lee Gaja kəbaja pɩ. Arɛɩ a na cu Gaja ma, a tɩ ɖu atʋ gʋtɔ. Nɖee k'a lee Gaja kaja na ma, k'a na ɖʋ atʋ gʋtɔ na. Na ŋgaɖee, gɩ yɔ ŋŋuro ɩja kanja na ŋŋuro nlika. 7 Basɔlɔka basoŋsono, gɩ sɔlɔ atəbawor aɖʋwaa ʋsɔlɔ ʋsɔlʋ ʋ ɖa Gaja sul na. 8 Arɛ baa apaŋa na, a waɖa ʋsɔlʋ ma a lee Gaja kaja na naa ayɔ Gaja. Arɛ nɖee wʋɖa ʋsɔlʋ na ma, k'a yɔ Gaja na aɖʋwaa Gaja ga lee ʋsɔlʋ na. 9 Galaŋ, Gaja k'ʋsɔlʋʋ ʋ ɖoo atəgɩcɩɩca. Gaja ga təm ka ʋpur aɖɔŋkɔnɔ ɖulunya nɩ naa alaŋ gɩ ɖa ɖulunya nɩ. 10 ŋgaɖe laŋ n'ʋsɔlʋ, k'l lee gɩ cee sɔlɔ Gaja na ama ga sɔlɔ atʋ naa atəm ʋpur a pɩ tɩɩ lee atəmbɔnɔ ka wala. 11 Basɔlɔka basoŋsono, ɩ ta jɩ wàà ga sɔlɔ ɖaa wàà ma, ɩ sim gɩ sɔlɔ atəbawor. 12 ʋɖən k'a ŋə Gaja ayɔ na. Gɩ ta sɔlɔ atəbawor, Gaja ga tə ga ɖa n'atʋ na kʋsɔlʋ ʋ tʋʋ cəm gɩshɛbʋ. 13 ŋgaɖe, atʋ gɩ yɔ wàà gɩ ɖa nɩ, aɖee gboo a ɖa n'atʋ aɖʋwaa ga shee atʋ kaŋuro. 14 Na gboo, gɩ ŋə naa atələ wàà gʋya a təm ʋpur a pɩ tɩ lee arɛ a cam ɖulunya ma. 15 Arɛ baa aŋaŋa nɖee a yɔ wàà Yeesu a lee Gaja ʋpur ma, Gaja ga ɖa na nɩ n'aɖe na Gaja. 16 Gɩ yɔ naa aŋə ʋsɔlʋ nɖee Gaja ga wʋɖa ashee atʋ ma. Gaja ga lee ʋsɔlʋ na, na arɛ nɖee a ɖa ʋsɔlʋ. ɖe nɩ ma, a ɖa na Gaja na Gaja gboo ga ɖa na nɩ. 17 ŋgaɖe laŋ, ʋsɔlɔ ɖe ʋ cəm gɩshɛbʋ naa gɩ shee ɩkəmaciŋka kʋshilé ɩja aɖʋwaa ga ɖa ma, gəŋ ci gɩ ɖa ɖulunya nɩ atɩya. 18 ʋsɔlʋ nɩ asampəna k'ɩ ɖa na. Aɖʋwaa, ʋsɔlʋ ʋsoŋsono ʋ na kərə asampəna nɩ, asampəna ɩ lee gʋtɔ gʋbɔka ma. Arɛ baa apaŋa na a na lee asampəna, k'a cee wʋɖa ʋsɔlʋ ʋsoŋsono na. 19 Gɩ sɔlɔ aɖʋwaa Gaja ga səba ka asɔlɔ atʋ. 20 ʋɖən a ta lə wàà "N sɔlɔ Gaja" , ama naa aŋo arɛ ɖən, a lee asəirɛ. Aɖʋwaa, arɛ nɖee k'a sɔlɔ arɛ nɖee a ŋə ma na, k'a səra asɔlɔ Gaja ŋgaɖee ŋə na ma na. 21 ŋə ma gboo bʋkɔɔ gɩ cam ɖaa ʋceru a sul ma. Arɛ nɖee asɔlə Gaja ma, ɩ sim ba sɔlɔ arɛ gboo.
1 Arɛ baa aŋaŋa nɖee a yɔ wàà Yeesu a lee Krist ma, a ɖoo na Gaja sul na. Na arɛ baa apaŋa na a sɔlɔ gʋya ma, ɩ səm asɔlɔ ʋpur nɖee a ŋʋm. 2 Gani laŋ gɩ yɔ wàà gɩ sɔlɔ gaja bapur ɩ sim gɩ lo ʋceru. Gɩ ta sɔlɔ Gaja naaa naa lo ʋceru. 3 Aɖʋwaa, ŋə ma ʋsɔlʋ ashee Gaja ɩ sim gɩ toŋo ʋsɔlʋ ɖe. Na ʋsɔlɔ ɖe kʋsɔn na. 4 Aɖʋwaa arɛɩ a ɖoo na Gaja sul ma, a taa ce ɖulunya nɩ. Na nɖinsono nɖulinya nɩ. 5 Aŋa pala ka nɖulinya n nfʋba? ʋni na gəŋ arɛ nɖee ashee. 6 ŋə ma arɛɩ a pɩna bʋto n'akɔnɔ ma: Yeesu Kristi. K'a pɩ na bʋto kanɖənɖən ama a pɩ na bʋto n'akɔnɔ gboo. 7 Aɖʋwaa basəriya laaja ba pa bariu. 8 Ayɔkɔ ɩriu nɖe ŋŋuro, bʋto n'akɔn ba tɩ lə na fana. 9 Gɩ ta naa cam bɛrɛ basəriya, Gaja kaja a səŋkəla ka awu. Aɖʋwaa saja kasəriya a na laa nɩ na na shee ʋpur. 10 Baa arɛ apaŋa na, a na shee Gaja ʋpur ɩja ma, a wʋɖa səriya agɩlopi laŋ. Nɖee k'a na shee Gaja ɩja na ma a lee n'agʋlɔ asəirɛ aɖʋwaa k'a shee ɩja səriya nɖee Gaja ga laa upur laŋ ma na. 11 ŋəma səriya: Gaja ga shee atʋ pɩ ŋŋuro nɖee k'ɩ na bon na ma, Gaja ga shee ɖulunya kʋɖaʋ n kʋ na bon na ma na. N'ʋɖaʋ ɖe ʋ ɖa ʋpur nɩ. 12 Arɛ nɖee a wʋɖa ʋpi ma, a wuɖa ŋŋuro. 13 N ŋɔn ayɔkɔ ɖe nɩ ashee anyɩn naa ɩ yɔ wàà, ɩ wʋɖa ŋŋuro nɖee k'ɩ n wʋɖa gayala na ma, anyɩn mbaɖee ɩ na shee Gaja ʋpur ɩja ma, 14 ŋə ma gboo ɩja nɖee gɩ wʋɖa na nɩ ma. Gɩ ta taba nɩ akoɖən n'ʋcinsɔlɔ, a tɩ rəŋən'atʋ. 15 Gɩ ta yɔ gboo wàà, a tɩ rəŋə n'atʋ, baa maakɔ nɩ gɩ taba nɩ, gɩ yɔ wàà, gɩ wʋɖa bʋkɔɔ gɩ taba nɩ ma. 16 ʋɖən a ta ŋə arɛ ɖən a lee mbɔnɔ nɖee k'ɩ lee bʋce na ma a nyəŋə ashee nɩ. ɩ wʋɖa mbɔnɔ nɖee n na lee bʋcema. Kə ma lə wàà ɩ sim nyəŋən ashee nni na. 17 Mpaapaa n lee mbɔnɔ njɩ ama mbɔnɔ nɖen k'ɩ n na lee bʋce na. 18 19 Gɩ yɔ wàà arɛ baa apaŋa na a na Gaja sul ma k'a na lee mbɔnɔ na. Ama arɛ nɖee aɖoo na Gaja sul ma a lee nɖɩnsaŋka, na gʋya yɔka yar ɖən k'a səra a leenɩ mbɔnɔ na. Gɩ yɔ waa gɩ lee Gaja kəbaja pɩ na ɖulunya aŋunii a sə gʋyayɔka laŋ na. 20 Gɩ yɔ wàà Gaja ʋpur a pɩ pɩ atɩ shee atʋ gyayɔka naa a ŋə arɛɩ a lee ɩjayar ma. 21 Acəŋə gɩ ɖa ɩja yar laŋ na, nʋpur Yeesu Kristi. ʋni na ɩja kaaja na ŋŋuro nɖee k'ɩ nwuɖa gayala na ma. Bapi lən ma n'anyalɔ akʋnà.
1 Doʋ a lɩ apɩɩ elɩ a kavɛ na ba pʋvʋ, nsɔlɔ ɩja nɩ, kɩ lee a mon nɖenɖen ni na aŋona nbeɖee ba sɔlɔ ɩja ma. 2 Ashee ɩja ɖee ɩ ɖa na aŋoma ni ɩkɔɔ ɖa na aŋom na cɛ na cɛ ma. 3 ʋkʋmʋ, nsɔnɔ, fəə a ɖa shee aŋm na Gaja ɩkayar nyiɖa na Yeesu Krisyo ɠuya pʋvʋ n'ɩja nv sɔlʋ nɩ. 4 ɩsan na mv aɖɩwa nŋe avɛ ɖen a ke bapɩ ni a na sava ɩja nɩ ma,na ɩsheru nɖee ɠɩcam Gaja sʋlu ma. 5 Nnyəmə ntɩ kɩ, ʋsɩpve kɩ lee yaa ʋɩevu fɔlɩ ɖen na ama nɖee ɠɩ cee cam ɖɔɔ ʋsubu ni ma, nfaŋu nɖee ba cee faŋa tɔm ɖɔɔ ʋcəbu ni ma, a le waa ɠisɔlɔ atəbʋpv 6 ʋsɔlʋ ɖei ʋtaba ba sava ɖaa ʋcevu ɖee ʋle ma. ʋcevu ɖee ʋle nɖee cam ɖoo ʋcebu ni ma na ɠəŋ cɩ ɩ sim ɩsava. 7 Adɩwa bɛvɛ bɔnɔ tʋʋtʋʋma ba pɩɩ nɖulʋnya ni na kba avɛ bɔnɔ be ɖee bajɔ nti Kristo 8 Ama lee ma nɖemɖem ma anyɩn tema npaa pva fɔyɩ na, naa ɩ tɩ jam ʋsʋlʋ soŋsono. 9 Avɛ ba apaŋana ana ce ɖooɖo ma na k'avɛ ka na veŋe Kristo ʋfaŋnu na ka yɔ Gaja na. Avɛ ɖee a ɖa Kristo ʋfaŋnu ni a wʋɖa ɠʋya na ʋpɩ. 10 Nɩ jɔɔ avɛ ɖen pɩ aŋya sʋlʋ na k'avɛ apɩ n'ʋfaŋnu fɔlɩ ɖee paa ma pala nɩ akpa aŋyɩm ɠaɖu na paa ma sala ni boo na. 11 Avɛ dei a na sala nɩ ma a kaŋna na nɩ lee nbɔnɔ. 12 Nwʋɖa bʋle tʋʋtʋʋma ma ŋɔn cee ŋem ma, a ma k ma sɔlɔ ma ŋɔn ɠʋbɔ lan na. Ama nsɔlɔ mapɩ aŋya sʋlʋ naa ata alehevi a le soŋsono 13 Bepɩ, Elɩ tɩ sava anyɩn.
1 Baŋono na basɔlo"Gaius" nsɔlɔ ɩja ni ma. 2 A ma sɔlɔ ka, ntɩ nyiŋɔ na shee ki alafɩya a ɖa shee a kʋlɔ na a kɩ nŋro. 3 Aɖɩwa ɩsana amʋ a shee ɩja nɖee bɛrɛ ba na la waa ʋti kʋn ma. 4 Alɩheerɩ shee amʋ nveŋe waa anba pi ba tɩ sava n'ɩja lan. 5 Ama sɔlɔka n'tɩ lə ɩja shee a tə bepɩ naa ba Sara ma. 6 Be ɖe ba ti pii na le ʋnyiŋu kaŋku ni ʋwuɖa shee bɛrɛ ma.Naa Gaja ga sɔlɔma. 7 Aɖɩwa iyɩɖa ɖee lan na ba ɖʋwɔ, baa ma tʋwa akɔɖen nbaɖe kəbayɔ Gaja ma sulu na. 8 Naa gəm kə bɛrɛ ba sim ka gɩ naa cam, naa gɩ lee batən leeja n'ija lan a shee pi. 9 Nŋɔm gubɔ shee ʋnyiŋu kaŋku,ama"diotrəfes' a sɔlɔ ma ka tʋro na 10 Nta tɩ kpa, ntəba lɩgə ntənbonɔ nɖe a lee ma. 11 Ama sɔlɔ ka paa doo ɩbɔnɔ na.Berɛ nbe ɖee ba na le nbɔnɔ ma na a ma nbe ɖee ba na lee nsono ma.Arɛ ɖee ana le nsono ma aɖa Gaja kʋnyɩca lam na nɖee a na le nbono ma ka ɖa Gaja kʋnyiɩa lam na. 12 Demetrius aŋne serɩya aŋnunɩ nija kanɖi laa atəm boo giti laa serɩya aɖɩwa anyim boo iyɔ waa a ta serɩya a lee ija ni. 13 Tam ɖe nceba ŋɔn gʋbɔ ni ma, nyʋɖa bʋle tʋʋtʋʋ ma ma le ma 14 Wʋɖa nɩya ntə ma pɩ atɩ jeɖe aki asəla ɩshile.Kasa gʋtɩ təŋɔ a tə bawor naa lə bʋle. 15 Ntɩ nyɩŋɔ Gaja gata ki lafia.atə basorotɩ a kə baja batɩ sala kɩ.
1 Yʋɖe, Yeesu-Kristo atənleeja,Jaak avɛ, a shee n’baɖe ba le Gaja kə basɔlɔ ka ma na ba toηo pɩ shee Yeesu-Kristo. 2 Fɛɛ na Gaja kʋsɔlʋ ʋpele anyɩm 3 Ba sɔlɔ ka, n cee tɩ le ɩkashɩ m’aŋɔn too anyɩm a shee a ta leheri ɖonkɔnɔ lam. Maa nta cee aŋɔn gʋbɔ a shee anyɩn naanyiŋə aɳyin i ci ibobo a shee ʋcɩne nɖe ʋ ma shee ija ma. 4 Adɩwa beɖen ba nyɩm akpa anyɩn ncəm. Bɛvɛ beɖee ba le nbaɖee bari ma na. Nbaɖee kba na shee Gaja ɩja ma nbaɖee ba na bela ikoyar Yeesu-Kristo ma. 5 Nnyəmə nti ma lige anyɩm waa ɩkoyar afʋra Ejibiti k bɛrɛ yɔ kan ken na a pɛɛpɛɛ bɛrɛ nbaɖe kba shee nɩ ija na ma. 6 Anyɔn na malaɩka nbaɖe kba ba la bʋjɩ sɔlɔ ka na.Gaja garɩm pɩ nkʋ a shee alə ʋshɩ le nɖee ba na a cɩm na pi ɩkəma. 7 ɭɖɑ ɖaa na apa ɖen ba na yɩɖa waa (Sodome, Gomorrhe) na npa nɖa sela na pɩ ma, baɖe batɩ le aleʋ nɖee kɩsɩn ba le nɖʋlɩnya nɩ na ma.Na ba tɔ ba pa ɖee shee nʋ kɛshi na nton ɖʋlɩnya kʋ bom nɩ ma. 8 Kan keŋ beɖe ba ti kpajɩwa ba gʋlɔ naanaa pɜɜpɜɜ nbeɖee ba ɖa ʋnyɩnca soŋsonɔ lan ma. 9 Baa tam ɖee malaɩka Mishɛl a na ɳnɔ jindi bonɔ Moïse a gʋlo ma. Ka nyiɳɩ le ni gali bonɔ na, ale nɩ na waa ikoyar abɔ akʋtɔ. 10 A na bɛvɛ baɖe baɖe ba ti lim nbʋȡee kba yɔ na ma, bʋkɔ bʋ na pɛɛpɛɛ pɩ ma na gen. 11 Nbono shee pɩ aɖɩwa ba sara (Caïn) ʋnyɩnca lan na Balaam. 12 Baɖe ba tɩ jɩ jingarɩ ecifala ma na.na. Jijʋ a shee bancəna kʋrʋnyʋ lan, Baɖe ba ɖa ɖaa na gʋyɔ ngʋɖee gʋyɩ ɖɩ ka gʋna ɳnɩn na ma. 13 Ba ɖa naatinkʋ nɖee a na kʋlokʋlo ma, naa a ȡʋwɔ ɩŋɔrɩpɩ nɖe nkomo na shee ma. 14 Enoch kʋlʋmɩ kaja Aɖam a bʋnyʋma ni, ale waa ‘’kɩɖe ma ikoyar apɩ na bɛvɛ cɩricɩri ma’’. 15 Ba pɩ pɩ ba le nɖʋlɩnya kaale. Ba pɩ pɩ a kɔɔ na bɛrɛ baɖe ba le nbonɔ na ʋnyɩnca soŋsono lan. 16 Ba lee bɛrɛ nbaɖe ba na ŋne ba lɔ na na, nbaɖee ba na shʋ na yɛ bʋ jɩʋ ma na. 17 Ama anyim anba sɔlɔka, naa ma na lɩge gale ngaɖee batənleeja ɩkoyar Yeesu-Kristo ba cee le anyɩm ma. 18 Baa mʋnʋ kʋboŋʋ nɩ, ɩti wiɖa sarɩ keba ja ba ɖen. 19 Sama ɖee a tiyɛ bɜrɜ kʋyʋgʋ, jindɩ ba soŋsono kəbaɖa ba lan na. 20 Ama anyɩm abasɔlɔka, mna ma anyɩgɩlɔ pɩ bʋtoni na anyɩ ɩja kʋshee ni, nii nyiŋe nɳɳʋro soŋsono. 21 Ta ba ma Gaja kʋsɔlʋ ni saa gʋjɔ ngʋɖee gʋnʋ shee nyɩm nŋŋʋro lanlanya ikoyar Yeesu-Kristo anja ma. 22 Nbaɖee kəba shee ɩja kicɛbɔ na ma naa ma naŋə bi cɛɛ. 23 Fʋra ma nbaɖee ba na cee ʋtonʋ ni ma.Paa sɔlɔ ayɔkɔ nɖee ikpa jɔɔ ma na. 24 Nyɩmo, a shee nɖe ka pa anyɩ ɩkon ʋnyinca bonɔ ma na. 25 An ɖen ɖeŋ, Gaja ngaɖee ga na fʋra tʋn ma, a kʋle na Yeesu-Kristo ati ikoŋar ʋkʋmʋ giyarɩ, ʋsəʋ nɩ kashi shee galaɩ, ʋrɔŋ, na cee na cee. Amii.
1 Yeesu-Kristo ʋkaɖʋfaŋa ɩ Gaja gashee nɩ afaŋa abatəŋleeja alesvra ɩ ɩnutɩ pɩ ma, na atəm na a malaɩka ashee Yohana. 2 Yohana alee Gaja kaalei na Yeesu-Kristo kasəriya bʋkɔɩ aiŋə ma. 3 Nɖi nsono ashee nɖee ana tʋr galei naa basaaka ba na rəŋ annabi kabʋlei, naa atoŋo gɩshɛbɔbʋkɔɩ baŋɔn ma! Aɖʋwaa: kalʋwaatʋ asəla boŋo. 4 Yohana aŋɔn ashee ɩcɔɔcɩ kulumi mbaɖee baɖa Asii nɩ ma: gʋjɔɔ na fɛɛ ɩɖoo na nɖee aɖa, na cee ɖa, naa atʋnapɩ ma, a sul ashee anyɩn, n'aŋŋuro kulumi ɩ ɩda aŋyariboi kaŋyɩ ma. 5 Na Yeesu-Kristo ɖeiɖei kasəriya yar, alee ka nɖee basəba aŋʋm bakono nɩ ma, naa lee ɖulinya aŋunii kəbayari banɖiyar! Asɔlɔ atʋ, natɔɔ akɔnɔ ashɛr natɩmbɔnɔ, 6 Atɔɔ atʋ apra, Gaja kaayarɩtəna nɩ, kəbasanabaja ashee ayar ajɩye ʋkʋmʋ nɩkashɩ bʋjabʋja nace nace! 7 Ŋə ma nɩ! atʋ ka gəŋ, ɩnyine ɩŋunii ɩtɩɩŋə nɩ atʋ ma, atinyɔnna mbaɖee bakalnɩ ma; Ɖuliŋ agatəna gaŋunii kɩɖimi batɩ ba naa beleŋshi alaŋ. 8 Amʋ na Alfaa na omega, ɩkoyar Gaja, nɖee aɖa na cee ɖa, na atʋnapɩ ma; ɩkashɩ ɩŋuniiyar. 9 Amʋ na Yohana, anyɩmwor nɖee na nɩ man najɩ Gaja kaayaɩtəna kishɛɩ akara gayɛ na ruku Yeesu-Kristo nɩ ma, ncee aɖa patɩmɔɔsi kaatəna ɩbʋto bʋ sir jɩ akal ma nɩ, Gaja kaalei laŋ, na Yeesu asəriya laŋ. 10 Sabaatɩ kʋshile na ŋŋuno nsoŋsono nrŋə namʋ, na nrəŋə ʋwələ ʋbɔmbɔnɔ ɖən amʋ ŋkəmɖaa gʋlʋgʋ sənka gʋbʋmbɔnɔ kʋwələ ma. 11 N'ʋwələ ɖe ʋlə waa: Bʋkɔɩ ʋnaŋə waa ma, ŋɔn bʋ gʋbɔ gʋɖən nɩ, naa atogo ashee ɩcɔɔcɩ kulumi, Efɛɛsɩ, sɩmiirni, pɛrgaamɩ, Tiyatiirɩ, sarɖɛɛsɩ, filaɖɛlfii, naa Laʋɖisee. 12 Mbʋŋa na yɛɛ ma ŋə ayɔ ʋwələ nɖee ʋna lə n'amʋ ma, mbʋŋ akiɖe ma, na nŋə wurakɩfɩla kulumi. 13 Wura kɩfɩtila kulumi ɖe nɩ, kagɩcɩɩca nanŋə ʋɖən ɖaa arɛpur ma, aɖe kara jabakatoko alamaka naa mm wura kabɛlɛtɩ aŋrɛŋɛ laŋ. 14 Anɖilaŋ kaŋʋrʋ ɩɖe kər ɩfɔnɔ ɖaa gʋfufu ma akən ɖaa ʋcitalʋfuro ma; ɩnyine ɩɖe ti mɩlɛ mɩlɛɖ'ʋtonu ma, 15 Ɩkei ɩɖe kim pii ɖaa ba narɩ nrʋkɔ nton ma, aɖa ɖaa aɖoo na ʋtonu kaŋku nɩ ma; ʋwələ ʋɖe ɖa ɖaa gatubʋmbɔnɔ ga na ciɖe na tugo ma. 16 Agʋnyɛsononɩ, ɩŋɔrɩpi kulumi ɩɖe da ncən, gapɔɔ gasɔɖɔsɔdɔka bʋyɛbʋnyɩʋ kaaja gaɖe gatɩ ɖoo aganɔ nɩ; agayɛ gaɖe gatɩ ŋələ ŋələ ɖaa ʋshile ʋnakaŋkər paa ma. 17 Nŋə nɩ ma, na nfəɖa aŋyɩɩ ɩkei sul acii ŋŋurolaŋ, na atər agʋnyɛ amalaŋ naa lə waa asampəna ɩpaa kpa akɩ na! 18 Amʋ nlee ka asəbaka, na aboŋaka, na ŋŋuro yar mbʋŋa acii; Na nnyəmə nkɔɔ aɖaŋŋuro nɩ bʋja bʋja. Ntoŋ bʋce na bʋce kaafala ka saafɩ. 19 Ŋɔŋ ayɔkɔ ɖe ʋŋə ma, na nɖee ɩɖa ma, na nɖee ɩnutipi kəmkəm ma. 20 Ɩŋɔrpi kulumi kantəma nɖee ʋŋə aŋgnyɛsoni nɩ ma, na wura kɩfɩtɩla kulumi. Ɩŋɔrpi kulumi ɖe ɩni nɩ gəŋ cɔɔcɩkulumi kɩmalaɩka mana wura kɩfɩla, ɩni nɩ gəŋ ɩcɔɔcɩ kulumi.
1 ŋɔn ashee Efɛɛ ka cɔɔcɩ kamalaɩka: kɩɖe ma, nɖee atoŋo ɩŋɔrpi kulumi a gʋnyɛɛsonà nɩ, naa ana sara wura kɩfɩtɩla kagɩ ca ma ana lə ma. 2 Nyɔ akalesʋra ʋna lee ma, nyɔ akɩntəma, na koŋkaari nɖe ʋwaɖa ma, nyɔ waa kaasəra atoŋo mbɔnɔ nɖe baja; Mbaɖee ʋŋəpɖɗḍđ waa balesura kɖɗḍđ cəm na naa ba na yvɖa ba lɔ waa: lamka n'ʋŋə pɖɗḍđ waa basəɩrɛ pɩ balee ma. 3 Naa ʋwaɖa koŋkaarɩ na jɩ ɩshɛɩ amʋŋyɩɖa laŋ ka kɔɔ ŋkəm na ma. 4 Ama ŋgaɖee kə ma na yɛɛ n'akŋɲṅṇñɴ na ma na gəŋ waa ʋpala akʋsɔlʋ ʋsəbaka. 5 Galaŋ lige gaduu ʋfəda ma, naa afʋba nɖawa, na akɔli alee akɩntəma nsəma nsəbaka : apala ntɩ ma pɩ atɩ laa akafɩ tɩla agaɖu sarka, akonsaa yaa ʋfʋba nɖawa. 6 ŋgaɖee ga saa cum ashee akɖɗḍđ ma na gaŋ waa ʋŋo nikolayii mana, balesʋra gboo kə ma na yɛɛ alesʋra ɖe na. 7 Nɖee awaɖa atɔ ma, barəŋə ŋɖaɖee gʋɖa gaja ka paraɖiisi nɩ ma. 8 ŋɔN ashee suniiruni ka cɔɔcɩ ka malaɩka: ŋə ma ŋgaɖee asəbaka n'aboŋo analə ma, nɖee acee acii waa akɔɔ pɩ ŋŋuro nɩ ma. 9 Nyɔ wahalanɖee ʋnajɩ ma, na gɩshɛɩrɛ ɩ ʋwaɖa ma, naka ma (ataŋja na kɩ) na ʋcɩu na ma nɖee, mbaɖee na bana yɩda balɔwaa: yuɖaa kəbaja na kə ba balee yuɖaa kəbaja na ma, ama,sheetaanɩ agʋcu, caŋa nɩ kə banɛ pɩ ba lee ma. 10 Paa cu asampəna nɖee ajɩ ma na, kɩɖɩe atɩya ɩbiliishi ataa rɩ anyɩn baɖən nɩ akəʋ sasrka nɩ atʋŋa anyɩn aŋə, ɩtɩ jɩ ɩshɛɩ halɩ ɩshile təb. yɩɖe gɩshɛ bɔ halɩ akɩbʋshile, naa ma shee akɩ ŋŋuro kaŋyarɩfu. 11 Arɛ nɖee awəɖa atɔɔ ma, arəŋə ŋgaɖee ŋŋuro nna lə na shee ɩcɔɔcɩ manama,Arɛ nɖee ajɩ kacaacaa ma, kaa kɔɔ ajɩ bʋce bʋnyɩʋtaja kishɛɩ na. 12 ŋɔn ashee pɛrɩgaamɩ ka cɔɔcɩ kamalaɩka: rəŋə ma ngaɖee nɖee aganɔnɩ gapɔɔ bʋyɛ bʋvyɩʋ kaaja ga na ɖoo ma,ana lə ma: 13 Nyɔ gaɖuɩ ʋɖa ma, nsaŋkɔɔ ayo waa: ŋkəŋ na sheetaanɩ amboi nɖa. ʋtoŋo amʋnyɩɖa, na kabəɖa n'amʋ ʋcine na, baamaa ʋshileiɩ antipaasi ama səriyayar ɖeiɖei kaja ba kə nɩ aci anyin gaɖʋ ma, gaɖuu sheetaanɩ aɖa ma. 14 Ama, gadən gaɖa kə ma na yɛɛ n'akɩ na ma, ganɩ jɩ gəŋ waa : bɛrɛɩ baɖa nakɩ ma, ba toŋo balaamʋ a ɖiini ɩ acere balaakɩ waa aɖʋ ntərətərə Israɛl bapun waa bajɩ ataŋkɔɩ ba pɛŋɛ akʋna ma, naa na lee gɩsəna. 15 Akɩ gboo ʋwəɖa bɛrɛɩ ba na lee nikolayii kalesʋra ma,baɖa na kɩ. 16 ƒʋba nɖawa, apala ntɩ ma pɩ akasul atɩ cə na pi gʋtana na bʋyɛbʋnyɩʋ kaapɔɔɩ ga na ɖoo aŋganɔ nɩ ma. 17 Arɛɩ awəɖa atɔɔ ma, arəŋə ŋgaɖee ŋŋuro nna lə na shee ɩcɔɔcɩ ma; Arɛ nɖee ajɩ caacaa ma,ntɩ ma shee ni naam nɖee aƒərə ma, naa makɔɔ ashee ni ntala nƒɔnɔ karɩ karɩ,ntala nƒɔnɔ nɖe laŋ baŋɔn ŋyɩɖa nƒɔlɩ, ʋɖən kaayɔ ŋyɩda nɖe na,nakilee nɖee bashee ntala nɖe ma na. 18 ŋɔn ashee tiyabiir ka cɔɔcɩ ka malaɩka; rənə ma ŋgaɖee gaja ʋpur ana lə ma, nɖee ɩnyɩne ɩna mɩlɛ mɩlɛ ɖ'ʋtonu naa ɩkei ikim pii ɖaa nrukɔ ɩ barɩ nton ma; 19 Nyɔ aka təma,ayɔ akʋsɔlʋ, ayɔ ʋcine nɖee ʋwəɖama, akuntəma ɩ ʋna lee kaɖeiɖeima, ʋkana gayɛ na lee akatəma, ɩkəma nɖe ɩkɔɔ ayɔgɔ awu ɩsəbaka. 20 Ama, bʋkɔɩ kə ma na yɛɛ n'akɩ na ma na gəŋ ʋpala ʋsəmprə Yesabɛl, atɩ yiɖa agʋlɔ waa annabi, nacere na paapaa ambatəŋleeja, batɩ lee gɩsəna,na ji ataŋkɔɩ ba pɛŋ ɛ akʋna ma. 21 Nshee ni a lʋwaatʋ waa: Aƒʋba anɖawa,ama, ka na yɛɛ aƒʋba agɩsəna ana lee ma na. 22 Kiɖe atɩya, ntɩ ma ɖʋ nɩ lii ɖən laŋ,naa ma təm wahala abʋmbɔnɔ ɖən awəɖa mbaɖee na pɩ ba na lee gɩsəna kalesʋna ma, na ba pala balesʋra na. 23 Ntɩ ma pala bapur ba cii bʋce bʋsono : naa ɩcɔɔci baŋunii bayɔ waa: Amʋ nna ŋə bʋkɔɩ bʋɖa arɛ agasələ nɩ, n'arɛ agɩƒolu ni ma, naa ma səla baaŋana alesʋra. 24 Anyɩnganɔɩ ɩlee tiyatiir kəbaja ma, naa kɩtələ bʋcenuɖe na ma, naa kɩ yɔ sheetaanɩ ashiiri na daa ba na yiɖa na ma, ntɩ lə anyɩn waa: kə ma tɔɔ ʋɖʋna dən atoŋo anyɩn na. 25 ŋgaɖee gaɖa ma na gəŋ waa: ŋgaɖee ɩwəɖa ma toŋo ma ji gɩshɛbɔ halɩ ma pɩ. 26 Arɛ nɖee atoŋo ambʋlei gishɛbɔ atɩ waɖa ajɩ ka caacaa ma, ntɩma shee nɩ awəɖa ɩko ɩsamaa mana laŋ. 27 Ataa paŋa ɩsamaa baɖe n'ʋrukutəmʋ ɖaa ba na pii mbuce ma, ɖaa am gboo ncam ɩko amawɛɛ sul ma. 28 Naa ma shee karɛ gajaka kagɩŋɔrpi. 29 Are nɖee awəɖa atɔ ma, arəŋə ŋgaɖee ŋŋuro nna lə na shee ɩcɔɔɩ ma!
1 Na ŋkɔɔ aŋə nɖəla maamaaci abʋmbɔnɔ afɔlɩ acəm ʋkiɖu; ɩmalaɩkakulumi, baɖe batoŋo anyʋŋkɔ asʋra kulumi ɩkəŋja ba nɩba ce naa Gaja kʋnyana ʋlee. 2 Na nŋə akɔɖən daa gbɔ gʋtobyar ma, ɩɖe cəkla n'ʋtonu, mbaɖee bajɩ abɔrɩ ɖe na acitomo na aŋyiɖa caacaa ma, bayiɖe təŋkugʋbɔ gʋtoloyartaŋ atoŋo Gaja kayʋʋlʋ sɩnka. 3 Baɖe batɩ yɩɖa Musa Gaja katəŋleeja antuto na lə maa: Akaləsʋra ɩsəŋkəlapaa n'acəm ʋŋən Gaja nɖiyar ɩkashɩɩŋunii yari akɩŋyɩŋca itəŋə alee ya, ɩsama baŋunii bagɩyarɩ yar! 4 Aŋa na kaacuu akɩakʋma akɩŋyɩda na? aɖʋwaa akɩ nɖənɖən alee ka cɩrɩ yar. Ɩsamaa baŋunii shee bapɩ atɩ kur atən akiŋyɩɩ, aɖʋwaa akalesvra ɩsoŋsono ʋlaaɩ aƒaŋa. 5 Gani kaŋkəm ntaa aŋgayɛ akiɖe ma, n'aŋə ʋnyiŋu kaafala alaŋ kaaja, gaɖuu səriya kaɖakaa aɖa ma, ɩɖe tine nɖəla nɩ. 6 Na Malaɩka kulumi mabaɖee batoŋo anƴʋŋkɔ asʋra kulumi ma, baɖoo ʋnyiŋu kaafalanɩ, akara ɩtoko bapiɖe piɖeka naa arum ɩbɛlɛtɩ wura kəbaja barɛŋɛ laŋ. 7 Naŋŋurobaja banan bʋɖən ashee ɩmalaɩka kulumi baɖe ɩkɔɔpʋ kulumi wura kabaja Gaja ɩgaɖa ŋŋuro bʋja bʋja ma, ʋnyana ʋɖe rəŋə ɩkɔɔpʋ baɖe nɩ. 8 N'ʋnyɩŋu kaafala alaŋ kaaja garŋə ɩyʋ, Gaja kʋkʋmʋ n'ɩkashɩlaŋ; ʋɖər kaasəra akɔɔ akpa ʋnyiŋu kaafala nɩ na, hal anyʋŋkɔ asʋra kulumi nɖee ɩmalaɩkakulumi batoŋo ma, ɩlee.
1 Nanrəŋə ʋwələ ʋbʋmbɔnɔ ɖən ʋɖoo na ʋnyiŋu kaafala alaŋ kaaja nɩ, ʋɖe tɩ lə unalaɩka kulumi kʋlama, ace atɩ fʋr Gaja kʋnyana kɩkɔɔpʋ kulumi gatəna laŋ. 2 Na Malaaɩka asəbaka ace atɩ fʋ akɔɔpʋ gatəna laŋ. Na nnyʋŋkɔ mbʋmbɔnɔ nɖən nrɩ bɛrɛɩ ba wəɖa abɔrɩ alamba nalee nɩ bɔɔla nacitamɔ ma. 3 Na malaɩka anyɩʋlaja ace atɩ fʋn aja kɔɔpʋ teŋku nɩ. Na təŋku abʋto bʋpra akɔnɔ ɖaa ʋkuro akɔnɔ mɔ, nayɔkɔɩ ɩɖa təŋku nɩ ma, nayɔkɔɩ ɩɖa təŋku nɩ ma, ɩnyunii ci. 4 Nariutaja aƒʋr aja kɔɔpɔɔ atoɩ ɩɖagatəna laŋ ma, atubɔlɔ ɩŋunii ɩpra akɔnɔ. 5 Na nrɛŋə bʋlo ka malaɩka ana lə waa: ʋtəŋə, akɩe ʋɖa nacee aɖa ma; ʋlee cɩrɩ cɩrɩ yar, aɖʋwaa: Ʋcim ɩkəma ɖe. 6 Aɖʋwaa: Ba pala akəbatəŋleeja cɩnɩ cɩrɩ kəbaja na annabi mana bakɔnɔ ɩfʋr atən, galaŋ na ʋshee pɩ akɔɔnɔ waa banyein: Basəmba nyem. 7 Na nrəŋə saraa kantomo nlə waa: lɩŋ nɖiyar Gaja ɩkashɩ ɩŋunii yar, akɩkəma ɩlee ya atəŋə. 8 Na Malaɩka anan taja afʋr aja kɔɔpʋ ʋshilèlaŋ n-ʋshilè ʋpra ɖaa ʋtonu ma, nashɩ bɛrɛ; 9 N'ʋshilè kanjisʋɖa nshɩ bɛrɛ nasəŋa səŋa pɩ, ŋkəŋ na basəba na kiɖe laŋ ma, na babla kəba fʋba nɖawa akʋma Gajana. 10 Malaɩka anʋtaja ace atɩ aja kɔɔpʋ abɔrɩ ɖe aŋyarɩbɔi laŋ. N'bɔrɩ ɖe agayanɩtəna gashee ŋkɔmo kpataa bɛrɛ baɖɛ batɩ fəɖə fəɖə banʋkɔkɔ na bɩɖanʋ ɩɖetɩyor pɩ. 11 Ŋkəŋ na bɛrɛ na lim Gaja gaɖa alaŋ laŋ ma, aɖʋ waa: Anyʋkɔ na kaayorɔ ɩ ɩnacaarɛɛpɩ malaŋ ama, babla kə bafʋba balesʋra ɩbɔnɔ na. 12 Akoloŋtaja ace atɩfʋr akɔɔpʋ efrataa kaato bʋmbɔnɔ nɩ, nakabʋto bʋ mər, naa bapɛmpɛŋɛ ʋnyɩŋca ashee bayarɩɩ badoo nagakalaŋ apɩma. 13 Na nŋə ɖragɔɔ n'abɔrɩ, ncsəi kannabi babʋnɔ nɩ aŋŋuno ɩbɔnɔ riu ɩɖe ɖa ɖaa aromo ma. 14 Ɩɖe lee aŋŋuno ɩbɔnɔ ɩ ɩnalee maamaaci kalesʋra ma, aŋŋuro ɩbɔnɔ ɖe ɩɖetɩ ce gatəna laŋ kabayanɩ sul, na wala pɩ na saa na Gaja ɩkashɩyar ʋshilé bacə nanɩ gʋtara. 15 kiɖe ma atiya, ntʋ na pɩ ɖaa apɩtɩrɩ ana pɩma nɖi nsono ashee nɖee ana tʋŋa agʋlɔ, ka pa la ɩtaka bakpa ajɩwa na ma, naa apatɩ sara ŋkɔlɩ ba ŋə aŋkɔlɩ gɩcifala gɩkpa nɩ na. 16 Na bawala pɩ ace na gaɖuu bana yɩɖa Hebnə kagɩkrə waa: armageɖɔɔ ma. 17 Malaɩko kulumi kaja afʋr aja kɔɔpʋ alaŋ alaŋ gʋsərə nɩ, n'ʋwələ ɖən ʋɖoo ʋnyiŋu kaafala nɩ nalə waa: ɩlee hoŋo! 18 Gaɖu gaɖe gatɩ mɩlɛmɩlɛ, ara asʋra asʋra ɩɖe tɩkuro, gatəna gaɖe galɩtar, ʋtar ɖe ɖaa ga na tar ma, ɖoo ɖaa arɛ aɖa gatəna laŋ ma, kaatar gəŋ ayɔ na. 19 Na mpabʋmbɔnɔ nyʋga yʋga akpala ɩriu, n'ɩsa maa basaaka bapa ɩfəɖa, na Gaja galige babilɔɔnɩ laŋ, asəla nɩ ʋnyana ʋbʋnbɔnɔ kabʋka na. 20 Nabʋtənaɩ bʋto bʋsər bʋkaɩ mabʋliŋe kəbʋlkɔɔ$$$ aɖa na, abʋnʋ gboo kɩkɔɔ aɖa na. 21 Na gɩcitalʋ gɩʋmbɔnɔɩ gɩdʋr ka gɩɖoo n'alaŋ nɖəla nɩ afəɖa bɛrɛ laŋ; Na bɛrɛ basəba na kide Gaja fɔɩ nalim Gaja, adʋ gɩcilalʋ gɩɖe kanyʋkɔɩ gɩ na ma ma laŋ Aɖʋwaa ɩ lee nnyʋŋkɔ mbʋmbɔnɔ njɩ.
1 Na unalaɩka kulumi bʋɖǝn nɖee atoŋo ɩkɔɔpʋ kulumi ma apɩ atɩ na lǝ n;am waa: Pɩ naa maƒaŋa akɩ ɩkǝmaɩ bacǝm na ayee yee ka abʋmbɔnɔɩ asǝ ato laŋ ma 2 Gatǝma gaŋunii kǝbayarɩ babɔnɩ na atɔɔ agyee yee kǝnta kabʋkana a kǝŋǝ bɛrɛ ɩ baɖa gatǝna laŋ ma, ba Shi. 3 N'taa amʋ ŋŋuro n acena ʋteru nɩ, na nŋǝ ʋsǝmprǝ ɖǝn asǝ sbɔrɩ arana ɖǝn laŋ, awaɖa ʋkiɖufʋɩ kayɩɖa tuutuuma, aɖe waɖa aɖi kuluni n'ayʋtɩ tǝb. 4 Ʋsǝmprǝ ɖe aɖe kara ayɔkɔ ɩrana, aɖe ɖʋ wuna ʋkatala kɩ, Shishiri na kɩ Shipi apɛmpɛŋɛ agʋlɔ. Aɖe toŋo kɔɔpʋʋ wura kaja, Ajɩwa, n'ɩbɔnɔ, n'agʋyee yee kalesʋra ɩɖe riŋǝ kʋpʋ ɖe nɩ. 5 Agayɛkokori laŋ nabaŋɔǝn ŋyɩɖanɩ nɖe nɖee ashiiri kaŋyɩɖa; babilɔɔnɔ, abʋnbɔnɔ, bayee ka na gɩsǝna kalesʋra bagʋna. 6 Nanŋǝ ʋsǝnprǝ ɖe aɖe Cɩrɩ Cɩrɩ kǝbɛrɛ na Yeesu asǝriyabaja bakɔnɔ ashi. Nŋǝ nɩ ma, n'ɩkpa amʋ biti. 7 Na Malaɩka alaba amʋ waa: Mʋlaŋ na ʋkpabiti? ntɩ ma lǝ akɩ ʋsǝmprǝ ɖe ashiiri n'abarɩ ɖe asǝalaŋ awaɖa aɖi kulumú n'ayʋlʋ tǝb ma. 8 Abɔrɩ ɖe ʋna ŋǝ waama, kakɔɔ aɖa na. Ataatɩ ɖoo na gkulu gʋbʋmbɔnɔnnɩ, naa aceʋliunɩ. Bɛrɛɩ baɖa gatǝna laŋ naa kǝba baŋɔn bayɩɖa ŋŋuro kagʋbɔ nɩ ɖoo ɖulinya ʋsǝbʋ nɩ ma, bata naa ŋǝ abɔrɩ ɖe ɩtɩ lee pɩ maamaaci, aɖʋwaa abɔrɩ ɖe acee ɖa, na kakɔɔ at ɖa na, n'akɔɔ aɖoo acǝŋǝ malaŋ. 9 Ŋgaɖe galee nɖe awǝɖa gʋfaŋa awǝɖa ʋyɔʋ ma, aɖi kulumiɖe, ɩni nɩ gǝŋ abʋnʋ kulumi nɖee laŋ ʋsǝmprǝ ɖe as ma. 10 Kaashɩ na gǝ acǝŋǝ waa: Bayarɩ kulumɩ: Banʋn ba ƒǝɖa boŋo, ʋɖǝn aɖe, nɖee asaa ma, kaka na p na alwaatʋ asaa cei. 11 N'abɔrɩ ɩ abʋja ɖa naa kakɔɔ atɩ ɖa na ma, ʋnɩ na gǝŋ gyarɩ gʋriutaja, alee bayarɩ kulumi nɩ kʋɖǝn atɩ ce atɩ li. 12 Ayʋlʋ tǝb ɖe ʋŋǝ ma ɩ ni nɩ gǝŋ bayarɩ tǝb kǝbaka na cam gɩyarɩ na, ama, batɩ batɩ shee pɩ ɩko ɖaa gyarɩ ma, gakɔŋɔ gaɖŋkɔnɔ aɖe nna abɔrɩ ɖe. 13 bawǝɖa gƒaŋa gʋɖǝŋkɔnɔ kʋ, batɩ bakɔɔ na b'ɩko na b'kashɩ ashee abɔrɩ ɖe. 14 Batu ba cǝ na Gaja kaanaŋkori gʋtana, na garaŋkori gboo ga cǝ na pɩ gʋtara ajɩ pɩ aɖʋwaa: Alee ka nɖiyar banɖiya na bayarɩ baya, mbaɖee bayɩɖa pɩ ma, na mbaɖee be laa pɩ aƒǝlǝ na mbaɖee bayiɖe gshɛbɔ nss bs ɖs ns Gaja kaaraŋkori ma, banɩ gboo batɩ bajɩ gʋtara. 15 Na Malaɩka alǝ amʋ waa: Atobɔlɔ nɖee ʋŋǝ ʋsǝmprǝ ayeeyee ka asǝ ɩ laŋ ma, ɩni nɩ gǝŋ, ɩsamaa tuutuuma arɩkrǝ, arɩcǝmǝ, n'ɩkrǝ tuutuuma. 16 Abɔrɩyʋlʋ nɖee ʋŋǝma, n'abɔrɩ batɩ ba ŋo ʋsǝmprǝ ayeeyee ka, na akǝnɩ aƒɔɖɔ ayɔkɔ asaa nɩ ŋkɔlɩ aƒatǝr nɩ ajɩ antaŋkɔ, atǝw nɩ ʋtonu. 17 Aɖʋwaa: Gaja gaɖ ka pɩ balee gʋƒaŋa gʋɖe gǝŋ. Baman gʋƒaŋa gʋɖɔŋkɔnɔ, naa bakɔɔ na bɩyar ashee abɔrɩ ɖe, talɩ agaja kaalei galee. 18 Ʋsǝmprǝ ɖe ʋŋǝ ma, ʋni na gẹŋ mpabʋmbɔnɔ nɖee njɩ gɩyar, gatǝna gaŋunii kǝbayarɩ laŋ ma, na gǝŋ.
1 Gani kaŋkəm na nŋə malaɩka ɖən angə n'alaŋ aɖe wəɖa ɩko ɩbʊmbɔnɔ, na ʊkʊmʊ ʊkaɖa ɖulinya aŋunii. 2 Nàkuro n'ʊwələ ʊbʊmbɔnɔ, na lə waa; Aƒəɖa aƒəɖa Babilɔɔvɩ abʊmbɔnɔ aƒəɖa, apra gaɖuu aŋŋuro ɩbɔnɔ ɩnaa ɖa ma apra aŋŋuro ɩbɔnɔ kaaɖu ƒərə ka, gaɖuu ɩsaʊbabɔnɔ ba na wala na ɖa ma; 3 Aɖʊwaa: ɩsamaa ba nyem ʊnyana n'gɩsənakale sʊra kabʊkana, na gatənalaŋ kəbayarɩ ba tɔɔ balɔ a lee agɩsəna kalesʊra, na gatənalaŋ kəbaƒal lee ja bawəɖa na nɩ arisiki n'ɩkashi n'abʊ cəma 4 Na rrəŋ ʊwələ ʊƒɔlɩ ʊɖoo n'alaŋ na lə waa: Ɖoo ma, agɩcɩɩca amasamaa, naa ambɔnɔ mpaaa ti waa anyɩn na, naa anyʊkɔɩ ɩnu wəɖa nɩ ma, ɩpaa kəna nyən na. 5 Aɖʊwaa: ambɔnɔ nyɔgɔ yɔgʊʊ halɩ aboɖo alaŋ nɖɩ anɩ, na Gaja galige ambɔnɔ laŋ. 6 səla maɩ, bʊkɔɩ all ma, səlamanɩ kakalanyɩʊ kɔɔpʊ nɖe ni aƒʊr ma, ƒʊr ma kakpalanyɩʊ ashee nɩ. 7 Akʊma agʊlɔ, aɖʊ agʊlɔ ɖarja nɩ naas'hɛɛ man akara nɩ bʊce. Aɖʊwaa: Atɩlə agɩƒolunɩ: waa, nsəsə ɖaa gʊsəŋnarɩ ma lee ʊkoŋkana, nakə ma səbʊce ayɔna. 8 Galaŋ anii ʊshilè ʊɖɔŋkɔnɔ n'anyʊŋkɔ ɩwəɖa nɩ, bʊce, bʊsəka, akɔwɔ, naa ʊtonu ʊshɩ nɩ. Aɖʊwaa: Nɖiyar Gaja ɩ anayɛɛ cəm na nɩ ɩkəma ma, awəɖa ɩkashɩ. 9 Nkə na gatəna laŋ kəbayanɩ ɩbatɔɔbalɔ aɖʊ n'agɩsən lee kakalesʊr n'abʊcəma ma, batibakar agakona yu, na beleŋǝhialaŋ, bataŋǝ antombʋra kɩyɔ ɩtoŋo alaŋma. 10 Naa bacuu ayiɖe goɖulɩŋka, nakpa asampǝna gʋlesʋra guɖe gʋpaa wǝɖa pɩ no, naa ba naa lǝ waa: Maŋjanɖiŋcika nɩɩ gǝŋ; Maŋjanfincikanjɩ. Babilɔɔnɩ, mpámbʋmbɔnɔ, ɩkoshɩ kampá. gakɔŋkɔŋɔ gafɔŋkɔnɔ nɩ n'akʋtɔ gʋbɔka gʋ kpa. 11 Naa galǝna laŋ kǝbafa leeja bakana gako na yu asǝ bʋce, 12 Babilɔɔnɩ laŋ, aɖʋwaa ʋɖǝn kakɔɔ na shɩ bagʋfala kayɔkɔna. Bacayɔkɔɖǝn gǝŋ ɩwura, ɩtanɩ karʋkɔ, atala wur kɩja, ɩshɩpiɩŋǝrǝ, akuro ɩsoŋsonam akuro ɩnana, akuro ɩpieɖepiɖe ka, ayo asʋra asʋra nɖee ɩnakamɩshɩ ma, n'ayɔkɔ asʋra asʋra, abʋmʋnyǝwǝ kayɔkɔ, ayo asʋra asʋra ɩbalee na ayɔkɔ ŋǝrǝ ma, nɖeeba lee na ɩkaraʋ ma, nɖee balee na arʋkɔ ma, 13 Sinamɔm katʋlaarɩ, aromaatɩ kaja, ɩtʋlaarɩ baŋǝrǝ ɩtʋlaarɩ bawǝka, bʋkana, bʋshi, ʋnarɩ ʋsoŋsono Bafoboɖo kʋnarʋ, ɩna, ɩborɩ, ɩsuko, ɩsukokulɔɔre, Bonɩsǝmprǝ na basoro balɔ. 14 Ɩyupiɩ akɩŋŋuno ncɔɔ asalama, ɩstɛɛ, nɖee ɩleeɩŋǝnǝ ma, ɩli kaakɔɔ aŋǝɩna. 15 Bayɔkɔ yalajaɩ bawǝfa nakɩ arisiki ma, bace atɩ yiɖe ɖooɖoo, nacu asampǝna waa: wahala ɖǝn upaa tɩ wǝɖa pɩ na, Batɩ banaa yu asǝ bʋce, 16 Naanaa lǝ waa: Nɖincika, mpa bʋmbɔnɩ ŋkara ayɔkɔ ɩŋǝrǝ ma, akuro ɩrana, ɩpiɖepiɖe ka, akara wura kayɔkɔ nawura katala asʋr a asʋra, nɛ Shii ɩŋǝrǝ ma, gakɔŋkɔŋọ gaɖɔŋkɔnɔ nɩ, akamaana aŋurii apra fɔl 17 Mbaɖee bana bʋr ayifoi ɩbʋmbnɔ ma, mbaɖee ba na ɖabʋtoʋ nace baa ŋkana ma, mbaɖee balee batuɖaja babʋmbɔnɔ, nalotǝŋku ma, batɩ bayiɖe gaɖulɩŋka, 18 Bata ŋə antobʊranakɩyɔ ɩtoŋo alaŋ ma; Batɩ ba naa kuro na lə waa: Mpa mpaŋa nƒana ka n'ampabʊmbɔnɔ nɖe? 19 Nabakulo npʋrʋkɔ aɖʋ baɖilaŋ, nayu asǝ bʋce nakura nalǝ waa: Nɖincika nɖincɩka mpabʋmbɔnɔ ɩ mbaɖee ba wǝfa ayifoi ɩɩbʋmbɔnɔ teŋku laŋ awǝɖa ná mpa nɖe anisikima, gakɔŋkɔyɔ gaɖɔkɔnɔnɩ mpra fɔɩ. 20 Nɖǝla nɩ kǝbaja anyɩnʋcire ʋkǝr mpanɖe laŋ, anyɩnɩ ɩlee Cɩrɩ Cɩrɩ kǝbɛrɛ ma, Batǝmka, Anabi ɖa ma ʋcŋkrkanɩ. Aɖʋwaa: Gaja ga cǝm ɩkǝma akaŋa anyuɩ boŋo. 21 Nkǝŋna Malaka ɩkashayar ɖǝn atɔɔ ntala nɖee nɖa ɖaa, nkpala nnyaŋanáyɔkɔ ma, akǝʋ teŋkunɩ naa lǝ waa: Gaŋci bataa Babilɔnɩ mpabʋnbɔnɔ akʋ n'ɩkashɩ amɩɛ, kǝba kɔɔ aŋǝni ayɔna. 22 Kǝba kɔɔ arǝŋǝ bacǝmcǝr ja bantogi akqqɖu ayɔna ɩkʋlʋ sɩnka ayʋlʋ sɩnka, kǝbakɔɔ atǝma na gʋnyɛ kaleeja ayɔna, kǝbakɔɔ arǝŋǝ bakpal ka kabantogɩ akaɖu ayɔna. 23 Ƒɩtɩlakaakɔɔ akaɖa ŋkomo akaɖu ayɔna, aɖʋwaa: Ʋtɔɔ akusokadesʋra apaapaa na gatǝna laŋ kǝbayayabja. 24 Aɖʋwaa: Agaɖuji annabi mana na cɩrɩ cɩrɩ kǝbɛrɛ na mbaɖee bakǝ pɩ ba Ci ma, bakɔnɔ ɩƒʋʋr.
1 Kaŋkǝm na nrǝŋǝ samaa abʋmbɔnɔ ɖǝn ʋwǝǝ ʋɖoo n'alaŋ ma, na lǝ waa: Aleluya atɩɩkoyar Gaja, aje nɖinsono, n'ɩʋkʋmʋ, n'ɩkashɩ, 2 Aɖʋwaa: Ɩkǝma ɩlee ɩja nɩ, atǝŋǝ: Acǝm na ayeeyeeka abʋmbɔnɔ ɩkǝma atɔɔ agɩsǝna kalesʋra awa gatǝma gaŋunii, ɩkoyar sǝla abatǝŋlee jabakɔnɔ ɩ ba cʋr ma kuɖa. 3 Nabakɔɔ a lǝ acǝŋǝ waa; Aleluya. ayeeyeekaɖe antombʋna kɩ yɔ, ɩtu naa boɖo alaŋ bʋjabʋja 4 Na baŋono baŋono n'aŋŋuro baja banan balrgǝ bayarɩ boi laŋ akúratǝn alee Gajabɔɔta alǝ waa: Ami, Aleluya 5 N'ʋwǝlǝ ɖǝn ʋɖoo na yarɩboi laŋ alǝ waa: Anyɩnɩ ɩlee' abatǝŋleeja ma, kʋma ma, at'ɩkoyar bapilaŋ baŋono laŋ 6 Na nrǝŋǝ ʋwǝlǝ ʋbʋmbɔnɔ ɖǝn, ɖaa gatubʋmbɔnɔ ganatogo ma, na lee ɖaa ara ana kuro ma, ʋɖe tɩ lǝ waa: Aleluuya, Atɩnɖɩyar Gaja kashɩ iyunii yarcacam gɩyarɩ ɖɩŋunii. 7 Baaŋa ata ʋciŋkǝnka n'ʋjaŋ nɩ, na kʋma nɩ, aɖʋwaa akpeɖe ttiye ashee Gaja kaararŋkori, na aŋgo akpeɖe agʋlɔ, 8 Na ba kana nɩ, ɩtoko baŋǝrǝ bapiɖe piɖe ka gɩshe bɔ, ʋtoko bapiɖe piɖe ka ɖe nɩ gǝŋ alesʋra soŋno ɩ ɖe Cɩrɩ Cɩrɩ ma. 9 Na Malcɩka alǝ amʋ waa: Nɔn, nɖiɩsono ashee mba ɖee ba yɩɖo pɩ Gaja kaaraŋkari kajɩŋgaarɩ ma, Na alǝ amʋ waa: Bʋlei mbʋɖe bʋlee Gaja yayar abʋlei bʋ. 10 Na ŋkur atǝn nayo malee nɩ bɔɔta ma, na alǝ amʋ waa: paa lee gǝŋ na, Amʋworʋ n'akɩ gɩna lee ntǝma n'akǝbawor basaaka Yeesu asǝriyabaja. Lee Gaja bɔɔta. Aɖʋwaa Yeesu asǝriya alee annabi mana baŋŋuro nji. 11 Na nŋǝ nɖǝlantine, n'asukofɔnɔ aɖoo. Nɖee aboɖo alaŋ ma, baɖe batɩ yɩɖa nɩ waa: Ɖeiɖei n'ja yar, aɖetɩ Cǝm ɩkǝma na ɖeiɖei. 12 Ɩnɩyine ɩɖetɩpiɖe piɖe ɖaa ʋtonu ma; Anɖi laŋ ayarɩfu asʋra asʋra ɩɖe tǝr, nabaŋɔn ŋ yɩɖanɖǝn alaŋ ʋɖn kaasǝra ayɔ atʋr ŋyɩɖanɖe na, ma kɩlee agɩlopi na, 13 Aɖe kara tokoɖǝn akɔnɔ ɖe wa nɩ. Baɖe batɩ yɩɖa nɩ waa: Gaja kaalei. 14 ɩsɔja ɩ baɖa alaŋ ma, bari gboo baboɖo ɩsukobafɔnɔlaŋ akara ayɔkɔ ɩfɔnɔ Cɩrɩ Cɩrɩ kɩja atǝr aŋkǝm. 15 Aganɔ nɩ gapɔɔ galamaka bʋyɛ bʋnyɩʋ kaaja gaɖe gatɩ ɖoo ncǝnɩ samaa gʋtara, Aɖetɩ paŋ ɩsama n'ʋyarɩ rukutǝmǝ naa naa nyɩ na Gaja ɩkashɩyar ʋnyana. 16 Baɖe ba ŋɔn atoko n'agʋsɔ laŋ waa: Bayarɩ baya na nɖiyar banɖiyar. 17 Na nŋǝ Malaɩka ɖǝn aɖǝ yeɖe ʋshile laŋ. N'akuro n'ʋwalǝ ʋbʋmbɔnɔ, waa: Pʋsapubʋnata na gaja ma, bʋŋunii wala ma apɩ atɩ jɩ agaja kajɩŋgaarɩ, 18 Naa ɩjɔ bayarɩ bantaŋkɔ, ɩjɩ ɩ sɔjakaɖibaja bantaŋkɔ, ɩjɩ ɩkashɩbaja bantaŋkɔ, ɩjɩ isuko na mbaɖee bana boɖo pɩ ma bantaŋkɔ, mbaɖee baɖa ashee balɔ ma, bapi na kǝba ŋno. 19 Ŋkəŋ na abɔrɩ na gatəna laŋ kəbayarɩ, na bɩsɔja bawala na yɛɛ ba cə gʊtana na nɖee asə asuko laŋ aɖe na ɩsɔja ma. 20 Nabari abɔrɩ na annabi ɩsəɩyar, nɖee alee maamaaci kalesʊra abʊrɩ aŋyɩɩ ma, apaapaa ka mbaɖee ba cam abarɩ naa lee bɔɔta ncitomo ma. Na baa kəʊ banyɩʊ baɖe ʊtonu na mmɛmpəna nɩ. 21 Na ba kə basaaka na gapɔɔɩ ganaɖoo na nɖee asuko laŋ ma aganɔ nɩ; Bʊsapi bʊɖw bʊtiji bantaŋ kɔ.
1 Na nŋə nɖəla nƒɔlɩ na gatəna gaƒɔlɩ, nɖəla nŋono nagatəna gaŋono ɩstɩɛʊ təŋku gboo ka kɔɔ aɖa na. 2 Na ŋkɔɔ aŋə mpa nƒɔlɩ curɩ curɩ kanja Yerusalɛm aƒɔlɩ aɖe ngə n'alaŋ aɖoo na Gaja sul napɩ, baɖe bapɛmpɛŋɛ nɩ ɖaa ba na kpeɖe weetaʊ na ce na ʊkuna agaɖu ma. 3 Na nrəŋə ʊwələ ʊbʊmbɔnɔ ɖən ʊɖoo na ŋyarboi nɩ, na lə waa: kiɖe ma, Gaja kaaɖu ɖa ka aɖən na bɛrɛ Ataa ɖa bɛrɛ sul, na bɛrɛ baɖe balee asamaa, naa Gaja kagɩlopɩ. 4 Ataa naa shɛr banyɩnekoi, bʊce kabʊkɔɔ aɖa na, bʊce bʊsə ka kabʊkɔɔ aɖa na, gayoro gboo kaakɔɔ aɖa na, aɖʊwaa: Alesʊra ɩsəbaka kɩɩkɔɔ aɖa na. 5 Na nɖee asə ŋyarɩboi nɩ ma, alə waa: nnyəmə ntɩ lee alesʊra ɩƒɔlɩ. Na a lə waa: Ŋɔn bʊleibʊɖe aɖʊ waa: Bʊlee ɩjanɩ. 6 N'alaŋ amʊ waa: Alesʊra ɖe ɩlee boŋo Amʊ na alƒaa na omega, ʊsəbʊ n'ʊboŋu. Nɖee ʊtunyem ʊkpa nɩ ma, karɛ apɩ mashee nɩ ŋŋuro kabʊto kambulo 7 Nɖee acɩ kɩbobo atɩ waɖa ma, ataa jɩ katiibi; Naa lee Gaja ashee nɩ náɖe alee ampɩ. 8 Ama, mbaɖee bafar balɔ abuu ma n'ɩfolucir ka baja, mbusu kalesʊra baja, baɖee, ba laa bɛrɛ baŋŋuro ma, alesʊra ɩbɔnɔ baja mbaɖee ba na bʊ mbɔlɔ ma n'akʊna baja, na basəirɛ, gaɖuu batɩ ɖa ma na gəŋ ʊtonu nɩ na mnɛnpəna nɩ ŋkəŋ ɩlee ka bʊce bʊnyʊtaja. 9 N'ɩmalaɩkakulumi bʊɖən nɖee atoŋo ɩkɔɔpʊ kulumi aniŋə anyʊŋkɔsʊra kulumi apɩ amasul atɩ lə amʊ waa pɩ atɩya naa ma faŋa akɩ weetaʊ Gaja kaaraŋkorɩ akar. 10 N'ataa amʊ ŋŋuro nɩ ace na gʊbʊnʊ gʊshemekalaŋ naa afaŋa amʊ cɩrɩ cɩrɩ kampa yerusalem afɔlɩ argə n'alaŋ aɖoo na Gaja sul na pɩ ma, aɖe wəɖa Gaja kʊkʊ mʊ. 11 Aɖe tɩ ŋələ na pɩɖe piɖe ɖa wura katala ɩŋənə ma, aɖa ɖaa yaaspɩpi kawuna kantala ma, aɖa ɖaa kristaa lɩ ma . Awəɖa ʊyarɩ ʊmbʊmbɔnɔ ʊɖe sheme laŋ. 12 Awəɖa acaŋkɔ təb-nu-nyai, acaŋkɔɖe kabʊkonu ɩ malaɩka təb-na banyɩʊ bayiɖe ka, baɖe baŋɔn ɩsraɛl aɖɩmimana təb-na-banyɩʊ kəbɛrɛ bayiɖa kabʊkonu: 13 Naggaka laŋ bʊkukonu bʊriu, na gɩtərshile laŋ bʊkukonu bʊriu, na gʊnyɛsono laŋ bʊkukonu bʊriu,nagʊnyipɛnɛ la bʊkuxonu bʊriu. 14 Mpákʊyarɩɖe, ʊɖe wəɖa ɩkukei təb-nɩ-nyiʊ, baɖe baŋɔn Gaja kaanaŋkorɩ abatəmka təb-na-banyɩʊ bayɩ. 15 Nɖee ana lə n'amʊ ma, aɖe toŋo wuna kʊlɔ bana faŋa na ma, ma, na yɛɛ afaŋa mpá nɖe kʊlamʊ na kabʊkanu, na kʊyarɩ. 16 Mpà nɖe kʊlamʊ na kʊbɔɖʊ ɩɖe ɖa ɖeideiɩworla. Na atɔɔ ʊlɔʊ faŋaka ɖe afaŋa, naa ŋə ɩɩnɛɛtrɛ miili təb-na-nyɩʊ, kʊtamʊ; nakʊbɖʊ, na kshemelaŋ ɩɖe ɖa ɖeiɖei. 17 N'afaŋa ʊyarɩ de kʊshemelaŋ nʊlɔ, naaŋə ɩmɛta miili kulumi na bʊ səwa bʊnyɩʊ xɩsaa akɔɖən gɩyɛɛ aɖʊ 18 Bata ŋə antobʊranakɩyɔ ɩtoŋo alaŋ ma; Batɩ ba naa kuro na lə waa: Mpa mpaŋa nƒana ka n'ampabʊmbɔnɔ nɖe? 19 Nabakulo npʋrʋkɔ aɖʋ baɖilaŋ, nayu asǝ bʋce nakura nalǝ waa: Nɖincika nɖincɩka mpabʋmbɔnɔ ɩ mbaɖee ba wǝfa ayifoi ɩɩbʋmbɔnɔ teŋku laŋ awǝɖa ná mpa nɖe anisikima, gakɔŋkɔyɔ gaɖɔkɔnɔnɩ mpra fɔɩ. 20 Nɖǝla nɩ kǝbaja anyɩnʋcire ʋkǝr mpanɖe laŋ, anyɩnɩ ɩlee Cɩrɩ Cɩrɩ kǝbɛrɛ ma, Batǝmka, Anabi ɖa ma ʋcŋkrkanɩ. Aɖʋwaa: Gaja ga cǝm ɩkǝma akaŋa anyuɩ boŋo. 21 Nkǝŋna Malaka ɩkashayar ɖǝn atɔɔ ntala nɖee nɖa ɖaa, nkpala nnyaŋanáyɔkɔ ma, akǝʋ teŋkunɩ naa lǝ waa: Gaŋci bataa Babilɔnɩ mpabʋnbɔnɔ akʋ n'ɩkashɩ amɩɛ, kǝba kɔɔ aŋǝni ayɔna. 22 Kǝba kɔɔ arǝŋǝ bacǝmcǝr ja bantogi akqqɖu ayɔna ɩkʋlʋ sɩnka ayʋlʋ sɩnka, kǝbakɔɔ atǝma na gʋnyɛ kaleeja ayɔna, kǝbakɔɔ arǝŋǝ bakpal ka kabantogɩ akaɖu ayɔna. 23 Mpa nde kɩŋhyɛ ʋshilee ʋkaɖa lpa nɖe na kɩŋhiyɛ aŋɔrɔ akaɖo mpa nɖe na; Aɖʋwaa gaja kʋwʋ ʋnakaɖa mpa nɖe ʋkaɖʋ ɖe ʋni na gəŋ garaŋkori. 24 ɩsamaa ɩtu naa sara n'ʋkaɖʋ ɖe, naa gatəna laŋ kəbayarɩ ba pi na bʋkʋmʋ na kʋma. 25 Kəba naa rɩm kacaŋkɔ ʋshile ɖən ayɔ na Aɖʋwaa gɩji bɔŋɔ gɩmana ŋkəŋ. 26 ɩsamaa ba nɩ ba na pi na ʋkʋmʋ mpa nɖe ni. 27 Ajɩwa kabʋkɔ bʋɖən ka bʋkpa mpa nɖe nɩ na, na nɖee aɖa mbɔnɔ kanɖilaŋ n'ɩsəi kanɖi laŋ ma, kə ba kpa mpa nɖe nɩ na, shee mbaɖee baŋon bayiɖa ŋŋʋro na garaŋkorɩ bagʋbɔ nɩ ma ba nɖən ɖən ba nɩ ba kpa ncən.
1 Na afaŋa amɩ goto ŋgaɖee ga na Shee ŋŋuro ma, gaɖe ga tɩ piɖe piɖe ɖaa kristaalɩ kawura ma, gaɖe gaɖoo na Gaja kaŋyarɩboi nɩ na agaraŋkori bagɩ cuca na ciɖe. 2 Mpá kagɩ cuca, na kɩpampaŋa, ŋŋuro kagʋyo gboo gʋɖe gʋɖa nkǝŋ, na ŋʋm baa aŋɔrɔ apaŋa na, halɩ ɩŋɔrɔ tǝb-na-banyʋ, gʋyogʋɖe kabɔ ɩɖe tɩ ƒʋna ɩsamaa baɖe ba tɩ kaɖa na bɩ Shɛɖʋ. 3 Mbusu nɖǝn kɩŋkɔɔ aɖa na. Gaja kaŋyanɩboi na agaraŋkori baɖa mpá nɖǝn nɩ: Abatǝŋlee ja ba tɩ ba naa lee 'antǝma aŋyu naa naa ŋǝm baaŋjǝŋ, 4 Aŋyɩɖa ntɩnɖa babʋyɛkokori laŋ. 5 Ŋkomo kɩŋkɔɔ aɖa na, kǝ ba kɔɔ ahɩɛ ƒɩtɩla bakaɖa n'aŋkomo na, kǝba hɩɛ ʋkaɖʋ ɖǝn na, aɖʋwaa: Gaja ganɩ ga naa kaɖa pɩ. Naa baɖa bʋja bʋja nace nace. 6 na malako alɔ amʋ waa: Bʋɖe bʋ lee ɩja nɩ; koyar Gaja annabi mano baŋŋuroyar atǝm ka amalaka aƒaŋa 'abatǝŋleeja alesʋra nɖee ɩnu tɩ pɩ asǝla ma. 7 Kiɖe ma, ku lɩŋna ntɩ ma pɩ-nɖinsoro ashee nɖee atoŋo annabi kalɔʋleic baŋɔn gʋbɔ ŋgʋɖe nɩ ma. 8 Amʋ Yohana, nrǝŋǝ kaaŋ alesʋraɖe. ɖaa nrǝŋǝ aŋǝ ma, na ŋkur atǝn malaɩkaɖe aŋyu na yɛɛ ma lee nɩ bɔɔta ma, 9 Na alǝ amʋ waa: Paa lee gǝŋ na, Nlee akʋwor ntǝma yar na, n'kaɩbasoro annabi mana, na mbaɖee batoŋo gʋbɔ ŋgʋɖe kabʋlei ma, lee Gajabɔɔta. 10 Na malaɩka alǝ amʋ waa: Paa lugo annabi katʋlei ɩ bʋɖa gʋbɔ ŋgʋɖe nɩ ma na, aɖʋwaa ka lʋwaatʋ asǝla boŋo. 11 Nɖee kaɖa ɖeiɖei na ma, akara gayɛ, nɖee aɖa ajɩ nɩ ma, akara gayɛ na ɖa ajwanɩ; Na nɖee aɖa ɖeiɖei ma, akara gayɛ aɖa ɖeiɖei nɩ, nɖee aɖa Cɩrɩ Cɩrɩ nɩ ma, akara gayɛ aɖa Cɩrɩ Cɩrɩ nɩ. 12 Kɩɩ lɩŋ na, ntʋnapɩ, ntoŋo aŋgʋjɔ gaɖa n'amʋ na Yɛɛ ma sǝla baaŋa antǝma kʋɖa. 13 Amʊ na alcaa na omega, asǝbaka n'akǝŋja, ʊsəbʊn'ʊb- oŋu. 14 Nɖi nsono ashee mbaɖee baƒʊga bɩlakoma, naa ba waɖɩ ɩko aj ŋŋuro kagʋyo kɩpi, naa bakulna mpá kabʋkukonu akpa mpá nɩ. 15 Mbaɖee banalee gɩsǝns kslesʋra ma, na mbaɖee ba na bʋmbɔlɔ na paa paa basaaka ma, na mbɔnɔ baja, na nbaɖee ba nalaa bɛrɛ baŋŋuro ma, n'akna baja, na mbaɖee basɔlɔɩsei na lee kantǝma ma, batɩ ba bǝɖa pɩ aka. 16 Amʋ Yeesu, amʋ ntǝmka ama ma malaɩka, aƒaŋa anyɩn alesʋraɖe ɩcɔɔcɩ nɩ. Amʋnanɖee babǝɖa ma, amʋ na, ɖaʋɖa abʋŋʋma nɩ kaja, gajaka kagɩŋɔrpiɩ gɩ na oiɖe piɖe ma. 17 Ŋŋuro na aŋgo balǝ ka waa: Pɩ. Nanɖee arǝŋǝ ma alǝ waa: Pɩ. Na nɖee Ʋtunyem ʋkpa nɩ maa apɩ; Nɖee a na Yee, ŋŋuro kabʋto ma, batɩ bashee nɩ ƒaala. 18 Ntɩlǝ baa aŋana waa: Arɛɩ arǝŋǝ annabi kablei gʋbǝ ŋgʋɖe nɩ ma: ʋɖǝn ata pele akɔɖǝn, Gaja gɩtɩ ga pala anyʋŋkɔsʋraɩ baŋɔn ncn ma, ɩwǝɖa nɩ, 19 Ʋɖǝn ata saŋkɔ aƒaa akɔɖǝn, ann'abi kabʋlei gʋbɔŋgʋɖe nɩ, Gaja galaa nɩ ŋŋuro kagʋyo na Cɩrɩ Cɩrɩ kampa kabʋlei ba ŋɔn gʋbɔ ŋgʋɖe nɩ ma nɩ. 20 Nɖee aɖʋ gʋnyɛ alesʋra ɖe laŋ ma, alǝ ka waa: lŋ, kulǝŋna ntʋnapɩ. Ani. Pɩ nɖiyar Yeesu. 21 Nɖiyar Yeesu agʋjɔɔ gʋɖa anyɩnasul.